14:16 / 24-04-2024
Nəzir - Akif Abbasov yazır
“Şərikli” atalar sözləri - Azad Müzəffərli yazır
Tarix: 28-07-2020 01:06 | Bölmə: Azad MÜZƏFFƏRLİ
“Şərikli” atalar sözləri
(hekayə)

“Şərq Tərəfdaşlığı” çərçivəsində Brüsseldə təşkil olunan növbəti tədbirə ədəbiyyatşünaslar qatılmışdılar. Mərasimə Cənubi Qafqaz ölkələri də dəvət olunmuşdu. Bu dəfəki müzakirələrin mövzusu atalar sözləri ilə bağlı idi. Tədbir sanballı alınsın deyə, Avropa İttifaqının maliyyə dəstəyi ilə hər bir ölkə öz atalar sözlərindən ibarət ingilis dilində kitab hazırlamışdı. Həmin kitablar bir neçə ay əvvəldən iştirakçılara paylanmışdı ki, müzakirələr daha dolğun keçsin.

Toplantının başlanmasına xeyli vaxt qalsa da, artıq qonaqlar mərasimin keçirildiyi məkana təşrif buyurmaqdaydılar. Özü də gələn-gələn erməni ədəbiyyatşünaslarını dövrəyə alırdı. Qızgın deyişmələr ara vermirdi. Yaxınlaşan-yaxınlaşan dığaları “top atəşi”nə tuturdu. Ələxüsus da, ingilis, fransız, italyan, yunan, rus və digər millətlərin nümayəndələri lap özlərinə əl qatmışdılar, az qala yaxalarını cıralar. Hikkələrindən bəbəkləri ovuclarına düşməkdəydi.

- Türklərin torpaqları ilə yanaşı milli-mənəvi dəyərlərinə də göz dikdiyiniz hamıya bəllidir. Di gəl, heç yatanda da yuxumuza girməzdi ki, sən demə, bizim atalar sözlərinə də yiyə çıxmaq eşqinə düşmüsünüz. Bu, heç bir kitaba sığmır. Axı, bizim əksər yazılı mənbələrimiz əsrlərin ənginliklərinə dirənir. Saxtakarlığın da həddi-hüdudu olar da?!

Erməni ola, nəyisə boynuna ala, hay-hay. Bunu onlardan gözləmək ən azı sadəlövhlükdür. Dədələri də gəlsə, haylar çırpışdırdıqlarını kimsəyə güzəştə getməzlər, etiraf onlarlıq deyil. Xeyri yoxdur, onun-bunun hesabına alababat müasirlik donu geyinsələr də, qaraçılıq canlarında, qanlarındadır. “Ucsuz-bucaqsız Ermənistan”ın quş lələyi ilə qələmə aldıqları “möhtəşəm tarix”inə istinad edərək bir vay-şüvən qoparacaqlar ki, tamaşasına dörd göz gərəkdi. Utanmaq, qızarmaq onlara yaddır.

Əcnəbilər dəlil-sübut kimi əllərindəki kitabları ermənilərin gözlərinə soxsalar da, nə faydası. Dığalar yaxa ələ vermək fikrindən uzaqdılar, bir ucdan dır-dır üyüdürdülər. Birini eşidəndə, beşini döşəyirdilər. Əcnəbilər də az aşın duzu deyildilər, dillərinə-dilçəklərinə yazıqları gəlmirdi:

- Dərd orasındadır ki, bizim atalar sözlərinin xeylisinin heç nöqtə-vergülünü də dəyişməmisiniz. Necə var öz dilinizə çevirərək dədə malı kimi özəlləşdirmisiniz.

- Biz etiraz edirik, bu qınaq qətiyyən bizlik deyil. Siz yanılırsınız, bizimkilər bu kəlamları atalarından necə eşidiblərsə, eynilə yazıya alıblar. Bir də ki, deyəsən unudursunuz ki, erməni əlifbası dünyada ən qədim əlifbadır. Buna nə sözünüz?!

Həmin dəmdə türk ədəbiyyatşünasların səbri tükəndi, var gücləri ilə hayqırdılar:

- Ay qurumsaqlar, sizin bu “kitabınız”dakı atalar sözlərinin çoxusu Türkiyə və Azərbaycan türklərinindir. Mümkündürmü, buradakıların hamısı haqsızdır, bircə siz aydan arı, sudan durusunuz?! Belə olmur, axı. Yəni bu qədər millət o günə qaldı ki, sizin atalar sözlərinə göz diksinlər. Görün, sizdən başqa hansısa bircəcik də olsun digər millətə qarşı bu cür ittihamlar irəli sürülür?! Bir mənliyiniz olsun da...

- Bütün dedikləriniz cəfəngiyyatdır, bizə şər atmayın, erməniləri heç cür gözünüz götürmür. Biz bu kitabdakılara başımızla cavabdehik, bunlar məhz bizim atalarımızın kəlamlarıdır, vəssalam. Yaxşı, ey bizim din qardaşlarımız, bu türk alimlərini bir təhər başa düşməyə çalışırıq, bizdən yanıqlıdırlar, bəs, siz niyə bizə düşmən kəsilmisiniz?! Hamınız gözünüzə su verin də, nə düşmüsünüz qabağa, görün, heç Azərbaycan türklərinin cınqırları belə çıxırmı?! Ona görə ki, onlar sizdən fərqli olaraq həqiqətin gözünə dik baxırlar...

Bu yerdə deyiblər e, dəlidən doğru xəbər... Hamının sual dolu baxışları istər-istəməz Azərbaycandan olan ədəbiyyatşünaslara yönəldi. Onların bayaqdan ağızlarına su alıb matdım-matdım bu mənzərəni sadəcə seyr etmələri heç bir sağlam məntiqə sığmırdı. Azərbaycanlıların başlarının hərəkəti ilə ermənilərin dediklərini təsdiqləmələri isə tədbir iştirakçılarında lap çaşqınlıq yaratdı, onların gözləri bərələ qaldı. Nəhayət, Azərbaycan türklərindən biri bu qeyri-müəyyənliyə son qoyaraq həmyerlilərinin qənaətini dilə gətirdi:

- Bu yerdə biz nəsə deməyə lüzum görmürük... Belə ki, istər bu dığalar olsun, istərsə də onların dədə-babalarının çoxsu türklərin, ingilislərin, fransızların, yunanların, italyanların, rusların, daha nə bilim kimlərin, kimlərin törəmələridirlər də. Onların belindən dünyaya gəliblər də. Bunu bilməyən kimsə yoxdur. Bunun üçün sadəcə onların soyadlarına diqqət yetirmək kifayətdir. Axı, sonluğuna “yan” şəkilçisini yamamalarına baxmayaraq bu dığaların əksəriyyətinin soyadının kökü də çox şeydən xəbər verir. Bizi üzürlü sayın, mübahisə etdiyiniz məsələylə bağlı sadəcə əlavə şərhə ehtiyac duymuruq...

Bayaqdan cin atına minən əcnəbilərdən qəfil bir şırıqqa qopdu ki, gəl görəsən, az qala şappıltısı göyə dirənə. Hamı şad-xürrəm toplantıya yollandı, o cümlədən, onlara simsar çıxan dığalar da.


Müəllifin bütün yazıları - Azad MÜZƏFFƏRLİ



Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}