00:55 / 22-11-2024
Silvester Stallone yeni seriala çəkilir
00:45 / 22-11-2024
Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto
00:07 / 22-11-2024
Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”
23:28 / 21-11-2024
Gəncədə iki nəfər bıçaqlanıb
22:07 / 21-11-2024
Putin ABŞ və Qərb dövlətlərinə xəbərdarlıq edib
20:55 / 21-11-2024
Ceyhun Bayramov Özbəkistanın xarici işlər naziri ilə telefonda danışıb
20:08 / 21-11-2024
Milli Məclis bəyanat yayıb
19:12 / 21-11-2024
Leyla Əliyeva Qlobal Liderlərin Dialoqunda iştirak edib - Fotolar
18:08 / 21-11-2024
SPECA İqlim Ağıllı Şəhərlər Forumu üzrə Bakı Bəyannaməsi imzalanıb
18:03 / 21-11-2024
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
17:49 / 21-11-2024
Pərviz Şahbazov İstanbula gedir
17:25 / 21-11-2024
Əli Əsədov “Elektron hökumət” portalı ilə bağlı qərar imzalayıb
17:18 / 21-11-2024
Rusiya Tramp haqqında filmin yayımına icazə verməyib - Fotolar
17:08 / 21-11-2024
Nazirlər Kabineti riskli vergi ödəyiciləri haqqında qərar imzalayıb
16:48 / 21-11-2024
Matviyenko Azərbaycana gəlir
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
16:32 / 21-11-2024
Deputatlar daha 12 qanuna dəyişikliyi müzakirəyə çıxaracaq - Siyahı
16:23 / 21-11-2024
Leyla Əliyeva COP29-da: nadir canlıların mühafizəsinə həsr olunan panel müzakirələr olub - Fotolar
16:17 / 21-11-2024
Baş nazirin və sabiq müdafiə nazirinin həbsinə order verilib
16:17 / 21-11-2024
Milli Məclisin deputatı NATO PA-nın illik sessiyasında iştirak edəcək
16:06 / 21-11-2024
Putin Şimali Koreya liderinə 75 vəhşi heyvan göndərib
16:00 / 21-11-2024
Gömrük orqanlarına qəbul imtahanı keçiriləcək
15:45 / 21-11-2024
Dünya şöhrətli rejissorun 10 ən yaxşı filmi... - Siyahı
15:32 / 21-11-2024
Məşhur musiqi qrupu dünya turuna çıxır
15:29 / 21-11-2024
Ceyhun Bayramov misirli nazirlə telefonda danışıb
14:46 / 21-11-2024
Quterreş Bakıda: "Razılaşma istəyi hiss olunur"
14:43 / 21-11-2024
"Kəpəz"in futbolçusu əməliyyat olunub
14:36 / 21-11-2024
Rusiya Qərb silahlarına qarşı tədbirlər görməyə başlayıb
14:33 / 21-11-2024
SOCAR ilə “Tree Energy Solutions” arasında Birgə Tədqiqat Sazişi imzalanıb
14:08 / 21-11-2024
Ukrayna ərazi əvəzində sülhə razılaşmayacaq - Nazir
12:28 / 18-11-2024
Turan Manafzadə: “Mədəniyyət diplomatiyasından yararlanmağı bacarmalıyıq” - Müsahibə
12:05 / 19-11-2024
MMC vətəndaşın mənzilini dağıdıb, indi də obyektini ələ keçirmək istəyir - Fotolar
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
19:50 / 19-11-2024
Beynəlxalq Bank 272 min manat cərimələnib
16:45 / 20-11-2024
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
16:22 / 20-11-2024
“Real Betis” klubunun nümayəndəsi Bakıda nəyə təəccüblənib? - Foto
15:29 / 18-11-2024
Daha üç şəhərə konsul təyinatı olub - Siyahı
17:09 / 18-11-2024
Deputatın oğlu yeni vəzifəyə təyin olunub
10:03 / 20-11-2024
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
09:37 / 21-11-2024
Naxçıvan səhiyyəsində həbslər başlayıb
15:55 / 20-11-2024
Deputatın "Zəngimcell" oyunu: "Balansınız bitmişdir..."
Ərdoğanın yanlışı
Tarix: 20-08-2018 13:04 | Bölmə: Xəqani CƏFƏRLİ
Türkiyə prezidenti ölkəsini Rusiya və Çinin ağuşuna sürükləyir
ABŞ prezidentinin Türkiyədən ölkəsinə idxal edilən alüminium və polada görə rüsumları iki dəfə artıraraq, müvafiq olaraq 20 və 50 faiz idxal vergisi tətbiq etməsi Ankara ilə Vaşinqtonun münasibətlərini gərginləşdirib. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan “The New York Times” qəzetində yazdığı “Türkiyə ABŞ-la böhranı necə görür?” məqaləsində uzun illər davam edən mütəffiqlik tarixinin ayrı-ayrı məqamlarına toxunub, baş verənləri qəbuledilməz adlandırıb və faktiki olaraq Vaşinqtonu yeni mütəffiqlər axtaracağı ilə təhdid edib.
Bu məqalənin ardınca rəsmi Ankaranın birbaşa iştirakı və iqtidarın nəzarətindəki medianın qızışdırıcı mövqeyi ilə anti-Amerka isterikası baş qaldırdı. Türkiyənin rəsmi dairələri və onların nəzarətindəki media türk lirəsinin 25 faiz dəyər itirməsini ABŞ-ın iqtisadi müharibəsi ilə izah etməyə başladılar. Çox təəssüf ki, bu isterika Azərbaycana da sıçrayıb. Bir çoxları Türkiyəyə qarşı iqtisadi müharibə elan edildiyinə inanır, türk lirəsinin dəyərdən düşməsini ABŞ-ın sanksiyası ilə izah edirlər. Həqiqətdə isə ABŞ Türkiyəyə qarşı hələlik heç bir iqtisadi sanksiya tətbiq etməyib.
Türkiyədən idxal edilən alüminium və polada görə rüsumu iki dəfə artırmasından bir neçə ay əvvəl prezident Donald Tramp, Avropa Birliyi, Rusiya, Çin və Kanadadan idxal edilən alüminium və polada da vergiləri iki dəfə artırmışdı. Rəsmi Vaşinqton bu addımını yerli istehsalı qorumaq üçün atdığını dəfələrlə bəyan edib. Tramp Türkiyədən idxal edilən alüminium və poladın rüsümlarının iki dəfə artırılmasını əsasən, türk lirəsinin güclü dollara münasibətdə kəskin aşağı düşməsi ilə izah etmişdi.
Tramp administrasiyasının avqustun 14-də yaydığı bir məlumatda qeyd olunurdu ki, idxal edilən alüminium və polada görə rüsümlar dövlət büdcəsinə 1.4 milyard dollar qazandırıb, ilin sonuna kimi bu rəqəmin 7.5 milyard dollara qədər artacağı gözlənilir.
Göründüyü kimi, Tramp administrasiyasının ABŞ-a müxtəlif ölkələrdən, o cümlədən ən yaxın mütəffiqlərindən idxal edilən alüminium və poladın rüsümlarını iki dəfə artırması sırf iqtisadi səbəblərlə bağlıdır.
Alüminium və polad Türkiyənin ABŞ-a ixrac etdiyi məhsulların içərisində böyük çəkiyə malik deyil. Bilməyənlər bilsinlər ki, Türkiyənin ABŞ-a ixracında mis alüminium və poladdan daha önəmli çəkiyə malikdir. Ümumiyyətlə, Türkiyənin ABŞ-a ixrac etdiyi məhsulların arasında əsas yeri traktorlar üçün ehtiyat hissələri, sement, mis və plastik mallar təşkil edir. Tramp isə hələlik bu mallardan hansısa birinə vergi tətbiq etməyib. Deməli, Türkiyədəki iqtisadi böhranın ABŞ-la bağlı olmaması haqqında bu ölkənin Dövlət Departamentindən yayılan məlumatlar həqiqətə daha yaxındır.
Türkiydəki iqtisadi təlatümlərin əsas səbəbi Ərdoğan hakimiyyətinin yanlış siyasətinin nəticəsidir. Məhz Ərdoğan hakimiyyətinin yanlış siyasətinin nəticəsi olaraq Türkiyənin xarici borcu son iki ildə 50 milyard dollar artıb.
Belə ki, 2015-ci ilin sonunda 405 milyard dollar olan xarici borc 2017-ci ilin sonunda 453 milyard dollara çatıb. 2018-ci ilin ötən yeddi ayı ərzində bu borcun ən azı 20-30 milyard dollar artdığını ehtimal etmək olar. Bəzi türk iqtisadçılar isə ölkələrinin xarici borcunun 500 milyard dolları keçdiyini iddia edirlər. 2015-ci ilin sonunda 405 milyard dollar olan xarici borcun 2017-ci ilin sonunda 453 milyard dollara çatması rəsmi məlumatdır və bu, Türkiyə iqtisadiyyatının son illər sürətlə geri getdiyini göstərir.
Türkiyənin son illər artan xarici borcu onun xarici ticarətdə də kəsirini sürətlə artırır. 2017-ci ilin sonunda Türkiyənin xarici ticarətdə kəsiri 80 milyard dollara çatmışdı. Bu isə ölkədən valyuta axınına səbəb olan əsas amildir. Digər tərəfdən, bu, Türkiyənin istehsal etdiyindən daha artıq istehlak etməyə başladığını göstərirdi. Yunanıstanda bir neçə il öncə baş verən iqtisadi böhranın əsas səbəbləri də bunlar idi. O zaman Yunanıstan hökuməti günahı Almaniyanın üzərinə atmağa, bunu Berlinin Avropa Birliyi daxilində apardığı iqtisadi siyasətin nəticəsi kimi qələmə verməyə çalışmışdı. Yunanlar hətta İkinci Dünya müharibəsi zamanı Almaniyanın Yunanısatanı qarət etməsini də yada salıb və kompensasiya tələb etməyə başlamışdılar.
İndi də Ərdoğan məsuliyyəti ABŞ-ın üzərinə atmağa çalışır. O, hətta Türkiyə ictimaiyyətinin önəmli hissəsini buna inandıra bilib. Media üzərindəki nəzarət alternativ fikirlərin səslənməsinə imkan vermədiyi üçün, əksəriyyət türk lirəsinin kəskin dəyər itirməsini ABŞ-ın müdaxiləsinin nəticəsi hesab edir. Mediaya kəskin nəzarət isə alternativ fikirlərə meydan vermir. Buna görə də, “Trampın alüminium və polad üçün rüsumları artırmasının Çin, Kanada və Avropa Birliyinə daxil olan 28 dövlətdə niyə iqtisadi təlatümlər yaratmadı?” - sualına da rast gəlinmir. Əgər türk lirəsinin dəyərdən düşməsinin səbəbi Trampın alüminium və polada görə rüsümları artırmasıdırsa, məntiqlə ABŞ-a həmin metalları ixrac edən digər ölkələrin də milli valyutası dəyərdən düşməli idi. Halbuki, belə hal müşahidə olunmur.
Türkiyənin hazırda üzləşdiyi ciddi iqtisadi böhran xarici və daxili borcun artması, xarici ticarətdə mənfi saldonun ildən-ilə böyüməsi ilə yanaşı, bir sıra siyasi qərarlara da təsir edib. Türkiyənin Suriyaya müdaxiləsi, bu ölkədən milyonlarla insanın təminatını öz üzərinə götürməsi, vaxtından əvvəl seçkilər, referendumlar büdcə xərclərini artırırdı. Məhz bu amillərin təsiri altında türk lirəsi bu ilin əvvələrindən ucuzlaşmağa başlamışdı. Trampın qərarı isə dolmaq üzrə olan qabı daşırdı.
Türkiyənin iqtisadi böhranın astanasında olması ilə bağlı xəbərdarlıqlar hələ bir neçə ay bundan əvvəl eşidilirdi. Qərbdə Rusiyanın birinci iqtisadçısı hesab edilən, Rusiya İqtisadiyyat Məktəbinin sabiq rektoru, hazırda Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının baş iqtisadçısı olan Sergey Quriyev belə bir xəbərdarlıq etmişdi. Ərdoğan isə vaxtında bunları görə bilmədiyi kimi, indi də ABŞ-dan “Günah keçisi” düzəltməyə çalışır. Çox təəssüf ki, Türkiyənin üzləşdiyi hazırkı prosesdə Ərdoğan özünü təcrübəli dövlət xadimi kimi deyil, kəmhövsələ və davakar siyasətçi kimi aparır. ABŞ-ın elektron avadanlıqlarının boykot edilməsinə çağrış, bu ölkədən idxal olunan bəzi malların rüsumlarının artırılması ilə bağlı rəsmi qərar, tikinti mallarına məhdudiyyətlərin qoyulacağı ilə bağlı açıqlama, Çin, Rusiya, İran və Ukrayna ilə milli valyutalarda ticarətə keçilməsi haqqında təkliflər Ərdoğanın artıq əsəblərinə nəzarət edə bilmədiyini göstərir. Amma Ərdoğan unudur ki, Türkiyənin xarici ticarətdəki kəsirinin əsas səbəbi Çin və Rusiya ilə ticarətin düzgün qurulmamasıdır. Türkiyə bu iki ölkədən daha çox mal idxal edir, əvəzində isə çox az mal ixrac etməklə kifayətlənir.
Ərdoğan dünyanın bir saylı brendi olan “iPhone”-lərə (Ayfon) qarşı “Samsunq”ların mövcudluğundan danışır. Bu məqamda isə özünü qədim dövlətçilik ənənəsi olan böyük dövlətin başçısı kimi deyil, çox qısa dövlətçilik tarixi olan bir dövlətin kəmsavad lideri kimi aparır.
Qeyd edək ki, “iPhone”lərin boykotu Türkiyənin bütün şirkətlərinin cəmindən az qala bir neçə dəfə bahalı olan, bazar dəyəri bir tirlyon dollardan çox “Apple”nin səhmlərinin qiymətinə təsir etməyəcək. Ancaq Ərdoğanın bu addımı ABŞ-ın Türkiyəyə müasir texnologiyanın ixracına qadağa qoymasına gətirib çıxarar ki, bunun da çox acı nəticəsi ola bilər.
Burada bir haşiyə çıxaraq qeyd etmək istərdim ki, ABŞ-ın texnologiyası və kapitalından məhrum olan heç bir dövlət dördüncü sənaye inqilabının baş verdiyi bir zamanda güclü iqtisadiyyat qura bilməz. Bahalı neftə görə hələ ayaqda qalan Rusiyanın özü də inkişaf etmək üçün ABŞ-ın texnologiyası və kapitalından asılıdır. Ərdoğan isə özünün hikkəsinə yenilərək Türkiyəni Çin və Rusiyanın ağuşuna sürükləyir. Türkiyə ictimaiyyəti özündə güc tapıb Ərdoğanı dayandırmasa, Azərbaycan üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən qardaş ölkə sürətlə geri gedərək, üçüncü dünya dövlətlərindən birinə çevrilə bilər.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-08-2018 13:04 | Bölmə: Xəqani CƏFƏRLİ
Türkiyə prezidenti ölkəsini Rusiya və Çinin ağuşuna sürükləyir
ABŞ prezidentinin Türkiyədən ölkəsinə idxal edilən alüminium və polada görə rüsumları iki dəfə artıraraq, müvafiq olaraq 20 və 50 faiz idxal vergisi tətbiq etməsi Ankara ilə Vaşinqtonun münasibətlərini gərginləşdirib. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan “The New York Times” qəzetində yazdığı “Türkiyə ABŞ-la böhranı necə görür?” məqaləsində uzun illər davam edən mütəffiqlik tarixinin ayrı-ayrı məqamlarına toxunub, baş verənləri qəbuledilməz adlandırıb və faktiki olaraq Vaşinqtonu yeni mütəffiqlər axtaracağı ilə təhdid edib.
Bu məqalənin ardınca rəsmi Ankaranın birbaşa iştirakı və iqtidarın nəzarətindəki medianın qızışdırıcı mövqeyi ilə anti-Amerka isterikası baş qaldırdı. Türkiyənin rəsmi dairələri və onların nəzarətindəki media türk lirəsinin 25 faiz dəyər itirməsini ABŞ-ın iqtisadi müharibəsi ilə izah etməyə başladılar. Çox təəssüf ki, bu isterika Azərbaycana da sıçrayıb. Bir çoxları Türkiyəyə qarşı iqtisadi müharibə elan edildiyinə inanır, türk lirəsinin dəyərdən düşməsini ABŞ-ın sanksiyası ilə izah edirlər. Həqiqətdə isə ABŞ Türkiyəyə qarşı hələlik heç bir iqtisadi sanksiya tətbiq etməyib.
Türkiyədən idxal edilən alüminium və polada görə rüsumu iki dəfə artırmasından bir neçə ay əvvəl prezident Donald Tramp, Avropa Birliyi, Rusiya, Çin və Kanadadan idxal edilən alüminium və polada da vergiləri iki dəfə artırmışdı. Rəsmi Vaşinqton bu addımını yerli istehsalı qorumaq üçün atdığını dəfələrlə bəyan edib. Tramp Türkiyədən idxal edilən alüminium və poladın rüsümlarının iki dəfə artırılmasını əsasən, türk lirəsinin güclü dollara münasibətdə kəskin aşağı düşməsi ilə izah etmişdi.
Tramp administrasiyasının avqustun 14-də yaydığı bir məlumatda qeyd olunurdu ki, idxal edilən alüminium və polada görə rüsümlar dövlət büdcəsinə 1.4 milyard dollar qazandırıb, ilin sonuna kimi bu rəqəmin 7.5 milyard dollara qədər artacağı gözlənilir.
Göründüyü kimi, Tramp administrasiyasının ABŞ-a müxtəlif ölkələrdən, o cümlədən ən yaxın mütəffiqlərindən idxal edilən alüminium və poladın rüsümlarını iki dəfə artırması sırf iqtisadi səbəblərlə bağlıdır.
Alüminium və polad Türkiyənin ABŞ-a ixrac etdiyi məhsulların içərisində böyük çəkiyə malik deyil. Bilməyənlər bilsinlər ki, Türkiyənin ABŞ-a ixracında mis alüminium və poladdan daha önəmli çəkiyə malikdir. Ümumiyyətlə, Türkiyənin ABŞ-a ixrac etdiyi məhsulların arasında əsas yeri traktorlar üçün ehtiyat hissələri, sement, mis və plastik mallar təşkil edir. Tramp isə hələlik bu mallardan hansısa birinə vergi tətbiq etməyib. Deməli, Türkiyədəki iqtisadi böhranın ABŞ-la bağlı olmaması haqqında bu ölkənin Dövlət Departamentindən yayılan məlumatlar həqiqətə daha yaxındır.
Türkiydəki iqtisadi təlatümlərin əsas səbəbi Ərdoğan hakimiyyətinin yanlış siyasətinin nəticəsidir. Məhz Ərdoğan hakimiyyətinin yanlış siyasətinin nəticəsi olaraq Türkiyənin xarici borcu son iki ildə 50 milyard dollar artıb.
Belə ki, 2015-ci ilin sonunda 405 milyard dollar olan xarici borc 2017-ci ilin sonunda 453 milyard dollara çatıb. 2018-ci ilin ötən yeddi ayı ərzində bu borcun ən azı 20-30 milyard dollar artdığını ehtimal etmək olar. Bəzi türk iqtisadçılar isə ölkələrinin xarici borcunun 500 milyard dolları keçdiyini iddia edirlər. 2015-ci ilin sonunda 405 milyard dollar olan xarici borcun 2017-ci ilin sonunda 453 milyard dollara çatması rəsmi məlumatdır və bu, Türkiyə iqtisadiyyatının son illər sürətlə geri getdiyini göstərir.
Türkiyənin son illər artan xarici borcu onun xarici ticarətdə də kəsirini sürətlə artırır. 2017-ci ilin sonunda Türkiyənin xarici ticarətdə kəsiri 80 milyard dollara çatmışdı. Bu isə ölkədən valyuta axınına səbəb olan əsas amildir. Digər tərəfdən, bu, Türkiyənin istehsal etdiyindən daha artıq istehlak etməyə başladığını göstərirdi. Yunanıstanda bir neçə il öncə baş verən iqtisadi böhranın əsas səbəbləri də bunlar idi. O zaman Yunanıstan hökuməti günahı Almaniyanın üzərinə atmağa, bunu Berlinin Avropa Birliyi daxilində apardığı iqtisadi siyasətin nəticəsi kimi qələmə verməyə çalışmışdı. Yunanlar hətta İkinci Dünya müharibəsi zamanı Almaniyanın Yunanısatanı qarət etməsini də yada salıb və kompensasiya tələb etməyə başlamışdılar.
İndi də Ərdoğan məsuliyyəti ABŞ-ın üzərinə atmağa çalışır. O, hətta Türkiyə ictimaiyyətinin önəmli hissəsini buna inandıra bilib. Media üzərindəki nəzarət alternativ fikirlərin səslənməsinə imkan vermədiyi üçün, əksəriyyət türk lirəsinin kəskin dəyər itirməsini ABŞ-ın müdaxiləsinin nəticəsi hesab edir. Mediaya kəskin nəzarət isə alternativ fikirlərə meydan vermir. Buna görə də, “Trampın alüminium və polad üçün rüsumları artırmasının Çin, Kanada və Avropa Birliyinə daxil olan 28 dövlətdə niyə iqtisadi təlatümlər yaratmadı?” - sualına da rast gəlinmir. Əgər türk lirəsinin dəyərdən düşməsinin səbəbi Trampın alüminium və polada görə rüsümları artırmasıdırsa, məntiqlə ABŞ-a həmin metalları ixrac edən digər ölkələrin də milli valyutası dəyərdən düşməli idi. Halbuki, belə hal müşahidə olunmur.
Türkiyənin hazırda üzləşdiyi ciddi iqtisadi böhran xarici və daxili borcun artması, xarici ticarətdə mənfi saldonun ildən-ilə böyüməsi ilə yanaşı, bir sıra siyasi qərarlara da təsir edib. Türkiyənin Suriyaya müdaxiləsi, bu ölkədən milyonlarla insanın təminatını öz üzərinə götürməsi, vaxtından əvvəl seçkilər, referendumlar büdcə xərclərini artırırdı. Məhz bu amillərin təsiri altında türk lirəsi bu ilin əvvələrindən ucuzlaşmağa başlamışdı. Trampın qərarı isə dolmaq üzrə olan qabı daşırdı.
Türkiyənin iqtisadi böhranın astanasında olması ilə bağlı xəbərdarlıqlar hələ bir neçə ay bundan əvvəl eşidilirdi. Qərbdə Rusiyanın birinci iqtisadçısı hesab edilən, Rusiya İqtisadiyyat Məktəbinin sabiq rektoru, hazırda Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının baş iqtisadçısı olan Sergey Quriyev belə bir xəbərdarlıq etmişdi. Ərdoğan isə vaxtında bunları görə bilmədiyi kimi, indi də ABŞ-dan “Günah keçisi” düzəltməyə çalışır. Çox təəssüf ki, Türkiyənin üzləşdiyi hazırkı prosesdə Ərdoğan özünü təcrübəli dövlət xadimi kimi deyil, kəmhövsələ və davakar siyasətçi kimi aparır. ABŞ-ın elektron avadanlıqlarının boykot edilməsinə çağrış, bu ölkədən idxal olunan bəzi malların rüsumlarının artırılması ilə bağlı rəsmi qərar, tikinti mallarına məhdudiyyətlərin qoyulacağı ilə bağlı açıqlama, Çin, Rusiya, İran və Ukrayna ilə milli valyutalarda ticarətə keçilməsi haqqında təkliflər Ərdoğanın artıq əsəblərinə nəzarət edə bilmədiyini göstərir. Amma Ərdoğan unudur ki, Türkiyənin xarici ticarətdəki kəsirinin əsas səbəbi Çin və Rusiya ilə ticarətin düzgün qurulmamasıdır. Türkiyə bu iki ölkədən daha çox mal idxal edir, əvəzində isə çox az mal ixrac etməklə kifayətlənir.
Ərdoğan dünyanın bir saylı brendi olan “iPhone”-lərə (Ayfon) qarşı “Samsunq”ların mövcudluğundan danışır. Bu məqamda isə özünü qədim dövlətçilik ənənəsi olan böyük dövlətin başçısı kimi deyil, çox qısa dövlətçilik tarixi olan bir dövlətin kəmsavad lideri kimi aparır.
Qeyd edək ki, “iPhone”lərin boykotu Türkiyənin bütün şirkətlərinin cəmindən az qala bir neçə dəfə bahalı olan, bazar dəyəri bir tirlyon dollardan çox “Apple”nin səhmlərinin qiymətinə təsir etməyəcək. Ancaq Ərdoğanın bu addımı ABŞ-ın Türkiyəyə müasir texnologiyanın ixracına qadağa qoymasına gətirib çıxarar ki, bunun da çox acı nəticəsi ola bilər.
Burada bir haşiyə çıxaraq qeyd etmək istərdim ki, ABŞ-ın texnologiyası və kapitalından məhrum olan heç bir dövlət dördüncü sənaye inqilabının baş verdiyi bir zamanda güclü iqtisadiyyat qura bilməz. Bahalı neftə görə hələ ayaqda qalan Rusiyanın özü də inkişaf etmək üçün ABŞ-ın texnologiyası və kapitalından asılıdır. Ərdoğan isə özünün hikkəsinə yenilərək Türkiyəni Çin və Rusiyanın ağuşuna sürükləyir. Türkiyə ictimaiyyəti özündə güc tapıb Ərdoğanı dayandırmasa, Azərbaycan üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən qardaş ölkə sürətlə geri gedərək, üçüncü dünya dövlətlərindən birinə çevrilə bilər.
Müəllifin bütün yazıları - Xəqani CƏFƏRLİ
Bölməyə aid digər xəbərlər
19-04-2023, 11:40
Erməni mətbuatı: "Paşinyan təhlükəsizliyindən narahatdır”
31-07-2019, 14:06
Xəqani CƏFƏRLİ - İnqilabın baş verəcəyi tarix - Onu əvvəlcədən təyin etmək mümkündürmü?
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
