18:49 / 23-09-2023
Elşad Hacıyev: “Ermənilər Azərbaycan vətəndaşlığı almaq istəyir”
18:01 / 23-09-2023
Baş nazir və nazirlər büdcəni müzakirə ediblər
17:55 / 23-09-2023
İlham Əliyev Toivo Klaarı qəbul edib - Yenilənib
16:36 / 23-09-2023
Azərbaycan Qarabağın erməni sakinləri üçün yanacaq göndərib - Fotolar
16:25 / 23-09-2023
Xocalıda silah-sursat anbarı aşkarlanıb - Fotolar
16:15 / 23-09-2023
Britaniya Rusiya ilə gizli danışıqlar aparır: nüvə təhlükəsizliyi və digər məsələlər müzakirə olunur
15:43 / 23-09-2023
Magistraturaya qəbul imtahanında hansı yeniliklər ediləcək? - Detallar
15:23 / 23-09-2023
Elm və Təhsil Nazirliyinin tabeliyindəki qurumların siyahısı təsdiq edilib - Siyahı
15:07 / 23-09-2023
Prezident İlham Əliyev İtaliya xalqına başsağlığı verib
14:06 / 23-09-2023
Əmirbəyov: “Həm Ağdam, həm də Laçın yolu açıqdır”
13:26 / 23-09-2023
Qar yağacaq, bəzi çaylardan sel keçəcək
13:19 / 23-09-2023
Qarabağdakı məsələlərin həlli üçün İşçi Qrup yaradılıb
11:15 / 23-09-2023
Azərbaycan prezidenti Səudiyyə Ərəbistanının kralına məktub göndərib
11:10 / 23-09-2023
Blinken Fidanla Qarabağdakı son vəziyyəti müzakirə edib
10:54 / 23-09-2023
Azərbaycanda payız fəsli başlayıb
10:48 / 23-09-2023
Ətin sümüyü - Akif Abbasov yazır
10:22 / 23-09-2023
Ermənilərin tərk erdiyi döyüş mövqeyi... - Video - Fotolar
23:45 / 22-09-2023
Azərbaycan və Rusiya XİN başçıları Qarabağdakı vəziyyətlə bağlı müzakirə aparıblar
21:13 / 22-09-2023
Koronavirusun yeni variantına yoluxanların sayı artır
20:52 / 22-09-2023
İrəvanda aksiya: dörd istiqamətdə yürüş başlayıb - Foto
20:42 / 22-09-2023
ABŞ Ukraynaya ATACMS raketləri verəcək
20:20 / 22-09-2023
Ermənilər Xankəndi şəhərində qəsdən yanğınlar törədir
20:13 / 22-09-2023
Qarabağdakı separatçılar silah-sursatlarını təhvil verir - Video
18:59 / 22-09-2023
Borrell: “Putin Avropada miqrasiya problemini kəskinləşdirəcək”
18:28 / 22-09-2023
Sülhməramlıların karvanı Ermənistandan Qarabağa doğru hərəkət edir
18:11 / 22-09-2023
Avropa İttifaqının xüsusi nümayəndəsi Paşinyanla görüşüb
18:05 / 22-09-2023
Nyu-Yorkda TDT XİN başçılarının görüşü keçirilib
18:04 / 22-09-2023
İrəvanda aksiya: polis 98 nəfəri saxlayıb
18:03 / 22-09-2023
Yaşar Nəcəfov Böyük Dəbilqə turnirinin qalibi olub
14:13 / 22-09-2023
Tofiq Zülfüqarov: “Ağdərə-Kəlbəcər yolu açılıb, Xocavənd, Ağdərə və Xankəndini...”
20:55 / 20-09-2023
Prezident İlham Əliyev xalqa müraciət edib - Tam mətn (Video)
01:31 / 22-09-2023
Bayramov BMT Təhlükəsizlik Şurasında: “Ermənistanın qarayaxma kampaniyası iflasa uğrayıb”
22:34 / 20-09-2023
Qarabağda Rusiya hərbçiləri öldürülüb - (Yenilənib)
13:09 / 20-09-2023
Qarabağdakı Ermənistan silahlıları təslim olub
23:43 / 20-09-2023
Ərdoğan Əliyevlə antiterror əməliyyatını müzakirə edib
21:37 / 21-09-2023
ABŞ Çinə qarşı casusluq proqramını canlandıracaq
21:13 / 22-09-2023
Koronavirusun yeni variantına yoluxanların sayı artır
23:49 / 21-09-2023
Rəsmi Bakı Cozep Borelin bəyanatına cavab verib
23:45 / 22-09-2023
Azərbaycan və Rusiya XİN başçıları Qarabağdakı vəziyyətlə bağlı müzakirə aparıblar
00:17 / 20-09-2023
Ermənistanın Qarabağdakı hərbi karvanına dağıdıcı zərbələr endirilib - Video
22:54 / 19-09-2023
Ceyhun Bayramovla Hakan Fidan ABŞ-da görüşüblər
Tanıdığımız və tanımadığımız Tolstoy - Firuz Mustafa yazır
Tarix: 25-12-2020 13:43 | Bölmə: Firuz MUSTAFA
Böyük yazıçı öz toyu ərəfəsində gələcək həyat yoldaşını uzun illər boyu qələmə aldığı gündəliklərlə tanış olmağa təhrik etmişdi
Lev Tolstoy az qala bütün dünyanın sevdiyi, qiymətləndirdiyi böyük söz və fikir adamıdır. Onun əsərlərində rus adamının psixologiyası, dünyagörüşü sözün imkan verdiyi bütün rəng və qatlarla təsvir edilmişdir.
Lev Tolstoy həm də bir ailəcanlı adam kimi tanınır. O, öz arvadı Sofiya Andreyevna Bers-Tolstayaya daim sadiq olmuş, onunla birgə 48 il ömür sürmüşdür.
Bütün bunlar, bu ailə səadəti və etibarı böyük yazıçı ailə həyatı qurandan sonra baş vermişdir. Məsələ burasındadır ki, subay Tolstoyun həyatı coşqun, odlu-alovlu macəralarla zəngin olmuşdur. Məlumdur ki, Lev Nikolayeviç uzun illər gündəliklər yazmışdır. Həmin qeydlərdə yazıçının həyatının bir çox maraqlı anları əks olunub. Gündəliklərdə ədib öz intim duyğuları, sevdiyi qadınlar, hətta aldatdığı xanımlar haqda da çəkinmədən söhbət açır. Gənc Tolstoyun vurulduğu, görüşdüyü qadınlar arasında evli-ailəli xanımlar da olub, subay-ərlik qızlar da.
Tolstoy həyatında yaxınlıq etdiyi ilk qadın barədə gündəliyində belə yazırdı:
“Qardaşlarım məni ilk dəfə “ümumxanaya” apardılar, bu, mənim ilk əlaqəm idi və mən bundan sonra həmin qadının çarpayısı yanında dayanaraq ağladım”.
Gənc Tolstoy ailə həyatı qurana qədər bu cür bir çox sevgi macəraları yaşayır və öz “təəssüratlarını” ərinmədən gündəliklərdə səliqə ilə qeyd edir. Qrafın ən çox əyləndiyi “xanımlar”, təbii ki, onun öz malikanəsindəki qulluqçular, xidmətçilər, əkinçi-biçinçi qadınlar idi. Onlardan birinə - Aksinya adlı ailəli qulluqçu xanıma isə Lev Nikolayeviç qəlbən vurulmuşdu. Tolstoyun bu qadınla bağlı fikirləri ilə tanış olarkən mən nədənsə digər bir dahi rus yazıçısı - Nobel mükafatı laureatı Mixail Şoloxovun “Sakit Don” romanının eyniadlı qəhrəmanı olan Aksinyanı xatırladım: Qriqori Melexovu başdan çıxaran odlu-alovlu və evli-ailəli Aksinyanı. Gənc qrafın sevgisi Yasnaya Polyanada çoxlarına məlum idi.
Bütün bunlar öz yerində.
Qraf Tolstoy ailə qurmaq qərarına gələrkən artıq 34 yaşı vardı. O, əvvəlcə Sofiya Andreyevnanın böyük bacısı Lizaya vurulmuşdu. Tolstoy gündəliklərində yazırdı: “Liza Bers məni cəlb edir. Amma bu, baş tutmayacaq... Hissiyyat yoxdur”.
Sofiya Andreyevna ilə tanışlıq onun həyatında yeni mərhələ olur. Gənc qraf qıza, necə deyərlər, bir könüldən min gönülə vurulur. Gündəlikdəki qeydlərdə oxuyuruq: “Mən vurulmuşam. Heç ağlıma gəlməzdi ki, belə sevmək olar”. O zaman Sofiyanın on yeddi yaşı vardı.
Amma... Tostoy qıza ürəyini açmağa tərəddüd edirdi. Yox, məsələ təkcə qrafın cəsarətli olub-olmamağında deyildi. Məsələ burasında idi ki, Lev Nikolayeviç çox vicdanlı bir adam kimi gələcək arvadını özünün “keçmiş həyatı” ilə tanış etmək istəyirdi. Tolstoy belə hesab edirdi ki, indiyəcən bada verdiyi ömür bəlkə də bağışlana bilinməyəcək pozğunluqlarla doludur və o, bu barədə mütləq əvvəlcədən Sofiyaya məlumat verməlidir. Bax buna görə o, iki od arasında qalmışdı. Qraf gündəlik qeydlərində yazırdı: “Sabah onunla görüşüb ya bütün həqiqəti deyəcəm, ya da başıma güllə sıxacam”.
Tostoy öz keçmişi haqda gələcək zövcəsinə şifahi yox, “yazılı” məlumat verməyi qərara aldı. O, bunun üçün sevgilisinə ilk növbədə illərdən bəri yazdığı gündəliklərlə tanış olmağı təklif etdi. Gənc xanımın gündəlik oxumağa marağı və həvəsi yox idi. Tolstoy şərt qoydu: əgər mənimlə, daha doğrusu mənim yazdıqlarımla tanış olmasan bu izdivac baş tutmayacaq. Yazıq Sofiya Andreyevna zorən də olsa gələcək ərinin qeydlərini oxumağa başlayır və oxuduqca da dəhşətə gəlir. Aman Allah, Lyova nə qədər pozğun adam imiş. Tolstoy hətta vurulduğu ailəli qadın qulluqçu Aksinya ilə əlaqələrini bütün “detalları” ilə qələmə almışdı... Amma artıq gec idi. Sofiya qrafla ailə qurmağa söz vermişdi. Bir həftədən sonra onların toyu oldu.
Sofiya Andreyevna yazırdı: “Onun keçmişi o qədər dəhşətli idi ki, mən onunla heç vaxt barışmayacağımı zənn edirdim. O, məni öpür, mən isə ürəyimdə düşünürəm ki, bu ilk dəfə deyil ki...”
Amma ailə qurandan sonra qraf Tolstoy bütün keçmiş “səhvlərindən” xilas oldu. O, indi Rusiyanın ən nümunəvi ailələrindən birinin başçısı hesab edilirdi. Sofiya Andreyevna ilə Lev Nikolayeviçin bu izdivacdan on üç uşağı dünyaya gəldi ki, onlardan da beşi hələ körpə ikən həlak oldu. Tolstoyların sonuncu uşağı doğulanda dahi yazıçının 60, onun arvadının isə 44 yaşı vardı.
Əksər qohumları, dostları və həmkarları ər-arvad Tolstoyların bir-birinə sədaqətinə, diqqətinə görə qibtə edirdilər. Həqiqətən, onlar bir-birini çox gözəl tamamlayırdı. Bütün bunlara baxmayaraq, dahi söz ustası ölümündən on gün əvvəl arvadından inciyib evdən getmişdi. Bunun da bar başqa səbəbi vardı. Səhv etmirəmsə, vaxtilə bu “səbəb” barədə ətraflı yazmışam.
Yeri gəlmişkən, bir nüansı da qeyd etmək yerinə düşərdi. Tolstoyun gənclik illərində sevdiyi Aksinya ömrünün sonunacaq onların evində qulluqçu kimi fəaliyyət göstərdi. Tez-tez həmin qadınla üz-üzə gələn Sofiya Tolstayanın elə indinin özündə belə daxilən nələr çəkdiyini anlamaq çətin deyildir. Dahi Tolstoyun özü demişkən, “bütün xoşbəxt ailələr bir-birinə bənzəyir...” Əlbəttə, bu məşhur ifadənin ardı hər kəsə məlumdur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 25-12-2020 13:43 | Bölmə: Firuz MUSTAFA
Böyük yazıçı öz toyu ərəfəsində gələcək həyat yoldaşını uzun illər boyu qələmə aldığı gündəliklərlə tanış olmağa təhrik etmişdi
Lev Tolstoy az qala bütün dünyanın sevdiyi, qiymətləndirdiyi böyük söz və fikir adamıdır. Onun əsərlərində rus adamının psixologiyası, dünyagörüşü sözün imkan verdiyi bütün rəng və qatlarla təsvir edilmişdir.
Lev Tolstoy həm də bir ailəcanlı adam kimi tanınır. O, öz arvadı Sofiya Andreyevna Bers-Tolstayaya daim sadiq olmuş, onunla birgə 48 il ömür sürmüşdür.
Bütün bunlar, bu ailə səadəti və etibarı böyük yazıçı ailə həyatı qurandan sonra baş vermişdir. Məsələ burasındadır ki, subay Tolstoyun həyatı coşqun, odlu-alovlu macəralarla zəngin olmuşdur. Məlumdur ki, Lev Nikolayeviç uzun illər gündəliklər yazmışdır. Həmin qeydlərdə yazıçının həyatının bir çox maraqlı anları əks olunub. Gündəliklərdə ədib öz intim duyğuları, sevdiyi qadınlar, hətta aldatdığı xanımlar haqda da çəkinmədən söhbət açır. Gənc Tolstoyun vurulduğu, görüşdüyü qadınlar arasında evli-ailəli xanımlar da olub, subay-ərlik qızlar da.
Tolstoy həyatında yaxınlıq etdiyi ilk qadın barədə gündəliyində belə yazırdı:
“Qardaşlarım məni ilk dəfə “ümumxanaya” apardılar, bu, mənim ilk əlaqəm idi və mən bundan sonra həmin qadının çarpayısı yanında dayanaraq ağladım”.
Gənc Tolstoy ailə həyatı qurana qədər bu cür bir çox sevgi macəraları yaşayır və öz “təəssüratlarını” ərinmədən gündəliklərdə səliqə ilə qeyd edir. Qrafın ən çox əyləndiyi “xanımlar”, təbii ki, onun öz malikanəsindəki qulluqçular, xidmətçilər, əkinçi-biçinçi qadınlar idi. Onlardan birinə - Aksinya adlı ailəli qulluqçu xanıma isə Lev Nikolayeviç qəlbən vurulmuşdu. Tolstoyun bu qadınla bağlı fikirləri ilə tanış olarkən mən nədənsə digər bir dahi rus yazıçısı - Nobel mükafatı laureatı Mixail Şoloxovun “Sakit Don” romanının eyniadlı qəhrəmanı olan Aksinyanı xatırladım: Qriqori Melexovu başdan çıxaran odlu-alovlu və evli-ailəli Aksinyanı. Gənc qrafın sevgisi Yasnaya Polyanada çoxlarına məlum idi.
Bütün bunlar öz yerində.
Qraf Tolstoy ailə qurmaq qərarına gələrkən artıq 34 yaşı vardı. O, əvvəlcə Sofiya Andreyevnanın böyük bacısı Lizaya vurulmuşdu. Tolstoy gündəliklərində yazırdı: “Liza Bers məni cəlb edir. Amma bu, baş tutmayacaq... Hissiyyat yoxdur”.
Sofiya Andreyevna ilə tanışlıq onun həyatında yeni mərhələ olur. Gənc qraf qıza, necə deyərlər, bir könüldən min gönülə vurulur. Gündəlikdəki qeydlərdə oxuyuruq: “Mən vurulmuşam. Heç ağlıma gəlməzdi ki, belə sevmək olar”. O zaman Sofiyanın on yeddi yaşı vardı.
Amma... Tostoy qıza ürəyini açmağa tərəddüd edirdi. Yox, məsələ təkcə qrafın cəsarətli olub-olmamağında deyildi. Məsələ burasında idi ki, Lev Nikolayeviç çox vicdanlı bir adam kimi gələcək arvadını özünün “keçmiş həyatı” ilə tanış etmək istəyirdi. Tolstoy belə hesab edirdi ki, indiyəcən bada verdiyi ömür bəlkə də bağışlana bilinməyəcək pozğunluqlarla doludur və o, bu barədə mütləq əvvəlcədən Sofiyaya məlumat verməlidir. Bax buna görə o, iki od arasında qalmışdı. Qraf gündəlik qeydlərində yazırdı: “Sabah onunla görüşüb ya bütün həqiqəti deyəcəm, ya da başıma güllə sıxacam”.
Tostoy öz keçmişi haqda gələcək zövcəsinə şifahi yox, “yazılı” məlumat verməyi qərara aldı. O, bunun üçün sevgilisinə ilk növbədə illərdən bəri yazdığı gündəliklərlə tanış olmağı təklif etdi. Gənc xanımın gündəlik oxumağa marağı və həvəsi yox idi. Tolstoy şərt qoydu: əgər mənimlə, daha doğrusu mənim yazdıqlarımla tanış olmasan bu izdivac baş tutmayacaq. Yazıq Sofiya Andreyevna zorən də olsa gələcək ərinin qeydlərini oxumağa başlayır və oxuduqca da dəhşətə gəlir. Aman Allah, Lyova nə qədər pozğun adam imiş. Tolstoy hətta vurulduğu ailəli qadın qulluqçu Aksinya ilə əlaqələrini bütün “detalları” ilə qələmə almışdı... Amma artıq gec idi. Sofiya qrafla ailə qurmağa söz vermişdi. Bir həftədən sonra onların toyu oldu.
Sofiya Andreyevna yazırdı: “Onun keçmişi o qədər dəhşətli idi ki, mən onunla heç vaxt barışmayacağımı zənn edirdim. O, məni öpür, mən isə ürəyimdə düşünürəm ki, bu ilk dəfə deyil ki...”
Amma ailə qurandan sonra qraf Tolstoy bütün keçmiş “səhvlərindən” xilas oldu. O, indi Rusiyanın ən nümunəvi ailələrindən birinin başçısı hesab edilirdi. Sofiya Andreyevna ilə Lev Nikolayeviçin bu izdivacdan on üç uşağı dünyaya gəldi ki, onlardan da beşi hələ körpə ikən həlak oldu. Tolstoyların sonuncu uşağı doğulanda dahi yazıçının 60, onun arvadının isə 44 yaşı vardı.
Əksər qohumları, dostları və həmkarları ər-arvad Tolstoyların bir-birinə sədaqətinə, diqqətinə görə qibtə edirdilər. Həqiqətən, onlar bir-birini çox gözəl tamamlayırdı. Bütün bunlara baxmayaraq, dahi söz ustası ölümündən on gün əvvəl arvadından inciyib evdən getmişdi. Bunun da bar başqa səbəbi vardı. Səhv etmirəmsə, vaxtilə bu “səbəb” barədə ətraflı yazmışam.
Yeri gəlmişkən, bir nüansı da qeyd etmək yerinə düşərdi. Tolstoyun gənclik illərində sevdiyi Aksinya ömrünün sonunacaq onların evində qulluqçu kimi fəaliyyət göstərdi. Tez-tez həmin qadınla üz-üzə gələn Sofiya Tolstayanın elə indinin özündə belə daxilən nələr çəkdiyini anlamaq çətin deyildir. Dahi Tolstoyun özü demişkən, “bütün xoşbəxt ailələr bir-birinə bənzəyir...” Əlbəttə, bu məşhur ifadənin ardı hər kəsə məlumdur.
Müəllifin bütün yazıları - Firuz MUSTAFA
Bölməyə aid digər xəbərlər
29-07-2020, 09:23
Firuz MUSTAFA - Türk və hindu dillərinin kök yaxınlığı haqda... - Firuz Mustafa yazır
4-07-2020, 01:05
Firuz MUSTAFA - Rejissor Mərahim Fərzəlibəyovun əmək kitabçası… - Firuz Mustafa yazır
1-07-2020, 20:38
Firuz MUSTAFA - Oljas Süleymenov: “Azərbaycan həmişə ürəyimdədir...” - Firuz Mustafa yazır
Pavlo Narojnı deyir ki, Rusiyada hərbi obyektlər çoxdur və ruslar bunları hücumlardan qoruya bilməyəcəklər
Valeri Kondratyuk deyir ki, ya Rusiya elitasının, ya da silahlı qüvvələrin sui-qəsdi Putini hakimiyyətdən uzaqlaşdıra bilər
Taras Jovtenko deyir ki, Rusiyanın hərbi-siyasi rəhbərliyi uzunmüddətli qarşıdurmanı özünün geosiyasi planlarına daxil edib
Avropa Kino Akademiyasının üzvü deyir ki, Azərbaycan kinosunun problemləri çoxdur: “Azərbaycanfilm” kimi unikal sənət ocağına 6-7 aydır ki, dövlətdən maliyyə ayrılmırsa milli kinodakı vəziyyətdən necə rahat olmaq olar?”
Ukrayna Hərbi Dəniz Qüvvələrinin ehtiyatda olan zabiti: “Hərbi əməliyyatlar başlayandan bəri rusların 18 gəmi və katerini zədələmiş və məhv etmişik”
