12:35 / 14-07-2020
Müəllimlər üçün kurikulum üzrə sınaq imtahanı keçiriləcək
12:27 / 14-07-2020
Müəllimlər üçün sınaq imtahanı keçiriləcək
12:24 / 14-07-2020
Pakistan Ermənistanın Azərbaycana hücumunu sərt şəkildə pisləyib
12:20 / 14-07-2020
İqtisadiyyat Nazirliyi monitorinqlər keçirir
12:19 / 14-07-2020
Azərbaycanda mövsümün ən yaxşı futbolçularının adları açıqlanıb - Siyahı
12:16 / 14-07-2020
İTV avtomobillərin hərəkətini monitorinq etmək üçün 30 min manat xərcləyəcək
11:58 / 14-07-2020
Qubada futbol oynayan 25 nəfər cərimə olunub
11:50 / 14-07-2020
Rusiyada daha 6248 nəfərdə koronavirus aşkarlanıb
11:45 / 14-07-2020
Kişi keçmiş həyat yoldaşına xəsarət yetirib
11:17 / 14-07-2020
Prezidentin köməkçisi: "Ermənistanın cəzasızlığı onu növbəti hərbi avantüralara şirnikləndirir"
11:15 / 14-07-2020
Mirzə Sadıq xan Müstəşarəddövlə - Fotolar
11:11 / 14-07-2020
Karantin rejimini pozan 1310 nəfər cərimələnib
11:01 / 14-07-2020
Ermənistanda daha 339 nəfərdə koronavirus aşkarlanıb
10:58 / 14-07-2020
Ukraynada koronavirusdan sağalanların sayı artıb
10:42 / 14-07-2020
İyulun 20-dən sonra növbəti buraxılış imtahanları keçirilə bilər
10:40 / 14-07-2020
Artur Rasizadə: “Anamın erməni olması ilə bağlı deyilənlər....” - Müsahibə
10:35 / 14-07-2020
Ermənilər Tovuzun kəndini yenidən artilleriya atəşinə tutub
10:30 / 14-07-2020
Təhsil Nazirliyi: "İlin sonuna 102 məktəb binası istifadəyə veriləcək"
10:12 / 14-07-2020
ABŞ: "Azərbaycan və Ermənistanı güc tətbiqini dayandırmağa çağırırıq"
10:01 / 14-07-2020
Qırğızıstanın Xarici işlər naziri koronavirusa yoluxub
09:52 / 14-07-2020
Gürcüstanda koronavirusa yoluxanların sayı minə çatır
09:40 / 14-07-2020
Cəbhədə son vəziyyət necədir?
08:43 / 14-07-2020
BMT Baş katibi Tovuzdakı döyüşlərlə bağlı çağırış etdi
00:58 / 14-07-2020
Ukrayna münaqişənin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həllinə tərəfdardır
20:33 / 13-07-2020
Təhsil naziri kadr dəyişikliyi edib - Təyinat
19:33 / 13-07-2020
Sahibə Qafarova: "Azərbaycan əsgəri düşmənin istənilən həmləsinin qarşısını almağa qadirdir"
19:28 / 13-07-2020
Lavrov nazirlərlə danışdı: "Atəşi dərhal dayandırın"
13:03 / 09-07-2020
Postsovet ölkələrində böyük siyasi dəyişikliklər baş verə bilər
22:41 / 10-07-2020
General vəzifədən azad edildi - Foto
18:49 / 09-07-2020
Baş katibin arvadının faciəli həyatı - Firuz Mustafa yazır
20:33 / 13-07-2020
Təhsil naziri kadr dəyişikliyi edib - Təyinat
13:41 / 09-07-2020
Vəzifəli şəxslərə qarşı növbəti əməliyyat keçirilib?
08:20 / 10-07-2020
Mehdiqulu xan Tacbəxş: zəka və zəhmin tacı - Foto
14:22 / 09-07-2020
Kişi qırığı - Azad Müzəffərli yazır
19:49 / 09-07-2020
Müğənni karantin qaydalarını pozub - Video
08:31 / 10-07-2020
Xalq artisti Canəli Əkbərovun oğlu vəfat edib
19:53 / 09-07-2020
Ansambl beynəlxalq yarışmada uğur qazanıb
10:29 / 11-07-2020
Stalinin qızı - Firuz Mustafa yazır
17:03 / 10-07-2020
Azərbaycan millisinin yeni baş məşqçisi bəlli olub
Avtoritar rejimlər üçün geri sayım başlayıb - Politoloq yazır
Tarix: 12-06-2019 16:59 | Bölmə: Xəqani CƏFƏRLİ
Bu ilin baharından başlayaraq Rusiya və Türkiyədə baş verən hadisələri bir il öncə təsəvvür etmək çox çətin idi. Ancaq indi tam əminliklə demək olar ki, bu ölkələr böyük dəyişiklik mərhələsinə qədəm qoyub. Bu dəyişiklik mərhələsinin nə qədər çəkəcəyini riyazi dəqiqliklə müəyyən etmək mümkün deyil. Ancaq proseslərin dinamikasını təhlil etdikdə Rusiya və Türkiyədə dəyişikliklərin yaxın il yarın ərzində gerçəkləşə biləcəyini proqnozlaşdırmaq olar. Ancaq bəzi faktorların təsiri ilə zaman məsafəsinin dəyişməsi də mümkündür. Məsələn, neftin qiymətinin kəskin ucuzlaşması Rusiyada inqilabi prosesləri daha da sürətləndirə bilər. Əksinə, neftin qiyməti kəskin bahalaşarsa, Putin rejiminin ömrünün uzanma ehtimalı böyükdür.
Ərdoğanın avtoritar rejiminin ömrü isə son günlər ABŞ haqqında danışılan sanksiyalardan çox asılıdır. Əgər ABŞ-ın Türkiyəyə qarşı ehtimal olunan sanksiyaları reallaşarsa, Ərdoğanın iflası qaçılmaz ola bilər. Ancaq proseslərin indiki inkişafı Putin və Ərdoğan üçün nikbinlik vəd eləmir.
Putinin nüfuzu sürətlə enir. Kremlin bütün cəhdlərinə baxmayaraq bu prosesi dayandırmaq mümkün olmur. Ən təhlükəlisi isə bu deyil. Rusiya cəmiyyətində Putinin avtoritar rejiminə qarşı müqavimət başlayıb və bu, getdikcə güclənir.
Həbslərə baxmayaraq Putinin şəxsiyyətini təhqir edən hərəkətlərin qarşısını almaq olmur. Hətta Rusiyada vəziyyət elə həddə çatıb ki, Daxili İşlər Nazirliyinin regional idarələrinin divarlarına böyük hərflərlə Putini ağır formada təhqir edən ifadələr yazmağa başlayıblar. Sosial şəbəkələrdə isə Putinin təhqir edilməsi kütləvi hal alıb. Çoxsaylı həbslər isə prosesi dayandıra bilmədiyi kimi, zəiflədə də bilmir. Əksinə, cəmiyyət siyasi motivli hər bir həbsə kəskin müqavimət göstərir. Bu prosesin ən bariz nümunəsi “Meduza” internet resursunun əməkdaşı İvan Qolunovun narkotik ittihamı ilə şərlənərək həbs olunması zamanı müşahidə edildi. Rusiya cəmiyyətinin nüfuzlu şəxslərinin jurnalistin şərlənərək həbs olunmasına sərt reaksiyası, çoxsaylı etiraz aksiyaları artıq avtoritar rejimin “oyun qaydaları”nın işləmədiyini təsdiqlədi. Cəmiyyətin sərt reaksiyası hakimiyyəti dərhal geri addım atmağa vadar etdi və İvan Qolunova qarşı açılan cinayət işinə xitam verildi. Jurnalsitin həbsinə əsas verən saxta dəlillər yaratmış vəzifəli şəxslər “günah keçisi” elan olunaraq vəzifələrindən kənarlaşdırıldılar.
Çox maraqlıdır ki, İvan Qolunovun həbsi ətrafında prosesin məhz bu ssenari üzrə inkişaf edəcəyini proqnozlaşdıranlar da var idi. Rusiyanın ən çox istinad edilən politolqu kimi tanınan Moskva Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun professoru Valeri Solovey İvan Qolunovun həbsinin ilk günündə hadisə ilə bağlı verdiyi açıqlamada cəmiyyətin reaksiyasının kəskin olacağı və bundan sonra hakimiyyətin geri addım atacağını proqnozlaşdırmışdı.
Professor Valeri Solovey hesab edir ki, Rusiyanın hakim dairələri artıq cəmiyyətin dözmək niyyətində olmadığının fərqindədir və istənilən kobud müdaxilə proseslərin nəzarətdən çıxmasına səbəb ola bilər. Çünki bundan əvvəl əyalətlərdə baş verən proseslər cəmiyyətin daha dözmək niyyətində olmadığını üzə çıxarmışdı. Son zamanlarda Rusiyanın əyalətlərini bürüyən etiraz aksiyaları da vəziyyətin nə qədər gərgin olduğunu göstərdi.
Belə ki, Kremlin siyasətinin əleyhinə keçirilən etiraz aksiyalarında Putini onlara qarşı müharibə elan etməkdə ittiham edənlər bunu cavabsız qoymacaqlarını bildirdilər.
Baş verən hadisələr göstərir ki, Rusiya cəmiyyətində hakimiyyətdən narazılıq sürətlə artır və əhali radikallaşır. Putinin şəxsiyyətinin ağır formada təhqir edilməsi, etiraz aksiyalarının artması və radikallıqla yanaşı sosial şəbəkələrə maraq da artır. Araşdırmalara görə, may ayında Rusiyada “YouTube” izləyicilərinin sayı televiziya izləyicilərinin sayını üstələyib.
Bu araşdırmadan öncə keçirilən başqa bir araşdırma isə mart ayından intert resurslara verilən reklamın həcminin telekanallara verilən reklamı üstələdiyini üzə çıxarmışdı. Bütün bunlar göstərir ki, Rusiyada avtoritarizmin əsasları sarsılmaqdadır və onu labüd sonluqdan heç nə xilas edə bilməz.
Türkiyədə baş verən proseslər də artıq Ərdoğanın avtoritar rejiminin əsaslarının sarsılmağa başladığını göstərir. Martın sonuncu günü keçirilən yerli seçkilərdə hakim partiya üç böyük şəhərdə məğlub oldu. İstanbulu itirməyi hakimiyyətin itirilməsinin başlanğacı kimi qəbul edən Ərdoğan rejimi ciddi əsaslar göstərmədən bu meqapolisdə keçirilmiş səsvermənin nəticəsini ləğv etdi. Ancaq bu addım avtoritar rejimlərin çöküşü zamanı açıq müşahidə olunan bir məqamı yenidən üzə çıxardı. Bu məqam cəmiyyətin belə hallarda çökməkdə olan rejimin arxasından çəkilərək onun önünü kəsməsindən ibarətdir. Ərdoğan rejimi Əkrəm İmamoğlunun İstanbul Böyük Bələdiyyəsinin başqanı seçildiyi 31 Mart səsverməsinin nəticələrini ləğv etdi və bununla özünün “qəbirqazanı”nı meydana çıxardı. Məhz səsvermənin nəticəsinin ləğvi Əkrəm İmamoğlunu Ərdoğanın alternativinə çevirdi və üç ay öncəyə kimi bələdiyyə başqanlığı uğrunda autsayder qismində çıxış edən şəxs bu gün Türkiyənin yeni liderinə çevrilməkdədir. Əkrəm İmamoğlunun yeni seçki kampaniyasına 600 min nəfərə yaxın şəxsin maliyyə dəstəyi verməsi də bunu təsdiqləyir.
Türkiyənin məşhur sənətçilərindən Murat Boz Əkrəm İmamoğlunun seçki kampaniyasına 100 min lirə bağışlayıb. Əkrəm İmamoğluna dəstək artdığı kimi, hakimiyyət təmsilçilərinə qarşı etirazlar da yüksəlir. Bu, son günlər daha çox müşahidə olunur. Bu isə Ərdoğan rejimini geri addım atmağa vadar edib.
Ədalət və İnkişaf Partiyasının hakimiyyətə gəldiyi gündən ötən 17 il ərzində bir dəfə də olsun müxalifətlə teledebatlara çıxmayan rejim təmsilçiləri indi bu addımı atmağa məcbur olurlar. İyunun 16-da son 17 il ərzində iqtidarla müxalifətin namizədi - Binəli Yıldırımla Əkrəm İmamoğlu arasında teleduel olacaq.
Rusiya və Türkiyədəki avtoritar rejimlər üçün geri sayım başlayıb və prosesi dayandırmaq mümkün deyil. Bu iki dövlətin Avrasiyada baş verən proseslərə hansı təsirlər göstərdiyini nəzərə alsaq, onda qeyd edə bilərik ki, Putin və Ərdoğan rejiminin çökməsi bu məkanda çox güclü “siyasi zəlzələ” effekti verərək böyük dəyişikliklərə səbəb olacaq.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 12-06-2019 16:59 | Bölmə: Xəqani CƏFƏRLİ
Bu ilin baharından başlayaraq Rusiya və Türkiyədə baş verən hadisələri bir il öncə təsəvvür etmək çox çətin idi. Ancaq indi tam əminliklə demək olar ki, bu ölkələr böyük dəyişiklik mərhələsinə qədəm qoyub. Bu dəyişiklik mərhələsinin nə qədər çəkəcəyini riyazi dəqiqliklə müəyyən etmək mümkün deyil. Ancaq proseslərin dinamikasını təhlil etdikdə Rusiya və Türkiyədə dəyişikliklərin yaxın il yarın ərzində gerçəkləşə biləcəyini proqnozlaşdırmaq olar. Ancaq bəzi faktorların təsiri ilə zaman məsafəsinin dəyişməsi də mümkündür. Məsələn, neftin qiymətinin kəskin ucuzlaşması Rusiyada inqilabi prosesləri daha da sürətləndirə bilər. Əksinə, neftin qiyməti kəskin bahalaşarsa, Putin rejiminin ömrünün uzanma ehtimalı böyükdür.
Ərdoğanın avtoritar rejiminin ömrü isə son günlər ABŞ haqqında danışılan sanksiyalardan çox asılıdır. Əgər ABŞ-ın Türkiyəyə qarşı ehtimal olunan sanksiyaları reallaşarsa, Ərdoğanın iflası qaçılmaz ola bilər. Ancaq proseslərin indiki inkişafı Putin və Ərdoğan üçün nikbinlik vəd eləmir.
Putinin nüfuzu sürətlə enir. Kremlin bütün cəhdlərinə baxmayaraq bu prosesi dayandırmaq mümkün olmur. Ən təhlükəlisi isə bu deyil. Rusiya cəmiyyətində Putinin avtoritar rejiminə qarşı müqavimət başlayıb və bu, getdikcə güclənir.
Həbslərə baxmayaraq Putinin şəxsiyyətini təhqir edən hərəkətlərin qarşısını almaq olmur. Hətta Rusiyada vəziyyət elə həddə çatıb ki, Daxili İşlər Nazirliyinin regional idarələrinin divarlarına böyük hərflərlə Putini ağır formada təhqir edən ifadələr yazmağa başlayıblar. Sosial şəbəkələrdə isə Putinin təhqir edilməsi kütləvi hal alıb. Çoxsaylı həbslər isə prosesi dayandıra bilmədiyi kimi, zəiflədə də bilmir. Əksinə, cəmiyyət siyasi motivli hər bir həbsə kəskin müqavimət göstərir. Bu prosesin ən bariz nümunəsi “Meduza” internet resursunun əməkdaşı İvan Qolunovun narkotik ittihamı ilə şərlənərək həbs olunması zamanı müşahidə edildi. Rusiya cəmiyyətinin nüfuzlu şəxslərinin jurnalistin şərlənərək həbs olunmasına sərt reaksiyası, çoxsaylı etiraz aksiyaları artıq avtoritar rejimin “oyun qaydaları”nın işləmədiyini təsdiqlədi. Cəmiyyətin sərt reaksiyası hakimiyyəti dərhal geri addım atmağa vadar etdi və İvan Qolunova qarşı açılan cinayət işinə xitam verildi. Jurnalsitin həbsinə əsas verən saxta dəlillər yaratmış vəzifəli şəxslər “günah keçisi” elan olunaraq vəzifələrindən kənarlaşdırıldılar.
Çox maraqlıdır ki, İvan Qolunovun həbsi ətrafında prosesin məhz bu ssenari üzrə inkişaf edəcəyini proqnozlaşdıranlar da var idi. Rusiyanın ən çox istinad edilən politolqu kimi tanınan Moskva Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun professoru Valeri Solovey İvan Qolunovun həbsinin ilk günündə hadisə ilə bağlı verdiyi açıqlamada cəmiyyətin reaksiyasının kəskin olacağı və bundan sonra hakimiyyətin geri addım atacağını proqnozlaşdırmışdı.
Professor Valeri Solovey hesab edir ki, Rusiyanın hakim dairələri artıq cəmiyyətin dözmək niyyətində olmadığının fərqindədir və istənilən kobud müdaxilə proseslərin nəzarətdən çıxmasına səbəb ola bilər. Çünki bundan əvvəl əyalətlərdə baş verən proseslər cəmiyyətin daha dözmək niyyətində olmadığını üzə çıxarmışdı. Son zamanlarda Rusiyanın əyalətlərini bürüyən etiraz aksiyaları da vəziyyətin nə qədər gərgin olduğunu göstərdi.
Belə ki, Kremlin siyasətinin əleyhinə keçirilən etiraz aksiyalarında Putini onlara qarşı müharibə elan etməkdə ittiham edənlər bunu cavabsız qoymacaqlarını bildirdilər.
Baş verən hadisələr göstərir ki, Rusiya cəmiyyətində hakimiyyətdən narazılıq sürətlə artır və əhali radikallaşır. Putinin şəxsiyyətinin ağır formada təhqir edilməsi, etiraz aksiyalarının artması və radikallıqla yanaşı sosial şəbəkələrə maraq da artır. Araşdırmalara görə, may ayında Rusiyada “YouTube” izləyicilərinin sayı televiziya izləyicilərinin sayını üstələyib.
Bu araşdırmadan öncə keçirilən başqa bir araşdırma isə mart ayından intert resurslara verilən reklamın həcminin telekanallara verilən reklamı üstələdiyini üzə çıxarmışdı. Bütün bunlar göstərir ki, Rusiyada avtoritarizmin əsasları sarsılmaqdadır və onu labüd sonluqdan heç nə xilas edə bilməz.
Türkiyədə baş verən proseslər də artıq Ərdoğanın avtoritar rejiminin əsaslarının sarsılmağa başladığını göstərir. Martın sonuncu günü keçirilən yerli seçkilərdə hakim partiya üç böyük şəhərdə məğlub oldu. İstanbulu itirməyi hakimiyyətin itirilməsinin başlanğacı kimi qəbul edən Ərdoğan rejimi ciddi əsaslar göstərmədən bu meqapolisdə keçirilmiş səsvermənin nəticəsini ləğv etdi. Ancaq bu addım avtoritar rejimlərin çöküşü zamanı açıq müşahidə olunan bir məqamı yenidən üzə çıxardı. Bu məqam cəmiyyətin belə hallarda çökməkdə olan rejimin arxasından çəkilərək onun önünü kəsməsindən ibarətdir. Ərdoğan rejimi Əkrəm İmamoğlunun İstanbul Böyük Bələdiyyəsinin başqanı seçildiyi 31 Mart səsverməsinin nəticələrini ləğv etdi və bununla özünün “qəbirqazanı”nı meydana çıxardı. Məhz səsvermənin nəticəsinin ləğvi Əkrəm İmamoğlunu Ərdoğanın alternativinə çevirdi və üç ay öncəyə kimi bələdiyyə başqanlığı uğrunda autsayder qismində çıxış edən şəxs bu gün Türkiyənin yeni liderinə çevrilməkdədir. Əkrəm İmamoğlunun yeni seçki kampaniyasına 600 min nəfərə yaxın şəxsin maliyyə dəstəyi verməsi də bunu təsdiqləyir.
Türkiyənin məşhur sənətçilərindən Murat Boz Əkrəm İmamoğlunun seçki kampaniyasına 100 min lirə bağışlayıb. Əkrəm İmamoğluna dəstək artdığı kimi, hakimiyyət təmsilçilərinə qarşı etirazlar da yüksəlir. Bu, son günlər daha çox müşahidə olunur. Bu isə Ərdoğan rejimini geri addım atmağa vadar edib.
Ədalət və İnkişaf Partiyasının hakimiyyətə gəldiyi gündən ötən 17 il ərzində bir dəfə də olsun müxalifətlə teledebatlara çıxmayan rejim təmsilçiləri indi bu addımı atmağa məcbur olurlar. İyunun 16-da son 17 il ərzində iqtidarla müxalifətin namizədi - Binəli Yıldırımla Əkrəm İmamoğlu arasında teleduel olacaq.
Rusiya və Türkiyədəki avtoritar rejimlər üçün geri sayım başlayıb və prosesi dayandırmaq mümkün deyil. Bu iki dövlətin Avrasiyada baş verən proseslərə hansı təsirlər göstərdiyini nəzərə alsaq, onda qeyd edə bilərik ki, Putin və Ərdoğan rejiminin çökməsi bu məkanda çox güclü “siyasi zəlzələ” effekti verərək böyük dəyişikliklərə səbəb olacaq.
Reyting.az
Müəllifin bütün yazıları - Xəqani CƏFƏRLİ
Bölməyə aid digər xəbərlər
31-07-2019, 14:06
Xəqani CƏFƏRLİ - İnqilabın baş verəcəyi tarix - Onu əvvəlcədən təyin etmək mümkündürmü?
Azərbaycanın keçmiş Baş naziri ittihamlara cavab verib, bəzi sirlərin üstünü açdı
CXP rəhbəri deyir ki, Azərbaycan dövləti və xalqının iradəsi xaricində rus imperiyasının siyasətinin Xarici İşlər Nazirliyimizin simasında hələ də davam etməsi dövlətçiliyimizə vurulan sarsıdıcı zərbədir
Deputat: "İnsanlarımız karantin qaydalartına riayət etmədikcə, bu virus bizim hər birimizin evinə gələcək"
Milli Məclisin üzvü: “Ölkədə biznesin çökməməsi üçün sahibkarlığa dəstək göstərilməli, birinci karantin mərhələsindəki kömək mexanizmi bərpa edilməlidir”
Azərbaycan-Avar Birliyinin rəhbəri deyir ki, etnik mənsubiyyətlərinə görə problemləri olmasa da, mənsub olduğu xalqın nümayəndəsi dövlətin rəhbər strukturlarında çox az təmsil olunur
