22:43 / 07-07-2025
Böyük Britaniya Rusiyaya yeni sanksiyalar tətbiq edib
20:50 / 07-07-2025
Baş naziri əsgər ölümlərinə görə ittiham edirlər
20:12 / 07-07-2025
DTX və DSX sərhəddə birgə əməliyyat keçirib - Foto
18:33 / 07-07-2025
Bu il sülh sazişi imzalana bilər
18:01 / 07-07-2025
Siyəzəndə qadın paraşütlə qayaya çırpılaraq ölüb
17:43 / 07-07-2025
Mirzoyan: "Biz Azərbaycanla sazişi imzalamağa hazırıq"
17:43 / 07-07-2025
Türkiyə hərbi büdcəni böyüdür
17:22 / 07-07-2025
Zooparkdan qaçan aslan insana hücum edib
17:19 / 07-07-2025
Nazir vəzifəsindən azad edilən şəxs özünü güllələyib
17:16 / 07-07-2025
Rusiyanın neft emalı zavodunu partladıblar
17:08 / 07-07-2025
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
17:03 / 07-07-2025
Pezeşkian: İsrail mənə sui-qəsdə cəhd etdi, amma...
17:03 / 07-07-2025
Rusiyanın fövqəladə hallar naziri Bakıya gəlib
16:49 / 07-07-2025
“İşsizlikdən sığorta vəsaitlərinin uçotu" barədə qaydaya dəyişiklik edilib
16:37 / 07-07-2025
Peskovdan Azərbaycan-Rusiya münasibətləri haqda - Açıqlama
16:25 / 07-07-2025
Dövlət Nəzarəti Xidmətində təyinatlar olub
16:18 / 07-07-2025
Direktor və müavinlərinin işə qəbulu üzrə müsabiqənin nəticələri açıqlanıb
16:04 / 07-07-2025
Diplomatik xidmət orqanları rəhbərlərinin IX müşavirəsinin açılışı olub - Fotolar
15:54 / 07-07-2025
"Sumqayıt"da baş məşqçi təyinatı olub
15:50 / 07-07-2025
İlham Əliyev Çinlə bağlı daha bir müqaviləni təsdiqləyib
15:44 / 07-07-2025
"Saakaşvili əfv edilməyəcək"
15:10 / 07-07-2025
Əl əli yudu, əl də qayıtdı... - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
15:07 / 07-07-2025
Prezident vərəsəlik şəhadətnaməsi ilə bağlı yeni qanunu təsdiqləyib
14:39 / 07-07-2025
Prezident instituta rektor təyin edib - Foto
13:55 / 07-07-2025
Gəlinə 1,5 kq qızıl, bəyə 7,5 milyon lirə hədiyyə olunub - Foto
13:46 / 07-07-2025
Azərbaycanda kreditlərin faiz dərəcəsi artıb
13:15 / 07-07-2025
Rusiya aviaşirkətləri iki gün ərzində böyük zərərlə üzləşiblər
12:59 / 07-07-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
19:48 / 04-07-2025

14:40 / 03-07-2025

15:47 / 04-07-2025

08:03 / 04-07-2025

11:04 / 03-07-2025

11:51 / 04-07-2025

13:08 / 03-07-2025

19:14 / 04-07-2025

07:37 / 04-07-2025

22:44 / 02-07-2025

13:08 / 04-07-2025

Müharibədən sonrakı vəziyyətə dair hesabat hazırlanıb
Tarix: 22-12-2020 18:35 | Bölmə: Gündəm

Beynəlxalq Böhran Qrupu (BBQ) Dağlıq Qarabağ müharibəsindən sonra yaranmış vəziyyətə dair hesabat hazırlayıb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, “Dağlıq Qarabağ müharibəsindən sonra barışıq perspektivlərinin yaxşılaşdırılması” adlı hesabatda qeyd olunur ki, Birinci Dağlıq Qarabağ müharibəsindən sonra on illərlə uğursuz davam edən danışıqlar 2020-ci ildə hər iki tərəfin mövqeyini sərtləşdirdi və qan tökülməsi ilə nəticələnən altı həftəlik müharibəyə səbəb oldu: “Bu gün atəşkəs planı Dağlıq Qarabağın statusu ilə bağlı həlledici məsələ də daxil olmaqla bir çox sualı cavabsız qoyur, lakin güzəştə getməyə məcbur etmək üçün göstərilə biləcək səylər risklərin geri qaytarılmasına səbəb ola bilər”.
Hesabatda bildirilir ki, Rusiyanın vasitəçiliyi Dağlıq Qarabağda altı həftəlik müharibəni sonlandırıb, lakin bəzi məsələlər həll olunmamış qalır: “Döyüş əməliyyatlarının dayandırılması davamlı sülhə çevriləcəksə, tərəflər daha böyük suallarla qarşılaşmadan əvvəl humanitar yardım və ticarət sahəsində əməkdaşlıq etməlidir.
Nə edilməlidir? Münaqişə tərəfləri və maraqlı tərəflər çətin hərtərəfli razılaşmanı axtarmağa çalışmaqdansa, infrastrukturun yenidən qurulması və ticarət vasitəsilə işbirliyi yollarının inkişaf etdirilməsi üçün humanitar ehtiyaclara və beynəlxalq dəstəyə üstünlük verməlidirlər. Əlbəttə ki, xarici aktyorlardan Rusiya baş rol oynayacaq, lakin Avropa, ABŞ və digər beynəlxalq çoxtərəfli qurumlar məsələyə töhfə verərsə, müvəffəqiyyət əldə etmə ehtimalı böyükdür".
BBQ bildirir ki, təkamül yanaşması məcburi həldən daha doğru addım ola bilər. Mübahisə doğuran məsələlərdən qaçmağı məntiqli sayan BBQ hesab edir ki, konkret olaraq, ən azından məcburi köçkünlər - həm son döyüşlərdən sonra qaçan ermənilər, həm də 1994-cü ilədək evlərindən çıxmağa məcbur edilən azərbaycanlılar qayıtmalı və icmalar arasında yeni iqtisadi əlaqələr qurulmalıdır.
Hesabat müəlliflərinin fikrincə, zaman ötdükcə Rusiyanın mandatının dəqiq təfərrüatları aydınlaşacaq və inkişaf edəcək, Moskva aparıcı rol oynayacaq.

Hesabatda Türkiyənin roluna da toxunulur:
“Müharibə zamanı Azərbaycanı dəstəkləyən Türkiyə atəşkəsin monitorinqində dəstək rolunu almağa hazır görünür. Ancaq yeni nizamın həlledici hissəsi 30 illik Ermənistan təcridini aradan qaldırmaq üçün ticarət və iqtisadi əlaqələrin açılması olacaq. Bunun üçün Moskva tək və ya hətta yalnız Ankara ilə işləyə bilməz. Bölgəni bir-birinə bağlamaq üçün yeni iqtisadi, nəqliyyat və kommunikasiya infrastrukturu daha geniş beynəlxalq sərmayə və diqqət tələb edəcək. Eyni zamanda humanitar tədbirlər yalnız müharibədən ən çox zərər çəkənlərin ehtiyaclarını ödəmək üçün deyil, həm də birgə yaşayış və bölgənin daha yaxşı gələcəyinin inkişafı üçün çox vacibdir”.
Hesabatda azərbaycanlı məcburi köçkünlərin öz yurdlarına dönməyə hazır olduqları da vurğulanır: “Azərbaycanlılar evlərinə geri dönməyi planlaşdırırlar. 10 noyabrda verilən bəyanatda 1994-cü ilədək Dağlıq Qarabağdan və ətraf bölgələrdən didərgin düşənlərin, onların övladları və nəvələrinin evlərinə qayıdacaqları qeyd olunub. Azərbaycan hakimiyyəti hesab edir ki, bir milyona yaxın insan indi Azərbaycanın əlində olan bitişik ərazilərə və Dağlıq Qarabağın bəzi hissələrinə geri qayıda biləcək. Baxmayaraq ki, hökumət bütün evləri dövlət vəsaiti hesabına bərpa edəcəyini bildirib, bir çox ailə köhnə mülklərini "Google Xəritə"də axtarır və yeni evlərin tikilməsi xərclərini hesablayırlar. Hətta bəzi vətəndaşlar bölgənin özünün necə göründüyünü öz gözləri ilə görmək üçün bu ərazilərə artıq səyahət ediblər. Dağıntının miqyası çoxlarını dəhşətə gətirib, çünki 1994-cü ildən bəri Azərbaycanda Dağlıq Qarabağdan və onun ətrafından olan birbaşa məlumat və hesabatlar çox az idi.
60 yaşlı məktəb müəllimi Şadiya Qəhrəmanova Füzulidəki evini Böhran Qrupunun tədqiqatçısına göstərək bildirib: “Bura mənim evimdir. Evimi ziyarət edə biləcəyimi biləndə buraya gəldim. Ancaq yalnız xarabalıqları gördüm. 26 il görmək üçün gözlədiyim bu deyildi”. Bir çox vətəndaş isə dağıntılar arasında evini tapa bilməyib.
Azad olunan ərazilərə qayıdacaq insanlar digər problemlərlə də qarşılaşırlar. Səlahiyyətli dairələr Azərbaycan qüvvələrinin geri qaytardığı Dağlıq Qarabağdakı ərazilər də daxil olmaqla, şəhərləri, kəndləri, yolları minalardan və partlamamış hərbi sursatlardan təmizləməlidir.
Azərbaycan Ərazilərinin Minalardan Təmizlənməsi Agentliyi (ANAMA) bu işə başlayıb - agentliyin əməkdaşları arasında artıq itkilər olub. Agentlik ərazilərin tamamilə təmizlənməsinin on il çəkə biləcəyini bildirib. Bəzi köçkünlər isə artıq gözləyə bilmirlər və onlar öz torpaqlarına getmək qərarına gəliblər. Nəticədə mina partlayışları nəticəsində ən azı yeddi nəfər həlak olub, dörd nəfər də yaralanıb”.
Hesabatda qeyd olunur ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərin minalardan təmizlənməsinə, eləcə də burada quruculuq işlərinin aparılmasına külli miqdarda vəsait tələb olunur: “Bu işləri aparmaq bahalı olacaq. Bəzi azərbaycanlı mütəxəssislər Azərbaycanın geri qaytardığı ərazilərdə yenidənqurma işlərinin dəyərini 20 milyard dollar səviyyəsində qiymətləndirirlər. Azərbaycan rəsmiləri isə bu təxminin aşağı olduğunu deyir, zərərin 100 milyard dollardan çox olduğunu iddia edirlər. Yenidənqurmaya sərf ediləcək pulu almaq üçün isə Ermənistana qarşı məhkəməyə müraciət etməyi planlaşdırırlar. Geri qayıtmaq istəyən bəzi imkanlı azərbaycanlılar öz evlərini yenidən qurmaq üçün sərmayə qoymaq və yerli iqtisadiyyatın sürətlə inkişafa başlamasına kömək etmək istəyərlər. Ancaq özəl fondların, Bakının təklif edəcəyi vəsaitlərin kifayət etməsi ehtimalı çətin görünür və köçürülmə və iqtisadi canlanmanın sürətli olacağını təsəvvür etmək çətindir.
Eyni zamanda digər bir qrup azərbaycanlı təcili humanitar yardıma ehtiyac duyur. Bunlar cəbhə xəttinə yaxın olanlar, xüsusilə Tərtər bölgəsində yaşayanlardır. Müharibə vaxtı bu insanların mülklərinə ciddi ziyan dəyib, rayonda bir çox ev dağılıb. Hazırda “Türk Qızılay” cəmiyyəti burda yaşayanlara yardım edir, Avropa İttifaqı isə yenidənqurma üçün maddi dəstək verəcəyini bəyan edib”.(APA)
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 22-12-2020 18:35 | Bölmə: Gündəm

Beynəlxalq Böhran Qrupu (BBQ) Dağlıq Qarabağ müharibəsindən sonra yaranmış vəziyyətə dair hesabat hazırlayıb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, “Dağlıq Qarabağ müharibəsindən sonra barışıq perspektivlərinin yaxşılaşdırılması” adlı hesabatda qeyd olunur ki, Birinci Dağlıq Qarabağ müharibəsindən sonra on illərlə uğursuz davam edən danışıqlar 2020-ci ildə hər iki tərəfin mövqeyini sərtləşdirdi və qan tökülməsi ilə nəticələnən altı həftəlik müharibəyə səbəb oldu: “Bu gün atəşkəs planı Dağlıq Qarabağın statusu ilə bağlı həlledici məsələ də daxil olmaqla bir çox sualı cavabsız qoyur, lakin güzəştə getməyə məcbur etmək üçün göstərilə biləcək səylər risklərin geri qaytarılmasına səbəb ola bilər”.
Hesabatda bildirilir ki, Rusiyanın vasitəçiliyi Dağlıq Qarabağda altı həftəlik müharibəni sonlandırıb, lakin bəzi məsələlər həll olunmamış qalır: “Döyüş əməliyyatlarının dayandırılması davamlı sülhə çevriləcəksə, tərəflər daha böyük suallarla qarşılaşmadan əvvəl humanitar yardım və ticarət sahəsində əməkdaşlıq etməlidir.
Nə edilməlidir? Münaqişə tərəfləri və maraqlı tərəflər çətin hərtərəfli razılaşmanı axtarmağa çalışmaqdansa, infrastrukturun yenidən qurulması və ticarət vasitəsilə işbirliyi yollarının inkişaf etdirilməsi üçün humanitar ehtiyaclara və beynəlxalq dəstəyə üstünlük verməlidirlər. Əlbəttə ki, xarici aktyorlardan Rusiya baş rol oynayacaq, lakin Avropa, ABŞ və digər beynəlxalq çoxtərəfli qurumlar məsələyə töhfə verərsə, müvəffəqiyyət əldə etmə ehtimalı böyükdür".
BBQ bildirir ki, təkamül yanaşması məcburi həldən daha doğru addım ola bilər. Mübahisə doğuran məsələlərdən qaçmağı məntiqli sayan BBQ hesab edir ki, konkret olaraq, ən azından məcburi köçkünlər - həm son döyüşlərdən sonra qaçan ermənilər, həm də 1994-cü ilədək evlərindən çıxmağa məcbur edilən azərbaycanlılar qayıtmalı və icmalar arasında yeni iqtisadi əlaqələr qurulmalıdır.
Hesabat müəlliflərinin fikrincə, zaman ötdükcə Rusiyanın mandatının dəqiq təfərrüatları aydınlaşacaq və inkişaf edəcək, Moskva aparıcı rol oynayacaq.

Hesabatda Türkiyənin roluna da toxunulur:
“Müharibə zamanı Azərbaycanı dəstəkləyən Türkiyə atəşkəsin monitorinqində dəstək rolunu almağa hazır görünür. Ancaq yeni nizamın həlledici hissəsi 30 illik Ermənistan təcridini aradan qaldırmaq üçün ticarət və iqtisadi əlaqələrin açılması olacaq. Bunun üçün Moskva tək və ya hətta yalnız Ankara ilə işləyə bilməz. Bölgəni bir-birinə bağlamaq üçün yeni iqtisadi, nəqliyyat və kommunikasiya infrastrukturu daha geniş beynəlxalq sərmayə və diqqət tələb edəcək. Eyni zamanda humanitar tədbirlər yalnız müharibədən ən çox zərər çəkənlərin ehtiyaclarını ödəmək üçün deyil, həm də birgə yaşayış və bölgənin daha yaxşı gələcəyinin inkişafı üçün çox vacibdir”.
Hesabatda azərbaycanlı məcburi köçkünlərin öz yurdlarına dönməyə hazır olduqları da vurğulanır: “Azərbaycanlılar evlərinə geri dönməyi planlaşdırırlar. 10 noyabrda verilən bəyanatda 1994-cü ilədək Dağlıq Qarabağdan və ətraf bölgələrdən didərgin düşənlərin, onların övladları və nəvələrinin evlərinə qayıdacaqları qeyd olunub. Azərbaycan hakimiyyəti hesab edir ki, bir milyona yaxın insan indi Azərbaycanın əlində olan bitişik ərazilərə və Dağlıq Qarabağın bəzi hissələrinə geri qayıda biləcək. Baxmayaraq ki, hökumət bütün evləri dövlət vəsaiti hesabına bərpa edəcəyini bildirib, bir çox ailə köhnə mülklərini "Google Xəritə"də axtarır və yeni evlərin tikilməsi xərclərini hesablayırlar. Hətta bəzi vətəndaşlar bölgənin özünün necə göründüyünü öz gözləri ilə görmək üçün bu ərazilərə artıq səyahət ediblər. Dağıntının miqyası çoxlarını dəhşətə gətirib, çünki 1994-cü ildən bəri Azərbaycanda Dağlıq Qarabağdan və onun ətrafından olan birbaşa məlumat və hesabatlar çox az idi.
60 yaşlı məktəb müəllimi Şadiya Qəhrəmanova Füzulidəki evini Böhran Qrupunun tədqiqatçısına göstərək bildirib: “Bura mənim evimdir. Evimi ziyarət edə biləcəyimi biləndə buraya gəldim. Ancaq yalnız xarabalıqları gördüm. 26 il görmək üçün gözlədiyim bu deyildi”. Bir çox vətəndaş isə dağıntılar arasında evini tapa bilməyib.
Azad olunan ərazilərə qayıdacaq insanlar digər problemlərlə də qarşılaşırlar. Səlahiyyətli dairələr Azərbaycan qüvvələrinin geri qaytardığı Dağlıq Qarabağdakı ərazilər də daxil olmaqla, şəhərləri, kəndləri, yolları minalardan və partlamamış hərbi sursatlardan təmizləməlidir.
Azərbaycan Ərazilərinin Minalardan Təmizlənməsi Agentliyi (ANAMA) bu işə başlayıb - agentliyin əməkdaşları arasında artıq itkilər olub. Agentlik ərazilərin tamamilə təmizlənməsinin on il çəkə biləcəyini bildirib. Bəzi köçkünlər isə artıq gözləyə bilmirlər və onlar öz torpaqlarına getmək qərarına gəliblər. Nəticədə mina partlayışları nəticəsində ən azı yeddi nəfər həlak olub, dörd nəfər də yaralanıb”.
Hesabatda qeyd olunur ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərin minalardan təmizlənməsinə, eləcə də burada quruculuq işlərinin aparılmasına külli miqdarda vəsait tələb olunur: “Bu işləri aparmaq bahalı olacaq. Bəzi azərbaycanlı mütəxəssislər Azərbaycanın geri qaytardığı ərazilərdə yenidənqurma işlərinin dəyərini 20 milyard dollar səviyyəsində qiymətləndirirlər. Azərbaycan rəsmiləri isə bu təxminin aşağı olduğunu deyir, zərərin 100 milyard dollardan çox olduğunu iddia edirlər. Yenidənqurmaya sərf ediləcək pulu almaq üçün isə Ermənistana qarşı məhkəməyə müraciət etməyi planlaşdırırlar. Geri qayıtmaq istəyən bəzi imkanlı azərbaycanlılar öz evlərini yenidən qurmaq üçün sərmayə qoymaq və yerli iqtisadiyyatın sürətlə inkişafa başlamasına kömək etmək istəyərlər. Ancaq özəl fondların, Bakının təklif edəcəyi vəsaitlərin kifayət etməsi ehtimalı çətin görünür və köçürülmə və iqtisadi canlanmanın sürətli olacağını təsəvvür etmək çətindir.
Eyni zamanda digər bir qrup azərbaycanlı təcili humanitar yardıma ehtiyac duyur. Bunlar cəbhə xəttinə yaxın olanlar, xüsusilə Tərtər bölgəsində yaşayanlardır. Müharibə vaxtı bu insanların mülklərinə ciddi ziyan dəyib, rayonda bir çox ev dağılıb. Hazırda “Türk Qızılay” cəmiyyəti burda yaşayanlara yardım edir, Avropa İttifaqı isə yenidənqurma üçün maddi dəstək verəcəyini bəyan edib”.(APA)
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 15:50
İlham Əliyev Çinlə bağlı daha bir müqaviləni təsdiqləyib
5-07-2025, 14:16
Akademik Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
4-07-2025, 19:48
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
4-07-2025, 19:14
Ərdoğanı Füzulidən yola salıblar - (Yenilənib) - Foto
4-07-2025, 18:42
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında görüş olub - Yenilənib
4-07-2025, 17:42
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatıb
4-07-2025, 16:59
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb
4-07-2025, 16:01
Xankəndidə 17-ci Zirvə görüşü: ölkə başçıları mesajlar verir - (Yenilənib) - Fotolar
4-07-2025, 15:47
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
4-07-2025, 14:28
Prezident: "Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda genişmiqyaslı bərpa-quruculuq işləri aparılır"
4-07-2025, 11:51
İlham Əliyev Şahbaz Şərifi Xankəndidə qarşılayıb - (Yenilənib)
4-07-2025, 11:18
Konstitusiya Məhkəməsinə 4 hakim təyin olunub
4-07-2025, 11:08
İlham Əliyev Donald Trampa məktub göndərib
4-07-2025, 09:37
Tacikistan prezidenti Azərbaycana gəlib
3-07-2025, 22:38
Azərbaycan, Özbəkistan və Qırğızıstan prezidentləri Şahbulaq qalasında olublar - Foto
3-07-2025, 19:57
"Sputnik-Azərbaycan" işi: beş nəfər barəsində polis nəzarəti qətimkan tədbiri seçilib
3-07-2025, 19:05
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdamın Xıdırlı kəndində olublar - (Yenilənib) - Fotolar
3-07-2025, 16:47
Azərbaycan dili üzrə test imtahanının nəticələri elan olunub
3-07-2025, 15:55
Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri Xankəndidə fabrikin fəaliyyəti ilə tanış olublar
3-07-2025, 15:06
Qırğızıstan prezidenti Azərbaycana işgüzar səfərə gəlib - Yenilənib
3-07-2025, 14:40
İlham Əliyev Qarabağa səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
3-07-2025, 14:34
İki prezident Füzuli rayonuna səfər edib - Foto
3-07-2025, 14:23
Konstitusiya Məhkəməsinə yeni hakimlər təyin olunacaq
3-07-2025, 10:36
Əliyevlə Paşinyanın Dubayda görüşü planlaşdırılır
2-07-2025, 20:57
İlham Əliyev və Özbəkistan prezidenti “Sea Breeze”də - Fotolar
2-07-2025, 17:25
Rusiyanın Bakıdakı səfiri Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb
2-07-2025, 17:18
Daha üç şəhidimizin dəfn mərasimi olacaq - Fotolar
2-07-2025, 10:36
İdarə rəisi: "Ziyəddin Səfərov Rusiya hüquq-mühafizə orqanlarının avtomobilində ölüb"
2-07-2025, 10:10
Zaxarova: "Rusiya və Azərbaycan arasında dostluq..."
2-07-2025, 09:12
Laçında İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının Qadınlar Forumu keçirilir
1-07-2025, 19:14
Zelenski Əliyevə zəng edib
1-07-2025, 17:39
XİN Rusiyanı Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmamağa çağırır
1-07-2025, 17:04
Rusiya Azərbaycana nota verib
1-07-2025, 11:39
Slovakiya Elçin Qasımovu Azərbaycana səfir təyin edib
1-07-2025, 11:35
İran prezidenti Qarabağa gəlir
30-06-2025, 17:51
Azərbaycanın Rusiyadakı səfiri XİN-ə çağırılıb