15:01 / 23-10-2024
Boks üzrə millimizin baş məşqçisi dəyişib
14:55 / 23-10-2024
Qida və təmiz su qıtlığı yarana bilər - Xəbərdarlıq
14:53 / 23-10-2024
Bakı Olimpiya Stadionu Çempionlar Liqasının finalına ev sahibliyi edə bilər
14:05 / 23-10-2024
Kosmos uğrunda döyüş... - ABŞ xüsusi sınaqalar keçirir - Foto
13:59 / 23-10-2024
Qurban Qurbanov: "Çox vacib matçdır"
13:49 / 23-10-2024
Spiker: "Gürcüstanda dövlət çevrilişi hazırlayan qüvvələr var"
13:30 / 23-10-2024
İnsultdan qorunmağın səkkiz yolu var
13:06 / 23-10-2024
Sabiq rəisin məhkəməsi başlayıb
12:59 / 23-10-2024
Prezident İlham Əliyev Rusiyada səfərdədir - (Yenilənib) - Fotolar
12:54 / 23-10-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:49 / 23-10-2024
Qırğızıstanla Azərbaycan arasında hərbi əməkdaşlıq planı imzalanıb
12:46 / 23-10-2024
AFFA iki futbolçunu cəzalandırıb
12:41 / 23-10-2024
Şimali Koreya Ukrayna ilə savaşa 12 min əsgər göndərib
11:56 / 23-10-2024
Qubadlıda hərbçi qəzada ölüb
11:49 / 23-10-2024
Ölkədən milyonlarla vəsait çıxaran sahibkarlar həbs olunub
11:48 / 23-10-2024
İran kəşfiyyatında Azərbaycan izi: 600-ə yaxın tapşırıq yerinə yetirilib
11:46 / 23-10-2024
Xankəndidə erməniəsilli qadın ölüb
11:36 / 23-10-2024
Putin BRİKS-dən Ukraynaya qarşı istifadə etmək istəyir
11:33 / 23-10-2024
Hikmət Hacıyev: "Bu, ikiüzlülərin oyunudur"
11:09 / 23-10-2024
İlham Əliyev Viktor Orbanı təbrik edib
11:05 / 23-10-2024
Türkiyə altı ölkə ilə hərbi əməkdaşlıq sazişi imzalayacaq
10:57 / 23-10-2024
QHT-lər üçün qrant müsabiqələri başlayır
10:52 / 23-10-2024
Polşa-Rusiya gərginliyi: diplomatlar persona non qrata elan edilib
10:41 / 23-10-2024
İsrail “Hizbullah”ın xəzinəsini aşkar edib - Sığınacaqda milyonlarla dollar və qızıl saxlanılır
10:14 / 23-10-2024
Strategiya oyunu - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
09:56 / 23-10-2024
Ruslar qəsəbəni ələ keçirib, digər məntəqələrə doğru irəliləyirlər
09:42 / 23-10-2024
Bakıda aktyor və həyat yoldaşı öldürülüb - Foto
09:37 / 23-10-2024
Rusiyalı general Suriyada öldürülüb
09:25 / 23-10-2024
ABŞ Rusiyaya daha güclü sanksiyalar tətbiq edəcək
08:55 / 23-10-2024
Tankerin partlaması 181 nəfərin ölümünə səbəb olub
10:24 / 22-10-2024
Faciəli Gülən... - Rahim Telman Sadıqbəyli yazır
09:42 / 23-10-2024
Bakıda aktyor və həyat yoldaşı öldürülüb - Foto
10:14 / 23-10-2024
Strategiya oyunu - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
11:42 / 21-10-2024
Əliyev Baydenin xüsusi nümayəndəsini qəbul edib - (Yenilənib) - Foto
10:28 / 22-10-2024
Azərbaycan Ordusunun hərbçisi güllə yarasından həlak olub
15:33 / 21-10-2024
ABŞ-da dövlət çevrilişinə hazırlaşırlar
11:48 / 23-10-2024
İran kəşfiyyatında Azərbaycan izi: 600-ə yaxın tapşırıq yerinə yetirilib
09:32 / 21-10-2024
FETÖ rəhbəri Fətullah Gülən ölüb - Yenilənib
14:57 / 21-10-2024
AMEA-dakı külli miqdarda mənimsəmə ilə bağlı cinayət işi açılıb
21:59 / 20-10-2024
COP29-a qarşı kampaniya qəbuledilməzdir - Bəyanat
12:50 / 22-10-2024
Bəyoğlan kişinin arıqlamaqlığı - Akif Cabbarlı yazır
22:47 / 18-10-2024
Tağı Əhmədov vəfat edib
Məzar təpikləyənlərin xələfləri - fransızlar
Tarix: 05-08-2023 16:30 | Bölmə: Xəbərlər / Araşdırma
Elxan QARAYEV
Hüquqşünas
Tarix ondan ibrət götürməyənləri təkrar və oxşar sınaqlara çəkir
Dostu da, düşməni də dar gündə sınayarlar, - deyib ulularımz. Zəfərimizlə bitən 44 günlük Vətən müharibəsində Fransa və İran Azərbaycana qarşı düşmən mövqeyi nümayiş etdirdilər. Emmanuel Makron Azərbaycanın Qarabağda guya İŞİD yaraqlılarından istifadə etməsi kimi cəfəng açıqlamalar verdi, ordumuzun beynəlxalq hüquqa uyğun suveren ərazilərimizi işğaldan azad etməsinə mane olmağa çalışdı, üstəlik İrəvana diplomatik dəstəyini əsirgəmədi.
Azərbaycanı qardaş ölkə adlandıran İran isə Qarabağda müsəlman məscidlərinin ermənilər tərəfindən dağıdılmasına göz yummaqla kifayətlənmədi, həm də İrəvana iqtisadi, hərbi dəstək verdi. Maskalı molla rejimi 44 günlük müharibədə Azərbaycan Ordusunun Xudafərin Su Elektrik Stansiyasını azad etməsinə mane olmağa çalışdı. Gürcüstan hava məkanı bağlayanda Rusiyadan Ermənistana göndərilən silah--sursatı öz ərazisindən ötürdü.
İndi vasitəçi bir sıra ölkələr Azərbaycanla Ermənistan arasında sülhə nail olmağa çalışsalar da, Fransa, Rusiya və İran bunu istəmir, dialoqu pozmaq üçün əllərindən gələni edirlər. Son proseslərdən aydın görünür ki, İranın, Rusiyanın, Fransanın ölkəmizə qarşı niyyətləri təmiz deyil. Tehran isə sülhə mane olmaqdan ötrü son zamanlar Hindistanla yeni “oyunlar” qurur.
Bu məqamda tarixin bəzi dövrlərini yadınıza salmaq istəyirik.
1920-ci il iyulun 24-də Fransa qoşunları Suriya Krallığının paytaxtı Dəməşqə daxil olandan sonra general Anri Quro birbaşa Salahəddin Əyyubinin məzarının üstünə gəlir, məzarı nifrətlə təpikləyib və deyir:
“Budur, biz qayıtdıq, Səlahəddin!”.
Bu tarixi hadisənin bir neçə sübutu və şərhi var. Bunlardan birində hətta fransalının Zəngi sərkərdəsinin, daha sonra isə, Əyyubi hökmdarının qəbrinə tüpürdüyü bildirilir. Amma mahiyyət dəyişməz qalır: fransızlar min il boyunca qisas saatını gözləmiş və həmin an yetişmişdi...
Həmin hadisə Meyer, Karl Ernest; Brysac, Shareen Blair (2008) Kingmakers: The Invention of the Modern Middle East kitabının 359-cu səhifəsində daha yumşaq və siyasi cəhətdən düzgün tonda təsvir olunub ("Awake, Saladin. We have returned" - Oyan, Səlahəddin! Biz qayıtdıq!).
* * *
Maraqlı sualdır: görəsən, 30 il davam edən Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsində Fransa, Rusiya və İran niyə davamlı olaraq ermənilərin tərəfini tutdu? Daşnaklar hansı vəhşilikləri törətsələr də, Rusiyanın köməyi ilə torpaqlarımızın işğalında nə qədər təqsirkar olsa da, Tehran və Paris daim ermənilərin tərəfində oldu. Bu gün də heç nə dəyişməyib. Əslində, bu kontekstdə onların “ermənilərin tərəfində” deyil, “türklərə qarşı” demək, daha doğru olardı. Ona görə ki, bu üç dövlət türk xalqlarına münasibətdə həmişə tarixi nifrətdən çıxış edib və indi də “nifrət diplomatiyasını” davam etdirirlər.
XIX əsrdə orduları iki dəfə üz-üzə gəlmiş Türkiyə-Rusiya qarşıdurmasını tarixin yaddaşından silmək mümkün deyil. İstanbul məsələsi təkcə yunanların deyil, həm də ruslar üçün “boğazda ilişib qalmış sümük” olub. Slavyan tayfalarının, qədim germanların, qədim Kiyev rus dövlətinin, Moskoviyanın tarixində türklərin hökmranlığından asılılıq yaşanıb. Rus-sovet ideologiyası tarixi faktlarla nə qədər manipulyasiya etsə belə, Rusiyanın tarixində türklərə xərac ödənilməsi 1700-cü ilin iyul ayına qədər davam edib.
Farsların İran adında müstəqil dövlətinin 998-ci ildən 1925-ci ilə qədər, təxminən min il ərzində dünyanın siyasi xəritəsində adı olmayıb. Fransa isə səlib yürüşləri dönəmində oturaq xristian xalqlarının inkişaf etmiş türk-müsəlman dünyasına barbar basqınları ilə xatırlanır. Aborigen sakinlər üçün xaçpərəstlərin müsəlmanlara qarşı müharibələri sayılan Yaxın Şərqə səlib yürüşləri, əslində, birləşmiş katolik Qərbin Səlcuq türklərinə, daha sonra isə Qıpçaq (Məmlük) türklərinə qarşı apardığı dünya müharibəsi idi.
Daxili çəkişmlər, iğtişaşlar səbəbindən parçalanmış Səlcuq bəylikləri - Rum Sultanlığı, Artuklular, Zəngilər on illər boyu vəhşi avropalıların həmin dövrdə inkişaf etmiş müsəlman dünyasına basqınlarına qarşı mübarizə aparıblar. Məhz onlar işğal olunmuş ərazilərin çoxunu səlibçilərdən geri alıblar. Yalnız XII əsrin sonunda Nurəddinin ölümündən sonra Səlcuq ordusu üzərində hakimiyyəti ələ alan Salahəddin Qüdsün ələ keçirilməsi məsələsini gündəmə gətirdi. Təxminən yarım əsrdən sonra, 1250-ci il aprelin 6-da Əl-Mənsur döyüşündə Əyubi generalı Baybars Fransa kralı IX Lüdoviki əsir aldı. Bu hekayə az qala min il fransızların beynini “bədxassəli şiş” kimi göynətdi, onun fəsadları, deyəsən, hələ də qalmaqdadır. Ermənilər, ərəblər, farslar, eləcə də Balkan slavyanları onlar üçün əhəmiyyətli deyildi.
* * *
Fransızlar onları rüsvay edərək müqəddəs torpaqlardan qovmuş “sarasinlər”dən qisas almaq istəyi ilə alışıb-yanırdılar. Fransa, İngiltərə, Rusiya kimi Avropa ölkələrinin ittifaqı həmin erməni, ərəb, farsdan və Balkan slavyanlarından istifadə edərək, Osmanlı imperiyasını məhv etməyə girişmişdilər. “Birə qarşı - on” prinsipi ilə total hücuma keçən ruslar şərqdən erməniləri, ingilislər cənubdan ərəbləri üsyana qaldırmağa başladılar. Osmanlı imperiyası isə artıq qan içində can verir, süqut edirdi. Amma məyusluğun məqamı deyildi, çünki türklər avropalı işğalçıların üstün qüvvələrini bütün cəbhələrdən dəf edərkən, ermənilərin qiyamını yatırarkən, daşnakların Şərqi Anadoluda dinc əhaliyə qarşı törətdikləri vəhşiliklərə, soyqırımına göz yuma bilməzdilər. Buna görə də, bu gün Rusiya, Fransa və Ermənistan qərəzli olaraq bu hadisələri “erməni soyqırımı” adlandırırlar. Rusların Rusiya və SSRİ-nin əsarət altında olan xalqlarının (noqaylar, qazaxlar, ukraynalılar, başqırdlar...) milyonlarla nümayəndəsini qətl etməsinə və Fransanın əlcəzairlilərin, vyetnamlıların üsyanlarını qan içində boğmasına, Amerika hindularını qətl etməsinə (məsələn, fransızlar 1954-1962-ci illərdə 1,5 milyondan çox ərəbi və bərbəri məhv etmişlər) baxmayaraq, bu ölkələr və xalqlar, hətta indiki dövrdə də türk xalqlarını gözdən salmağa çalışırlar.
Burada qayıdaq Səlahəddinin məzarını təpikləyərək tüpürən Anri Quroya. 1918-ci ilin oktyabrında türklər xristian ölkələrinin çoxmilyonlu koalisiyasına qarşı qan içində mübarizə apararkən ərəblər Osmanlı imperiyasına xəyanət etmək qərarına gəldilər. Yüz illər boyu ərəb mədəniyyətini yüksəltmiş türk dövləti və xalqı ərəb dinini yaymış və həmin dövlətin hakimiyyəti dövründə ərəblər inanılmaz dərəcədə çoxalaraq yüz milyonlara çatıblar. Məhz ərəblər türklərə minnətdar olmalıdırlar ki, onlar min ildən artıq İslam dünyasını müdafiə edərək genişləndiriblər. Düzünü desək, ərəblər türklərə xəyanət ediblər.
* * *
XX əsr türk xalqlarının tarixində həm dəhşətli hadisələr, həm də dönüş dövrüdür. Rusiya (SSRİ) Orta Asiya və Volqaboyu türklərini ələ keçirdi, Şərqi Türküstanı Çin zəbt etdi. Qacar türklərinin məğlubiyyəti isə min ildən sonra ilk dəfə yeni müstəqil Fars dövləti - Pəhləvi sülaləsinin İranının yaranmasına səbəb oldu. Bununla paralel ingilislərin köməyilə Osmanlı Türkiyəsini devirməyə çalışan bir sıra ərəb dövlətləri meydana gəlirdi. Bunlardan biri ərəb separatçısı I Feysəl ibn Hüseyn idi. İngilis generalı Allenbinin dəstəyilə İraqda hakimiyyəti ələ keçirən Feysəl daha sonra həmin ingilislərin köməyilə türkləri qətlə yetirib Levantı ələ keçirdi.
1920-ci il martin 8-də Feysəl Suriya Ərəb Krallığını elan etdi. Müasir dövrlə müqayisə etsək, bu, “DXR”, “LXR”, Osetiya, Abxaziya, Dnestryanı kimi saxta muxtariyyat idi. Fəqət Feysəlin Suriya Ərəb Krallığı uzun müddət duruş gətirmədi. Ərəbi, sadəcə olaraq, aldatmışdılar. Ona suverenlik vəd edərək, qüvvələrindən yararlanan ingilislər və fransızlar əvvəlcə türklərin müqavimətini qırdılar, 1920-ci il iyulun 24-də isə “Meysəlun dərəsindəki döyüş”də fransız generalı Anri Quro “Suriya krallığı”nın ordusunu darmadağın etdi. Məhz həmin döyüşdən sonra fransız Quro Səlahəddinin məzarının üstünə gələrək, onu təpikləmiş və yazının əvvəlində iqtibas gətirdiyimiz sözləri demişdi.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 05-08-2023 16:30 | Bölmə: Xəbərlər / Araşdırma
Elxan QARAYEV
Hüquqşünas
Tarix ondan ibrət götürməyənləri təkrar və oxşar sınaqlara çəkir
Dostu da, düşməni də dar gündə sınayarlar, - deyib ulularımz. Zəfərimizlə bitən 44 günlük Vətən müharibəsində Fransa və İran Azərbaycana qarşı düşmən mövqeyi nümayiş etdirdilər. Emmanuel Makron Azərbaycanın Qarabağda guya İŞİD yaraqlılarından istifadə etməsi kimi cəfəng açıqlamalar verdi, ordumuzun beynəlxalq hüquqa uyğun suveren ərazilərimizi işğaldan azad etməsinə mane olmağa çalışdı, üstəlik İrəvana diplomatik dəstəyini əsirgəmədi.
Azərbaycanı qardaş ölkə adlandıran İran isə Qarabağda müsəlman məscidlərinin ermənilər tərəfindən dağıdılmasına göz yummaqla kifayətlənmədi, həm də İrəvana iqtisadi, hərbi dəstək verdi. Maskalı molla rejimi 44 günlük müharibədə Azərbaycan Ordusunun Xudafərin Su Elektrik Stansiyasını azad etməsinə mane olmağa çalışdı. Gürcüstan hava məkanı bağlayanda Rusiyadan Ermənistana göndərilən silah--sursatı öz ərazisindən ötürdü.
İndi vasitəçi bir sıra ölkələr Azərbaycanla Ermənistan arasında sülhə nail olmağa çalışsalar da, Fransa, Rusiya və İran bunu istəmir, dialoqu pozmaq üçün əllərindən gələni edirlər. Son proseslərdən aydın görünür ki, İranın, Rusiyanın, Fransanın ölkəmizə qarşı niyyətləri təmiz deyil. Tehran isə sülhə mane olmaqdan ötrü son zamanlar Hindistanla yeni “oyunlar” qurur.
Bu məqamda tarixin bəzi dövrlərini yadınıza salmaq istəyirik.
1920-ci il iyulun 24-də Fransa qoşunları Suriya Krallığının paytaxtı Dəməşqə daxil olandan sonra general Anri Quro birbaşa Salahəddin Əyyubinin məzarının üstünə gəlir, məzarı nifrətlə təpikləyib və deyir:
“Budur, biz qayıtdıq, Səlahəddin!”.
Bu tarixi hadisənin bir neçə sübutu və şərhi var. Bunlardan birində hətta fransalının Zəngi sərkərdəsinin, daha sonra isə, Əyyubi hökmdarının qəbrinə tüpürdüyü bildirilir. Amma mahiyyət dəyişməz qalır: fransızlar min il boyunca qisas saatını gözləmiş və həmin an yetişmişdi...
Həmin hadisə Meyer, Karl Ernest; Brysac, Shareen Blair (2008) Kingmakers: The Invention of the Modern Middle East kitabının 359-cu səhifəsində daha yumşaq və siyasi cəhətdən düzgün tonda təsvir olunub ("Awake, Saladin. We have returned" - Oyan, Səlahəddin! Biz qayıtdıq!).
* * *
Maraqlı sualdır: görəsən, 30 il davam edən Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsində Fransa, Rusiya və İran niyə davamlı olaraq ermənilərin tərəfini tutdu? Daşnaklar hansı vəhşilikləri törətsələr də, Rusiyanın köməyi ilə torpaqlarımızın işğalında nə qədər təqsirkar olsa da, Tehran və Paris daim ermənilərin tərəfində oldu. Bu gün də heç nə dəyişməyib. Əslində, bu kontekstdə onların “ermənilərin tərəfində” deyil, “türklərə qarşı” demək, daha doğru olardı. Ona görə ki, bu üç dövlət türk xalqlarına münasibətdə həmişə tarixi nifrətdən çıxış edib və indi də “nifrət diplomatiyasını” davam etdirirlər.
XIX əsrdə orduları iki dəfə üz-üzə gəlmiş Türkiyə-Rusiya qarşıdurmasını tarixin yaddaşından silmək mümkün deyil. İstanbul məsələsi təkcə yunanların deyil, həm də ruslar üçün “boğazda ilişib qalmış sümük” olub. Slavyan tayfalarının, qədim germanların, qədim Kiyev rus dövlətinin, Moskoviyanın tarixində türklərin hökmranlığından asılılıq yaşanıb. Rus-sovet ideologiyası tarixi faktlarla nə qədər manipulyasiya etsə belə, Rusiyanın tarixində türklərə xərac ödənilməsi 1700-cü ilin iyul ayına qədər davam edib.
Farsların İran adında müstəqil dövlətinin 998-ci ildən 1925-ci ilə qədər, təxminən min il ərzində dünyanın siyasi xəritəsində adı olmayıb. Fransa isə səlib yürüşləri dönəmində oturaq xristian xalqlarının inkişaf etmiş türk-müsəlman dünyasına barbar basqınları ilə xatırlanır. Aborigen sakinlər üçün xaçpərəstlərin müsəlmanlara qarşı müharibələri sayılan Yaxın Şərqə səlib yürüşləri, əslində, birləşmiş katolik Qərbin Səlcuq türklərinə, daha sonra isə Qıpçaq (Məmlük) türklərinə qarşı apardığı dünya müharibəsi idi.
Daxili çəkişmlər, iğtişaşlar səbəbindən parçalanmış Səlcuq bəylikləri - Rum Sultanlığı, Artuklular, Zəngilər on illər boyu vəhşi avropalıların həmin dövrdə inkişaf etmiş müsəlman dünyasına basqınlarına qarşı mübarizə aparıblar. Məhz onlar işğal olunmuş ərazilərin çoxunu səlibçilərdən geri alıblar. Yalnız XII əsrin sonunda Nurəddinin ölümündən sonra Səlcuq ordusu üzərində hakimiyyəti ələ alan Salahəddin Qüdsün ələ keçirilməsi məsələsini gündəmə gətirdi. Təxminən yarım əsrdən sonra, 1250-ci il aprelin 6-da Əl-Mənsur döyüşündə Əyubi generalı Baybars Fransa kralı IX Lüdoviki əsir aldı. Bu hekayə az qala min il fransızların beynini “bədxassəli şiş” kimi göynətdi, onun fəsadları, deyəsən, hələ də qalmaqdadır. Ermənilər, ərəblər, farslar, eləcə də Balkan slavyanları onlar üçün əhəmiyyətli deyildi.
* * *
Fransızlar onları rüsvay edərək müqəddəs torpaqlardan qovmuş “sarasinlər”dən qisas almaq istəyi ilə alışıb-yanırdılar. Fransa, İngiltərə, Rusiya kimi Avropa ölkələrinin ittifaqı həmin erməni, ərəb, farsdan və Balkan slavyanlarından istifadə edərək, Osmanlı imperiyasını məhv etməyə girişmişdilər. “Birə qarşı - on” prinsipi ilə total hücuma keçən ruslar şərqdən erməniləri, ingilislər cənubdan ərəbləri üsyana qaldırmağa başladılar. Osmanlı imperiyası isə artıq qan içində can verir, süqut edirdi. Amma məyusluğun məqamı deyildi, çünki türklər avropalı işğalçıların üstün qüvvələrini bütün cəbhələrdən dəf edərkən, ermənilərin qiyamını yatırarkən, daşnakların Şərqi Anadoluda dinc əhaliyə qarşı törətdikləri vəhşiliklərə, soyqırımına göz yuma bilməzdilər. Buna görə də, bu gün Rusiya, Fransa və Ermənistan qərəzli olaraq bu hadisələri “erməni soyqırımı” adlandırırlar. Rusların Rusiya və SSRİ-nin əsarət altında olan xalqlarının (noqaylar, qazaxlar, ukraynalılar, başqırdlar...) milyonlarla nümayəndəsini qətl etməsinə və Fransanın əlcəzairlilərin, vyetnamlıların üsyanlarını qan içində boğmasına, Amerika hindularını qətl etməsinə (məsələn, fransızlar 1954-1962-ci illərdə 1,5 milyondan çox ərəbi və bərbəri məhv etmişlər) baxmayaraq, bu ölkələr və xalqlar, hətta indiki dövrdə də türk xalqlarını gözdən salmağa çalışırlar.
Burada qayıdaq Səlahəddinin məzarını təpikləyərək tüpürən Anri Quroya. 1918-ci ilin oktyabrında türklər xristian ölkələrinin çoxmilyonlu koalisiyasına qarşı qan içində mübarizə apararkən ərəblər Osmanlı imperiyasına xəyanət etmək qərarına gəldilər. Yüz illər boyu ərəb mədəniyyətini yüksəltmiş türk dövləti və xalqı ərəb dinini yaymış və həmin dövlətin hakimiyyəti dövründə ərəblər inanılmaz dərəcədə çoxalaraq yüz milyonlara çatıblar. Məhz ərəblər türklərə minnətdar olmalıdırlar ki, onlar min ildən artıq İslam dünyasını müdafiə edərək genişləndiriblər. Düzünü desək, ərəblər türklərə xəyanət ediblər.
* * *
XX əsr türk xalqlarının tarixində həm dəhşətli hadisələr, həm də dönüş dövrüdür. Rusiya (SSRİ) Orta Asiya və Volqaboyu türklərini ələ keçirdi, Şərqi Türküstanı Çin zəbt etdi. Qacar türklərinin məğlubiyyəti isə min ildən sonra ilk dəfə yeni müstəqil Fars dövləti - Pəhləvi sülaləsinin İranının yaranmasına səbəb oldu. Bununla paralel ingilislərin köməyilə Osmanlı Türkiyəsini devirməyə çalışan bir sıra ərəb dövlətləri meydana gəlirdi. Bunlardan biri ərəb separatçısı I Feysəl ibn Hüseyn idi. İngilis generalı Allenbinin dəstəyilə İraqda hakimiyyəti ələ keçirən Feysəl daha sonra həmin ingilislərin köməyilə türkləri qətlə yetirib Levantı ələ keçirdi.
1920-ci il martin 8-də Feysəl Suriya Ərəb Krallığını elan etdi. Müasir dövrlə müqayisə etsək, bu, “DXR”, “LXR”, Osetiya, Abxaziya, Dnestryanı kimi saxta muxtariyyat idi. Fəqət Feysəlin Suriya Ərəb Krallığı uzun müddət duruş gətirmədi. Ərəbi, sadəcə olaraq, aldatmışdılar. Ona suverenlik vəd edərək, qüvvələrindən yararlanan ingilislər və fransızlar əvvəlcə türklərin müqavimətini qırdılar, 1920-ci il iyulun 24-də isə “Meysəlun dərəsindəki döyüş”də fransız generalı Anri Quro “Suriya krallığı”nın ordusunu darmadağın etdi. Məhz həmin döyüşdən sonra fransız Quro Səlahəddinin məzarının üstünə gələrək, onu təpikləmiş və yazının əvvəlində iqtibas gətirdiyimiz sözləri demişdi.
Bölməyə aid digər xəbərlər
5-08-2023, 16:30
Məzar təpikləyənlərin xələfləri - fransızlar
12-04-2023, 09:12
Dünyada cinayət nisbəti: bəzi ölkələr cəhənnəm vadisi, bəziləri yer üzünün cənnətidir
10-04-2023, 16:34
Ən təhlükəli, ən zəgin və ən ucuz şəhərlərin adı açıqlanıb - Siyahı
10-04-2023, 06:58
Böyük təhlükə xəbərdarlığı - Professor dövlət başçısına müraciət edib
31-03-2023, 21:54
Demokratiyanın qətli... - Araşdırma
24-03-2023, 22:33
Azərbaycanın xarici borcu nə qədərdir? - Araşdırma
16-12-2022, 10:33
Ermənilərin statistik yalanı - Qarabağda nə qədər erməni yaşayır?
23-08-2022, 11:06
Professor Azərbaycan prezidentinə müraciət edib: “Elmimizi xilas edin!”
22-03-2022, 13:10
Dünya ticarətinin 80 faizini təşkil edən gəmiçilik məhv edilib
11-03-2022, 16:09
Taxıl qıtlığı: dünya gözünü Avropa istehsalçılarına zilləyib
11-03-2022, 14:33
Böyük güclər Ukrayna səmasını niyə qapatmaq istəmir?
17-02-2022, 15:45
Kürdə su azalır: "Vəziyyət yaxın illərdə düzəlməyəcək" - Araşdırma
11-11-2021, 16:47
Pandemiyanın daha bir fəsadı - Alimlər həyəcan təbili çalır
11-11-2021, 13:51
Ermənilərin törətdiyi ekoloji fəlakət beynəlxalq səviyyədə müzakirəyə çıxarılıb - Araşdırma
31-10-2021, 09:46
Baş tutmayan 12-ci abortun “fəsadı”: bioloji ana məşhur qızdan üzr istəyəcək - Fotolar
24-10-2021, 15:13
Naqafil güllə xanım-operatorun həyatına son qoyub - Fotolar
27-08-2021, 15:45
Azərbaycandakı əcnəbilərə vaksin vurulmur: pasportu necə alsınlar?
3-03-2021, 15:15
Koronavirusdan sağalanların səhhətində başqa problemlər yaranır
8-02-2021, 13:53
Azərbaycanın bir neçə universitetində dərslər bərpa olunmayacaq
6-11-2020, 12:21
Qarabağda ermənilərin yandırdığı və ya donuz tövləsinə çevrilən məbədlər - Araşdırma
7-08-2020, 14:27
Yeni idarəetmə sistemi gəlir: dövlət şirkətləri büdcənin “pulsoran”ı rolundan çıxarılacaq
19-06-2020, 15:03
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan insanının qorxu indeksini öyrənmək üçün sorğu keçirib
12-06-2020, 14:15
Qarabağ üsyanı - 100 il: Mübarizə tariximizin şanlı səhifəsi
30-04-2020, 18:51
“8-ci kilometr bazarı”nın sahibi ilə bağlı müəmmalı hadisə: onu gecəyarısı kim və ya kimlər soyub?
2-04-2020, 13:39
Koronavirusdan sonra... - Dünyada böyük dəyişiklik gözlənilir
9-10-2019, 19:10
Ölkə təhsilində ciddi problemlər aşkarlanıb - Araşdırma
18-09-2019, 12:29
“Leş mafiyası”nı kimlər himayə edir? - Yeni detallar
2-09-2019, 08:06
Uşaqsız ailələrdə boşanma artıb - Statistika
27-08-2019, 22:16
Agentlik sədrinin biznes ortağı haqda yeni məlumatlar yayıldı - Fotolar
26-08-2019, 14:55
Komitə və ASC sədrlərinin keçirdiyi tenderlərin qalibi olan şirkət rəhbəri haqda sənədlər yayıldı - Siyahı
23-08-2019, 17:07
Deputat Ağalar Vəliyev xaricdə oğlunun adına nələr almayıb ki... - Siyahı yayıldı - Fotolar
26-06-2019, 12:20
Kimə hesabdan “2” yazaq? DSK sədri Tahir Budaqova, yoxsa MSK sədri Məzahir Pənahova... – Araşdırma
22-06-2019, 15:58
"Azəriqaz"dakı yoxlama niyə dayandırılıb? - Palatadan şübhəli qərar
10-05-2019, 13:38
İcra Hakimiyyəti heç bir səbəb göstərmədən bir ailəni evsiz qoydu
20-02-2019, 08:49
Dəmirqapı Dərbəndim: Rus işğalı, yoxsa... farsların əlindən nicat?
26-01-2019, 20:20
“Ən böyük Niyazi, ondan böyük yox” - Fazil Rəhmanzadə
19-01-2019, 20:14
Qarabağla bağlı növbəti təhlükəli plan işə düşüb - Ekspertlər
11-01-2019, 13:48
“O olmasın, bu olsun” əsəri farslar tərəfindən oğurlanıb? - Araşdırma
30-11-2018, 23:34
Təhsilə ayrılan büdcə vəsaitlərini mənimsəyirlər: İnvestisiya xərcləri artırılsa da, şəffaflıq təmin edilmir
14-10-2018, 00:06
Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının yeni qaydaları narazılıq yaradıb
23-09-2018, 10:35
Minlərlə məzunun ali təhsil diplomu tanınmaya bilər - Xəbərdarlıq
26-05-2018, 21:11
On ikinci imza - Hacı Mirzə Səlim Axundzadə
Bu gün, 13:06
Sabiq rəisin məhkəməsi başlayıb
Bu gün, 12:41
Şimali Koreya Ukrayna ilə savaşa 12 min əsgər göndərib
Bu gün, 11:56
Qubadlıda hərbçi qəzada ölüb
Bu gün, 11:33
Hikmət Hacıyev: "Bu, ikiüzlülərin oyunudur"
Bu gün, 10:14
Strategiya oyunu - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
Bu gün, 09:42
Bakıda aktyor və həyat yoldaşı öldürülüb - Foto
Bu gün, 09:37
Rusiyalı general Suriyada öldürülüb
Bu gün, 08:49
Baş katib: Türkiyə NATO-da çox populyardır
Dünən, 22:04
Ukraynanın baş prokuroru istefa verib
Dünən, 18:07
Polşa Rusiyanın Baş konsulluğunu bağlayıb
Dünən, 15:31
“Daşınar əmlakın yüklülüyü haqqında” qanun dəyişib
Dünən, 12:34
Qadını bıçaqlayan şəxs həbs edilib
Dünən, 11:58
Zibilə görə cərimələr artırılıb
Dünən, 11:53
Bakıda məktəbin hasarı uçub, dərslər dayandırılıb
Dünən, 11:27
Putin Cənubi Koreyanın reaksiyasından narahatdır
Dünən, 10:34
Musa Qasımlı direktor vəzifəsindən azad edilib
Dünən, 10:24
Faciəli Gülən... - Rahim Telman Sadıqbəyli yazır
Dünən, 09:53
Rusiya jurnalistin meyitini ölkəsinə vermir
Dünən, 09:04
Kütləvi turizmə qarşı etiraz aksiyası keçirilib
Dünən, 08:39
Beyruta yenidən hücum olub - Video
Dünən, 08:10
HƏMAS-a kimlər rəhbərlik edəcək?
Dünən, 07:56
Ucardakı qəzada üç nəfər ölüb - Fotolar
21-10-2024, 23:39
BMT Baş katibi Azərbaycana səfərə hazırlaşır
21-10-2024, 21:24
Oğuz rayonuna güclü dolu düşüb
21-10-2024, 19:46
General-mayor işdən çıxarılıb
21-10-2024, 18:03
Ay üçün skafandr hazırlanıb - Foto
21-10-2024, 16:05
Güləşçimiz 4 illik diskvalifikasiya olunub
21-10-2024, 13:19
İŞİD-in əsas siması İstanbulda ələ keçib
21-10-2024, 13:01
Paytaxtda ağacəkmə aksiyaları davam edir - Fotolar
21-10-2024, 11:49
Pentaqon rəhbəri Kiyevə gəlib
21-10-2024, 09:28
Rusiya bölgələri üzərində daha 18 PUA vurulub
21-10-2024, 09:16
Hərbi qulluqçumuz ürəktutmasından vəfat edib
21-10-2024, 08:03
Arxeoloqlar qədim artefaktlar aşkar ediblər
20-10-2024, 23:50
Bakıda 25 yaşlı şəxs bıçaqlanıb
20-10-2024, 10:07
Marsda daşlaşmış başa bənzər əşya tapılıb - Foto
20-10-2024, 09:58
Bu gün Zəngilan Şəhəri Günüdür
19-10-2024, 12:00
İsrailin baş nazirinin evinə PUA hücumu olub - Foto
19-10-2024, 11:35
Xəzər dənizində zəlzələ baş verib
18-10-2024, 23:38
İlon Maskın anası Qazaxıstana gəlib
18-10-2024, 22:47
Tağı Əhmədov vəfat edib
18-10-2024, 16:15
Donald Tramp: Ukrayna müharibəni uduzub
18-10-2024, 16:08
Audiovizual media subyektlərinin sayı artıb
18-10-2024, 15:31
Avropa İttifaqının səfiri Gürcüstanı hədələyir
18-10-2024, 12:55
Rusiyanın itkiləri: 675 min hərbçi, 9 mindən çox tank…
18-10-2024, 12:36
"Kölgə" donanması suları çirkləndirir
18-10-2024, 10:10
Balakəndə 34 yaşlı kişi yanaraq ölüb
18-10-2024, 09:55
Kiyev şəhərinə kütləvi PUA hücumu olub - Foto
18-10-2024, 09:47
Bayden Almaniyada nələri müzakirə edəcək?
18-10-2024, 09:24
Lənkəranda 24 yaşlı gənc öldürülüb