12:42 / 29-03-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:27 / 29-03-2024
Deputat Qüdrət Həsənquliyev: "Azərbaycanda belə hadisə olsa, necə olacaq?"
12:17 / 29-03-2024
Füzuli şəhərinə daha 35 ailə köçürülüb - (Yenilənib)
12:13 / 29-03-2024
Çinin yeni raketi heyrətləndirir
12:08 / 29-03-2024
Rusiyada hərbi səfərbərlik başlayıb
12:07 / 29-03-2024
Fövqəladə rejimlə bağlı qanun sərtləşdirilib
12:04 / 29-03-2024
Səfir Rusiya-ABŞ münasibətlərinin yaxşılaşmasından danışıb
11:58 / 29-03-2024
ABŞ-nin NATO-dan çıxması məsələsi qaldırıla bilər
11:51 / 29-03-2024
Berbok: “Almaniya Qəzzada təhlükəsizliyi təmin edə bilər”
11:41 / 29-03-2024
Bu siniflər üzrə şagirdlərin yerdəyişmə prosesi dayandırılacaq
11:38 / 29-03-2024
“Su təchizatı və tullantı suları haqqında” qanun dəyişib
11:28 / 29-03-2024
“Crocus City Hall”da xəsarət alanların sayı 382 nəfərə çatıb
11:16 / 29-03-2024
Daha 163 dövlət əmlakı hərraca çıxarılacaq
10:56 / 29-03-2024
Ermənistanda Solovyovun verilişləri qadağan edilib
10:41 / 29-03-2024
Üçqat dünya çempionu həbs olunub
10:33 / 29-03-2024
AzTV Arayikin müsahibəsini niyə yaymayıb? - Açıqlama
10:09 / 29-03-2024
Türkiyənin 20 şəhərində əməliyyat: daha 70 FETÖ üzvü qandallanıb
09:49 / 29-03-2024
Xankəndidə yenə silah-sursat tapılıb
09:37 / 29-03-2024
Ağstafa rayon sakini narkotiklə tutulub
09:25 / 29-03-2024
Politoloq apellyasiya şikayəti verib
04:10 / 29-03-2024
Ermənistan KTMT-də iştirakını dondurub
03:54 / 29-03-2024
Məşhur jurnalisti öldürmək istəyirlər
03:18 / 29-03-2024
UEFA AVRO-2024-ün reqlamentini dəyişdirə bilər
03:14 / 29-03-2024
Müqavilə imzalanıb: Ukraynaya bir milyon mərmi göndərirlər
03:01 / 29-03-2024
Klinton və Obama Baydeni dəstəkləmək üçün Nyu-Yorka gəlib
18:40 / 24-03-2024
Rusiyada terror aktı: ölənlərin sayı dəqiqləşib - Həbslər var (Yenilənib) - Video
01:32 / 25-03-2024
Qanlı qarşıdurmalar Hollivud ulduzları arasında fikir ayrılığına səbəb olub
00:53 / 25-03-2024
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
23:09 / 24-03-2024
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
22:31 / 25-03-2024
Azərbaycan millisi Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşıb - Yenilənib
00:23 / 26-03-2024
Millinin üzvlərinə vəd olunan 40 min manat verilməyəcək
17:17 / 24-03-2024
Prezident İlham Əliyev Putinə zəng edib
18:42 / 24-03-2024
Rusiyanın atdığı raket Polşa ərazisinə keçib
12:26 / 27-03-2024
Füzuli şəhərinə daha 134 nəfər köçürülüb - (Yenilənib)
21:14 / 25-03-2024
Rusiyada terror aktı: daha bir nəfər həbs olunub
13:26 / 24-03-2024
Bakıya yağış, rayonlara qar yağacaq
11:06 / 25-03-2024
İcra başçısına sui-qəsd hazırlayan şəxs həbs edilib - Video
Hökumət reallığı ictimaiyyətdən gizlədir
Tarix: 11-08-2018 10:25 | Bölmə: Slayd
Statistika Komitəsinin açıqladığı inflyasiya rəqəmi həqiqəti əks etdirmir; Nazirlər Kabinetinin son qərarı kasıb təbəqənin əleyhinə işləyəcək
Artıq bir neçə ildir ki, ölkədə qiymət artımı davam edir. Bəzi məhsulların qiymətləri tədricən qaldırıldığı üçün ajiotaj yaranmır. Amma ilin əvvəli ilə ortasındakı qiymətləri müqayisə etdikdə artımın ciddi məbləğdə olduğu nəzərdən qaçmır.
Rəsmi statistik rəqəmlər isə real bazara uyğun deyil. Belə ki, 2018-ci ilin yanvar-iyul aylarında istehlak məhsullarının və xidmətlərin qiymətləri 2017-ci ilin müvafiq dövrünə nisbətən 2,8 faiz, o cümlədən ərzaq məhsulları 2,8 faiz, qeyri-ərzaq malları 3,4 faiz, əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlər 2,3 faiz bahalaşıb.
Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, cari ilin iyul ayında iyun ayına nisbətən istehlak məhsullarının və xidmətlərin qiymətləri 0,6 faiz, o cümlədən ərzaq məhsullarının qiymətləri 1,5 faiz azalıb, qeyri-ərzaq mallarının və əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlərin qiymətləri isə 0,1 faiz artıb.
Qeyd edək ki, 2018-ci ilin yanvar-iyun aylarında istehlak məhsulları və xidmətlər 2017-ci ilin müvafiq dövrünə nisbətən 3 faiz bahalaşıb. Bu müddətdə ərzaq məhsullarının qiymətləri 3 faiz, qeyri-ərzaq malları 3,8 faiz, əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlərin qiymətləri isə 2,4 faiz artıb. Cari ilin iyun ayında may ayına nisbətən istehlak məhsullarının və xidmətlərin qiymətləri 0,7 faiz, o cümlədən ərzaq məhsullarının qiymətləri 1,6 faiz azalıb, qeyri-ərzaq mallarının və əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlərin qiymətləri isə sabit qalıb.
İyul ayında iyun ayı ilə müqayisədə qeyri-ərzaq mallarından parçaların, inşaat materiallarının, mebel və ev əşyalarının, xalça və digər döşəmə örtüklərinin, şüşə məmulatları, yemək qabları və əşyalarının, məişət cihazlarının, minik avtomobilləri üçün ehtiyat hissələrinin, zərgərlik məmulatlarının qiymətlərində bahalaşma, fotoaparatların, telefon aparatlarının və elektrik fenlərinin qiymətlərində isə ucuzlaşma müşahidə olunub. Digər qeyri-ərzaq mallarının qiymətlərində ciddi dəyişikliklər baş verməyib.
İqtisadçı-ekspert Məhəmməd Talıblı “Reytinq”ə deyib ki, Statistika Komitəsinin açıqladığı inflyasiya rəqəmi real deyil. Onun sözlərinə görə, Statistika Komitəsi yenə də simvolik həddi açıqlayıb:
“Mən deyərdim ki, az qala ay ərzində ölkədə 2,8 faizlik inflyasiya gedir. Bu problem bir nazirlik və komitənin məsuliyyəti deyil. Buna görə təkbaşına nə Mərkəzi Bank, nə də Statistika Komitəsi cavabdehlik daşımır. Bu, həm də iqtisadi siyasəti həyata keçirən digər qurumların effektiv olmayan siyasətinin nəticəsidir. Ona görə də qiymətləri tənzimləyə bilmirlər. Əgər normal iqtisadi sistem olsaydı, qiymətlər dəbu sitemə uyğun formalaşardı”.
Qeyd edək ki, hakimiyyət nümayəndələri müxalifyönlü və müstəqil ekspertləri iqtisadi problemləri şişirtməkdə, yaxud normal təklif verəbilməməkdə ittiham edirlər. M. Talıblı isə hökumət nümayəndələrinin bu ittihamını əsassız sayır: “Əvvəla, tənqid etdiyim məqamlarla bağlı təkliflərim hər zaman olub. Mən deyirəm ki, ilk olaraq inflyasiyanın real vəziyyətini etiraf edin, sonra keçək problemin diqnostikasına. Çünki xəstəlik gizlədilən zaman pasiyentin diaqnozu və müalicəsi səhv gedəcək.
İkincisi, alternativ inflyasiya metodologiyasının aparılması üçün vətəndaş cəmiyyyəti sektoru ilə əməkdaşlıq edin və təkliflər alın.
Üçüncüsü, Statistika Komitəsi 500-dən çox adda mal və xidmətlərin sayını azaldıb, təxminən 100 mal və xidmət üzrə real inflyasiya hesablaması aparın. Çünki, ölkədə əksəriyyətin istehlak etdiyi zəruri mal və xidmətlərin sayı 100-ü ötmür. Bu zaman görəcəksiniz ki, sadə vətəndaşların daha çox istehlak etdiyi məhsul və xidmətlərdə inflyasiya daha çox, heç istehlak etmədiyi (məsələn, balıq kürüsü və s.) deflyasiya qeydə alınır. Bu zaman ortalama hədd aşağı görünür. Sadə vətəndaş kürü yeyir?
Dördüncüsü, bu qədər inzibati və maliyyə resursları ilə təmin olunan hökumətə niyə idarəetmədə heç bir məsuliyyəti olmayan müstəqil iqtisadçılar təklif verməlidir? Sadə vətəndaşın vergisi ilə fəaliyyət göstərən məmura hələ bir cəmiyyətin düşünən beyinləri yığılıb beyin fırtınası da etməlidir? Bu nə məntiqdir? Odur ki, hökumət nümayəndələri öz işləri ilə normal məşğul olsalar, belə bir vəziyyət yaranmaz”.
İqtisadçı son dövrlər hökumətin qəbul etdiyi digər qərarlara da toxunub. Onun sözlərinə görə, metropolitendə, şəhər və rayonlarda, şəhərətrafı və qəsəbələrarası avtobus marşrutlarında qiymətlərin 50 faiz artımı “10 qəpiklik artım” kimi xarakteriza etmək doğru deyil: “Elmi baxımdan artımların faiz nisbəti ilə ifadə olunması həmin sektorlar üzrə tam təsəvvür formalaşdırır. Bu baxımdan birdən-birə 50 faizlik həddə tariflərdə dəyişiklərin edilməsi ondan xəbər verir ki, həmin xidmətləri həyata keçirən təsərrüfat subyektlərinin istehsal etdikləri mal və xidmətlərin maya dəyərində əhəmiyyətli dərəcədə dəyişiklər baş verib. Bunun nədən yarandığı Tarif Şurasının əsaslandırma hissəsində yazılmayıb. Bəzi rəsmilər qiymət artımı ilə bağlı əsaslandırmalarda qeyd edirlər ki, hansısa Avropa ölkələrində, MDB coğrafiyasında tariflər bizdən yüksəkdir. Amma bu bir reallıqdır ki, Azərbaycanda orta aylıqə məkhaqqı həmin ölkələrlə müqayisəolunmaz dərəcədə aşağıdır.
İkincisi, onlarda dövlət büdcələri tərəfindən təbii inhisarçı şirkətlər və ya ictimai xidməti həyata keçirən dövlət şirkətləri mərkəzləşdirilmiş büdcədən dotasiya almırlar. Amma bizim dövlət büdcəsində təbii inhisarçı şirkətlərə 100 milyonlarla məbləğində gəlir və xərclərini tənzimləmək məqsədilə əvəzsiz maliyyə yardımları edilir. Halbuki, müstəqil iqtisadçılar, beynəxalq maliyyə qurumları, o cümlədən BVF ölkəmizlə bağlı tövsiyyələrində qeyd ediblər ki, dövlət şirkətlərinə ayrılan dotasiyalar büdcə vəsaitlərinin səmərəsizliyini və korrupsiya baxımından riskyaradıcı amilləri meydana çıxarır. Söhbət son 15 il ərzində ölkənin nəqliyyat infrastrukturu üçün dövlət büdcəsindən həmin sahələrin keyfiyyətcə yenidən qurulması və təşkilinə ayrılan 10 milyardlarla dövlət vəsaitindən gedir. Dövlət büdcəsindən təkcə nəqliyyat sektorunda tikinti işlərinin aparılması, yeni avadanlıqların satın alınması və s. istiqamətinə ortalama olaraq hər il 2 milyard manat vəsait ayrılıb”.
M. Talıblı qeyd edib ki, əslində bu illər ərzində vətəndaşların vergiləri hesabına özünə xidmət xərclərinin maliyyələşdirilməsi baş verib:
“Vətəndaşlara çatmalı olduğu həmin vəsaitləri nəqliyyat sistemi üçün xərcləyiblər. İndi yenidən qiymət artırılması anlaşılmazlıqdır. Tarif Şurası bu qərarı əsaslandırarkən yazıb ki, bu dəyişikliklər nəqliyyat infrastrukturunun daha da təkmilləşdirilməsi istiqamətində tədbirlərin sürətləndirilməsi və onun maliyyə təminatının yaxşılaşdırılmasına müsbət təsir göstərəcək. Bu fikirlə yuxarıda söylədiklərim arasındakı ziddiyyətin olması aydın görünür”.
İqtisadçı telefonlara tətbiq edilən yeni rusumların əhalinin kasıb təbəqəsinə zərbə vurduğunu da deyir:
“Hökumətin ölkəyə gətirilən mobil telefonların Azərbaycanda qeydiyyata alınması ilə bağlı gömrük rüsumlarını artırması səriştəsizlikdən qaynaqlanır”.
M. Talıblının sözlərinə görə, əslində iqtisadiyyatda bütün qərarlar iqtisadi baxımdan həssas sosial təbəqəni nəzərə almaqla verilməlidir:
“Belə qərarlar eksplerent (“qaranquş”) firmalara yox, patiyent (“tülkülər”) firmalara yönəlik olmalıdır. Patiyent firmalar – eksluziv mallar istehsal edən və ya sataraq onların elit təbəqələrin tələblərini təmin edirlər. Onlar ekskluziv malların satışı, yüksək markalar hesabına böyük pullar qazanırlar. Dövlət onların alıcılarının xərclədiyi pullar hesabına aşağı təbəqəli insanlara güzəşt zonası tanıyır. Və bunu təşviq edən addımlar atır. Eksplerent (“qaranquş”) firmalar isə bazarda istehlakçı axtarışında olan məhsul satışı üçün vurnuxan firmalardır”.
İqtisadçının fikrincə, bu qərardan sonra Azərbaycanda mobil telefon bazarında 100 dollara qәdәr telefonlara 30 AZN, 701-1000 dollara qədər qiyməti olan telefonlara 100 AZN və 1001 və artıq qiymətə olan telefonlara isə 150 AZN rüsum alınacaq: “Bu zaman daha bahalı telefon alanlar daha az, daha ucuz telefon alanlar isə daha çox vəsait ödəmək məcburiyyətində qalacaq. Zəif istehlakçıdan və əksəriyyəti əhatə edən telefon alıcılarından daha çox yığım alınacaq. Yüksək gəlirli və satınalma gücü böyük olan alıcılardan isə daha az rüsum tutulacaq. Nəzərə alanda ki, daha çox alıcılar aşağı və orta ölçülü mobil telefonlar alırlar, bu zaman məqsəd bu yığım əmsalları ilə dövlət büdcəsinə daha çox vəsait qazandırmaqdır. Halbuki rüsumların əsas məqsədi dövlət büdcəsinə vəsait qazandırmaq deyil, həm də qazanmaqdır!”.
İqtisadçı bildirir ki, hökumətin məqsədi əslində, iqtisadiyyatı tənzimləmək olmalıdır: “Tənzimləmək üçünsə, vergi və qeyri-vergi dərəcələri o zaman artırılır ki, həmin malların və ya əvəzedicilərinin ölkədə istehsalı olsun. Dövlət bununla daxili bazarı və milli istehsalçını xarici rəqabətdən qoruyur. İndiki halda Azərbaycan mobil telefon istehsal etmir. Demək, onları xarici təzyiqdən qorumağa ehtiyac da yoxdur. Ona görə düşünürəm ki, bu addımın həssas sosial qrupların ailə büdcələrinin zəifləməsinə, cəmiyyətdə gəlir bərabərsizliyinə yol açması, dövlət büdcəsini doldurmaq üçün düşünülən bir addımdır. Bu mənada mövcud addımın bir neçə baxımdan iqtisadi mənası yoxdur”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 11-08-2018 10:25 | Bölmə: Slayd
Statistika Komitəsinin açıqladığı inflyasiya rəqəmi həqiqəti əks etdirmir; Nazirlər Kabinetinin son qərarı kasıb təbəqənin əleyhinə işləyəcək
Artıq bir neçə ildir ki, ölkədə qiymət artımı davam edir. Bəzi məhsulların qiymətləri tədricən qaldırıldığı üçün ajiotaj yaranmır. Amma ilin əvvəli ilə ortasındakı qiymətləri müqayisə etdikdə artımın ciddi məbləğdə olduğu nəzərdən qaçmır.
Rəsmi statistik rəqəmlər isə real bazara uyğun deyil. Belə ki, 2018-ci ilin yanvar-iyul aylarında istehlak məhsullarının və xidmətlərin qiymətləri 2017-ci ilin müvafiq dövrünə nisbətən 2,8 faiz, o cümlədən ərzaq məhsulları 2,8 faiz, qeyri-ərzaq malları 3,4 faiz, əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlər 2,3 faiz bahalaşıb.
Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, cari ilin iyul ayında iyun ayına nisbətən istehlak məhsullarının və xidmətlərin qiymətləri 0,6 faiz, o cümlədən ərzaq məhsullarının qiymətləri 1,5 faiz azalıb, qeyri-ərzaq mallarının və əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlərin qiymətləri isə 0,1 faiz artıb.
Qeyd edək ki, 2018-ci ilin yanvar-iyun aylarında istehlak məhsulları və xidmətlər 2017-ci ilin müvafiq dövrünə nisbətən 3 faiz bahalaşıb. Bu müddətdə ərzaq məhsullarının qiymətləri 3 faiz, qeyri-ərzaq malları 3,8 faiz, əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlərin qiymətləri isə 2,4 faiz artıb. Cari ilin iyun ayında may ayına nisbətən istehlak məhsullarının və xidmətlərin qiymətləri 0,7 faiz, o cümlədən ərzaq məhsullarının qiymətləri 1,6 faiz azalıb, qeyri-ərzaq mallarının və əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlərin qiymətləri isə sabit qalıb.
İyul ayında iyun ayı ilə müqayisədə qeyri-ərzaq mallarından parçaların, inşaat materiallarının, mebel və ev əşyalarının, xalça və digər döşəmə örtüklərinin, şüşə məmulatları, yemək qabları və əşyalarının, məişət cihazlarının, minik avtomobilləri üçün ehtiyat hissələrinin, zərgərlik məmulatlarının qiymətlərində bahalaşma, fotoaparatların, telefon aparatlarının və elektrik fenlərinin qiymətlərində isə ucuzlaşma müşahidə olunub. Digər qeyri-ərzaq mallarının qiymətlərində ciddi dəyişikliklər baş verməyib.
İqtisadçı-ekspert Məhəmməd Talıblı “Reytinq”ə deyib ki, Statistika Komitəsinin açıqladığı inflyasiya rəqəmi real deyil. Onun sözlərinə görə, Statistika Komitəsi yenə də simvolik həddi açıqlayıb:
“Mən deyərdim ki, az qala ay ərzində ölkədə 2,8 faizlik inflyasiya gedir. Bu problem bir nazirlik və komitənin məsuliyyəti deyil. Buna görə təkbaşına nə Mərkəzi Bank, nə də Statistika Komitəsi cavabdehlik daşımır. Bu, həm də iqtisadi siyasəti həyata keçirən digər qurumların effektiv olmayan siyasətinin nəticəsidir. Ona görə də qiymətləri tənzimləyə bilmirlər. Əgər normal iqtisadi sistem olsaydı, qiymətlər dəbu sitemə uyğun formalaşardı”.
Qeyd edək ki, hakimiyyət nümayəndələri müxalifyönlü və müstəqil ekspertləri iqtisadi problemləri şişirtməkdə, yaxud normal təklif verəbilməməkdə ittiham edirlər. M. Talıblı isə hökumət nümayəndələrinin bu ittihamını əsassız sayır: “Əvvəla, tənqid etdiyim məqamlarla bağlı təkliflərim hər zaman olub. Mən deyirəm ki, ilk olaraq inflyasiyanın real vəziyyətini etiraf edin, sonra keçək problemin diqnostikasına. Çünki xəstəlik gizlədilən zaman pasiyentin diaqnozu və müalicəsi səhv gedəcək.
İkincisi, alternativ inflyasiya metodologiyasının aparılması üçün vətəndaş cəmiyyyəti sektoru ilə əməkdaşlıq edin və təkliflər alın.
Üçüncüsü, Statistika Komitəsi 500-dən çox adda mal və xidmətlərin sayını azaldıb, təxminən 100 mal və xidmət üzrə real inflyasiya hesablaması aparın. Çünki, ölkədə əksəriyyətin istehlak etdiyi zəruri mal və xidmətlərin sayı 100-ü ötmür. Bu zaman görəcəksiniz ki, sadə vətəndaşların daha çox istehlak etdiyi məhsul və xidmətlərdə inflyasiya daha çox, heç istehlak etmədiyi (məsələn, balıq kürüsü və s.) deflyasiya qeydə alınır. Bu zaman ortalama hədd aşağı görünür. Sadə vətəndaş kürü yeyir?
Dördüncüsü, bu qədər inzibati və maliyyə resursları ilə təmin olunan hökumətə niyə idarəetmədə heç bir məsuliyyəti olmayan müstəqil iqtisadçılar təklif verməlidir? Sadə vətəndaşın vergisi ilə fəaliyyət göstərən məmura hələ bir cəmiyyətin düşünən beyinləri yığılıb beyin fırtınası da etməlidir? Bu nə məntiqdir? Odur ki, hökumət nümayəndələri öz işləri ilə normal məşğul olsalar, belə bir vəziyyət yaranmaz”.
İqtisadçı son dövrlər hökumətin qəbul etdiyi digər qərarlara da toxunub. Onun sözlərinə görə, metropolitendə, şəhər və rayonlarda, şəhərətrafı və qəsəbələrarası avtobus marşrutlarında qiymətlərin 50 faiz artımı “10 qəpiklik artım” kimi xarakteriza etmək doğru deyil: “Elmi baxımdan artımların faiz nisbəti ilə ifadə olunması həmin sektorlar üzrə tam təsəvvür formalaşdırır. Bu baxımdan birdən-birə 50 faizlik həddə tariflərdə dəyişiklərin edilməsi ondan xəbər verir ki, həmin xidmətləri həyata keçirən təsərrüfat subyektlərinin istehsal etdikləri mal və xidmətlərin maya dəyərində əhəmiyyətli dərəcədə dəyişiklər baş verib. Bunun nədən yarandığı Tarif Şurasının əsaslandırma hissəsində yazılmayıb. Bəzi rəsmilər qiymət artımı ilə bağlı əsaslandırmalarda qeyd edirlər ki, hansısa Avropa ölkələrində, MDB coğrafiyasında tariflər bizdən yüksəkdir. Amma bu bir reallıqdır ki, Azərbaycanda orta aylıqə məkhaqqı həmin ölkələrlə müqayisəolunmaz dərəcədə aşağıdır.
İkincisi, onlarda dövlət büdcələri tərəfindən təbii inhisarçı şirkətlər və ya ictimai xidməti həyata keçirən dövlət şirkətləri mərkəzləşdirilmiş büdcədən dotasiya almırlar. Amma bizim dövlət büdcəsində təbii inhisarçı şirkətlərə 100 milyonlarla məbləğində gəlir və xərclərini tənzimləmək məqsədilə əvəzsiz maliyyə yardımları edilir. Halbuki, müstəqil iqtisadçılar, beynəxalq maliyyə qurumları, o cümlədən BVF ölkəmizlə bağlı tövsiyyələrində qeyd ediblər ki, dövlət şirkətlərinə ayrılan dotasiyalar büdcə vəsaitlərinin səmərəsizliyini və korrupsiya baxımından riskyaradıcı amilləri meydana çıxarır. Söhbət son 15 il ərzində ölkənin nəqliyyat infrastrukturu üçün dövlət büdcəsindən həmin sahələrin keyfiyyətcə yenidən qurulması və təşkilinə ayrılan 10 milyardlarla dövlət vəsaitindən gedir. Dövlət büdcəsindən təkcə nəqliyyat sektorunda tikinti işlərinin aparılması, yeni avadanlıqların satın alınması və s. istiqamətinə ortalama olaraq hər il 2 milyard manat vəsait ayrılıb”.
M. Talıblı qeyd edib ki, əslində bu illər ərzində vətəndaşların vergiləri hesabına özünə xidmət xərclərinin maliyyələşdirilməsi baş verib:
“Vətəndaşlara çatmalı olduğu həmin vəsaitləri nəqliyyat sistemi üçün xərcləyiblər. İndi yenidən qiymət artırılması anlaşılmazlıqdır. Tarif Şurası bu qərarı əsaslandırarkən yazıb ki, bu dəyişikliklər nəqliyyat infrastrukturunun daha da təkmilləşdirilməsi istiqamətində tədbirlərin sürətləndirilməsi və onun maliyyə təminatının yaxşılaşdırılmasına müsbət təsir göstərəcək. Bu fikirlə yuxarıda söylədiklərim arasındakı ziddiyyətin olması aydın görünür”.
İqtisadçı telefonlara tətbiq edilən yeni rusumların əhalinin kasıb təbəqəsinə zərbə vurduğunu da deyir:
“Hökumətin ölkəyə gətirilən mobil telefonların Azərbaycanda qeydiyyata alınması ilə bağlı gömrük rüsumlarını artırması səriştəsizlikdən qaynaqlanır”.
M. Talıblının sözlərinə görə, əslində iqtisadiyyatda bütün qərarlar iqtisadi baxımdan həssas sosial təbəqəni nəzərə almaqla verilməlidir:
“Belə qərarlar eksplerent (“qaranquş”) firmalara yox, patiyent (“tülkülər”) firmalara yönəlik olmalıdır. Patiyent firmalar – eksluziv mallar istehsal edən və ya sataraq onların elit təbəqələrin tələblərini təmin edirlər. Onlar ekskluziv malların satışı, yüksək markalar hesabına böyük pullar qazanırlar. Dövlət onların alıcılarının xərclədiyi pullar hesabına aşağı təbəqəli insanlara güzəşt zonası tanıyır. Və bunu təşviq edən addımlar atır. Eksplerent (“qaranquş”) firmalar isə bazarda istehlakçı axtarışında olan məhsul satışı üçün vurnuxan firmalardır”.
İqtisadçının fikrincə, bu qərardan sonra Azərbaycanda mobil telefon bazarında 100 dollara qәdәr telefonlara 30 AZN, 701-1000 dollara qədər qiyməti olan telefonlara 100 AZN və 1001 və artıq qiymətə olan telefonlara isə 150 AZN rüsum alınacaq: “Bu zaman daha bahalı telefon alanlar daha az, daha ucuz telefon alanlar isə daha çox vəsait ödəmək məcburiyyətində qalacaq. Zəif istehlakçıdan və əksəriyyəti əhatə edən telefon alıcılarından daha çox yığım alınacaq. Yüksək gəlirli və satınalma gücü böyük olan alıcılardan isə daha az rüsum tutulacaq. Nəzərə alanda ki, daha çox alıcılar aşağı və orta ölçülü mobil telefonlar alırlar, bu zaman məqsəd bu yığım əmsalları ilə dövlət büdcəsinə daha çox vəsait qazandırmaqdır. Halbuki rüsumların əsas məqsədi dövlət büdcəsinə vəsait qazandırmaq deyil, həm də qazanmaqdır!”.
İqtisadçı bildirir ki, hökumətin məqsədi əslində, iqtisadiyyatı tənzimləmək olmalıdır: “Tənzimləmək üçünsə, vergi və qeyri-vergi dərəcələri o zaman artırılır ki, həmin malların və ya əvəzedicilərinin ölkədə istehsalı olsun. Dövlət bununla daxili bazarı və milli istehsalçını xarici rəqabətdən qoruyur. İndiki halda Azərbaycan mobil telefon istehsal etmir. Demək, onları xarici təzyiqdən qorumağa ehtiyac da yoxdur. Ona görə düşünürəm ki, bu addımın həssas sosial qrupların ailə büdcələrinin zəifləməsinə, cəmiyyətdə gəlir bərabərsizliyinə yol açması, dövlət büdcəsini doldurmaq üçün düşünülən bir addımdır. Bu mənada mövcud addımın bir neçə baxımdan iqtisadi mənası yoxdur”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 12:17
Füzuli şəhərinə daha 35 ailə köçürülüb - (Yenilənib)
Bu gün, 03:54
Məşhur jurnalisti öldürmək istəyirlər
Bu gün, 02:52
Lavrov: “Putin Paşinyanın Qarabağı Azərbaycanın bir hissəsi kimi tanımaq qərarına təəccübləndi”
Bu gün, 02:32
Kiyevin süqutundan danışırlar: Ukraynanın müttəfiqləri ən pis ssenariləri nəzərdən keçirir
Dünən, 09:39
Yer güclü geomaqnit qasırğasına məruz qalıb
27-03-2024, 18:04
İranın Azərbaycana qarşı “B”oris planı” işə düşüb
27-03-2024, 11:24
“Crocus”dakı terror Türkiyə üçün siqnaldır
27-03-2024, 00:54
Konsert zalına hücumda şübhəli şəxslərin vəkilləri hədələnir - Foto
27-03-2024, 00:15
Rusiyadakı terror aktı... - Yeni ehtimallar üzə çıxır
27-03-2024, 00:12
Xərçəng xəstəliyinin müalicəsini kosmosda axtarırlar
25-03-2024, 11:06
İcra başçısına sui-qəsd hazırlayan şəxs həbs edilib - Video
25-03-2024, 00:53
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
24-03-2024, 23:09
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
22-03-2024, 14:45
Araz dəhlizi, yoxsa Astara-Rəşt? - Rusiyalı ekpertlərin şübhələri
22-03-2024, 13:21
Sərhəddə kəndlərin təhvili: delimitasiya bu məkandan başlayır?
22-03-2024, 08:54
Ruslar Ukraynaya dəhşətli hava hücumu təşkil edib
22-03-2024, 00:35
ABŞ Çinin kosmik silahları ilə bağlı həyəcan təbili çalır
21-03-2024, 19:53
Avropada təhlükəli virus yayılır
21-03-2024, 17:41
Dünyanın ən xoşbəxt ölkələri müəyyənləşib - Siyahı
20-03-2024, 23:31
Azərbaycan Ordusunun zabiti özünü öldürüb
20-03-2024, 14:08
Putin Qərbə qarşı koalisiya yaradır
19-03-2024, 21:15
Müdafiə Nazirliyinin vəzifəli şəxsi həbs olunub
19-03-2024, 20:00
Azərbaycan 2024-2026-cı illər üzrə AQEM sədri seçilib
19-03-2024, 18:28
Fransa Ukraynaya iki min döyüşçü göndərmək istəyir
19-03-2024, 12:14
Avropada NATO-nun ən böyük hərbi bazası qurulur
19-03-2024, 11:19
Güclü maqnit qasırğası olacaq
19-03-2024, 00:07
Azərbaycanda Novruz bayramı qeyd olunur
18-03-2024, 23:11
Ukrayna ordusu geri çəkilir
18-03-2024, 23:00
Rusiya Almaniyanı soyqırımda ittiham edir
18-03-2024, 21:30
NATO Baş katibi: "Azərbaycanla yeni çərçivə sənədinin razılaşdırılması üzərində iş aparırıq" - Müsahibə
18-03-2024, 20:16
Borrell ikibaşlı danışır
18-03-2024, 16:28
Yuxusuzluq kökəlməyə səbəb olur - Araşdırma