14:15 / 29-03-2024
Kişilərin diqqətinə: 5 il tez pensiyaya çıxa bilərsiniz
13:58 / 29-03-2024
Nazim Bəydəmirlinin həbs müddəti uzadılıb
13:45 / 29-03-2024
Milli Məclisin növbəti plenar iclasının vaxtı bəlli olub
13:25 / 29-03-2024
Vergi orqanlarının işçilərinin maaşları artırılır
13:12 / 29-03-2024
İran niyə İsraillə böyük münaqişədən çəkinir?
12:42 / 29-03-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:27 / 29-03-2024
Deputat Qüdrət Həsənquliyev: "Azərbaycanda belə hadisə olsa, necə olacaq?"
12:17 / 29-03-2024
Füzuli şəhərinə daha 35 ailə köçürülüb - (Yenilənib)
12:13 / 29-03-2024
Çinin yeni raketi heyrətləndirir
12:08 / 29-03-2024
Rusiyada hərbi səfərbərlik başlayıb
12:07 / 29-03-2024
Fövqəladə rejimlə bağlı qanun sərtləşdirilib
12:04 / 29-03-2024
Səfir Rusiya-ABŞ münasibətlərinin yaxşılaşmasından danışıb
11:58 / 29-03-2024
ABŞ-nin NATO-dan çıxması məsələsi qaldırıla bilər
11:51 / 29-03-2024
Berbok: “Almaniya Qəzzada təhlükəsizliyi təmin edə bilər”
11:41 / 29-03-2024
Bu siniflər üzrə şagirdlərin yerdəyişmə prosesi dayandırılacaq
11:38 / 29-03-2024
“Su təchizatı və tullantı suları haqqında” qanun dəyişib
11:28 / 29-03-2024
“Crocus City Hall”da xəsarət alanların sayı 382 nəfərə çatıb
11:16 / 29-03-2024
Daha 163 dövlət əmlakı hərraca çıxarılacaq
10:56 / 29-03-2024
Ermənistanda Solovyovun verilişləri qadağan edilib
10:41 / 29-03-2024
Üçqat dünya çempionu həbs olunub
10:33 / 29-03-2024
AzTV Arayikin müsahibəsini niyə yaymayıb? - Açıqlama
10:09 / 29-03-2024
Türkiyənin 20 şəhərində əməliyyat: daha 70 FETÖ üzvü qandallanıb
09:49 / 29-03-2024
Xankəndidə yenə silah-sursat tapılıb
09:37 / 29-03-2024
Ağstafa rayon sakini narkotiklə tutulub
09:25 / 29-03-2024
Politoloq apellyasiya şikayəti verib
04:10 / 29-03-2024
Ermənistan KTMT-də iştirakını dondurub
18:40 / 24-03-2024
Rusiyada terror aktı: ölənlərin sayı dəqiqləşib - Həbslər var (Yenilənib) - Video
01:32 / 25-03-2024
Qanlı qarşıdurmalar Hollivud ulduzları arasında fikir ayrılığına səbəb olub
00:53 / 25-03-2024
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
23:09 / 24-03-2024
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
22:31 / 25-03-2024
Azərbaycan millisi Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşıb - Yenilənib
00:23 / 26-03-2024
Millinin üzvlərinə vəd olunan 40 min manat verilməyəcək
17:17 / 24-03-2024
Prezident İlham Əliyev Putinə zəng edib
18:42 / 24-03-2024
Rusiyanın atdığı raket Polşa ərazisinə keçib
12:26 / 27-03-2024
Füzuli şəhərinə daha 134 nəfər köçürülüb - (Yenilənib)
21:14 / 25-03-2024
Rusiyada terror aktı: daha bir nəfər həbs olunub
11:06 / 25-03-2024
İcra başçısına sui-qəsd hazırlayan şəxs həbs edilib - Video
14:49 / 25-03-2024
Ermənistan Rusiyadan nə qədər uzaqlaşıb? - İrəvanda çığır-bağır və reallıq
İdmanı oliqarxlardan xilas edək
Tarix: 22-08-2016 20:40 | Bölmə: Əli ƏLİYEV
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 22-08-2016 20:40 | Bölmə: Əli ƏLİYEV
Beləliklə, "Rio-2016” Yay Olimpiya Oyunları bitdi. Dünya idman yarışları zirvəsinin bir sıra ümumi və bizim üçün xüsusi mahiyyət kəsb edən nəticələri haqda fikir bildirmək mümkün hala gəlib.
Olimpiadanın nəticəsindən aydın görünür ki, böyük idman ilk növbədə güclü iqtisadiyyata malik dövlətlərin inkişaf etdirə bildiyi sahədir. Dünyanın aparıcı G7 formatının 7 dövlətindən 6-sı (ABŞ, Böyük Britaniya, Almaniya, Yaponiya, Fransa, İtaliya) oyunların nəticəsi üzrə birinci 10-luqda qərarlaşıb. Bircə Kanada ikinci onluqda yer alıb.
"Rio-2016”-nın medal yüklü birinci heyətinin digər 4 dövlətləri - dünya iqtisadi gücünün ikincisi Çin (3-cü yer), dünya ilə qarşıdurmada olmağına baxmayaraq iddialı nəhəng Rusiya (4-cü yer), Cənubi Koreya (8-ci sıra) və sonuncu Avstraliyadır (10-cu yer).
Bu ardıcıllıq bariz şəkildə göstərir ki, yüksək ayarlı idman birbaşa cəmiyyətin rifahı və dövlətin gücü ilə üzvü şəkildə bağlıdır. Reytinq siyahısında təsadüfün olması, demək olar ki, mümkün deyil.
Maraqlı bir neçə statistik nəticəyə baxaq. Dünyanın siyasi lideri ABŞ ən yaxın izləyicisi və siyasi müttəfiqi Böyük Britaniyadan toplam təqribən 2 dəfə çox mükafata malikdir.
Reytinq siyahısının düzümünə səbəb olan qızıl medalları isə müvafiq olaraq 46 və 27-dir. ABŞ-ın dünya rəqabətinin bütün seqmentlərində üstün olduğunu mübahisələndirməyə ehtiyac qalmır.
Diqqət cəlb edən bir məqam millətlərin bu idman rəqabətində yer almasıdır. Anqlo-saksların qurduğu və yaxud başqa cür ifadə etsək, Birləşmiş Krallığa bu və ya başqa şəkildə aiddiyyatlı olan dövlətlərin göstərdiyi idman uğurları ilgincdir - ABŞ(1), Böyük Britaniya(2), Avstraliya(10), Yeni Zelandiya(19), Kanada(20) birlikdə 257 medal alıblar ki, bunların 89-u yüksək ayarlıdır. İngilis dili ana dili olan bu millətin sistem yaratma qabiliyyətinə həsad aparmamaq olmur. Məhz bu qabiliyyətə görədir ki, dünyanın aparıcı dili ingillis dili, birinci valyutası ABŞ dolları, lideri isə ABŞ-dır.
Diqqət çəkən digər məqam idman yarışlarına dövlət və hökümətlərin rasional və irrasional yanaşmasıdır. Bütün dövlətlər bayraqlarının yüksəlməsində, idmançılarının güclü görünməsində maraqlıdırlar. Lakin idmançıların mükafatlandırılmasına hərə öz ağlı və siyasəti ilə yanaşır.
İdmançılara qızıl medal üçün ən çox mükafat nəzərdə tutan ölkələrin ilk üçlüyü bu ardıcıllıqdadır: -
Sinqapur - 753 000$, İndoneziya - 383 000$, Azərbaycan - 255 000$.
Göründüyü kimi, dünya idmanının liderləri siyahıda yer almayıblar. ABŞ olimpiya çempionlarına cəmi 25 min $ mükafat nəzərdə tutur ki, bunun da 40%-ni vergi formasında geri alır.
Dünya olimpiadalarının əfsanəsi, 22 qat olimpiya çempionu amerikalı üzgüçü Maykl Felps bu dəfə qazandığı 5 qızıl və 1 gümüş medal qarşılığında qazandığı 155 000$-ın 55 000$-nı vergi şəklində xəzinəyə qaytarmalı olacaq.
Böyük Britaniyada isə çempionlara dövlət adına təşəkkürdən başqa heç bir imtiyaz nəzərdə tutulmayıb.
Əhalisi bizim qədər, dövlət büdcəsi isə bizdən təqribən 13-14 dəfə çox olan İsveç də belə prosedurla kifayətlənir.
Bizdə isə bu törən eybəcərlik və ifratçılıq səciyyəsi daşıyır. Olimpiya çempionları siyasi göstərişlə elə həcmdə mükafatla yüklənirlər ki, daha həmin şəxsin idmanda qalması, məşq etməsi, dövləti tanıtması və təbliği üçün bir həvəsi qalmır. Göstərilən fantastik rəsmi mükafat məbləğindən əlavə hər oliqarx xoşa gəlmək üçün çempiona "nə isə etməyi" özünə borc bilir. Bununla da idmançı bitirilir. Belə yanlışlardır ki, "Rio-2016”-nın nəticəsi üzrə Qafqazda özümüzü lider dövlət adlandırmağımıza, insan resurslarımızın 2-3, maddi imkanlarımızın və idmana kapital qoyuluşlarımızın dəfələrlə çox olmasına rəğmən qonşularımızdan fərqlənə bilmədik: 38. Gürcüstan; 39. Azərbaycan; 42. Ermənistan.
Nə qədər ki, biz işlərimizəəsaslı yanaşmayıb, gördüyümüz əməlləri "tozanaq qoparmaq" üçün edəcəyik, nəticələrimiz belə olacaq. İdman məktəbləri yaratmaq, əhalini idmana təşviq və sağlam həyat tərzini təbliğ etmək əvəzinə kənardan gələnləri yedirtdikcə, nəticələrimiz üzü aşağı gedəcək. İdmanı oliqarxlardan xilas etmək lazımdır. Bu nazir-oliqarxlar iqtisadiyyatı nə günə qoydular ki? İdmanı necə abad edəcəklər?
Dünya idmanının məmurlarından kim Bakıda olursa, sonradan rüşvət və dələduzluq üstündə həbs edib işlərindən qovurlar. Buna qədər AFFA ilə dostluq edən Blatter, Platini və digər FİFA məmurları cəzalandırılmışdısa, indi də Avropa Olimpiya Komitəsinin rəhbəri Patrik Hikki (Patrick Hickey) Braziliyada həbs edildi.
Bir sözlə, idmanımızı, iqtisadiyyatımızı, cümlə cəmiyyətimizi düz yola çıxarmağın yolu dəyişiklikdən keçir. Hakimiyyətə səslənərək bildirirəm ki, bu düşüncə və yanaşma tərzini dəyişməsəniz ölkə inkişaf etməyəcək. Əksinə, reqres bizi hər addımda təqib edəcək.
Düzəlmək üçün nə isə kəşf etməyə ehtiyac yoxdur. Dünya nümunələrlə doludur. Ağıl sahibləri başqalarının nümunəsində öyrənirlər, yalnız səhv fikirləşənlər prospekt olduğu halda çığır açmağa baş vururlar. Azərbaycansayağı, daha doğrusu, YAP-vari menecmentdən imtina etməyin vaxtı çoxdan çatıb. Dünyaya göz gəzdirib, uyğun model tapmaq o qədər çətin deyildir. Buna sadəcə iradə və güc lazımdır. Əqli güc!
Müəllifin bütün yazıları - Əli ƏLİYEV
Bölməyə aid digər xəbərlər