22:44 / 02-07-2025
Ayxan Cavadov Avropa çempionu olub
21:18 / 02-07-2025
Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri görüşüblər - (Yenilənib) - Fotolar
21:11 / 02-07-2025
Göygöldə təcili tibbi yardım briqadasına hücum olub
20:57 / 02-07-2025
İlham Əliyev və Özbəkistan prezidenti “Sea Breeze”də - Fotolar
20:51 / 02-07-2025
Yekaterinburqda həbs olunan azərbaycanlıların sayı səkkizə çatıb - Yenilənib
19:09 / 02-07-2025
Çexiya rusiyalı məmura sanksiya tətbiq edib
18:55 / 02-07-2025
Roma Papası Türkiyəyə səfər etmək niyyətindədir
18:41 / 02-07-2025
Türkiyədə yenidən zəlzələ baş verib
18:32 / 02-07-2025
Bakıda “Özbəkistan” parkının təməli qoyulub
18:01 / 02-07-2025
Kibercinayətkarlıqda təqsirləndirilən dəstə üzvlərinin məhkəməsi başlayıb
17:54 / 02-07-2025
Əli Əsədov Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini ilə görüşüb
17:25 / 02-07-2025
Rusiyanın Bakıdakı səfiri Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb
17:18 / 02-07-2025
Daha üç şəhidimizin dəfn mərasimi olacaq - Fotolar
17:05 / 02-07-2025
Məhkəmə vəzifəli şəxslərin cinayət əməlini araşdıracaq
16:55 / 02-07-2025
Professor: Rusiya başını itirmiş ayı kimi davranır
16:22 / 02-07-2025
Tramp Putinin işğal siyasətinə laqeyd yanaşır
15:59 / 02-07-2025
Bakıda qəzalı binalarla bağlı Xüsusi Komissiya yaradılıb
15:56 / 02-07-2025
Azərbaycan Rusiyadan tam uzaqlaşır?
15:33 / 02-07-2025
Rusiya daha da aqressivləşir
14:52 / 02-07-2025
Gürcüstandan çox sayda əcnəbi deportasiya olunub
14:37 / 02-07-2025
Avropa müharibəyə hazırlaşır - Foto
14:29 / 02-07-2025
Vilayət Eyvazov: "Bu yolda qüvvə və bacarığımızı əsirgəməyəcəyik"
14:10 / 02-07-2025
"City Net" "Jurnalistlərin binası"nda problem yaradıb
14:03 / 02-07-2025
Politoloq Azər Qasımlı hakim qarşısına çıxarılıb
14:01 / 02-07-2025
Ruslar gündəlik 500 PUA ilə hücum etməyə çalışır
13:27 / 02-07-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
13:23 / 02-07-2025
Polis Akademiyasında Məzun Günü keçirilib - Video
13:16 / 02-07-2025
Mədəniyyət nazirinə kulturoloji tövsiyə - Akif Əli yazır
12:52 / 02-07-2025
Kelloq Lukaşenkonun dediklərini təkzib edir
13:16 / 29-06-2025
Putin Rusiyada şovinizmi qızışdırır
17:57 / 30-06-2025
Bakıda əməliyyat: FTX-nın iki əməkdaşı saxlanılıb - (Yenilənib) - Fotolar
08:55 / 28-06-2025
İsrail-İran müharibəsi Orta Asiyanın yolunu bağlayıb?
00:01 / 28-06-2025
Jurnalist Seyfəddin Hüseynlinin qardaşları öldürülüb - (Yenilənib)
15:08 / 30-06-2025
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
11:12 / 28-06-2025
Rəsmi Bakı Rusiyada azərbaycanlılara hücumlarla bağlı bəyanat yayıb
21:03 / 30-06-2025
Rusiyada öldürülən qardaşların cənazəsi Azərbaycana gətirilib - (Yenilənib)
13:20 / 29-06-2025
Rezidenturaya qəbul imtahanı keçirilib - (Yenilənib)
13:01 / 01-07-2025
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
23:20 / 27-06-2025
XİN İran səfirindən təkzib tələb edir
09:57 / 28-06-2025
İki məşhur aktyor 24 ildən sonra yenidən görüşüb
00:40 / 29-06-2025
Aleksey Overçukun Azərbaycana səfəri ləğv olunub
Mədəniyyət nazirinə kulturoloji tövsiyə - Akif Əli yazır
Tarix: 02-07-2025 13:16 | Bölmə: Akif Əli
Akif ƏLİ
Yekaterinburqda soydaşlarımıza qarşı törədilən kütləvi vəhşilik aksiyaları fonunda hərə öz düşüncəsinə uyğun şərh verir.
Bu gərgin günlərdə Rusiya prezidentinin beynəlxalq mədəniyyət əməkdaşlığı üzrə xüsusi nümayəndəsi, RF keçmiş Mədəniyyət naziri Mixail Şvıdkoy da “İnterfaks”a müsahibəsində Rusiyanın mədəniyyət tədbirlərinin Azərbaycanda ləğv olunmasını şərh edib. Və 50 ildir mədəniyyət sahəsini idarə edən bir şəxs Yekaterinburqdakı mədəniyyətsizliyi görməyib.
Peşə funksiyası etibarilə hər hansı mədəniyyətsiz davranışı pisləməli olan kəs əksinə, vəhşiliyə göz yumub, yalnız “Azərbaycanda Rusiya mədəniyyət tədbirlərinin” (əslində konsertlər silsiləsinin) ləğvindən təəssüflənib.
Özü də nə desə yaxşıdır? Guya bu ləğvetmədən sonra “Azərbaycanın mədəniyyət mühiti və mənzərəsi yoxsullaşacaqmış”.
Oxşar düşüncə tərzini biz vaxtilə ermənilər Bakını tərk edəndə eşidərdik. Özgə yadlar və öz yadlarımız eyni saçyoldu ilə dad döyürdülər ki, bəs ermənilər köçüb gedəndən şəhərimizin ziyalı mühiti də onlarla gedib.
El arasında belə yerdə deyərlər - “Ağlınıza keçə yamayım...”
İndi bu Şvıdkoyun da ölkəsində insanlığa yaraşmayan vəhşi əməl törədilib, bütün beynəlxalq hüquq normaları tapdanıb, təqsiri hələ sübut olunmamış dinc adamlar qətlə yetirilib, amansızca döyülüb, şikəst edilib, həbsxanalara atılıb... Bu mədəniyyət xadimi isə bu qədər “bespredeli” kənara qoyub, konsert, çal-çağır hayındadır.
Bilirsinizmi niyə? Çünki pis öyrəşiblər. Və ya öyrəşdiriliblər. Uzun illər boyu lazımsız “xoruz” buraxanları dəstə-dəstə yığıb gətirib töküblər Xəzərin sahilinə, burunlarından gələnə qədər yeyib-içiblər, görmədikləri günləri görüblər, sevincdən atılıb-düşüblər, oynayıb-oxuyub-çalıblar, yorulanda da paxmel-paxmel qatara, təyyarəyə minib öz... arabalarına gediblər. İmperiya ünsürlərinin bu əyalət şənlikləri periodik olaraq zaman-zaman davam edib. Bunun adını da qoyublar “Rusiyanın Azərbaycanda mədəniyyət günləri”!
Əslində mədəniyyəti idarə edən adam bilməlidir ki, bu mədəniyyət deyil. Çünki yeyib-içib, ancaq oxumaq-çalmaq deyil mədəniyyət.
Mədəniyyət çox dərin və geniş anlayışdır. Bu anlayış bəşəriyyətin əsrlər boyu yaratdığı maddi-mənəvi dəyərlər sistemidir. Mədəniyyət istehsal, sosial və mənəvi baxımdan insanlığın çatdığı nailiyyətlərin məcmusudur. O, insanlar arasında formalaşan normalar, adətlər, inanclar, mərasimlər, biliklər, bacarıqlar, texnologiyalar, texnikalar, düşüncə, hərəkət, qarşılıqlı əlaqə və ünsiyyət üsullarıdır.
Təkcə konsert, çal-çağır deyil mədəniyyət!
Mixail Şvıdkoy
Mədəniyyət anlayışı çox genişdir, əhatəlidir və zəngindir. Mədəniyyət dedikdə bir yox, bir çox sahələr nəzərdə tutulur:
1) Elm (Təbiət elmləri, Humanitar elmlər, Sosial elmlər, Texniki elmlər, Fizika, Riyaziyyat), Fəlsəfə, Tibb, Texnika, Texnologiya;
2) İnanc, Din, Mifologiya, Etika, Ünsiyyət, Davranış, Etiket;
3) Təsviri sənət, Estetika (Rəssamlıq, Qrafika, Heykəltaraşlıq, Memarlıq);
4) Ədəbiyyat (Dramaturgiya, Poeziya, Nəsr), Mütaliə;
5) Teatr, Kinematoqrafiya, Musiqi, Xoreoqrafiya, Fotoqrafiya;
6) Mətbuat (Qəzet, Jurnal), Radio, Televiziya, Sosial şəbəkələr;
7) Muzey, Hobbi, Kolleksiyaçılıq;
8) Əyləncə, Gülüş, Yumor, Mətbəx, İdman...
Yəni oxumaq-oynamaq-çalmaq nə qədər mühüm sahələr olsa da, bəşəriyyətin mədəni tərəqqisində onlar öndə getmir, sonrakı sıralarda gəlir.
Və bir mədəniyyət adamının bütün maddi-mənəvi mədəniyyət dəyərləri sistemini bilmədən (bəlkə də bilir?) “Mədəniyyət günləri” adı altında çal-çağırı, oxumaq-oynamaq tədbirlərini bizə nümayiş etdirmək çabası bilənlərdə ancaq istehza doğurur. Adam heç olmasa məşhur rus dilçisi Vladimir Dalın "İzahlı lüğət"-indəki "Mədəniyyət - bu, əqli və əxlaqi savaddır" yazısını da oxumuş olmalıdır axı. Amma...
Rusiya prezidentinin beynəlxalq mədəniyyət əməkdaşlığı üzrə xüsusi nümayəndəsi, RF keçmiş Mədəniyyət naziri Mixail Şvıdkoy həftə səkkiz-mən doqquz mədəniyyət tədbiri adı altında “bakines” dostları ilə yemək-içməyə, çalmağa-oynamağa o qədər alışıb ki, indi bunun olmayacağını, konsertlərin ləğvini düşünəndə alovlanır, insan ölümünü gözardı edib, əldən çıxan o “ləzzətli günlərin” dərdinə yanır.
Və o qədər yanıb-tökülür ki, başqa söz tapa bilməyib deyir Rusiyadan çalanlar gəlib-getməsə, “Azərbaycanın mədəniyyət mühiti və mənzərəsi yoxsullaşacaq...”
Dərdimizə bax da! Birdirmi, ikidrmi?! Və dərdin ən böyüyü də odur ki, bu fikri ən azı 5 min illik mədəniyyət dəyərləri olan Azərbaycan xalqı haqqında o adam deyir ki, öz ölkəsində ilk əlyazma hardasa 400 il əvvəl, ilk məşhur şairsə 300 il əvvəl meydana gəlib...
Nə deyim? Belədə gərək Dədə Qorqud meydana çıxıb buna yaraşan bir ad qoya!
Ya Nizami Gəncəvi öz nəsihətlərilə bunu anlada.
Ta dahi Sabiri demirəm, çünki o eşitsə dərhal qayıdacaq ki:
“Qah! Qah! Əcəb gülməlisən, xanimanxərab!”
(2.VII.2025)
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 02-07-2025 13:16 | Bölmə: Akif Əli
Akif ƏLİ
Yekaterinburqda soydaşlarımıza qarşı törədilən kütləvi vəhşilik aksiyaları fonunda hərə öz düşüncəsinə uyğun şərh verir.
Bu gərgin günlərdə Rusiya prezidentinin beynəlxalq mədəniyyət əməkdaşlığı üzrə xüsusi nümayəndəsi, RF keçmiş Mədəniyyət naziri Mixail Şvıdkoy da “İnterfaks”a müsahibəsində Rusiyanın mədəniyyət tədbirlərinin Azərbaycanda ləğv olunmasını şərh edib. Və 50 ildir mədəniyyət sahəsini idarə edən bir şəxs Yekaterinburqdakı mədəniyyətsizliyi görməyib.
Peşə funksiyası etibarilə hər hansı mədəniyyətsiz davranışı pisləməli olan kəs əksinə, vəhşiliyə göz yumub, yalnız “Azərbaycanda Rusiya mədəniyyət tədbirlərinin” (əslində konsertlər silsiləsinin) ləğvindən təəssüflənib.
Özü də nə desə yaxşıdır? Guya bu ləğvetmədən sonra “Azərbaycanın mədəniyyət mühiti və mənzərəsi yoxsullaşacaqmış”.
Oxşar düşüncə tərzini biz vaxtilə ermənilər Bakını tərk edəndə eşidərdik. Özgə yadlar və öz yadlarımız eyni saçyoldu ilə dad döyürdülər ki, bəs ermənilər köçüb gedəndən şəhərimizin ziyalı mühiti də onlarla gedib.
El arasında belə yerdə deyərlər - “Ağlınıza keçə yamayım...”
İndi bu Şvıdkoyun da ölkəsində insanlığa yaraşmayan vəhşi əməl törədilib, bütün beynəlxalq hüquq normaları tapdanıb, təqsiri hələ sübut olunmamış dinc adamlar qətlə yetirilib, amansızca döyülüb, şikəst edilib, həbsxanalara atılıb... Bu mədəniyyət xadimi isə bu qədər “bespredeli” kənara qoyub, konsert, çal-çağır hayındadır.
Bilirsinizmi niyə? Çünki pis öyrəşiblər. Və ya öyrəşdiriliblər. Uzun illər boyu lazımsız “xoruz” buraxanları dəstə-dəstə yığıb gətirib töküblər Xəzərin sahilinə, burunlarından gələnə qədər yeyib-içiblər, görmədikləri günləri görüblər, sevincdən atılıb-düşüblər, oynayıb-oxuyub-çalıblar, yorulanda da paxmel-paxmel qatara, təyyarəyə minib öz... arabalarına gediblər. İmperiya ünsürlərinin bu əyalət şənlikləri periodik olaraq zaman-zaman davam edib. Bunun adını da qoyublar “Rusiyanın Azərbaycanda mədəniyyət günləri”!
Əslində mədəniyyəti idarə edən adam bilməlidir ki, bu mədəniyyət deyil. Çünki yeyib-içib, ancaq oxumaq-çalmaq deyil mədəniyyət.
Mədəniyyət çox dərin və geniş anlayışdır. Bu anlayış bəşəriyyətin əsrlər boyu yaratdığı maddi-mənəvi dəyərlər sistemidir. Mədəniyyət istehsal, sosial və mənəvi baxımdan insanlığın çatdığı nailiyyətlərin məcmusudur. O, insanlar arasında formalaşan normalar, adətlər, inanclar, mərasimlər, biliklər, bacarıqlar, texnologiyalar, texnikalar, düşüncə, hərəkət, qarşılıqlı əlaqə və ünsiyyət üsullarıdır.
Təkcə konsert, çal-çağır deyil mədəniyyət!
Mixail Şvıdkoy
Mədəniyyət anlayışı çox genişdir, əhatəlidir və zəngindir. Mədəniyyət dedikdə bir yox, bir çox sahələr nəzərdə tutulur:
1) Elm (Təbiət elmləri, Humanitar elmlər, Sosial elmlər, Texniki elmlər, Fizika, Riyaziyyat), Fəlsəfə, Tibb, Texnika, Texnologiya;
2) İnanc, Din, Mifologiya, Etika, Ünsiyyət, Davranış, Etiket;
3) Təsviri sənət, Estetika (Rəssamlıq, Qrafika, Heykəltaraşlıq, Memarlıq);
4) Ədəbiyyat (Dramaturgiya, Poeziya, Nəsr), Mütaliə;
5) Teatr, Kinematoqrafiya, Musiqi, Xoreoqrafiya, Fotoqrafiya;
6) Mətbuat (Qəzet, Jurnal), Radio, Televiziya, Sosial şəbəkələr;
7) Muzey, Hobbi, Kolleksiyaçılıq;
8) Əyləncə, Gülüş, Yumor, Mətbəx, İdman...
Yəni oxumaq-oynamaq-çalmaq nə qədər mühüm sahələr olsa da, bəşəriyyətin mədəni tərəqqisində onlar öndə getmir, sonrakı sıralarda gəlir.
Və bir mədəniyyət adamının bütün maddi-mənəvi mədəniyyət dəyərləri sistemini bilmədən (bəlkə də bilir?) “Mədəniyyət günləri” adı altında çal-çağırı, oxumaq-oynamaq tədbirlərini bizə nümayiş etdirmək çabası bilənlərdə ancaq istehza doğurur. Adam heç olmasa məşhur rus dilçisi Vladimir Dalın "İzahlı lüğət"-indəki "Mədəniyyət - bu, əqli və əxlaqi savaddır" yazısını da oxumuş olmalıdır axı. Amma...
Rusiya prezidentinin beynəlxalq mədəniyyət əməkdaşlığı üzrə xüsusi nümayəndəsi, RF keçmiş Mədəniyyət naziri Mixail Şvıdkoy həftə səkkiz-mən doqquz mədəniyyət tədbiri adı altında “bakines” dostları ilə yemək-içməyə, çalmağa-oynamağa o qədər alışıb ki, indi bunun olmayacağını, konsertlərin ləğvini düşünəndə alovlanır, insan ölümünü gözardı edib, əldən çıxan o “ləzzətli günlərin” dərdinə yanır.
Və o qədər yanıb-tökülür ki, başqa söz tapa bilməyib deyir Rusiyadan çalanlar gəlib-getməsə, “Azərbaycanın mədəniyyət mühiti və mənzərəsi yoxsullaşacaq...”
Dərdimizə bax da! Birdirmi, ikidrmi?! Və dərdin ən böyüyü də odur ki, bu fikri ən azı 5 min illik mədəniyyət dəyərləri olan Azərbaycan xalqı haqqında o adam deyir ki, öz ölkəsində ilk əlyazma hardasa 400 il əvvəl, ilk məşhur şairsə 300 il əvvəl meydana gəlib...
Nə deyim? Belədə gərək Dədə Qorqud meydana çıxıb buna yaraşan bir ad qoya!
Ya Nizami Gəncəvi öz nəsihətlərilə bunu anlada.
Ta dahi Sabiri demirəm, çünki o eşitsə dərhal qayıdacaq ki:
“Qah! Qah! Əcəb gülməlisən, xanimanxərab!”
(2.VII.2025)
Müəllifin bütün yazıları - Akif ƏLİ
Bölməyə aid digər xəbərlər
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
