14:06 / 03-12-2023
İdmançılarımız Tokioda üç medal qazanıb
11:49 / 03-12-2023
Ermənilərin etnik nifrəti azalmır
11:35 / 03-12-2023
Boksçuların Azərbaycan çempionatı başlayır - Foto
11:26 / 03-12-2023
Azərbaycan GUAM-a sədrlik edəcək
09:45 / 03-12-2023
Bakıda qohum qohumunu öldürüb
09:12 / 03-12-2023
Xaricdə oxuyanlar peşə tanınması üzrə imtahan verir
00:18 / 03-12-2023
"Kanal 13"ün aparıcısı həbs edilib
23:55 / 02-12-2023
ABŞ-ın yeni səfiri Bakıya gəlib
22:07 / 02-12-2023
AVRO-2024-ün püşkatma mərasimi olub
20:31 / 02-12-2023
İlham Əliyev BƏƏ-nin Milli Günü ilə bağlı tədbirdə iştirak edib
20:18 / 02-12-2023
Ekspert: “Ermənistanın təxribatına sərt cavab veriləcək”
19:52 / 02-12-2023
Ukrayna kəşfiyyatının ruslara qarşı əməliyyatı....
19:00 / 02-12-2023
Ukraynada məhv edilmiş Rusiya texnikalarının emalı üçün zavod açıla bilər
18:41 / 02-12-2023
Zelenskinin xanımı: “Ərimin ikinci dəfə prezident olmasını istəmirəm”
18:25 / 02-12-2023
Professor: “Ermənistan dəhliz məsələsini gündəmdən çıxarmağa çalışır”
17:42 / 02-12-2023
İqtidar partiyası müxalifətin rəhbərlik etdiyi bələdiyyələri ələ keçirir
17:16 / 02-12-2023
İsrail: döyüşərək danışıqlar apara bilərik
14:00 / 02-12-2023
Deputatlar daha 22 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
13:36 / 02-12-2023
Qərargah rəisi Ermənistanla sərhədə gedib, tapşırıqlar verib - Video
13:18 / 02-12-2023
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
11:14 / 02-12-2023
İlham Əliyev Laos prezidentini təbrik edib
10:32 / 02-12-2023
Rusiyaya görə ölkələrə təzyiq edirlər
10:06 / 02-12-2023
Bakıda avtomat silah satmaq istəyən şəxs saxlanılıb - Foto
09:27 / 02-12-2023
Moskva aeroportlarında 40-dan çox reys təxirə salınıb
09:21 / 02-12-2023
Ukraynada sovet abidələri ilə bağlı qalmaqal yaranıb
08:58 / 02-12-2023
Qəzzada ölən jurnalistlərin sayı 61-ə çatıb
22:45 / 01-12-2023
Dünya çempionatı: güləşçilərimiz 5 medal qazanıb
21:01 / 01-12-2023
Ceyhun Bayramov: "Ermənistanın hərbi potensialını gücləndirməsi və..."
19:27 / 01-12-2023
Estoniya Rusiya ilə sərhədi bağlaya bilər
19:01 / 01-12-2023
Keçmiş bank sədri məhkəmə zalında həbs edilib
15:20 / 28-11-2023
Toy qan gölünə çevrilib: bəy anası və gəlin də daxil olmaqla 4 nəfəri öldürüb - Fotolar
02:15 / 01-12-2023
Avropa Liqası: “Qarabağ” - “Molde” oyunu yekunlaşıb - Yenilənib
23:26 / 28-11-2023
Baydenin oğlu prezidentin impiçmenti üzrə Konqresdə ifadə verməyə hazırdır
19:37 / 28-11-2023
XİN: "AHİM Ermənistanın mövqeyini ifşa edib"
20:42 / 29-11-2023
Saakaşvili: “Kəşfiyyat rəhbərinin həyat yoldaşı mənim zəhərləndiyim eyni metallarla zəhərlənib”
23:50 / 29-11-2023
Çempionlar Liqası: "Qalatasaray"ın qrupdan çıxma şansı son oyuna qalıb
17:16 / 28-11-2023
TV rəhbəri Əziz Orucov saxlanılıb - Yenilənib
00:01 / 01-12-2023
Laçının işğaldan azad edilməsindən üç il ötür
00:02 / 30-11-2023
Qaraheybətdə hərbi helikopterin qəzaya uğramasından 2 il ötür
11:53 / 30-11-2023
İran səmasında “Su-35”-lər: Rusiya Tehrana yeni nəsil qırıcıları verir
Azərbaycanlı olmaq asanmı? - Vahid Qazi yazır
Tarix: 27-07-2022 11:31 | Bölmə: Vahid Qazi
Vahid QAZİ
“Adamlar və kitablar” silsiləsindən
Rəhman Bədəlovun “Легко ли быть азербайджанцем? Диалоги с самим собой” (“Azərbaycanlı olmaq asanmı? Öz-özümlə dialoqlar”) kitabını Azərbaycanda Maarifçi Hərəkatın 150 ildə keçdiyi yola, 100 il qabaq başlayıb hələ də bitməyən millətləşmə prosesinə, milli kimliyimizə baxış toplusu da, 85 yaşlı filosofun ömür müşahidələrindən fəlsəfi memuar da adlandırmaq olar.
Burada yazılanlara keçmişlə, bugünlə yanaşı, gələcəkdən boylanış da deyərdim – “milli kimlik”in öz yerini “planetar kimlik”ə verməkdə olduğu iddia edilən bir zamanda azərbaycanlı olmaq, yaxud qalmaq asanmı?
Nədir azərbaycanlı olmaq?
Müəllif kitabın sonuncu bölümündə bu suala dekonstruksiya fəlsəfi təlimindən cavab axtarır. Əslində heç cavab da vermir, sadəcə, “azərbaycanlı” məfhumunu “sökür”, onu tarix, coğrafiya, dil, ənənə, ailə, etnik, adət və sairə kimi çoxsaylı “hissəciklərə” bölür, ayrı-ayrılıqda təhlil edir. Amma yiğib, “azərbaycanlı olmaq”ı tam konstruksiyanı halına gətirmir. Oxucunu 150 illik suallarla baş-başa qoyur.
Və bütün bunlar nostalji xatirələr, nigaran, ağrılı düşüncələr, eyni zaman üzülməyən ümidlər işığında yazılır.
İki səhifəlik (209-210) “Bu ölkəni kim xilas edəcək?” adlı bölümü mənə görə kitabın “onurğa beyin” hissəsidir. Suala toplumdan gələn cavabların (“gənclik”, “xalqın birliyi”, “Əli bəy”, “cənab prezident” və s. ) fövqünə müəllif öz cavabını çıxarır – “düşünmək cəsarəti” (“sapere aude”) deyir, əslində Maarifçiliyə davam deyir.
Toplumda “düşünmək cəsarəti” oyatmağa can atan qocaman filosof toplumun düşünən kəsiminə “qərarvermə cəsarəti” nümunəsi göstərməli deyilmi? Kitab boyu belə nümunə – “dağın o üzünə aparan yola” tanışlıq verən fikir gəzdim.
İstərdim, kitab geniş müzakirələrə səbəb olsun, xüsusilə gənclər arasında. Məsələn, Ağalar Qutun “Aşma”sı kimi. Xatırlayanlar qoymaz yanlış yazım – “Aşma” təkrar-təkrar nəşr olunmuşdu, gənc ictimai fəalların masaüstü kitabına çevrilmişdi. Hətta mən də “Aşılası aşmalar” adlı yazı yazmışdım o kitab haqda.
Bəs Rəhman Bədəlovun kitabı necə, geniş müzakirələrə səbəb olacaqmı? İnanmaq istərdim, amma məncə yox! Niyə?
Rəhman müəllimin “dialoqlar”ında tək heyfsləndiyim kitabın rusca yazılmasıdır. Qəti fikrimdir ki, bu cür kitablar – azərbaycanlıya özünü, dünyanı, keçmişini, bugününü, sabahını anladan kitablar azərbaycanca yazılmalı, yaxud tərcümə edilməlidir. Azərbaycandilli gənc ictimai-siyasi düşünərlərin hər deyəndə yazılmayan, milli təfəkkürün formalaşması və inkişafına təkan verən belə kitabları oxuması, anlaması, ictimai müzakirələrə çıxarması və müəllifin altını tez-tez cızdığı “cəsarətli düşüncə” sahibinə çevrilməsi üçün bu, vacibdir. Yuxarıda adını çəkdiyim “Aşma”nın geniş oxucu kütləsində maraq oyatmasının əsas səbəblərindən biri Azərbaycan dilində yazılmasıdır – öz dilində öz xalqı haqda fəlsəfi fikirlərə ac oxucuya göydəndüşmə kitab idi.
Neçə il öncə yarım əsrlik Azərbaycan İntibahının (1870-1920) parlaq nəticəsi olan Cümhuriyyət və onu qurmuş insanlardan bəhs edən yazıların birini “Özünü axtaranlar ölkəsi” adlandırmışdım. Həsən bəy Zərdabidən üzü bəri nə qədər “özünü axtaran”, yəni millət yaradanlarımız var. Rəhman Bədəlov da onlardan biri, günümüzün “özünü” və “milli kimliyini” axtaran, həm də göstərən azsaylı böyük düşünərlərimizdən, müasir fəlsəfi fikrimizin öncüllərindəndir.
Oxucu kimi Rəhman Bədəlovdan yüzillik bağlı suallara açıq cavablar gözlədim. “Bu ölkəni kim xilas edəcək?” sualına “azərbaycanlı olmaq asanmı” cavabını aldım.
“Hələ heç kim sübut etməyib: azərbaycanlı olmaq asandırmı? Asan olmalıdırmı…” – kitab bu sözlərlə bitir.
Yaşadığı topluma, ölkəyə, zamana biganə qalmayan hər kəs üçün maraqlı düşüncə “yemi”dir, kitabı oxumağı dostlara tövsiyyə edirəm.
İyul 2022
Helsinqborq, İsveç
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 27-07-2022 11:31 | Bölmə: Vahid Qazi
Vahid QAZİ
“Adamlar və kitablar” silsiləsindən
Rəhman Bədəlovun “Легко ли быть азербайджанцем? Диалоги с самим собой” (“Azərbaycanlı olmaq asanmı? Öz-özümlə dialoqlar”) kitabını Azərbaycanda Maarifçi Hərəkatın 150 ildə keçdiyi yola, 100 il qabaq başlayıb hələ də bitməyən millətləşmə prosesinə, milli kimliyimizə baxış toplusu da, 85 yaşlı filosofun ömür müşahidələrindən fəlsəfi memuar da adlandırmaq olar.
Burada yazılanlara keçmişlə, bugünlə yanaşı, gələcəkdən boylanış da deyərdim – “milli kimlik”in öz yerini “planetar kimlik”ə verməkdə olduğu iddia edilən bir zamanda azərbaycanlı olmaq, yaxud qalmaq asanmı?
Nədir azərbaycanlı olmaq?
Müəllif kitabın sonuncu bölümündə bu suala dekonstruksiya fəlsəfi təlimindən cavab axtarır. Əslində heç cavab da vermir, sadəcə, “azərbaycanlı” məfhumunu “sökür”, onu tarix, coğrafiya, dil, ənənə, ailə, etnik, adət və sairə kimi çoxsaylı “hissəciklərə” bölür, ayrı-ayrılıqda təhlil edir. Amma yiğib, “azərbaycanlı olmaq”ı tam konstruksiyanı halına gətirmir. Oxucunu 150 illik suallarla baş-başa qoyur.
Və bütün bunlar nostalji xatirələr, nigaran, ağrılı düşüncələr, eyni zaman üzülməyən ümidlər işığında yazılır.
İki səhifəlik (209-210) “Bu ölkəni kim xilas edəcək?” adlı bölümü mənə görə kitabın “onurğa beyin” hissəsidir. Suala toplumdan gələn cavabların (“gənclik”, “xalqın birliyi”, “Əli bəy”, “cənab prezident” və s. ) fövqünə müəllif öz cavabını çıxarır – “düşünmək cəsarəti” (“sapere aude”) deyir, əslində Maarifçiliyə davam deyir.
Toplumda “düşünmək cəsarəti” oyatmağa can atan qocaman filosof toplumun düşünən kəsiminə “qərarvermə cəsarəti” nümunəsi göstərməli deyilmi? Kitab boyu belə nümunə – “dağın o üzünə aparan yola” tanışlıq verən fikir gəzdim.
İstərdim, kitab geniş müzakirələrə səbəb olsun, xüsusilə gənclər arasında. Məsələn, Ağalar Qutun “Aşma”sı kimi. Xatırlayanlar qoymaz yanlış yazım – “Aşma” təkrar-təkrar nəşr olunmuşdu, gənc ictimai fəalların masaüstü kitabına çevrilmişdi. Hətta mən də “Aşılası aşmalar” adlı yazı yazmışdım o kitab haqda.
Bəs Rəhman Bədəlovun kitabı necə, geniş müzakirələrə səbəb olacaqmı? İnanmaq istərdim, amma məncə yox! Niyə?
Rəhman müəllimin “dialoqlar”ında tək heyfsləndiyim kitabın rusca yazılmasıdır. Qəti fikrimdir ki, bu cür kitablar – azərbaycanlıya özünü, dünyanı, keçmişini, bugününü, sabahını anladan kitablar azərbaycanca yazılmalı, yaxud tərcümə edilməlidir. Azərbaycandilli gənc ictimai-siyasi düşünərlərin hər deyəndə yazılmayan, milli təfəkkürün formalaşması və inkişafına təkan verən belə kitabları oxuması, anlaması, ictimai müzakirələrə çıxarması və müəllifin altını tez-tez cızdığı “cəsarətli düşüncə” sahibinə çevrilməsi üçün bu, vacibdir. Yuxarıda adını çəkdiyim “Aşma”nın geniş oxucu kütləsində maraq oyatmasının əsas səbəblərindən biri Azərbaycan dilində yazılmasıdır – öz dilində öz xalqı haqda fəlsəfi fikirlərə ac oxucuya göydəndüşmə kitab idi.
Neçə il öncə yarım əsrlik Azərbaycan İntibahının (1870-1920) parlaq nəticəsi olan Cümhuriyyət və onu qurmuş insanlardan bəhs edən yazıların birini “Özünü axtaranlar ölkəsi” adlandırmışdım. Həsən bəy Zərdabidən üzü bəri nə qədər “özünü axtaran”, yəni millət yaradanlarımız var. Rəhman Bədəlov da onlardan biri, günümüzün “özünü” və “milli kimliyini” axtaran, həm də göstərən azsaylı böyük düşünərlərimizdən, müasir fəlsəfi fikrimizin öncüllərindəndir.
Oxucu kimi Rəhman Bədəlovdan yüzillik bağlı suallara açıq cavablar gözlədim. “Bu ölkəni kim xilas edəcək?” sualına “azərbaycanlı olmaq asanmı” cavabını aldım.
“Hələ heç kim sübut etməyib: azərbaycanlı olmaq asandırmı? Asan olmalıdırmı…” – kitab bu sözlərlə bitir.
Yaşadığı topluma, ölkəyə, zamana biganə qalmayan hər kəs üçün maraqlı düşüncə “yemi”dir, kitabı oxumağı dostlara tövsiyyə edirəm.
İyul 2022
Helsinqborq, İsveç
Müəllifin bütün yazıları - Vahid Qazi
Bölməyə aid digər xəbərlər
Sabir Məmmədov: “Həm teatr rəhbərləri, həm də yaşlı aktyor və aktrisalar mürəkkəb bir dilemma qarşısında qalıblar”
Yazıçı deyir ki, “Qələm adamına “elə yazma, belə yaz”,- demək əxlaqsızlıqdır
Komitə sədri: “Gələcəkdə yeni strategiyaların hazırlanmasını hazırki dövr ən vacib məsələlər kimi qarşımıza məqsəd olaraq qoyur”
Tanınmış şair deyir ki, “söz qəssabları” hər gün sözün başını kəsir
Ukrayna Quru Qoşunları komandanı deyir ki, ruslar birbaşa Kupyanska çatmaq istəyir
