Bizim Əkrəm Əylisli

Xəbər lenti

00:02 / 27-06-2025

Emil Mehtiyev İdarə rəisi təyin olunub

18:04 / 26-06-2025

Narkotik satan ata və oğlu tutulub

16:30 / 26-06-2025

Azərbaycandakı dinlərarası harmoniya Tolerantlıq Evində müzakirə olunub

16:17 / 26-06-2025

Azərbaycanı gülüstana çevirənlər! - Zahid Oruc yazır

13:15 / 26-06-2025

Sabahın hava proqnozu açıqlanıb

12:14 / 26-06-2025

İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında telefon danışığı olub

11:02 / 26-06-2025

Kəlbəcərdə yük maşını çaya aşıb, sürücü ölüb

10:29 / 26-06-2025

Prezident Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə paylaşım edib

09:25 / 26-06-2025

Tarixi yanlışlıq - İbrahim Əliyev yazır

08:51 / 26-06-2025

Cənubi Qafqazın ən güclüsü...

00:00 / 26-06-2025

Bu gün Silahlı Qüvvələri Günüdür

22:36 / 25-06-2025

MÜTDA: "7 müəllimin nəticəsi ləğv ediləcək"

21:49 / 25-06-2025

Tovuzda kütləvi zəhərlənmə olub - Yenilənib

19:56 / 25-06-2025

Ceyhun Bayramov İranın yeni səfirini qəbul edib

18:04 / 25-06-2025

Ordu günü Bakı, Gəncə, Xankəndi və Laçında yürüş olacaq

18:00 / 25-06-2025

Beynəlxalq axtarışa verilmiş şəxsi Rusiyaya təhvil verilib

17:49 / 25-06-2025

Ter-Petrosyan II Qareginlə siyasi vəziyyəti müzakirə edib

17:44 / 25-06-2025

“Azəriqaz”ın baş direktoruna müavin təyin olunub

17:27 / 25-06-2025

Ceyhun Bayramov Sudanın yeni səfiri ilə görüşüb

17:02 / 25-06-2025

Trampla Zelenski Niderlandda görüşüblər

16:56 / 25-06-2025

Qırğızıstanda parno saytlara giriş bloklanıb

16:45 / 25-06-2025

Bakıda əməliyyat: saxlanılanlar var - Video

16:39 / 25-06-2025

Toy karvanında "avtoş"luq edən sürücülər saxlanılıb

16:20 / 25-06-2025

Səkkiz rayona prokuror təyin edilib - Yenilənib

15:59 / 25-06-2025

Kansler: Rusiya Avropanın sülh və siyasi nizamını təhdid edir

15:40 / 25-06-2025

“Pasportlar haqqında” qanun dəyişib

15:35 / 25-06-2025

Tramp Haaqada Zelenski ilə görüşəcək

15:29 / 25-06-2025

Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib

15:26 / 25-06-2025

İlham Əliyev Türk Dövlətləri Təşkilatı ilə bağlı sazişi təsdiqləyib

15:04 / 25-06-2025

“Kontakt Home” qanunu pozub

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

14:57 / 22-06-2025

Həyat dolu ömür yolu - Milli Mətbuat-150 - Fotolar

06:06 / 22-06-2025

ABŞ İrana qarşı müharibəyə qoşulub - Üç nüvə obyekti vurulub - (Yenilənib)

19:12 / 23-06-2025

Cəlaloğlu: "İranı əvvəlki məcrasına qaytarmaq istəyirlərsə, onda hakimiyyətdə Qacarlar oturmalıdır” - Müsahibə

10:14 / 24-06-2025

Tramp dünyanı aldadıb: atəşkəs yoxdur, İsrail İrana ağır zərbələr endirir

08:55 / 22-06-2025

Tehran geri çəkilmək istəmir

09:25 / 26-06-2025

Tarixi yanlışlıq - İbrahim Əliyev yazır

15:49 / 23-06-2025

Ərdoğan yol ayrıcında: Trampla mübahisəyə də, İranın dağılmasına da hazır deyil

14:55 / 25-06-2025

Rəşad Əhmədzadə: “Beynəlxalq festivallarda iştirakımız ölkə teatrları üçün də uğurdur” - Müsahibə

07:09 / 24-06-2025

İran və İsrail atəşkəsə razılaşıblar?

00:39 / 25-06-2025

NATO: Ukraynada 250 min rus hərbçisi həlak olub

08:27 / 25-06-2025

Üç mindən çox avtomobili daşıyan gəmi üç həftə yandıqdan sonra batıb

08:42 / 22-06-2025

Nazim Sadıxov braziliyalı rəqibini nokauta salıb

Bizim Əkrəm Əylisli
Tarix: 19-04-2016 21:07 | Bölmə: Nadir QOCABƏYLİ

Şirift ölçüsü:

Bu gün görkəmli yazıçımız Əkrəm Əylislinin Prezident İlham Əliyevə ünvanladığı və ölkənin əksər saytlarında dərc olunan müraciətini ürək ağrısı ilə oxudum. 79 yaşlı ahıl qələm adamına qarşı son bir neçə ildə istər cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri və nümayəndələri, istərsə də dövlət tərəfindən göstərilən münasibət həqiqətən düşündürücü və təəssüf doğurucudur.

Məlum "Daş yuxular” romanından sonra yazıçıya qarşı təşkil olunmuş etiraz aksiyaları, daş-qalaq kampaniyaları bəs deyilmiş kimi, təəssüflər olsun ki, o, dövlət təltifləri və təqaüdlərindən də məhrum olundu.

Əkrəm Əylislinin kim olduğunu, Azərbaycan ədəbiyyatında, bədii nəsrində hansı yeri tutduğunu, ölkəmizin ədəbi-ictimai həyatında hansı rolu oynadığını uzun-uzadı yazmağa, çox güman ki, ehtiyac var, çünki bir neçə il əvvəl sosial şəbəkələrdə ona qarşı elə adamların elə səviyyəsiz şeylər yazdığını gördüm ki, istər-istəməz düşündüm: bu adamların həm Əkrəm Əylislini oxuyub tanımasına, başa düşməsinə, həm də ümumiyyətlə öz səviyyələrinin qayğısına qalmalarına ciddi ehtiyac var. Ancaq Əkrəm Əylisli, onun yaradıcılığı, ictimai fəaliyyəti və şəxsiyyəti bir köşə yazısına sığmaz. Həm də o özü son müraciətində bu haqda bəzi şeyləri ötəri qeyd edib, maraqlananlar oxuya bilərlər.

Sadəcə onu deyə bilərəm ki, Azərbaycan xalqına, onun dilinə, onun yaxşı adamlarına olan sevgi payımın böyük bir hissəsində məhz Əkrəm Əylislinin böyük rolu var. Heç nə demirəm, elə götürün onun "Gilas ağacı” hekayəsini oxuyun, "Nənəmin tütün kisəsi” hekayəsini oxuyun, "Mənim nəğməkar bibim”, "Kür qırağının meşələri” povestlərini, başqa əsərlərini oxuyun. Əgər əsil azərbaycanlısınızsa, bu ölkəni, bu vətəni, onun insanlarını sevirsinizsə, mütləq gözləriniz dolacaq, bədəninizdən şirin bir gizilti keçəcək. Bunlar olmayıbsa və olmayacaqsa onda nəƏkrəm Əylislini, nə də bu yazıdakıları anlamayacaq, Vətəni də həmişə kampaniya xatirinə, boğazdan yuxarı sevəcəksiniz.

"Daş yuxular” romanına görə daş-qalaq kampaniyasına qoşulanları o zaman da, indi də iki qismə ayırıram: siyasi konyukturadan çıxa və yazıçını şəxsən həzm edə bilməyənlər, bir də onu anlamaq səviyyəsində olmayan və küyə gedənlər.

Anlamaq lazımdır ki, yazıçı (mənə görə bu çox böyük bir sözdür) hökmən siyasi konyukturaya uyğun yazmaq zorunda deyil. Nəinki zorunda deyil, ümumiyyətlə, belə yazmamalıdır. Əgər o, hakim ideologiyanın ruporu olmaqdan zərrə qədər kənara çıxa bilmirsə, ona heç yazıçı demək də mümkün deyil. İkincisi, yazıçı kütlənin ani ehtiraslarının əsiri də ola bilməz və olmamalıdır. Yazıçı xalqa təsir etmək, onu yönləndirmək gücündə olan şəxsiyyətdir. Üçüncüsü, tarix boyu ipə-sapa yatmayan, qəliblərə sığmayan sənətkarlar, şairlər, yazıçılar öz millətlərinə daha çox xeyir verib, onu daha çox tanıdıb, adını daha yüksəklərə qaldırıblar. Və nəhayət, yazıçı milli, məhəlli duyğularla yaşayan, vurub-tutmağı təbliğ edən yox, bəşəri ideyalara xidmət edən, sülhü, əmin-amanlığı, dostluğu təbliğ edən insandır. Əlbəttə, dövlətlər çox zaman birincilərin xidmətinə ehtiyac duyur, ancaq geniş anlamda və mədəni millət olmanın uzaq perspektivində ikincilər həm dövlət, həm də millət üçün daha mühüm iş görmüş olurlar. Mən Tomas Vulfdan və Teodor Drayzerdən ABŞ-ın apardığı müharibələrə ironik münasibət oxumuşam, əgər dövlətin hərbi ideologiyasının ruporuna çevrilsəydilər, yəqin ki, bu gün Amerikanı bu qədər tanıda bilməzdilər. Çünki bunu edənləri bu gün heç kəs tanımır.

Biz çox zaman "Biləcəridən o yana” keçməyi çox arzulayır, yazıçılarımızın Nobel, filmlərimizin Oskar almasını istəyirik, ancaq düşüncəmiz, təxəyyülümüz Biləcərini keçə bilmir.

Gürcü rejissoru Rezo Çxeidzenin bundan düz 51 il qabaq, 1964-cü ildə çəkdiyi "Əsgər atası” filminə Azərbaycanda vaxtilə sovet vətəndaşı olub baxmayan və bu filmi sevməyən çox az adam tapılar. Yeni nəsilin əksəriyyəti, bəlkə də, baxmayıb, amma baxmayıbsa, çox şey itirib.

O filmdə belə bir epizod var: sovet qoşunları artıq Berlinə giriblər, şəhər uğrunda şiddətli döyüşlər gedir. Bu zaman Berlin ətrafında dayanan tanklardan biri əsərin baş qəhrəmanı, əsgər atası Maxaraşvilinin təsadüfən görüb, öz şirin gürcü ləhcəsində nəvazişləəzizləyib-oxşadığı üzüm tənəklərinin üstündən keçmək istəyir. Ancaq Maxaraşvili buna imkan vermir, hətta onun sözünə baxmaq istəməyən rus əsgərin qulağının dibinə bir şapalaq da ilişdirib deyir: "Məgər onların canlı olduğunu görmürsən, sənə yol azlıq edir?” Əsgər qayıdır ki, bəs onlar bizim ölkəmizin başına nələr gətiriblər! Bunu eşidən əsgər atası ona deyir: "Onlar faşistlərdir! Sən də faşistsən? Əgər faşitsənsə, al bu silahı, – deyəəlindəki avtomatı rus əsgərinə uzadıb, bir az aralıda dayanmış iki səfil alman uşağını göstərir, – güllələ onları.” Əsgər pərt olub, silahı almır və dodağının altında mızıldanır: "Sən nə danışırsan, faşist-zadam, bəyəm?!”

Bu film sovet dövründə və təbii ki, sovetlərin xalqlar dostluğu ideologiyası əsasında çəkilib. Sövet dövləti bununla bütün dünyaya sadə almanlara kin bəsləmədiyini, irqçi olmadığını, faşizmə qarşı vuruşduğunu bəyan edirdi. Amma biz iki qonşu xalqın, onun sadə adamlarının tarixən dost olduğundan, elə indi də bir-birinə qarşı kin bəsləmədiyindən bəhs edən bir romana görə, ədəbiyyatımız, xalqımız qarşısında böyük xidmətləri olan ahıl yazıçını daş-qalaq edir, ölkədən çıxmasına mane olmaq üçün onu nəvəsi yaşda birini döyməkdə (!) ittiham edir, haqqında cinayət işi qaldırırıq...

Amma bütün bunları görən dünyanın haqqımızda nə düşünəcəyini fikirləşmirik.

Mənə elə gəlir ki, Əkrəm Əylisli Prezidentə etdiyi müraciətində də özünü düşünməkdən çox, cəmiyyətə məhz bu mesajı vermək istəyib...

Müəllifin bütün yazıları - Nadir QOCABƏYLİ

Bütün yazarlar

Ana səhifəyə dön