Bizim Əkrəm Əylisli

Xəbər lenti

21:39 / 14-07-2025

Azərbaycanlılara işgəncə... - Videokadrlar məhkəmədə nümayiş etdirilib

20:41 / 14-07-2025

Tramp: Azərbaycan-Ermənistan danışıqları uğurlu nəticə verəcək

19:42 / 14-07-2025

Sabah Abşeronda qızmar diskomfort hava olacaq

18:24 / 14-07-2025

Araz çayında batan uşağın meyiti tapılıb

18:19 / 14-07-2025

Rüfət Səfərovun məhkəməsində ittiham aktı elan olunub

18:07 / 14-07-2025

Kənd təsərrüfatının siyahıyaalınması ilə bağlı qanun dəyişib

17:56 / 14-07-2025

Azərbaycanda 4000-dən çox qanunsuz miqrant saxlanılıb

17:53 / 14-07-2025

Məhkəmə yazıçıya 14 il həbs cəzası verib

17:33 / 14-07-2025

Tiktoker Rəşad Abdullayev ev dustaqlığına buraxılıb

17:08 / 14-07-2025

Telman Adıgözəlovun oğlu: "Bəlkə atama düz diaqnoz qoyulsaydı..." - Müsahibə

17:01 / 14-07-2025

Hərbi Prokurorluqda yeni təyinatlar olub

16:42 / 14-07-2025

Prezident “İstilik təchizatı haqqında” qanunu təsdiqləyib

16:38 / 14-07-2025

Mətbuat Şurası: "Bu, beynəlxalq ictimai rəyi yanlış məlumatlandırmaq cəhdidir"

16:21 / 14-07-2025

Prezident iki yeni milli park yaradıb - Sərəncam

16:04 / 14-07-2025

"Dənizkənarı Bulvar İdarəsi”nin sabiq sədrinin məhkəməsi başlayıb

15:55 / 14-07-2025

Qalada iki min il əvvəlin ayaqqabılarını tapıblar - Foto

14:59 / 14-07-2025

Oftalmoloq Cahid Şahbazova cinayət işi açılıb - Yenilənib

14:48 / 14-07-2025

AK sədri: "Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsi..."

14:30 / 14-07-2025

Qarabağa iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)

14:26 / 14-07-2025

Universitetdə biabırçılıq: tələbələrə qiymət qarşılığında cinsi əlaqə təklif olunub - Foto

14:18 / 14-07-2025

Anar: “Söz verdiyim kimi vəzifəmdən gedirəm..."

14:15 / 14-07-2025

Şimali Koreya ordusu ciddi irəliləyiş əldə edib

14:11 / 14-07-2025

Tərbiyəçi-müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqə başlayır

14:08 / 14-07-2025

Müəllimlərin attestasiyası ilə bağlı daha bir rəsmi - Açıqlama

13:51 / 14-07-2025

31 yaşlı şəxsi Ağdərədə elektrik cərəyan vurub öldürüb

13:39 / 14-07-2025

Rusiya miqrantlarla bağlı qanunu sərtləşdirir

13:27 / 14-07-2025

Baş nazirə qarşı məhkəmə başlayıb

13:03 / 14-07-2025

Bakıda suşi emalı müəssisəsində nöqsanlar aşkarlanıb

12:58 / 14-07-2025

Ruslar yeni qətllər törədib, yaralılar var - Foto

12:47 / 14-07-2025

Suriya-Azərbaycan münasibətləri daha da inkişaf edəcək - Professor

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

14:53 / 10-07-2025

Əliyev-Paşinyan görüşü başa çatıb - (Yenilənib) - Fotolar

00:11 / 11-07-2025

Ərdoğan kürd məsələsində ən riskli addımını atır

13:38 / 11-07-2025

Ukrayna üçün final faciəli olacaq

16:28 / 10-07-2025

DTX-nın saxladığı "Vaqner"çi azərbaycanlılar həbs edilib

12:27 / 12-07-2025

Rusiya qonşu ölkələrdə gərginlik yaratmağa çalışır

13:42 / 10-07-2025

Ağdərədə mina partlayıb, yaralı var - (Yenilənib)

14:09 / 11-07-2025

Mollazadə: “Danışıqlardan müsbət nəticə gözləyirik”

14:26 / 14-07-2025

Universitetdə biabırçılıq: tələbələrə qiymət qarşılığında cinsi əlaqə təklif olunub - Foto

13:51 / 11-07-2025

Cəlaloğlu: Vasitəçilər olmadan belə bir görüşün baş tutması böyük əhəmiyyətə malikdir

12:34 / 11-07-2025

Əliyev və Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü yeni mərhələnin başlanğıcıdır

15:19 / 12-07-2025

Suriya prezidenti Azərbaycana gəlib - (Yenilənib) - Fotolar

11:31 / 10-07-2025

Bir çörəyin taleyi - UNESCO-nun qapısındakı erməni yalanı

Bizim Əkrəm Əylisli
Tarix: 19-04-2016 21:07 | Bölmə: Nadir QOCABƏYLİ

Şirift ölçüsü:

Bu gün görkəmli yazıçımız Əkrəm Əylislinin Prezident İlham Əliyevə ünvanladığı və ölkənin əksər saytlarında dərc olunan müraciətini ürək ağrısı ilə oxudum. 79 yaşlı ahıl qələm adamına qarşı son bir neçə ildə istər cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri və nümayəndələri, istərsə də dövlət tərəfindən göstərilən münasibət həqiqətən düşündürücü və təəssüf doğurucudur.

Məlum "Daş yuxular” romanından sonra yazıçıya qarşı təşkil olunmuş etiraz aksiyaları, daş-qalaq kampaniyaları bəs deyilmiş kimi, təəssüflər olsun ki, o, dövlət təltifləri və təqaüdlərindən də məhrum olundu.

Əkrəm Əylislinin kim olduğunu, Azərbaycan ədəbiyyatında, bədii nəsrində hansı yeri tutduğunu, ölkəmizin ədəbi-ictimai həyatında hansı rolu oynadığını uzun-uzadı yazmağa, çox güman ki, ehtiyac var, çünki bir neçə il əvvəl sosial şəbəkələrdə ona qarşı elə adamların elə səviyyəsiz şeylər yazdığını gördüm ki, istər-istəməz düşündüm: bu adamların həm Əkrəm Əylislini oxuyub tanımasına, başa düşməsinə, həm də ümumiyyətlə öz səviyyələrinin qayğısına qalmalarına ciddi ehtiyac var. Ancaq Əkrəm Əylisli, onun yaradıcılığı, ictimai fəaliyyəti və şəxsiyyəti bir köşə yazısına sığmaz. Həm də o özü son müraciətində bu haqda bəzi şeyləri ötəri qeyd edib, maraqlananlar oxuya bilərlər.

Sadəcə onu deyə bilərəm ki, Azərbaycan xalqına, onun dilinə, onun yaxşı adamlarına olan sevgi payımın böyük bir hissəsində məhz Əkrəm Əylislinin böyük rolu var. Heç nə demirəm, elə götürün onun "Gilas ağacı” hekayəsini oxuyun, "Nənəmin tütün kisəsi” hekayəsini oxuyun, "Mənim nəğməkar bibim”, "Kür qırağının meşələri” povestlərini, başqa əsərlərini oxuyun. Əgər əsil azərbaycanlısınızsa, bu ölkəni, bu vətəni, onun insanlarını sevirsinizsə, mütləq gözləriniz dolacaq, bədəninizdən şirin bir gizilti keçəcək. Bunlar olmayıbsa və olmayacaqsa onda nəƏkrəm Əylislini, nə də bu yazıdakıları anlamayacaq, Vətəni də həmişə kampaniya xatirinə, boğazdan yuxarı sevəcəksiniz.

"Daş yuxular” romanına görə daş-qalaq kampaniyasına qoşulanları o zaman da, indi də iki qismə ayırıram: siyasi konyukturadan çıxa və yazıçını şəxsən həzm edə bilməyənlər, bir də onu anlamaq səviyyəsində olmayan və küyə gedənlər.

Anlamaq lazımdır ki, yazıçı (mənə görə bu çox böyük bir sözdür) hökmən siyasi konyukturaya uyğun yazmaq zorunda deyil. Nəinki zorunda deyil, ümumiyyətlə, belə yazmamalıdır. Əgər o, hakim ideologiyanın ruporu olmaqdan zərrə qədər kənara çıxa bilmirsə, ona heç yazıçı demək də mümkün deyil. İkincisi, yazıçı kütlənin ani ehtiraslarının əsiri də ola bilməz və olmamalıdır. Yazıçı xalqa təsir etmək, onu yönləndirmək gücündə olan şəxsiyyətdir. Üçüncüsü, tarix boyu ipə-sapa yatmayan, qəliblərə sığmayan sənətkarlar, şairlər, yazıçılar öz millətlərinə daha çox xeyir verib, onu daha çox tanıdıb, adını daha yüksəklərə qaldırıblar. Və nəhayət, yazıçı milli, məhəlli duyğularla yaşayan, vurub-tutmağı təbliğ edən yox, bəşəri ideyalara xidmət edən, sülhü, əmin-amanlığı, dostluğu təbliğ edən insandır. Əlbəttə, dövlətlər çox zaman birincilərin xidmətinə ehtiyac duyur, ancaq geniş anlamda və mədəni millət olmanın uzaq perspektivində ikincilər həm dövlət, həm də millət üçün daha mühüm iş görmüş olurlar. Mən Tomas Vulfdan və Teodor Drayzerdən ABŞ-ın apardığı müharibələrə ironik münasibət oxumuşam, əgər dövlətin hərbi ideologiyasının ruporuna çevrilsəydilər, yəqin ki, bu gün Amerikanı bu qədər tanıda bilməzdilər. Çünki bunu edənləri bu gün heç kəs tanımır.

Biz çox zaman "Biləcəridən o yana” keçməyi çox arzulayır, yazıçılarımızın Nobel, filmlərimizin Oskar almasını istəyirik, ancaq düşüncəmiz, təxəyyülümüz Biləcərini keçə bilmir.

Gürcü rejissoru Rezo Çxeidzenin bundan düz 51 il qabaq, 1964-cü ildə çəkdiyi "Əsgər atası” filminə Azərbaycanda vaxtilə sovet vətəndaşı olub baxmayan və bu filmi sevməyən çox az adam tapılar. Yeni nəsilin əksəriyyəti, bəlkə də, baxmayıb, amma baxmayıbsa, çox şey itirib.

O filmdə belə bir epizod var: sovet qoşunları artıq Berlinə giriblər, şəhər uğrunda şiddətli döyüşlər gedir. Bu zaman Berlin ətrafında dayanan tanklardan biri əsərin baş qəhrəmanı, əsgər atası Maxaraşvilinin təsadüfən görüb, öz şirin gürcü ləhcəsində nəvazişləəzizləyib-oxşadığı üzüm tənəklərinin üstündən keçmək istəyir. Ancaq Maxaraşvili buna imkan vermir, hətta onun sözünə baxmaq istəməyən rus əsgərin qulağının dibinə bir şapalaq da ilişdirib deyir: "Məgər onların canlı olduğunu görmürsən, sənə yol azlıq edir?” Əsgər qayıdır ki, bəs onlar bizim ölkəmizin başına nələr gətiriblər! Bunu eşidən əsgər atası ona deyir: "Onlar faşistlərdir! Sən də faşistsən? Əgər faşitsənsə, al bu silahı, – deyəəlindəki avtomatı rus əsgərinə uzadıb, bir az aralıda dayanmış iki səfil alman uşağını göstərir, – güllələ onları.” Əsgər pərt olub, silahı almır və dodağının altında mızıldanır: "Sən nə danışırsan, faşist-zadam, bəyəm?!”

Bu film sovet dövründə və təbii ki, sovetlərin xalqlar dostluğu ideologiyası əsasında çəkilib. Sövet dövləti bununla bütün dünyaya sadə almanlara kin bəsləmədiyini, irqçi olmadığını, faşizmə qarşı vuruşduğunu bəyan edirdi. Amma biz iki qonşu xalqın, onun sadə adamlarının tarixən dost olduğundan, elə indi də bir-birinə qarşı kin bəsləmədiyindən bəhs edən bir romana görə, ədəbiyyatımız, xalqımız qarşısında böyük xidmətləri olan ahıl yazıçını daş-qalaq edir, ölkədən çıxmasına mane olmaq üçün onu nəvəsi yaşda birini döyməkdə (!) ittiham edir, haqqında cinayət işi qaldırırıq...

Amma bütün bunları görən dünyanın haqqımızda nə düşünəcəyini fikirləşmirik.

Mənə elə gəlir ki, Əkrəm Əylisli Prezidentə etdiyi müraciətində də özünü düşünməkdən çox, cəmiyyətə məhz bu mesajı vermək istəyib...

Müəllifin bütün yazıları - Nadir QOCABƏYLİ

Bütün yazarlar

Ana səhifəyə dön