09:52 / 18-08-2022
Ermənilər Laçını yandırır - Video
09:38 / 18-08-2022
Dövlət qulluğuna qəbul imtahanı keçiriləcək
23:58 / 17-08-2022
Qurban Qurbanov: "Cavab matçında daha çox güc sərf etməliyik"
22:41 / 17-08-2022
"Qarabağ" Çexiya klubu ilə heç-heçə edib
22:09 / 17-08-2022
Prezident və birinci xanım Müslüm Maqomayevin xatirəsinə həsr olunan gecədə iştirak edib
22:04 / 17-08-2022
Türkiyə Aralıq dənizində qazma işlərinə başlayıb
21:21 / 17-08-2022
NATO: "Rusiya hərbçiləri dərhal Zaporojye Atom Elektrik Stansiyasından çıxmalıdır"
20:27 / 17-08-2022
BMT-də Azərbaycanın dövri məruzəsi təqdim olunub
20:17 / 17-08-2022
İran Orta Asiya ölkələri ilə müqavilə imzalayıb
20:09 / 17-08-2022
İslamiada: Azərbaycan daha bir medalı qazanıb
19:09 / 17-08-2022
Palata Gənclər və İdman Nazirliyində nöqsanlar aşkarlayıb
18:24 / 17-08-2022
BMT Baş katibi Ukraynaya gedib
18:05 / 17-08-2022
"Qarabağ"ın Çempionlar Liqasındakı oyununa qanunsuz bilet satan 7 nəfər saxlanılıb
17:57 / 17-08-2022
Ekspert: “Buğda böhranının Azərbaycana mənfi təsirləri qaçılmazdır”
17:49 / 17-08-2022
Azərbaycanın qadın cüdo millisi bürünc medal qazanıb
17:42 / 17-08-2022
Elxan Əliyev bürünc medal qazanıb
17:36 / 17-08-2022
Mixail Mişustin Əli Əsədova zəng edib
17:30 / 17-08-2022
Şabranda yanğınların söndürülməsinə helikopter cəlb edilib
17:18 / 17-08-2022
Xudatda meşə massivində yanğın başlayıb
17:12 / 17-08-2022
Azərbaycanın daha bir millisi qızıl medal qazanıb
17:05 / 17-08-2022
Mərkəzi Bank dolların sabaha olan rəsmi məzənnəsini açıqlayıb
16:56 / 17-08-2022
Ukrayna MN: "Yaxın vaxtlarda bütün cəbhəboyu ciddi hadisələr gözlənilir"
16:39 / 17-08-2022
Ölkəmizdə daha 710 nəfər COVİD-19-a yoluxub
16:37 / 17-08-2022
I Divizionunun təqvimi açıqlanıb
16:27 / 17-08-2022
Şabrandakı yanğın hotellərə çatır
16:19 / 17-08-2022
Nazirliyin işçilərinin sayı artırılıb - Fərman
16:13 / 17-08-2022
İlham Əliyev bir qrup hərbi qulluqçunu təltif edib - Siyahı
16:07 / 17-08-2022
DSX-nin hərbi qulluqçularına ali hərbi rütbələr verilib - Siyahı
16:04 / 17-08-2022
İslamiadanın mükafatçısı Avropa çempionatında mübarizəni dayandırıb
15:56 / 17-08-2022
İrəvandakı partlayışla Sumqayıtdakı hadisə arasında paralellik var
12:29 / 13-08-2022
Zakir Həsənov müşavirə keçirib, yeni tapşırıqlar verib
22:29 / 13-08-2022
Premyer Liqa: "Turan Tovuz" qalib gəlib
20:29 / 13-08-2022
Komitə: "Laçın şəhərinə, Zabux və Sus kəndlərinə qayıdış başlayacaq"
15:28 / 14-08-2022
İslamiada: Azərbaycan yığması İrana uduzub
17:31 / 15-08-2022
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
20:19 / 13-08-2022
Azərbaycanın aerobika gimnastika millisi İslamiada gümüş medal qazanıb
15:05 / 14-08-2022
Rusiya Ukraynanın daha bir yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
19:17 / 14-08-2022
Türkiyə və Azərbaycan hərbçiləri birgə təlimdə - Fotolar
13:07 / 14-08-2022
"Qarabağ" - "Viktoriya" oyunu üçün onlayn bilet satışı çöküb
22:30 / 15-08-2022
Qəbələ və Şabranda meşə yanır - Əraziyə helikopterlər göndərilib - Yenilənib
Azərbaycanlı olmaq asanmı? - Vahid Qazi yazır
Tarix: 27-07-2022 11:31 | Bölmə: Vahid Qazi
Vahid QAZİ
“Adamlar və kitablar” silsiləsindən
Rəhman Bədəlovun “Легко ли быть азербайджанцем? Диалоги с самим собой” (“Azərbaycanlı olmaq asanmı? Öz-özümlə dialoqlar”) kitabını Azərbaycanda Maarifçi Hərəkatın 150 ildə keçdiyi yola, 100 il qabaq başlayıb hələ də bitməyən millətləşmə prosesinə, milli kimliyimizə baxış toplusu da, 85 yaşlı filosofun ömür müşahidələrindən fəlsəfi memuar da adlandırmaq olar.
Burada yazılanlara keçmişlə, bugünlə yanaşı, gələcəkdən boylanış da deyərdim – “milli kimlik”in öz yerini “planetar kimlik”ə verməkdə olduğu iddia edilən bir zamanda azərbaycanlı olmaq, yaxud qalmaq asanmı?
Nədir azərbaycanlı olmaq?
Müəllif kitabın sonuncu bölümündə bu suala dekonstruksiya fəlsəfi təlimindən cavab axtarır. Əslində heç cavab da vermir, sadəcə, “azərbaycanlı” məfhumunu “sökür”, onu tarix, coğrafiya, dil, ənənə, ailə, etnik, adət və sairə kimi çoxsaylı “hissəciklərə” bölür, ayrı-ayrılıqda təhlil edir. Amma yiğib, “azərbaycanlı olmaq”ı tam konstruksiyanı halına gətirmir. Oxucunu 150 illik suallarla baş-başa qoyur.
Və bütün bunlar nostalji xatirələr, nigaran, ağrılı düşüncələr, eyni zaman üzülməyən ümidlər işığında yazılır.
İki səhifəlik (209-210) “Bu ölkəni kim xilas edəcək?” adlı bölümü mənə görə kitabın “onurğa beyin” hissəsidir. Suala toplumdan gələn cavabların (“gənclik”, “xalqın birliyi”, “Əli bəy”, “cənab prezident” və s. ) fövqünə müəllif öz cavabını çıxarır – “düşünmək cəsarəti” (“sapere aude”) deyir, əslində Maarifçiliyə davam deyir.
Toplumda “düşünmək cəsarəti” oyatmağa can atan qocaman filosof toplumun düşünən kəsiminə “qərarvermə cəsarəti” nümunəsi göstərməli deyilmi? Kitab boyu belə nümunə – “dağın o üzünə aparan yola” tanışlıq verən fikir gəzdim.
İstərdim, kitab geniş müzakirələrə səbəb olsun, xüsusilə gənclər arasında. Məsələn, Ağalar Qutun “Aşma”sı kimi. Xatırlayanlar qoymaz yanlış yazım – “Aşma” təkrar-təkrar nəşr olunmuşdu, gənc ictimai fəalların masaüstü kitabına çevrilmişdi. Hətta mən də “Aşılası aşmalar” adlı yazı yazmışdım o kitab haqda.
Bəs Rəhman Bədəlovun kitabı necə, geniş müzakirələrə səbəb olacaqmı? İnanmaq istərdim, amma məncə yox! Niyə?
Rəhman müəllimin “dialoqlar”ında tək heyfsləndiyim kitabın rusca yazılmasıdır. Qəti fikrimdir ki, bu cür kitablar – azərbaycanlıya özünü, dünyanı, keçmişini, bugününü, sabahını anladan kitablar azərbaycanca yazılmalı, yaxud tərcümə edilməlidir. Azərbaycandilli gənc ictimai-siyasi düşünərlərin hər deyəndə yazılmayan, milli təfəkkürün formalaşması və inkişafına təkan verən belə kitabları oxuması, anlaması, ictimai müzakirələrə çıxarması və müəllifin altını tez-tez cızdığı “cəsarətli düşüncə” sahibinə çevrilməsi üçün bu, vacibdir. Yuxarıda adını çəkdiyim “Aşma”nın geniş oxucu kütləsində maraq oyatmasının əsas səbəblərindən biri Azərbaycan dilində yazılmasıdır – öz dilində öz xalqı haqda fəlsəfi fikirlərə ac oxucuya göydəndüşmə kitab idi.
Neçə il öncə yarım əsrlik Azərbaycan İntibahının (1870-1920) parlaq nəticəsi olan Cümhuriyyət və onu qurmuş insanlardan bəhs edən yazıların birini “Özünü axtaranlar ölkəsi” adlandırmışdım. Həsən bəy Zərdabidən üzü bəri nə qədər “özünü axtaran”, yəni millət yaradanlarımız var. Rəhman Bədəlov da onlardan biri, günümüzün “özünü” və “milli kimliyini” axtaran, həm də göstərən azsaylı böyük düşünərlərimizdən, müasir fəlsəfi fikrimizin öncüllərindəndir.
Oxucu kimi Rəhman Bədəlovdan yüzillik bağlı suallara açıq cavablar gözlədim. “Bu ölkəni kim xilas edəcək?” sualına “azərbaycanlı olmaq asanmı” cavabını aldım.
“Hələ heç kim sübut etməyib: azərbaycanlı olmaq asandırmı? Asan olmalıdırmı…” – kitab bu sözlərlə bitir.
Yaşadığı topluma, ölkəyə, zamana biganə qalmayan hər kəs üçün maraqlı düşüncə “yemi”dir, kitabı oxumağı dostlara tövsiyyə edirəm.
İyul 2022
Helsinqborq, İsveç
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 27-07-2022 11:31 | Bölmə: Vahid Qazi
Vahid QAZİ
“Adamlar və kitablar” silsiləsindən
Rəhman Bədəlovun “Легко ли быть азербайджанцем? Диалоги с самим собой” (“Azərbaycanlı olmaq asanmı? Öz-özümlə dialoqlar”) kitabını Azərbaycanda Maarifçi Hərəkatın 150 ildə keçdiyi yola, 100 il qabaq başlayıb hələ də bitməyən millətləşmə prosesinə, milli kimliyimizə baxış toplusu da, 85 yaşlı filosofun ömür müşahidələrindən fəlsəfi memuar da adlandırmaq olar.
Burada yazılanlara keçmişlə, bugünlə yanaşı, gələcəkdən boylanış da deyərdim – “milli kimlik”in öz yerini “planetar kimlik”ə verməkdə olduğu iddia edilən bir zamanda azərbaycanlı olmaq, yaxud qalmaq asanmı?
Nədir azərbaycanlı olmaq?
Müəllif kitabın sonuncu bölümündə bu suala dekonstruksiya fəlsəfi təlimindən cavab axtarır. Əslində heç cavab da vermir, sadəcə, “azərbaycanlı” məfhumunu “sökür”, onu tarix, coğrafiya, dil, ənənə, ailə, etnik, adət və sairə kimi çoxsaylı “hissəciklərə” bölür, ayrı-ayrılıqda təhlil edir. Amma yiğib, “azərbaycanlı olmaq”ı tam konstruksiyanı halına gətirmir. Oxucunu 150 illik suallarla baş-başa qoyur.
Və bütün bunlar nostalji xatirələr, nigaran, ağrılı düşüncələr, eyni zaman üzülməyən ümidlər işığında yazılır.
İki səhifəlik (209-210) “Bu ölkəni kim xilas edəcək?” adlı bölümü mənə görə kitabın “onurğa beyin” hissəsidir. Suala toplumdan gələn cavabların (“gənclik”, “xalqın birliyi”, “Əli bəy”, “cənab prezident” və s. ) fövqünə müəllif öz cavabını çıxarır – “düşünmək cəsarəti” (“sapere aude”) deyir, əslində Maarifçiliyə davam deyir.
Toplumda “düşünmək cəsarəti” oyatmağa can atan qocaman filosof toplumun düşünən kəsiminə “qərarvermə cəsarəti” nümunəsi göstərməli deyilmi? Kitab boyu belə nümunə – “dağın o üzünə aparan yola” tanışlıq verən fikir gəzdim.
İstərdim, kitab geniş müzakirələrə səbəb olsun, xüsusilə gənclər arasında. Məsələn, Ağalar Qutun “Aşma”sı kimi. Xatırlayanlar qoymaz yanlış yazım – “Aşma” təkrar-təkrar nəşr olunmuşdu, gənc ictimai fəalların masaüstü kitabına çevrilmişdi. Hətta mən də “Aşılası aşmalar” adlı yazı yazmışdım o kitab haqda.
Bəs Rəhman Bədəlovun kitabı necə, geniş müzakirələrə səbəb olacaqmı? İnanmaq istərdim, amma məncə yox! Niyə?
Rəhman müəllimin “dialoqlar”ında tək heyfsləndiyim kitabın rusca yazılmasıdır. Qəti fikrimdir ki, bu cür kitablar – azərbaycanlıya özünü, dünyanı, keçmişini, bugününü, sabahını anladan kitablar azərbaycanca yazılmalı, yaxud tərcümə edilməlidir. Azərbaycandilli gənc ictimai-siyasi düşünərlərin hər deyəndə yazılmayan, milli təfəkkürün formalaşması və inkişafına təkan verən belə kitabları oxuması, anlaması, ictimai müzakirələrə çıxarması və müəllifin altını tez-tez cızdığı “cəsarətli düşüncə” sahibinə çevrilməsi üçün bu, vacibdir. Yuxarıda adını çəkdiyim “Aşma”nın geniş oxucu kütləsində maraq oyatmasının əsas səbəblərindən biri Azərbaycan dilində yazılmasıdır – öz dilində öz xalqı haqda fəlsəfi fikirlərə ac oxucuya göydəndüşmə kitab idi.
Neçə il öncə yarım əsrlik Azərbaycan İntibahının (1870-1920) parlaq nəticəsi olan Cümhuriyyət və onu qurmuş insanlardan bəhs edən yazıların birini “Özünü axtaranlar ölkəsi” adlandırmışdım. Həsən bəy Zərdabidən üzü bəri nə qədər “özünü axtaran”, yəni millət yaradanlarımız var. Rəhman Bədəlov da onlardan biri, günümüzün “özünü” və “milli kimliyini” axtaran, həm də göstərən azsaylı böyük düşünərlərimizdən, müasir fəlsəfi fikrimizin öncüllərindəndir.
Oxucu kimi Rəhman Bədəlovdan yüzillik bağlı suallara açıq cavablar gözlədim. “Bu ölkəni kim xilas edəcək?” sualına “azərbaycanlı olmaq asanmı” cavabını aldım.
“Hələ heç kim sübut etməyib: azərbaycanlı olmaq asandırmı? Asan olmalıdırmı…” – kitab bu sözlərlə bitir.
Yaşadığı topluma, ölkəyə, zamana biganə qalmayan hər kəs üçün maraqlı düşüncə “yemi”dir, kitabı oxumağı dostlara tövsiyyə edirəm.
İyul 2022
Helsinqborq, İsveç
Müəllifin bütün yazıları - Vahid Qazi
Bölməyə aid digər xəbərlər
6-08-2022, 14:01
Qumla London arasında Bakı - Vahid Qazi yazır
AMİP lideri deyir ki, Ukraynada baş verənlər anqlosaks-rus müharibəsi deyil, dünyanın faşist Rusiyası ilə müharibəsidir
Əli Məsimli deyir ki, Azərbaycan əhalisinin xeyli hissəsi pis yaşayır, özünü gündəlik tələbat malları ilə lazımı səviyyədə təmin edə bilmir
Preobrajenski deyir ki, Rusiyada müharibəyə qarşı regional elitaların narazılığı səngiməyəcək və həmin elita Kremlin onları eşitməsini istəyir
Rusiya prezidentinin xəstə olduğunu deyən Con Herbst: “Rusiya elitasının və rus xalqının Ukraynaya qarşı təcavüzü dəstəkləməsi həqiqətə uyğun deyil”
İqal Levin: “Danışıqlar bu müharibəni hansısa yolla bitirmək, hansısa uğurlar üçün bazarlıq etmək, bu uğurları Rusiya ictimaiyyətinə qələbə kimi təqdim etmək imkanıdır”
