01:53 / 29-03-2024
Ukrayna xəbərdar edir: Qara dənizdə təhlükə yenidən artıb
01:05 / 29-03-2024
Rusiya bazarını tərk edən şirkətlərin itkisi 107 milyard dolları ötüb - Foto
00:50 / 29-03-2024
Avtobus qəzasında 45 nəfər həyatını itirib
00:46 / 29-03-2024
Simonyan: “Müttəfiqimiz Rusiya ən kritik anda bizi aldatdı”
00:35 / 29-03-2024
Makron Ukrayna məsələsində özünü "Uşaq kral" kimi aparır
00:01 / 29-03-2024
Hikmət Hacıyev: "Çinli dostlarımızla fəal işləməyi səbirsizliklə gözləyirik” - Video
21:47 / 28-03-2024
Ramazanın 19-cu günü: imsak və iftar vaxtları
20:22 / 28-03-2024
Yazıçı Akif Əli ittifaq sədri seçilib - Fotolar
18:59 / 28-03-2024
“Şuşa İƏT Gənclər Paytaxtı - 2024”ün keçirilməsinə dair Öhdəlik Protokolu imzalanıb
18:04 / 28-03-2024
Mingəçevirdə yataqxanada yanğın olub
17:51 / 28-03-2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ baş verib
17:38 / 28-03-2024
Əməkdar artist vəfat edib
17:32 / 28-03-2024
ARKA-da işçi qrupu yaradılır, yeni film çəkilir
17:29 / 28-03-2024
İcra başçısının qardaşını öldürən şəxsə hökm oxunub
17:24 / 28-03-2024
Yalnız üç növ silah Ukraynada müharibənin gedişatını dəyişə bilər
17:17 / 28-03-2024
ABŞ-ın təşəbbüsü Cənubi Qafqazda gərginliyi artıracaq
17:16 / 28-03-2024
Premyer Liqa: növbəti turun təqvimi açıqlanıb
17:07 / 28-03-2024
Taksilərdə POS-terminallar quraşdırılacaq
16:57 / 28-03-2024
Taksilər yalnız iki rəngdə olacaq
16:37 / 28-03-2024
Nazirlər Kabineti taksilərlə bağlı yeni tələbləri təsdiqləyib
16:05 / 28-03-2024
Əli Əsədov peşə təhsili ilə bağlı qərar imzalayıb
16:03 / 28-03-2024
Rusiya-Ukrayna müharibəsinin dondurulmasına çağırış edirlər
15:57 / 28-03-2024
Latviyanın xarici işlər naziri istefa verib
15:14 / 28-03-2024
34 qazi polisə işə götürülüb - Video
14:54 / 28-03-2024
Prezident İlham Əliyev “Avtomobil yolları haqqında” qanuna dəyişiklik edib
14:25 / 28-03-2024
Yeni Kaledoniyada yenə Azərbaycan bayrağı qaldırılıb
14:13 / 28-03-2024
Kəşfiyyat rəhbəri: “Terrorla bağlı Rusiyada əvvəlcədən dəqiq məlumat olub”
13:47 / 28-03-2024
Qazaxda 25 yaşlı gənc bacısının gözləri qarşısında öldürülüb
18:40 / 24-03-2024
Rusiyada terror aktı: ölənlərin sayı dəqiqləşib - Həbslər var (Yenilənib) - Video
01:32 / 25-03-2024
Qanlı qarşıdurmalar Hollivud ulduzları arasında fikir ayrılığına səbəb olub
00:53 / 25-03-2024
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
23:09 / 24-03-2024
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
22:31 / 25-03-2024
Azərbaycan millisi Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşıb - Yenilənib
00:23 / 26-03-2024
Millinin üzvlərinə vəd olunan 40 min manat verilməyəcək
17:17 / 24-03-2024
Prezident İlham Əliyev Putinə zəng edib
18:42 / 24-03-2024
Rusiyanın atdığı raket Polşa ərazisinə keçib
21:14 / 25-03-2024
Rusiyada terror aktı: daha bir nəfər həbs olunub
12:26 / 27-03-2024
Füzuli şəhərinə daha 134 nəfər köçürülüb - (Yenilənib)
13:26 / 24-03-2024
Bakıya yağış, rayonlara qar yağacaq
11:06 / 25-03-2024
İcra başçısına sui-qəsd hazırlayan şəxs həbs edilib - Video
Yeni büdcə acınacaqlı vəziyyətdədir; Hökumət xalqın yaşayışında müsbət dəyişiklik edə bilməyəcək
Tarix: 25-11-2017 11:10 | Bölmə: Araşdırma / Slayd
Milli Məclisdə 2018-ci ilin büdcə zərfinə daxil olan qanun layihələrinin müzakirəsi başa çatıb. Sonuncu iclasda spiker Oqtay Əsədov deyib ki, hökumət dekabrın 1-nə kimi qaldırılan məsələlərə baxa bilər, çünki dekabrın 1-də büdcə layihəsi səsverməyə çıxarılacaq.
Maliyyə naziri Samir Şərifov isə bildirib ki, deputatların təklifləri hökumətə çatdırılacaq: "Bizə ayrılan müddət ərzində təkliflər təqdim olunacaq və dəyərləndiriləcək”.
Deputatlar etiraz edir
Məlumat üçün nəzərə çatdıraq ki, büdcə müzakirələri zamanı hökumət üzvləri qarşıdakı dövr üçün nikbin fikirlər səsləndirsələr də, deputatların mövqeləri sərt olub. Büdcə zərfinin müzakirəsində deputat Yevda Abramov qiymət artımı ilə bağlı sərt mövqe ifafə edib:
“Biz bilirik ki, respublikanın iqtisadiyyatı liberaldır. Tələb və təklif qiyməti müəyyən edir. Dünya bazarında neftin qiymətinin qalxıb düşməsi bir sıra ölkələrdə qiymətlərə elə də təsir etmir. Qonşu Rusiyada ən azı 18 məhsul dövlət tərəfindən qorunur. Bu da əhalinin rifahının qorunub saxlanılmasına xidmət edir. Ancaq bizdə, təəssüflər olsun ki, neftin qiyməti 60 dollar olanda da qiymətlər eyni səviyyədə qalır. Azərbaycanda qiymət qalxdısa, onun enməsi çətin olur”.
Deputat Əli Məsimli də narazılığını ifadə edib. O bildirib ki, yaşayış minimumunun hesablanması zamanı müasir metodologiyadan istifadə olunmalıdır: “116 manatlıq ehtiyac meyarı və ya 173 manatlıq yaşayış minimumu ilə bir ay yaşamaq olarmı? Təbii ki, olmaz. Bəs neçə gün yaşamaq olar? Bunu bilmək üçün bir dəfə bazara gedib, qiymətlərə baxmaq lazımdır. Yaşayış minimumu hesablananda minimum istehlak səbəti hər üç ildən bir hesablanmamalıdır. Çünki qiymətlər artır. Hər il ehtiyac meyarının yaşayış minimumu səviyyəsinə çatdırılmasını hökumətə təklif edirik”.
Millət vəkili Fazil Mustafa da maraqlı müqayisə ilə yadda qalıb. F.Mustafa deyib ki, bu gün uşağa verilən birdəfəlik müavinət 45 manat olduğu halda bir buzova görə verilən subsidiya 140 manatdır: “Elə hər şeyi bundan görmək olar. Odur ki, bu məsələlərə baxış fəlsəfəsi dəyişməlidir. Nə qədər ki, yeni doğulan uşaqlara baxış fəlsəfəsi dəyişməyib ciddi problemlərin şahidi olacağıq”.
YAP-çı deputat Siyavuş Novruzov da tənqidi fikirlər səsləndirib: "Əgər kiminsə 50 yaşı varsa və o, pensiyaya çıxmaq istəyirsə, onların pensiya təminatı 65 yaşından başlayırsa, 63 yaşlı insan nə qədər daş daşımalı, asfalt tökməlidir ki, gəlib 65 yaşına çatsın?! Bu baxımdan, onlar başqa yollarla əlillik alıb pensiyaya çıxmalı olurlar”.
S.Novruzov bildirib ki, ünvanlı sosial yardımların əvəzində müəyyən biznes yerləri açıla bilər, bu da yeni iş yerləri hesab olunur: "Bunun üçün maliyyə ayrılmalıdır. Biz onları ələbaxımlılıqdan uzaqlaşdırmalıyıq. Onlar özləri çalışıb pul qazanmalıdır. Əks halda ələbaxımlılıqla bunun effektivliyi olmayacaq”.
“Hökumət xalqı düşünmür”
Mövzu ilə bağlı fikirlərini “Reytinq”lə bölüşən Müsavat Partiyası başqanının müavini Tofiq Yaqublu deyib ki, Azərbaycanda nə parlament, nə də deputat var və bu səbəbdən də orada gedən müzakirələri ciddi qəbul eləmək olmaz. T.Yaqublunun sözlərinə görə, son üç gündə parlamentdə gedən müzkirələr formal xarakter daşıyıb:
“Normal ölkələrdə büdcənin ictimai müzakirləri keçirilir, parlamentdə dəfələrlə dartışılır, bir neçə oxunuşdan sonra qəbul olunur. Orda hökumətə qarşı ciddi bir fikir söyləyə biləcək adam olmadığına görə, müzakirələrdən nəsə gözləməyə dəyməz. Kimlərsə xırda-para nəsə narazılıq edə bilər.
Büdcə xalqın puludur. Rəqəmlər üzərində hansısa manipulyasiya eləmək lazım deyil. Ümumi mahiyyətə varmaq lazımdır”.
Başqan müavini qeyd edib ki, hökumətin proqramına görə, gələn il 70-ə qədər dövlət xəstəxanası pullu olacaq: “Əgər hökumət insanları düşünürsə, niyə belə addım atır? Bu gün cəmiyyəti narahat edən problemlərdən biri müalicə məsələsidir. Dərmanlar baha, müayinələr baha... Bunun üçün gülünc miqdarda az vəsait ayırırlar. Bax, bu kimi məsələlərə görə deyirəm ki, hökumət xalqı düşünmür, nə edirsə, öz maraqlarına uyğun edir.
İqtisadçılar araşdırdılar və ortaya qoydular ki, büdcə heç bir halda sosialyönümlü deyil. Məlum oldu ki, gələn il yenə tikintiyə daha çox pul ayrılır. Bunun da səbəbi var. Çünki tikintidə pulu daha çox “silə” bilirlər. Bir hökumət ki, 10 milyarddan çox pulu oğurlasın və buna görə heç kim cavab verməsin, ondan nə gözləmək olar? Onların büdcə sənədində nəsə yazmağının əhəmiyyəti yoxdur”.
Deputatların tələbi qıcıq doğurur
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli isə “Reytinq”in əməkdaşına deyib ki, büdcə müzakirələri normal ölkələrdə detalları ilə polemikaya çıxarılır, dartışmalar aparıldıqdan sonra qəbul olunur. Onun qənaətincə, Azərbaycanda büdcə müzakirələri sanki görüntü xarakteri daşıyır:
“Normal ölkələrdə cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri büdcə müzakirələrinə cəlb olunur və ciddi analizdən sonra qəbul edilir. Çox təəssüf ki, bizdə büdcə müzakirələri zamanı analitik polemikadan daha çox maraqlardan doğan emosional çıxışlar görürük. Deputatların da çıxışlarına baxsaq, görərik ki, bu, şəxsi maraqların güdüldüyü populizmdən başqa bir şey deyil. Bu müzakirələr zamanı ortaya maraqlı məqamlar çıxır. Sanki deputatlar cəmiyyətə şikayət edirlər. Halbuki büdcəni qəbul edəcək mərkəz elə parlamentdir. Onların bu çıxışları ilə hüquqi nonsens yaranır. Onu bilməlidirlər ki, büdcənin istənilən maddəsinə deputatların dəyişiklik etmək haqqı var. Bizdə isə sanki hər şey tərsinə işləyir”.
Ekspert qeyd edib ki, deputatları, eləcə də cəmiyyəti narahat edən sosial sahədir. Büdcədə bu sahəyə ayırmalarla bağlı ciddi dəyişikliklərin ediləcəyi gözlənilən deyil. Çünki büdcənin strukturu imkan vermir ki, insanların həyatını dəyişəcək artım olsun: “Güman ki, təqaüdlərin, maaşların indeksləşməsi ilə bağlı qərarlar qəbul ediləcək. Rəsmi inflyasiya səviyyəsinə uyğun olaraq, müəyyən artımlar da ola bilər. Bir də deputatların maaşında və xərcləmədə dəyişiklik mümkündür. Bu da ictimaiyyət tərəfindən birmənalı qarşılanmır. Şəxsən mən deputatların, nazirlərin yüksək maaş almasına normal baxıram. Təbii ki, seçilmiş insanların, siyasi vəzifə tutmuş şəxslərin maddi təminatı yüksək olmalıdır. Ortalama əhalinin gəlirləri səviyyəsinə baxdıqda deputatların əməkhaqqına artım tələbi vətəndaşlarda qıcıq doğurur. Ola bilər ki, maaş artmadan deputatların müəyyən xərclərində artımlar olsun. Hər halda, gələn ilin büdcəsində digər nəzərəçarpacaq dəyişikliklər real deyil”.
Sosial siyasətdə kritik vəziyyət yaranıb
İctimai Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, hüquqşünas İlqar Altay da büdcə müzakirələri ilə bağlı maraqlı fikirlər səsləndirib. İ.Altay “Reytinq”ə deyib ki, Azərbaycanda dövlət büdcəsinin bugünkü vəziyyəti həm miqdar, həm də onun düzgün sistemli və ədalətli bölgüsü baxımından acınacaqlı vəziyyətdədir: “Xüsusən də sosial məsələlərə ayrılan vəsaitlər və yardımlar ciddi narahatlıq doğurur. Eyni zamanda ciddi sosial problemlər yarada bilər. Əhalinin sosial problemləri üzrə aparılan siyasətdə əsas bir neçə istiqamətdə ciddi kritik vəziyyət yaranıb.
Birincisi, pensiyaçılarla bağlı roblemdir və bu, çöx mühümdür. Çünki bu problem ölkənin 1 milyon 300 min əhalisini, yəni 15-20 faizini əhatə edir. Əvvəla pensiyaların miqdarı yaşayış minimumuna uygun gəlmir, azlıq təşkil edir. Gəlsə belə, 30-40 il ölkə, xalq üçün can qoyub, işləyib, xeyir verən şəxs niyə minimum həddində yaşasın? Niyə maksimum işləyib qocalanda minimum yaşayış həddinə qapılsın?
Başqa bir məsələ bu sahədə yaş həddinin hamıya eyni cür tətbiq edilməsi, ixtisas və peşə üzrə ayrıca yanaşılmamasıdır. Məsələn, müəllim, həkim kimi zehni sahələrdə çalışanların fəhlə kimi ağır fiziki sahədə işləyənlərlə bir yaş həddində pensiyaya göndərilməsi problemlər yaradır. Bir halda ki, müəllimin, həkimin pensiya məbləği bu qədər aşağıdır, onlar normal işləyib, normal maaş aldıqları halda pensiyaya göndərilməsi təbii ki, onların həyatına zərbədir.
Daha bir mühüm məsələ uşaqlara görə verilən müavinət və yardımın hətta ağlasığmaz dərəcədə azlığıdır. Bu cür münasibət indiki işsizlik, işləyənlərin də maaşların azlığı, üstəlik də tənha anaların çox olduğu vaxtda ölkənin, xalqın körpə-uşaq fonduna zərbədir. Qidasızlıq, geyim, şərait, qayğısızlıq, baxımsızlıq bu uşaq fondunun cırlaşmasına, oradan da xalqın gələcəyinin cırlaşmasına, deformasiyasına, xəstəliklərə aparır. Ən kiçik nəslin - uşaqların genetik roblemlərindən tutmuş inkişaf, fiziki və əqli zəifliyinə qədər gətirib çıxaran bu halın qarşısı alınmalı və büdcədən bu sahəyə vəsait ayırmaları artırılmalıdır”.
Yaşayış minimumu düzgün hesablanmır
Müsahibimiz yaşayış minimumunun düzgün hesablanmadığını düşünür. İ.Altay hesab edir ki, yaşayış minimumu real vəziyyətə uyğunlaşdırılmalıdır: “Bu qədər inflyasiya və bahalaşma gedir, yaşayış minimumu yerində qalır, bu necə ola bilər? Xüsusilə, heç olmasa ərzaq, qida məhsullarını götürsək, bu sahədə günü-gündən bahalaşma gedirsə, ona da uyğun yaşayış minimumu olmalıdır. Yaşayış minimumu və ona uyğun maddi imkanlar qalxmırsa, bahalaşmanın qarşısı alınmırsa, onda bu uyğunsuzluqla camaat nə yesin, necə qidalansın? Hələ mən qidaların keyfiyyətini, onların tərkibinə nəzarəti, bu aşağı keyfiyyətin, saxta qida tərkibinin insanlara nə qədər ziyan vurduğunu, hansı sağlamlıq fəsadları törətməsini demirəm. Xüsusən də ölkədə qida inhisarının başında duran “Azərsun” şirkətinin ölkəyə, xalqa vurduğu cinayət tərkibli ziyanlar barədə danışmıram. Bu, ayrıca mövzudur”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 25-11-2017 11:10 | Bölmə: Araşdırma / Slayd
Milli Məclisdə 2018-ci ilin büdcə zərfinə daxil olan qanun layihələrinin müzakirəsi başa çatıb. Sonuncu iclasda spiker Oqtay Əsədov deyib ki, hökumət dekabrın 1-nə kimi qaldırılan məsələlərə baxa bilər, çünki dekabrın 1-də büdcə layihəsi səsverməyə çıxarılacaq.
Maliyyə naziri Samir Şərifov isə bildirib ki, deputatların təklifləri hökumətə çatdırılacaq: "Bizə ayrılan müddət ərzində təkliflər təqdim olunacaq və dəyərləndiriləcək”.
Deputatlar etiraz edir
Məlumat üçün nəzərə çatdıraq ki, büdcə müzakirələri zamanı hökumət üzvləri qarşıdakı dövr üçün nikbin fikirlər səsləndirsələr də, deputatların mövqeləri sərt olub. Büdcə zərfinin müzakirəsində deputat Yevda Abramov qiymət artımı ilə bağlı sərt mövqe ifafə edib:
“Biz bilirik ki, respublikanın iqtisadiyyatı liberaldır. Tələb və təklif qiyməti müəyyən edir. Dünya bazarında neftin qiymətinin qalxıb düşməsi bir sıra ölkələrdə qiymətlərə elə də təsir etmir. Qonşu Rusiyada ən azı 18 məhsul dövlət tərəfindən qorunur. Bu da əhalinin rifahının qorunub saxlanılmasına xidmət edir. Ancaq bizdə, təəssüflər olsun ki, neftin qiyməti 60 dollar olanda da qiymətlər eyni səviyyədə qalır. Azərbaycanda qiymət qalxdısa, onun enməsi çətin olur”.
Deputat Əli Məsimli də narazılığını ifadə edib. O bildirib ki, yaşayış minimumunun hesablanması zamanı müasir metodologiyadan istifadə olunmalıdır: “116 manatlıq ehtiyac meyarı və ya 173 manatlıq yaşayış minimumu ilə bir ay yaşamaq olarmı? Təbii ki, olmaz. Bəs neçə gün yaşamaq olar? Bunu bilmək üçün bir dəfə bazara gedib, qiymətlərə baxmaq lazımdır. Yaşayış minimumu hesablananda minimum istehlak səbəti hər üç ildən bir hesablanmamalıdır. Çünki qiymətlər artır. Hər il ehtiyac meyarının yaşayış minimumu səviyyəsinə çatdırılmasını hökumətə təklif edirik”.
Millət vəkili Fazil Mustafa da maraqlı müqayisə ilə yadda qalıb. F.Mustafa deyib ki, bu gün uşağa verilən birdəfəlik müavinət 45 manat olduğu halda bir buzova görə verilən subsidiya 140 manatdır: “Elə hər şeyi bundan görmək olar. Odur ki, bu məsələlərə baxış fəlsəfəsi dəyişməlidir. Nə qədər ki, yeni doğulan uşaqlara baxış fəlsəfəsi dəyişməyib ciddi problemlərin şahidi olacağıq”.
YAP-çı deputat Siyavuş Novruzov da tənqidi fikirlər səsləndirib: "Əgər kiminsə 50 yaşı varsa və o, pensiyaya çıxmaq istəyirsə, onların pensiya təminatı 65 yaşından başlayırsa, 63 yaşlı insan nə qədər daş daşımalı, asfalt tökməlidir ki, gəlib 65 yaşına çatsın?! Bu baxımdan, onlar başqa yollarla əlillik alıb pensiyaya çıxmalı olurlar”.
S.Novruzov bildirib ki, ünvanlı sosial yardımların əvəzində müəyyən biznes yerləri açıla bilər, bu da yeni iş yerləri hesab olunur: "Bunun üçün maliyyə ayrılmalıdır. Biz onları ələbaxımlılıqdan uzaqlaşdırmalıyıq. Onlar özləri çalışıb pul qazanmalıdır. Əks halda ələbaxımlılıqla bunun effektivliyi olmayacaq”.
“Hökumət xalqı düşünmür”
Mövzu ilə bağlı fikirlərini “Reytinq”lə bölüşən Müsavat Partiyası başqanının müavini Tofiq Yaqublu deyib ki, Azərbaycanda nə parlament, nə də deputat var və bu səbəbdən də orada gedən müzakirələri ciddi qəbul eləmək olmaz. T.Yaqublunun sözlərinə görə, son üç gündə parlamentdə gedən müzkirələr formal xarakter daşıyıb:
“Normal ölkələrdə büdcənin ictimai müzakirləri keçirilir, parlamentdə dəfələrlə dartışılır, bir neçə oxunuşdan sonra qəbul olunur. Orda hökumətə qarşı ciddi bir fikir söyləyə biləcək adam olmadığına görə, müzakirələrdən nəsə gözləməyə dəyməz. Kimlərsə xırda-para nəsə narazılıq edə bilər.
Büdcə xalqın puludur. Rəqəmlər üzərində hansısa manipulyasiya eləmək lazım deyil. Ümumi mahiyyətə varmaq lazımdır”.
Başqan müavini qeyd edib ki, hökumətin proqramına görə, gələn il 70-ə qədər dövlət xəstəxanası pullu olacaq: “Əgər hökumət insanları düşünürsə, niyə belə addım atır? Bu gün cəmiyyəti narahat edən problemlərdən biri müalicə məsələsidir. Dərmanlar baha, müayinələr baha... Bunun üçün gülünc miqdarda az vəsait ayırırlar. Bax, bu kimi məsələlərə görə deyirəm ki, hökumət xalqı düşünmür, nə edirsə, öz maraqlarına uyğun edir.
İqtisadçılar araşdırdılar və ortaya qoydular ki, büdcə heç bir halda sosialyönümlü deyil. Məlum oldu ki, gələn il yenə tikintiyə daha çox pul ayrılır. Bunun da səbəbi var. Çünki tikintidə pulu daha çox “silə” bilirlər. Bir hökumət ki, 10 milyarddan çox pulu oğurlasın və buna görə heç kim cavab verməsin, ondan nə gözləmək olar? Onların büdcə sənədində nəsə yazmağının əhəmiyyəti yoxdur”.
Deputatların tələbi qıcıq doğurur
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli isə “Reytinq”in əməkdaşına deyib ki, büdcə müzakirələri normal ölkələrdə detalları ilə polemikaya çıxarılır, dartışmalar aparıldıqdan sonra qəbul olunur. Onun qənaətincə, Azərbaycanda büdcə müzakirələri sanki görüntü xarakteri daşıyır:
“Normal ölkələrdə cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri büdcə müzakirələrinə cəlb olunur və ciddi analizdən sonra qəbul edilir. Çox təəssüf ki, bizdə büdcə müzakirələri zamanı analitik polemikadan daha çox maraqlardan doğan emosional çıxışlar görürük. Deputatların da çıxışlarına baxsaq, görərik ki, bu, şəxsi maraqların güdüldüyü populizmdən başqa bir şey deyil. Bu müzakirələr zamanı ortaya maraqlı məqamlar çıxır. Sanki deputatlar cəmiyyətə şikayət edirlər. Halbuki büdcəni qəbul edəcək mərkəz elə parlamentdir. Onların bu çıxışları ilə hüquqi nonsens yaranır. Onu bilməlidirlər ki, büdcənin istənilən maddəsinə deputatların dəyişiklik etmək haqqı var. Bizdə isə sanki hər şey tərsinə işləyir”.
Ekspert qeyd edib ki, deputatları, eləcə də cəmiyyəti narahat edən sosial sahədir. Büdcədə bu sahəyə ayırmalarla bağlı ciddi dəyişikliklərin ediləcəyi gözlənilən deyil. Çünki büdcənin strukturu imkan vermir ki, insanların həyatını dəyişəcək artım olsun: “Güman ki, təqaüdlərin, maaşların indeksləşməsi ilə bağlı qərarlar qəbul ediləcək. Rəsmi inflyasiya səviyyəsinə uyğun olaraq, müəyyən artımlar da ola bilər. Bir də deputatların maaşında və xərcləmədə dəyişiklik mümkündür. Bu da ictimaiyyət tərəfindən birmənalı qarşılanmır. Şəxsən mən deputatların, nazirlərin yüksək maaş almasına normal baxıram. Təbii ki, seçilmiş insanların, siyasi vəzifə tutmuş şəxslərin maddi təminatı yüksək olmalıdır. Ortalama əhalinin gəlirləri səviyyəsinə baxdıqda deputatların əməkhaqqına artım tələbi vətəndaşlarda qıcıq doğurur. Ola bilər ki, maaş artmadan deputatların müəyyən xərclərində artımlar olsun. Hər halda, gələn ilin büdcəsində digər nəzərəçarpacaq dəyişikliklər real deyil”.
Sosial siyasətdə kritik vəziyyət yaranıb
İctimai Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, hüquqşünas İlqar Altay da büdcə müzakirələri ilə bağlı maraqlı fikirlər səsləndirib. İ.Altay “Reytinq”ə deyib ki, Azərbaycanda dövlət büdcəsinin bugünkü vəziyyəti həm miqdar, həm də onun düzgün sistemli və ədalətli bölgüsü baxımından acınacaqlı vəziyyətdədir: “Xüsusən də sosial məsələlərə ayrılan vəsaitlər və yardımlar ciddi narahatlıq doğurur. Eyni zamanda ciddi sosial problemlər yarada bilər. Əhalinin sosial problemləri üzrə aparılan siyasətdə əsas bir neçə istiqamətdə ciddi kritik vəziyyət yaranıb.
Birincisi, pensiyaçılarla bağlı roblemdir və bu, çöx mühümdür. Çünki bu problem ölkənin 1 milyon 300 min əhalisini, yəni 15-20 faizini əhatə edir. Əvvəla pensiyaların miqdarı yaşayış minimumuna uygun gəlmir, azlıq təşkil edir. Gəlsə belə, 30-40 il ölkə, xalq üçün can qoyub, işləyib, xeyir verən şəxs niyə minimum həddində yaşasın? Niyə maksimum işləyib qocalanda minimum yaşayış həddinə qapılsın?
Başqa bir məsələ bu sahədə yaş həddinin hamıya eyni cür tətbiq edilməsi, ixtisas və peşə üzrə ayrıca yanaşılmamasıdır. Məsələn, müəllim, həkim kimi zehni sahələrdə çalışanların fəhlə kimi ağır fiziki sahədə işləyənlərlə bir yaş həddində pensiyaya göndərilməsi problemlər yaradır. Bir halda ki, müəllimin, həkimin pensiya məbləği bu qədər aşağıdır, onlar normal işləyib, normal maaş aldıqları halda pensiyaya göndərilməsi təbii ki, onların həyatına zərbədir.
Daha bir mühüm məsələ uşaqlara görə verilən müavinət və yardımın hətta ağlasığmaz dərəcədə azlığıdır. Bu cür münasibət indiki işsizlik, işləyənlərin də maaşların azlığı, üstəlik də tənha anaların çox olduğu vaxtda ölkənin, xalqın körpə-uşaq fonduna zərbədir. Qidasızlıq, geyim, şərait, qayğısızlıq, baxımsızlıq bu uşaq fondunun cırlaşmasına, oradan da xalqın gələcəyinin cırlaşmasına, deformasiyasına, xəstəliklərə aparır. Ən kiçik nəslin - uşaqların genetik roblemlərindən tutmuş inkişaf, fiziki və əqli zəifliyinə qədər gətirib çıxaran bu halın qarşısı alınmalı və büdcədən bu sahəyə vəsait ayırmaları artırılmalıdır”.
Yaşayış minimumu düzgün hesablanmır
Müsahibimiz yaşayış minimumunun düzgün hesablanmadığını düşünür. İ.Altay hesab edir ki, yaşayış minimumu real vəziyyətə uyğunlaşdırılmalıdır: “Bu qədər inflyasiya və bahalaşma gedir, yaşayış minimumu yerində qalır, bu necə ola bilər? Xüsusilə, heç olmasa ərzaq, qida məhsullarını götürsək, bu sahədə günü-gündən bahalaşma gedirsə, ona da uyğun yaşayış minimumu olmalıdır. Yaşayış minimumu və ona uyğun maddi imkanlar qalxmırsa, bahalaşmanın qarşısı alınmırsa, onda bu uyğunsuzluqla camaat nə yesin, necə qidalansın? Hələ mən qidaların keyfiyyətini, onların tərkibinə nəzarəti, bu aşağı keyfiyyətin, saxta qida tərkibinin insanlara nə qədər ziyan vurduğunu, hansı sağlamlıq fəsadları törətməsini demirəm. Xüsusən də ölkədə qida inhisarının başında duran “Azərsun” şirkətinin ölkəyə, xalqa vurduğu cinayət tərkibli ziyanlar barədə danışmıram. Bu, ayrıca mövzudur”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
5-08-2023, 16:30
Məzar təpikləyənlərin xələfləri - fransızlar
12-04-2023, 09:12
Dünyada cinayət nisbəti: bəzi ölkələr cəhənnəm vadisi, bəziləri yer üzünün cənnətidir
10-04-2023, 16:34
Ən təhlükəli, ən zəgin və ən ucuz şəhərlərin adı açıqlanıb - Siyahı
10-04-2023, 06:58
Böyük təhlükə xəbərdarlığı - Professor dövlət başçısına müraciət edib
31-03-2023, 21:54
Demokratiyanın qətli... - Araşdırma
24-03-2023, 22:33
Azərbaycanın xarici borcu nə qədərdir? - Araşdırma
16-12-2022, 10:33
Ermənilərin statistik yalanı - Qarabağda nə qədər erməni yaşayır?
23-08-2022, 11:06
Professor Azərbaycan prezidentinə müraciət edib: “Elmimizi xilas edin!”
22-03-2022, 13:10
Dünya ticarətinin 80 faizini təşkil edən gəmiçilik məhv edilib
11-03-2022, 16:09
Taxıl qıtlığı: dünya gözünü Avropa istehsalçılarına zilləyib
11-03-2022, 14:33
Böyük güclər Ukrayna səmasını niyə qapatmaq istəmir?
17-02-2022, 15:45
Kürdə su azalır: "Vəziyyət yaxın illərdə düzəlməyəcək" - Araşdırma
11-11-2021, 16:47
Pandemiyanın daha bir fəsadı - Alimlər həyəcan təbili çalır
11-11-2021, 13:51
Ermənilərin törətdiyi ekoloji fəlakət beynəlxalq səviyyədə müzakirəyə çıxarılıb - Araşdırma
31-10-2021, 09:46
Baş tutmayan 12-ci abortun “fəsadı”: bioloji ana məşhur qızdan üzr istəyəcək - Fotolar
24-10-2021, 15:13
Naqafil güllə xanım-operatorun həyatına son qoyub - Fotolar
27-08-2021, 15:45
Azərbaycandakı əcnəbilərə vaksin vurulmur: pasportu necə alsınlar?
3-03-2021, 15:15
Koronavirusdan sağalanların səhhətində başqa problemlər yaranır
8-02-2021, 13:53
Azərbaycanın bir neçə universitetində dərslər bərpa olunmayacaq
6-11-2020, 12:21
Qarabağda ermənilərin yandırdığı və ya donuz tövləsinə çevrilən məbədlər - Araşdırma
7-08-2020, 14:27
Yeni idarəetmə sistemi gəlir: dövlət şirkətləri büdcənin “pulsoran”ı rolundan çıxarılacaq
19-06-2020, 15:03
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan insanının qorxu indeksini öyrənmək üçün sorğu keçirib
12-06-2020, 14:15
Qarabağ üsyanı - 100 il: Mübarizə tariximizin şanlı səhifəsi
30-04-2020, 18:51
“8-ci kilometr bazarı”nın sahibi ilə bağlı müəmmalı hadisə: onu gecəyarısı kim və ya kimlər soyub?
2-04-2020, 13:39
Koronavirusdan sonra... - Dünyada böyük dəyişiklik gözlənilir
9-10-2019, 19:10
Ölkə təhsilində ciddi problemlər aşkarlanıb - Araşdırma
18-09-2019, 12:29
“Leş mafiyası”nı kimlər himayə edir? - Yeni detallar
2-09-2019, 08:06
Uşaqsız ailələrdə boşanma artıb - Statistika
27-08-2019, 22:16
Agentlik sədrinin biznes ortağı haqda yeni məlumatlar yayıldı - Fotolar
26-08-2019, 14:55
Komitə və ASC sədrlərinin keçirdiyi tenderlərin qalibi olan şirkət rəhbəri haqda sənədlər yayıldı - Siyahı
23-08-2019, 17:07
Deputat Ağalar Vəliyev xaricdə oğlunun adına nələr almayıb ki... - Siyahı yayıldı - Fotolar
26-06-2019, 12:20
Kimə hesabdan “2” yazaq? DSK sədri Tahir Budaqova, yoxsa MSK sədri Məzahir Pənahova... – Araşdırma
22-06-2019, 15:58
"Azəriqaz"dakı yoxlama niyə dayandırılıb? - Palatadan şübhəli qərar
10-05-2019, 13:38
İcra Hakimiyyəti heç bir səbəb göstərmədən bir ailəni evsiz qoydu
20-02-2019, 08:49
Dəmirqapı Dərbəndim: Rus işğalı, yoxsa... farsların əlindən nicat?
26-01-2019, 20:20
“Ən böyük Niyazi, ondan böyük yox” - Fazil Rəhmanzadə
19-01-2019, 20:14
Qarabağla bağlı növbəti təhlükəli plan işə düşüb - Ekspertlər
11-01-2019, 13:48
“O olmasın, bu olsun” əsəri farslar tərəfindən oğurlanıb? - Araşdırma
30-11-2018, 23:34
Təhsilə ayrılan büdcə vəsaitlərini mənimsəyirlər: İnvestisiya xərcləri artırılsa da, şəffaflıq təmin edilmir
14-10-2018, 00:06
Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının yeni qaydaları narazılıq yaradıb
23-09-2018, 10:35
Minlərlə məzunun ali təhsil diplomu tanınmaya bilər - Xəbərdarlıq
26-05-2018, 21:11
On ikinci imza - Hacı Mirzə Səlim Axundzadə
Dünən, 09:39
Yer güclü geomaqnit qasırğasına məruz qalıb
27-03-2024, 18:04
İranın Azərbaycana qarşı “B”oris planı” işə düşüb
27-03-2024, 11:24
“Crocus”dakı terror Türkiyə üçün siqnaldır
27-03-2024, 00:54
Konsert zalına hücumda şübhəli şəxslərin vəkilləri hədələnir - Foto
27-03-2024, 00:15
Rusiyadakı terror aktı... - Yeni ehtimallar üzə çıxır
27-03-2024, 00:12
Xərçəng xəstəliyinin müalicəsini kosmosda axtarırlar
25-03-2024, 11:06
İcra başçısına sui-qəsd hazırlayan şəxs həbs edilib - Video
25-03-2024, 00:53
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
24-03-2024, 23:09
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
22-03-2024, 14:45
Araz dəhlizi, yoxsa Astara-Rəşt? - Rusiyalı ekpertlərin şübhələri
22-03-2024, 13:21
Sərhəddə kəndlərin təhvili: delimitasiya bu məkandan başlayır?
22-03-2024, 08:54
Ruslar Ukraynaya dəhşətli hava hücumu təşkil edib
22-03-2024, 00:35
ABŞ Çinin kosmik silahları ilə bağlı həyəcan təbili çalır
21-03-2024, 19:53
Avropada təhlükəli virus yayılır
21-03-2024, 17:41
Dünyanın ən xoşbəxt ölkələri müəyyənləşib - Siyahı
20-03-2024, 23:31
Azərbaycan Ordusunun zabiti özünü öldürüb
20-03-2024, 14:08
Putin Qərbə qarşı koalisiya yaradır
19-03-2024, 21:15
Müdafiə Nazirliyinin vəzifəli şəxsi həbs olunub
19-03-2024, 20:00
Azərbaycan 2024-2026-cı illər üzrə AQEM sədri seçilib
19-03-2024, 18:28
Fransa Ukraynaya iki min döyüşçü göndərmək istəyir
19-03-2024, 12:14
Avropada NATO-nun ən böyük hərbi bazası qurulur
19-03-2024, 11:19
Güclü maqnit qasırğası olacaq
19-03-2024, 00:07
Azərbaycanda Novruz bayramı qeyd olunur
18-03-2024, 23:11
Ukrayna ordusu geri çəkilir
18-03-2024, 23:00
Rusiya Almaniyanı soyqırımda ittiham edir
18-03-2024, 21:30
NATO Baş katibi: "Azərbaycanla yeni çərçivə sənədinin razılaşdırılması üzərində iş aparırıq" - Müsahibə
18-03-2024, 20:16
Borrell ikibaşlı danışır
18-03-2024, 16:28
Yuxusuzluq kökəlməyə səbəb olur - Araşdırma
18-03-2024, 12:14
NATO baş katibi Bakıya niyə gəlib? - Alyansın əsas hədəfi
18-03-2024, 11:57
Füzuliyə daha 34 ailə yola salınıb - Yenilənib