Elektron arayışların tətbiqi...
Tarix: 03-03-2018 09:32 | Bölmə: Layihə
Elektron arayışların tətbiqi...

Kağız üzərində arayış tələbi aradan qalxır, süründürməçiliyin qarşısı alınır

Məlum olduğu kimi, artıq bir neçə ildir Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin Məlumat Hesablama Mərkəzi tərəfindən “Vətəndaşa aid fərdi məlumatlar üzrə elektron arayış” sistemi hazırlanıb. Bu sistemlə “Elektron hökumət” portalı vasitəsilə müxtəlif səbəblərlə bağlı tələb edilən arayışlar əldə olunaraq müvafiq qurumlara təqdim edilir. “Elektron arayış” sistemi “Fərdi məlumatlar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun müvafiq bəndlərinə uyğun işlənib.

Məlumat üçün bildirək ki, "Elektron hökumət” portalının təqdim etdiyi yeni "Vətəndaşa aid fərdi məlumatlar üzrə elektron arayışın verilməsi” xidməti vətəndaşlardan dövlət və özəl qurumlar tərəfindən tələb olunan arayışların elektron şəkildə əldə edilməsini sadələşdirmək məqsədi üçün nəzərdə tutulub. Vətəndaş portala daxil olub, onlayn rejimdə bu xidmətdən istifadə edərək özünə aid fərdi məlumatlar barədə elektron arayışı istədiyi dövlət və ya özəl təşkilatlara göndərə bilər. Bu xidmətdən istifadə etmək üçün vətəndaş "Elektron hökumət” portalında autentifikasiyadan keçməlidir. İstifadəçi öz seçiminə uyğun autentifikasiya vasitəsindən kecdikdən sonra xidmətdən yararlana bilər və bu zaman portal artıq öz istifadəçisini identifikasiya etdiyi üçün elektron xidmətdən istifadə zamanı vətəndaşın fərdi məlumatları elektron xidmətdə öz əksini tapacaq. İstiafdəçi elektron arayışını təşkilata göndərdikdən sonra mütəxəssislər vətəndaşla əlaqə saxlayaraq elektron arayışın icra statusu haqqında məlumat verirlər.

Hazırda "Vətəndaşa aid fərdi məlumatlar üzrə elektron arayışın verilməsi” elektron xidmətində bir sıra dövlət qurumu tərəfindən vətəndaş haqqında məlumatlar təqdim olunur. Onlardan Daxili İşlər Nazirliyi, Prezident yanında Dövlət Qulluğu Məsələri üzrə Komissiya, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi, Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi, ƏƏSMN yanında Dövlət Sosial Müdafiə Fondu, Təhsil Nazirliyi və Səhiyyə Nazirliyinin adını çəkmək olar.

Təbii ki, hər il yeni qurumlar bu siyahıya əlavə olunur. Gələcəkdə daha cox qurumların vətəndaş haqqında məlumat təqdim etməsı nəzərdə tutulub. Elektron arayış sisteminin vətəndaşlar üçün bir sira üstünlükləri var:

- Vətəndaşın sutkanın 24 saatı ərzində, istədiyi vaxtda təşkilata onlayn müraciətin göndərə bilməsi imkanı;

- Vətəndaş üçün vaxt itkisinin aradan qaldırılması və rahatlığın təmin edilməsi;

- Bürokratik proseslərin aradan qaldırılması;

- İşlədiyi müəssisədən arayışın alınmasına zərurətin yaranmaması.

Eyni zamanda bu xidmətin tətbiqindən istifadə edən təşkilatlar da aşağıdakı üstünlükləri əldə edirlər:

- Vaxt itkisinin aradan qaldırılması və rahatlığın təmin edilməsi;

- Vətəndaşın fərdi məlumatlarının dəqiq göstərilməsinə əminliyin olması;

- Elektron arayış sistemi vasitəsi ilə təşkilata saxta arayışın təqdim edilməsinin tam aradan qaldırılması;

- Vətəndaşlar tərəfindən şişirdilmiş əmək haqqlarının göstərilməsinin qarşısının alınması;

- Əlavə olaraq vətəndaşın iş stajı, iş yeri, vəzifəsi ilə bağlı məlumatlar əldə etmək imkanının yaradılması.

Onu da nəzərə çatdıraq ki, elektron arayış sistemində Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin xüsusi çəkisi var. Yəni, ən çox bu qurumda elektron arayış almaq üçün müraciət edənlər olur.

Belə ki, ƏƏSMN daha bir elektron xidməti "Elektron hökumət" portalına ineqrasiya edilib. Artıq vətəndaşlarımız bu elektron xidmət - Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən təqdim edilən "İş yerinə dair arayış” xidməti vasitəsilə heç bir yerə müraciət etmədən, rahatlıqla iş yerinə dair arayışı elektron qaydada əldə edə biləcəklər.

Elektron arayışların bir sira üstünlükləri var:

- Vətəndaşların vaxt itkisinin aradan qaldırılması və rahatlığın təmin edilməsi;

- Bürokratik proseslərin aradan qaldırılması;

- Vətəndaşın fərdi məlumatlarının dəqiq göstərilməsinə əminliyin olması;

- Müxtəlif qurumlara saxta arayışların təqdim edilməsinin aradan qaldırılması;

- Şişirdilmiş əmək haqlarının göstərilməsinin qarşısının alınması və sair.

İstifadəçi portalda "İş yerinə dair arayış” e-xidmətinə daxil olan zaman onun FİN-nə uyğun olaraq iş yerlərinin siyahısı avtomatik olaraq ekranda əks olunur. Növbəti addımda istifadəçi açılmış arayış formasında arayışın növünü (əmək haqqının göstərilməsi və ya göstərilməməsi), təyinatını (kredit almaq üçün, viza almaq üçün və ya digər), təqdim olunacağı qurumu (ümumi və ya ünvanlı), son etibarlılıq tarixini və digər zəruri məlumatları daxil edir. Əgər daxil edilən hər hansı məlumat müvafiq formata uyğun deyilsə və ya qeyri-dəqiq məlumat daxil edilmişdirsə, ekranda həmin xana üzərində istifadəçiyə qeyd şəklində məlumat bildirilir. Bütün məlumatlar düzgün şəkildə daxil edildikdən sonra istifadəçi "Təsdiqlə” düyməsini klikləyir. Bundan sonra arayış PDF formatında istifadəçinin kompüterinə yüklənir. Sistem tərəfindən arayışın aşağı hissəsində onun doğruluğunu təsdiqləyən QR kod qeyd olunur. Arayışı çap etmək və elektron şəkildə aidiyyatı e-poçt ünvanına göndərmək mümkündür.

Qeyd edək ki, "İş yerinə dair arayış” müxtəlif qurumlar tərəfindən vətəndaşlardan ən çox tələb olunan arayışlardandır. Ümumiyyətlə, elektron arayışların tətbiqi gələcəkdə vaxta qənaət edilməklə yanaşı süründürməçiliyin qarşısını alacaq, bürokratik maneələri aradan qaldıracaq və lazımsız kağız itkisini əngəlləyəcəkdir.

Lakin elektron sistem üzərindən arayış alınan təkcə ƏƏSMN də deyil. Əmlak məsələsi ilə bağlı da elektron arayışların sayı artıb. Ötən il ərzində elektron xidmətlərdən istifadə etməklə 150 min daşınmaz əmlakın yüklülüyünə dair arayış alınıb. Bu barədə Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinin 2017-ci il ərzində vətəndaşlara göstərilən elektron xidmətlərə dair statistikada bildirilir. Komitənin elektron və onlayn xidmətləri vasitəsilə hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən 2017-ci ilərzində 180 mindən çox müraciət daxil olub və cavablandırılıb. Ümumilikdə isə, vətəndaşlara, fiziki və hüquqi şəxslərə müxtəlif fəaliyyət istiqamətləri üzrə 650 minə yaxın elektron xidmət göstərilib.

Ötən il ərzində daşınmaz əmlakın qeydiyyatı üzrə elektron xidmətdən istifadə sayı 26 minə yaxın olub.

Ümumilikdə isə, bu rəqəm 130 minə yaxındır. Komitənin www.e-gov.az portalı üzərindən ən çox istifadə olunan elektron xidməti ipoteka əməliyyatlarının dövlət qeydiyyatı və ləğvi ilə bağlıdır. Bu xidmətlərdən istifadə sayı ötən il 25 min, bütövlükdə isə 110 minə yaxındır. 2017-ci ildə komitənin göstərdiyi elektron xidmətlərdən istifadənin böyük hissəsi - 150 mini daşınmaz əmlakın yüklülüyünə dair arayışların alınmasına aiddir.

Dövlət əmlakının özəlləşdirilməsi, idarə edilməsi və icarəsinə dair elektron xidmətlər üzrə ümumilikdə 18 minə yaxın müraciət qəbul edilib. Bu elektron xidmətlərdən ən çox istifadə ediləni dövlət əmlakının qorunub saxlanmasına dair illik xüsusi hesabat formasının elektron qəbuludur.

Daima yenilikləri ilə fərqlənən komitə ötən il də ənənəsinə sadiq qalaraq 5 yeni elektron xidməti vətəndaşların istifadəsinə verib. Yeniliklərdən biri daşınmaz əmlakın dövlət reyestrindən çıxarışların əhaliyə elektron formatda təqdim edilməsidir. Bununla vətəndaşlar daşınmaz əmlaklarına dair sənədi öz arzusuna görə elektron və ya kağız formada əldə edə bilir.

Digər faydalı xidmət daşınmaz əmlakların sənədləşdirilməsi prosesində dövlət rüsumu və xidmət haqqı barədə elektron qaydada, əvvəlcədən məlumat verən Əmlakın Qeydiyyatı Kalkulyatorudur. Artıq əhali çoxmərtəbəli yaşayış binalarında mənzil alarkən, onlara çıxarışın verilməsinin mümkünlüyünü onlayn rejimdə əvvəlcədən öyrənə bilirlər. Bu isə, ötən il istifadəyə verilən "Çoxmərtəbəli yaşayış binasında daşınmaz əmlakın dövlət reyestrindən çıxarış almış mənzillərin mövcudluğu barədə məlumatların verilməsi" adlanan elektron xidmət sayəsində mümkün olub.

Əhalinin işini sadələşdirən yeniliklərdən biri olan "Mənzillərin alqı-satqı müqavilələri üzrə satış qiymətləri barədə məlumatların verilməsi" xidməti alınan mənzillərin qiymətinin əvvəlcədən bazar dəyərlərinə uyğun onlayn rejimdə öyrənmək imkanı yaradır.

Ötən il, özəlləşmə tarixində yeni mərhələ olan Elektron hərracın tətbiqinə də başlanılıb. Hərraclara elektron qatılmaq imkanları bu prosesi daha optimal edərək, zaman və məkan amilini minimuma endirir. Bununla yanaşı hərrac prosesini canlı olaraq onlayn izləmək imkanları da istifadəyə verilib.

"AzNav" ilk milli naviqasiya sisteminin istifadəyə verilməsi əhali, dövlət və özəl qurumlar, turistlər üçün ünvan axtarışı sahəsində unikal bir vasitədir.

Hazırda Komitənin fəaliyyət sahələri üzrə 3 SMS və 37 elektron xidmət, o cümlədən 3 onlayn xidmət vətəndaşların istifadəsindədir.

Komitənin təqdim etdiyi elektron xidmətlərdən 24-ü daşınmaz əmlakın qeydiyyatı, 11-i dövlət əmlakının özəlləşdirilməsi və idarə edilməsi, 2-i isə daşınmaz əmlakın kadastrı ilə bağlıdır. Bu xidmətlərin 29-u interaktiv, 8-i isə informativ xidmətlərdir. Bu xidmətlər həm "Elektron hökumət" portalı (www.e-gov.az), həm də komitənin elektron xidmətlər portalı (www.e-emdk.gov.az) üzərindən təqdim olunur.

Mobil telefonlardan 9193 nömrəsinə SMS göndərməklə daşınmaz əmlakın qeydiyyatı ilə bağlı xidmət haqqını və müraciətin icra vəziyyətini, habelə dövlət əmlakının icarə haqqı borcunu öyrənmək mümkündür.

Vətəndaşların daşınmaz əmlakın yüklülüyünə dair arayışları (Forma-1), hər bir əmlak sahibinin öz mülkiyyəti barədə dövlət reyestrində olan rəsmi məlumatları onlayn rejimdə əldə etməsi, daşınmaz əmlaka dair təkrar bazarda alqı-satqı sənədlərinin elektron qaydada ərazi qeydiyyat idarələrinə göndərilməsinin təmin edilməsi prosedurları olduqca sadələşib.

Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsi tərəfindən sosial faktorlar və vətəndaş amilinin gücləndirilməsi prinsipləri nəzərə alınaraq, daşınmaz əmlakın qeydiyyatı sisteminin inkişafı, xidmətlərin maksimum sadələşdirilməsi vəvətəndaş məmnunluğunun artırılması istiqamətində işlər davam etdiriləcək.

Lakin iş bununla da bitmir. Bank-maliyyə sistemində də elektorn arayış mexanizmi müsbət nəticələr verdiyi üçün maraq artıb. "Fintrend" kredit təşkilatının müştəriləri də "Elektron hökumət" portalının xidmətlərinə müraciət edəcək. "Elektron hökumət" portalı ilə tərəfdaşlıq edən kredit təşkilatlarının siyahısına daha bir bank əlavə olunub. Belə ki, artıq "Fintrend" bank olmayan kredit təşkilatı kredit əməliyyatlarına elektron arayışları daxil edərək vətəndaşlara "Elektron hökumət" portalı üzərindən daha rahat xidmət təqdim edəcək.

Bu elektron xidmət vasitəsilə vətəndaş heç yerə getmədən, vaxt itkisinə yol vermədən onlayn rejimdə portala daxil olaraq sistem tərəfindən avtomatik formalaşdırılan arayışı elektron şəkildə təşkilata ünvanlaya bilər. Elektron arayış müxtəlif dövlət orqanlarının elektron informasiya ehtiyatları əsasında hazırlanmış elektron sənəddir. Elektron arayışlar vaxt itkisinin qarşısını almaqla vətəndaşın rahatlığını təmin edir.

Xatırladaq ki, "Elektron hökumət" portalının vətəndaşlara göstərdiyi bu xidməti artıq 25-dən çox bank və kredit təşkilatları tətbiq edir.

Z.MƏMMƏDLİ

Yazı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə yardımı ilə "İnformasiya və kommunikasiya texnologiyalarının inkişaf etdirilməsi” layihəsi çərçivəsində hazırlanıb.




Bölməyə aid digər xəbərlər
8-12-2018, 23:15 50-dən artıq startap...

{sape_links}{sape_article}