00:15 / 24-04-2024
Mafiya başçısı bir ölkədən digərinə qaçıb
00:13 / 24-04-2024
Toyun qızğın vaxtında gəlini qaçırmaq istəyiblər
00:11 / 24-04-2024
İrana qarşı sanksiya siyahısı genişləndirilib
00:08 / 24-04-2024
Britaniya döyüş təyyarələrini Polşaya göndərəcək
00:06 / 24-04-2024
Ukraynada partlayışlar baş verib
23:09 / 23-04-2024
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb
21:43 / 23-04-2024
Xankəndidə avtomat silah gizlədən şəxs tutulub - Foto
19:22 / 23-04-2024
Rusiyanın reaktiv raket daşıyıcısı Qərb raketlərini üstələyir
18:35 / 23-04-2024
Rusiyada sosial iğtişaşlar başlaya bilər
18:14 / 23-04-2024
Polad daşıyan gəmi körpüyə çırpıldıqdan sonra batıb
18:05 / 23-04-2024
Makron Zelenskiyə yalan vədlər verib
18:05 / 23-04-2024
Pul, reytinq, əxlaq... - Bu verilişlər bağlanacaq?
17:51 / 23-04-2024
Avropa İttifaqı Çini hədələyir
17:33 / 23-04-2024
Ukraynaya göndəriləcək hərbi yardımın böyük hissəsi Avropadadır
17:27 / 23-04-2024
“Səyyar vergi yoxlamasının keçirilməsi Qaydaları”na dəyişiklik edilib
17:14 / 23-04-2024
Paşinyan Ermənistan-Azərbaycan arasında ilk sərhəd dirəyinin fotosunu paylaşıb - Foto
17:07 / 23-04-2024
“Space”ə qalib gələn aparıcı geri dönüb: "Vado Korovinin kanala rəhbərlik edəcəyi bəlli deyil"
16:58 / 23-04-2024
İlham Əliyev “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” beynəlxalq forumda iştirak edir - (Yenilənib)
16:50 / 23-04-2024
Nazirlər Kabineti polis və ya prokurorluğa çağırış qaydasına dəyişikliyi təsdiqləyib
16:23 / 23-04-2024
Dövlət başçısı: "Fransa, Hindistan və Yunanıstan Ermənistanı bizə qarşı silahlandırır"
16:14 / 23-04-2024
İlham Əliyev geri qaytarılan 4 kənddən danışıb
16:10 / 23-04-2024
Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin koordinatları dəqiqləşdirilir - Yenilənib
15:53 / 23-04-2024
Prezident: "Ermənistan Naxçıvanla yol əlaqəsini qurmaq imkanını bloklayır"
15:18 / 23-04-2024
60 milyard dollar yardım Ukraynanı tam qələbəyə aparmayacaq
15:10 / 23-04-2024
Azadlıq Partiyası ləğv olunub? - Açıqlama
15:00 / 23-04-2024
Vüqar Səfərli ilə sabiq icra baçısı əfv üçün müraciət edib
14:57 / 23-04-2024
Ceyhun Bayramov Çexiya baş naziri ilə görüşüb
14:46 / 23-04-2024
Prezidentdən Avrasiya İqtisadi Birliyi barədə açıqlama: "Ermənistan istisna olmaqla..."
14:37 / 23-04-2024
Astara sakini 51 kq narkotiklə tutulub
14:12 / 23-04-2024
İnzibati və yardımçı vəzifələrin təsnifatı dəyişir
19:13 / 20-04-2024
Bakıda taxta bazarında yanğın olub - Fotolar (Yenilənib)
22:20 / 20-04-2024
ABŞ Ukraynaya 61 milyard dollar ayırıb
18:56 / 22-04-2024
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
21:22 / 19-04-2024
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
18:01 / 21-04-2024
Dünyanın idman paytaxtı olması üçün Bakının namizədliyi irəli sürülüb
00:11 / 23-04-2024
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
13:54 / 22-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
23:26 / 19-04-2024
Aİ-dən 4 kəndin qaytarılmasına reaksiya: "Davamlı nizamlanmanı tam dəstəkləyirik"
00:37 / 20-04-2024
Hikmət Hacıyev: "Bu, diplomatik və siyasi cəsarətimizin təcəssümüdür"
09:53 / 22-04-2024
Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
16:10 / 22-04-2024
Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib
20:45 / 19-04-2024
19-cu əsrin solğun dagerreotiplərini bərpa ediblər
Ayaz Mütəllibov: “Həlak olanlar mənim komandam, mənim arxam idi” - Müsahibə
Tarix: 21-11-2017 12:03 | Bölmə: Müsahibə
Azərbaycanın eks-prezidenti Qarakənd səmasında baş vermiş terrorun sirrini açmaq istəmir
1991-ci ilin 20 noyabrında baş verən vertolyot terroru ilə bağlı Azərbaycanın ilk prezidenti olmuş Ayaz Mütəllibov ilginc açıqlamalarla çıxış edib.
1991-ci il 20 noyabrda Xocavənd rayonunun Qarakənd kəndi yaxınlığında erməni hərbi dəstələri tərəfindən vurulan Azərbaycanın hərbi helikopterində həlak olanlar arasında dövlət katibi Tofiq İsmayılov, baş prokuror İsmət Qayıbov, dövlət müşaviri, sabiq daxili işlər naziri Məhəmməd Əsədov, millət vəkilləri Vaqif Cəfərov və Vəli Məmmədov, baş nazirin müavini Zülfü Hacıyev, Prezident Aparatının şöbə müdiri və jurnalist Osman Mirzəyev, Qazaxıstan Respublikası daxili işlər nazirinin müavini Sanlal Serikov, jurnalisti Alı Mustafayev də var idi. Ümumilikdə qəza nəticəsində 22 nəfər həlak olub.
Eks-prezidentlə 1991-ci ilin 20 noyabrında törədilən vertolyot terroru barədə danışmaq elə də asan olmayıb. A.Mütəllibov bu mövzuda danışmağın onun üçün asan olmadığını, üstəlik, bəzi mətləbləri açmaq istəmədiyini deyərək, danışmaq istəməsə də, Qarabağla bağlı danışıqların hazırkı mərhələsini də əhatə edən söhbət israrla sayəsində baş tutub.
Reyting.az saytı A.Mütəllibovun “Yeni Müsavat” qəzetinə verdiyi müsahibəni təqdim edir:
- Ayaz müəllim, 26 il sonra Qarakənd faciəsi barədə həm də tarix naminə danışmağınız daha faydalıdır. Susmağınızın mənası nədir ki?
- İldönümlərdə mən danışırdım, öz münasibətimi bildirirdim. İndi yeni bir fikir də yoxdur ki, deyəsən. Ürək ağrısından başqa...
- Ötən illərdə elə bizimlə söhbətinizdə demişdiniz ki, hələ 20 noyabr cinayətləri açılmayıb. Açılması üçün həm də danışmaq lazımdır. Bəlkə sizin deyəcəkləriniz həm də hansısa həqiqətlərin açılmasına ipucu verə bilər, elə deyilmi?
- (Pauza) Nə deyim vallah...
- Ayaz müəllim, əminliklə deyə bilərsinizmi ki, 20 noyabrla bağlı artıq hər şeyi danışmışınız?
- Bilirsiniz, siyasətdə elə şeylər var ki, lazımi məqamda həm danışmaq olur, həm də danışmaq məsləhət olmur. Mən bunu deməklə bildirirəm ki, məsələyə ehtiyatla yanaşmalıyıq. Əgər diqqət varsa, demək, bu suallar nahaq yerə verilmir, kimsə nəyisə öyrənmək istəyir, mənə istinad edərək. Sözün doğrusu, mən də hələ danışmağa səbəb tapmıram. Bu o deməkdir ki, mən sabah sizin sualınıza “hə”, “yox” cavablarını verməliyəm. Ancaq mən bunu edə bilmirəm, çünki əlimdə əsas da yoxdur. Kölgəli məsələlər bu vaxta qədər qalıb. Düzdür, söz-söhbətlər illər boyu geniş miqyasda gedir, ancaq tərpəniş yoxdur. Həqiqəti ayırd etmək üçün tərpəniş lazımdır.
- Deməli, sizin də şübhələrə son qoyulmayıb. Üstəlik də bu günə qədər vertolyot faciəsi ilə bağlı hər şeyi deməmisiniz, eləmi?
- Yox, hər şeyi demək də mümkün deyil. Bir-iki sözlə də qurtarmaq olmur. Niyə belə olub? Kimdir bunun arxasında dayanan? Bu hadisələri törədənlər kimlərdir?
Mən bu haqda müsahibələrimdə çox demişəm, müsahibələrimdə vurğulamışam. İndinin özündə vertolyot qəzasına aid olan bildiklərimi kifayət qədər demişəm...
- Sabiq daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov qəzetimizə müsahibəsində “İstintaq bilavasitə gəlib Rusiyanın üstünə çıxırdı”, “O vaxt nə ermənilərdə, nə də bizdə hava qurğusunu vuran raketlər yox idi” kimi çox ciddi fikirlər səsləndirib. Siz necə, keçmiş prezident kimi bu fikirlərlə razılaşırsınızmı?
- Mən bilmirəm hansı silahlardan, raketlərdən söhbət gedir. Bunlar Rusiyada olub, ya olmayıb, deyə bilmərəm.
- Bəs siz inanırsınızmı ki, vertolyotu vuran ermənilər olub, yaxud öz təşəbbüsləri ilə bu terroru törədiblər?
- (Sükut) Nə deyim vallah...
- Bakıdan yüksək çinli məmurların olduğu vertolyotun Qarabağa uçacağı barədə məlumat erməni terrorçularına sızdırıla bilərdimi? Yoxsa bu hadisənin bir təsadüf olması versiyasına üstünlük verirsiniz?
- (Yenə də pauzadan sonra) Gəl bu söhbəti gələcəyə saxlayaq. Mənim indi danışmaq imkanım yoxdur. Ona görə də indi heç nə deyə bilmərəm. Zaman gəlsin, danışaram. Siz oturub düşünmüşünüz, hansı sualları mənə verəcəksiniz... O sualları da verirsiniz, ancaq mənə imkan vermirsiniz ki, düşünüm, analitika edim, görüm budur, bu deyil. Heç olmasa bir balaca fikirləşim.
- Fikirləşmək üçün 26 il bəs eləmədimi?
- Elə məqamlar var ki, hələ növbəsi çatmayıb.
- Bir dəfə demişdiniz ki, bu hadisə ilə mənim qol-qanadımı vurdular...
- Vurdular da. Həlak olanlar mənim komandam, mənim arxam idi.
- Hadisəni Ayaz Mütəllibovun təşkil etməsi, onları bir vertolyotda göndərməsi barədə iddialar barədə nə deyə bilərsiniz?
- Yox, mən elə şey eşitməmişəm. Əgər deyirlərsə, bunu deyən axmaq adamdır.
- Kifayət qədər nüfuzlu dövlət xadimləri idi. Siz necə hesab edirsiniz, onlar sağ qalsaydı, Qarabağda vəziyyət indikindən fərqli ola bilərdimi?
- Bəli, bəli. Hər şey ola bilərdi. O zaman təlatümlü bir dövr idi.
- Rusiyaya aparılan “qara qutu”nun sonrakı taleyi haqda sizdə nə xəbər var?
- Yox, mənim xəbərim olmadı, bu vaxta qədər də yoxdur. Bircə onu eşitdim ki, dedilər “qara qutu” elə bir vəziyyətdədir ki, ondan istifadə etmək mümkün deyil.
- Tamerlan Qarayevin son anda vertolyota minməməsinin səbəbləri barədə uzun illərdir danışılır. Siz bu barədə nə deyə bilərsiniz? Bu istiqamətdə sualların cavabı varmı sizdə?
- Yox. Mən bu haqda danışmaq istəmirəm. Əsasım da yoxdur. Ümumi sözlərlə nə deyə bilərəm ki? “Ola bilər”, “çox güman”... Bu cür danışmaq yersiz olar. Ancaq müasir tariximiz araşdırılanda imkan tapıb bu məsələlərə qayıtmaq olar, əgər cəmiyyətin tələbatı olarsa.
- Ayaz müəllim, həlak olan komanda üzvlərinizin arasında sizə ən yaxın olan kim idi ki, bu günə qədər onun yoxluğunu qəbul edə bilmirsiniz?
- Hamı mənə əziz idi, hamısının mənim qəlbimdə yeri var idi. Mən burada ayrı-seçkiliyə yol verə bilmərəm. Məsələn, daxili işlər naziri Məhəmməd Əsədov çox böyük kömək edirdi. Onunla birgə Tofiq İsmayılov... Bunlar mənim əl-qolum idi. İsmət Qayıbovun özü. Çox işgüzar adamlar idilər, bunlar can-başla işləyirdilər. Vəzifə, hansısa şəxsi məqsədlər, xal qazanmaq üçün çalışmırdılar. Onlar Vətənə xidmət üçün gəlmişdilər. Tofiqin özü gəlib mənə dedi ki, sənə kömək lazımdır. Özü də biz bir-birimizə “sən” deyirdik. Dedim, a kişi, sən Moskvada böyük yük götürmüsən çiyninə, Ali Sovetin tərkibində ermənilərə qarşı danışan təkcə sənsən. Deyirdi, eybi yoxdur, başqa adam taparıq, ancaq bura vacibdir. Dedim, çox gözəl, sabahdan etibarən çıx işə! Elə də oldu.
Məhəmməd Əsədov da gəldi yanıma ki, bax, mən heç kimə xahiş etməmişəm, Ayaz müəllim, bilavasitə sizə bildirirəm ki, mən Vətənimə, sizə kömək etmək istəyirəm. Heç kimə həvalə eləməmişəm, özüm gəlmişəm.
Mən onu hələ Sumqayıt partiya təşkilatından tanıyırdım, olduqca istedadlı adam idi. Onun əhəmiyyətini mən indi də təsəvvür edəndə istiliyini hiss edirəm.
- İldönüm günü onların məzarlarını ziyarət etməyə imkanınız oldumu?
- Getdim, ziyarət elədim, qohum-əqrəbalarına başsağlığı verdim. Kifayət qədər adam var idi. Ancaq fürsətdən istifadə edərək demək istəyirəm ki, onların ailələrinin müəyyən problemləri var. Mən uzaqdan-uzağa eşitmişəm ki, bəzi xahişləri var.
- Bu barədə bəlkə siz konkretləşdirib ölkə başçısına müraciət etsəniz, daha effektli olardı...
- Mən də ehtiyatımı əldən buraxmıram. Çünki mənim sahəm deyil. Sözün doğrusu, heç elə imkana da malik deyiləm. Ancaq siz dediyinizdə həqiqət var. Lazımdır. Prezidentin də o qədər vaxtı olmur, başı qarışıqdır, mühüm məsələlərlə məşğuldur. Lakin kimsə bu məsələ ilə məşğul olmalıdır.
- Necə bilirsiniz, nə zamansa Qarakənd terrorunun sirri açılacaqmı? Yoxsa daha bundan sonra mümkün deyil?
- Bu da təbii məsələdir. Getdikcə tarix öz sözünü deməlidir. Gələcəkdə də tarixə maraq olacaq. Heç kim deyə bilməz ki, bu məsələyə nöqtə qoyulub, bitib. Xeyr!
- Ermənistanda zəlzələ baş verəndə, 1989-cu ilin dekabrında da Azərbaycanın “İL 76” təyyarəsi müəmmalı şəkildə qəzaya uğradı, 76 nəfər həlak oldu.
- Hə, yadımdadır, zəlzələ ilə bağlı gedənlər idi.
- O hadisə barədə sizdə nə kimi məlumatlar var?
- Yox, məlumatsızam. Ermənilər təyyarəni qəbul etməkdən imtina etdilər.
- Ermənistandan azərbaycanlılar qovulan vaxtda, ərazi iddiaları irəli sürülən zaman Azərbaycandan yardım üçün adamlar göndərilirdi. Niyə?
- O zaman SSRİ-nin olduğu zaman idi. Mərkəz belə bir qərar qəbul etmişdi. Ancaq ermənilərin bizim addımımıza qarşı münasibəti çox sərt oldu. Ağılsız...
- O heyəti siz göndərdiniz?
- Yox, yox. Mən bu işlə məşğul deyildim.
- Qayıdaq bu günə. Rusiya XİN başçısı Sergey Lavrov Bakıdan sonra İrəvana getdi. Qarabağla bağlı nə isə gözləyirsinizmi?
- Vallah, həmişə eşidəndə deyirəm nə ola, nəhayət, ağıllı davranıb, bir məxrəcə gəlib bu məsələnin nöqtəsini qoyaydılar. Çünki mən belə düşünürəm ki, Azərbaycan-Rusiya münasibətlərinin saf olması ilk növbədə Rusiyaya lazımdır.
- Bəs Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşması, Qarabağın azadlığı necə, Kremlə lazımdırmı?
- Burada ən mühüm məsələlərə aid qərarlar hazırlayıb meydana çıxartsaq, artıq bu barədə danışmaq olar. Biz prinsipial mövqeyimizi bildirməliyik ki, tələbimiz nədir. Ancaq onu da deyə bilərəm ki, çox şey ermənilərdən asılıdır, azərbaycanlılardan yox.
Kompromis məsələsinə gələndə, Azərbaycanın nə kompromisi olacaq? 20 faiz torpaqlarımız işğal edilib, hansı kompromisdən danışmaq olar? Kompromisə ermənilər getməlidir.
- Erməni əsilli rus nazir Qarabağ məsələsini Azərbaycanın faydasına həll etmək istəyərmi?
- Birinci növbədə Lavrov Rusiya Federasiyasının xarici işlər naziridir, erməni olmağına baxmayaraq. Məmurdur, məmura deyirlərsə, onu icra etməlidir, özbaşına heç nə edə bilməz.
- Bu ilin yanvarında demişdi ki, Dağlıq Qarabağ məsələsi Azərbaycanın daxili işi deyil. Belə bir adamdan nəsə gözləmək olarmı?
- Yəqin ki, o, böyük geosiyasi məsələləri nəzərdə tutur. Doğrudan da burada Moskva-Vaşinqton məsələsi var.
- Lavrovun dediklərindən bir daha aydın oldu ki, Azərbaycanın Avrasiya İqtisadi Birliyinə qoşulması Rusiyaya daha çox lazımdır, nəinki bölgədə sülhün yaradılması.
- Yəqin ki, belədir. Ancaq mən belə olan halda deyirəm ki, Rusiya iqtisadi nöqteyi-nəzərdən maraq yetirməsə də, Azərbaycanın geostrateji, coğrafi vəziyyəti çox önəmli faktordur, ruslar da bundan imtina edə bilməz. Baxın, Yaxın Şərq, Orta Asiya, Xəzərin o tayı, Çin… Mühüm regiondur. Ona görə də Qərbin də burada marağı böyükdür. İndi hansı tərəf tezliklə Qarabağ məsələsini həll etsə, qələbə onundur. Söhbət Moskva ilə Vaşinqtonun arasında olan məsələlərə aiddir.
- Ümumiləşdirəndə bu səfər Dağlıq Qarabağa həsr olunub, yoxsa gündəmdə başqa məsələ var?
- Ümumi məxrəcə gəlməlidirlər, bu işdə hansısa düstur tapılmalıdır və siyasi iradə göstərilməlidir.
- Rusiyanın məqsədi odur ki, Azərbaycan 5 rayonun qaytarılması müqabilində Dağlıq Qarabağdan imtina etsin...
- Heç kim bizim qarşımıza bu şərti qoya bilməz! Bu, Azərbaycan dövlətinin, Azərbaycan rəhbərliyinin işidir. Hansısa şərt qoymaq yersizdir. Yəni siz 5 rayonu alın, ancaq bundan imtina edin. Alverin yeri deyil...
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 21-11-2017 12:03 | Bölmə: Müsahibə
Azərbaycanın eks-prezidenti Qarakənd səmasında baş vermiş terrorun sirrini açmaq istəmir
1991-ci ilin 20 noyabrında baş verən vertolyot terroru ilə bağlı Azərbaycanın ilk prezidenti olmuş Ayaz Mütəllibov ilginc açıqlamalarla çıxış edib.
1991-ci il 20 noyabrda Xocavənd rayonunun Qarakənd kəndi yaxınlığında erməni hərbi dəstələri tərəfindən vurulan Azərbaycanın hərbi helikopterində həlak olanlar arasında dövlət katibi Tofiq İsmayılov, baş prokuror İsmət Qayıbov, dövlət müşaviri, sabiq daxili işlər naziri Məhəmməd Əsədov, millət vəkilləri Vaqif Cəfərov və Vəli Məmmədov, baş nazirin müavini Zülfü Hacıyev, Prezident Aparatının şöbə müdiri və jurnalist Osman Mirzəyev, Qazaxıstan Respublikası daxili işlər nazirinin müavini Sanlal Serikov, jurnalisti Alı Mustafayev də var idi. Ümumilikdə qəza nəticəsində 22 nəfər həlak olub.
Eks-prezidentlə 1991-ci ilin 20 noyabrında törədilən vertolyot terroru barədə danışmaq elə də asan olmayıb. A.Mütəllibov bu mövzuda danışmağın onun üçün asan olmadığını, üstəlik, bəzi mətləbləri açmaq istəmədiyini deyərək, danışmaq istəməsə də, Qarabağla bağlı danışıqların hazırkı mərhələsini də əhatə edən söhbət israrla sayəsində baş tutub.
Reyting.az saytı A.Mütəllibovun “Yeni Müsavat” qəzetinə verdiyi müsahibəni təqdim edir:
- Ayaz müəllim, 26 il sonra Qarakənd faciəsi barədə həm də tarix naminə danışmağınız daha faydalıdır. Susmağınızın mənası nədir ki?
- İldönümlərdə mən danışırdım, öz münasibətimi bildirirdim. İndi yeni bir fikir də yoxdur ki, deyəsən. Ürək ağrısından başqa...
- Ötən illərdə elə bizimlə söhbətinizdə demişdiniz ki, hələ 20 noyabr cinayətləri açılmayıb. Açılması üçün həm də danışmaq lazımdır. Bəlkə sizin deyəcəkləriniz həm də hansısa həqiqətlərin açılmasına ipucu verə bilər, elə deyilmi?
- (Pauza) Nə deyim vallah...
- Ayaz müəllim, əminliklə deyə bilərsinizmi ki, 20 noyabrla bağlı artıq hər şeyi danışmışınız?
- Bilirsiniz, siyasətdə elə şeylər var ki, lazımi məqamda həm danışmaq olur, həm də danışmaq məsləhət olmur. Mən bunu deməklə bildirirəm ki, məsələyə ehtiyatla yanaşmalıyıq. Əgər diqqət varsa, demək, bu suallar nahaq yerə verilmir, kimsə nəyisə öyrənmək istəyir, mənə istinad edərək. Sözün doğrusu, mən də hələ danışmağa səbəb tapmıram. Bu o deməkdir ki, mən sabah sizin sualınıza “hə”, “yox” cavablarını verməliyəm. Ancaq mən bunu edə bilmirəm, çünki əlimdə əsas da yoxdur. Kölgəli məsələlər bu vaxta qədər qalıb. Düzdür, söz-söhbətlər illər boyu geniş miqyasda gedir, ancaq tərpəniş yoxdur. Həqiqəti ayırd etmək üçün tərpəniş lazımdır.
- Deməli, sizin də şübhələrə son qoyulmayıb. Üstəlik də bu günə qədər vertolyot faciəsi ilə bağlı hər şeyi deməmisiniz, eləmi?
- Yox, hər şeyi demək də mümkün deyil. Bir-iki sözlə də qurtarmaq olmur. Niyə belə olub? Kimdir bunun arxasında dayanan? Bu hadisələri törədənlər kimlərdir?
Mən bu haqda müsahibələrimdə çox demişəm, müsahibələrimdə vurğulamışam. İndinin özündə vertolyot qəzasına aid olan bildiklərimi kifayət qədər demişəm...
- Sabiq daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov qəzetimizə müsahibəsində “İstintaq bilavasitə gəlib Rusiyanın üstünə çıxırdı”, “O vaxt nə ermənilərdə, nə də bizdə hava qurğusunu vuran raketlər yox idi” kimi çox ciddi fikirlər səsləndirib. Siz necə, keçmiş prezident kimi bu fikirlərlə razılaşırsınızmı?
- Mən bilmirəm hansı silahlardan, raketlərdən söhbət gedir. Bunlar Rusiyada olub, ya olmayıb, deyə bilmərəm.
- Bəs siz inanırsınızmı ki, vertolyotu vuran ermənilər olub, yaxud öz təşəbbüsləri ilə bu terroru törədiblər?
- (Sükut) Nə deyim vallah...
- Bakıdan yüksək çinli məmurların olduğu vertolyotun Qarabağa uçacağı barədə məlumat erməni terrorçularına sızdırıla bilərdimi? Yoxsa bu hadisənin bir təsadüf olması versiyasına üstünlük verirsiniz?
- (Yenə də pauzadan sonra) Gəl bu söhbəti gələcəyə saxlayaq. Mənim indi danışmaq imkanım yoxdur. Ona görə də indi heç nə deyə bilmərəm. Zaman gəlsin, danışaram. Siz oturub düşünmüşünüz, hansı sualları mənə verəcəksiniz... O sualları da verirsiniz, ancaq mənə imkan vermirsiniz ki, düşünüm, analitika edim, görüm budur, bu deyil. Heç olmasa bir balaca fikirləşim.
- Fikirləşmək üçün 26 il bəs eləmədimi?
- Elə məqamlar var ki, hələ növbəsi çatmayıb.
- Bir dəfə demişdiniz ki, bu hadisə ilə mənim qol-qanadımı vurdular...
- Vurdular da. Həlak olanlar mənim komandam, mənim arxam idi.
- Hadisəni Ayaz Mütəllibovun təşkil etməsi, onları bir vertolyotda göndərməsi barədə iddialar barədə nə deyə bilərsiniz?
- Yox, mən elə şey eşitməmişəm. Əgər deyirlərsə, bunu deyən axmaq adamdır.
- Kifayət qədər nüfuzlu dövlət xadimləri idi. Siz necə hesab edirsiniz, onlar sağ qalsaydı, Qarabağda vəziyyət indikindən fərqli ola bilərdimi?
- Bəli, bəli. Hər şey ola bilərdi. O zaman təlatümlü bir dövr idi.
- Rusiyaya aparılan “qara qutu”nun sonrakı taleyi haqda sizdə nə xəbər var?
- Yox, mənim xəbərim olmadı, bu vaxta qədər də yoxdur. Bircə onu eşitdim ki, dedilər “qara qutu” elə bir vəziyyətdədir ki, ondan istifadə etmək mümkün deyil.
- Tamerlan Qarayevin son anda vertolyota minməməsinin səbəbləri barədə uzun illərdir danışılır. Siz bu barədə nə deyə bilərsiniz? Bu istiqamətdə sualların cavabı varmı sizdə?
- Yox. Mən bu haqda danışmaq istəmirəm. Əsasım da yoxdur. Ümumi sözlərlə nə deyə bilərəm ki? “Ola bilər”, “çox güman”... Bu cür danışmaq yersiz olar. Ancaq müasir tariximiz araşdırılanda imkan tapıb bu məsələlərə qayıtmaq olar, əgər cəmiyyətin tələbatı olarsa.
- Ayaz müəllim, həlak olan komanda üzvlərinizin arasında sizə ən yaxın olan kim idi ki, bu günə qədər onun yoxluğunu qəbul edə bilmirsiniz?
- Hamı mənə əziz idi, hamısının mənim qəlbimdə yeri var idi. Mən burada ayrı-seçkiliyə yol verə bilmərəm. Məsələn, daxili işlər naziri Məhəmməd Əsədov çox böyük kömək edirdi. Onunla birgə Tofiq İsmayılov... Bunlar mənim əl-qolum idi. İsmət Qayıbovun özü. Çox işgüzar adamlar idilər, bunlar can-başla işləyirdilər. Vəzifə, hansısa şəxsi məqsədlər, xal qazanmaq üçün çalışmırdılar. Onlar Vətənə xidmət üçün gəlmişdilər. Tofiqin özü gəlib mənə dedi ki, sənə kömək lazımdır. Özü də biz bir-birimizə “sən” deyirdik. Dedim, a kişi, sən Moskvada böyük yük götürmüsən çiyninə, Ali Sovetin tərkibində ermənilərə qarşı danışan təkcə sənsən. Deyirdi, eybi yoxdur, başqa adam taparıq, ancaq bura vacibdir. Dedim, çox gözəl, sabahdan etibarən çıx işə! Elə də oldu.
Məhəmməd Əsədov da gəldi yanıma ki, bax, mən heç kimə xahiş etməmişəm, Ayaz müəllim, bilavasitə sizə bildirirəm ki, mən Vətənimə, sizə kömək etmək istəyirəm. Heç kimə həvalə eləməmişəm, özüm gəlmişəm.
Mən onu hələ Sumqayıt partiya təşkilatından tanıyırdım, olduqca istedadlı adam idi. Onun əhəmiyyətini mən indi də təsəvvür edəndə istiliyini hiss edirəm.
- İldönüm günü onların məzarlarını ziyarət etməyə imkanınız oldumu?
- Getdim, ziyarət elədim, qohum-əqrəbalarına başsağlığı verdim. Kifayət qədər adam var idi. Ancaq fürsətdən istifadə edərək demək istəyirəm ki, onların ailələrinin müəyyən problemləri var. Mən uzaqdan-uzağa eşitmişəm ki, bəzi xahişləri var.
- Bu barədə bəlkə siz konkretləşdirib ölkə başçısına müraciət etsəniz, daha effektli olardı...
- Mən də ehtiyatımı əldən buraxmıram. Çünki mənim sahəm deyil. Sözün doğrusu, heç elə imkana da malik deyiləm. Ancaq siz dediyinizdə həqiqət var. Lazımdır. Prezidentin də o qədər vaxtı olmur, başı qarışıqdır, mühüm məsələlərlə məşğuldur. Lakin kimsə bu məsələ ilə məşğul olmalıdır.
- Necə bilirsiniz, nə zamansa Qarakənd terrorunun sirri açılacaqmı? Yoxsa daha bundan sonra mümkün deyil?
- Bu da təbii məsələdir. Getdikcə tarix öz sözünü deməlidir. Gələcəkdə də tarixə maraq olacaq. Heç kim deyə bilməz ki, bu məsələyə nöqtə qoyulub, bitib. Xeyr!
- Ermənistanda zəlzələ baş verəndə, 1989-cu ilin dekabrında da Azərbaycanın “İL 76” təyyarəsi müəmmalı şəkildə qəzaya uğradı, 76 nəfər həlak oldu.
- Hə, yadımdadır, zəlzələ ilə bağlı gedənlər idi.
- O hadisə barədə sizdə nə kimi məlumatlar var?
- Yox, məlumatsızam. Ermənilər təyyarəni qəbul etməkdən imtina etdilər.
- Ermənistandan azərbaycanlılar qovulan vaxtda, ərazi iddiaları irəli sürülən zaman Azərbaycandan yardım üçün adamlar göndərilirdi. Niyə?
- O zaman SSRİ-nin olduğu zaman idi. Mərkəz belə bir qərar qəbul etmişdi. Ancaq ermənilərin bizim addımımıza qarşı münasibəti çox sərt oldu. Ağılsız...
- O heyəti siz göndərdiniz?
- Yox, yox. Mən bu işlə məşğul deyildim.
- Qayıdaq bu günə. Rusiya XİN başçısı Sergey Lavrov Bakıdan sonra İrəvana getdi. Qarabağla bağlı nə isə gözləyirsinizmi?
- Vallah, həmişə eşidəndə deyirəm nə ola, nəhayət, ağıllı davranıb, bir məxrəcə gəlib bu məsələnin nöqtəsini qoyaydılar. Çünki mən belə düşünürəm ki, Azərbaycan-Rusiya münasibətlərinin saf olması ilk növbədə Rusiyaya lazımdır.
- Bəs Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşması, Qarabağın azadlığı necə, Kremlə lazımdırmı?
- Burada ən mühüm məsələlərə aid qərarlar hazırlayıb meydana çıxartsaq, artıq bu barədə danışmaq olar. Biz prinsipial mövqeyimizi bildirməliyik ki, tələbimiz nədir. Ancaq onu da deyə bilərəm ki, çox şey ermənilərdən asılıdır, azərbaycanlılardan yox.
Kompromis məsələsinə gələndə, Azərbaycanın nə kompromisi olacaq? 20 faiz torpaqlarımız işğal edilib, hansı kompromisdən danışmaq olar? Kompromisə ermənilər getməlidir.
- Erməni əsilli rus nazir Qarabağ məsələsini Azərbaycanın faydasına həll etmək istəyərmi?
- Birinci növbədə Lavrov Rusiya Federasiyasının xarici işlər naziridir, erməni olmağına baxmayaraq. Məmurdur, məmura deyirlərsə, onu icra etməlidir, özbaşına heç nə edə bilməz.
- Bu ilin yanvarında demişdi ki, Dağlıq Qarabağ məsələsi Azərbaycanın daxili işi deyil. Belə bir adamdan nəsə gözləmək olarmı?
- Yəqin ki, o, böyük geosiyasi məsələləri nəzərdə tutur. Doğrudan da burada Moskva-Vaşinqton məsələsi var.
- Lavrovun dediklərindən bir daha aydın oldu ki, Azərbaycanın Avrasiya İqtisadi Birliyinə qoşulması Rusiyaya daha çox lazımdır, nəinki bölgədə sülhün yaradılması.
- Yəqin ki, belədir. Ancaq mən belə olan halda deyirəm ki, Rusiya iqtisadi nöqteyi-nəzərdən maraq yetirməsə də, Azərbaycanın geostrateji, coğrafi vəziyyəti çox önəmli faktordur, ruslar da bundan imtina edə bilməz. Baxın, Yaxın Şərq, Orta Asiya, Xəzərin o tayı, Çin… Mühüm regiondur. Ona görə də Qərbin də burada marağı böyükdür. İndi hansı tərəf tezliklə Qarabağ məsələsini həll etsə, qələbə onundur. Söhbət Moskva ilə Vaşinqtonun arasında olan məsələlərə aiddir.
- Ümumiləşdirəndə bu səfər Dağlıq Qarabağa həsr olunub, yoxsa gündəmdə başqa məsələ var?
- Ümumi məxrəcə gəlməlidirlər, bu işdə hansısa düstur tapılmalıdır və siyasi iradə göstərilməlidir.
- Rusiyanın məqsədi odur ki, Azərbaycan 5 rayonun qaytarılması müqabilində Dağlıq Qarabağdan imtina etsin...
- Heç kim bizim qarşımıza bu şərti qoya bilməz! Bu, Azərbaycan dövlətinin, Azərbaycan rəhbərliyinin işidir. Hansısa şərt qoymaq yersizdir. Yəni siz 5 rayonu alın, ancaq bundan imtina edin. Alverin yeri deyil...
Bölməyə aid digər xəbərlər
6-04-2024, 21:12
Qulu Ağsəs: “Tənqidi indi çox tənqid edirlər” - Müsahibə
2-04-2024, 20:28
“Hava hücumu ssenarisi mümkündür” - Müsahibə
19-02-2024, 16:33
Aktyor: “Əvvəldən bilsəydim o filmə çəkilməzdim...” - Müsahibə
16-02-2024, 12:55
Bəstəkar: “Zamanın ritmini tutmaq çətinləşib” - Müsahibə
28-01-2024, 15:36
Qüdrət Həsənquliyev: “Azərbaycan yenidən qurulmalıdır” - Müsahibə
9-12-2023, 20:57
Hərbi ekspert: “Krım körpüsü dağıdılmalıdır” - Müsahibə
14-11-2023, 19:08
Xalq artisti: “Teatrın ən ağrılı məsələlərindən biri də yaş senzi ilə bağlıdır” - Müsahibə
4-11-2023, 09:41
İlham Əziz: “Hər yazıçının öz əlifbası olmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 15:19
Zahid Oruc: “Zəfər dövləti, Zəfər təşkilatı, Zəfər təhsil modeli yaradılmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 11:01
Əlizadə Nuri: “Şairlik-sözlə inqilab etməkdir” - Müsahibə
23-10-2023, 18:22
General Sırski: “Düşmən ciddi itkilər verir, lakin onlar...” - Müsahibə
23-10-2023, 10:26
Aktrisa: “Özümü olmalı olduğum yerdə hiss edirəm” - Müsahibə
19-09-2023, 13:48
Hərbi analitik: “Rusiya Moskvanı lazımi şəkildə qoruya bilmirsə, deməli...” - Müsahibə
5-09-2023, 18:40
General: “Rusiya elitası Putini devirməyə hazırdır” - Müsahibə
23-08-2023, 18:14
Beynəlxalq ekspert: “Ruslar Ukrayna ilə uzunmüddətli hərbi qarşıdurmaya ümid edirlər” - Müsahibə
16-08-2023, 12:08
Kənan Məmmədov: “Kino günündə göstərməyə yeni film olmadı” - Müsahibə
10-08-2023, 15:00
Rıjenko: “Rusiyanın Qara dəniz donanmasını məhv etmək üçün yüzlərlə drona ehtiyac var” - Müsahibə
30-05-2023, 16:48
Kinorejissor: “Bəzilərini kinonun taleyi yox, kinostudiyanın ərazisi maraqlandırır”
16-05-2023, 16:48
Şeytelman: “Priqojin Rusiyada yeganə şəxsdir ki, dövlət çevrilişlərini uğurla həyata keçirə bilir”
13-05-2023, 09:34
Qüdrət Həsənquliyev: “Davamlı sülh üçün danışıqları Türkiyə və Rusiya ilə aparmalıyıq” - Müsahibə
3-03-2023, 16:55
Keçmiş deputat: “Rus imperiyasının dağılması qaçılmazdır” - Müsahibə
9-02-2023, 12:36
Deputat: “Ciddi əks-zərbə vurulmalıdır” - Müsahibə
7-01-2023, 15:55
Sərdar Cəlaloğlu: “Rusiya Qarabağı ələ keçirməyə çalışır” - Müsahibə
30-12-2022, 10:55
Köçəri Nağıbəyli: “Bizim öz torpaqlarımızda yaşamaq hüququmuz olmalıdır” - Müsahibə
11-12-2022, 13:12
Səxavət Əlisoy: “Partiya sədrlərinin əksəriyyəti təkəbbürlü və yekəxanadır” - Müsahibə
27-11-2022, 10:15
Professor: “Rusiya və Fransa Azərbaycan-Ermənistan danışıqlarında böhranlı vəziyyət yaradıb” - Müsahibə
12-11-2022, 19:43
Tofiq Zülfüqarov: “Rusiyada siyasi böhran zamanıdır” - Müsahibə
28-10-2022, 13:08
Deputat: "Putin ikinci böyük səhvə yol verdi, həm də sübut etdi ki..."
25-10-2022, 08:35
Politoloq: “Rusiya və İran Azərbaycanda nələrəsə nail olmağa çalışsa da...” - Müsahibə
21-10-2022, 13:42
Vahid Əhmədov: “Heç kim bahalaşmanın qarşısını ala bilmir” - Müsahibə
15-10-2022, 09:58
Deputat: “Rusiya ilə məsələni konkretləşdirməyin vaxtı çatıb” - Müsahibə
9-10-2022, 14:22
Sülhəddin Əkbər: “İran yalnız Zəngəzur dəhlizinin açılacağından qorxmur” - Müsahibə
29-09-2022, 20:29
Elxan Qarayev: “Rusiyada hərbi səfərbərliyə cəlb olunan azərbaycanlılar kontrakt tələb etməlidir” - Müsahibə
21-09-2022, 14:06
Sərdar Cəlaloğlu: “Hər dəqiqə Ermənistan-Azərbaycan müharibəsi başlaya bilər” - Müsahibə
3-07-2022, 13:50
Deputat: “Məmur sahibkarlığından qaynaqlanan inhisarçılıq əhaliyə böyük ziyan vurur” - Müsahibə
6-06-2022, 13:50
Politoloq: “Rusiyada etirazlar artacaq” - Müsahibə
27-05-2022, 13:03
Keçmiş səfir: “Zaman Ukraynanın dostu, Kremlin düşmənidir” - Müsahibə
26-05-2022, 20:43
Hərbi ekspert: “Rusiya texnokratları müharibəni uduzduqlarını başa düşürlər” - Müsahibə
25-05-2022, 16:16
Deputat: “Qərb Ukraynanı güzəştə məcbur edəcək” - Müsahibə