16:52 / 29-03-2024
Rusiya XİN: “102-ci baza Ermənistanın suverenliyinin yeganə təminatçısıdır”
16:45 / 29-03-2024
Sabiq direktorunun cinayət işi məhkəməyə göndərilib
16:38 / 29-03-2024
Moskvadakı terrorla bağlı Tacikistanda 9 nəfər saxlanılıb
16:32 / 29-03-2024
Məhkəmə Ələsgər Məmmədlini ev dustaqlığına buraxmayıb
16:32 / 29-03-2024
Netanyahunun kabinet üzvləri ilə mübahisəsi yaranıb
16:28 / 29-03-2024
Hikmət Hacıyevdən danışıqlar barədə açıqlama: "Bu region bizə məxsusdur"
16:23 / 29-03-2024
Güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
16:13 / 29-03-2024
Xarkov ruslar üçün "ölüm şəhəri"nə çevrilə bilər
16:02 / 29-03-2024
Bakıda və Abşeronda tozlu hava şəraiti müşahidə olunur
15:52 / 29-03-2024
Çexiya ilə Rusiya arasında səfir qalmaqalı başlaya bilər
15:18 / 29-03-2024
Sabirabadda adam vuran salyanlının cinayət işi məhkəməyə göndərilib
15:05 / 29-03-2024
Azərbaycanda daha bir dərman yoxa çıxarılıb
14:42 / 29-03-2024
Premyer Liqada iki turun təqvimi açıqlanıb
14:15 / 29-03-2024
Kişilərin diqqətinə: 5 il tez pensiyaya çıxa bilərsiniz
13:58 / 29-03-2024
Nazim Bəydəmirlinin həbs müddəti uzadılıb
13:45 / 29-03-2024
Milli Məclisin növbəti plenar iclasının vaxtı bəlli olub
13:25 / 29-03-2024
Vergi orqanlarının işçilərinin maaşları artırılır
13:12 / 29-03-2024
İran niyə İsraillə böyük münaqişədən çəkinir?
12:42 / 29-03-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:27 / 29-03-2024
Deputat Qüdrət Həsənquliyev: "Azərbaycanda belə hadisə olsa, necə olacaq?"
12:17 / 29-03-2024
Füzuli şəhərinə daha 35 ailə köçürülüb - (Yenilənib)
12:13 / 29-03-2024
Çinin yeni raketi heyrətləndirir
12:08 / 29-03-2024
Rusiyada hərbi səfərbərlik başlayıb
12:07 / 29-03-2024
Fövqəladə rejimlə bağlı qanun sərtləşdirilib
12:04 / 29-03-2024
Səfir Rusiya-ABŞ münasibətlərinin yaxşılaşmasından danışıb
11:58 / 29-03-2024
ABŞ-nin NATO-dan çıxması məsələsi qaldırıla bilər
11:51 / 29-03-2024
Berbok: “Almaniya Qəzzada təhlükəsizliyi təmin edə bilər”
11:41 / 29-03-2024
Bu siniflər üzrə şagirdlərin yerdəyişmə prosesi dayandırılacaq
18:40 / 24-03-2024
Rusiyada terror aktı: ölənlərin sayı dəqiqləşib - Həbslər var (Yenilənib) - Video
01:32 / 25-03-2024
Qanlı qarşıdurmalar Hollivud ulduzları arasında fikir ayrılığına səbəb olub
00:53 / 25-03-2024
Erməni kanalları Azərbaycanla bağlı yalan məlumat yayıb
23:09 / 24-03-2024
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürüb
22:31 / 25-03-2024
Azərbaycan millisi Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşıb - Yenilənib
00:23 / 26-03-2024
Millinin üzvlərinə vəd olunan 40 min manat verilməyəcək
17:17 / 24-03-2024
Prezident İlham Əliyev Putinə zəng edib
12:26 / 27-03-2024
Füzuli şəhərinə daha 134 nəfər köçürülüb - (Yenilənib)
18:42 / 24-03-2024
Rusiyanın atdığı raket Polşa ərazisinə keçib
21:14 / 25-03-2024
Rusiyada terror aktı: daha bir nəfər həbs olunub
11:06 / 25-03-2024
İcra başçısına sui-qəsd hazırlayan şəxs həbs edilib - Video
14:49 / 25-03-2024
Ermənistan Rusiyadan nə qədər uzaqlaşıb? - İrəvanda çığır-bağır və reallıq
Ölüm orucu bitdi, bəs pis niyyətlər necə?
Tarix: 24-06-2022 10:17 | Bölmə: Xəbərlər
Cəmaləddin Quliyev
Müsəlman Birliyi Hərəkatının (MBH) həbsdə aclıq aksiyası keçirdiyi deyilən sədri Taleh Bağırzadənin onu dayandırdığı bildirilir.
"Aclıq aksiyasının dayandırılmasının səbəbi kimi çoxsaylı çağırışlar, həbsxanalarda onun aksiyasına qoşulan şəxslərin səhhətlərində yaranan problemlər və onların ailələrinin narahatlığı göstərilib", - verilən məlumatda qeyd edilir.
Hesab edək ki, səbəb deyilənlərdir. Lakin nəzərə alınan kimin müraciətidir? Axı, aksiya başlanan ilk gündən çoxsaylı müraciətlər edilsə də, nəzərə alınmırdı. Deyəsən, müraciətlərdən biri daha mühümmüş. Belə ki, dünən İran nəşrləri ayətulla Cəfər Sübhaninin Tale Bağırzayə yazdığı məktubu dərc etmişdi. Məktubda o, Bağırzadəni aclıq aksiyasını dayandırmağa çağırış edir, çağırışının sonunda "fəcr (uğur) başqa yerdən gələcək",- deyə ikibaşlı ifadə işlədirdi.
Bütün hallarda bu, bəlli çevrələrin Azərbaycanda dindarlarla hökumət arasında gərginliyə xidmət edən addımlardan geri çəkilmə, nisbi yumşalmaya doğru bir siqnal kimi qəbul oluna bilər.
Ola bilsin, belə yumşalma Azərbaycan mədəniyyət nazirinin hazırda davam edən səfəri zamanı əldə edilmiş müəyyən anlaşmalara, daha əvvəl isə İranın yollar və şəhərsalma naziri Rüstəm Qaseminin, neft naziri Cavad Ocinin azərbaycanlı həmkarları ilə birgə apardıqları, iki ölkə arasındakı müşahidə olunan gərginliyi aradan qaldırmağa xidmət edən, xüsusən iqtisadi sahədə qarşılıqlı fayda vəd edən işin effektinə kölgə salmamaq zərurətinin dərk edilməsindən də irəli gəlir.
O zaman Rüstəm Qasimi sosial şəbəkələrdə ünvanına gələn təhqir və tənqid selinə cavab olaraq məqsədinin İranı blokadadan xilas etmək olduğunu yazmışdı: “Bu mövzuda nadinclik edənlər bilsinlər ki, İran üçün heç bir bağlı yol qalmadı.”
O, nəqliyyat diplomatiyasının gücləndirilməsi və bu istiqamətdə maneələrin aradan qaldırılmasının zəruri olduğunu vurğulayırdı.
Amma sonrakı proseslər göstərdi ki, bu müsbət başlanğıclar yenə də kimlərinsə fitnəsinə qurban verilir. Bəs, İranda Azərbaycanla diplomatik münasibətlərin gərginləşdirilməsində maraqlı qüvvələrə yenidən və bilərəkdən meydan tanınmasının səbəbləri nə idi? Kimdir fitnəkar? Ritorik də olsa hər iki tərəfdə cavab haqda düşünməyə, həm də ciddi düşünməyə ehtiyac var.
Bağırzadənin ölüm orucu bəhanə edilərək, yürüdülən kampaniya nə qədər böyük olsa da, müsbət məqam o idi ki, bu dəfə İranın rəsmi şəxsləri kampaniyaya qoşulmadı. İran tərəfdən kampaniyaya qatılan ən ali şəxs Təbriz imamcüməsi oldu. Hərçənd ondan münasibət bildirilməsi tələb olunsa da, ümumi sözlərlə kifayətlənib xütbəsində daha çox daxili problemlərə köklənmişdi.
Fitnənin miqyası kifayət qədər dərindir (hələlik keçmiş zamanda yazmağa tələsməyək), amma adi müşahidəçinin də sezə biləcəyi bu idi ki:
- İranda keçirilmiş aksiyalarda qaldırılan plakatlar Azərbaycanda terror qruplaşması kimi qəbul edilən İslami Müqavimət Hərəkatı tərəfindən hazırlanır. Onlar kampaniyanın mümkün qədər radikallaşmasına çalışır. Bununla ola bilsin ki, Azərbaycan prezidenti tərəfindən həmin şəxslərin ekstradisiyası haqda tələb publik qaydada xatırladıldıqdan sonra özlərini sığortalamağa; Azərbaycanda öz tərəfdarlarının sırasını artırmağa, İran tərəfində isə ciddi dəstəyə layiq mühüm siyasi qüvvə kimi görünməyə çalışırlar.
- Azərbaycan dövlətini ittiham kampaniyasında rəsmilər iştirak etməsə də, tanınmış ekspertlər, o cümlədən II Qarabağ müharibəsi və ötən il İranın yaratdığı süni sərhəd gərginliyi zamanı fəal olan Əhməd Kazımi kimi ekspertlər yenidən meydandadır.
- Kampaniya İranın sadəcə yandaş mediasında və İrana sığınmış, Azərbaycan tərəfinin də rəsmən ekstradisiyasını tələb etdiyi terrorçu qruplaşma üzvlərinin media resursları deyil, rəsmi KİV-lərində də aparılır.
- Uzun müddət İranda Azərbaycanla bağlı kampaniya ünvanlı olub, 2000-ci illərin əvvəllərində hakimiyyət dəyişikliyi ərəfəsi və qısa müddət sonra da siyasi rəhbərlik hədəfə alınsa da, sonradan yenidən tənqid ünvanı ayrı-ayrı fiqurlar, daha çox keçmiş Milli Təhlüksəzilik Nazirliyi və onun rəhbərləri olub. 2020-ci iilin sonlarından, daha çox isə 2021-ci ilin oktyabrından başlamış, hazırda da müşahidə olunan kampaniyada isə daha çox siyasi rəhbərlik hədəfə gətirilir, yanaşı olaraq 2021-ci ilin payızında Dövlət Sərhəd Xidməti, hazırda Daxili İşlər Nazirliyi hədəfdədir.
- Amma müstəqilliyin ta ilk illərindən etibarən kampaniyanın bir hədəfi də Şimali Azərbaycanın “tarixi İran” olması, Azərbaycan vətəndaşlarının şimali iranlılar olmasını “sübut” etməkdir. İnadla Azərbaycan Respublikası dövlətinin həyatqabiliyyətli olmadığı, İran tərəfindən “himayəyə alınmazsa”, “sionist ocağı”, “anqlosakson imperialzimi”, “pantürkist imperiya” və ya Rusiya tərəfindən işğal olunacağı kimi fikirlər aşılanır. 2020-ci il sentyabrından sonra bu tip dərin “elmi –tarixi araşdırmaların” sayı həddən artıq çoxalıb.
Bununla yanaşı ciddi tədqiqatlar da artıb. Bu tədqiqatlarda Azərbaycanın bütün imkanları, bütün sahələrdə əldə edilmiş uğur və uğursuzluqları diqqətlə öyrənilir. Son 1 il ərzində çapdan çıxmış təqdiqatlar içərisində Azərbaycanın ailə-nikah qanunvericiliyi, övladlığa vermə, valideynlik hüququndan məhrum etmə, aliment kimi spesifik sahələrə aid hüquqi aktların, bu sahədəki dövlət müəssisələrin fəaliyyətinə dair kitabların olması da diqqət çəkir.
- Tale Bağırzadə Səudiyyə Ərəbistanının tanınmış şiə lideri, 2012-ci ildə hökumət əleyhinə iğtişaşların təşkilinə görə həbs, 2016-cı ildə edam edilmiş Şeyx Nimri ilə müqayisə olunur, o, "Azərbaycanının şeyx Nimri” elan edilir.
Xatırladaq ki, Şeyx Nimri Səudiyyənin şiə azlığının dini liderlərindən biri idi, həbsi və edamından sonra Səudiyyə ilə İran arasında diplomatik münasibətlər xeyli gərginləşmiş, 2016-cı ildə Tehrandakı Səudiyyə səfirliyinə basqın edilmiş, Bəhreyn, Livan, İraq, Yəmın kimi şiə əhalisi sıx yaşayan ölkələrdə səudiyyəli diplomatlara, turistlərə hücum halları artmışdı. Yəqin ki, bu müqayisə Azərbaycanın və müttəfiqlərinin (Türkiyə və İsrail) Səudiyyə ilə yaxınlaşma meyillərinə verilən reaksiya və həm də Azərbaycana qarşı hadisələrin necə inkişaf edə biləcəyi haqda təhdid kimi oxunmalıdır.
- Dönə-dönə T. Bağırzadən guya anti-Türkiyə və antisionist çıxışlarına görə, “Bakı rejiminin sionizmə xidmət etməsini” ifşa etməsinə görə həbs olunması vurğulanır. Onun İran tərəfdarı olması, ayətullah Nuri Həmədani ilə 2015-ci ildə görüşdən sonra həbs olunması qabardılır. “Şiələrin sıxışdırılmasında”, “repressiya olunmasında” Türkiyənin “rolu” da İsrail qədər qınanır.
- Bağırzadəni müdafiə yazılarından birində “şəhadət aclığı” kampaniyasının bir hədəfinin də Azərbaycanın hazırda hiss olunan Qərblə yaxınlaşma tendensiyasının qarşını almaq, Qərbi fakt qarşısında qoymaq olduğu etiraf edilir. Eyni zamanda açıq şəkildə bu kampaniyadan növbəti antisemit təbliğatı üçün istifadə edilir.
- İran və İsrail arasında son günlər müşahidə olunan və silahlı müharibə eskalasiyası ehtimal edilən gərginliklə bağlı ola bilər. İran gərginlik ərəfəsi Aərbaycandakı təsir ocaqlarını hərəkətə gətirməklə Azərbaycandan növbəti dəfə loyallıq haqda təminat almaq istəyir. Bundan əvvəlllər də hər dəfə İran tərəfdən qızışdırlan süni gərginliklərin aradan qaldırlması məqsədilə Azərbaycan tərəfi İsrailin ölkəmzdə hərbi bazalarının olmaması, Azərbaycan ərazindən İrana qarşı hərbi və kəşfiyyat məqsədli heç bir iş aprılmadığı və aparalacağına yol verilməyəcəyi haqda açıqlamalar verilib. Sonuncu gərginlik zamanı Azərbaycan prezidenti ittihamları müəyyən qədər sərtliklə təkzib etmişdi: “Guya ki, Azərbaycan bu bölgələrə İsraili gətirib. Gözlərini açsınlar, görsünlər. Bunlar İsraili burada harada görüblər?! ..Sübutlar yoxdursa, hər kəs gərək dediyi sözlərə görə cavabdehlik daşısın. Biz imkan verə bilmərik ki, bizə qarşı kimsə əsassız iftira uydursun”.
Təəssüf ki, iftira yaradıcıları usanmaq bilmirlər.
- Türkiyə və İsrail arasında sıxlaşan əməkdaşlıq, xüsusən də Misir və İsrail qazının Türkiyə üzərindən nəqli haqda ilkin razlışamalar, Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı aparlılan danışıqların müəyyən həll mərhələsinə daxil olması 2021-ci ilin sonlarında olduğu kimi İran tərəfində yenə də bölgədə mühasirəyə düşməsi və təklənməsi haqda yanlış təəssüratı gücləndirir. Mühasirəni yarmaq üçün zəif həlqə bildikləri ölkə kimi də Azərbaycana təzyiq edilir. Azərbaycan tərəfinin yalnız cari kampaniya şəklində müşahidə olunan sistemsiz addımları İran tərəfini cəsarətləndirir.
- Anti-Azərbaycan kampaniyasında “dindar xalq-dinsiz hakimiyyət” kimi təbliğati klişelərlə yanaşı, etnik ədavəti qızışdırmaq üçün də açıq təhriklər var.
Yazılarda Tale Bağırzadə və Nardaran camaatı bütövlükdə Azərbaycan dövlətinə və azərbaycanlılara qarşı qoyulur. Nardaranın “tatizəban”i dindarlar olması, “dünyəvi dinsiz türklərin” onlara zülm etməsi haqda təbliğat aparılır (Xatırladaq ki, Nardaran əhalisi türkdillidir, özlərini də türk və azərbaycanlı sayırlar).
Bir düşüncə mərkəzinin ərəb versiyasında yerləşdirilmiş yazıda isə “tat nardaranlıların” dindar olduğu və “dünyəvi-qeyri dindar türklərə” qarşı mübarizə apardığı, Nardaranın mədəni kimliyini dəyişmək üçün “yəhudi Emin Ağalarovun” kapitalından istifadə olunduğu haqda absurd iddialar yer alırdı.
- Xüsusi olaraq qeyd edək ki, buna bənzər zərərli tezislər Zabil Məhərrəmovun və dünyasının dəyişmiş Fəxrədddin Abbaszadənin, İranda Şimali Azərbaycan auditoriyası üçün azərbaycanca yayımlanan müəyyən KİV-lərin, 2015-ci ildən sonra yaradılmış bəzi teleqram kanalları və FB səhifələrinin (Azeriha, Tatha və s.) istifadə etdiyi tezis idi. Həmin resurslar bütün azərbaycanlı şiələrin qeyri-türk mənşəli olmasını, “sünni-vəhhabi türklərin” guya “şiə talış və tatlara” zülm etdiyini yazırdı. Bu zərərli tezis uzun illər erməni agitpropu tərəfindən də istifadə edilib. İndi İranın müəyyən şəbəkəsinin də bu iftiranı təkrarlaması tezisin mənbəyini əslində açıb göstərir.
- Təəssüf ki, siyasi islamın, xüsusən də siyasi şiəliyin (xomeyniyyənin) “ifşası” üçün yazılan yazılarda BİLƏRƏKDƏN YA BİLMƏYƏRƏKDƏN yol verilən kobud yanlışlar dini çoxluqla dövlət arasında problem, dini çoxluq daxilində etnik parçalanma yaratmaq istəyən xarici mərkəzlərin işinə yarayır. Bu, ayrıca bir mövzu olduğundan üzərindən hələlik keçirik.
- İran nəşrlərində yazılarda Qaraçuxur və Əbu Bəkr məscidləri vəhhabiliyi yayan mərkəzlər kimi təqdim olunur, bu məscidlər radikal şiələrə hədəf olaraq göstərilir. Bu, məzhəblərarası ədavəti qızışdırmağa birbaşa təhrikdir. Yəqin ki, həmin nəşrlərin bloklanmasına gedilə bilər.
- Azərbaycanda dəstək aksiyalarının coğrafiyası kifayət qədər geniş oldu (Bakı, Sumqayıt, Biləsuvar, Lənkəran, Gəncə, Beyləqan..). Əslində bu aksiyalar siyasi islamın 2018-ci il Gəncə hadisələrindən sonrakı ən böyük gövdə göstərişidir.
- Son kampaniya ilə AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI DÖVLƏTİNİN dindarlar, müsəlman etnik azlıq icmaları və Azərbaycan diasporunun nəzdində etibarsızlaşdırılması, ictimai legitimliyinin şübhə altına alınması kimi olduqca təhlükəli planın yenidən işə salınmasına ciddi təşəbbüs oldu.
- Nisbətən mötədil nəşrlərdə isə Azərbaycanda yeni, cəmiyyətin fərqli və geniş adutoriyasına xitab edən islamçı partiyanın qurulması üçün atıla biləcək addımlar da müzakirə olunmaqdadır.
- Aksiya və yazılarda israrla İran rəsmiləri, daha çox da İran Xarici İşlər Nazirliyi “dindarların hüquqlarını müdafiə” məqsədilə addımlar atmağa çağrılırdı. Hazırkı yumşalmanın davamı gəlməzsə, bu istiqamətdə müəyyən gərginliklər qaçılmazdır...
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-06-2022 10:17 | Bölmə: Xəbərlər
Cəmaləddin Quliyev
Müsəlman Birliyi Hərəkatının (MBH) həbsdə aclıq aksiyası keçirdiyi deyilən sədri Taleh Bağırzadənin onu dayandırdığı bildirilir.
"Aclıq aksiyasının dayandırılmasının səbəbi kimi çoxsaylı çağırışlar, həbsxanalarda onun aksiyasına qoşulan şəxslərin səhhətlərində yaranan problemlər və onların ailələrinin narahatlığı göstərilib", - verilən məlumatda qeyd edilir.
Hesab edək ki, səbəb deyilənlərdir. Lakin nəzərə alınan kimin müraciətidir? Axı, aksiya başlanan ilk gündən çoxsaylı müraciətlər edilsə də, nəzərə alınmırdı. Deyəsən, müraciətlərdən biri daha mühümmüş. Belə ki, dünən İran nəşrləri ayətulla Cəfər Sübhaninin Tale Bağırzayə yazdığı məktubu dərc etmişdi. Məktubda o, Bağırzadəni aclıq aksiyasını dayandırmağa çağırış edir, çağırışının sonunda "fəcr (uğur) başqa yerdən gələcək",- deyə ikibaşlı ifadə işlədirdi.
Bütün hallarda bu, bəlli çevrələrin Azərbaycanda dindarlarla hökumət arasında gərginliyə xidmət edən addımlardan geri çəkilmə, nisbi yumşalmaya doğru bir siqnal kimi qəbul oluna bilər.
Ola bilsin, belə yumşalma Azərbaycan mədəniyyət nazirinin hazırda davam edən səfəri zamanı əldə edilmiş müəyyən anlaşmalara, daha əvvəl isə İranın yollar və şəhərsalma naziri Rüstəm Qaseminin, neft naziri Cavad Ocinin azərbaycanlı həmkarları ilə birgə apardıqları, iki ölkə arasındakı müşahidə olunan gərginliyi aradan qaldırmağa xidmət edən, xüsusən iqtisadi sahədə qarşılıqlı fayda vəd edən işin effektinə kölgə salmamaq zərurətinin dərk edilməsindən də irəli gəlir.
O zaman Rüstəm Qasimi sosial şəbəkələrdə ünvanına gələn təhqir və tənqid selinə cavab olaraq məqsədinin İranı blokadadan xilas etmək olduğunu yazmışdı: “Bu mövzuda nadinclik edənlər bilsinlər ki, İran üçün heç bir bağlı yol qalmadı.”
O, nəqliyyat diplomatiyasının gücləndirilməsi və bu istiqamətdə maneələrin aradan qaldırılmasının zəruri olduğunu vurğulayırdı.
Amma sonrakı proseslər göstərdi ki, bu müsbət başlanğıclar yenə də kimlərinsə fitnəsinə qurban verilir. Bəs, İranda Azərbaycanla diplomatik münasibətlərin gərginləşdirilməsində maraqlı qüvvələrə yenidən və bilərəkdən meydan tanınmasının səbəbləri nə idi? Kimdir fitnəkar? Ritorik də olsa hər iki tərəfdə cavab haqda düşünməyə, həm də ciddi düşünməyə ehtiyac var.
Bağırzadənin ölüm orucu bəhanə edilərək, yürüdülən kampaniya nə qədər böyük olsa da, müsbət məqam o idi ki, bu dəfə İranın rəsmi şəxsləri kampaniyaya qoşulmadı. İran tərəfdən kampaniyaya qatılan ən ali şəxs Təbriz imamcüməsi oldu. Hərçənd ondan münasibət bildirilməsi tələb olunsa da, ümumi sözlərlə kifayətlənib xütbəsində daha çox daxili problemlərə köklənmişdi.
Fitnənin miqyası kifayət qədər dərindir (hələlik keçmiş zamanda yazmağa tələsməyək), amma adi müşahidəçinin də sezə biləcəyi bu idi ki:
- İranda keçirilmiş aksiyalarda qaldırılan plakatlar Azərbaycanda terror qruplaşması kimi qəbul edilən İslami Müqavimət Hərəkatı tərəfindən hazırlanır. Onlar kampaniyanın mümkün qədər radikallaşmasına çalışır. Bununla ola bilsin ki, Azərbaycan prezidenti tərəfindən həmin şəxslərin ekstradisiyası haqda tələb publik qaydada xatırladıldıqdan sonra özlərini sığortalamağa; Azərbaycanda öz tərəfdarlarının sırasını artırmağa, İran tərəfində isə ciddi dəstəyə layiq mühüm siyasi qüvvə kimi görünməyə çalışırlar.
- Azərbaycan dövlətini ittiham kampaniyasında rəsmilər iştirak etməsə də, tanınmış ekspertlər, o cümlədən II Qarabağ müharibəsi və ötən il İranın yaratdığı süni sərhəd gərginliyi zamanı fəal olan Əhməd Kazımi kimi ekspertlər yenidən meydandadır.
- Kampaniya İranın sadəcə yandaş mediasında və İrana sığınmış, Azərbaycan tərəfinin də rəsmən ekstradisiyasını tələb etdiyi terrorçu qruplaşma üzvlərinin media resursları deyil, rəsmi KİV-lərində də aparılır.
- Uzun müddət İranda Azərbaycanla bağlı kampaniya ünvanlı olub, 2000-ci illərin əvvəllərində hakimiyyət dəyişikliyi ərəfəsi və qısa müddət sonra da siyasi rəhbərlik hədəfə alınsa da, sonradan yenidən tənqid ünvanı ayrı-ayrı fiqurlar, daha çox keçmiş Milli Təhlüksəzilik Nazirliyi və onun rəhbərləri olub. 2020-ci iilin sonlarından, daha çox isə 2021-ci ilin oktyabrından başlamış, hazırda da müşahidə olunan kampaniyada isə daha çox siyasi rəhbərlik hədəfə gətirilir, yanaşı olaraq 2021-ci ilin payızında Dövlət Sərhəd Xidməti, hazırda Daxili İşlər Nazirliyi hədəfdədir.
- Amma müstəqilliyin ta ilk illərindən etibarən kampaniyanın bir hədəfi də Şimali Azərbaycanın “tarixi İran” olması, Azərbaycan vətəndaşlarının şimali iranlılar olmasını “sübut” etməkdir. İnadla Azərbaycan Respublikası dövlətinin həyatqabiliyyətli olmadığı, İran tərəfindən “himayəyə alınmazsa”, “sionist ocağı”, “anqlosakson imperialzimi”, “pantürkist imperiya” və ya Rusiya tərəfindən işğal olunacağı kimi fikirlər aşılanır. 2020-ci il sentyabrından sonra bu tip dərin “elmi –tarixi araşdırmaların” sayı həddən artıq çoxalıb.
Bununla yanaşı ciddi tədqiqatlar da artıb. Bu tədqiqatlarda Azərbaycanın bütün imkanları, bütün sahələrdə əldə edilmiş uğur və uğursuzluqları diqqətlə öyrənilir. Son 1 il ərzində çapdan çıxmış təqdiqatlar içərisində Azərbaycanın ailə-nikah qanunvericiliyi, övladlığa vermə, valideynlik hüququndan məhrum etmə, aliment kimi spesifik sahələrə aid hüquqi aktların, bu sahədəki dövlət müəssisələrin fəaliyyətinə dair kitabların olması da diqqət çəkir.
- Tale Bağırzadə Səudiyyə Ərəbistanının tanınmış şiə lideri, 2012-ci ildə hökumət əleyhinə iğtişaşların təşkilinə görə həbs, 2016-cı ildə edam edilmiş Şeyx Nimri ilə müqayisə olunur, o, "Azərbaycanının şeyx Nimri” elan edilir.
Xatırladaq ki, Şeyx Nimri Səudiyyənin şiə azlığının dini liderlərindən biri idi, həbsi və edamından sonra Səudiyyə ilə İran arasında diplomatik münasibətlər xeyli gərginləşmiş, 2016-cı ildə Tehrandakı Səudiyyə səfirliyinə basqın edilmiş, Bəhreyn, Livan, İraq, Yəmın kimi şiə əhalisi sıx yaşayan ölkələrdə səudiyyəli diplomatlara, turistlərə hücum halları artmışdı. Yəqin ki, bu müqayisə Azərbaycanın və müttəfiqlərinin (Türkiyə və İsrail) Səudiyyə ilə yaxınlaşma meyillərinə verilən reaksiya və həm də Azərbaycana qarşı hadisələrin necə inkişaf edə biləcəyi haqda təhdid kimi oxunmalıdır.
- Dönə-dönə T. Bağırzadən guya anti-Türkiyə və antisionist çıxışlarına görə, “Bakı rejiminin sionizmə xidmət etməsini” ifşa etməsinə görə həbs olunması vurğulanır. Onun İran tərəfdarı olması, ayətullah Nuri Həmədani ilə 2015-ci ildə görüşdən sonra həbs olunması qabardılır. “Şiələrin sıxışdırılmasında”, “repressiya olunmasında” Türkiyənin “rolu” da İsrail qədər qınanır.
- Bağırzadəni müdafiə yazılarından birində “şəhadət aclığı” kampaniyasının bir hədəfinin də Azərbaycanın hazırda hiss olunan Qərblə yaxınlaşma tendensiyasının qarşını almaq, Qərbi fakt qarşısında qoymaq olduğu etiraf edilir. Eyni zamanda açıq şəkildə bu kampaniyadan növbəti antisemit təbliğatı üçün istifadə edilir.
- İran və İsrail arasında son günlər müşahidə olunan və silahlı müharibə eskalasiyası ehtimal edilən gərginliklə bağlı ola bilər. İran gərginlik ərəfəsi Aərbaycandakı təsir ocaqlarını hərəkətə gətirməklə Azərbaycandan növbəti dəfə loyallıq haqda təminat almaq istəyir. Bundan əvvəlllər də hər dəfə İran tərəfdən qızışdırlan süni gərginliklərin aradan qaldırlması məqsədilə Azərbaycan tərəfi İsrailin ölkəmzdə hərbi bazalarının olmaması, Azərbaycan ərazindən İrana qarşı hərbi və kəşfiyyat məqsədli heç bir iş aprılmadığı və aparalacağına yol verilməyəcəyi haqda açıqlamalar verilib. Sonuncu gərginlik zamanı Azərbaycan prezidenti ittihamları müəyyən qədər sərtliklə təkzib etmişdi: “Guya ki, Azərbaycan bu bölgələrə İsraili gətirib. Gözlərini açsınlar, görsünlər. Bunlar İsraili burada harada görüblər?! ..Sübutlar yoxdursa, hər kəs gərək dediyi sözlərə görə cavabdehlik daşısın. Biz imkan verə bilmərik ki, bizə qarşı kimsə əsassız iftira uydursun”.
Təəssüf ki, iftira yaradıcıları usanmaq bilmirlər.
- Türkiyə və İsrail arasında sıxlaşan əməkdaşlıq, xüsusən də Misir və İsrail qazının Türkiyə üzərindən nəqli haqda ilkin razlışamalar, Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı aparlılan danışıqların müəyyən həll mərhələsinə daxil olması 2021-ci ilin sonlarında olduğu kimi İran tərəfində yenə də bölgədə mühasirəyə düşməsi və təklənməsi haqda yanlış təəssüratı gücləndirir. Mühasirəni yarmaq üçün zəif həlqə bildikləri ölkə kimi də Azərbaycana təzyiq edilir. Azərbaycan tərəfinin yalnız cari kampaniya şəklində müşahidə olunan sistemsiz addımları İran tərəfini cəsarətləndirir.
- Anti-Azərbaycan kampaniyasında “dindar xalq-dinsiz hakimiyyət” kimi təbliğati klişelərlə yanaşı, etnik ədavəti qızışdırmaq üçün də açıq təhriklər var.
Yazılarda Tale Bağırzadə və Nardaran camaatı bütövlükdə Azərbaycan dövlətinə və azərbaycanlılara qarşı qoyulur. Nardaranın “tatizəban”i dindarlar olması, “dünyəvi dinsiz türklərin” onlara zülm etməsi haqda təbliğat aparılır (Xatırladaq ki, Nardaran əhalisi türkdillidir, özlərini də türk və azərbaycanlı sayırlar).
Bir düşüncə mərkəzinin ərəb versiyasında yerləşdirilmiş yazıda isə “tat nardaranlıların” dindar olduğu və “dünyəvi-qeyri dindar türklərə” qarşı mübarizə apardığı, Nardaranın mədəni kimliyini dəyişmək üçün “yəhudi Emin Ağalarovun” kapitalından istifadə olunduğu haqda absurd iddialar yer alırdı.
- Xüsusi olaraq qeyd edək ki, buna bənzər zərərli tezislər Zabil Məhərrəmovun və dünyasının dəyişmiş Fəxrədddin Abbaszadənin, İranda Şimali Azərbaycan auditoriyası üçün azərbaycanca yayımlanan müəyyən KİV-lərin, 2015-ci ildən sonra yaradılmış bəzi teleqram kanalları və FB səhifələrinin (Azeriha, Tatha və s.) istifadə etdiyi tezis idi. Həmin resurslar bütün azərbaycanlı şiələrin qeyri-türk mənşəli olmasını, “sünni-vəhhabi türklərin” guya “şiə talış və tatlara” zülm etdiyini yazırdı. Bu zərərli tezis uzun illər erməni agitpropu tərəfindən də istifadə edilib. İndi İranın müəyyən şəbəkəsinin də bu iftiranı təkrarlaması tezisin mənbəyini əslində açıb göstərir.
- Təəssüf ki, siyasi islamın, xüsusən də siyasi şiəliyin (xomeyniyyənin) “ifşası” üçün yazılan yazılarda BİLƏRƏKDƏN YA BİLMƏYƏRƏKDƏN yol verilən kobud yanlışlar dini çoxluqla dövlət arasında problem, dini çoxluq daxilində etnik parçalanma yaratmaq istəyən xarici mərkəzlərin işinə yarayır. Bu, ayrıca bir mövzu olduğundan üzərindən hələlik keçirik.
- İran nəşrlərində yazılarda Qaraçuxur və Əbu Bəkr məscidləri vəhhabiliyi yayan mərkəzlər kimi təqdim olunur, bu məscidlər radikal şiələrə hədəf olaraq göstərilir. Bu, məzhəblərarası ədavəti qızışdırmağa birbaşa təhrikdir. Yəqin ki, həmin nəşrlərin bloklanmasına gedilə bilər.
- Azərbaycanda dəstək aksiyalarının coğrafiyası kifayət qədər geniş oldu (Bakı, Sumqayıt, Biləsuvar, Lənkəran, Gəncə, Beyləqan..). Əslində bu aksiyalar siyasi islamın 2018-ci il Gəncə hadisələrindən sonrakı ən böyük gövdə göstərişidir.
- Son kampaniya ilə AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI DÖVLƏTİNİN dindarlar, müsəlman etnik azlıq icmaları və Azərbaycan diasporunun nəzdində etibarsızlaşdırılması, ictimai legitimliyinin şübhə altına alınması kimi olduqca təhlükəli planın yenidən işə salınmasına ciddi təşəbbüs oldu.
- Nisbətən mötədil nəşrlərdə isə Azərbaycanda yeni, cəmiyyətin fərqli və geniş adutoriyasına xitab edən islamçı partiyanın qurulması üçün atıla biləcək addımlar da müzakirə olunmaqdadır.
- Aksiya və yazılarda israrla İran rəsmiləri, daha çox da İran Xarici İşlər Nazirliyi “dindarların hüquqlarını müdafiə” məqsədilə addımlar atmağa çağrılırdı. Hazırkı yumşalmanın davamı gəlməzsə, bu istiqamətdə müəyyən gərginliklər qaçılmazdır...
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:13
Xarkov ruslar üçün "ölüm şəhəri"nə çevrilə bilər
Bu gün, 14:15
Kişilərin diqqətinə: 5 il tez pensiyaya çıxa bilərsiniz
Bu gün, 13:58
Nazim Bəydəmirlinin həbs müddəti uzadılıb
Bu gün, 13:25
Vergi orqanlarının işçilərinin maaşları artırılır
Bu gün, 12:08
Rusiyada hərbi səfərbərlik başlayıb
Bu gün, 12:07
Fövqəladə rejimlə bağlı qanun sərtləşdirilib
Bu gün, 11:58
ABŞ-nin NATO-dan çıxması məsələsi qaldırıla bilər
Bu gün, 10:56
Ermənistanda Solovyovun verilişləri qadağan edilib
Bu gün, 10:33
AzTV Arayikin müsahibəsini niyə yaymayıb? - Açıqlama
Bu gün, 09:49
Xankəndidə yenə silah-sursat tapılıb
Bu gün, 02:21
Tanınmış jurnalist vəfat edib
Dünən, 21:47
Ramazanın 19-cu günü: imsak və iftar vaxtları
Dünən, 20:22
Yazıçı Akif Əli ittifaq sədri seçilib - Fotolar
Dünən, 17:07
Taksilərdə POS-terminallar quraşdırılacaq
Dünən, 16:57
Taksilər yalnız iki rəngdə olacaq
Dünən, 16:05
Əli Əsədov peşə təhsili ilə bağlı qərar imzalayıb
Dünən, 12:55
Quranı yandıran şəxs İsveçdən çıxarılıb
Dünən, 10:25
Xankəndidə silah-sursat aşkarlanıb
Dünən, 10:10
Xarkov və Zaporojyeyə hücum olub
Dünən, 09:25
ABŞ husilərə zərbələr endirib
Dünən, 09:17
BMT-nin sammitində vacib qərarlar veriləcək
Dünən, 00:18
Makronun davranışı müttəfiqlərini qəzəbləndirib
Dünən, 00:05
Rusiyalı diplomatı Latviyadan qovurlar
27-03-2024, 23:01
Ramazanın 18-ci günü: imsak və iftar vaxtları
27-03-2024, 17:45
Nazir universitetin Şəki filialına direktor təyin edib
27-03-2024, 16:22
Kamran Əliyev vəzifəsindən azad edilib
27-03-2024, 15:21
Cevdet Yılmaz: "Türkiyəni parçalamaq istəyənlər var"
27-03-2024, 14:37
BMU-ya prorektor təyin olunub
27-03-2024, 13:43
Lerikdə 11 nəfər qidadan zəhərlənib - Yenilənib
27-03-2024, 10:50
Lukaşenko Suvalki dəhlizini ələ keçirməyin yolunu öyrənir
27-03-2024, 10:44
Kolleclərə tələbə qəbulu elan edilib
27-03-2024, 10:18
ABŞ bombardmançı təyyarələri Rusiyaya yaxınlaşıb
27-03-2024, 10:01
Qubadlı rayonunda sursat aşkar olunub
27-03-2024, 09:58
“Krokus”da həlak olanların siyahısı yenilənib
27-03-2024, 09:47
Macarlar Orbana etiraz edir
27-03-2024, 00:05
Qəzzada 5 min 826 şagird və 264 müəllim həlak olub
26-03-2024, 21:14
Suriyada İranın daha bir hərbi müşaviri öldürülüb
26-03-2024, 21:03
Lukaşenko: “Terrorçular Belarusa qaçmaq istəyib”
26-03-2024, 17:36
Biləsuvarda 25 yaşlı qadın qətlə yetirilib
26-03-2024, 11:21
UEFA "Qarabağ"ı cərimələyib
25-03-2024, 21:14
Rusiyada terror aktı: daha bir nəfər həbs olunub
25-03-2024, 13:52
40 israilli 700 fələstinli ilə dəyişdirilir
24-03-2024, 13:26
Bakıya yağış, rayonlara qar yağacaq
24-03-2024, 11:29
Dağlıq rayonlarda güclü qar yağıb
24-03-2024, 10:36
Xəzər dənizində zəlzələ olub
23-03-2024, 23:38
Slovakiyada prezident seçkiləri keçirilir
23-03-2024, 18:12
Xədicə İsmayılın ölkədən çıxışı qadağan edilib
23-03-2024, 17:26
Rusiya Ukraynaya hücumları artıracaq
23-03-2024, 17:06
Martın 24-ü Rusiyada milli matəm günüdür