07:58 / 25-04-2024
Çin “TikTok”un qadağasına qarşı çıxır
07:52 / 25-04-2024
ABŞ rusiyalıların Meksikaya getməsinə mane olur
07:49 / 25-04-2024
Kuba prezidenti etiraz edir
07:39 / 25-04-2024
Tramp: “Bayden yəhudilərə nifrət edir”
07:34 / 25-04-2024
Fransızların ardınca amerikalılar...
07:31 / 25-04-2024
Yanacaqsız işləyən kosmik mühərrik icad edilib
07:03 / 25-04-2024
Macarıstanın xarici işlər və ticarət naziri Bakıya gəlib
22:54 / 24-04-2024
ABŞ Azərbaycan və Ermənistan arasında əldə olunmuş razılaşmanı alqışlayıb
21:42 / 24-04-2024
Erməni xəyanəti: həkim 40 türk əsgərini zəhərləyib
20:28 / 24-04-2024
İlham Əliyev və Sadır Japarov Bakıda Çingiz Aytmatovun abidəsinin açılışını edib - Fotolar
19:29 / 24-04-2024
İran qoşunları Suriyanı tərk edir
19:16 / 24-04-2024
“Su-35”-lər "Patriot"-u aldada bilir
19:04 / 24-04-2024
Sadır Japarovun şərəfinə dövlət ziyafəti verilib
17:55 / 24-04-2024
Milli Məclis 3150 manatlıq kompüteri niyə 6 minə alır? - 830 minlik tenderlə bağlı qalmaqal
17:46 / 24-04-2024
Azərbaycan-Əlcəzair enerji əməkdaşlığı müzakirə edilib
17:29 / 24-04-2024
24 Aprel - Erməni Yalanı Günüdür
17:16 / 24-04-2024
Şadlıq saraylarında şişirdilmiş qiymətlər... - Ekspertdən şərh
17:04 / 24-04-2024
Keçmiş nazirin meyiti tapılıb
16:56 / 24-04-2024
Rus ordusu daha bir yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
16:44 / 24-04-2024
Məhkəmə saxlanılan nazir müavini ilə bağlı qərar verib
16:35 / 24-04-2024
Lukaşenko: "Anlamaq olmur, onlar bununla kimin qarşısını almaq istəyirlər?"
16:30 / 24-04-2024
Avropa qeyri-adi vəziyyətlə üzləşib
16:26 / 24-04-2024
Sabiq icra başçısının növbəti məhkəməsi keçirilib
16:08 / 24-04-2024
Yeni robotlar satışa çıxarılıb - Video
15:57 / 24-04-2024
Ərdoğan Almaniya prezidentini qəbul edib
15:26 / 24-04-2024
Borrell: "İranla diplomatik münasibətləri kəsmək olmaz"
15:12 / 24-04-2024
Ələsgər Məmmədlinin sağlıq durumu pisləşir
14:30 / 24-04-2024
Şuşaya ilkin mərhələdə 50 ailə köçürüləcək
14:30 / 24-04-2024
İlham Əliyevlə Sadır Japarov görüşüb, yeni sənədlər imzalanıb - (Yenilənib)
14:17 / 24-04-2024
Qırğızıstan Ağdamda məktəb binası inşa edəcək
19:13 / 20-04-2024
Bakıda taxta bazarında yanğın olub - Fotolar (Yenilənib)
22:20 / 20-04-2024
ABŞ Ukraynaya 61 milyard dollar ayırıb
18:56 / 22-04-2024
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 23-04-2024
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
18:01 / 21-04-2024
Dünyanın idman paytaxtı olması üçün Bakının namizədliyi irəli sürülüb
13:54 / 22-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
09:53 / 22-04-2024
Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
16:10 / 22-04-2024
Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib
13:13 / 20-04-2024
Müğənni Cavanşir Məmmədov vəfat edib
14:10 / 23-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
16:58 / 23-04-2024
İlham Əliyev “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” beynəlxalq forumda iştirak edir - (Yenilənib)
00:02 / 23-04-2024
Məşhur boksçu Mayk Tayson şirkətin səfiri olub
Qanunverici hakimiyyətin təsir imkanları məhdudlaşdırılır
Tarix: 28-10-2018 11:41 | Bölmə: Slayd
Yarana biləcək gərgin vəziyyəti önləmək, parlamentin nəzarətdən çıxmasının qarşısını almağı asanlaşdırmaq üçün sərt qaydalar və cəza mexanizmi hazırlanır
Son illər deputatların cəmiyyətdəki mövqeləri zəiflədilir, ölkə parlamentinin bir institut kimi əhəmiyyəti azaldılır. Belə demək mümkündürsə, qanunvericiliyə edilən dəyişikliklər Milli Məclisin və onun üzvlərinin gücünü azaltmağa yönəlib.
Belə ki, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin buraxılması ilə bağlı parlamentin Daxili Nizamnaməsinə dəyişiklik təklif olunur. Daxili Nizamnaməyə yeni - 23-2 maddəsi (Milli Məclisin buraxılması) əlavə olunur ki, yeni maddəyə görə, Milli Məclis aşağıdakı hallarda buraxıla bilər:
Azərbaycan Konstitusiyasının 98-ci maddəsinin I hissəsinə uyğun olaraq, Milli Məclisin eyni çağırışı bir il ərzində iki dəfə Nazirlər Kabinetinə etimadsızlıq göstərdikdə və ya Konstitusiya Məhkəməsinin, Ali Məhkəmənin və Mərkəzi Bankın İdarə Heyətinin kollegial fəaliyyəti üçün zəruri olan sayda üzvlüyə namizədləri Prezident tərəfindən iki dəfə təqdim edildikdən sonra, bunu Daxili Nizamnamənin 26-cı maddəsinin birinci hissəsində müəyyən edilmiş müddətdə təyin etmədikdə, habelə Konstitusiyasının 96-cı maddəsinin II, III, IV və V hissələrində, 97-ci maddədə göstərilən vəzifələrini aradan qaldıra bilməyən səbəblər üzündən icra etmədikdə ölkə Prezidenti Milli Məclisi buraxır.
Digər dəyişikliklərdən biri deputatlarla bağlıdır. Yəni, Milli Məclisin deputatlarına intizam tədbirlərinin tətbiqi qaydası dəyişdirilir. Bununla bağlı Milli Məclisin Daxili Nizamnaməsinin 47-ci maddəsinə (Parlamentdaxili məsuliyyətə cəlb olunan Milli Məclisin deputatına intizam tədbirlərinin tətbiqi qaydası) dəyişiklik təklif edilir. Dəyişikliyə görə, Milli Məclisin Daxili Nizamnaməsinin 45-ci maddəsinin birinci hissəsinin birinci bəndində göstərilən əsas olduqda, Milli Məclisin, yaxud onun komitə və ya komissiyasının iclaslarına sədrlik edən tərəfindən Milli Məclisin deputatı barəsində xəbərdarlıq, söz kəsmə və ya iclas salonundan çıxarma intizam tədbiri tətbiq olunur. Yaxud töhmət intizam tədbirinin tətbiqi üçün İntizam Komissiyasına təqdimatla müraciət edilir. İntizam Komissiyası iki həftə müddətində apardığı araşdırma nəticəsində müvafiq əsaslar aşkar etdikdə deputat barəsində töhmət intizam tədbirinin tətbiq edilməsi barədə qərar qəbul edir.
Hazırki qanunvericilikdə isə aşağıdakı kimi qeyd edilib:
Bu Qanunun 45-ci maddəsinin 1-ci, 2-ci, 3-cü, 4-cü bəndlərində göstərilən əsaslara görə, Milli Məclisin, yaxud onun komitə və ya komissiyasının iclasına sədrlik edən Milli Məclisin deputatına xəbərdarlıq edə, onun sözünü kəsə və ya onu iclas salonundan çıxara bilər. Bir qayda olaraq, iclas salonundan çıxarma qaydanı kobud surətdə pozan deputatlara tətbiq edilir. Dəfələrlə xəbərdar olunan, sözü kəsilən, iclas salonundan çıxarılan deputatın məsələsi Milli Məclis sədrinin, yaxud komitə və ya komissiya sədrinin təqdimatı ilə baxılmaq üçün Milli Məclisin İntizam Komissiyasına göndərilir. İntizam Komissiyası bu məsələyə həsr olunmuş iclası 5 gün müddətində keçirməli və məsələyə baxarkən Milli Məclisin iclaslarının stenoqramlarından və videoyazısından istifadə edə bilər. İntizam Komissiyanın qərarı ilə intizamı pozan deputata töhmət verilə bilər.
Daha dir dəyişiklik deputatların maraqlarının toqquşması ilə bağlı qanunvericiliklə bağlıdır. Artıq buna da dəyişiklik edilir. Bununla bağlı "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi deputatının etik davranış qaydaları haqqında” Qanunun 11-ci maddəsi (Maraqlar toqquşmasının qarşısının alınması) yeni redaksiyada təklif edilir. Dəyişikliyə görə, deputat səlahiyyət müddətində maraqlar toqquşmasına yol verməməli, öz səlahiyyətlərindən maraqları üçün istifadə etməməli, maraqlarının onun deputatlıq fəaliyyətinə təsir göstərməsinə şərait yaratmamalı, həmçinin səlahiyyət müddətində deputatlıq səlahiyyəti müddətindən sonrakı dövrlərdə digər sahədəki fəaliyyətinə dəstək yaratmaq məqsədi ilə hər hansı hərəkət (hərəkətsizlik) etməməlidir. Deputat hər hansı maraqlı tərəflə ünsiyyət zamanı şəffaflıq və dürüstlük prinsiplərini rəhbər tutmalıdır.
H. Rüstəmov
Son dövrlər Milli Məclis və deputatlarla bağlı qanunvericilik bazasının dəyişdirilməsi siyasi düşərgədə birmənalı qarşılanmır. Bu barədə fikirlərini “Reytinq”lə bölüşən ADP sədrinin müavini Həsrət Rüstəmov deyib ki, hakimiyyətin bu addımının əsil motivi tam bəlli deyil. Onun qənaətincə, iqtidar parlamentdəki hakimiyyətin içində olan, son dövlər hakimiyyət daxilində gedən proseslərdən narazı qalan, o cümlədən həmin prosesin nəticəsində yaxın gələcəkdə “vurulacaq” oliqarxların dəstəkçilərinin baş qaldırmasından narahatdır: “Buna görə preventiv tədbirlər görməyə başlayıb. Başqa bir versiya isə ondan ibarətdir ki, ola bilsin, hakimiyyət yeni parlament seçkiləri keçirmək istəyir və bu seçkilərin nisbətən azad keçirilərək iqtidarın dünyadakı anti-demokratik imicini dəyişdirməyə cəhd ediləcək. Bu zaman təbii ki, hakimiyyətin nəzarətindən tamamilə kənar adamların Milli Məclisə düşmək şansı yaranır. Ola bilsin ki, hakimiyyət bu variantı nəzərə alıb, onsuz da səlahiyyəti az olan parlamenti tamamilə səlahiyyətsiz bir quruma çevirmək istəyə bilər. Hər halda, ilk növbədə indiki deputatlar öz səlahiyyətlərinin azaldılmasına etiraz etməlidirlər”.
Partiya yetkilisi qeyd edib ki, belə bir şəraitdə müxalif qüvvələr bir qədər aktivləşsə, yaxşı olar: “Müxalifət azad seçki ilə yanaşı, həm proporsional seçki sisteminin bərpası, həm də parlamentin səlahiyyətlərinin artırılmasını da daim tələb etməlidir. Çünki səlahiyyətsiz bir quruma azad seçki keçirilsə belə, bunun xalqın və ölkənin vəziyyətinə təsiri olmayacaq”.
Ə. Əliyev
Vətəndaş və İnkişaf Partiyasının sədri Əli Əliyev isə “Reytinq”ə açıqlamasında Milli Məclis ətrafında baş verənləri maraqlı proses kimi dəyərləndirib. Onun sözlərinə görə, baş verən sərtləşdirici tədbirlər ölkənin yeni siyasi mərhələyə hazırlanması ilə bağlıdır: “Bu istiqamətli ən sərt dəyişikliklər 2016-cı ilin sentyabr referendumunda rəsmiləşdirildi. Məhz o redaktədə deputatların parlamentin İntizam Komissiyası və MSK-nın iştirakı ilə mandatdan məhrum eolunması proseduru və bütövlükdə Milli Məclisin Prezident tərəfindən buraxılma imkanı qanunvericiliyə gətirildi”.
Ə. Əliyev bildirib ki, dünyada baş verən dəyişikliklər, Qərb-Rusiya qarşıdurması, yeni soyuq müharibə erasının başlanması, dünyanın, o cümlədən Qafqazın yenidən bölünmə dönəmi iqtidarı diqqətli olmağa sövq edib: “Moskva səfərindən əvvəl Bolton Rusiya ilə ABŞ-ın strateji tərəfdar deyil, rəqib olması bəyanatını səsləndirib. 11 noyabr tarixində Tramp-Putin görüşü baş tuta bilər. Razılığa gəlinməsə Azərbaycan bu iki qütb arasında seçmək zorunda qalacaq. YAP-çıların Qərbə meydan oxuyacağını düşünmürəm. Bu halda demokratik açılım qaçılmaz ola bilər. Çox güman ki, hazırlanan növbədənkənar parlament seçkiləri yeni prinsiplərlə keçiriləcək. Hakimiyyət Qərbi qıcıqlandırmamaq üçün Milli Məclisdə qondarma müxalifətdən qismən imtina etmək məcburiyyətində olacaq. İnandırıcı görünmək üçün, idarə edə bilmədiyi kimlərinsə də millət vəkili olmağına razılıq verəcək. Bu halda parlamentin nəzarətdən çıxmaması, siyasi gərginliyin önlənməsi üçün sərtləşdirilən şərtlər işə yaraya bilər. Çünki 90-ların təcrübəsini hakimiyyətdə olan kommunistlər unutmayıblar. Səhvlərini təkrarlamaq istəmirlər. Sərtləşdirilən qaydalar bununla bağlıdır. Sözə baxmayan deputatların ram edilməsi üçün belə qanunverici bazanın olması qarşıdan gələn siyasi dövrün tələbləri ilə bağlıdır”.
VİP sədri onu da vurğulayıb ki, müxalifət düşərgəsi belə ciddi məsələləri diqqətdən kənarda saxlayır. Ə. Əliyev bu sahədə fəaliyyətin nəticə verəcəyinə inanmasa da, hər halda, ictimai diqqəti belə vacib məsələyə yönəltməyi məqsədəuyğun sayır.
Z. Məmmədli
Siyasi şərhçi Zəlimxan Məmmədli isə təəssüflə qeyd edib ki, ölkəmizdə idarəetmə fəlsəfəsi çox qüsurludur. Onun fikrincə, hakimiyyət bölgüsü və qarşılıqlı nəzarət prinsipi işləmir: “Deputatların fəaliyyəti məhz icra hakimiyyətinin əlavəsi təsirini bağışlayır. İnzibati tənbeh və digər təsir resurslarının sərtləsdirilmə cəhdi ilk baxışda intizama dəvət kimi görünsə də, əslində, daha çox icra hakimiyyətindən asılı etməyə oxşayır. Ola bilər ki, növbəti və ya növbədənkənar seçkilər nəzərdə tutularaq sərt inzibati sanksiyalar üçün hüquqi baza hazırlayırlar. Bütün hakimiyyət qollarının tam demokratik seçki vasitəsilə formalaşması anına qədər qəribəliklərlə zəngin ölkə olaraq qalacağıq. Müxalifətin, eləcə də ictimai-siyasi qüvvələrin baş verənlərə reaksiyasının olmaması da ciddi problemdir. Çünki siyasi sistemi iflic ediblər. Medianın belini qırıb, QHT-ləri sındırıblar. Bir sözlə, işğal altındayıq”.
Ə. Orucov
AMİP Siyasi Şurasının üzvü, politoloq Əli Orucov isə “Reytinq”in əməkdaşına deyib ki, Azərbaycanda seçkinin demokratiyanın vacib institutlarından biri kimi sıradan çıxarılması və hakimiyyət qolları arasında bölgünün formal xarakter daşıması, üstəlik, sərt vertikal idarəçilik, yəni ali icra qrumunun dominatlığı nəticə etibarı ilə seçkili sistemlərə də öz mənfi təsirini göstərib. Onun qənaətincə, ölkənin qanunverici hakimiyyət qolu olan parlament Prezident Administrasiyasının bir əlavəsinə çevrilib: “Çünki bu qrum xalqın iradəsi ilə deyil, Prezident Administasiyasının razılaşdığı siyahı əsasında formalaşdırılıb. Ona görə də, hətta öz maraqlarına zidd olan məsələlərə də etiraz edə bilmirlər. Bilirlər ki, onsuz da onların etirazının əhəmiyyəti yoxdur, ikincisi, etibarlarını itirmək istəmirlər”.
Ə. Orucov qeyd edib ki, konustitusiyamızda deputatların bir sıra səaliyyətləri yazılsa da, onların nüfuzu və sözkeçərliyi MİS müdiri qədər də deyil: “Bu acı gerçəkliyi hamı bilir. Bundan əvvəkli düzəlişlərdə Milli Məclis üzvlərinin toxunulmazlığı aradan qaldırıldı, onlara qarşı inzibatı və digər cəzalar asanlaşdırıldı. Hətta o dərəcədə ki, xalqın güya seçdiyi deputatın səlaiyyətlərinə MM-in Mandat Komissiyası son qoya bilir. İndiki düzəlişlər isə daha təhqiredicidir. Bu həm də ondan irəli gəlir ki, hətta belə səlahiyyətsiz vəziyyətdə də iqtidar deputata etibar etmir. və parlamenti də hakimiyyət qollarından biri kimi bütünlükdə sıradan çıxarmağı hədəfləyib. Acınacaqlısı ondan ibarətdir ki, deputat heç özü də özünə hörmət etmək istəmir. Məncə, yeni düzəlişdə məqsəd həm də Milli Məclis üzvlərini qorxu, təhdid altında saxlamaqdır. Onsuz da Azərbaycanda ali icra hakimiyyəti bütün hakimiyyəti bir əldə cəmləşdirməyə nail olub. Bunu sonu isə yaxşı olmur”,- Ə. Orucov sözlərini tamamlayıb.
Z. MƏMMƏDLİ
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 28-10-2018 11:41 | Bölmə: Slayd
Yarana biləcək gərgin vəziyyəti önləmək, parlamentin nəzarətdən çıxmasının qarşısını almağı asanlaşdırmaq üçün sərt qaydalar və cəza mexanizmi hazırlanır
Son illər deputatların cəmiyyətdəki mövqeləri zəiflədilir, ölkə parlamentinin bir institut kimi əhəmiyyəti azaldılır. Belə demək mümkündürsə, qanunvericiliyə edilən dəyişikliklər Milli Məclisin və onun üzvlərinin gücünü azaltmağa yönəlib.
Belə ki, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin buraxılması ilə bağlı parlamentin Daxili Nizamnaməsinə dəyişiklik təklif olunur. Daxili Nizamnaməyə yeni - 23-2 maddəsi (Milli Məclisin buraxılması) əlavə olunur ki, yeni maddəyə görə, Milli Məclis aşağıdakı hallarda buraxıla bilər:
Azərbaycan Konstitusiyasının 98-ci maddəsinin I hissəsinə uyğun olaraq, Milli Məclisin eyni çağırışı bir il ərzində iki dəfə Nazirlər Kabinetinə etimadsızlıq göstərdikdə və ya Konstitusiya Məhkəməsinin, Ali Məhkəmənin və Mərkəzi Bankın İdarə Heyətinin kollegial fəaliyyəti üçün zəruri olan sayda üzvlüyə namizədləri Prezident tərəfindən iki dəfə təqdim edildikdən sonra, bunu Daxili Nizamnamənin 26-cı maddəsinin birinci hissəsində müəyyən edilmiş müddətdə təyin etmədikdə, habelə Konstitusiyasının 96-cı maddəsinin II, III, IV və V hissələrində, 97-ci maddədə göstərilən vəzifələrini aradan qaldıra bilməyən səbəblər üzündən icra etmədikdə ölkə Prezidenti Milli Məclisi buraxır.
Digər dəyişikliklərdən biri deputatlarla bağlıdır. Yəni, Milli Məclisin deputatlarına intizam tədbirlərinin tətbiqi qaydası dəyişdirilir. Bununla bağlı Milli Məclisin Daxili Nizamnaməsinin 47-ci maddəsinə (Parlamentdaxili məsuliyyətə cəlb olunan Milli Məclisin deputatına intizam tədbirlərinin tətbiqi qaydası) dəyişiklik təklif edilir. Dəyişikliyə görə, Milli Məclisin Daxili Nizamnaməsinin 45-ci maddəsinin birinci hissəsinin birinci bəndində göstərilən əsas olduqda, Milli Məclisin, yaxud onun komitə və ya komissiyasının iclaslarına sədrlik edən tərəfindən Milli Məclisin deputatı barəsində xəbərdarlıq, söz kəsmə və ya iclas salonundan çıxarma intizam tədbiri tətbiq olunur. Yaxud töhmət intizam tədbirinin tətbiqi üçün İntizam Komissiyasına təqdimatla müraciət edilir. İntizam Komissiyası iki həftə müddətində apardığı araşdırma nəticəsində müvafiq əsaslar aşkar etdikdə deputat barəsində töhmət intizam tədbirinin tətbiq edilməsi barədə qərar qəbul edir.
Hazırki qanunvericilikdə isə aşağıdakı kimi qeyd edilib:
Bu Qanunun 45-ci maddəsinin 1-ci, 2-ci, 3-cü, 4-cü bəndlərində göstərilən əsaslara görə, Milli Məclisin, yaxud onun komitə və ya komissiyasının iclasına sədrlik edən Milli Məclisin deputatına xəbərdarlıq edə, onun sözünü kəsə və ya onu iclas salonundan çıxara bilər. Bir qayda olaraq, iclas salonundan çıxarma qaydanı kobud surətdə pozan deputatlara tətbiq edilir. Dəfələrlə xəbərdar olunan, sözü kəsilən, iclas salonundan çıxarılan deputatın məsələsi Milli Məclis sədrinin, yaxud komitə və ya komissiya sədrinin təqdimatı ilə baxılmaq üçün Milli Məclisin İntizam Komissiyasına göndərilir. İntizam Komissiyası bu məsələyə həsr olunmuş iclası 5 gün müddətində keçirməli və məsələyə baxarkən Milli Məclisin iclaslarının stenoqramlarından və videoyazısından istifadə edə bilər. İntizam Komissiyanın qərarı ilə intizamı pozan deputata töhmət verilə bilər.
Daha dir dəyişiklik deputatların maraqlarının toqquşması ilə bağlı qanunvericiliklə bağlıdır. Artıq buna da dəyişiklik edilir. Bununla bağlı "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi deputatının etik davranış qaydaları haqqında” Qanunun 11-ci maddəsi (Maraqlar toqquşmasının qarşısının alınması) yeni redaksiyada təklif edilir. Dəyişikliyə görə, deputat səlahiyyət müddətində maraqlar toqquşmasına yol verməməli, öz səlahiyyətlərindən maraqları üçün istifadə etməməli, maraqlarının onun deputatlıq fəaliyyətinə təsir göstərməsinə şərait yaratmamalı, həmçinin səlahiyyət müddətində deputatlıq səlahiyyəti müddətindən sonrakı dövrlərdə digər sahədəki fəaliyyətinə dəstək yaratmaq məqsədi ilə hər hansı hərəkət (hərəkətsizlik) etməməlidir. Deputat hər hansı maraqlı tərəflə ünsiyyət zamanı şəffaflıq və dürüstlük prinsiplərini rəhbər tutmalıdır.
H. Rüstəmov
Son dövrlər Milli Məclis və deputatlarla bağlı qanunvericilik bazasının dəyişdirilməsi siyasi düşərgədə birmənalı qarşılanmır. Bu barədə fikirlərini “Reytinq”lə bölüşən ADP sədrinin müavini Həsrət Rüstəmov deyib ki, hakimiyyətin bu addımının əsil motivi tam bəlli deyil. Onun qənaətincə, iqtidar parlamentdəki hakimiyyətin içində olan, son dövlər hakimiyyət daxilində gedən proseslərdən narazı qalan, o cümlədən həmin prosesin nəticəsində yaxın gələcəkdə “vurulacaq” oliqarxların dəstəkçilərinin baş qaldırmasından narahatdır: “Buna görə preventiv tədbirlər görməyə başlayıb. Başqa bir versiya isə ondan ibarətdir ki, ola bilsin, hakimiyyət yeni parlament seçkiləri keçirmək istəyir və bu seçkilərin nisbətən azad keçirilərək iqtidarın dünyadakı anti-demokratik imicini dəyişdirməyə cəhd ediləcək. Bu zaman təbii ki, hakimiyyətin nəzarətindən tamamilə kənar adamların Milli Məclisə düşmək şansı yaranır. Ola bilsin ki, hakimiyyət bu variantı nəzərə alıb, onsuz da səlahiyyəti az olan parlamenti tamamilə səlahiyyətsiz bir quruma çevirmək istəyə bilər. Hər halda, ilk növbədə indiki deputatlar öz səlahiyyətlərinin azaldılmasına etiraz etməlidirlər”.
Partiya yetkilisi qeyd edib ki, belə bir şəraitdə müxalif qüvvələr bir qədər aktivləşsə, yaxşı olar: “Müxalifət azad seçki ilə yanaşı, həm proporsional seçki sisteminin bərpası, həm də parlamentin səlahiyyətlərinin artırılmasını da daim tələb etməlidir. Çünki səlahiyyətsiz bir quruma azad seçki keçirilsə belə, bunun xalqın və ölkənin vəziyyətinə təsiri olmayacaq”.
Ə. Əliyev
Vətəndaş və İnkişaf Partiyasının sədri Əli Əliyev isə “Reytinq”ə açıqlamasında Milli Məclis ətrafında baş verənləri maraqlı proses kimi dəyərləndirib. Onun sözlərinə görə, baş verən sərtləşdirici tədbirlər ölkənin yeni siyasi mərhələyə hazırlanması ilə bağlıdır: “Bu istiqamətli ən sərt dəyişikliklər 2016-cı ilin sentyabr referendumunda rəsmiləşdirildi. Məhz o redaktədə deputatların parlamentin İntizam Komissiyası və MSK-nın iştirakı ilə mandatdan məhrum eolunması proseduru və bütövlükdə Milli Məclisin Prezident tərəfindən buraxılma imkanı qanunvericiliyə gətirildi”.
Ə. Əliyev bildirib ki, dünyada baş verən dəyişikliklər, Qərb-Rusiya qarşıdurması, yeni soyuq müharibə erasının başlanması, dünyanın, o cümlədən Qafqazın yenidən bölünmə dönəmi iqtidarı diqqətli olmağa sövq edib: “Moskva səfərindən əvvəl Bolton Rusiya ilə ABŞ-ın strateji tərəfdar deyil, rəqib olması bəyanatını səsləndirib. 11 noyabr tarixində Tramp-Putin görüşü baş tuta bilər. Razılığa gəlinməsə Azərbaycan bu iki qütb arasında seçmək zorunda qalacaq. YAP-çıların Qərbə meydan oxuyacağını düşünmürəm. Bu halda demokratik açılım qaçılmaz ola bilər. Çox güman ki, hazırlanan növbədənkənar parlament seçkiləri yeni prinsiplərlə keçiriləcək. Hakimiyyət Qərbi qıcıqlandırmamaq üçün Milli Məclisdə qondarma müxalifətdən qismən imtina etmək məcburiyyətində olacaq. İnandırıcı görünmək üçün, idarə edə bilmədiyi kimlərinsə də millət vəkili olmağına razılıq verəcək. Bu halda parlamentin nəzarətdən çıxmaması, siyasi gərginliyin önlənməsi üçün sərtləşdirilən şərtlər işə yaraya bilər. Çünki 90-ların təcrübəsini hakimiyyətdə olan kommunistlər unutmayıblar. Səhvlərini təkrarlamaq istəmirlər. Sərtləşdirilən qaydalar bununla bağlıdır. Sözə baxmayan deputatların ram edilməsi üçün belə qanunverici bazanın olması qarşıdan gələn siyasi dövrün tələbləri ilə bağlıdır”.
VİP sədri onu da vurğulayıb ki, müxalifət düşərgəsi belə ciddi məsələləri diqqətdən kənarda saxlayır. Ə. Əliyev bu sahədə fəaliyyətin nəticə verəcəyinə inanmasa da, hər halda, ictimai diqqəti belə vacib məsələyə yönəltməyi məqsədəuyğun sayır.
Z. Məmmədli
Siyasi şərhçi Zəlimxan Məmmədli isə təəssüflə qeyd edib ki, ölkəmizdə idarəetmə fəlsəfəsi çox qüsurludur. Onun fikrincə, hakimiyyət bölgüsü və qarşılıqlı nəzarət prinsipi işləmir: “Deputatların fəaliyyəti məhz icra hakimiyyətinin əlavəsi təsirini bağışlayır. İnzibati tənbeh və digər təsir resurslarının sərtləsdirilmə cəhdi ilk baxışda intizama dəvət kimi görünsə də, əslində, daha çox icra hakimiyyətindən asılı etməyə oxşayır. Ola bilər ki, növbəti və ya növbədənkənar seçkilər nəzərdə tutularaq sərt inzibati sanksiyalar üçün hüquqi baza hazırlayırlar. Bütün hakimiyyət qollarının tam demokratik seçki vasitəsilə formalaşması anına qədər qəribəliklərlə zəngin ölkə olaraq qalacağıq. Müxalifətin, eləcə də ictimai-siyasi qüvvələrin baş verənlərə reaksiyasının olmaması da ciddi problemdir. Çünki siyasi sistemi iflic ediblər. Medianın belini qırıb, QHT-ləri sındırıblar. Bir sözlə, işğal altındayıq”.
Ə. Orucov
AMİP Siyasi Şurasının üzvü, politoloq Əli Orucov isə “Reytinq”in əməkdaşına deyib ki, Azərbaycanda seçkinin demokratiyanın vacib institutlarından biri kimi sıradan çıxarılması və hakimiyyət qolları arasında bölgünün formal xarakter daşıması, üstəlik, sərt vertikal idarəçilik, yəni ali icra qrumunun dominatlığı nəticə etibarı ilə seçkili sistemlərə də öz mənfi təsirini göstərib. Onun qənaətincə, ölkənin qanunverici hakimiyyət qolu olan parlament Prezident Administrasiyasının bir əlavəsinə çevrilib: “Çünki bu qrum xalqın iradəsi ilə deyil, Prezident Administasiyasının razılaşdığı siyahı əsasında formalaşdırılıb. Ona görə də, hətta öz maraqlarına zidd olan məsələlərə də etiraz edə bilmirlər. Bilirlər ki, onsuz da onların etirazının əhəmiyyəti yoxdur, ikincisi, etibarlarını itirmək istəmirlər”.
Ə. Orucov qeyd edib ki, konustitusiyamızda deputatların bir sıra səaliyyətləri yazılsa da, onların nüfuzu və sözkeçərliyi MİS müdiri qədər də deyil: “Bu acı gerçəkliyi hamı bilir. Bundan əvvəkli düzəlişlərdə Milli Məclis üzvlərinin toxunulmazlığı aradan qaldırıldı, onlara qarşı inzibatı və digər cəzalar asanlaşdırıldı. Hətta o dərəcədə ki, xalqın güya seçdiyi deputatın səlaiyyətlərinə MM-in Mandat Komissiyası son qoya bilir. İndiki düzəlişlər isə daha təhqiredicidir. Bu həm də ondan irəli gəlir ki, hətta belə səlahiyyətsiz vəziyyətdə də iqtidar deputata etibar etmir. və parlamenti də hakimiyyət qollarından biri kimi bütünlükdə sıradan çıxarmağı hədəfləyib. Acınacaqlısı ondan ibarətdir ki, deputat heç özü də özünə hörmət etmək istəmir. Məncə, yeni düzəlişdə məqsəd həm də Milli Məclis üzvlərini qorxu, təhdid altında saxlamaqdır. Onsuz da Azərbaycanda ali icra hakimiyyəti bütün hakimiyyəti bir əldə cəmləşdirməyə nail olub. Bunu sonu isə yaxşı olmur”,- Ə. Orucov sözlərini tamamlayıb.
Z. MƏMMƏDLİ
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 19:29
İran qoşunları Suriyanı tərk edir
Dünən, 17:29
24 Aprel - Erməni Yalanı Günüdür
Dünən, 16:56
Rus ordusu daha bir yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
Dünən, 16:30
Avropa qeyri-adi vəziyyətlə üzləşib
Dünən, 14:03
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
Dünən, 13:21
Azərbaycanda Rusiya əleyhinə ikinci cəbhə olmayacaq
Dünən, 09:07
Ukraynanın şərqinə genişmiqyaslı hücum gözlənilir
23-04-2024, 14:10
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
23-04-2024, 11:59
İran və İsrailin bir-birinə mesajı... - Kölgə müharibəsinin yeni mərhələsi başlayıb
23-04-2024, 00:11
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
22-04-2024, 18:36
Zərərli isti dalğası güclənir
22-04-2024, 17:38
ABŞ-nın yardımı Ukraynanı xilas edəcəkmi?
22-04-2024, 14:04
Xəbərdarlıq: nüvə müharibəsi təhlükəsi sovuşmayıb
22-04-2024, 12:00
Bakı və İrəvan arasında ilk: özləri razılaşıblar
22-04-2024, 11:54
Nazirlikdə 143 milyon manatlıq mənimsəmə: "Pulların vaxtında ödənilməsi üçün “otkat” verirdik"
22-04-2024, 09:25
Rusiya ordusuna daha 300 min nəfər cəlb olunub
20-04-2024, 10:37
Rusiyalı ekspert: Cənubi Qafqazın Rusiya üçün əhəmiyyəti böyükdür
20-04-2024, 09:12
BMT Baş katibi Azərbaycan və Ermənistana çağırış edib
20-04-2024, 09:06
Blinken 4 kəndin qaytarılması ilə bağlı razılaşmanı alqışlayır
19-04-2024, 20:29
Qəzza müharibəsi qloballaşır
19-04-2024, 17:18
Mustafayevlə Qriqoryan sərhəddə görüşüb - 4 kənd Azərbaycana qaytarılır
19-04-2024, 15:47
Tovuzda 22 yaşlı oğlan 34 yaşlı qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb
19-04-2024, 09:19
Bu gün səhərə yaxın İsrail İrana zərbələr endirib
18-04-2024, 14:20
QHT-lər Nobel Komitəsinə məktub göndərib
18-04-2024, 12:24
İsrail İrana zərbəni niyə ləngidir?
18-04-2024, 11:51
46 mindən çox şagird buraxılış imtahanı verəcək
18-04-2024, 11:09
Prezident nazir müavini təyin edib - Sərəncam
18-04-2024, 10:57
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
18-04-2024, 10:00
Dövlət Departamenti Rusiya sülhməramlılarının Qarabağı tərk etməsinə münasibət bildirib
18-04-2024, 00:40
Ermənistan qanunsuz mühacir alverinə qoşulur
17-04-2024, 19:37
Bir milyard insana və böyük iqtisadiyyata təhlükə yaranıb - Xəbərdarlıq
17-04-2024, 14:06
Rusiya sülhməramlıları Qarabağı tərk edir
17-04-2024, 12:15
İsrail-İran müharibəsi kölgədən çıxır - 2-ci raund olacaq?
17-04-2024, 10:53
Ermənistanın kvadrokopteri zərərsizləşdirilib - Fotolar
17-04-2024, 10:48
İrana yeni sanksiyalar tətbiq olunacaq
17-04-2024, 10:42
Fransa Azərbaycan-Ermənistan əlaqələrinin normallaşmasına imkan vermir
17-04-2024, 10:33
Kəşfiyyat Komitəsi Kiyevə yardımı dəstəkləməyə çağırır
17-04-2024, 09:33
Ərdoğan Putini Türkiyədə gözləyir
16-04-2024, 19:15
Siqaretin insan orqanizminə daha bir zərəri üzə çıxıb
16-04-2024, 16:27
Ukraynanın ikinci böyük şəhərini ələ keçirmək istəyirlər
16-04-2024, 13:34
Yaxın Şərq böyük müharibəyə daha yaxındır
16-04-2024, 13:25
İlham Əliyev Şirvan suvarma kanalının təməlini qoyub, tədbirdə çıxış edib - (Yenilənib)
Milli Qəhrəman Pəhlivan Fərzəliyevin oğlu deyir ki, 44 günlük savaşda iştirak etmək arzusu həyata keçməsə də, döyüşlərin şiddətli vaxtında atasının şəhid olduğu Xəzəz dağını ziyarət edə bilib
Şair deyir ki, nə tənqidçiləri qınayır, nə də pul verib onlara tənqid adı altında tərif yazdıranları
Əks-kəşfiyyat xidmətinin sabiq rəhbəri deyir ki, hava hücumu reallaşarsa, itkilər böyük ola bilər
Eyni tamaşada həm Dövşanı, həm də Tülkünü səsləndirən Aygül Ağayeva deyir ki, kuklaçı olmaq çox çətindir
Məhəmməd Şahməmmədli “Apatiya”nı şedevr hesab etmir və filmdə səhvlərin olduğunu deyir
