21:10 / 12-11-2025
Karateçimiz İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qalibi olub
19:04 / 12-11-2025
Zeynal Nağdəliyev yeni icra başçısını kollektivə təqdim edib
18:13 / 12-11-2025
Rusiya ilə Qazaxıstan strateji tərəfdaşa çevriliblər
18:00 / 12-11-2025
Ali Məclis Baş nazirlə bağlı qərar verib
17:52 / 12-11-2025
Dünyanın ən qədim tələsini tapıblar
17:42 / 12-11-2025
Ceyhun Bayramov Banqladeşin qeyri-rezident səfirini qəbul edib
17:28 / 12-11-2025
Beyləqanda itkin düşən qadının parçalanmış meyiti aşkarlanıb
17:17 / 12-11-2025
Arnar Qunnlauqsson: "Azərbaycan millisi ilə oyunda yaxşı nəticə qazanmağa məcburuq"
17:05 / 12-11-2025
Çin şirkəti ilə günəş enerjisi layihəsi üzrə İcra Müqaviləsi imzalanıb
16:56 / 12-11-2025
Rüfət Hacıyevə hökm oxunub, əmlakı müsadirə olunub
16:53 / 12-11-2025
Təyyarə qəzasında həlak olan hərbçilər Türkiyə-Azərbaycan ittifaqının ilk şəhidləridir
16:48 / 12-11-2025
İş adamının bahalı avtomobillərinə həbs qoyulub
16:21 / 12-11-2025
Vəkili Şərurlu İsfəndiyarın xəstə olduğunu deyir, özünün isə xəbəri yoxdur
16:17 / 12-11-2025
Azərbaycan Ordusu regionda ən güclüsüdür - Ekspert
15:44 / 12-11-2025
"İpoteka haqqında" qanun dəyişib
15:41 / 12-11-2025
Şahin Məmmədov rəis müavini təyin edilib
15:38 / 12-11-2025
ADİM gənclərin təşkilatıdır
15:17 / 12-11-2025
Zabitlərin dinc dövrdəki həqiqi hərbi xidmət müddəti azaldılır
15:03 / 12-11-2025
"UĞUR 777 estetik mərkəzi"nin rəhbərliyinə cinayət işi açılıb
14:45 / 12-11-2025
Prezident yeni səlahiyyətli nümayəndə və icra başçılarını qəbul edib - Foto
14:42 / 12-11-2025
MN: "Ağdərə və Pirəkəşküldə yararsız döyüş sursatları məhv ediləcək"
14:37 / 12-11-2025
Gizli tunellər: İranın hərbi sirləri faş olur
14:27 / 12-11-2025
Türkiyənin qəzaya uğrayan təyyarəsində həlak olanlardan 19-nun nəşi tapılıb
14:09 / 12-11-2025
Avropa ilə Rusiya arasında müharibə ehtimalı artır - Foto
13:31 / 12-11-2025
Kürdəmirə icra başçısı təyin olunub
13:13 / 12-11-2025
İcra başçısı təyinatı imzalanıb - Sərəncam
13:00 / 12-11-2025
Prezident səlahiyyətli nümayəndəni vəzifədən azad edib - Yeni təyinat
12:43 / 12-11-2025
Prezident beynəlxalq konfransın iştirakçılarına müraciət ünvanlayıb
16:17 / 10-11-2025
150 il yaşamaq reallığa çevrilir
10:54 / 08-11-2025
Ərdoğan Azərbaycana gəlib - (Yenilənib)
17:18 / 08-11-2025
Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan liderləri birgə nahar edib - Foto
20:20 / 08-11-2025
Bakıda keçirilən hərbi paradda iştirak edən ölkələr - Siyahı
00:04 / 08-11-2025
Azərbaycanda Zəfər Günüdür
18:00 / 10-11-2025
Çin illik orbital buraxılış rekordunu yeniləyib
23:52 / 08-11-2025
Bakıda Zəfər Günü münasibətilə konsert və atəşfəşanlıq olub
21:11 / 09-11-2025
Bərdədə nənə və nəvə dəm qazından ölüblər
20:17 / 08-11-2025
Bakıda hərbi parad olub - Video - (Yenilənib) - Fotolar
16:24 / 09-11-2025
"Starlink" istifadəçilərinin sayı 8 milyonu keçib
09:47 / 11-11-2025
BMT qaçqın və köçkünlərlə bağlı həyəcan təbili çalır
Sarayevo atəşi - Birinci Dünya müharibəsinin fitili - Fotolar
Tarix: 26-09-2025 14:57 | Bölmə: Slayd / Araşdırma
XX əsrin əvvəllərində Avropa böyük dövlətlərin rəqabət meydanına çevrilmişdi. Almaniya ilə Avstriya-Macarıstan bir tərəfdə, Rusiya, Fransa və Böyük Britaniya digər tərəfdə idi. Balkan yarımadası isə sanki “barıt çəlləyi”nə çevrilmişdi: millətçi hərəkatlar, etnik qarşıdurmalar, imperiyaların maraqları üst-üstə düşürdü.
Reyting.az xatırladır ki, bu gərginlik fonunda 1914-cü ilin 28 iyun günü tarixdə dönüş nöqtəsi kimi qalacaqdı.
Qətliam günü
Arxiydux Frans Ferdinand və həyat yoldaşı Sofiya Sarayevoya hərbi manevrləri izləmək üçün gəlmişdilər. Onların korteji şəhərin dar küçələrindən keçərkən gizli serb təşkilatı - “Qara əl” sui-qəsd planını işə saldı.
İlk hücum uğursuz oldu: atılan bomba korteji vura bilmədi. Lakin səhvlə dolu təhlükəsizlik tədbirləri hadisələrin gedişini dəyişdi. Avtomobil sürücüsü yanlış dönərək həmin küçəyə girdi ki, orada 19 yaşlı serb millətçisi Qavril Princip dayanmışdı. O, iki dəfə atəş açdı - güllələrdən biri Frans Ferdinandı, digəri isə Sofiyanı öldürdü.
Hadisənin nəticələri
Sarayevoda açılan bu iki güllə bir imperiyanı çökdürdü, digərlərini isə qanlı müharibəyə sürüklədi.
Avstriya-Macarıstan Serbiyaya müharibə elan etdi.
Rusiya Serbiyanın müdafiəsinə qalxdı.
Almaniya Avstriyanın yanında savaşa qoşuldu.
Fransa və Böyük Britaniya Rusiyanın müttəfiqi kimi müharibəyə daxil oldular.
Bütün bunlar cəmi bir ay ərzində baş verdi və nəticədə Birinci Dünya müharibəsi başladı. 1914–1918-ci illərdə davam edən bu müharibə 20 milyondan çox insanın ölümünə, Avstriya-Macarıstan, Osmanlı, Alman və Rusiya imperiyalarının çökməsinə gətirib çıxardı.
Qavril Princip kim idi?
Qavril Princip kasıb kəndli ailəsində anadan olmuşdu. Onu böyük güclərin düşməni deyil, Balkan millətçiliyinin radikal tərəfdarı kimi tanıyırdılar.
Yaşı: 19
Təşkilat: “Qara əl” (serb gizli millətçi təşkilatı)
Məqsəd: Bosniya və Herseqovinanın Avstriya-Macarıstan tərkibindən çıxaraq Serbiyaya birləşdirilməsi
Princip həbs olunarkən cəmi 19 yaşında idi. O, ömürlük həbs cəzası aldı və bir neçə il sonra həbsxanada xəstəlikdən öldü.
Sarayevo sui-qəsdinin simvolik tərəfləri
İki güllə milyonlarla insanın həyatına son qoydu.
Bu hadisə “kiçik bir qığılcımın böyük yanğınlara səbəb ola biləcəyi”nin ən dramatik nümunəsidir.
Dünya tarixi göstərdi ki, liderlərə edilən sui-qəsdlər təkcə şəxsi faciə deyil, qlobal nəticələr doğurur.
Tarixi dərslər
1. Gərgin mühitdə radikal qrupların təsiri böyüyür. Kiçik bir qrupun addımı bəzən imperiyaların taleyini dəyişə bilir.
2. Diplomatiya hərbi gücdən üstündür. Əgər 1914-cü ildə dövlətlər sərt ultimatumlar əvəzinə diplomatik həll yolunu seçsəydilər, dünya müharibə fəlakətindən yayınardı.
3. Liderlərin təhlükəsizliyi milli təhlükəsizlikdir. Frans Ferdinandın qətli təhlükəsizlik zəifliyinin necə qlobal nəticələrə səbəb ola biləcəyini göstərdi.
Rauf RƏCƏBOV
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-09-2025 14:57 | Bölmə: Slayd / Araşdırma
(Liderlər və sui-qəsdlər: I Yazı)
XX əsrin əvvəllərində Avropa böyük dövlətlərin rəqabət meydanına çevrilmişdi. Almaniya ilə Avstriya-Macarıstan bir tərəfdə, Rusiya, Fransa və Böyük Britaniya digər tərəfdə idi. Balkan yarımadası isə sanki “barıt çəlləyi”nə çevrilmişdi: millətçi hərəkatlar, etnik qarşıdurmalar, imperiyaların maraqları üst-üstə düşürdü.
Reyting.az xatırladır ki, bu gərginlik fonunda 1914-cü ilin 28 iyun günü tarixdə dönüş nöqtəsi kimi qalacaqdı.
Qətliam günü
Arxiydux Frans Ferdinand və həyat yoldaşı Sofiya Sarayevoya hərbi manevrləri izləmək üçün gəlmişdilər. Onların korteji şəhərin dar küçələrindən keçərkən gizli serb təşkilatı - “Qara əl” sui-qəsd planını işə saldı.
İlk hücum uğursuz oldu: atılan bomba korteji vura bilmədi. Lakin səhvlə dolu təhlükəsizlik tədbirləri hadisələrin gedişini dəyişdi. Avtomobil sürücüsü yanlış dönərək həmin küçəyə girdi ki, orada 19 yaşlı serb millətçisi Qavril Princip dayanmışdı. O, iki dəfə atəş açdı - güllələrdən biri Frans Ferdinandı, digəri isə Sofiyanı öldürdü.
Hadisənin nəticələri
Sarayevoda açılan bu iki güllə bir imperiyanı çökdürdü, digərlərini isə qanlı müharibəyə sürüklədi.
Avstriya-Macarıstan Serbiyaya müharibə elan etdi.
Rusiya Serbiyanın müdafiəsinə qalxdı.
Almaniya Avstriyanın yanında savaşa qoşuldu.
Fransa və Böyük Britaniya Rusiyanın müttəfiqi kimi müharibəyə daxil oldular.
Bütün bunlar cəmi bir ay ərzində baş verdi və nəticədə Birinci Dünya müharibəsi başladı. 1914–1918-ci illərdə davam edən bu müharibə 20 milyondan çox insanın ölümünə, Avstriya-Macarıstan, Osmanlı, Alman və Rusiya imperiyalarının çökməsinə gətirib çıxardı.
Qavril Princip kim idi?
Qavril Princip kasıb kəndli ailəsində anadan olmuşdu. Onu böyük güclərin düşməni deyil, Balkan millətçiliyinin radikal tərəfdarı kimi tanıyırdılar.
Yaşı: 19
Təşkilat: “Qara əl” (serb gizli millətçi təşkilatı)
Məqsəd: Bosniya və Herseqovinanın Avstriya-Macarıstan tərkibindən çıxaraq Serbiyaya birləşdirilməsi
Princip həbs olunarkən cəmi 19 yaşında idi. O, ömürlük həbs cəzası aldı və bir neçə il sonra həbsxanada xəstəlikdən öldü.
Sarayevo sui-qəsdinin simvolik tərəfləri
İki güllə milyonlarla insanın həyatına son qoydu.
Bu hadisə “kiçik bir qığılcımın böyük yanğınlara səbəb ola biləcəyi”nin ən dramatik nümunəsidir.
Dünya tarixi göstərdi ki, liderlərə edilən sui-qəsdlər təkcə şəxsi faciə deyil, qlobal nəticələr doğurur.
Tarixi dərslər
1. Gərgin mühitdə radikal qrupların təsiri böyüyür. Kiçik bir qrupun addımı bəzən imperiyaların taleyini dəyişə bilir.
2. Diplomatiya hərbi gücdən üstündür. Əgər 1914-cü ildə dövlətlər sərt ultimatumlar əvəzinə diplomatik həll yolunu seçsəydilər, dünya müharibə fəlakətindən yayınardı.
3. Liderlərin təhlükəsizliyi milli təhlükəsizlikdir. Frans Ferdinandın qətli təhlükəsizlik zəifliyinin necə qlobal nəticələrə səbəb ola biləcəyini göstərdi.
Rauf RƏCƏBOV
Bölməyə aid digər xəbərlər
19-10-2025, 09:43
Pakistanın qara səhifəsi - Fotolar
12-10-2025, 09:24
Yarım əsrin ən ağır təyyarə qəzaları…
2-10-2025, 09:07
Qəddar qadınlar: onlar illərlə məsuliyyətdən yayınıblar
1-10-2025, 08:19
Dallas sirri - Prezident Kennedinin qətli
30-09-2025, 09:47
Ən güclü mafiyalar - Onların şəbəkələri sərhədləri aşır
29-09-2025, 13:04
Qandinin qətli - Hindistanın vicdanına atılan güllə
27-09-2025, 10:15
Mafiya qaydaları dəyişib: cinayətkarların yeni üsulu daha gəlirlidir
26-09-2025, 14:57
Sarayevo atəşi - Birinci Dünya müharibəsinin fitili - Fotolar
5-08-2023, 16:30
Məzar təpikləyənlərin xələfləri - fransızlar
12-04-2023, 09:12
Dünyada cinayət nisbəti: bəzi ölkələr cəhənnəm vadisi, bəziləri yer üzünün cənnətidir
10-04-2023, 16:34
Ən təhlükəli, ən zəgin və ən ucuz şəhərlərin adı açıqlanıb - Siyahı
10-04-2023, 06:58
Böyük təhlükə xəbərdarlığı - Professor dövlət başçısına müraciət edib
31-03-2023, 21:54
Demokratiyanın qətli... - Araşdırma
24-03-2023, 22:33
Azərbaycanın xarici borcu nə qədərdir? - Araşdırma
16-12-2022, 10:33
Ermənilərin statistik yalanı - Qarabağda nə qədər erməni yaşayır?
23-08-2022, 11:06
Professor Azərbaycan prezidentinə müraciət edib: “Elmimizi xilas edin!”
22-03-2022, 13:10
Dünya ticarətinin 80 faizini təşkil edən gəmiçilik məhv edilib
11-03-2022, 16:09
Taxıl qıtlığı: dünya gözünü Avropa istehsalçılarına zilləyib
11-03-2022, 14:33
Böyük güclər Ukrayna səmasını niyə qapatmaq istəmir?
17-02-2022, 15:45
Kürdə su azalır: "Vəziyyət yaxın illərdə düzəlməyəcək" - Araşdırma
11-11-2021, 16:47
Pandemiyanın daha bir fəsadı - Alimlər həyəcan təbili çalır
11-11-2021, 13:51
Ermənilərin törətdiyi ekoloji fəlakət beynəlxalq səviyyədə müzakirəyə çıxarılıb - Araşdırma
31-10-2021, 09:46
Baş tutmayan 12-ci abortun “fəsadı”: bioloji ana məşhur qızdan üzr istəyəcək - Fotolar
24-10-2021, 15:13
Naqafil güllə xanım-operatorun həyatına son qoyub - Fotolar
27-08-2021, 15:45
Azərbaycandakı əcnəbilərə vaksin vurulmur: pasportu necə alsınlar?
3-03-2021, 15:15
Koronavirusdan sağalanların səhhətində başqa problemlər yaranır
8-02-2021, 13:53
Azərbaycanın bir neçə universitetində dərslər bərpa olunmayacaq
6-11-2020, 12:21
Qarabağda ermənilərin yandırdığı və ya donuz tövləsinə çevrilən məbədlər - Araşdırma
7-08-2020, 14:27
Yeni idarəetmə sistemi gəlir: dövlət şirkətləri büdcənin “pulsoran”ı rolundan çıxarılacaq
19-06-2020, 15:03
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan insanının qorxu indeksini öyrənmək üçün sorğu keçirib
12-06-2020, 14:15
Qarabağ üsyanı - 100 il: Mübarizə tariximizin şanlı səhifəsi
30-04-2020, 18:51
“8-ci kilometr bazarı”nın sahibi ilə bağlı müəmmalı hadisə: onu gecəyarısı kim və ya kimlər soyub?
2-04-2020, 13:39
Koronavirusdan sonra... - Dünyada böyük dəyişiklik gözlənilir
9-10-2019, 19:10
Ölkə təhsilində ciddi problemlər aşkarlanıb - Araşdırma
18-09-2019, 12:29
“Leş mafiyası”nı kimlər himayə edir? - Yeni detallar
2-09-2019, 08:06
Uşaqsız ailələrdə boşanma artıb - Statistika
27-08-2019, 22:16
Agentlik sədrinin biznes ortağı haqda yeni məlumatlar yayıldı - Fotolar
26-08-2019, 14:55
Komitə və ASC sədrlərinin keçirdiyi tenderlərin qalibi olan şirkət rəhbəri haqda sənədlər yayıldı - Siyahı
23-08-2019, 17:07
Deputat Ağalar Vəliyev xaricdə oğlunun adına nələr almayıb ki... - Siyahı yayıldı - Fotolar
26-06-2019, 12:20
Kimə hesabdan “2” yazaq? DSK sədri Tahir Budaqova, yoxsa MSK sədri Məzahir Pənahova... – Araşdırma
22-06-2019, 15:58
"Azəriqaz"dakı yoxlama niyə dayandırılıb? - Palatadan şübhəli qərar
Bu gün, 16:53
Təyyarə qəzasında həlak olan hərbçilər Türkiyə-Azərbaycan ittifaqının ilk şəhidləridir
Bu gün, 16:17
Azərbaycan Ordusu regionda ən güclüsüdür - Ekspert
Bu gün, 14:37
Gizli tunellər: İranın hərbi sirləri faş olur
Bu gün, 13:31
Kürdəmirə icra başçısı təyin olunub
Bu gün, 13:13
İcra başçısı təyinatı imzalanıb - Sərəncam
Bu gün, 10:12
Güclü geomaqnit qasırğası başlayıb
Bu gün, 09:33
Ruslar daha üç yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
Bu gün, 00:50
Qəzaya uğrayan Türkiyə hərbi təyyarəsinin bütün ekipaj üzvü həlak olub - (Yenilənib) - Fotolar
Bu gün, 00:11
Azərbaycanda Konstitusiya Günü qeyd olunur
Dünən, 22:18
Türkiyənin hərbi təyyarəsi qəzaya uğrayıb - Əliyev Ərdoğana başsağlığı verib - (Yenilənib)
Dünən, 12:45
Ən uzun çayların yeni siyahısı tərtib olunub
Dünən, 09:47
BMT qaçqın və köçkünlərlə bağlı həyəcan təbili çalır
10-11-2025, 16:17
150 il yaşamaq reallığa çevrilir
8-11-2025, 20:17
Bakıda hərbi parad olub - Video - (Yenilənib) - Fotolar
8-11-2025, 20:00
Azərbaycan Ordusu regionda ön sıradadır - Fotolar
8-11-2025, 15:40
Prezident: Qarabağ və Şərqi Zəngəzur dirçəlir
7-11-2025, 19:39
Cəlaloğlu: Azərbaycan və Ermənistandakı partiyalar arasında görüşlər keçirilməlidir
7-11-2025, 16:16
İlham Əliyev bir qrup şəxsi təltif edib
7-11-2025, 15:39
Tural Sadıqlı, Qurban Məmmədov və digərlərinin cinayət işi məhkəmə baxışına verilib
7-11-2025, 14:55
“Lukoil” Azərbaycandakı yataqları tərk edəcək - Səbəb
6-11-2025, 16:49
Deputat: Ermənistan Azərbaycan qarşısında götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməlidir
6-11-2025, 15:08
Azərbaycan qonşu ölkəni problemdən xilas edir - Foto
6-11-2025, 13:56
“Tərtər işi”: həbsdəki generalla bağlı qərar verilib
6-11-2025, 13:05
Mərkəzi Asiya liderləri Trampla görüşdə nəyə ümid edirlər?
6-11-2025, 10:03
Vəzifəli şəxslərə cinayət işi açılıb
6-11-2025, 09:17
Kosmosda yeni tip nəhəng obyekt kəşf edilib
5-11-2025, 18:17
Prezident elm adamların təltif edib - Sərəncam
5-11-2025, 15:24
Ukraynanın iki şəhərində dəhşətli vəziyyət yaranıb
5-11-2025, 13:28
Ukrayna daha təhlükəli vəziyyətlə üzləşir
5-11-2025, 12:50
“Oğru dünyası”na qarşı əməliyyat: Mirzə Əliyev öldürülüb - Foto
4-11-2025, 19:17
Mərkəzi Asiya Rusiyadan qurtula biləcəkmi?
4-11-2025, 14:01
Şərti sərhəddə yenidən gərginlik ola bilər - Ekspert
4-11-2025, 13:29
Dini konfessiyalar Zəfər Günü ilə əlaqədar birgə bəyanat yayıblar
4-11-2025, 10:58
Keçmiş vəzifəli şəxslərə hökm oxunub
4-11-2025, 09:27
2025-ci ilin ən böyük buğda istehsalçıları... - Siyahı
3-11-2025, 18:33
Ermənistan vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələri Azərbaycana səfər edəcək
3-11-2025, 14:49
Ramiz Mehdiyevə bağlı QHT-lər, icra başçıları və özəl ali təhsil ocağı var - Professor
3-11-2025, 13:36
İlham Əliyev AMEA-da - Çıxış (Yenilənib) - Fotolar
3-11-2025, 13:22
Rus ordusu Ukraynanın daha bir şəhərinə daxil olub - Foto
3-11-2025, 11:26
Kreml İranı Suriya ilə barışdırmaq istəyir?
3-11-2025, 09:52
Ən böyük idxalçı ölkələrin adı açıqlanıb - Siyahı
Mikayıl Mikayılov deyir ki, festivalda nümayiş olunan tamaşa Azərbaycanla Meksika arasında teatr əlaqələrinin başlanğıcı sayıla bilər
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
