Bizim Əkrəm Əylisli

Xəbər lenti

21:44 / 16-04-2024

Leyla Əliyevanın iştirakı ilə ağacəkmə aksiyası keçirilib - Fotolar

21:10 / 16-04-2024

Aleksandr Vuçiç İlham Əliyevə zəng edib

19:15 / 16-04-2024

Siqaretin insan orqanizminə daha bir zərəri üzə çıxıb

18:57 / 16-04-2024

NATO Özbəkistan üçün hərbi kadrlar hazırlayır

18:02 / 16-04-2024

Azərbaycan Serbiyaya təxminən 6,3 milyon kubmetr qaz tədarük edib

17:50 / 16-04-2024

Sabiq nazir məhkəmədə: "2300 maaşım idi, ayda 15 min paket alırdım"

17:34 / 16-04-2024

Rusiyada "TikTok"un bloklanması təklif olunub

17:22 / 16-04-2024

Ermənistan XİN rəhbəri Səudiyyə Ərəbistanına gedir

17:05 / 16-04-2024

Kreml Makronun ideyasını rədd edib

16:40 / 16-04-2024

Keçmiş deputatın cinayət işi məhkəməyə göndərilib

16:36 / 16-04-2024

Borrell: “Bir ildən sonra gec olacaq” - Foto

16:29 / 16-04-2024

DİN müsadirə edilmiş narkotik vasitələri məhv edib - Video

16:27 / 16-04-2024

Ukraynanın ikinci böyük şəhərini ələ keçirmək istəyirlər

16:23 / 16-04-2024

"Tiktoker Semka" həbs olunub

16:06 / 16-04-2024

Daha 56 ailə Füzuli şəhərinə köçürüləcək

15:55 / 16-04-2024

Milli Məclisin növbəti iclasının gündəliyi açıqlanıb

15:36 / 16-04-2024

Xətai rayonunda evdən meyit tapılıb

15:23 / 16-04-2024

Masazırda narkoanbar kimi istifadə olunan ev aşkarlanıb - Fotolar

15:20 / 16-04-2024

Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsi açıqlanıb

15:06 / 16-04-2024

Zelenski: "Rusiyanın hücumlarına tab gətirmək üçün silah-sursatımız yoxdur"

15:03 / 16-04-2024

Baş redaktor və müxbir həbs edilib

14:36 / 16-04-2024

Xəzər dənizində süni torpaq sahələri yaradılır

14:20 / 16-04-2024

Gəncədə şagirdlər arasında dava olub

14:11 / 16-04-2024

Türkiyə-Azərbaycan Universitetinə dair Anlaşma Memorandumu təsdiqlənib

13:58 / 16-04-2024

Agentlik sədri vəzifədən azad edilib - Yeni təyinat

13:58 / 16-04-2024

Hərbi xidmətə çağırış davam edir - Fotolar

13:48 / 16-04-2024

İlham Əliyev “Bələdiyyələrin statusu haqqında” qanuna dəyişiklikləri təsdiqləyib

13:35 / 16-04-2024

Həcc ziyarətinə kvota müəyyənləşib

13:34 / 16-04-2024

Yaxın Şərq böyük müharibəyə daha yaxındır

13:25 / 16-04-2024

İlham Əliyev Şirvan suvarma kanalının təməlini qoyub, tədbirdə çıxış edib - (Yenilənib)

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

22:19 / 12-04-2024

60 yaşı olan dünya şöhrətli aktyor evlənir - Fotolar

21:41 / 12-04-2024

Xarici İşlər Nazirliyi: mina təhlükəsinə qarşı təcili tədbirlər görülməlidir

00:09 / 13-04-2024

Xalq yazıçısı reanimasiyaya yerləşdirilib

21:57 / 13-04-2024

Nəhəng rəqəmsal kamera kainatı araşdıracaq - Fotolar

22:08 / 13-04-2024

Nadir heyvan növü insan ovcuna yerləşir

00:07 / 14-04-2024

İran İsrailə PUA-larla hücum edib

21:11 / 12-04-2024

Avropa Məhkəməsi ekoloji problemlərə görə İsveçrəyə qarşı qərar verib

21:33 / 12-04-2024

Dünyanın ən böyük hava limanı tikiləcək - Foto

00:02 / 15-04-2024

Ceyhun Bayramov Özbəkistana gedib - Yenilənib

18:45 / 12-04-2024

Ağdamda iki nəfər minaya düşüb

08:54 / 13-04-2024

Mayk Tayson Cek Paulu hədələyir - Foto

18:06 / 14-04-2024

İordaniya Kralı COP29-a dəvət olunub

Bizim Əkrəm Əylisli
Tarix: 19-04-2016 21:07 | Bölmə: Nadir QOCABƏYLİ

Şirift ölçüsü:

Bu gün görkəmli yazıçımız Əkrəm Əylislinin Prezident İlham Əliyevə ünvanladığı və ölkənin əksər saytlarında dərc olunan müraciətini ürək ağrısı ilə oxudum. 79 yaşlı ahıl qələm adamına qarşı son bir neçə ildə istər cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri və nümayəndələri, istərsə də dövlət tərəfindən göstərilən münasibət həqiqətən düşündürücü və təəssüf doğurucudur.

Məlum "Daş yuxular” romanından sonra yazıçıya qarşı təşkil olunmuş etiraz aksiyaları, daş-qalaq kampaniyaları bəs deyilmiş kimi, təəssüflər olsun ki, o, dövlət təltifləri və təqaüdlərindən də məhrum olundu.

Əkrəm Əylislinin kim olduğunu, Azərbaycan ədəbiyyatında, bədii nəsrində hansı yeri tutduğunu, ölkəmizin ədəbi-ictimai həyatında hansı rolu oynadığını uzun-uzadı yazmağa, çox güman ki, ehtiyac var, çünki bir neçə il əvvəl sosial şəbəkələrdə ona qarşı elə adamların elə səviyyəsiz şeylər yazdığını gördüm ki, istər-istəməz düşündüm: bu adamların həm Əkrəm Əylislini oxuyub tanımasına, başa düşməsinə, həm də ümumiyyətlə öz səviyyələrinin qayğısına qalmalarına ciddi ehtiyac var. Ancaq Əkrəm Əylisli, onun yaradıcılığı, ictimai fəaliyyəti və şəxsiyyəti bir köşə yazısına sığmaz. Həm də o özü son müraciətində bu haqda bəzi şeyləri ötəri qeyd edib, maraqlananlar oxuya bilərlər.

Sadəcə onu deyə bilərəm ki, Azərbaycan xalqına, onun dilinə, onun yaxşı adamlarına olan sevgi payımın böyük bir hissəsində məhz Əkrəm Əylislinin böyük rolu var. Heç nə demirəm, elə götürün onun "Gilas ağacı” hekayəsini oxuyun, "Nənəmin tütün kisəsi” hekayəsini oxuyun, "Mənim nəğməkar bibim”, "Kür qırağının meşələri” povestlərini, başqa əsərlərini oxuyun. Əgər əsil azərbaycanlısınızsa, bu ölkəni, bu vətəni, onun insanlarını sevirsinizsə, mütləq gözləriniz dolacaq, bədəninizdən şirin bir gizilti keçəcək. Bunlar olmayıbsa və olmayacaqsa onda nəƏkrəm Əylislini, nə də bu yazıdakıları anlamayacaq, Vətəni də həmişə kampaniya xatirinə, boğazdan yuxarı sevəcəksiniz.

"Daş yuxular” romanına görə daş-qalaq kampaniyasına qoşulanları o zaman da, indi də iki qismə ayırıram: siyasi konyukturadan çıxa və yazıçını şəxsən həzm edə bilməyənlər, bir də onu anlamaq səviyyəsində olmayan və küyə gedənlər.

Anlamaq lazımdır ki, yazıçı (mənə görə bu çox böyük bir sözdür) hökmən siyasi konyukturaya uyğun yazmaq zorunda deyil. Nəinki zorunda deyil, ümumiyyətlə, belə yazmamalıdır. Əgər o, hakim ideologiyanın ruporu olmaqdan zərrə qədər kənara çıxa bilmirsə, ona heç yazıçı demək də mümkün deyil. İkincisi, yazıçı kütlənin ani ehtiraslarının əsiri də ola bilməz və olmamalıdır. Yazıçı xalqa təsir etmək, onu yönləndirmək gücündə olan şəxsiyyətdir. Üçüncüsü, tarix boyu ipə-sapa yatmayan, qəliblərə sığmayan sənətkarlar, şairlər, yazıçılar öz millətlərinə daha çox xeyir verib, onu daha çox tanıdıb, adını daha yüksəklərə qaldırıblar. Və nəhayət, yazıçı milli, məhəlli duyğularla yaşayan, vurub-tutmağı təbliğ edən yox, bəşəri ideyalara xidmət edən, sülhü, əmin-amanlığı, dostluğu təbliğ edən insandır. Əlbəttə, dövlətlər çox zaman birincilərin xidmətinə ehtiyac duyur, ancaq geniş anlamda və mədəni millət olmanın uzaq perspektivində ikincilər həm dövlət, həm də millət üçün daha mühüm iş görmüş olurlar. Mən Tomas Vulfdan və Teodor Drayzerdən ABŞ-ın apardığı müharibələrə ironik münasibət oxumuşam, əgər dövlətin hərbi ideologiyasının ruporuna çevrilsəydilər, yəqin ki, bu gün Amerikanı bu qədər tanıda bilməzdilər. Çünki bunu edənləri bu gün heç kəs tanımır.

Biz çox zaman "Biləcəridən o yana” keçməyi çox arzulayır, yazıçılarımızın Nobel, filmlərimizin Oskar almasını istəyirik, ancaq düşüncəmiz, təxəyyülümüz Biləcərini keçə bilmir.

Gürcü rejissoru Rezo Çxeidzenin bundan düz 51 il qabaq, 1964-cü ildə çəkdiyi "Əsgər atası” filminə Azərbaycanda vaxtilə sovet vətəndaşı olub baxmayan və bu filmi sevməyən çox az adam tapılar. Yeni nəsilin əksəriyyəti, bəlkə də, baxmayıb, amma baxmayıbsa, çox şey itirib.

O filmdə belə bir epizod var: sovet qoşunları artıq Berlinə giriblər, şəhər uğrunda şiddətli döyüşlər gedir. Bu zaman Berlin ətrafında dayanan tanklardan biri əsərin baş qəhrəmanı, əsgər atası Maxaraşvilinin təsadüfən görüb, öz şirin gürcü ləhcəsində nəvazişləəzizləyib-oxşadığı üzüm tənəklərinin üstündən keçmək istəyir. Ancaq Maxaraşvili buna imkan vermir, hətta onun sözünə baxmaq istəməyən rus əsgərin qulağının dibinə bir şapalaq da ilişdirib deyir: "Məgər onların canlı olduğunu görmürsən, sənə yol azlıq edir?” Əsgər qayıdır ki, bəs onlar bizim ölkəmizin başına nələr gətiriblər! Bunu eşidən əsgər atası ona deyir: "Onlar faşistlərdir! Sən də faşistsən? Əgər faşitsənsə, al bu silahı, – deyəəlindəki avtomatı rus əsgərinə uzadıb, bir az aralıda dayanmış iki səfil alman uşağını göstərir, – güllələ onları.” Əsgər pərt olub, silahı almır və dodağının altında mızıldanır: "Sən nə danışırsan, faşist-zadam, bəyəm?!”

Bu film sovet dövründə və təbii ki, sovetlərin xalqlar dostluğu ideologiyası əsasında çəkilib. Sövet dövləti bununla bütün dünyaya sadə almanlara kin bəsləmədiyini, irqçi olmadığını, faşizmə qarşı vuruşduğunu bəyan edirdi. Amma biz iki qonşu xalqın, onun sadə adamlarının tarixən dost olduğundan, elə indi də bir-birinə qarşı kin bəsləmədiyindən bəhs edən bir romana görə, ədəbiyyatımız, xalqımız qarşısında böyük xidmətləri olan ahıl yazıçını daş-qalaq edir, ölkədən çıxmasına mane olmaq üçün onu nəvəsi yaşda birini döyməkdə (!) ittiham edir, haqqında cinayət işi qaldırırıq...

Amma bütün bunları görən dünyanın haqqımızda nə düşünəcəyini fikirləşmirik.

Mənə elə gəlir ki, Əkrəm Əylisli Prezidentə etdiyi müraciətində də özünü düşünməkdən çox, cəmiyyətə məhz bu mesajı vermək istəyib...

Müəllifin bütün yazıları - Nadir QOCABƏYLİ

Bütün yazarlar

Ana səhifəyə dön