17:16 / 08-07-2025
İlham Əliyev İordaniya ilə sazişi təsdiqləyib
17:13 / 08-07-2025
İldırım Vəliyevə ali xüsusi rütbə verilib
17:13 / 08-07-2025
Prezident daha bir fərman imzalayıb
17:07 / 08-07-2025
Prezident dörd nəfərə diplomatik rütbə verib - Siyahı
16:47 / 08-07-2025
Rusiya tankerlərini ovlayırlar
16:38 / 08-07-2025
Daha 16 nəqliyyat vasitəsi özəlləşdirilib
16:35 / 08-07-2025
Çinin dron istehsalçısı Ukraynaya qarşı vuruşur
16:12 / 08-07-2025
Mingəçevir İcra Hakimiyyətində faciə baş verib
15:58 / 08-07-2025
Bəstəkarın ölüm səbəbi açıqlanıb
15:52 / 08-07-2025
İran XİN: "Tərəfimizdən ABŞ tərəfinə heç bir sorğu göndərilməyib"
15:43 / 08-07-2025
İsrail ordusu “Hizbullah” komandirini öldürüb
15:33 / 08-07-2025
Müharibə hazırlığı: Avropanın ən böyük limanını hərbi bazaya çevirirlər - Fotolar
15:25 / 08-07-2025
Bank rəhbəri vəzifəsindən ayrılıb
15:24 / 08-07-2025
Fəxri adlar daha verilməyəcək? - Açıqlama
15:18 / 08-07-2025
Xəbərdarlıq edilmədən qaz kəsilməyəcək - Yeni qanun
15:04 / 08-07-2025
“Bakı Metropoliteni”nin 700 minlik tenderi ləğv olunub
14:39 / 08-07-2025
Tramp Ukrayna ilə bağlı inadından əl çəkir
14:29 / 08-07-2025
Çin ordusu Almaniya təyyarəsinə hücum edib
14:22 / 08-07-2025
Ermənistanda siyasi gərginlik səngimir
14:11 / 08-07-2025
Azərbaycanda qaz və işıqla bağlı aylıq sabit tariflər - 1 manatı aşmayacaq
13:58 / 08-07-2025
Cəlaloğlu: Tehran-Bakı münasibətlərini pozmağa çalışırlar
13:25 / 08-07-2025
Zahid Oruc: İndi İrəvanın taleyi Bakıda həll olunur
12:59 / 08-07-2025
Mədəniyyət Nazirliyində təyinat olub
12:53 / 08-07-2025
DTX daha bir əməliyyat keçirib
12:52 / 08-07-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:46 / 08-07-2025
Professor: “Pezeşkian türklük üzərinə qoyulmuş tabunu alt-üst etdi” - Foto
12:30 / 08-07-2025
Qadının evindən 10 kiloqram narkotik aşkar edilib
12:16 / 08-07-2025
Azad edilmiş ərazilərə səfər üçün icazənin müddəti artırılıb
11:49 / 08-07-2025
Prokurorluqda qulluqda olmanın yaş həddi artırılır
19:48 / 04-07-2025

15:47 / 04-07-2025

08:03 / 04-07-2025

11:51 / 04-07-2025

19:14 / 04-07-2025

07:37 / 04-07-2025

13:08 / 04-07-2025

23:20 / 03-07-2025

16:01 / 04-07-2025

11:51 / 04-07-2025

17:43 / 03-07-2025

Nobel mükafatını həbsxanada almaq - Vahid Qazi yazır
Tarix: 08-10-2022 11:31 | Bölmə: Vahid Qazi

Vahid QAZİ
Şəkildə sizdən soldakı ağsaçlı Ales Belyaskidir. Dünən Nobel sülh mükafatı alan adam.
O, indi həbsdədir. Ötən ilin yayında Belarus hökuməti vergidən yayınmaq kimi ənənəvi qondarma iddia ilə özünü həbs, təşkilatını ekstremist elan edib.

Ales Belyaski Belarusun məşhur “Vyasna” hüquq müdafiəsi təşkilatının qurucusudur. Norveç Nobel Komitəsi 2022-ci ilin sülh mükafatını Ukrayna və Rusiyanın hüquq müdafiəçiləri ilə yanaşı ona da verib. Uzun illər Belarus kimi azadlıqlara qapalı ölkədə insan hüquq və azadlıqları uğrunda davamlı mübarizəsinə görə.
“Vyasna” təşkilatını yarandığı 1996-cı ildən tanıyıram. Alesi də elə o vaxtdan. Beynəlxalq Plüralizm Mərkəzləri Şəbəkəsinin tədbirlərində çox görüşmüşük. Müxtəlif layihələrdə əməkdaşlıq etmişik, xüsusən də, seçkilər zamanı.
Bu şəklin azından 20 yaşı var. Bizim şəbəkənin Belarusda keçirilən növbəti toplantısı zamanı çəkilib. Qruplara bölünüb “Avtoritar ölkələri demokratiya yoluna necə çıxarmalı?” sualı ətrafında müzakirə edirdik. Moderatorluğu keçmiş dissident mərhum Yakub Karpinski edirdi.
O vaxt Belarus hökuməti konfransımızı keçirməyə Minskdə yer vermədiyi üçün belaruslu həmkarlar Belarus Yazıçılar Birliyinin şəhər ətrafındakı pansionatında zal kirayələmişdilər. Biz də elə pansionatda qalırdıq.
Məhz həmin tədbirdən sonra məndə Belarusa maraq yarandı, bu ölkəni gəzmək, adamlarıyla görüşmək istədim. Sağ olsun dostlar; İrena Lasota, Vinçuk Vyaçorka, Tamara Matskeviç, Ales Belyaski, onlarının sayəsində səfər baş tutdu. Əsl Belarusu o səfərdə kəşf etdim, tanıdım və bu tanışlıqdan “Ağ Rusiyanın qara taleyi” adlı esse yazıldı. Esse Azərbaycan və rus dillərin dərc edildi.
Alesin klassik inqilabçılara məxsus xarakterini 2003-cü ildə Azərbaycanda keçirilən prezident seçkiləri vaxtı gördüm. O vaxt bizim şəbəkədən 188 nəfər ATƏT-in beynəlxalq müşahidə missiyası ilə Bakıya gəlmişdi. Belaruslu müşahidəçilər qrupuna Ales başçılıq edirdi.
15 oktyabr seçksinin nəticələrini tanımayan müxalifət küçələrə çıxmışdı, bir qrup beynəlxalq müşahidəçisi ATƏT-in seçki bəyanatına – “demokratiyaya doğru addım” – etiraz edərək “Votum separatum”la (latınca “fərqli fikir” deməkdir) çıxış etmişdi. Onu imzalayanlardan biri də Ales Belyaski idi.
Seçkidən sonra müxalifət nümayəndələrinin repressiyası başlamışdı. Postsovet ölkələrindən gəlmiş müşahidəçilər qərbli həmkarlarından fərqli olaraq, daha adekvat hərəkət edirdilər. Onlar mandatlarına daxil olmasa da, həbs olunanların azad edilməsi üçün polis idarələrinə gedir, müxalifətçiləri müdafiə etməyə çalışırdılar.
O vaxt müxalifətin namizədi İsa Qəmbərin hər an həbsi gözlənilirdi. Onun evinə beynəlxalq müşahidəçiləri göndərmək təklifinə Ales dərhal reaksiya verdi, getməyə hazır olduğunu dedi. Bir neçə belaruslu həmkarı ilə İsa bəyin yaşadığı evin qarşısına getdilər. Sonra eşitdim ki, küçədə qalmasınlar deyə İsa bəy onları evə dəvət edib. “Bir nömrəli post”un müdafiəsi bir neçə gün belə davam elədi.
***
Nobel komitəsi dəfələrlə siyasi konyukturada ittiham olunub, öz seçiminə görə qınanıb. Fikrimcə, builki sülh mükafatı Komitənin ən uğurlu seçimlərindən biri sayılacaq.

Həbsxanadan göndərə bildiyi nadir məktubların birində Ales belə yazmışdı: “Əsas depressiyaya düşməməkdir, kədərə dalmamaqdır. İnanıram ki, tezliklə hər şey yaxşı olacaq. Bizi öldürməyən bizi daha da güclü edir”.
Nobel mükafatı alması, bu münasibətlə ABŞ prezidentinin, neçə-neçə dünya çaplı siyasi-ictimai, dövlət xadiminin təbrikləri həbsxanada ona ruh, güc verəcək. Bu mükafat Ales Belyaskinin azad olunması yolunda yaşıl işıq olacaq, dostumuz azadlığa çıxacaq, 20 il əvvəl Belarus meşəsində “ölkələrimizi demokratiya yoluna necə çıxarmalı?” sualının axtarışına davam edəcək.
…Və beləcə, dünyada Lukaşenkolar yox, Ales Belyaskilər qalacaq!
Vahid Qazi
8 oktyabr 2022
Helsinqborq, İsveç
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 08-10-2022 11:31 | Bölmə: Vahid Qazi

Vahid QAZİ
Şəkildə sizdən soldakı ağsaçlı Ales Belyaskidir. Dünən Nobel sülh mükafatı alan adam.
O, indi həbsdədir. Ötən ilin yayında Belarus hökuməti vergidən yayınmaq kimi ənənəvi qondarma iddia ilə özünü həbs, təşkilatını ekstremist elan edib.

Ales Belyaski Belarusun məşhur “Vyasna” hüquq müdafiəsi təşkilatının qurucusudur. Norveç Nobel Komitəsi 2022-ci ilin sülh mükafatını Ukrayna və Rusiyanın hüquq müdafiəçiləri ilə yanaşı ona da verib. Uzun illər Belarus kimi azadlıqlara qapalı ölkədə insan hüquq və azadlıqları uğrunda davamlı mübarizəsinə görə.
“Vyasna” təşkilatını yarandığı 1996-cı ildən tanıyıram. Alesi də elə o vaxtdan. Beynəlxalq Plüralizm Mərkəzləri Şəbəkəsinin tədbirlərində çox görüşmüşük. Müxtəlif layihələrdə əməkdaşlıq etmişik, xüsusən də, seçkilər zamanı.
Bu şəklin azından 20 yaşı var. Bizim şəbəkənin Belarusda keçirilən növbəti toplantısı zamanı çəkilib. Qruplara bölünüb “Avtoritar ölkələri demokratiya yoluna necə çıxarmalı?” sualı ətrafında müzakirə edirdik. Moderatorluğu keçmiş dissident mərhum Yakub Karpinski edirdi.
O vaxt Belarus hökuməti konfransımızı keçirməyə Minskdə yer vermədiyi üçün belaruslu həmkarlar Belarus Yazıçılar Birliyinin şəhər ətrafındakı pansionatında zal kirayələmişdilər. Biz də elə pansionatda qalırdıq.
Məhz həmin tədbirdən sonra məndə Belarusa maraq yarandı, bu ölkəni gəzmək, adamlarıyla görüşmək istədim. Sağ olsun dostlar; İrena Lasota, Vinçuk Vyaçorka, Tamara Matskeviç, Ales Belyaski, onlarının sayəsində səfər baş tutdu. Əsl Belarusu o səfərdə kəşf etdim, tanıdım və bu tanışlıqdan “Ağ Rusiyanın qara taleyi” adlı esse yazıldı. Esse Azərbaycan və rus dillərin dərc edildi.
Alesin klassik inqilabçılara məxsus xarakterini 2003-cü ildə Azərbaycanda keçirilən prezident seçkiləri vaxtı gördüm. O vaxt bizim şəbəkədən 188 nəfər ATƏT-in beynəlxalq müşahidə missiyası ilə Bakıya gəlmişdi. Belaruslu müşahidəçilər qrupuna Ales başçılıq edirdi.
15 oktyabr seçksinin nəticələrini tanımayan müxalifət küçələrə çıxmışdı, bir qrup beynəlxalq müşahidəçisi ATƏT-in seçki bəyanatına – “demokratiyaya doğru addım” – etiraz edərək “Votum separatum”la (latınca “fərqli fikir” deməkdir) çıxış etmişdi. Onu imzalayanlardan biri də Ales Belyaski idi.
Seçkidən sonra müxalifət nümayəndələrinin repressiyası başlamışdı. Postsovet ölkələrindən gəlmiş müşahidəçilər qərbli həmkarlarından fərqli olaraq, daha adekvat hərəkət edirdilər. Onlar mandatlarına daxil olmasa da, həbs olunanların azad edilməsi üçün polis idarələrinə gedir, müxalifətçiləri müdafiə etməyə çalışırdılar.
O vaxt müxalifətin namizədi İsa Qəmbərin hər an həbsi gözlənilirdi. Onun evinə beynəlxalq müşahidəçiləri göndərmək təklifinə Ales dərhal reaksiya verdi, getməyə hazır olduğunu dedi. Bir neçə belaruslu həmkarı ilə İsa bəyin yaşadığı evin qarşısına getdilər. Sonra eşitdim ki, küçədə qalmasınlar deyə İsa bəy onları evə dəvət edib. “Bir nömrəli post”un müdafiəsi bir neçə gün belə davam elədi.
***
Nobel komitəsi dəfələrlə siyasi konyukturada ittiham olunub, öz seçiminə görə qınanıb. Fikrimcə, builki sülh mükafatı Komitənin ən uğurlu seçimlərindən biri sayılacaq.

Həbsxanadan göndərə bildiyi nadir məktubların birində Ales belə yazmışdı: “Əsas depressiyaya düşməməkdir, kədərə dalmamaqdır. İnanıram ki, tezliklə hər şey yaxşı olacaq. Bizi öldürməyən bizi daha da güclü edir”.
Nobel mükafatı alması, bu münasibətlə ABŞ prezidentinin, neçə-neçə dünya çaplı siyasi-ictimai, dövlət xadiminin təbrikləri həbsxanada ona ruh, güc verəcək. Bu mükafat Ales Belyaskinin azad olunması yolunda yaşıl işıq olacaq, dostumuz azadlığa çıxacaq, 20 il əvvəl Belarus meşəsində “ölkələrimizi demokratiya yoluna necə çıxarmalı?” sualının axtarışına davam edəcək.
…Və beləcə, dünyada Lukaşenkolar yox, Ales Belyaskilər qalacaq!
Vahid Qazi
8 oktyabr 2022
Helsinqborq, İsveç
Müəllifin bütün yazıları - Vahid QAZİ
Bölməyə aid digər xəbərlər