10:37 / 20-04-2024
Rusiyalı ekspert: Cənubi Qafqazın Rusiya üçün əhəmiyyəti böyükdür
10:21 / 20-04-2024
Qazaxlı Alikin oğlunun məhkəməsi başlayır
09:50 / 20-04-2024
ABŞ Çini ittiham edir: Ukraynada müharibəni qızışdırır
09:46 / 20-04-2024
Sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsi separatçı ermənilərin narahatlığına səbəb olub
09:12 / 20-04-2024
BMT Baş katibi Azərbaycan və Ermənistana çağırış edib
09:06 / 20-04-2024
Blinken 4 kəndin qaytarılması ilə bağlı razılaşmanı alqışlayır
00:37 / 20-04-2024
Hikmət Hacıyev: "Bu, diplomatik və siyasi cəsarətimizin təcəssümüdür"
23:26 / 19-04-2024
Aİ-dən 4 kəndin qaytarılmasına reaksiya: "Davamlı nizamlanmanı tam dəstəkləyirik"
21:22 / 19-04-2024
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
20:45 / 19-04-2024
19-cu əsrin solğun dagerreotiplərini bərpa ediblər
20:29 / 19-04-2024
Qəzza müharibəsi qloballaşır
18:35 / 19-04-2024
MKİ: “Moskva yaxınlığındakı terror aktını İŞİD təşkil edib”
18:14 / 19-04-2024
Qəzzada daha 42 nəfər dinc sakin həlak olub
18:08 / 19-04-2024
Eminemin qızı bikinidə görüntülənib
18:06 / 19-04-2024
Yaponiya süni intellektin inkişafına 475 milyon dollar ayırıb
17:57 / 19-04-2024
9 milyon manatlıq mənimsəmə... - Şirkət rəhbərinə 11 il həbs cəzası verilib
17:33 / 19-04-2024
Ağ ev Afrikada müttəfiqini itirə bilər
17:30 / 19-04-2024
İranda silsilə partlayışlar baş verib
17:27 / 19-04-2024
İranın İsrailə hücumunun əsl səbəbi bəlli olub
17:18 / 19-04-2024
Mustafayevlə Qriqoryan sərhəddə görüşüb - 4 kənd Azərbaycana qaytarılır
17:09 / 19-04-2024
Daxili İşlər Nazirliyində kollegiya iclası keçirilib - Fotolar
17:00 / 19-04-2024
Prezident Cinayət-Prosessual Məcəlləsində dəyişikliyi təsdiqləyib
16:46 / 19-04-2024
İlham Əliyev Rusiyaya gedir
16:34 / 19-04-2024
Universitetin sözçüsü vəzifədən ayrılıb
16:19 / 19-04-2024
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verilib
16:00 / 19-04-2024
Ədalət Məhkəməsində Azərbaycanın tələbi ilə ictimai dinləmələr keçirilib
15:47 / 19-04-2024
Tovuzda 22 yaşlı oğlan 34 yaşlı qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb
15:36 / 19-04-2024
G7 ölkələri Azərbaycan və Ermənistanı sülh prosesinə sadiq olmağa çağırıb
15:29 / 19-04-2024
Ceyhun Bayramov Fələstinin baş naziri ilə telefonda müzakirə aparıb
20:08 / 15-04-2024
Rusiya Ukrayna ilə savaşa özgələri göndərir
18:51 / 15-04-2024
“Şəhid Əhməd – Oğluma məktub” filminin təqdimatı keçirilib - Fotolar
13:58 / 16-04-2024
Agentlik sədri vəzifədən azad edilib - Yeni təyinat
15:07 / 17-04-2024
Hikmət Hacıyev: “Sülhməramlıların Azərbaycandan çıxarılması barədə qərar qəbul edilib”
10:57 / 18-04-2024
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
13:03 / 15-04-2024
Məşhur aktyor kinodan qovulub
15:08 / 15-04-2024
Ali məktəblərə qəbul başlayıb
09:26 / 16-04-2024
Ulduz aktrisanın psixoloji problemi yaranıb - Fotolar
23:48 / 16-04-2024
Tbilisidə polis qanuna etiraz edən 11 nəfəri saxlayıb
12:27 / 15-04-2024
Tokayev və Paşinyan İrəvanda nəyi müzakirə edəcəklər?
23:14 / 16-04-2024
Ceyhun Bayramov Aİ-nin xüsusi nümayəndəsini qəbul edib
22:18 / 15-04-2024
"Beşiktaş" Fernando Santos və köməkçilərinə təzminat ödəyəcək
İranın sonuncu şahı; Bioqraflar Rza Pəhləvinin romantik obrazını canlandırır, məşuqələrindən yazırlar
Tarix: 20-01-2019 12:22 | Bölmə: Siyasət
İranın indiki hakimiyyəti şah Məhəmməd Rza Pəhləvini zəmanəmizin qəddar diktatorlardan biri kimi təsvir edir, bioqraflar isə onun romantik obrazını canlandırır. Bioqraflar iddia edir ki, o, üç dəfə evlənib, ömrü boyu yalnız uşaq dünyaya gətirə bilməyən ikinci həyat yoldaşını sevib. Bu dəlillərin təsdiqi yoxdur. Amma məlumdur ki, şahın keçmiş həyat yoldaşlarının saxlanılmasına on minlərlə dollar ayrılıb.
Krallığın genişlənməsi
İran şahı Məhəmməd Rza Pəhləvinin və şahzadə Sürəyyanın toyu dünya kütləvi informasiya vasitələrinin diqqət mərkəzində olub. Şənlik Mərmər sarayında və görünməmiş şadyanalıqla keçirilib.
Göyçək gəlin Christian Diorun dəbdəbəli paltarında fərqlənirdi. Tanınmış fransalı modelyer onu inciylə, brilyant və marabu lələkləri ilə bəzəmişdi. Çəkisi 20 kiloqram olan paltarın hazırlanması üçün 30 metrdən çox gümüşü rəngli parça lazım olub. Bu mənzərəni ağappaq su samurunun dərisindən hazırlanmış gödəkcə tamamlayıb.
Sarayı Niderlanddan olan nəbatatçılar bəzəmişdilər: bunun üçün İrana yarım tona yaxın şahın gələcək həyat yoldaşının sevdiyi çiçəklər - zanbaq, qərənfil və səhləb çiçəyi gətirilib.
Pəhləvi nişanlıları üçün bir çox dövlət liderləri bayram təbrikləri göndəriblər, hədiyyələr arasında həqiqətən gözəl əşyalar da olub. Məsələn, SSRİ-nin başçısı İosif Stalin su samurundan hazırlanmış qəşəng kürk və qara brilyantla naxışlanmış telefon göndərib, Britaniyanın kraliçası II Yelizaveta qədim gümüş şamdanlar, ABŞ prezidenti Harri Trumen çini serviz hədiyyə edib.
Mərasimdə iştirak edən qonaqlara gənclərə hədiyyə əvəzinə İranda yoxsullara yardım göstərən xeyriyyə təşkilatının hesabına pul köçürmək təklif edilib.
Bioqrafların sözlərinə görə, şah Pəhləvinin xanımından ötrü ürəyi gedirdi və onun istənilən şıltaqlığını yerinə yetirməyə hazır idi. Gənc ərlə arvad çox səyahət ediblər, SSRİ, Türkiyə, Hindistan, İspaniya, ABŞ və digər ölkələrə gediblər.
Sürəyya ərinin qayğısına qalır və xeyriyyəçiliklə məşğul olurdu. Hər şey yaxşı görünürdü, amma 7 il evli olmalarına baxmayaraq, cütlüyün övladının olmaması iranlıları günü-gündən daha çox narahat edirdi.
Varisinin olmaması, sanki şahı qorxutmurdu: o, hətta taxtın onun kiçik qardaşı Əli Rzaya nəsib oması üçün konstitusiyaya dəyişiklik edilməsini istəyirdi. Şiə ruhaniləri bunun əleyhinə çıxış edib. Bundan əlavə, Əli 1954-cü ildə ölüb, Məhəmməd yenidən taxt-tacının varisi məsələsi ilə məşğul olub.
Amerikanın ən yaxşı klinikalarında müalicə olunmasına baxmayaraq, Sürəyya hamilə qala bilmir. Tədbirli şah vəziyyətdən çıxış yolu düşünür, ikinci arvad almaq qərarına gəlir. Lakin həyat yoldaşı qəti əleyhinə olduğundan, boşanaraq Almaniyadakı valideynlərinin yanına gedir.
Şahidlər xatırlayırlar ki, onun dərc etdirdiyi məktub uzun illər İranın evdar qadınlarını ağlamağa məcbur edib. Məzmunu təxminən belə idi:
“Məhəmməd Rza Pəhləviyə kişi cinsindən birbaşa varisinin vacib olması səbəbindən, böyük təəssüf hissi ilə öz xoşbəxtliyimi bütün ölkənin rifahı naminə fəda edirəm. Beləliklə, mən bildirirəm ki, biz Əlahəzrət ilə ayrılırıq".
Yaxınlarının sözlərinə görə, Pəhləvi nikahlarının pozulmasından sonra keçmiş həyat yoldaşını tez-tez ziyarət edib, bahalı hədiyyələr və gül dəstələri verib. O, Sürəyyanın şahzadə titulunun, ona maneəsiz bütün dünyanı gəzməyə imkan verən diplomatik pasportunun, eləcə də onunla nikahda olduğu zaman verilən hədiyyələr və zinət əşyalarının saxlanılmasına təkid edib. Bundan savayı, o, keçmiş həyat yoldaşına 7 min dollar həcmində aliment də ödəyib ki, bu da o zaman üçün az məbləğ deyildi.
Sürəyyanın var-dövlətinin nə qədər olduğu dəqiqləşdirilmir, lakin məlum olan budur ki, ona məxsus daşınmaz mülkiyyət 40-50 milyon avro qiymətləndirilib. 2012-ci ildə Christie's hərrac evi onun bəzi zərgərlik əşyalarını satışa çıxarıb, brilyantlı bir üzüyü 100 milyon dollara satılıb.
Şahın mürəkkəb həyatı
İranın gələcək hökmdarı Məhəmməd Rza Pəhləvi uşaqlıqdan Qərb ənənələri ilə tanış olub: o, İsveçrədə oxuyub, Avropa həyat tərzini xoşlayırdı. Hətta Tehranda zabit məktəbindəki təhsilini Qərb tərzində keçirib. O, hakimiyyətə 22 yaşında gəlib, lakin parlamentin təsiri güclü olduğundan onun fəaliyyəti demək olar ki, hiss olunmayıb. Onun həyatının ən çətin dövrü Məhəmməd Müsəddiqin baş nazir olduğu zamana təsadüf edir. Çünki baş nazir şahın bacısını ölkədən çıxarıb, ona məxsus torpaqları müsadirə edib, büdcəni azaldıb, xarici diplomatlarla görüşməyi qadağan edib.
Yeri gəlmişkən, hökumət başçısının apardığı siyasət hərbçilərin xoşuna gəlmirdi. 1953-cü ilin avqust ayında tanklar Tehranın küçələrinə çıxır, Müsəddiq istefaya göndərilir, dikbaş parlament qovulur, şah isə öz ölkəsində mütləq hakimiyyəti alır.
Pəhləvini nəyin bahasına olursa-olsun hakimiyyətdə qalmağa cəhd edən ənənəvi diktator adlandırmaq düzgün olmazdı. Ancaq ölkə ərazisində gizli polis fəaliyyət göstərirdi. Onlar şübhəliləri saxlamaq, həbs etmək və sorğu-suala tutmaq kimi qeyri-məhdud səlahiyyətlərə malik idi. Vətəndaşların isə dövlət siyasətini tənqid etmək imkanları olmayıb. Hətta xaricdə təhsil alan iranlı tələbələr də izlənilirdilər.
Bu zaman şah İran cəmiyyətinin tam yenidən qurulması, ölkənin sənaye dövlətinə çevrilməsi fikrində olub. Neftin qiymətinin artması yerinə düşüb və ona geniş islahatlar aparmağa imkan verib. Qərbdə bunu “Şahın və xalqın ağ inqilabı” kimi qiymətləndiriblər. İranda təhsil sistemi yaxşılaşıb, yeni texnologiyalar tətbiq edilib, sənayeləşmə və torpaq islahatı aparılıb, yeni evlər, xəstəxanalar tikilib, minlərlə iranlı tələbə ABŞ və Avropada təhsil alıb. Həyat səviyyəsi şəhərlərdə xüsusilə artıb.
Dünyada yeni iqtisadi möcüzə haqqında danışmağa başlayıblar. Lakin zaman keçdikcə vəziyyət dəyişib. Baş verənlərdən solçu qüvvələr və radikallar razı qalmayıblar. İqtisadi buma görə məmurlar və şahın ailə üzvləri arasında korrupsiya artmağa başlayıb. Şah limfatik sistemin xərçəng xəstəliyindən əziyyət çəkməyə başlayandan sonra müalicə üçün xaricə gedir və Tehranda xalq üsyanı alovlanır. Ayətullah Homeyni hakimiyyətə gəlir. 1979-cu ilin aprel ayında İranda keçirilən referendumda vətəndaşların 98 faizi İranın islam respublikası adlandırılmasının lehinə səs verir. Şah qalan ömürünü ailəsi ilə sürgündə - Misir, Mərakeş, Meksika və Baham adalarında keçirib. Məhəmməd Rza Pəhləvi çevrilişdən bir il sonra ölüb.
İranın baş qəhrəmanı-məşuqu
Pəhləvi dünya tarixinə yalnız İranın sonuncu şahı kimi deyil, həm də əsl qəhrəman-məşuq kimi düşüb. İran liderinin müasirlərinin sözlərinə görə, onun coşqun şəxsi həyatı sevgi romanının əsasını təşkil edib. Məhəmməd Rza 3 dəfə evlənib, hər yeni həyat yoldaşı əvvəlkindən cavan olub.
Hələ o, zabit məktəbində qadın düşkünü sayılırdı. Onun dostları xatırladır ki, bəyəndiyi qızlara çox gözəl qulluq göstərir, xəsislik etməyərək komplimentlər söyləyir və bahalı hədiyyələr alırdı. 1937-ci ildə atası şah Rza Pəhləvi qərara gəlir ki, onun ailəsinə yüksək səviyyəli Misir kral ailəsi ilə qohumluq pis olmazdı. Nəticədə onun oğlu şahzadə Fövziyə Fuad ilə evlənir.
Göygöz qarabuğdayı qadın İsveçrədə təhsil alıb, Qərb dəbində geyinirdi və özünü dövrün tipik Avropa qızı kimi aparırdı.
Yeri gəlmişkən, cütlüyün ailə həyatı əvvəldən alınmayıb: ər-arvadın hər biri öz həyatını yaşayırdı. Altı il sonra onlar ayrılıblar. Şahın bu nikahdan Şahnaz adlı qızı doğulub.
Pəhləvi ikinci həyat yoldaşını həyatının böyük sevgisi adlandırırdı. Bioqraflar yazır ki, Məhəmməd Rza İranın Almaniya Fedrativ Respublikasındakı səfirinin qızı Sürəyya İsfəndiyari – Bəxtiyariyə ilk baxışda vurulub. Həmin gecə ona evlənmək təklif edib. Səxavətli şah sevgilisinə böyük brilyantla 22,37 karatlıq üzük hədiyyə edib. Lakin bir neçə il sonra uşaqları olmaması səbəbindən ayrılmalı olublar.
Üçüncü nikahda şahın varisliklə bağlı arzusu reallaşıb. İranın Parisdəki səfirliyində keçirilən qəbulda ona Memarlıq Universitetinin tələbəsi Fərəh Dibanı təqdim ediblər. Bir neçə ay sonra toy olub. Gəlin üçün paltarı İv Sen Loran hazırlayıb. Bir il sonra onların oğlu Rza Kir doğulub. Fərəh şaha ümumilikdə 4 uşaq: 2 oğul və 2 qız hədiyyə edib. 1967-ci ildə ona İranın imperatriçəsi kimi tac qoyublar və şahbanu titulu veriblər. Əri hakimiyyətdən devrilənə qədər Fərəh xeyriyyəçiliklə - İranda səhiyyənin inkişafı və qadın hüquqları uğrunda mübarizə ilə məşğul olub. Əri öləndən sonra Amerika hakimiyyətinin dəvəti ilə ABŞ-da məskunlaşıb və sonradan çox yaxşı satılan “Şahla mənim həyatım” adlı kitab nəşr etdirib.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-01-2019 12:22 | Bölmə: Siyasət
İranın indiki hakimiyyəti şah Məhəmməd Rza Pəhləvini zəmanəmizin qəddar diktatorlardan biri kimi təsvir edir, bioqraflar isə onun romantik obrazını canlandırır. Bioqraflar iddia edir ki, o, üç dəfə evlənib, ömrü boyu yalnız uşaq dünyaya gətirə bilməyən ikinci həyat yoldaşını sevib. Bu dəlillərin təsdiqi yoxdur. Amma məlumdur ki, şahın keçmiş həyat yoldaşlarının saxlanılmasına on minlərlə dollar ayrılıb.
Krallığın genişlənməsi
İran şahı Məhəmməd Rza Pəhləvinin və şahzadə Sürəyyanın toyu dünya kütləvi informasiya vasitələrinin diqqət mərkəzində olub. Şənlik Mərmər sarayında və görünməmiş şadyanalıqla keçirilib.
Göyçək gəlin Christian Diorun dəbdəbəli paltarında fərqlənirdi. Tanınmış fransalı modelyer onu inciylə, brilyant və marabu lələkləri ilə bəzəmişdi. Çəkisi 20 kiloqram olan paltarın hazırlanması üçün 30 metrdən çox gümüşü rəngli parça lazım olub. Bu mənzərəni ağappaq su samurunun dərisindən hazırlanmış gödəkcə tamamlayıb.
Sarayı Niderlanddan olan nəbatatçılar bəzəmişdilər: bunun üçün İrana yarım tona yaxın şahın gələcək həyat yoldaşının sevdiyi çiçəklər - zanbaq, qərənfil və səhləb çiçəyi gətirilib.
Pəhləvi nişanlıları üçün bir çox dövlət liderləri bayram təbrikləri göndəriblər, hədiyyələr arasında həqiqətən gözəl əşyalar da olub. Məsələn, SSRİ-nin başçısı İosif Stalin su samurundan hazırlanmış qəşəng kürk və qara brilyantla naxışlanmış telefon göndərib, Britaniyanın kraliçası II Yelizaveta qədim gümüş şamdanlar, ABŞ prezidenti Harri Trumen çini serviz hədiyyə edib.
Mərasimdə iştirak edən qonaqlara gənclərə hədiyyə əvəzinə İranda yoxsullara yardım göstərən xeyriyyə təşkilatının hesabına pul köçürmək təklif edilib.
Bioqrafların sözlərinə görə, şah Pəhləvinin xanımından ötrü ürəyi gedirdi və onun istənilən şıltaqlığını yerinə yetirməyə hazır idi. Gənc ərlə arvad çox səyahət ediblər, SSRİ, Türkiyə, Hindistan, İspaniya, ABŞ və digər ölkələrə gediblər.
Sürəyya ərinin qayğısına qalır və xeyriyyəçiliklə məşğul olurdu. Hər şey yaxşı görünürdü, amma 7 il evli olmalarına baxmayaraq, cütlüyün övladının olmaması iranlıları günü-gündən daha çox narahat edirdi.
Varisinin olmaması, sanki şahı qorxutmurdu: o, hətta taxtın onun kiçik qardaşı Əli Rzaya nəsib oması üçün konstitusiyaya dəyişiklik edilməsini istəyirdi. Şiə ruhaniləri bunun əleyhinə çıxış edib. Bundan əlavə, Əli 1954-cü ildə ölüb, Məhəmməd yenidən taxt-tacının varisi məsələsi ilə məşğul olub.
Amerikanın ən yaxşı klinikalarında müalicə olunmasına baxmayaraq, Sürəyya hamilə qala bilmir. Tədbirli şah vəziyyətdən çıxış yolu düşünür, ikinci arvad almaq qərarına gəlir. Lakin həyat yoldaşı qəti əleyhinə olduğundan, boşanaraq Almaniyadakı valideynlərinin yanına gedir.
Şahidlər xatırlayırlar ki, onun dərc etdirdiyi məktub uzun illər İranın evdar qadınlarını ağlamağa məcbur edib. Məzmunu təxminən belə idi:
“Məhəmməd Rza Pəhləviyə kişi cinsindən birbaşa varisinin vacib olması səbəbindən, böyük təəssüf hissi ilə öz xoşbəxtliyimi bütün ölkənin rifahı naminə fəda edirəm. Beləliklə, mən bildirirəm ki, biz Əlahəzrət ilə ayrılırıq".
Yaxınlarının sözlərinə görə, Pəhləvi nikahlarının pozulmasından sonra keçmiş həyat yoldaşını tez-tez ziyarət edib, bahalı hədiyyələr və gül dəstələri verib. O, Sürəyyanın şahzadə titulunun, ona maneəsiz bütün dünyanı gəzməyə imkan verən diplomatik pasportunun, eləcə də onunla nikahda olduğu zaman verilən hədiyyələr və zinət əşyalarının saxlanılmasına təkid edib. Bundan savayı, o, keçmiş həyat yoldaşına 7 min dollar həcmində aliment də ödəyib ki, bu da o zaman üçün az məbləğ deyildi.
Sürəyyanın var-dövlətinin nə qədər olduğu dəqiqləşdirilmir, lakin məlum olan budur ki, ona məxsus daşınmaz mülkiyyət 40-50 milyon avro qiymətləndirilib. 2012-ci ildə Christie's hərrac evi onun bəzi zərgərlik əşyalarını satışa çıxarıb, brilyantlı bir üzüyü 100 milyon dollara satılıb.
Şahın mürəkkəb həyatı
İranın gələcək hökmdarı Məhəmməd Rza Pəhləvi uşaqlıqdan Qərb ənənələri ilə tanış olub: o, İsveçrədə oxuyub, Avropa həyat tərzini xoşlayırdı. Hətta Tehranda zabit məktəbindəki təhsilini Qərb tərzində keçirib. O, hakimiyyətə 22 yaşında gəlib, lakin parlamentin təsiri güclü olduğundan onun fəaliyyəti demək olar ki, hiss olunmayıb. Onun həyatının ən çətin dövrü Məhəmməd Müsəddiqin baş nazir olduğu zamana təsadüf edir. Çünki baş nazir şahın bacısını ölkədən çıxarıb, ona məxsus torpaqları müsadirə edib, büdcəni azaldıb, xarici diplomatlarla görüşməyi qadağan edib.
Yeri gəlmişkən, hökumət başçısının apardığı siyasət hərbçilərin xoşuna gəlmirdi. 1953-cü ilin avqust ayında tanklar Tehranın küçələrinə çıxır, Müsəddiq istefaya göndərilir, dikbaş parlament qovulur, şah isə öz ölkəsində mütləq hakimiyyəti alır.
Pəhləvini nəyin bahasına olursa-olsun hakimiyyətdə qalmağa cəhd edən ənənəvi diktator adlandırmaq düzgün olmazdı. Ancaq ölkə ərazisində gizli polis fəaliyyət göstərirdi. Onlar şübhəliləri saxlamaq, həbs etmək və sorğu-suala tutmaq kimi qeyri-məhdud səlahiyyətlərə malik idi. Vətəndaşların isə dövlət siyasətini tənqid etmək imkanları olmayıb. Hətta xaricdə təhsil alan iranlı tələbələr də izlənilirdilər.
Bu zaman şah İran cəmiyyətinin tam yenidən qurulması, ölkənin sənaye dövlətinə çevrilməsi fikrində olub. Neftin qiymətinin artması yerinə düşüb və ona geniş islahatlar aparmağa imkan verib. Qərbdə bunu “Şahın və xalqın ağ inqilabı” kimi qiymətləndiriblər. İranda təhsil sistemi yaxşılaşıb, yeni texnologiyalar tətbiq edilib, sənayeləşmə və torpaq islahatı aparılıb, yeni evlər, xəstəxanalar tikilib, minlərlə iranlı tələbə ABŞ və Avropada təhsil alıb. Həyat səviyyəsi şəhərlərdə xüsusilə artıb.
Dünyada yeni iqtisadi möcüzə haqqında danışmağa başlayıblar. Lakin zaman keçdikcə vəziyyət dəyişib. Baş verənlərdən solçu qüvvələr və radikallar razı qalmayıblar. İqtisadi buma görə məmurlar və şahın ailə üzvləri arasında korrupsiya artmağa başlayıb. Şah limfatik sistemin xərçəng xəstəliyindən əziyyət çəkməyə başlayandan sonra müalicə üçün xaricə gedir və Tehranda xalq üsyanı alovlanır. Ayətullah Homeyni hakimiyyətə gəlir. 1979-cu ilin aprel ayında İranda keçirilən referendumda vətəndaşların 98 faizi İranın islam respublikası adlandırılmasının lehinə səs verir. Şah qalan ömürünü ailəsi ilə sürgündə - Misir, Mərakeş, Meksika və Baham adalarında keçirib. Məhəmməd Rza Pəhləvi çevrilişdən bir il sonra ölüb.
İranın baş qəhrəmanı-məşuqu
Pəhləvi dünya tarixinə yalnız İranın sonuncu şahı kimi deyil, həm də əsl qəhrəman-məşuq kimi düşüb. İran liderinin müasirlərinin sözlərinə görə, onun coşqun şəxsi həyatı sevgi romanının əsasını təşkil edib. Məhəmməd Rza 3 dəfə evlənib, hər yeni həyat yoldaşı əvvəlkindən cavan olub.
Hələ o, zabit məktəbində qadın düşkünü sayılırdı. Onun dostları xatırladır ki, bəyəndiyi qızlara çox gözəl qulluq göstərir, xəsislik etməyərək komplimentlər söyləyir və bahalı hədiyyələr alırdı. 1937-ci ildə atası şah Rza Pəhləvi qərara gəlir ki, onun ailəsinə yüksək səviyyəli Misir kral ailəsi ilə qohumluq pis olmazdı. Nəticədə onun oğlu şahzadə Fövziyə Fuad ilə evlənir.
Göygöz qarabuğdayı qadın İsveçrədə təhsil alıb, Qərb dəbində geyinirdi və özünü dövrün tipik Avropa qızı kimi aparırdı.
Yeri gəlmişkən, cütlüyün ailə həyatı əvvəldən alınmayıb: ər-arvadın hər biri öz həyatını yaşayırdı. Altı il sonra onlar ayrılıblar. Şahın bu nikahdan Şahnaz adlı qızı doğulub.
Pəhləvi ikinci həyat yoldaşını həyatının böyük sevgisi adlandırırdı. Bioqraflar yazır ki, Məhəmməd Rza İranın Almaniya Fedrativ Respublikasındakı səfirinin qızı Sürəyya İsfəndiyari – Bəxtiyariyə ilk baxışda vurulub. Həmin gecə ona evlənmək təklif edib. Səxavətli şah sevgilisinə böyük brilyantla 22,37 karatlıq üzük hədiyyə edib. Lakin bir neçə il sonra uşaqları olmaması səbəbindən ayrılmalı olublar.
Üçüncü nikahda şahın varisliklə bağlı arzusu reallaşıb. İranın Parisdəki səfirliyində keçirilən qəbulda ona Memarlıq Universitetinin tələbəsi Fərəh Dibanı təqdim ediblər. Bir neçə ay sonra toy olub. Gəlin üçün paltarı İv Sen Loran hazırlayıb. Bir il sonra onların oğlu Rza Kir doğulub. Fərəh şaha ümumilikdə 4 uşaq: 2 oğul və 2 qız hədiyyə edib. 1967-ci ildə ona İranın imperatriçəsi kimi tac qoyublar və şahbanu titulu veriblər. Əri hakimiyyətdən devrilənə qədər Fərəh xeyriyyəçiliklə - İranda səhiyyənin inkişafı və qadın hüquqları uğrunda mübarizə ilə məşğul olub. Əri öləndən sonra Amerika hakimiyyətinin dəvəti ilə ABŞ-da məskunlaşıb və sonradan çox yaxşı satılan “Şahla mənim həyatım” adlı kitab nəşr etdirib.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
18-04-2024, 16:15
Prezident Nyu-Yorkda keçmiş prezidentlə görüşüb
18-04-2024, 15:46
Qubad İbadoğluya yekun ittiham aktı elan edilib
18-04-2024, 14:29
Zaxarova: "Moskva Bakı ilə İrəvan arasında münasibətlərin nizamlanması üçün hər şeyi edib"
18-04-2024, 08:57
Donald Tramp sülh vasitəçisi ola bilər
17-04-2024, 22:49
CHP sədri AŞPA-da Azərbaycana dəstəyini ifadə edib
17-04-2024, 16:40
Milli Şuranın mitinqinə icazə verilməyib
17-04-2024, 16:31
ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədri Azərbaycana səfər edəcək
17-04-2024, 16:14
Daha bir prezident COP29-a dəvət olunub
17-04-2024, 09:27
Orban Avropa İttifaqı rəhbərliyini istefaya çağırıb
16-04-2024, 23:14
Ceyhun Bayramov Aİ-nin xüsusi nümayəndəsini qəbul edib
16-04-2024, 17:05
Kreml Makronun ideyasını rədd edib
16-04-2024, 12:37
Etibar Məmmədovun oğluna yeni vəzifə verilib? - Açıqlama
15-04-2024, 20:41
Ceyhun Bayramov Özbəkistan prezidenti ilə görüşüb
15-04-2024, 14:00
Tofiq Yaqublunun daha bir şikayəti təmin olunmayıb
15-04-2024, 11:18
Blinken dörd ölkənin naziri ilə İranın İsrailə zərbəsini müzakirə edib
15-04-2024, 10:28
Ədalət Məhkəməsində Ermənistana qarşı dinləmələr keçiriləcək
15-04-2024, 08:54
Moskva Tel-Əvivi Tehran kimi davranmağa çağırıb
15-04-2024, 00:02
Ceyhun Bayramov Özbəkistana gedib - Yenilənib
12-04-2024, 19:12
Fransa donanması yüksək intensivlikli müharibəyə hazırlaşır
10-04-2024, 18:01
Paşinyan: “Ermənistan-Türkiyə sərhədinin açılması region üçün əlamətdar hadisə olacaq”
9-04-2024, 14:40
Ceyhun Bayramov Sadır Japarov ilə müzakirə aparıb
9-04-2024, 14:14
Ermənilər Kəlbəcəri atəşə tutub
9-04-2024, 10:58
London Ukraynanın qələbəsini mümkünsüz sayır
8-04-2024, 18:13
Hikmət Hacıyev Ukraynanın Azərbaycandakı səfiri ilə görüşüb
8-04-2024, 14:42
AMİP: "Etibar Məmmədov heç vaxt sədr kimi geri dönməyəcək"
8-04-2024, 13:30
Köçəryan: “Ermənistan daxilində də sülh prosesinə mane olanlar var”
8-04-2024, 09:10
Ağ ev “Makron planı”na yox deyib
Milli Qəhrəman Pəhlivan Fərzəliyevin oğlu deyir ki, 44 günlük savaşda iştirak etmək arzusu həyata keçməsə də, döyüşlərin şiddətli vaxtında atasının şəhid olduğu Xəzəz dağını ziyarət edə bilib
Şair deyir ki, nə tənqidçiləri qınayır, nə də pul verib onlara tənqid adı altında tərif yazdıranları
Əks-kəşfiyyat xidmətinin sabiq rəhbəri deyir ki, hava hücumu reallaşarsa, itkilər böyük ola bilər
Eyni tamaşada həm Dövşanı, həm də Tülkünü səsləndirən Aygül Ağayeva deyir ki, kuklaçı olmaq çox çətindir
Məhəmməd Şahməmmədli “Apatiya”nı şedevr hesab etmir və filmdə səhvlərin olduğunu deyir
