13:42 / 27-04-2024
ANAMA-nın əməkdaşı Şuşada minaya düşüb
12:45 / 27-04-2024
Laçının Sus kəndinə ilk köç olacaq -Fotolar
12:11 / 27-04-2024
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
11:59 / 27-04-2024
Dünyanın ilk süni enerji adası tikilir
10:14 / 27-04-2024
Xankəndidə silah və sursatlar aşkarlanıb
10:09 / 27-04-2024
Marsdakı "hörümçək sürüsü"nün sirri açılıb - Fotolar
09:27 / 27-04-2024
Britaniyanın lüks avtomobilləri Rusiyaya daşınır
08:18 / 27-04-2024
"Bir qalanın sirri" Musiqili Teatrda açılacaq - Fotolar
08:09 / 27-04-2024
Rusiyada azərbaycanlılarla taciklər arasında kütləvi dava: ölən və yaralananlar var
21:36 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyevin Almaniyaya işgüzar səfəri başa çatıb - Fotolar
20:58 / 26-04-2024
İlham Əliyevlə Olaf Şolts birgə mətbuat konfransı keçiriblər
20:46 / 26-04-2024
Azərbaycan və Almaniya prezidentləri görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
19:35 / 26-04-2024
43 pişiyi ac-susuz saxlayan şəxsi həbs ediblər
19:06 / 26-04-2024
Rusların hücum etmək istədiyi iki xəstəxana təcili boşaldılır
18:43 / 26-04-2024
Türk dövlətləri parlamentlərinin komitə sədrləri Xankəndi və Şuşaya səfər ediblər - (Yenilənib) - Foto
18:41 / 26-04-2024
İsveç Latviyaya qoşun və zirehli texnika göndərir
18:36 / 26-04-2024
Blinken Pekində Çini hədələyib
18:20 / 26-04-2024
20-yə yaxın məhbus həbsxanadan qaçmağa cəhd edib - Foto
18:15 / 26-04-2024
Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhəddə koordinatlar dəqiqləşdirilir
18:08 / 26-04-2024
Erməni deputatlar saxlanılıb
17:58 / 26-04-2024
Ermənistan XİN: "Azərbaycandan sülh sazişinə dair təkliflər almışıq"
17:39 / 26-04-2024
"Beşiktaş" daha bir futbolçu ilə müqaviləni yeniləyib
17:30 / 26-04-2024
İlham Əliyev Almaniyada tədbirə qatılıb - (Yenilənib) - Fotolar
17:23 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyev BƏƏ-nin sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri ilə görüşüb
17:15 / 26-04-2024
Quba-Xaçmaz Regional filialına müdir təyinatı olub
16:58 / 26-04-2024
“Krokus”dakı terror aktına görə daha bir şübhəli saxlanılıb
16:56 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyev Almaniya XİN rəhbəri ilə görüşüb - Foto
16:11 / 26-04-2024
Azərbaycanda partiya rəhbəri həbs edilib
16:05 / 26-04-2024
Əli Əsədov daha bir qərar imzalayıb
18:56 / 22-04-2024
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 23-04-2024
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
13:54 / 22-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
16:58 / 23-04-2024
İlham Əliyev “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” beynəlxalq forumda iştirak edir - (Yenilənib)
14:10 / 23-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
16:10 / 22-04-2024
Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib
14:03 / 24-04-2024
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
00:05 / 23-04-2024
Abramoviç yeni futbol klubunu Avropanın ən yaxşısı edəcək
00:02 / 23-04-2024
Məşhur boksçu Mayk Tayson şirkətin səfiri olub
17:30 / 26-04-2024
İlham Əliyev Almaniyada tədbirə qatılıb - (Yenilənib) - Fotolar
19:15 / 22-04-2024
Komitə sədri baş redaktoru təbrik edib
16:49 / 22-04-2024
Əməkdar artist reanimasiyaya yerləşdirilib
Məzar təpikləyənlərin xələfləri - fransızlar
Tarix: 05-08-2023 16:30 | Bölmə: Xəbərlər / Araşdırma
Elxan QARAYEV
Hüquqşünas
Tarix ondan ibrət götürməyənləri təkrar və oxşar sınaqlara çəkir
Dostu da, düşməni də dar gündə sınayarlar, - deyib ulularımz. Zəfərimizlə bitən 44 günlük Vətən müharibəsində Fransa və İran Azərbaycana qarşı düşmən mövqeyi nümayiş etdirdilər. Emmanuel Makron Azərbaycanın Qarabağda guya İŞİD yaraqlılarından istifadə etməsi kimi cəfəng açıqlamalar verdi, ordumuzun beynəlxalq hüquqa uyğun suveren ərazilərimizi işğaldan azad etməsinə mane olmağa çalışdı, üstəlik İrəvana diplomatik dəstəyini əsirgəmədi.
Azərbaycanı qardaş ölkə adlandıran İran isə Qarabağda müsəlman məscidlərinin ermənilər tərəfindən dağıdılmasına göz yummaqla kifayətlənmədi, həm də İrəvana iqtisadi, hərbi dəstək verdi. Maskalı molla rejimi 44 günlük müharibədə Azərbaycan Ordusunun Xudafərin Su Elektrik Stansiyasını azad etməsinə mane olmağa çalışdı. Gürcüstan hava məkanı bağlayanda Rusiyadan Ermənistana göndərilən silah--sursatı öz ərazisindən ötürdü.
İndi vasitəçi bir sıra ölkələr Azərbaycanla Ermənistan arasında sülhə nail olmağa çalışsalar da, Fransa, Rusiya və İran bunu istəmir, dialoqu pozmaq üçün əllərindən gələni edirlər. Son proseslərdən aydın görünür ki, İranın, Rusiyanın, Fransanın ölkəmizə qarşı niyyətləri təmiz deyil. Tehran isə sülhə mane olmaqdan ötrü son zamanlar Hindistanla yeni “oyunlar” qurur.
Bu məqamda tarixin bəzi dövrlərini yadınıza salmaq istəyirik.
1920-ci il iyulun 24-də Fransa qoşunları Suriya Krallığının paytaxtı Dəməşqə daxil olandan sonra general Anri Quro birbaşa Salahəddin Əyyubinin məzarının üstünə gəlir, məzarı nifrətlə təpikləyib və deyir:
“Budur, biz qayıtdıq, Səlahəddin!”.
Bu tarixi hadisənin bir neçə sübutu və şərhi var. Bunlardan birində hətta fransalının Zəngi sərkərdəsinin, daha sonra isə, Əyyubi hökmdarının qəbrinə tüpürdüyü bildirilir. Amma mahiyyət dəyişməz qalır: fransızlar min il boyunca qisas saatını gözləmiş və həmin an yetişmişdi...
Həmin hadisə Meyer, Karl Ernest; Brysac, Shareen Blair (2008) Kingmakers: The Invention of the Modern Middle East kitabının 359-cu səhifəsində daha yumşaq və siyasi cəhətdən düzgün tonda təsvir olunub ("Awake, Saladin. We have returned" - Oyan, Səlahəddin! Biz qayıtdıq!).
* * *
Maraqlı sualdır: görəsən, 30 il davam edən Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsində Fransa, Rusiya və İran niyə davamlı olaraq ermənilərin tərəfini tutdu? Daşnaklar hansı vəhşilikləri törətsələr də, Rusiyanın köməyi ilə torpaqlarımızın işğalında nə qədər təqsirkar olsa da, Tehran və Paris daim ermənilərin tərəfində oldu. Bu gün də heç nə dəyişməyib. Əslində, bu kontekstdə onların “ermənilərin tərəfində” deyil, “türklərə qarşı” demək, daha doğru olardı. Ona görə ki, bu üç dövlət türk xalqlarına münasibətdə həmişə tarixi nifrətdən çıxış edib və indi də “nifrət diplomatiyasını” davam etdirirlər.
XIX əsrdə orduları iki dəfə üz-üzə gəlmiş Türkiyə-Rusiya qarşıdurmasını tarixin yaddaşından silmək mümkün deyil. İstanbul məsələsi təkcə yunanların deyil, həm də ruslar üçün “boğazda ilişib qalmış sümük” olub. Slavyan tayfalarının, qədim germanların, qədim Kiyev rus dövlətinin, Moskoviyanın tarixində türklərin hökmranlığından asılılıq yaşanıb. Rus-sovet ideologiyası tarixi faktlarla nə qədər manipulyasiya etsə belə, Rusiyanın tarixində türklərə xərac ödənilməsi 1700-cü ilin iyul ayına qədər davam edib.
Farsların İran adında müstəqil dövlətinin 998-ci ildən 1925-ci ilə qədər, təxminən min il ərzində dünyanın siyasi xəritəsində adı olmayıb. Fransa isə səlib yürüşləri dönəmində oturaq xristian xalqlarının inkişaf etmiş türk-müsəlman dünyasına barbar basqınları ilə xatırlanır. Aborigen sakinlər üçün xaçpərəstlərin müsəlmanlara qarşı müharibələri sayılan Yaxın Şərqə səlib yürüşləri, əslində, birləşmiş katolik Qərbin Səlcuq türklərinə, daha sonra isə Qıpçaq (Məmlük) türklərinə qarşı apardığı dünya müharibəsi idi.
Daxili çəkişmlər, iğtişaşlar səbəbindən parçalanmış Səlcuq bəylikləri - Rum Sultanlığı, Artuklular, Zəngilər on illər boyu vəhşi avropalıların həmin dövrdə inkişaf etmiş müsəlman dünyasına basqınlarına qarşı mübarizə aparıblar. Məhz onlar işğal olunmuş ərazilərin çoxunu səlibçilərdən geri alıblar. Yalnız XII əsrin sonunda Nurəddinin ölümündən sonra Səlcuq ordusu üzərində hakimiyyəti ələ alan Salahəddin Qüdsün ələ keçirilməsi məsələsini gündəmə gətirdi. Təxminən yarım əsrdən sonra, 1250-ci il aprelin 6-da Əl-Mənsur döyüşündə Əyubi generalı Baybars Fransa kralı IX Lüdoviki əsir aldı. Bu hekayə az qala min il fransızların beynini “bədxassəli şiş” kimi göynətdi, onun fəsadları, deyəsən, hələ də qalmaqdadır. Ermənilər, ərəblər, farslar, eləcə də Balkan slavyanları onlar üçün əhəmiyyətli deyildi.
* * *
Fransızlar onları rüsvay edərək müqəddəs torpaqlardan qovmuş “sarasinlər”dən qisas almaq istəyi ilə alışıb-yanırdılar. Fransa, İngiltərə, Rusiya kimi Avropa ölkələrinin ittifaqı həmin erməni, ərəb, farsdan və Balkan slavyanlarından istifadə edərək, Osmanlı imperiyasını məhv etməyə girişmişdilər. “Birə qarşı - on” prinsipi ilə total hücuma keçən ruslar şərqdən erməniləri, ingilislər cənubdan ərəbləri üsyana qaldırmağa başladılar. Osmanlı imperiyası isə artıq qan içində can verir, süqut edirdi. Amma məyusluğun məqamı deyildi, çünki türklər avropalı işğalçıların üstün qüvvələrini bütün cəbhələrdən dəf edərkən, ermənilərin qiyamını yatırarkən, daşnakların Şərqi Anadoluda dinc əhaliyə qarşı törətdikləri vəhşiliklərə, soyqırımına göz yuma bilməzdilər. Buna görə də, bu gün Rusiya, Fransa və Ermənistan qərəzli olaraq bu hadisələri “erməni soyqırımı” adlandırırlar. Rusların Rusiya və SSRİ-nin əsarət altında olan xalqlarının (noqaylar, qazaxlar, ukraynalılar, başqırdlar...) milyonlarla nümayəndəsini qətl etməsinə və Fransanın əlcəzairlilərin, vyetnamlıların üsyanlarını qan içində boğmasına, Amerika hindularını qətl etməsinə (məsələn, fransızlar 1954-1962-ci illərdə 1,5 milyondan çox ərəbi və bərbəri məhv etmişlər) baxmayaraq, bu ölkələr və xalqlar, hətta indiki dövrdə də türk xalqlarını gözdən salmağa çalışırlar.
Burada qayıdaq Səlahəddinin məzarını təpikləyərək tüpürən Anri Quroya. 1918-ci ilin oktyabrında türklər xristian ölkələrinin çoxmilyonlu koalisiyasına qarşı qan içində mübarizə apararkən ərəblər Osmanlı imperiyasına xəyanət etmək qərarına gəldilər. Yüz illər boyu ərəb mədəniyyətini yüksəltmiş türk dövləti və xalqı ərəb dinini yaymış və həmin dövlətin hakimiyyəti dövründə ərəblər inanılmaz dərəcədə çoxalaraq yüz milyonlara çatıblar. Məhz ərəblər türklərə minnətdar olmalıdırlar ki, onlar min ildən artıq İslam dünyasını müdafiə edərək genişləndiriblər. Düzünü desək, ərəblər türklərə xəyanət ediblər.
* * *
XX əsr türk xalqlarının tarixində həm dəhşətli hadisələr, həm də dönüş dövrüdür. Rusiya (SSRİ) Orta Asiya və Volqaboyu türklərini ələ keçirdi, Şərqi Türküstanı Çin zəbt etdi. Qacar türklərinin məğlubiyyəti isə min ildən sonra ilk dəfə yeni müstəqil Fars dövləti - Pəhləvi sülaləsinin İranının yaranmasına səbəb oldu. Bununla paralel ingilislərin köməyilə Osmanlı Türkiyəsini devirməyə çalışan bir sıra ərəb dövlətləri meydana gəlirdi. Bunlardan biri ərəb separatçısı I Feysəl ibn Hüseyn idi. İngilis generalı Allenbinin dəstəyilə İraqda hakimiyyəti ələ keçirən Feysəl daha sonra həmin ingilislərin köməyilə türkləri qətlə yetirib Levantı ələ keçirdi.
1920-ci il martin 8-də Feysəl Suriya Ərəb Krallığını elan etdi. Müasir dövrlə müqayisə etsək, bu, “DXR”, “LXR”, Osetiya, Abxaziya, Dnestryanı kimi saxta muxtariyyat idi. Fəqət Feysəlin Suriya Ərəb Krallığı uzun müddət duruş gətirmədi. Ərəbi, sadəcə olaraq, aldatmışdılar. Ona suverenlik vəd edərək, qüvvələrindən yararlanan ingilislər və fransızlar əvvəlcə türklərin müqavimətini qırdılar, 1920-ci il iyulun 24-də isə “Meysəlun dərəsindəki döyüş”də fransız generalı Anri Quro “Suriya krallığı”nın ordusunu darmadağın etdi. Məhz həmin döyüşdən sonra fransız Quro Səlahəddinin məzarının üstünə gələrək, onu təpikləmiş və yazının əvvəlində iqtibas gətirdiyimiz sözləri demişdi.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 05-08-2023 16:30 | Bölmə: Xəbərlər / Araşdırma
Elxan QARAYEV
Hüquqşünas
Tarix ondan ibrət götürməyənləri təkrar və oxşar sınaqlara çəkir
Dostu da, düşməni də dar gündə sınayarlar, - deyib ulularımz. Zəfərimizlə bitən 44 günlük Vətən müharibəsində Fransa və İran Azərbaycana qarşı düşmən mövqeyi nümayiş etdirdilər. Emmanuel Makron Azərbaycanın Qarabağda guya İŞİD yaraqlılarından istifadə etməsi kimi cəfəng açıqlamalar verdi, ordumuzun beynəlxalq hüquqa uyğun suveren ərazilərimizi işğaldan azad etməsinə mane olmağa çalışdı, üstəlik İrəvana diplomatik dəstəyini əsirgəmədi.
Azərbaycanı qardaş ölkə adlandıran İran isə Qarabağda müsəlman məscidlərinin ermənilər tərəfindən dağıdılmasına göz yummaqla kifayətlənmədi, həm də İrəvana iqtisadi, hərbi dəstək verdi. Maskalı molla rejimi 44 günlük müharibədə Azərbaycan Ordusunun Xudafərin Su Elektrik Stansiyasını azad etməsinə mane olmağa çalışdı. Gürcüstan hava məkanı bağlayanda Rusiyadan Ermənistana göndərilən silah--sursatı öz ərazisindən ötürdü.
İndi vasitəçi bir sıra ölkələr Azərbaycanla Ermənistan arasında sülhə nail olmağa çalışsalar da, Fransa, Rusiya və İran bunu istəmir, dialoqu pozmaq üçün əllərindən gələni edirlər. Son proseslərdən aydın görünür ki, İranın, Rusiyanın, Fransanın ölkəmizə qarşı niyyətləri təmiz deyil. Tehran isə sülhə mane olmaqdan ötrü son zamanlar Hindistanla yeni “oyunlar” qurur.
Bu məqamda tarixin bəzi dövrlərini yadınıza salmaq istəyirik.
1920-ci il iyulun 24-də Fransa qoşunları Suriya Krallığının paytaxtı Dəməşqə daxil olandan sonra general Anri Quro birbaşa Salahəddin Əyyubinin məzarının üstünə gəlir, məzarı nifrətlə təpikləyib və deyir:
“Budur, biz qayıtdıq, Səlahəddin!”.
Bu tarixi hadisənin bir neçə sübutu və şərhi var. Bunlardan birində hətta fransalının Zəngi sərkərdəsinin, daha sonra isə, Əyyubi hökmdarının qəbrinə tüpürdüyü bildirilir. Amma mahiyyət dəyişməz qalır: fransızlar min il boyunca qisas saatını gözləmiş və həmin an yetişmişdi...
Həmin hadisə Meyer, Karl Ernest; Brysac, Shareen Blair (2008) Kingmakers: The Invention of the Modern Middle East kitabının 359-cu səhifəsində daha yumşaq və siyasi cəhətdən düzgün tonda təsvir olunub ("Awake, Saladin. We have returned" - Oyan, Səlahəddin! Biz qayıtdıq!).
* * *
Maraqlı sualdır: görəsən, 30 il davam edən Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsində Fransa, Rusiya və İran niyə davamlı olaraq ermənilərin tərəfini tutdu? Daşnaklar hansı vəhşilikləri törətsələr də, Rusiyanın köməyi ilə torpaqlarımızın işğalında nə qədər təqsirkar olsa da, Tehran və Paris daim ermənilərin tərəfində oldu. Bu gün də heç nə dəyişməyib. Əslində, bu kontekstdə onların “ermənilərin tərəfində” deyil, “türklərə qarşı” demək, daha doğru olardı. Ona görə ki, bu üç dövlət türk xalqlarına münasibətdə həmişə tarixi nifrətdən çıxış edib və indi də “nifrət diplomatiyasını” davam etdirirlər.
XIX əsrdə orduları iki dəfə üz-üzə gəlmiş Türkiyə-Rusiya qarşıdurmasını tarixin yaddaşından silmək mümkün deyil. İstanbul məsələsi təkcə yunanların deyil, həm də ruslar üçün “boğazda ilişib qalmış sümük” olub. Slavyan tayfalarının, qədim germanların, qədim Kiyev rus dövlətinin, Moskoviyanın tarixində türklərin hökmranlığından asılılıq yaşanıb. Rus-sovet ideologiyası tarixi faktlarla nə qədər manipulyasiya etsə belə, Rusiyanın tarixində türklərə xərac ödənilməsi 1700-cü ilin iyul ayına qədər davam edib.
Farsların İran adında müstəqil dövlətinin 998-ci ildən 1925-ci ilə qədər, təxminən min il ərzində dünyanın siyasi xəritəsində adı olmayıb. Fransa isə səlib yürüşləri dönəmində oturaq xristian xalqlarının inkişaf etmiş türk-müsəlman dünyasına barbar basqınları ilə xatırlanır. Aborigen sakinlər üçün xaçpərəstlərin müsəlmanlara qarşı müharibələri sayılan Yaxın Şərqə səlib yürüşləri, əslində, birləşmiş katolik Qərbin Səlcuq türklərinə, daha sonra isə Qıpçaq (Məmlük) türklərinə qarşı apardığı dünya müharibəsi idi.
Daxili çəkişmlər, iğtişaşlar səbəbindən parçalanmış Səlcuq bəylikləri - Rum Sultanlığı, Artuklular, Zəngilər on illər boyu vəhşi avropalıların həmin dövrdə inkişaf etmiş müsəlman dünyasına basqınlarına qarşı mübarizə aparıblar. Məhz onlar işğal olunmuş ərazilərin çoxunu səlibçilərdən geri alıblar. Yalnız XII əsrin sonunda Nurəddinin ölümündən sonra Səlcuq ordusu üzərində hakimiyyəti ələ alan Salahəddin Qüdsün ələ keçirilməsi məsələsini gündəmə gətirdi. Təxminən yarım əsrdən sonra, 1250-ci il aprelin 6-da Əl-Mənsur döyüşündə Əyubi generalı Baybars Fransa kralı IX Lüdoviki əsir aldı. Bu hekayə az qala min il fransızların beynini “bədxassəli şiş” kimi göynətdi, onun fəsadları, deyəsən, hələ də qalmaqdadır. Ermənilər, ərəblər, farslar, eləcə də Balkan slavyanları onlar üçün əhəmiyyətli deyildi.
* * *
Fransızlar onları rüsvay edərək müqəddəs torpaqlardan qovmuş “sarasinlər”dən qisas almaq istəyi ilə alışıb-yanırdılar. Fransa, İngiltərə, Rusiya kimi Avropa ölkələrinin ittifaqı həmin erməni, ərəb, farsdan və Balkan slavyanlarından istifadə edərək, Osmanlı imperiyasını məhv etməyə girişmişdilər. “Birə qarşı - on” prinsipi ilə total hücuma keçən ruslar şərqdən erməniləri, ingilislər cənubdan ərəbləri üsyana qaldırmağa başladılar. Osmanlı imperiyası isə artıq qan içində can verir, süqut edirdi. Amma məyusluğun məqamı deyildi, çünki türklər avropalı işğalçıların üstün qüvvələrini bütün cəbhələrdən dəf edərkən, ermənilərin qiyamını yatırarkən, daşnakların Şərqi Anadoluda dinc əhaliyə qarşı törətdikləri vəhşiliklərə, soyqırımına göz yuma bilməzdilər. Buna görə də, bu gün Rusiya, Fransa və Ermənistan qərəzli olaraq bu hadisələri “erməni soyqırımı” adlandırırlar. Rusların Rusiya və SSRİ-nin əsarət altında olan xalqlarının (noqaylar, qazaxlar, ukraynalılar, başqırdlar...) milyonlarla nümayəndəsini qətl etməsinə və Fransanın əlcəzairlilərin, vyetnamlıların üsyanlarını qan içində boğmasına, Amerika hindularını qətl etməsinə (məsələn, fransızlar 1954-1962-ci illərdə 1,5 milyondan çox ərəbi və bərbəri məhv etmişlər) baxmayaraq, bu ölkələr və xalqlar, hətta indiki dövrdə də türk xalqlarını gözdən salmağa çalışırlar.
Burada qayıdaq Səlahəddinin məzarını təpikləyərək tüpürən Anri Quroya. 1918-ci ilin oktyabrında türklər xristian ölkələrinin çoxmilyonlu koalisiyasına qarşı qan içində mübarizə apararkən ərəblər Osmanlı imperiyasına xəyanət etmək qərarına gəldilər. Yüz illər boyu ərəb mədəniyyətini yüksəltmiş türk dövləti və xalqı ərəb dinini yaymış və həmin dövlətin hakimiyyəti dövründə ərəblər inanılmaz dərəcədə çoxalaraq yüz milyonlara çatıblar. Məhz ərəblər türklərə minnətdar olmalıdırlar ki, onlar min ildən artıq İslam dünyasını müdafiə edərək genişləndiriblər. Düzünü desək, ərəblər türklərə xəyanət ediblər.
* * *
XX əsr türk xalqlarının tarixində həm dəhşətli hadisələr, həm də dönüş dövrüdür. Rusiya (SSRİ) Orta Asiya və Volqaboyu türklərini ələ keçirdi, Şərqi Türküstanı Çin zəbt etdi. Qacar türklərinin məğlubiyyəti isə min ildən sonra ilk dəfə yeni müstəqil Fars dövləti - Pəhləvi sülaləsinin İranının yaranmasına səbəb oldu. Bununla paralel ingilislərin köməyilə Osmanlı Türkiyəsini devirməyə çalışan bir sıra ərəb dövlətləri meydana gəlirdi. Bunlardan biri ərəb separatçısı I Feysəl ibn Hüseyn idi. İngilis generalı Allenbinin dəstəyilə İraqda hakimiyyəti ələ keçirən Feysəl daha sonra həmin ingilislərin köməyilə türkləri qətlə yetirib Levantı ələ keçirdi.
1920-ci il martin 8-də Feysəl Suriya Ərəb Krallığını elan etdi. Müasir dövrlə müqayisə etsək, bu, “DXR”, “LXR”, Osetiya, Abxaziya, Dnestryanı kimi saxta muxtariyyat idi. Fəqət Feysəlin Suriya Ərəb Krallığı uzun müddət duruş gətirmədi. Ərəbi, sadəcə olaraq, aldatmışdılar. Ona suverenlik vəd edərək, qüvvələrindən yararlanan ingilislər və fransızlar əvvəlcə türklərin müqavimətini qırdılar, 1920-ci il iyulun 24-də isə “Meysəlun dərəsindəki döyüş”də fransız generalı Anri Quro “Suriya krallığı”nın ordusunu darmadağın etdi. Məhz həmin döyüşdən sonra fransız Quro Səlahəddinin məzarının üstünə gələrək, onu təpikləmiş və yazının əvvəlində iqtibas gətirdiyimiz sözləri demişdi.
Bölməyə aid digər xəbərlər
5-08-2023, 16:30
Məzar təpikləyənlərin xələfləri - fransızlar
12-04-2023, 09:12
Dünyada cinayət nisbəti: bəzi ölkələr cəhənnəm vadisi, bəziləri yer üzünün cənnətidir
10-04-2023, 16:34
Ən təhlükəli, ən zəgin və ən ucuz şəhərlərin adı açıqlanıb - Siyahı
10-04-2023, 06:58
Böyük təhlükə xəbərdarlığı - Professor dövlət başçısına müraciət edib
31-03-2023, 21:54
Demokratiyanın qətli... - Araşdırma
24-03-2023, 22:33
Azərbaycanın xarici borcu nə qədərdir? - Araşdırma
16-12-2022, 10:33
Ermənilərin statistik yalanı - Qarabağda nə qədər erməni yaşayır?
23-08-2022, 11:06
Professor Azərbaycan prezidentinə müraciət edib: “Elmimizi xilas edin!”
22-03-2022, 13:10
Dünya ticarətinin 80 faizini təşkil edən gəmiçilik məhv edilib
11-03-2022, 16:09
Taxıl qıtlığı: dünya gözünü Avropa istehsalçılarına zilləyib
11-03-2022, 14:33
Böyük güclər Ukrayna səmasını niyə qapatmaq istəmir?
17-02-2022, 15:45
Kürdə su azalır: "Vəziyyət yaxın illərdə düzəlməyəcək" - Araşdırma
11-11-2021, 16:47
Pandemiyanın daha bir fəsadı - Alimlər həyəcan təbili çalır
11-11-2021, 13:51
Ermənilərin törətdiyi ekoloji fəlakət beynəlxalq səviyyədə müzakirəyə çıxarılıb - Araşdırma
31-10-2021, 09:46
Baş tutmayan 12-ci abortun “fəsadı”: bioloji ana məşhur qızdan üzr istəyəcək - Fotolar
24-10-2021, 15:13
Naqafil güllə xanım-operatorun həyatına son qoyub - Fotolar
27-08-2021, 15:45
Azərbaycandakı əcnəbilərə vaksin vurulmur: pasportu necə alsınlar?
3-03-2021, 15:15
Koronavirusdan sağalanların səhhətində başqa problemlər yaranır
8-02-2021, 13:53
Azərbaycanın bir neçə universitetində dərslər bərpa olunmayacaq
6-11-2020, 12:21
Qarabağda ermənilərin yandırdığı və ya donuz tövləsinə çevrilən məbədlər - Araşdırma
7-08-2020, 14:27
Yeni idarəetmə sistemi gəlir: dövlət şirkətləri büdcənin “pulsoran”ı rolundan çıxarılacaq
19-06-2020, 15:03
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan insanının qorxu indeksini öyrənmək üçün sorğu keçirib
12-06-2020, 14:15
Qarabağ üsyanı - 100 il: Mübarizə tariximizin şanlı səhifəsi
30-04-2020, 18:51
“8-ci kilometr bazarı”nın sahibi ilə bağlı müəmmalı hadisə: onu gecəyarısı kim və ya kimlər soyub?
2-04-2020, 13:39
Koronavirusdan sonra... - Dünyada böyük dəyişiklik gözlənilir
9-10-2019, 19:10
Ölkə təhsilində ciddi problemlər aşkarlanıb - Araşdırma
18-09-2019, 12:29
“Leş mafiyası”nı kimlər himayə edir? - Yeni detallar
2-09-2019, 08:06
Uşaqsız ailələrdə boşanma artıb - Statistika
27-08-2019, 22:16
Agentlik sədrinin biznes ortağı haqda yeni məlumatlar yayıldı - Fotolar
26-08-2019, 14:55
Komitə və ASC sədrlərinin keçirdiyi tenderlərin qalibi olan şirkət rəhbəri haqda sənədlər yayıldı - Siyahı
23-08-2019, 17:07
Deputat Ağalar Vəliyev xaricdə oğlunun adına nələr almayıb ki... - Siyahı yayıldı - Fotolar
26-06-2019, 12:20
Kimə hesabdan “2” yazaq? DSK sədri Tahir Budaqova, yoxsa MSK sədri Məzahir Pənahova... – Araşdırma
22-06-2019, 15:58
"Azəriqaz"dakı yoxlama niyə dayandırılıb? - Palatadan şübhəli qərar
10-05-2019, 13:38
İcra Hakimiyyəti heç bir səbəb göstərmədən bir ailəni evsiz qoydu
20-02-2019, 08:49
Dəmirqapı Dərbəndim: Rus işğalı, yoxsa... farsların əlindən nicat?
26-01-2019, 20:20
“Ən böyük Niyazi, ondan böyük yox” - Fazil Rəhmanzadə
19-01-2019, 20:14
Qarabağla bağlı növbəti təhlükəli plan işə düşüb - Ekspertlər
11-01-2019, 13:48
“O olmasın, bu olsun” əsəri farslar tərəfindən oğurlanıb? - Araşdırma
30-11-2018, 23:34
Təhsilə ayrılan büdcə vəsaitlərini mənimsəyirlər: İnvestisiya xərcləri artırılsa da, şəffaflıq təmin edilmir
14-10-2018, 00:06
Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının yeni qaydaları narazılıq yaradıb
23-09-2018, 10:35
Minlərlə məzunun ali təhsil diplomu tanınmaya bilər - Xəbərdarlıq
26-05-2018, 21:11
On ikinci imza - Hacı Mirzə Səlim Axundzadə
Bu gün, 12:45
Laçının Sus kəndinə ilk köç olacaq -Fotolar
Bu gün, 10:14
Xankəndidə silah və sursatlar aşkarlanıb
Dünən, 18:08
Erməni deputatlar saxlanılıb
Dünən, 11:05
Ən yaşlı albatros "aktiv görüş" rejiminə keçib
Dünən, 09:51
"Yeni Klinika"nın mühafizə rəisi saxlanııb
Dünən, 09:27
Keçmiş icra başçısı mülk davasına başlayıb
Dünən, 08:47
Bayden Trampın məhkəməsini izləməyə vaxt tapmır
Dünən, 08:26
Ruslar ABŞ-a məxsus "Patriot" sistemini oğurlayır
25-04-2024, 18:02
Naxçıvanda fond sədri vəzifədən çıxarılıb
25-04-2024, 17:25
Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə edilib - Fotolar
25-04-2024, 14:29
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır
25-04-2024, 12:39
Gəncədə 32 yaşlı kişi bıçaqlanıb
25-04-2024, 12:25
Bakıda üç məktəbin direktoru cəzalandırılıb
25-04-2024, 11:03
İordan çayının qərb sahilində gərginlik böyüyür
25-04-2024, 09:52
Xankəndidə yenə silah-sursat tapılıb
25-04-2024, 07:39
Tramp: “Bayden yəhudilərə nifrət edir”
25-04-2024, 07:34
Fransızların ardınca amerikalılar...
24-04-2024, 19:16
“Su-35”-lər "Patriot"-u aldada bilir
24-04-2024, 17:04
Keçmiş nazirin meyiti tapılıb
24-04-2024, 16:26
Sabiq icra başçısının növbəti məhkəməsi keçirilib
24-04-2024, 15:26
Borrell: "İranla diplomatik münasibətləri kəsmək olmaz"
24-04-2024, 14:30
Şuşaya ilkin mərhələdə 50 ailə köçürüləcək
24-04-2024, 13:00
Prezident generalı təltif edib - Sərəncam
24-04-2024, 10:23
Xankəndidə yenə silah-sursat tapılıb
24-04-2024, 08:46
Qəbiristanlıqda rəqsə görə 18 sutka cəza verilib
24-04-2024, 08:37
Narkotikə görə daha 4 nəfər həbs edilib - Fotolar
24-04-2024, 08:23
Pekin taykonavtların adını açıqlayıb
24-04-2024, 08:20
Argentina iranlı nazirin həbsini tələb edir
24-04-2024, 08:11
ABŞ Senatı xarici yardım paketini təsdiqləyib
24-04-2024, 00:08
Britaniya döyüş təyyarələrini Polşaya göndərəcək
23-04-2024, 23:09
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb
23-04-2024, 18:05
Makron Zelenskiyə yalan vədlər verib
23-04-2024, 16:14
İlham Əliyev geri qaytarılan 4 kənddən danışıb
23-04-2024, 14:37
Astara sakini 51 kq narkotiklə tutulub
23-04-2024, 12:11
Əliyev Zelenskini COP29-a dəvət edib
23-04-2024, 11:10
Məhkəmə Əvəz Zeynallı ilə bağlı qərar verib
23-04-2024, 10:04
Xankəndidə silah-sursat aşkarlanıb
23-04-2024, 09:54
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
23-04-2024, 00:05
Abramoviç yeni futbol klubunu Avropanın ən yaxşısı edəcək
22-04-2024, 23:33
Sülhməramlılar Qarabağdan Ermənistana gedir
22-04-2024, 21:32
Ruslar Xarkovdakı teleqülləni dağıdıb - Foto
22-04-2024, 20:55
Əliyevlə Putin birgə nahar ediblər
22-04-2024, 15:08
Ukrayna daha 250 min şəxsi səfərbər etməlidir
22-04-2024, 13:26
Rusiya Çin liderini Kazan şəhərində gözləyir
22-04-2024, 09:53
Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
22-04-2024, 09:12
Trampa kimlər mane olur? - Sorğu
22-04-2024, 00:45
Türkiyədə yenə zəlzələ olub
21-04-2024, 17:46
İran prezidenti Pakistana gedir
20-04-2024, 22:20
ABŞ Ukraynaya 61 milyard dollar ayırıb