03:54 / 29-03-2024
Məşhur jurnalisti öldürmək istəyirlər
03:18 / 29-03-2024
UEFA AVRO-2024-ün reqlamentini dəyişdirə bilər
03:14 / 29-03-2024
Müqavilə imzalanıb: Ukraynaya bir milyon mərmi göndərirlər
03:01 / 29-03-2024
Klinton və Obama Baydeni dəstəkləmək üçün Nyu-Yorka gəlib
02:52 / 29-03-2024
Lavrov: “Putin Paşinyanın Qarabağı Azərbaycanın bir hissəsi kimi tanımaq qərarına təəccübləndi”
02:32 / 29-03-2024
Kiyevin süqutundan danışırlar: Ukraynanın müttəfiqləri ən pis ssenariləri nəzərdən keçirir
02:21 / 29-03-2024
Tanınmış jurnalist vəfat edib
01:53 / 29-03-2024
Ukrayna xəbərdar edir: Qara dənizdə təhlükə yenidən artıb
01:05 / 29-03-2024
Rusiya bazarını tərk edən şirkətlərin itkisi 107 milyard dolları ötüb - Foto
00:50 / 29-03-2024
Avtobus qəzasında 45 nəfər həyatını itirib
00:46 / 29-03-2024
Simonyan: “Müttəfiqimiz Rusiya ən kritik anda bizi aldatdı”
00:35 / 29-03-2024
Makron Ukrayna məsələsində özünü "Uşaq kral" kimi aparır
00:01 / 29-03-2024
Hikmət Hacıyev: "Çinli dostlarımızla fəal işləməyi səbirsizliklə gözləyirik” - Video
21:47 / 28-03-2024
Ramazanın 19-cu günü: imsak və iftar vaxtları
20:22 / 28-03-2024
Yazıçı Akif Əli ittifaq sədri seçilib - Fotolar
18:59 / 28-03-2024
“Şuşa İƏT Gənclər Paytaxtı - 2024”ün keçirilməsinə dair Öhdəlik Protokolu imzalanıb
18:04 / 28-03-2024
Mingəçevirdə yataqxanada yanğın olub
17:51 / 28-03-2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ baş verib
17:38 / 28-03-2024
Əməkdar artist vəfat edib
17:32 / 28-03-2024
ARKA-da işçi qrupu yaradılır, yeni film çəkilir
17:29 / 28-03-2024
İcra başçısının qardaşını öldürən şəxsə hökm oxunub
17:24 / 28-03-2024
Yalnız üç növ silah Ukraynada müharibənin gedişatını dəyişə bilər
17:17 / 28-03-2024
ABŞ-ın təşəbbüsü Cənubi Qafqazda gərginliyi artıracaq
17:16 / 28-03-2024
Premyer Liqa: növbəti turun təqvimi açıqlanıb
17:07 / 28-03-2024
Taksilərdə POS-terminallar quraşdırılacaq
16:57 / 28-03-2024
Taksilər yalnız iki rəngdə olacaq
16:37 / 28-03-2024
Nazirlər Kabineti taksilərlə bağlı yeni tələbləri təsdiqləyib
16:05 / 28-03-2024
Əli Əsədov peşə təhsili ilə bağlı qərar imzalayıb
18:40 / 24-03-2024
Rusiyada terror aktı: ölənlərin sayı dəqiqləşib - Həbslər var (Yenilənib) - Video
01:32 / 25-03-2024
Qanlı qarşıdurmalar Hollivud ulduzları arasında fikir ayrılığına səbəb olub
00:53 / 25-03-2024
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
23:09 / 24-03-2024
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
22:31 / 25-03-2024
Azərbaycan millisi Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşıb - Yenilənib
00:23 / 26-03-2024
Millinin üzvlərinə vəd olunan 40 min manat verilməyəcək
17:17 / 24-03-2024
Prezident İlham Əliyev Putinə zəng edib
18:42 / 24-03-2024
Rusiyanın atdığı raket Polşa ərazisinə keçib
12:26 / 27-03-2024
Füzuli şəhərinə daha 134 nəfər köçürülüb - (Yenilənib)
21:14 / 25-03-2024
Rusiyada terror aktı: daha bir nəfər həbs olunub
13:26 / 24-03-2024
Bakıya yağış, rayonlara qar yağacaq
11:06 / 25-03-2024
İcra başçısına sui-qəsd hazırlayan şəxs həbs edilib - Video
Diktator Xoca – O, bütün ölkəni bunkerlər qazmağa məcbur edirdi - Fotolar
Tarix: 08-10-2018 22:32 | Bölmə: Slayd
Diktatorlar və onların ailələrinin dəbdəbəli həyatı ictimaiyyət üçün maraqlıdır.
Reyting.az saytı bu dəfə Albaniyanın rəhbəri Ənvər Xocanın həyatına işıq salır:
Albaniyanın bir qədər əcaib rəhbəri Ənvər Xoca bütün dünya ilə savaşsa da, ölkədə sosializm qura bilməyib. Onun hakimiyyətdə olduğu illərdə royal, maşın almaq, cins şalvar geyinmək və xarci kosmetikadan istifadə qadağan edilsə də, ölkə vətəndaşları hərdən onun hakimiyyəti üçün darıxırlar.
Burada hər şey atom zərbəsinə hazır idi: yerin altındakı beş mərtəbədə rahat 106 otaq vardı, o illərin ən son istehsalı olan texnika ilə təchiz edilmişdi. Onların içərisində əsas bunlar idi: rəhbərin yataq, iş kabineti, parlamentin iclas zalı, hərbi sursat anbarı və konsert zalı. Qırmızı unitazlı vanna otağı xüsusi diqqət çəkirdi. Şayiələrə görə, belə maraqlı interyer qərarını Ənvər Xoca özü verib. Adama elə gəlirdi ki, o əbədi və çox yaşamağa hazırlaşır, kimsənin bu balaca Albaniyaya hücum edəcəyindən qorxurdu.
Royal olmadan
Ənvər Xoca bunker tikintisi “xəstəliyi”nə yoluxubmuş: Albaniya vətəndaşları könüllü-məcburi qaydada onları istənilən yerdə, hətta dənizdə də tikirdilər. Ənvər Xocanın hakimiyyəti zamanı ümumilikdə 700 minə yaxın, demək olar hər alban ailəsinə bir bunker tikilib.
Tabeliyindəkilərin sözlərinə görə, Xocanın əla yumor hissi olub, həmçinin tabeliyindəkiləri motivasiya edə bilirdi. Bunker tikintisinə şəxsən özü nəzarət edirdi. O, bir dəfə tikintiyə məsul olan mühəndisin beton sığınacaqda saxlanılmasını və tankdan atəş açılmasını əmr edib. Həm bunker, həm də mühəndis sağ qalıb. Mühəndis eyni zamanda mükafatını alıb: ona buna bənzər istehkamların tikintisini davam etdirmək icazəsi verilib.
Ölkə ciddi şəkildə hücuma hazırlaşırdı: məsələn, evlərin çoxunda nömrə yox idi, bu casusları çaşdırmaq üçün edilmişdi. Yeri gəlmişkən, belə vəziyyət yalnız rəhbərin və onun ətrafının yaşadıqları elit bir rayona aid deyildi.
Bu, müasir infrastrukturlu əsl şəhər idi, hətta sadə almanlar onun mövcudluğunu təxmin etmirdilər. Məlum olan bu idi ki, rəhbər özü dəbdəbəli həyat sürür və bunu sadə albanlardan daha yaxşı gizlədə bilirdi. İndiyə qədər də Xocanın vaxtını necə keçirməsi və nəyə pul xərcləməsi ilə bağlı hər hansı dəqiq təsvir tapmaq çətindir.
Onun dəbdəbəli həyat tərzi keçirdiyinin yeganə sübutu məşhur 6 litrlik “Mercedes-Benz 600 W100” olub. Dövlət başçısı Tirananın küçələrində özü sürücüsü ilə hərəkət edəndə, yerli sakinlərə avtomobilə, videomaqnitofona, royala, şəxsi mülkiyyətə sahib olmaq, eləcə də rok musiqi, caz dinləmək, cins şalvar geyinmək və “düşmən” kosmetikasından istifadə qadağan edilmişdi.
Qadınlar, şərab və sosializm
Ənvər Xoca ХХ əsrin əvvəlində Osmanlı imperiyasına daxil olan Qirokastra şəhərində parça ticarəti ilə məşğul olan ailədə doğulub. Albaniya tezliklə müstəqillik qazanıb və bu da Xocanın gələcək taleyinə böyük təsir göstərib. O, pis oxumasa da, Fransada universitet təhsilini başa vura bilməyib. Rəhbərin rəsmi bioqraflarının sözlərinə görə, bunun səbəbi Xocanın o zaman sosializm ideyaları ilə maraqlanması olub. Ancaq şayiələrə görə, hər şeyin günahkarı gənc albanın başını fırladan spirtli içkilər və qadınlar olub.
Yeri gəlmişkən, bu onun fransız və türk dillərini öyrənməsinə, eləcə də Marks, Engels, Lenin və Stalinin əsərlərini oxumasına mane olmayıb.
O, evə qayıdaraq fransız dilindən dərs deyib. Ancaq uzun müddət müəllim işləməyib: İtaliya faşistləri Albaniyaya soxulublar. Onların tərəfinə keçməkdən imtina etdiyindən öz yerindən məhrum olub. Bu səbəbdən gizli fəaliyyətə keçərək İtaliya işğalçıları ilə fəal mübarizəyə başlayıb. Bundan əlavə, o, tütün dükanı açıb, kommunistlər orada toplaşmağa başlayıblar. Öz natiqlik bacarığını təkmilləşdirərək asanlıqla 1941-ci ildə yaradılan Albaniya Kommunist Partiyasının rəhbərliyinə daxil olub. Albanlar bir neçə ilə ölkə ərazisini işğalçılardan azad etməyi bacarıblar. Xoca yeni hökumətdə baş nazir və xarici işlər naziri, eləcə də ali baş komandan olub.
“Stalin yoldaşa təşəkkür edirəm”
Müxtəlif dünya diktatorları arasında məharətlə manevr edən Ənvər Yuqoslaviya lideri İosip Broz Tito və İosif Stalinlə dost ola bilib. Sovet lideri ilə münasibəti yalnız Yuqoslaviya 1949-cu ildə sosialist blokunu nümayişkaranə şəkildə tərk edəndən sonra möhkəmlənib. Albaniya SSRİ-ni dəstəkləyib, Moskva cavab olaraq Tiranaya səxavətli kreditlər, ərzaq, avadanlıq, maşın və tibbi ləvazimatlar, habelə geridə qalan tərəfdaşının inkişafı üçün geoloqlar, neftçilər, müəllim və həkimlər göndərib.
Xoca elan edib ki, Albaniya SSRİ-nin yolu ilə gedəcək: onun qarşısında sənayeləşdirmə və kollektivləşdirmə, “xalqın yenidən mədəni tərbiyə edilməsi” dayanır. Sovet İttifaqı ilə dostluq İosif Vissarinoviçin ölümündən sonra başa çatıb. Xocanın Stalinin sədaqətli məsləkdaşı Nikita Xruşovla münasibəti əvvəlcədən alınmayıb, əsl ədavət isə keçmiş sovet başçısının şəxsiyyətə pərəstişinin ifşa edildiyi XX qurultaydan sonra yaranıb. Albaniya 1962-ci ildə qarşılıqlı iqtisadi yardım şurasından çıxıb, sonradan bildirib ki, yığılan borcları Moskvaya vermək niyyətində deyil.
Bu arada Ənvər Xoca xüsusi səylə “xocaizm” adı verilən özünün şəxsiyyətinə pərəstişini qurmağa başlayır, politoloqlar bunu Şimali Koreyadakı çuçxe ideologiyası ilə müqayisə edirdilər. Albaniyada rəhbərin heyranlıq etdiyi Stalinlə bağlı istənilən irs müqəddəs sayılırdı. Ölkədə Stalinin heykəlləri saxlanılır, Kuçiva kimi böyük şəhərə, eləcə də Albaniyada onlarla küçəyə onun adı verilir, sovet liderinin doğum və ölüm günləri qeyd edilirdi.
Xoca Stalin kimi şəxsiyyyətə pərəstiş üsulunu vasitə olaraq götürür: Albaniya liderinin hər yerdə portretləri asılır, ölkədəki ilk avtomobil-traktor kombinatına, zavodlara, kolxozlara, küçələrə, məktəblərə, dağ yüksəklilərinə və paytaxt universitetinə onun adı verilir.
O, əsas milli ideya kimi beynəlxalq aləmdən təcrid yolunu seçir. Albaniya lideri iddia edirdi ki, ölkəsi mühasirədədir, qalan bütün dövlətlər indicə hücum edəcəklər. O, əhalini qorxutmaqdan ötrü ölkədə işləyən yeganə milli televiziya kanalından məharətlə istifadə edirdi. Yaşları 18-dən 56-ya qədər olan ölkə vətəndaşlarının hamısı hərbi hazırlıq kurslarına gedirdi.
Razılaşmayanların, xüsusilə SSRİ ilə hər hansı şəkildə bağlı olanların nazı ilə oynamırdılar. Ölkədən qaçmağa cəhd edənləri güllələnmə gözləyirdi. Dissidentlərlə mübarizədə “Siqurimi” gizli polisi yardım edirdi. Hakimiyyət siyasi təmizləmələrdən çəkinmirdi. Xocanın hakimiyyətdə olduğu zaman 5 mindən 7 minə qədər adam öldürülüb, daha 34 min adam həbsxanaya salınıb, onların min nəfəri orada ölüb.
Allahsız və müttəfiqləri olmadan...
Xocaya ölkəni 40 il boyunca idarə etməyə sevimli həyat yoldaşı – yerli Marksizm-Leninizm Universitetinə rəhbərlik edən Nəcimə yardım göstərib. Qüsursuz obrazı üçün məhz ona borcludur: lider gecə-gündüz millətinin rifahı naminə işləyir, əqidəli kommunistdir, ailəsini sevəndir.
O, onun razılığını alıb ölkədə ateizm elan edir, halbuki əhalinin əksəriyyəti müsəlmandır, eləcə də pravoslavlar və katoliklər də yaşayır. Çinin mədəniyyət inqilabından ruhlanan diktator kilsələrin, monastrların və məscidlərin əmlakını müsadirə etdirir. Onların çoxu uçurulur, qalanlardan anbar, emalatxana, kinoteatr kimi istifadə edilir. Valideynlərə çox ciddi şəkildə uşaqlara kilsə adları vermək qadağan edilir. Albanların öz uşaqlarını xaç suyuna salmaları, yaxud xristian və müsəlman adətlərinə görə nikah ayinləri ilə evləndirmək ciddi yasaq idi. Din əleyhinə qadağaları pozanları ölüm cəzası gözləyirdi.
Yuqoslaviya və SSRİ-dən küsən Xoca Çinlə dostluq etməyə başlasa da, bu, uzun sürməyib. Pekin iqtisadiyyatı digər, xüsusilə kapitalist ölkələri ilə münasibət qurmaqla möhkəmləndirmək qərarına gəlir və diktator onlardan inciyir. Xocanın Albaniyadakı idarəçiliyinin axırında Kuba və Vyetnamdan başqa bütün dövlətlərlə arası dəyib.
Uzun illər ərzində hakimiyyətdə olması diktatorun səhhətində problemlər yaradıb. O, infarkt və insult xəstəliklərindən sonra 1983-cü ildə postunu tərk edib və dövlətin başına öz davamçısını gətirib.
Bundan iki il sonra Ənvər ölüb. Bütün ölkə 9 gün onunla vidalaşıb. Albaniyaya isə heç kim hücum etməyib. Diktatorun iri bunkerinin 2014-cü ildə muzeyə çevrilməsi qərara alınıb. Yeri gəlmişkən, bütün ölkə boyu tikilən yüzlərlə bunkerlə nə etmək lazım olduğunu isə albanlar hələ də bilmir.
İstənilən digər diktator kimi, Xocanın tarixi sirlərə, yalanlara və hekayələrə bürünüb. Buna baxmayaraq, ölkədə onun idarəçiliyi səmimiyyətlə xatırlanır: məhz onun vaxtında savadsızlıq tam aradan qaldırılıb. Onun hakimiyyəti zamanı məktəblərdə pulsuz dərsliklər və uşaqlar üçün forma verilib. Bundan başqa, doğuşlar Avropada ən yüksək həddə çatıb. Birinci övladını dünyaya gətirən qadın əmək haqqından əlavə 10 faiz, ikincidə isə 15 faiz alıb. Ərlə arvaddan biri ölürdüsə, onun ailəsinə əmək haqqı, yaxud pensiyası bir il ödənilirdi.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 08-10-2018 22:32 | Bölmə: Slayd
Diktatorlar və onların ailələrinin dəbdəbəli həyatı ictimaiyyət üçün maraqlıdır.
Reyting.az saytı bu dəfə Albaniyanın rəhbəri Ənvər Xocanın həyatına işıq salır:
Albaniyanın bir qədər əcaib rəhbəri Ənvər Xoca bütün dünya ilə savaşsa da, ölkədə sosializm qura bilməyib. Onun hakimiyyətdə olduğu illərdə royal, maşın almaq, cins şalvar geyinmək və xarci kosmetikadan istifadə qadağan edilsə də, ölkə vətəndaşları hərdən onun hakimiyyəti üçün darıxırlar.
Burada hər şey atom zərbəsinə hazır idi: yerin altındakı beş mərtəbədə rahat 106 otaq vardı, o illərin ən son istehsalı olan texnika ilə təchiz edilmişdi. Onların içərisində əsas bunlar idi: rəhbərin yataq, iş kabineti, parlamentin iclas zalı, hərbi sursat anbarı və konsert zalı. Qırmızı unitazlı vanna otağı xüsusi diqqət çəkirdi. Şayiələrə görə, belə maraqlı interyer qərarını Ənvər Xoca özü verib. Adama elə gəlirdi ki, o əbədi və çox yaşamağa hazırlaşır, kimsənin bu balaca Albaniyaya hücum edəcəyindən qorxurdu.
Royal olmadan
Ənvər Xoca bunker tikintisi “xəstəliyi”nə yoluxubmuş: Albaniya vətəndaşları könüllü-məcburi qaydada onları istənilən yerdə, hətta dənizdə də tikirdilər. Ənvər Xocanın hakimiyyəti zamanı ümumilikdə 700 minə yaxın, demək olar hər alban ailəsinə bir bunker tikilib.
Tabeliyindəkilərin sözlərinə görə, Xocanın əla yumor hissi olub, həmçinin tabeliyindəkiləri motivasiya edə bilirdi. Bunker tikintisinə şəxsən özü nəzarət edirdi. O, bir dəfə tikintiyə məsul olan mühəndisin beton sığınacaqda saxlanılmasını və tankdan atəş açılmasını əmr edib. Həm bunker, həm də mühəndis sağ qalıb. Mühəndis eyni zamanda mükafatını alıb: ona buna bənzər istehkamların tikintisini davam etdirmək icazəsi verilib.
Ölkə ciddi şəkildə hücuma hazırlaşırdı: məsələn, evlərin çoxunda nömrə yox idi, bu casusları çaşdırmaq üçün edilmişdi. Yeri gəlmişkən, belə vəziyyət yalnız rəhbərin və onun ətrafının yaşadıqları elit bir rayona aid deyildi.
Bu, müasir infrastrukturlu əsl şəhər idi, hətta sadə almanlar onun mövcudluğunu təxmin etmirdilər. Məlum olan bu idi ki, rəhbər özü dəbdəbəli həyat sürür və bunu sadə albanlardan daha yaxşı gizlədə bilirdi. İndiyə qədər də Xocanın vaxtını necə keçirməsi və nəyə pul xərcləməsi ilə bağlı hər hansı dəqiq təsvir tapmaq çətindir.
Onun dəbdəbəli həyat tərzi keçirdiyinin yeganə sübutu məşhur 6 litrlik “Mercedes-Benz 600 W100” olub. Dövlət başçısı Tirananın küçələrində özü sürücüsü ilə hərəkət edəndə, yerli sakinlərə avtomobilə, videomaqnitofona, royala, şəxsi mülkiyyətə sahib olmaq, eləcə də rok musiqi, caz dinləmək, cins şalvar geyinmək və “düşmən” kosmetikasından istifadə qadağan edilmişdi.
Qadınlar, şərab və sosializm
Ənvər Xoca ХХ əsrin əvvəlində Osmanlı imperiyasına daxil olan Qirokastra şəhərində parça ticarəti ilə məşğul olan ailədə doğulub. Albaniya tezliklə müstəqillik qazanıb və bu da Xocanın gələcək taleyinə böyük təsir göstərib. O, pis oxumasa da, Fransada universitet təhsilini başa vura bilməyib. Rəhbərin rəsmi bioqraflarının sözlərinə görə, bunun səbəbi Xocanın o zaman sosializm ideyaları ilə maraqlanması olub. Ancaq şayiələrə görə, hər şeyin günahkarı gənc albanın başını fırladan spirtli içkilər və qadınlar olub.
Yeri gəlmişkən, bu onun fransız və türk dillərini öyrənməsinə, eləcə də Marks, Engels, Lenin və Stalinin əsərlərini oxumasına mane olmayıb.
O, evə qayıdaraq fransız dilindən dərs deyib. Ancaq uzun müddət müəllim işləməyib: İtaliya faşistləri Albaniyaya soxulublar. Onların tərəfinə keçməkdən imtina etdiyindən öz yerindən məhrum olub. Bu səbəbdən gizli fəaliyyətə keçərək İtaliya işğalçıları ilə fəal mübarizəyə başlayıb. Bundan əlavə, o, tütün dükanı açıb, kommunistlər orada toplaşmağa başlayıblar. Öz natiqlik bacarığını təkmilləşdirərək asanlıqla 1941-ci ildə yaradılan Albaniya Kommunist Partiyasının rəhbərliyinə daxil olub. Albanlar bir neçə ilə ölkə ərazisini işğalçılardan azad etməyi bacarıblar. Xoca yeni hökumətdə baş nazir və xarici işlər naziri, eləcə də ali baş komandan olub.
“Stalin yoldaşa təşəkkür edirəm”
Müxtəlif dünya diktatorları arasında məharətlə manevr edən Ənvər Yuqoslaviya lideri İosip Broz Tito və İosif Stalinlə dost ola bilib. Sovet lideri ilə münasibəti yalnız Yuqoslaviya 1949-cu ildə sosialist blokunu nümayişkaranə şəkildə tərk edəndən sonra möhkəmlənib. Albaniya SSRİ-ni dəstəkləyib, Moskva cavab olaraq Tiranaya səxavətli kreditlər, ərzaq, avadanlıq, maşın və tibbi ləvazimatlar, habelə geridə qalan tərəfdaşının inkişafı üçün geoloqlar, neftçilər, müəllim və həkimlər göndərib.
Xoca elan edib ki, Albaniya SSRİ-nin yolu ilə gedəcək: onun qarşısında sənayeləşdirmə və kollektivləşdirmə, “xalqın yenidən mədəni tərbiyə edilməsi” dayanır. Sovet İttifaqı ilə dostluq İosif Vissarinoviçin ölümündən sonra başa çatıb. Xocanın Stalinin sədaqətli məsləkdaşı Nikita Xruşovla münasibəti əvvəlcədən alınmayıb, əsl ədavət isə keçmiş sovet başçısının şəxsiyyətə pərəstişinin ifşa edildiyi XX qurultaydan sonra yaranıb. Albaniya 1962-ci ildə qarşılıqlı iqtisadi yardım şurasından çıxıb, sonradan bildirib ki, yığılan borcları Moskvaya vermək niyyətində deyil.
Bu arada Ənvər Xoca xüsusi səylə “xocaizm” adı verilən özünün şəxsiyyətinə pərəstişini qurmağa başlayır, politoloqlar bunu Şimali Koreyadakı çuçxe ideologiyası ilə müqayisə edirdilər. Albaniyada rəhbərin heyranlıq etdiyi Stalinlə bağlı istənilən irs müqəddəs sayılırdı. Ölkədə Stalinin heykəlləri saxlanılır, Kuçiva kimi böyük şəhərə, eləcə də Albaniyada onlarla küçəyə onun adı verilir, sovet liderinin doğum və ölüm günləri qeyd edilirdi.
Xoca Stalin kimi şəxsiyyyətə pərəstiş üsulunu vasitə olaraq götürür: Albaniya liderinin hər yerdə portretləri asılır, ölkədəki ilk avtomobil-traktor kombinatına, zavodlara, kolxozlara, küçələrə, məktəblərə, dağ yüksəklilərinə və paytaxt universitetinə onun adı verilir.
O, əsas milli ideya kimi beynəlxalq aləmdən təcrid yolunu seçir. Albaniya lideri iddia edirdi ki, ölkəsi mühasirədədir, qalan bütün dövlətlər indicə hücum edəcəklər. O, əhalini qorxutmaqdan ötrü ölkədə işləyən yeganə milli televiziya kanalından məharətlə istifadə edirdi. Yaşları 18-dən 56-ya qədər olan ölkə vətəndaşlarının hamısı hərbi hazırlıq kurslarına gedirdi.
Razılaşmayanların, xüsusilə SSRİ ilə hər hansı şəkildə bağlı olanların nazı ilə oynamırdılar. Ölkədən qaçmağa cəhd edənləri güllələnmə gözləyirdi. Dissidentlərlə mübarizədə “Siqurimi” gizli polisi yardım edirdi. Hakimiyyət siyasi təmizləmələrdən çəkinmirdi. Xocanın hakimiyyətdə olduğu zaman 5 mindən 7 minə qədər adam öldürülüb, daha 34 min adam həbsxanaya salınıb, onların min nəfəri orada ölüb.
Allahsız və müttəfiqləri olmadan...
Xocaya ölkəni 40 il boyunca idarə etməyə sevimli həyat yoldaşı – yerli Marksizm-Leninizm Universitetinə rəhbərlik edən Nəcimə yardım göstərib. Qüsursuz obrazı üçün məhz ona borcludur: lider gecə-gündüz millətinin rifahı naminə işləyir, əqidəli kommunistdir, ailəsini sevəndir.
O, onun razılığını alıb ölkədə ateizm elan edir, halbuki əhalinin əksəriyyəti müsəlmandır, eləcə də pravoslavlar və katoliklər də yaşayır. Çinin mədəniyyət inqilabından ruhlanan diktator kilsələrin, monastrların və məscidlərin əmlakını müsadirə etdirir. Onların çoxu uçurulur, qalanlardan anbar, emalatxana, kinoteatr kimi istifadə edilir. Valideynlərə çox ciddi şəkildə uşaqlara kilsə adları vermək qadağan edilir. Albanların öz uşaqlarını xaç suyuna salmaları, yaxud xristian və müsəlman adətlərinə görə nikah ayinləri ilə evləndirmək ciddi yasaq idi. Din əleyhinə qadağaları pozanları ölüm cəzası gözləyirdi.
Yuqoslaviya və SSRİ-dən küsən Xoca Çinlə dostluq etməyə başlasa da, bu, uzun sürməyib. Pekin iqtisadiyyatı digər, xüsusilə kapitalist ölkələri ilə münasibət qurmaqla möhkəmləndirmək qərarına gəlir və diktator onlardan inciyir. Xocanın Albaniyadakı idarəçiliyinin axırında Kuba və Vyetnamdan başqa bütün dövlətlərlə arası dəyib.
Uzun illər ərzində hakimiyyətdə olması diktatorun səhhətində problemlər yaradıb. O, infarkt və insult xəstəliklərindən sonra 1983-cü ildə postunu tərk edib və dövlətin başına öz davamçısını gətirib.
Bundan iki il sonra Ənvər ölüb. Bütün ölkə 9 gün onunla vidalaşıb. Albaniyaya isə heç kim hücum etməyib. Diktatorun iri bunkerinin 2014-cü ildə muzeyə çevrilməsi qərara alınıb. Yeri gəlmişkən, bütün ölkə boyu tikilən yüzlərlə bunkerlə nə etmək lazım olduğunu isə albanlar hələ də bilmir.
İstənilən digər diktator kimi, Xocanın tarixi sirlərə, yalanlara və hekayələrə bürünüb. Buna baxmayaraq, ölkədə onun idarəçiliyi səmimiyyətlə xatırlanır: məhz onun vaxtında savadsızlıq tam aradan qaldırılıb. Onun hakimiyyəti zamanı məktəblərdə pulsuz dərsliklər və uşaqlar üçün forma verilib. Bundan başqa, doğuşlar Avropada ən yüksək həddə çatıb. Birinci övladını dünyaya gətirən qadın əmək haqqından əlavə 10 faiz, ikincidə isə 15 faiz alıb. Ərlə arvaddan biri ölürdüsə, onun ailəsinə əmək haqqı, yaxud pensiyası bir il ödənilirdi.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 03:54
Məşhur jurnalisti öldürmək istəyirlər
Bu gün, 02:52
Lavrov: “Putin Paşinyanın Qarabağı Azərbaycanın bir hissəsi kimi tanımaq qərarına təəccübləndi”
Bu gün, 02:32
Kiyevin süqutundan danışırlar: Ukraynanın müttəfiqləri ən pis ssenariləri nəzərdən keçirir
Dünən, 09:39
Yer güclü geomaqnit qasırğasına məruz qalıb
27-03-2024, 18:04
İranın Azərbaycana qarşı “B”oris planı” işə düşüb
27-03-2024, 11:24
“Crocus”dakı terror Türkiyə üçün siqnaldır
27-03-2024, 00:54
Konsert zalına hücumda şübhəli şəxslərin vəkilləri hədələnir - Foto
27-03-2024, 00:15
Rusiyadakı terror aktı... - Yeni ehtimallar üzə çıxır
27-03-2024, 00:12
Xərçəng xəstəliyinin müalicəsini kosmosda axtarırlar
25-03-2024, 11:06
İcra başçısına sui-qəsd hazırlayan şəxs həbs edilib - Video
25-03-2024, 00:53
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
24-03-2024, 23:09
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
22-03-2024, 14:45
Araz dəhlizi, yoxsa Astara-Rəşt? - Rusiyalı ekpertlərin şübhələri
22-03-2024, 13:21
Sərhəddə kəndlərin təhvili: delimitasiya bu məkandan başlayır?
22-03-2024, 08:54
Ruslar Ukraynaya dəhşətli hava hücumu təşkil edib
22-03-2024, 00:35
ABŞ Çinin kosmik silahları ilə bağlı həyəcan təbili çalır
21-03-2024, 19:53
Avropada təhlükəli virus yayılır
21-03-2024, 17:41
Dünyanın ən xoşbəxt ölkələri müəyyənləşib - Siyahı
20-03-2024, 23:31
Azərbaycan Ordusunun zabiti özünü öldürüb
20-03-2024, 14:08
Putin Qərbə qarşı koalisiya yaradır
19-03-2024, 21:15
Müdafiə Nazirliyinin vəzifəli şəxsi həbs olunub
19-03-2024, 20:00
Azərbaycan 2024-2026-cı illər üzrə AQEM sədri seçilib
19-03-2024, 18:28
Fransa Ukraynaya iki min döyüşçü göndərmək istəyir
19-03-2024, 12:14
Avropada NATO-nun ən böyük hərbi bazası qurulur
19-03-2024, 11:19
Güclü maqnit qasırğası olacaq
19-03-2024, 00:07
Azərbaycanda Novruz bayramı qeyd olunur
18-03-2024, 23:11
Ukrayna ordusu geri çəkilir
18-03-2024, 23:00
Rusiya Almaniyanı soyqırımda ittiham edir
18-03-2024, 21:30
NATO Baş katibi: "Azərbaycanla yeni çərçivə sənədinin razılaşdırılması üzərində iş aparırıq" - Müsahibə
18-03-2024, 20:16
Borrell ikibaşlı danışır
18-03-2024, 16:28
Yuxusuzluq kökəlməyə səbəb olur - Araşdırma