17:56 / 08-07-2020
Kanye Uest ABŞ-da prezidentliyə müstəqil namizəd olacaq
17:47 / 08-07-2020
Ağdaşda karantin qaydalarını pozanalr cərimələnib
17:40 / 08-07-2020
Bakıda qəbir yeri satan bələdiyyə əməkdşaı cinayət başında yaxalanıb
17:38 / 08-07-2020
Türkiyə və Rusiya Baş Qərargah rəisləri telefonla danışıb
17:15 / 08-07-2020
ATƏT-in Minsk Qrupunda Fransanı rotasiya qaydasında İtaliya əvəz edə bilər
17:11 / 08-07-2020
Daha bir futbol hakimi koronavirusa yoluxdu
17:00 / 08-07-2020
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
16:50 / 08-07-2020
Ermənistan cəbhə xəttində növbəti təxribat törədib
16:47 / 08-07-2020
Ədliyyə sistemində islahatlar aparılacaq
16:38 / 08-07-2020
Hava şəraiti pisləşəcək - Xəbərdarlıq
16:20 / 08-07-2020
"Neftçi” Rəhman Hacıyevlə müqavilənin müddətini uzadıb
16:11 / 08-07-2020
Dövlət qulluğuna qəbul üzrə təxirə salınmış müsahibələrin keçirilmə qrafiki müəyyən edilib
16:03 / 08-07-2020
Ağsuda yas mərasimində iştirak edən 18 nəfər cərimələnib
15:49 / 08-07-2020
Hərbi prokurorluqda yeni idarə və şöbələr yaradıldı - Təyinatlar
15:35 / 08-07-2020
BAXCP sədrindən partiya liderləri ilə görüşə şərh: "Qurultaylari üçün xüsusi iclas salonu ayrılacaq"
15:27 / 08-07-2020
Efiopiyada müğənninin ölümü iğtişaşlara səbəb oldu, 239 nəfər öldürüldü
15:17 / 08-07-2020
Dövlət qurumlarında çalışan bir qrup şəxs qaydaları pozaraq ailəsi ilə istirahətə gedib
15:15 / 08-07-2020
Çin, ABŞ və Rusiya silahları Türkiyənin mövqelərini hədəfə alıb - Video
15:05 / 08-07-2020
COVID-19-a yoluxmuş şəxslərin evdə müalicə prosesi açıqlanıb
14:56 / 08-07-2020
Lavrov: "İndi Xəlifə Haftar atəşkəsə razıdır, Sərrac isə yox"
14:52 / 08-07-2020
İranda koronavirusa daha 2691 nəfər yoluxub
14:45 / 08-07-2020
“Abituriyentlər üçün dərs vaxtı”nın sabaha olan cədvəli açıqlanıb
14:43 / 08-07-2020
Hərbi prokurorluqda yeni təyinatlar olub - Siyahı
14:36 / 08-07-2020
Nazirlikdən Baş epidemioloqun istefasına - Reaksiya
14:22 / 08-07-2020
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
14:22 / 08-07-2020
Prokurorluq daha bir vəzifəli şəxsin həbsi ilə bağlı məlumat yaydı - Video
14:09 / 08-07-2020
Hərbi prokurora müavin təyin edilib
13:58 / 08-07-2020
Rusiyanın Azərbaycandakı agentlərinə Ramiz Mehdiyev rəhbərlik edib - İttiham
11:15 / 04-07-2020
Baş nazirə, hazırkı və sabiq səhiyyə nazirinə cinayət işi açıldı - Fotolar
21:46 / 03-07-2020
Asim Mollazadə: “Təcavüzkara qarşı ciddi tədbirlər görülmür və bu...”
18:02 / 03-07-2020
Karantin olan daha 8 rayon əhalisnə 190 manat yardım veriləcək
01:38 / 04-07-2020
"Arsenal" futbolçu ilə yeni müqavilə imzalayıb
23:26 / 04-07-2020
Müəllimlərin işə qəbulu imtahanı təxirə salınacaq? - Açıqlama
00:45 / 04-07-2020
16 şəhər və rayonda ictimai nəqliyyatın fəaliyyəti dayandırıldı
11:48 / 04-07-2020
Həkim: "Bəhram Bağırzadənin səhhəti ilə bağlı hər şey yaxşıdır"
18:41 / 06-07-2020
Elmar Məmmədyarovun kürsüsü laxlayır - Yeni XİN rəhbəri kim olacaq?
16:29 / 06-07-2020
Azərbaycana daha bir təhlükə - Sabiq nazir xəbərdarlıq etdi - Foto
01:50 / 05-07-2020
Əbədiyyət düsturu - Firuz Mustafa yazır
11:01 / 05-07-2020
Azərbaycanda idarə rəisi olmuş şəxsin xaricdə biznesi üzə çıxdı - Fotolar
Oliqarxlara qarşı qiyam
Tarix: 26-06-2019 16:31 | Bölmə: Xəqani CƏFƏRLİ
Son günlər Gürcüstanda baş verən hadisələr ötən ilin əvvəllərindən Ermənistan, Moldova, Ukrayna, Slovakiya, Rumıniya və Çexiyada baş verən proseslərin ümumi cəhətinin olduğunu bir daha təsdiqlədi. İndi əminliklə demək olar ki, keçmiş sosialist düşərgəsində “milli oliqarx”lara qarşı qiyam başlayıb.
Bu ölkələrdə baş verən hadisələr həm də miqyasına görə, 30 il əvvəl sovet totalitarizminə qarşı başlanan hərəkatla müqayisə oluna bilər.
İyunun 23-də Praqada oliqarx baş nazir Andre Babişin istefası tələbi ilə keçirilən aksiya Çexiyada 1989-cu ildə baş vermiş “Məxməri inqilab”dan sonra keçirilən ən böyük etiraz aksiyası hesab olunur. “Demokratiya üçün milyon an” vətəndaş hərəkatının təşəbbüsü ilə keçirilən aksiyada 250 min nəfərin iştirak etdiyi bildirilir.
Qeyd edək ki, Çexiyada baş nazir və milyarder Andrey Babiş əleyhinə etirazlar ötən ildən başlayıb. Oliqarx baş nazirin Avropa Birliyinin Çexiyada kiçik biznesi dəstəkləmək üçün ayırdığı qrantların bir hissəsini mənimsəməsi iddiaları meydana çıxdıqdan sonra etirazlara start verilib və artıq güclü xalq hərəkatına çevrilib. Çexiya vətəndaşları oliqarx baş nazirin istefasına nail olana kimi aksiyaları davam etdirmək niyyətindədirlər və növbəti ümummilli aksiya noyabrın 16-na təyin olunub.
Çexlər oliqarx baş nazirlə yanaşı “Rusiyanın agenti” adlandırdıqları prezident Miloş Zemanın da istefasını tələb edirlər.
Gürcüstan paytaxtında son günlər ard-arda keçirilən etiraz aksiyalarının da hədəfi baş nazir Mamuka Baxtadzenin və ya Salome Zurabişvilinin əleyhinə deyil, hakim partiyanın sədri, oliqarx Bidzina İvanişviliyə qarşı yönəlib. Buna görə Gürcüstanda etirazçılar prezident və ya baş nazirin istefasını deyil, erkən parlament seçkilərinin keçirilməsini tələb edirlər. Müşahidəçilər başlanan etirazları oliqarx Bidzina İvanişviliyə qarşı qiyam kimi qiymətləndirirlər.
Gürcüstanın sabiq prezidenti Saakaşvili də Gürcüstanda baş verən hadisələri ötən il Ermənistanda baş vermiş olayların, Ukraynada prezident seçkisi ətrafında yaranmış mühitin və ən nəhayət, bir neçə gün əvvəl Moldovada təkararlanan prosesin davamı hesab edir. Sabiq prezidentin fikrincə, insanlar artıq oliqarxların köləsi olmaq istəmir.
Gürcüstandakı hadisələrin ilhamvericisi hesab olunan Moldovada oliqarx Vlad Plaxotnyuka qarşı etirazlar ötən aydan başlamışdı. Etirazların genişlənməsi və müxalifət partiyalarının vahid mövqedən çıxış etməsi nəticəsində oliqarx Vlad Plaxotnyuk ölkəni tərk etdi və hakim partiyanın sədrliyindən istefa verdi. Vlad Plaxotnyuk da Bidzina İvanişvili kimi rəsmi şəkildə dövlət və hökumət vəzifəsi tutmasa da, hakim partiyaya rəhbərliyi əlində saxlmaqla hakimiyyətə tam nəzarət edirdi. Oliqarx Vlad Plaxotnyuka qarşı elə böyük narazılıq var idi ki, Qərbyönümlü müxalifət Rusiyayanlısı sosialistlərlə ortaq mövqeyə gələ bildi və bundan sonra Moldovada oliqarxın hakimiyyətinə son qoyuldu.
Moldovadan əvvəl Ukraynada “Xalqın xidmətçisi” televiziya serialında baş rolun ifaçısı Vladimir Zelenski oliqarx dövlət başçısı Petr Poroşenkoya prezident seçkisində çox böyük fərqlə qalib gəldi. Zelenskinin seçikinin ikinci turunda seçicilərin 73 faizindən çoxunun dəstəyini qazanması Ukraynanın oliqarxlara qarşı çıxışının nəticəsi kimi qəbul olunur.
Postsovet respublikalarında və bəzi Şərqi Avropa ölkələrində oliqarx liderlərə qarşı başlanan hərəkat ABŞ-da böyük məmnuniyyət doğurub və dəstək qazanıb. ABŞ-ın nüfuzlu media orqanlarında postsovet məkanında oliqarxlara qarşı mübarizəni dəstəkləyən məqalələr dərc olunur.
Proseslərin təhlili göstərir ki, Vaşinqton postsovet məkanında oliqarxlara qarşı başlanan mübarizəyə mənəvi dəstək verməklə kifayətlənmək niyyətində deyil. ABŞ-ın böyük təsirə malik beyin mərkəzlərində və nüfuzlu media quruluşlarında Qərbin postsovet respublikalarına oliqarxlara qarşı başlanan mübarizəyə dəstək verməsi ilə təkliflər ard-arda səslənir. ABŞ-la yanaşı Böyük Britaniya, Fransa və Almaniyada postsovet respublikalarında oliqarxlara qarşı mübarizəyə siyasi və mənəvi dəstək verirlər. ABŞ-ın nüfuzlu beyin mərkəzlərində hesab edirlər ki, Qərbin gülü dəstəyi olarsa postsovet respublikaları oliqarxlarla mübarizədə Slovakiya və Rumıniya kimi qısa zamanda uğur qazana bilərlər.
Slovakiyada islahat tərəfdarı, vəkil Zuzana Çaputovanın prezident seçkilərində qələbəsi, Rumıniyada Liviu Draqniyanın həbs edilməsi oliqarxla mübarizənin uğurlu nəticələri hesab olunur.
Qərb postsovet ölkələrində oliqarxlara qarşı başlayan mübarizəyə verdiyi mənəvi dəstəyi real addımlarla tamamlamağa başlayıb. Yaxın günlərdə ukraynalı oliqarx Dmitri Firtaşın ABŞ ədliyyəsinə təhvil verilməsi nəhayət ki, reallaşa bilər. Hələ 2014-cü ildən Avsriyada istintaq altında olan və haqqında məhkəmənin ölkəni tərk etməmək qərarı verilən Firtaşın ABŞ ədliyyəsinə təvil verilməsinə Avstriya Ali Məhkəməsi razılıq verib. Firtaşin ABŞ ədliyyəsinə təslim edilməsi həm Ukrayna, həm də bütövlükdə postsovet ölkələrinin oliqarxlarına böyük zərbə ola bilər. Şərhçilər isə Firtaşın taleyini postsovet ölkələrinin digər oliqarxlarının da yaşaya biləcəyinə diqqət çəkirlər.
Qərbin beyin mərkəzlərində hesab edirlər ki, postsovet respublikalarından olan oliqarxlar özlərinin şəxsi mənafeyi naminə demokratiləşməyə mane olmaqla, Rusiyanın bölgədə öz təsir imkanlarını qoruyub saxlamağa və bəzən hətta artırmasına da imkan verir. Ona görə də, Qərbin bəzi beyin mərkəzlərində postsovet respublikalarından olan oliqarxları Rusiyanın avtoritar prezidenti Vladimir Putinin oliqarxları hesab edirlər.
ABŞ-ın təhlükəsizlik və hərbi məsələlər üzrə ixtisaslaşmış beyin mərkəzləri isə Ağ Evə çağırış edərək postsovet məkanında demokratik seçkilər və qanunun aliliyi məsələsində daha prinsipial, oliqarxlara qarşı mübarizədə güzəştsiz mövqe tutmağa çağırırlar. Qərbin oliqarxlarla mübarizədə postsovet ölkələrinin xalqlarına verdiyi dəstəyin artması isə bu prosesin postsovet məkanının digər ölklərinə də sıçrayacağını ehtimal etməyə əsas verir.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-06-2019 16:31 | Bölmə: Xəqani CƏFƏRLİ
Son günlər Gürcüstanda baş verən hadisələr ötən ilin əvvəllərindən Ermənistan, Moldova, Ukrayna, Slovakiya, Rumıniya və Çexiyada baş verən proseslərin ümumi cəhətinin olduğunu bir daha təsdiqlədi. İndi əminliklə demək olar ki, keçmiş sosialist düşərgəsində “milli oliqarx”lara qarşı qiyam başlayıb.
Bu ölkələrdə baş verən hadisələr həm də miqyasına görə, 30 il əvvəl sovet totalitarizminə qarşı başlanan hərəkatla müqayisə oluna bilər.
İyunun 23-də Praqada oliqarx baş nazir Andre Babişin istefası tələbi ilə keçirilən aksiya Çexiyada 1989-cu ildə baş vermiş “Məxməri inqilab”dan sonra keçirilən ən böyük etiraz aksiyası hesab olunur. “Demokratiya üçün milyon an” vətəndaş hərəkatının təşəbbüsü ilə keçirilən aksiyada 250 min nəfərin iştirak etdiyi bildirilir.
Qeyd edək ki, Çexiyada baş nazir və milyarder Andrey Babiş əleyhinə etirazlar ötən ildən başlayıb. Oliqarx baş nazirin Avropa Birliyinin Çexiyada kiçik biznesi dəstəkləmək üçün ayırdığı qrantların bir hissəsini mənimsəməsi iddiaları meydana çıxdıqdan sonra etirazlara start verilib və artıq güclü xalq hərəkatına çevrilib. Çexiya vətəndaşları oliqarx baş nazirin istefasına nail olana kimi aksiyaları davam etdirmək niyyətindədirlər və növbəti ümummilli aksiya noyabrın 16-na təyin olunub.
Çexlər oliqarx baş nazirlə yanaşı “Rusiyanın agenti” adlandırdıqları prezident Miloş Zemanın da istefasını tələb edirlər.
Gürcüstan paytaxtında son günlər ard-arda keçirilən etiraz aksiyalarının da hədəfi baş nazir Mamuka Baxtadzenin və ya Salome Zurabişvilinin əleyhinə deyil, hakim partiyanın sədri, oliqarx Bidzina İvanişviliyə qarşı yönəlib. Buna görə Gürcüstanda etirazçılar prezident və ya baş nazirin istefasını deyil, erkən parlament seçkilərinin keçirilməsini tələb edirlər. Müşahidəçilər başlanan etirazları oliqarx Bidzina İvanişviliyə qarşı qiyam kimi qiymətləndirirlər.
Gürcüstanın sabiq prezidenti Saakaşvili də Gürcüstanda baş verən hadisələri ötən il Ermənistanda baş vermiş olayların, Ukraynada prezident seçkisi ətrafında yaranmış mühitin və ən nəhayət, bir neçə gün əvvəl Moldovada təkararlanan prosesin davamı hesab edir. Sabiq prezidentin fikrincə, insanlar artıq oliqarxların köləsi olmaq istəmir.
Gürcüstandakı hadisələrin ilhamvericisi hesab olunan Moldovada oliqarx Vlad Plaxotnyuka qarşı etirazlar ötən aydan başlamışdı. Etirazların genişlənməsi və müxalifət partiyalarının vahid mövqedən çıxış etməsi nəticəsində oliqarx Vlad Plaxotnyuk ölkəni tərk etdi və hakim partiyanın sədrliyindən istefa verdi. Vlad Plaxotnyuk da Bidzina İvanişvili kimi rəsmi şəkildə dövlət və hökumət vəzifəsi tutmasa da, hakim partiyaya rəhbərliyi əlində saxlmaqla hakimiyyətə tam nəzarət edirdi. Oliqarx Vlad Plaxotnyuka qarşı elə böyük narazılıq var idi ki, Qərbyönümlü müxalifət Rusiyayanlısı sosialistlərlə ortaq mövqeyə gələ bildi və bundan sonra Moldovada oliqarxın hakimiyyətinə son qoyuldu.
Moldovadan əvvəl Ukraynada “Xalqın xidmətçisi” televiziya serialında baş rolun ifaçısı Vladimir Zelenski oliqarx dövlət başçısı Petr Poroşenkoya prezident seçkisində çox böyük fərqlə qalib gəldi. Zelenskinin seçikinin ikinci turunda seçicilərin 73 faizindən çoxunun dəstəyini qazanması Ukraynanın oliqarxlara qarşı çıxışının nəticəsi kimi qəbul olunur.
Postsovet respublikalarında və bəzi Şərqi Avropa ölkələrində oliqarx liderlərə qarşı başlanan hərəkat ABŞ-da böyük məmnuniyyət doğurub və dəstək qazanıb. ABŞ-ın nüfuzlu media orqanlarında postsovet məkanında oliqarxlara qarşı mübarizəni dəstəkləyən məqalələr dərc olunur.
Proseslərin təhlili göstərir ki, Vaşinqton postsovet məkanında oliqarxlara qarşı başlanan mübarizəyə mənəvi dəstək verməklə kifayətlənmək niyyətində deyil. ABŞ-ın böyük təsirə malik beyin mərkəzlərində və nüfuzlu media quruluşlarında Qərbin postsovet respublikalarına oliqarxlara qarşı başlanan mübarizəyə dəstək verməsi ilə təkliflər ard-arda səslənir. ABŞ-la yanaşı Böyük Britaniya, Fransa və Almaniyada postsovet respublikalarında oliqarxlara qarşı mübarizəyə siyasi və mənəvi dəstək verirlər. ABŞ-ın nüfuzlu beyin mərkəzlərində hesab edirlər ki, Qərbin gülü dəstəyi olarsa postsovet respublikaları oliqarxlarla mübarizədə Slovakiya və Rumıniya kimi qısa zamanda uğur qazana bilərlər.
Slovakiyada islahat tərəfdarı, vəkil Zuzana Çaputovanın prezident seçkilərində qələbəsi, Rumıniyada Liviu Draqniyanın həbs edilməsi oliqarxla mübarizənin uğurlu nəticələri hesab olunur.
Qərb postsovet ölkələrində oliqarxlara qarşı başlayan mübarizəyə verdiyi mənəvi dəstəyi real addımlarla tamamlamağa başlayıb. Yaxın günlərdə ukraynalı oliqarx Dmitri Firtaşın ABŞ ədliyyəsinə təhvil verilməsi nəhayət ki, reallaşa bilər. Hələ 2014-cü ildən Avsriyada istintaq altında olan və haqqında məhkəmənin ölkəni tərk etməmək qərarı verilən Firtaşın ABŞ ədliyyəsinə təvil verilməsinə Avstriya Ali Məhkəməsi razılıq verib. Firtaşin ABŞ ədliyyəsinə təslim edilməsi həm Ukrayna, həm də bütövlükdə postsovet ölkələrinin oliqarxlarına böyük zərbə ola bilər. Şərhçilər isə Firtaşın taleyini postsovet ölkələrinin digər oliqarxlarının da yaşaya biləcəyinə diqqət çəkirlər.
Qərbin beyin mərkəzlərində hesab edirlər ki, postsovet respublikalarından olan oliqarxlar özlərinin şəxsi mənafeyi naminə demokratiləşməyə mane olmaqla, Rusiyanın bölgədə öz təsir imkanlarını qoruyub saxlamağa və bəzən hətta artırmasına da imkan verir. Ona görə də, Qərbin bəzi beyin mərkəzlərində postsovet respublikalarından olan oliqarxları Rusiyanın avtoritar prezidenti Vladimir Putinin oliqarxları hesab edirlər.
ABŞ-ın təhlükəsizlik və hərbi məsələlər üzrə ixtisaslaşmış beyin mərkəzləri isə Ağ Evə çağırış edərək postsovet məkanında demokratik seçkilər və qanunun aliliyi məsələsində daha prinsipial, oliqarxlara qarşı mübarizədə güzəştsiz mövqe tutmağa çağırırlar. Qərbin oliqarxlarla mübarizədə postsovet ölkələrinin xalqlarına verdiyi dəstəyin artması isə bu prosesin postsovet məkanının digər ölklərinə də sıçrayacağını ehtimal etməyə əsas verir.
Müəllifin bütün yazıları - Xəqani CƏFƏRLİ
Bölməyə aid digər xəbərlər
31-07-2019, 14:06
Xəqani CƏFƏRLİ - İnqilabın baş verəcəyi tarix - Onu əvvəlcədən təyin etmək mümkündürmü?
CXP rəhbəri deyir ki, Azərbaycan dövləti və xalqının iradəsi xaricində rus imperiyasının siyasətinin Xarici İşlər Nazirliyimizin simasında hələ də davam etməsi dövlətçiliyimizə vurulan sarsıdıcı zərbədir
Deputat: "İnsanlarımız karantin qaydalartına riayət etmədikcə, bu virus bizim hər birimizin evinə gələcək"
Milli Məclisin üzvü: “Ölkədə biznesin çökməməsi üçün sahibkarlığa dəstək göstərilməli, birinci karantin mərhələsindəki kömək mexanizmi bərpa edilməlidir”
Azərbaycan-Avar Birliyinin rəhbəri deyir ki, etnik mənsubiyyətlərinə görə problemləri olmasa da, mənsub olduğu xalqın nümayəndəsi dövlətin rəhbər strukturlarında çox az təmsil olunur
Professor deyir ki, böyük güclər virusu salıb ortaya və müharibəni bu şəkildə aparırlar
