10:19 / 12-10-2025
Xarici İşlər Nazirliyi Qətərə başsağlığı verib
09:24 / 12-10-2025
Yarım əsrin ən ağır təyyarə qəzaları…
09:07 / 12-10-2025
Xərçəng xəstəliyini ağız qoxusu ilə müəyyən edəcəklər
09:00 / 12-10-2025
Kino ulduzu "Tayler Reyk"-ə dönür
23:11 / 11-10-2025
Əfqanıstan-Pakistan sərhədində silahlı toqquşma baş verib
18:04 / 11-10-2025
Azərbaycan dörd ölkənin komandoları birgə təlimə hazırlaşır
17:07 / 11-10-2025
Ceyhun Bayramov Hakan Fidanla telefonda danışıb
14:35 / 11-10-2025
İcra başçısının sabiq müavini həbsdən buraxılmayıb
13:50 / 11-10-2025
Ceyhun Bayramov pakistanlı həmkarı ilə telefonla danışıb
13:48 / 11-10-2025
2025-ci ilin ən yaxşı binası seçilib - Fotolar
12:34 / 11-10-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:02 / 11-10-2025
Sevil Əliyeva “Şərəf” ordeni ilə təltif olunub - Sərəncam
11:43 / 11-10-2025
General Rasim Əliyev vəfat edib
11:23 / 11-10-2025
Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan parlament sədrlərinin birgə görüşü olacaq
10:20 / 11-10-2025
Azərbaycanda palçıq vulkanı püskürüb
09:48 / 11-10-2025
Metroda ölüm hadisəsi baş verib
00:42 / 11-10-2025
DÇ-2026: millimiz Fransa yığmasına uduzub
22:29 / 10-10-2025
"Antalyaspor"da baş məşqçi təyinatı olub
21:45 / 10-10-2025
İlham Əliyev Tacikistana səfərindən videopaylaşım edib
21:40 / 10-10-2025
Fransa və Azərbaycan yığmalarının start heyətləri bəlli olub
19:49 / 10-10-2025
Baş məşqçi: "İsraillə fərqli atmosferdə oyun olacaq"
19:28 / 10-10-2025
"Kayserispor" yeni baş məşqçi ilə anlaşıb
19:14 / 10-10-2025
Hikmət Hacıyev: "Bu, Azərbaycanın çoxşaxəli xarici siyasətin təzahürüdür"
18:49 / 10-10-2025
Avrasiya ölkələrinin real ölçüləri...
18:00 / 10-10-2025
Anar Əsədlinin cinayət işi məhkəməyə göndərilib
17:46 / 10-10-2025
Ramil Həsən millət vəkili kimi fəaliyyətini dayandırır
17:18 / 10-10-2025
Həkim Sənan Mehdiyevə hökm oxunub
17:04 / 10-10-2025
Oqtay Şirəliyevin yerinə baş direktor seçilib
16:47 / 10-10-2025
Abşeronda 60 yaşlı kişi öldürülüb
16:33 / 10-10-2025
Bakıda Ermənistan vətəndaşlarının məhkəməsi davam edir
12:16 / 07-10-2025

12:19 / 07-10-2025

13:06 / 08-10-2025

11:32 / 08-10-2025

17:58 / 09-10-2025

15:36 / 07-10-2025

13:30 / 07-10-2025

12:32 / 08-10-2025

23:55 / 08-10-2025

14:16 / 07-10-2025

13:22 / 07-10-2025

11:37 / 10-10-2025

Yarım əsrin ən ağır təyyarə qəzaları…
Tarix: 12-10-2025 09:24 | Bölmə: Slayd / Araşdırma

1974-cü ildən 2025-ci ilə qədər dünyanın ən ağır təyyarə qəzaları ilə bağlı statistika göstərir ki, bu faciələrin əsas səbəbi insan səhvidir (ekipaj və ya hava nəqliyyatı dispetçerinin səhvi). “Foreign Relations” hava qəzalarının səbəbləri və onların xronologiyası (2025-ci ilin sentyabr ayı üzrə) üzrə araşdırma aparıb.
Reyting.az xatırladır ki, iki təyyarənin iştirak etdiyi ən dəhşətli qəza 1977-ci ildə Kanar adalarında baş verib: Tenerife hava limanından qalxmaq istəyərkən KLM “Boeing 747” təyyarəsi dumanda Pan Am “Boeing 747” ilə toqquşub. Nəticədə 583 nəfər həlak olub.
Faciəyə dil baryeri səbəb olub: hollandiyalı pilotlar ingilis dilində ispan ləhcəsi ilə danışan aviadispetçerin göstərişlərini başa düşməkdə çətinlik çəkiblər.
Yerdəki itkilər də daxil olmaqla, 2001-ci il sentyabrın 11-də Nyu-Yorkda baş verən terror aktları tarixdə ən ölümcül aviasiya fəlakətidir. Ardıcıl baş verən iki hadisə 2657 nəfərin həyatına son qoyub.
Dünya Ticarət Mərkəzinin binalarına yönləndirilən “American Airlines Flight 11” və “United Airlines Flight 175”-in vurulması və sonradan hər iki göydələnin 2001-ci il sentyabrın 11-də dağıdılması, göyərtəsindəki 157 nəfər də daxil olmaqla, yerdə 2500 nəfərin ölümü ilə nəticələnib. Hücumlar 2001-ci il sentyabrın 11-də səhər saatlarında ABŞ-da “Əl-Qaidə” ekstremist qruplaşması tərəfindən təşkil edilmiş bir sıra koordinasiyalı terror hücumları idi.
Bir təqvim ilində bir hava yolu şirkəti ilə bağlı ən çox sərnişin ölümü 2014-cü ildə Malayziya Hava Yolları ilə baş verib. İki faciədə ümumilikdə 537 nəfər həlak olub: 370 saylı reysin yoxa çıxması (8 mart) və MH17 reysinin rusiyapərəst terrorçular tərəfindən vurulması (17 iyul).
1985-ci ildə Yaponiyanın “Boeing 747” təyyarəsinin qəzaya uğraması son 40 ildə bir aviasiya qəzasında ölənlərin sayına görə rekord həddə olub. Təyyarədəki 524 nəfərdən yalnız dördü sağ qalıb. Faciəyə səbəb təmir işlərinin keyfiyyətsiz olması göstərilir.
IATA-nın hesabatına görə, hava səyahətlərinin təhlükəsizliyi 2025-ci ildə bir sıra göstəricilər üzrə yaxşılaşıb və beşillik orta göstəricidən yüksək olaraq qalır.
Ötən il təyyarə qəzalarının ümumi sayı 29-dan 39-a yüksəlib. Eyni zamanda, ölümlə nəticələnən qəzaların sayı 7-dən 5-ə düşüb. Beş illik orta göstərici müvafiq olaraq 43 və 7-dir.
IATA-nın məlumatına görə, hər milyon uçuşa düşən qəzalarla ölçülən bütün səbəblərdən baş verən qəza nisbəti 1,21-ə yüksəlib ki, bu da hər 830.000 uçuş üçün bir qəzaya bərabərdir. Bu, 2021-ci ildəki 1,13 nisbətindən (hər 890,000 uçuş üçün bir qəza) daha pisdir, lakin beşillik orta göstərici olan 1,26 (hər 810,000 uçuş üçün bir qəza) daha yaxşıdır. Reaktiv təyyarələr üçün qəza nisbəti (təmirdən kənarda olan Qərb istehsalı mühərrikli təyyarələrin sayı kimi hesablanır) 2021-ci ildəki 0,13 ilə müqayisədə 0,17-yə yüksəlib, turbovintlilər üçün isə 1,77-dən 1,47-yə düşüb. Bu, reaktivlər üçün 5,8 milyon uçuşa bir qəzaya, turbovintlilər üçün isə 680,000-ə bərabərdir.
Beş il ərzində orta qəza nisbəti reaktivlər üçün 0,16, turboproplar üçün isə 1,12 təşkil edir. 2023-cü ildə qlobal hava yolları əvvəlki illə müqayisədə 25,7 milyon və son beş ildə orta hesabla 34,4 milyon olmaqla 32,2 milyon uçuş yerinə yetirəcək. Mövcud məlumatlara əsasən, bir insan ölümcül qəzaya düşmək üçün 25,200 ildən çox müddətdə hər gün uçmalı olacaq, - hesabatda deyilir.
IATA-nın hesabatında qeyd olunur ki, 2025-ci ilə qədər turbovintli təyyarələr bütün qəzaların 36 faizini və ölümlə nəticələnən beş qəzadan dördünü təşkil edəcək. IATA dünya üzrə 300 aviaşirkətin təmsilçisidir və qlobal hava trafikinin təxminən 83 faizini təşkil edir.
Avqustun 6-da Qana Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus “Z-9” hərbi təyyarəsi dağa çırpılıb. Qananın Müdafiə naziri Edvard Oman Boama və Ətraf mühit, elm, texnologiya və innovasiyalar naziri İbrahim Murtala Məhəmməd də daxil olmaqla, 8 nəfər həlak olub.
İyulun 24-də Rusiyanın “An-24” təyyarəsi Tynda hava limanına enərkən radarlardan itib və 48 nəfər həlak olub.
İyulun 21-də Banqladeş Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus “F-7BGI” hərbi təyyarəsinin kollec binasına çırpılması nəticəsində 35 nəfər, o cümlədən pilot və 34 mülki şəxs həlak olub. Daha 173 nəfər yerdə yaralanıb.
İyulun 13-də Hollandiyanın “Super King Air” aviaşirkətinə məxsus “Beechcraft B200” təyyarəsi Londonun Sautend hava limanından qalxdıqdan az sonra qəzaya uğrayıb, 4 nəfər həlak olub.
İyunun 29-da havaya qalxdıqdan bir dəqiqə sonra “Meander Air” (ABŞ) aviaşirkətinə məxsus Amerikanın “Cessna 441” təyyarəsi sol sahillə enməyə başlayıb və ABŞ-nın Ohayo ştatının Howland şəhərində yaşayış binası ilə toqquşub. Nəticədə 6 nəfər həyatını itirib.
İyunun 12-də Hindistanın Qucarat əyalətində Əhmədabaddan Londona AI171 reysi ilə uçan “Air India” aviaşirkətinə məxsus “Boeing 787” Dreamliner təyyarəsi qəzaya uğrayıb. Təyyarədə 242 nəfər olub, 241-i təyyarədə, 33-ü yerdə olmaqla, 274 nəfər həlak olub.
25 aprel - Taylandda Ça-Am çimərliyindən 100 metr aralıda yüngül təyyarə dənizə düşüb. Beş nəfər həlak olub, bir nəfər ağır yaralanıb. Ça-Am kurortu Banqkokdan 150 km məsafədə, Tayland körfəzi sahilində yerləşir.
25 mart-Fransa Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus iki təyyarə kaskadyor məşqi zamanı havada toqquşub. Hər üç pilot təyyarədən atılıb. İkisi Sen-Dizierdəki xəstəxanaya, üçüncüsü isə çoxsaylı xəsarətlərlə hərbi hospitala aparılıb.
15 mart - ABŞ-nın Minnesota ştatında “SOCATA TBM 700” yüngül təyyarəsi yaşayış binasına çırpılıb. Pilot və beş sərnişinin hamısı həlak olub. Təyyarə Ayova ştatının Des Moines hava limanından qalxıb və Minneapolisə enməli idi. Bruklin Parkında təyyarə qəzası baş verib.
25 fevral - Sudan Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus “An-26” təyyarəsi havaya qalxdıqdan az sonra yaşayış məntəqəsinə düşüb və 46 nəfər həlak olub.
17 fevral - Toronto hava limanında (Kanada) “Bombardier CRJ900” sərt eniş nəticəsində çevrilərək alovlanıb. Təyyarədə olan 80 nəfərin hamısı sağ qalsa da, 18 nəfər yaralanıb.
6 fevral - Amerikanın “Bering Air” aviaşirkətinə məxsus “Cessna 208 Grand Caravan” yüngül təyyarəsi Alyaska üzərində yoxa çıxıb. Təyyarənin qalıqları fevralın 8-də tapılıb. Qəza nəticəsində 10 nəfər həlak olub.
31 Yanvar - Jet Xilasetmə Hava Təcili Yardımına məxsus “Bombardier Learjet 55” yerə çırpılıb. Təyyarə Şimal-şərqi Filadelfiya hava limanından tibbi uçuş həyata keçirirdi və Missuri ştatının Sprinqfild şəhərindəki Sprinqfild-Branson hava limanına uçurdu. Yerdə 6 nəfər ölüb, 19 nəfər yaralanıb.
Yanvarın 29-da Ronald Reyqan Milli Hava Limanına yaxınlaşarkən PSA Hava Yollarına məxsus “Bombardier CRJ700” regional reaktivi “Sikorsky H-60 Black Hawk” hərbi helikopteri ilə toqquşub. Sərnişin təyyarəsində 60 sərnişin və dörd ekipaj üzvü olub. Hərbi helikopterdə üç hərbçi olub. Havada partlayış baş verib. Təyyarə Potomak çayına düşüb. Sərnişinlər arasında ABŞ fiqurlu konkisürmə çempionatından qayıdan idmançılar, məşqçilər və onların qohumları da olub. Yanvarın 29-da Cənubi Sudandakı Unity neft yatağında “Light Air Services Beechcraft 1900D” turbovintli təyyarə havaya qalxarkən qəzaya uğrayıb. İyirmi nəfər həlak olub, biri sağ qalıb.
Dekabrın 29-da “Jeju Air” şirkətinə məxsus “Boeing 737-800” sərnişin təyyarəsi Cənubi Koreyanın cənub-qərbindəki Muan Beynəlxalq Hava Limanına eniş zamanı qəzaya uğrayıb. Təyyarə uçuş-enmə zolağından çıxaraq maneəyə çırpılıb, sonra isə partlayıb. Təyyarədə 181 nəfər olub: 175 sərnişin və altı ekipaj üzvü. İki ekipaj üzvü sağ qalıb, 179 nəfər ölüb (iki Tayland vətəndaşı, qalanları Cənubi Koreya vətəndaşı).
Dekabrın 28-də Kanadanın Halifax şəhərində Sent Condan gələn “Air Canada 2259” reysi çətin eniş edib. Təyyarənin bir hissəsi yanıb, hava limanı müvəqqəti bağlanıb. Hadisə sərnişinlərdə təşviş yaratsa da, ekipaj üzvləri də daxil olmaqla, təyyarədə olanlar ciddi xəsarət almadan xilas ediliblər. Halifax hava limanı təcili xilasetmə əməliyyatları və uçuş-enmə zolağının təmizlənməsi üçün bağlanıb. İlkin olaraq məlumdur ki, təyyarənin eniş şassilərindən biri düzgün yerləşdirilməyib.
28 dekabr - KLM B738 reysi KL-1204 reysi ilə Oslodan Amsterdama 176 sərnişin və 6 ekipaj üzvü ilə uçub. 19L uçuş-enmə zolağından qalxdıqdan sonra ekipaj ATC-yə hidravlik sistemin nasazlığı barədə məlumat verib və 5000 metr yüksəkliyə qalxmağı dayandırıb. Daha sonra pilotlar yerə enib və təyyarə uçuş-enmə zolağından çıxıb. Hadisə nəticəsində xəsarət alan olmayıb.
25 dekabr - Qazaxıstanın Aktau hava limanında “Embraer E190” qəzaya uğrayıb. “Azərbaycan Hava Yolları” QSC-nin təyyarəsi Bakıdan Qroznıya 8243 saylı sərnişin reysini yerinə yetirirdi. Azərbaycan hökumət mənbələrinin məlumatına görə, Qroznı səmasında PUA-nın fəaliyyəti zamanı təyyarə Rusiyanın yer-hava raketi ilə vurulub, onun parçaları uçuş zamanı təyyarənin yaxınlığında partlamadan əvvəl sərnişinlər və ekipaj üzvlərini yaralayıb. Zədələnmiş təyyarənin pilotların təcili eniş tələblərinə baxmayaraq, Rusiya hava limanlarında enişinə icazə verilməyib və Xəzər dənizi üzərindən Qazaxıstanın Aktau istiqamətinə uçmaq əmri verilib. Təyyarə Aktauya yaxınlaşarkən uçuş-enmə zolağına az qalmış alovlanıb. Təyyarədə 67 nəfər (62 sərnişin və 5 ekipaj üzvü) olub, onlardan 29-u sağ qalıb, 38-i isə həlak olub.
22 dekabr - Braziliyanın Gramado şəhərində “Piper PA-42” qəzaya düşüb (10 ölü və 17 nəfər yerdə yaralanıb). Şəxsi “Piper PA-42” təyyarəsi səmaya qalxdıqdan qısa müddət sonra Braziliyanın Rio-Qrande-du-Sul əyalətinin Gramado turizm qəsəbəsindəki binaların üzərinə enərək qəzaya uğrayıb. Qəza zamanı təyyarədə olan 10 sərnişin və ekipaj üzvlərinin hamısı həlak olub, yerdə olan 17 nəfər isə yaralanıb.
25 noyabr - DHL yük təyyarəsi Vilnüs hava limanında qəzaya uğrayıb (1 ölü, 3 yaralı). Almaniyanın Leypsiq/Halle hava limanından Litvanın Vilnüs Beynəlxalq Hava Limanına 18D saylı yük reysi ilə uçan Swiftair 5960 reysi olan “Boeing 737-476SF” təyyarəsi Vilnüs hava limanına yaxınlaşarkən Liepkalni rayonunda ikimərtəbəli binanın həyətinə enərkən qəzaya uğrayıb. Bir ekipaj üzvü ölüb, üç nəfər yaralanıb.
8 sentyabr - El Salvadorda “Bell UH-1H” helikopteri qəzaya uğrayıb. Salvador Milli Mülki Polisinin rəhbəri də daxil olmaqla, 9 nəfər həlak olub.
31 avqust - 20 avqust 2003-cü ildə Kamçatka vilayətində Opala vulkanı yaxınlığında aviasiya qəzası baş verib. Göyərtəsində 17 sərnişin və 3 ekipaj üzvü olan “Mi-8” helikopteri idarəetməni itirdikdən sonra əsas rotorun qanadları quyruq bumuna dəyərək qəzaya uğrayıb və nəticədə helikopter dağılıb. Təyyarədə olan 20 nəfərin hamısı, əksəriyyəti Saxalin vilayəti administrasiyasının yüksək vəzifəli məmurları həlak olublar.
26 avqust – “F-16” döyüş təyyarəsi missiya zamanı qəzaya uğrayıb. Qəza, NATO tərəfindən Ukraynaya verilən “F-16” təyyarəsinin ilk dəfə qəzaya uğraması idi. Qəza nəticəsində pilot, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin polkovnik-leytenantı Oleksiy Mes həlak olub.
9 avqust 2024-cü ildə böyük qəza baş verib. Braziliyanın “Voepass Linhas Aéreas” aviaşirkəti tərəfindən idarə olunan “ATR 72-212A”, Cascavel-Sao Paulo reysi ilə PTB2283 daxili reysini yerinə yetirərkən, havaya qalxdıqdan 1 saat 26 dəqiqə sonra, təxminən 520 metr hündürlükdə fırlanıb. São Paulo hava limanından 76 kilometr məsafədə, Vinhedo bələdiyyəsinin ərazisinə düşüb. Təyyarədə olan 62 nəfər - 58 sərnişin və dörd ekipaj üzvü həlak olub.
24 iyul 2024-cü ildə Nepalın Katmandu hava limanında daha bir aviasiya qəzası qeydə alınıb. “Saurya” Hava Yollarına məxsus “Bombardier CRJ-200” təyyarəsi Pokhara hava limanına texniki personal daşıyan daxili reys həyata keçirirdi. Havaya qalxdıqdan dərhal sonra təyyarə uçuş-enmə zolağının yaxınlığında yerə düşüb. Təyyarədə olan 19 nəfərdən (iki pilot və 17 şirkət mühəndisi) yalnız kapitan sağ qalıb.
12 iyul – “Sukhoi Superjet 100” planlaşdırılmış təmirdən sonra sınaq uçuşu zamanı Moskva vilayətinin Kolomenski rayonunda qəzaya uğrayıb. Üç ekipaj üzvü həlak olub.
2023-cü ilin təyyarə qəzaları
23 avqust 2023-cü ildə “Embraer Legacy 600” biznes-jeti Kujenkino yaxınlığında qəzaya uğrayıb. Yevgeni Priqojinin şəxsi təyyarəsi "Embraer Legacy 600" Moskvadan (Şeremetyevo) Sankt-Peterburqa gedərkən havaya qalxdıqdan az sonra qəflətən hündürlüyü itirməyə başlayıb və Rusiyanın Tver vilayətinin Kujenkino kəndi yaxınlığında qəzaya düşüb. Təyyarədə olan 10 nəfərin hamısı (üç ekipaj üzvü və yeddi sərnişin), ehtimal ki, “Wagner PMC”-nin rəhbərləri Yevgeni Priqojin və Dmitri Utkin də daxil olmaqla, dünyalarını dəyişiblər. Rusiya İstintaq Komitəsinin məlumatına görə, genetik test Yevgeni Priqojinin ölümünü təsdiqləyib.
Priqojinin üsyanı başlayandan iki ay sonra təyyarə qəzaya uğrayıb. Nəzəriyyələrə aşağıdakılar daxildir: təyyarə hava hücumundan müdafiə qüvvələri tərəfindən vurulub və ya terror hücumu nəticəsində havada partlayıb.
24 iyun 2023-cü ildə “İl-22” Voronej yaxınlığında qəzaya uğrayıb. Voronej vilayətində Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinə məxsus “İl-22M” hərbi təyyarəsinin qəzaya uğraması nəticəsində 10 ekipaj üzvünün hamısı həlak olub. Təyyarə “Pantsir-S1” sistemindən istifadə edərək hərbi qiyam zamanı “Wagner PMC” yaraqlıları tərəfindən vurulub. “İl-22M VZPU”, “İl-18” təyyarəsinə əsaslanan hava-desant komanda məntəqəsidir. "VZPU" abbreviaturası "havadan qorunan komanda postu" deməkdir.
1 may 2023-cü ildə “Cessna 206” Kaketada qəzaya uğrayıb. “Avianline Charter Cessna 206” təyyarəsi Araraquaradan San Xose del Quaviareyə uçurdu, içərisində pilot, 11 aydan 13 yaşa qədər dörd uşaq, anası və başqa bir sərnişin vardı. Uçuş zamanı pilot mühərrikdə nasazlıqlar olduğunu və hava hərəkətini idarəetmə qülləsinə təcili eniş etmək niyyətini bildirib və bundan sonra əlaqə itib. Təyyarə Amazon cəngəlliyinə düşüb, göyərtədəkilər – uşaqlar istisna olmaqla, həlak olublar. Xilasedicilər qəza yerini aşkar edənə qədər uşaqlar kömək axtarmaq üçün meşəyə qaçıblar. Genişmiqyaslı axtarış-xilasetmə əməliyyatına başlanılıb. Uşaqlar cəngəllikdə 40 gün keçiriblər. İyunun 10-da onlar tapılaraq Boqotaya təxliyə ediliblər.
18 yanvar 2023-cü ildə Ukrayna Dövlət Fövqəladə Hallar Xidmətinin vertolyotu Ukraynanın Kiyev vilayətinin Brovarı şəhərində qəzaya uğrayıb. Qaynar nöqtəyə gedən “Airbus H225 Super Puma” yerli uşaq bağçasının yaxınlığında qəzaya uğrayıb. Bir uşaq da daxil olmaqla, on dörd nəfər ölülüb; 11-i uşaq olmaqla, 25 nəfər yaralanıb. Qəzada həmçinin Ukrayna Daxili İşlər Nazirliyinin yüksək vəzifəli əməkdaşları: Daxili işlər naziri Denis Monastırski, onun birinci müavini Yevgeni Yenin və dövlət katibi Yuri Lubkoviç həlak olub.
15 yanvar 2023-cü ildə Nepalın Pokhara hava limanı yaxınlığında böyük “ATR 72” təyyarəsi qəzaya uğrayıb. “Yeti” Hava Yollarına məxsus NYT671 reysi, Katmandudan Poxaraya uçan “ATR 72-500” təyyarəsi göyərtəsində 68 sərnişin və 4 ekipaj üzvü quruya yaxınlaşarkən qəzaya uğrayıb. Təyyarədə olan 72 nəfərin hamısı həlak olub, 70 nəfərin qalıqları isə çıxarılıb.
9 yanvar 2023-cü ildə “An-2” təyyarəsi Karatayka yaxınlığında qəzaya düşüb. Ust-Karadan Karataykaya, Naryan-Mara uçan “An-2” Karataykaya yaxınlaşarkən əlverişsiz hava şəraiti ilə qarşılaşıb və nəticədə buzlanma yaranıb. Ekipaj Varandeydəki alternativ aerodroma yönləndirmək qərarına gəlib, lakin təyyarə hündürlüyü itirməyə başlayıb və Karatayka kəndindən 10 kilometr aralıda sərt eniş edib. İkinci pilot və bir sərnişin həlak olub, 5 nəfər isə ağır yaralanıb. Fəlakətin ehtimal olunan səbəbi təyyarənin buzlanması olub.
2022-ci ilin qəzaları
Mayın 29-da “Tara Air” şirkətinə məxsus təyyarə Nepalda Pokhara hava limanından qalxdıqdan sonra dağa çırpılaraq parçalanıb. Təyyarədə olan 25 nəfər (üç ekipaj üzvü və 22 sərnişin) həlak olub.
Mayın 11-də Kamerunda 11 nəfərin olduğu təyyarə Yaounde-Nsimalen hava limanından Banqladeşin Belabo şəhərinə uçarkən qəzaya uğrayıb. Kamerunun paytaxtı Yaundedən təxminən 150 kilometr şimal-şərqdə, Nanqa Ebko şəhəri yaxınlığındakı meşəyə düşüb. Sağ qalan olmayıb.
Martın 21-də “China Eastern Airlines” şirkətinə məxsus “Boeing 737” sərnişin təyyarəsi Çinin cənubunda qəzaya uğrayıb. Kunminqdən Quançjouya uçan təyyarə Quanksi-Çjuanq Muxtar Bölgəsində qəzaya düşüb. Qəza yerində meşə yanğını başlayıb və qısa müddət sonra söndürülüb. Təyyarədə olan 132 nəfər (123 sərnişin və 9 ekipaj üzvü) həlak olub.
2021-ci ilin qəzaları
Oktyabrın 10-da Tatarıstanda yerli DOSAAF uçan klubuna məxsus “L-410” təyyarəsi Menzelinskdə qəzaya uğrayıb. Təyyarədə 20 paraşütçü və iki ekipaj üzvü olub. 16 nəfər ölüb, 6 nəfər yaralanıb. Təyyarədə Ufa, Yoşkar-Ola, Ulyanovsk, Udmurtiya, Kirov və Çelyabinsk vilayətləri və Tatarıstan sakinləri olub.
İyulun 6-da Kamçatka Hava Yollarına məxsus “An-26” təyyarəsi Petropavlovsk-Kamçatski-Palana reysi ilə uçarkən qəzaya uğrayıb. Təyyarədəki 28 nəfər həlak olub.
İyulun 4-də Filippin Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus “C-130” hərbi-nəqliyyat təyyarəsi Sulu əyalətindəki Colo adasına enməyə cəhd edərkən qəzaya uğrayıb. Filippin Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi general Cirilito Sobejananın sözlərinə görə, təyyarə uçuş-enmə zolağından çıxıb. Təyyarədə 96 nəfər olub. Qəza nəticəsində 49 hərbçi və üçü mülki şəxs olmaqla, 52 nəfər həlak olub. 50-dən çox insan yaralanıb.
Yanvarın 9-da “Sriwijaya Air” şirkətinə məxsus “Boeing 737-500” İndoneziyada qəzaya uğrayıb. Cakarta hava limanından qalxdıqdan bir neçə dəqiqə sonra radar ekranlarından itib, sonra isə Laki adası yaxınlığında qəza baş verib. Aviaşirkətin məlumatına görə, təyyarədə 56 sərnişin və altı ekipaj üzvü olmaqla, 62 nəfər olub. Təyyarənin qalıqları və bədən hissələrinin tapıldığı bildirilir. Milli Nəqliyyat Təhlükəsizliyi Komitəsinin rəhbəri deyib ki, təyyarədə yalnız İndoneziya vətəndaşları olub.
2020-ci ildəki faciələr
Sentyabrın 25-də “An-26” hərbi-nəqliyyat təyyarəsi təlim uçuşu zamanı Ukraynanın Xarkov vilayətinin Çuqev şəhəri yaxınlığında qəzaya uğrayıb. Təyyarədə 27 nəfər olub: 7 ekipaj üzvü və Hərbi Hava Qüvvələrinin İvan Kozhedub Xarkov Milli Universitetinin 20 kursantı. Rəsmi məlumatlara görə, 26 nəfər ölüb.
Avqustun 7-də Dubaydan uçan “Air India” şirkətinə məxsus “Boeing 737” təyyarəsi Hindistanın Kojikode şəhərində çətin eniş edib. Təyyarədə 10 uşaq, 2 pilot və 5 ekipaj üzvü olmaqla, 174 sərnişin olub. Qəza nəticəsində təyyarənin kokpiti və ön hissəsi tamamilə sıradan çıxıb. İki ekipaj üzvü də daxil olmaqla, 18 nəfər həlak olub, 140-dan çox insan yaralanıb.
Mayın 22-də Pakistan Beynəlxalq Hava Yollarına məxsus, içərisində 99 nəfərin olduğu “Airbus A320” təyyarəsi iki dəfə eniş etməyə cəhd etdikdən sonra Kəraçinin yaşayış məntəqəsinə çırpılıb. İlk eniş cəhdi zamanı təyyarə eniş qurğusunu işə sala bilməyib və üç dəfə uçuş-enmə zolağına toxunaraq mühərriklərini zədələyib. Qəza nəticəsində təyyarədə olan 97 nəfərin hamısı həlak olub, iki sərnişin isə sağ qalıb. Qəzada onun təsirinə məruz qalan evlərin sakinləri də xəsarət alıb, bir qız isə aldığı xəsarətlərdən xəstəxanada dünyasını dəyişib.
Fevralın 5-də İzmir-İstanbul reysini həyata keçirən “Pegasus” Hava Yollarına məxsus “Boeing 737-800” təyyarəsi İstanbulun Sabiha Gökçen hava limanında eniş zamanı eniş zolağından çıxaraq 3 parçaya bölünüb. Türkiyə Səhiyyə Nazirliyinin açıqlamasına görə, 3 nəfər ölüb, 179 nəfər yaralanıb.
Yanvarın 8-də Kiyevə uçan Ukrayna Beynəlxalq Hava Yollarına məxsus “Boeing 737-800” təyyarəsi Tehran hava limanından havaya qalxdıqdan sonra vurulub. Təyyarədə olan 176 nəfərin hamısı həlak olub: İran, Ukrayna, Kanada, Almaniya, İsveç və Əfqanıstandan olan 167 sərnişin və 9 ekipaj üzvü. İran rəsmiləri əvvəlcə təyyarənin mühərrik nasazlığı səbəbindən alovlandığını və qəzaya uğradığını iddia etmişdilər. Bununla belə, yanvarın 11-də İran Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı etiraf edib ki, təyyarə səhvən hava hücumundan müdafiə qüvvələri tərəfindən vurulub: o, İranın hərbi obyektinin yaxınlığında uçurdu və “düşmən hədəfi”, konkret olaraq qanadlı raketlə səhv salınıb.
Yanvarın 2-də “An-12” təyyarəsi Sudanın Qərbi Darfur əyalətindəki “El Geneina” hava limanından qalxdıqdan 5 dəqiqə sonra qəzaya uğrayıb. Sudan ordusu yeddi ekipaj üzvü, üç hakim və dördü uşaq olmaqla, 8 mülki şəxs də daxil olmaqla, 18 nəfərin öldüyünü bildirib.
Rauf RƏCƏBOV
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 12-10-2025 09:24 | Bölmə: Slayd / Araşdırma

1974-cü ildən 2025-ci ilə qədər dünyanın ən ağır təyyarə qəzaları ilə bağlı statistika göstərir ki, bu faciələrin əsas səbəbi insan səhvidir (ekipaj və ya hava nəqliyyatı dispetçerinin səhvi). “Foreign Relations” hava qəzalarının səbəbləri və onların xronologiyası (2025-ci ilin sentyabr ayı üzrə) üzrə araşdırma aparıb.
Reyting.az xatırladır ki, iki təyyarənin iştirak etdiyi ən dəhşətli qəza 1977-ci ildə Kanar adalarında baş verib: Tenerife hava limanından qalxmaq istəyərkən KLM “Boeing 747” təyyarəsi dumanda Pan Am “Boeing 747” ilə toqquşub. Nəticədə 583 nəfər həlak olub.
Faciəyə dil baryeri səbəb olub: hollandiyalı pilotlar ingilis dilində ispan ləhcəsi ilə danışan aviadispetçerin göstərişlərini başa düşməkdə çətinlik çəkiblər.
Yerdəki itkilər də daxil olmaqla, 2001-ci il sentyabrın 11-də Nyu-Yorkda baş verən terror aktları tarixdə ən ölümcül aviasiya fəlakətidir. Ardıcıl baş verən iki hadisə 2657 nəfərin həyatına son qoyub.
Dünya Ticarət Mərkəzinin binalarına yönləndirilən “American Airlines Flight 11” və “United Airlines Flight 175”-in vurulması və sonradan hər iki göydələnin 2001-ci il sentyabrın 11-də dağıdılması, göyərtəsindəki 157 nəfər də daxil olmaqla, yerdə 2500 nəfərin ölümü ilə nəticələnib. Hücumlar 2001-ci il sentyabrın 11-də səhər saatlarında ABŞ-da “Əl-Qaidə” ekstremist qruplaşması tərəfindən təşkil edilmiş bir sıra koordinasiyalı terror hücumları idi.
Bir təqvim ilində bir hava yolu şirkəti ilə bağlı ən çox sərnişin ölümü 2014-cü ildə Malayziya Hava Yolları ilə baş verib. İki faciədə ümumilikdə 537 nəfər həlak olub: 370 saylı reysin yoxa çıxması (8 mart) və MH17 reysinin rusiyapərəst terrorçular tərəfindən vurulması (17 iyul).
1985-ci ildə Yaponiyanın “Boeing 747” təyyarəsinin qəzaya uğraması son 40 ildə bir aviasiya qəzasında ölənlərin sayına görə rekord həddə olub. Təyyarədəki 524 nəfərdən yalnız dördü sağ qalıb. Faciəyə səbəb təmir işlərinin keyfiyyətsiz olması göstərilir.
IATA-nın hesabatına görə, hava səyahətlərinin təhlükəsizliyi 2025-ci ildə bir sıra göstəricilər üzrə yaxşılaşıb və beşillik orta göstəricidən yüksək olaraq qalır.
Ötən il təyyarə qəzalarının ümumi sayı 29-dan 39-a yüksəlib. Eyni zamanda, ölümlə nəticələnən qəzaların sayı 7-dən 5-ə düşüb. Beş illik orta göstərici müvafiq olaraq 43 və 7-dir.
IATA-nın məlumatına görə, hər milyon uçuşa düşən qəzalarla ölçülən bütün səbəblərdən baş verən qəza nisbəti 1,21-ə yüksəlib ki, bu da hər 830.000 uçuş üçün bir qəzaya bərabərdir. Bu, 2021-ci ildəki 1,13 nisbətindən (hər 890,000 uçuş üçün bir qəza) daha pisdir, lakin beşillik orta göstərici olan 1,26 (hər 810,000 uçuş üçün bir qəza) daha yaxşıdır. Reaktiv təyyarələr üçün qəza nisbəti (təmirdən kənarda olan Qərb istehsalı mühərrikli təyyarələrin sayı kimi hesablanır) 2021-ci ildəki 0,13 ilə müqayisədə 0,17-yə yüksəlib, turbovintlilər üçün isə 1,77-dən 1,47-yə düşüb. Bu, reaktivlər üçün 5,8 milyon uçuşa bir qəzaya, turbovintlilər üçün isə 680,000-ə bərabərdir.
Beş il ərzində orta qəza nisbəti reaktivlər üçün 0,16, turboproplar üçün isə 1,12 təşkil edir. 2023-cü ildə qlobal hava yolları əvvəlki illə müqayisədə 25,7 milyon və son beş ildə orta hesabla 34,4 milyon olmaqla 32,2 milyon uçuş yerinə yetirəcək. Mövcud məlumatlara əsasən, bir insan ölümcül qəzaya düşmək üçün 25,200 ildən çox müddətdə hər gün uçmalı olacaq, - hesabatda deyilir.
IATA-nın hesabatında qeyd olunur ki, 2025-ci ilə qədər turbovintli təyyarələr bütün qəzaların 36 faizini və ölümlə nəticələnən beş qəzadan dördünü təşkil edəcək. IATA dünya üzrə 300 aviaşirkətin təmsilçisidir və qlobal hava trafikinin təxminən 83 faizini təşkil edir.
Avqustun 6-da Qana Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus “Z-9” hərbi təyyarəsi dağa çırpılıb. Qananın Müdafiə naziri Edvard Oman Boama və Ətraf mühit, elm, texnologiya və innovasiyalar naziri İbrahim Murtala Məhəmməd də daxil olmaqla, 8 nəfər həlak olub.
İyulun 24-də Rusiyanın “An-24” təyyarəsi Tynda hava limanına enərkən radarlardan itib və 48 nəfər həlak olub.
İyulun 21-də Banqladeş Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus “F-7BGI” hərbi təyyarəsinin kollec binasına çırpılması nəticəsində 35 nəfər, o cümlədən pilot və 34 mülki şəxs həlak olub. Daha 173 nəfər yerdə yaralanıb.
İyulun 13-də Hollandiyanın “Super King Air” aviaşirkətinə məxsus “Beechcraft B200” təyyarəsi Londonun Sautend hava limanından qalxdıqdan az sonra qəzaya uğrayıb, 4 nəfər həlak olub.
İyunun 29-da havaya qalxdıqdan bir dəqiqə sonra “Meander Air” (ABŞ) aviaşirkətinə məxsus Amerikanın “Cessna 441” təyyarəsi sol sahillə enməyə başlayıb və ABŞ-nın Ohayo ştatının Howland şəhərində yaşayış binası ilə toqquşub. Nəticədə 6 nəfər həyatını itirib.
İyunun 12-də Hindistanın Qucarat əyalətində Əhmədabaddan Londona AI171 reysi ilə uçan “Air India” aviaşirkətinə məxsus “Boeing 787” Dreamliner təyyarəsi qəzaya uğrayıb. Təyyarədə 242 nəfər olub, 241-i təyyarədə, 33-ü yerdə olmaqla, 274 nəfər həlak olub.
25 aprel - Taylandda Ça-Am çimərliyindən 100 metr aralıda yüngül təyyarə dənizə düşüb. Beş nəfər həlak olub, bir nəfər ağır yaralanıb. Ça-Am kurortu Banqkokdan 150 km məsafədə, Tayland körfəzi sahilində yerləşir.
25 mart-Fransa Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus iki təyyarə kaskadyor məşqi zamanı havada toqquşub. Hər üç pilot təyyarədən atılıb. İkisi Sen-Dizierdəki xəstəxanaya, üçüncüsü isə çoxsaylı xəsarətlərlə hərbi hospitala aparılıb.
15 mart - ABŞ-nın Minnesota ştatında “SOCATA TBM 700” yüngül təyyarəsi yaşayış binasına çırpılıb. Pilot və beş sərnişinin hamısı həlak olub. Təyyarə Ayova ştatının Des Moines hava limanından qalxıb və Minneapolisə enməli idi. Bruklin Parkında təyyarə qəzası baş verib.
25 fevral - Sudan Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus “An-26” təyyarəsi havaya qalxdıqdan az sonra yaşayış məntəqəsinə düşüb və 46 nəfər həlak olub.
17 fevral - Toronto hava limanında (Kanada) “Bombardier CRJ900” sərt eniş nəticəsində çevrilərək alovlanıb. Təyyarədə olan 80 nəfərin hamısı sağ qalsa da, 18 nəfər yaralanıb.
6 fevral - Amerikanın “Bering Air” aviaşirkətinə məxsus “Cessna 208 Grand Caravan” yüngül təyyarəsi Alyaska üzərində yoxa çıxıb. Təyyarənin qalıqları fevralın 8-də tapılıb. Qəza nəticəsində 10 nəfər həlak olub.
31 Yanvar - Jet Xilasetmə Hava Təcili Yardımına məxsus “Bombardier Learjet 55” yerə çırpılıb. Təyyarə Şimal-şərqi Filadelfiya hava limanından tibbi uçuş həyata keçirirdi və Missuri ştatının Sprinqfild şəhərindəki Sprinqfild-Branson hava limanına uçurdu. Yerdə 6 nəfər ölüb, 19 nəfər yaralanıb.
Yanvarın 29-da Ronald Reyqan Milli Hava Limanına yaxınlaşarkən PSA Hava Yollarına məxsus “Bombardier CRJ700” regional reaktivi “Sikorsky H-60 Black Hawk” hərbi helikopteri ilə toqquşub. Sərnişin təyyarəsində 60 sərnişin və dörd ekipaj üzvü olub. Hərbi helikopterdə üç hərbçi olub. Havada partlayış baş verib. Təyyarə Potomak çayına düşüb. Sərnişinlər arasında ABŞ fiqurlu konkisürmə çempionatından qayıdan idmançılar, məşqçilər və onların qohumları da olub. Yanvarın 29-da Cənubi Sudandakı Unity neft yatağında “Light Air Services Beechcraft 1900D” turbovintli təyyarə havaya qalxarkən qəzaya uğrayıb. İyirmi nəfər həlak olub, biri sağ qalıb.
Dekabrın 29-da “Jeju Air” şirkətinə məxsus “Boeing 737-800” sərnişin təyyarəsi Cənubi Koreyanın cənub-qərbindəki Muan Beynəlxalq Hava Limanına eniş zamanı qəzaya uğrayıb. Təyyarə uçuş-enmə zolağından çıxaraq maneəyə çırpılıb, sonra isə partlayıb. Təyyarədə 181 nəfər olub: 175 sərnişin və altı ekipaj üzvü. İki ekipaj üzvü sağ qalıb, 179 nəfər ölüb (iki Tayland vətəndaşı, qalanları Cənubi Koreya vətəndaşı).
Dekabrın 28-də Kanadanın Halifax şəhərində Sent Condan gələn “Air Canada 2259” reysi çətin eniş edib. Təyyarənin bir hissəsi yanıb, hava limanı müvəqqəti bağlanıb. Hadisə sərnişinlərdə təşviş yaratsa da, ekipaj üzvləri də daxil olmaqla, təyyarədə olanlar ciddi xəsarət almadan xilas ediliblər. Halifax hava limanı təcili xilasetmə əməliyyatları və uçuş-enmə zolağının təmizlənməsi üçün bağlanıb. İlkin olaraq məlumdur ki, təyyarənin eniş şassilərindən biri düzgün yerləşdirilməyib.
28 dekabr - KLM B738 reysi KL-1204 reysi ilə Oslodan Amsterdama 176 sərnişin və 6 ekipaj üzvü ilə uçub. 19L uçuş-enmə zolağından qalxdıqdan sonra ekipaj ATC-yə hidravlik sistemin nasazlığı barədə məlumat verib və 5000 metr yüksəkliyə qalxmağı dayandırıb. Daha sonra pilotlar yerə enib və təyyarə uçuş-enmə zolağından çıxıb. Hadisə nəticəsində xəsarət alan olmayıb.
25 dekabr - Qazaxıstanın Aktau hava limanında “Embraer E190” qəzaya uğrayıb. “Azərbaycan Hava Yolları” QSC-nin təyyarəsi Bakıdan Qroznıya 8243 saylı sərnişin reysini yerinə yetirirdi. Azərbaycan hökumət mənbələrinin məlumatına görə, Qroznı səmasında PUA-nın fəaliyyəti zamanı təyyarə Rusiyanın yer-hava raketi ilə vurulub, onun parçaları uçuş zamanı təyyarənin yaxınlığında partlamadan əvvəl sərnişinlər və ekipaj üzvlərini yaralayıb. Zədələnmiş təyyarənin pilotların təcili eniş tələblərinə baxmayaraq, Rusiya hava limanlarında enişinə icazə verilməyib və Xəzər dənizi üzərindən Qazaxıstanın Aktau istiqamətinə uçmaq əmri verilib. Təyyarə Aktauya yaxınlaşarkən uçuş-enmə zolağına az qalmış alovlanıb. Təyyarədə 67 nəfər (62 sərnişin və 5 ekipaj üzvü) olub, onlardan 29-u sağ qalıb, 38-i isə həlak olub.
22 dekabr - Braziliyanın Gramado şəhərində “Piper PA-42” qəzaya düşüb (10 ölü və 17 nəfər yerdə yaralanıb). Şəxsi “Piper PA-42” təyyarəsi səmaya qalxdıqdan qısa müddət sonra Braziliyanın Rio-Qrande-du-Sul əyalətinin Gramado turizm qəsəbəsindəki binaların üzərinə enərək qəzaya uğrayıb. Qəza zamanı təyyarədə olan 10 sərnişin və ekipaj üzvlərinin hamısı həlak olub, yerdə olan 17 nəfər isə yaralanıb.
25 noyabr - DHL yük təyyarəsi Vilnüs hava limanında qəzaya uğrayıb (1 ölü, 3 yaralı). Almaniyanın Leypsiq/Halle hava limanından Litvanın Vilnüs Beynəlxalq Hava Limanına 18D saylı yük reysi ilə uçan Swiftair 5960 reysi olan “Boeing 737-476SF” təyyarəsi Vilnüs hava limanına yaxınlaşarkən Liepkalni rayonunda ikimərtəbəli binanın həyətinə enərkən qəzaya uğrayıb. Bir ekipaj üzvü ölüb, üç nəfər yaralanıb.
8 sentyabr - El Salvadorda “Bell UH-1H” helikopteri qəzaya uğrayıb. Salvador Milli Mülki Polisinin rəhbəri də daxil olmaqla, 9 nəfər həlak olub.
31 avqust - 20 avqust 2003-cü ildə Kamçatka vilayətində Opala vulkanı yaxınlığında aviasiya qəzası baş verib. Göyərtəsində 17 sərnişin və 3 ekipaj üzvü olan “Mi-8” helikopteri idarəetməni itirdikdən sonra əsas rotorun qanadları quyruq bumuna dəyərək qəzaya uğrayıb və nəticədə helikopter dağılıb. Təyyarədə olan 20 nəfərin hamısı, əksəriyyəti Saxalin vilayəti administrasiyasının yüksək vəzifəli məmurları həlak olublar.
26 avqust – “F-16” döyüş təyyarəsi missiya zamanı qəzaya uğrayıb. Qəza, NATO tərəfindən Ukraynaya verilən “F-16” təyyarəsinin ilk dəfə qəzaya uğraması idi. Qəza nəticəsində pilot, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin polkovnik-leytenantı Oleksiy Mes həlak olub.
9 avqust 2024-cü ildə böyük qəza baş verib. Braziliyanın “Voepass Linhas Aéreas” aviaşirkəti tərəfindən idarə olunan “ATR 72-212A”, Cascavel-Sao Paulo reysi ilə PTB2283 daxili reysini yerinə yetirərkən, havaya qalxdıqdan 1 saat 26 dəqiqə sonra, təxminən 520 metr hündürlükdə fırlanıb. São Paulo hava limanından 76 kilometr məsafədə, Vinhedo bələdiyyəsinin ərazisinə düşüb. Təyyarədə olan 62 nəfər - 58 sərnişin və dörd ekipaj üzvü həlak olub.
24 iyul 2024-cü ildə Nepalın Katmandu hava limanında daha bir aviasiya qəzası qeydə alınıb. “Saurya” Hava Yollarına məxsus “Bombardier CRJ-200” təyyarəsi Pokhara hava limanına texniki personal daşıyan daxili reys həyata keçirirdi. Havaya qalxdıqdan dərhal sonra təyyarə uçuş-enmə zolağının yaxınlığında yerə düşüb. Təyyarədə olan 19 nəfərdən (iki pilot və 17 şirkət mühəndisi) yalnız kapitan sağ qalıb.
12 iyul – “Sukhoi Superjet 100” planlaşdırılmış təmirdən sonra sınaq uçuşu zamanı Moskva vilayətinin Kolomenski rayonunda qəzaya uğrayıb. Üç ekipaj üzvü həlak olub.
2023-cü ilin təyyarə qəzaları
23 avqust 2023-cü ildə “Embraer Legacy 600” biznes-jeti Kujenkino yaxınlığında qəzaya uğrayıb. Yevgeni Priqojinin şəxsi təyyarəsi "Embraer Legacy 600" Moskvadan (Şeremetyevo) Sankt-Peterburqa gedərkən havaya qalxdıqdan az sonra qəflətən hündürlüyü itirməyə başlayıb və Rusiyanın Tver vilayətinin Kujenkino kəndi yaxınlığında qəzaya düşüb. Təyyarədə olan 10 nəfərin hamısı (üç ekipaj üzvü və yeddi sərnişin), ehtimal ki, “Wagner PMC”-nin rəhbərləri Yevgeni Priqojin və Dmitri Utkin də daxil olmaqla, dünyalarını dəyişiblər. Rusiya İstintaq Komitəsinin məlumatına görə, genetik test Yevgeni Priqojinin ölümünü təsdiqləyib.
Priqojinin üsyanı başlayandan iki ay sonra təyyarə qəzaya uğrayıb. Nəzəriyyələrə aşağıdakılar daxildir: təyyarə hava hücumundan müdafiə qüvvələri tərəfindən vurulub və ya terror hücumu nəticəsində havada partlayıb.
24 iyun 2023-cü ildə “İl-22” Voronej yaxınlığında qəzaya uğrayıb. Voronej vilayətində Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinə məxsus “İl-22M” hərbi təyyarəsinin qəzaya uğraması nəticəsində 10 ekipaj üzvünün hamısı həlak olub. Təyyarə “Pantsir-S1” sistemindən istifadə edərək hərbi qiyam zamanı “Wagner PMC” yaraqlıları tərəfindən vurulub. “İl-22M VZPU”, “İl-18” təyyarəsinə əsaslanan hava-desant komanda məntəqəsidir. "VZPU" abbreviaturası "havadan qorunan komanda postu" deməkdir.
1 may 2023-cü ildə “Cessna 206” Kaketada qəzaya uğrayıb. “Avianline Charter Cessna 206” təyyarəsi Araraquaradan San Xose del Quaviareyə uçurdu, içərisində pilot, 11 aydan 13 yaşa qədər dörd uşaq, anası və başqa bir sərnişin vardı. Uçuş zamanı pilot mühərrikdə nasazlıqlar olduğunu və hava hərəkətini idarəetmə qülləsinə təcili eniş etmək niyyətini bildirib və bundan sonra əlaqə itib. Təyyarə Amazon cəngəlliyinə düşüb, göyərtədəkilər – uşaqlar istisna olmaqla, həlak olublar. Xilasedicilər qəza yerini aşkar edənə qədər uşaqlar kömək axtarmaq üçün meşəyə qaçıblar. Genişmiqyaslı axtarış-xilasetmə əməliyyatına başlanılıb. Uşaqlar cəngəllikdə 40 gün keçiriblər. İyunun 10-da onlar tapılaraq Boqotaya təxliyə ediliblər.
18 yanvar 2023-cü ildə Ukrayna Dövlət Fövqəladə Hallar Xidmətinin vertolyotu Ukraynanın Kiyev vilayətinin Brovarı şəhərində qəzaya uğrayıb. Qaynar nöqtəyə gedən “Airbus H225 Super Puma” yerli uşaq bağçasının yaxınlığında qəzaya uğrayıb. Bir uşaq da daxil olmaqla, on dörd nəfər ölülüb; 11-i uşaq olmaqla, 25 nəfər yaralanıb. Qəzada həmçinin Ukrayna Daxili İşlər Nazirliyinin yüksək vəzifəli əməkdaşları: Daxili işlər naziri Denis Monastırski, onun birinci müavini Yevgeni Yenin və dövlət katibi Yuri Lubkoviç həlak olub.
15 yanvar 2023-cü ildə Nepalın Pokhara hava limanı yaxınlığında böyük “ATR 72” təyyarəsi qəzaya uğrayıb. “Yeti” Hava Yollarına məxsus NYT671 reysi, Katmandudan Poxaraya uçan “ATR 72-500” təyyarəsi göyərtəsində 68 sərnişin və 4 ekipaj üzvü quruya yaxınlaşarkən qəzaya uğrayıb. Təyyarədə olan 72 nəfərin hamısı həlak olub, 70 nəfərin qalıqları isə çıxarılıb.
9 yanvar 2023-cü ildə “An-2” təyyarəsi Karatayka yaxınlığında qəzaya düşüb. Ust-Karadan Karataykaya, Naryan-Mara uçan “An-2” Karataykaya yaxınlaşarkən əlverişsiz hava şəraiti ilə qarşılaşıb və nəticədə buzlanma yaranıb. Ekipaj Varandeydəki alternativ aerodroma yönləndirmək qərarına gəlib, lakin təyyarə hündürlüyü itirməyə başlayıb və Karatayka kəndindən 10 kilometr aralıda sərt eniş edib. İkinci pilot və bir sərnişin həlak olub, 5 nəfər isə ağır yaralanıb. Fəlakətin ehtimal olunan səbəbi təyyarənin buzlanması olub.
2022-ci ilin qəzaları
Mayın 29-da “Tara Air” şirkətinə məxsus təyyarə Nepalda Pokhara hava limanından qalxdıqdan sonra dağa çırpılaraq parçalanıb. Təyyarədə olan 25 nəfər (üç ekipaj üzvü və 22 sərnişin) həlak olub.
Mayın 11-də Kamerunda 11 nəfərin olduğu təyyarə Yaounde-Nsimalen hava limanından Banqladeşin Belabo şəhərinə uçarkən qəzaya uğrayıb. Kamerunun paytaxtı Yaundedən təxminən 150 kilometr şimal-şərqdə, Nanqa Ebko şəhəri yaxınlığındakı meşəyə düşüb. Sağ qalan olmayıb.
Martın 21-də “China Eastern Airlines” şirkətinə məxsus “Boeing 737” sərnişin təyyarəsi Çinin cənubunda qəzaya uğrayıb. Kunminqdən Quançjouya uçan təyyarə Quanksi-Çjuanq Muxtar Bölgəsində qəzaya düşüb. Qəza yerində meşə yanğını başlayıb və qısa müddət sonra söndürülüb. Təyyarədə olan 132 nəfər (123 sərnişin və 9 ekipaj üzvü) həlak olub.
2021-ci ilin qəzaları
Oktyabrın 10-da Tatarıstanda yerli DOSAAF uçan klubuna məxsus “L-410” təyyarəsi Menzelinskdə qəzaya uğrayıb. Təyyarədə 20 paraşütçü və iki ekipaj üzvü olub. 16 nəfər ölüb, 6 nəfər yaralanıb. Təyyarədə Ufa, Yoşkar-Ola, Ulyanovsk, Udmurtiya, Kirov və Çelyabinsk vilayətləri və Tatarıstan sakinləri olub.
İyulun 6-da Kamçatka Hava Yollarına məxsus “An-26” təyyarəsi Petropavlovsk-Kamçatski-Palana reysi ilə uçarkən qəzaya uğrayıb. Təyyarədəki 28 nəfər həlak olub.
İyulun 4-də Filippin Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus “C-130” hərbi-nəqliyyat təyyarəsi Sulu əyalətindəki Colo adasına enməyə cəhd edərkən qəzaya uğrayıb. Filippin Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi general Cirilito Sobejananın sözlərinə görə, təyyarə uçuş-enmə zolağından çıxıb. Təyyarədə 96 nəfər olub. Qəza nəticəsində 49 hərbçi və üçü mülki şəxs olmaqla, 52 nəfər həlak olub. 50-dən çox insan yaralanıb.
Yanvarın 9-da “Sriwijaya Air” şirkətinə məxsus “Boeing 737-500” İndoneziyada qəzaya uğrayıb. Cakarta hava limanından qalxdıqdan bir neçə dəqiqə sonra radar ekranlarından itib, sonra isə Laki adası yaxınlığında qəza baş verib. Aviaşirkətin məlumatına görə, təyyarədə 56 sərnişin və altı ekipaj üzvü olmaqla, 62 nəfər olub. Təyyarənin qalıqları və bədən hissələrinin tapıldığı bildirilir. Milli Nəqliyyat Təhlükəsizliyi Komitəsinin rəhbəri deyib ki, təyyarədə yalnız İndoneziya vətəndaşları olub.
2020-ci ildəki faciələr
Sentyabrın 25-də “An-26” hərbi-nəqliyyat təyyarəsi təlim uçuşu zamanı Ukraynanın Xarkov vilayətinin Çuqev şəhəri yaxınlığında qəzaya uğrayıb. Təyyarədə 27 nəfər olub: 7 ekipaj üzvü və Hərbi Hava Qüvvələrinin İvan Kozhedub Xarkov Milli Universitetinin 20 kursantı. Rəsmi məlumatlara görə, 26 nəfər ölüb.
Avqustun 7-də Dubaydan uçan “Air India” şirkətinə məxsus “Boeing 737” təyyarəsi Hindistanın Kojikode şəhərində çətin eniş edib. Təyyarədə 10 uşaq, 2 pilot və 5 ekipaj üzvü olmaqla, 174 sərnişin olub. Qəza nəticəsində təyyarənin kokpiti və ön hissəsi tamamilə sıradan çıxıb. İki ekipaj üzvü də daxil olmaqla, 18 nəfər həlak olub, 140-dan çox insan yaralanıb.
Mayın 22-də Pakistan Beynəlxalq Hava Yollarına məxsus, içərisində 99 nəfərin olduğu “Airbus A320” təyyarəsi iki dəfə eniş etməyə cəhd etdikdən sonra Kəraçinin yaşayış məntəqəsinə çırpılıb. İlk eniş cəhdi zamanı təyyarə eniş qurğusunu işə sala bilməyib və üç dəfə uçuş-enmə zolağına toxunaraq mühərriklərini zədələyib. Qəza nəticəsində təyyarədə olan 97 nəfərin hamısı həlak olub, iki sərnişin isə sağ qalıb. Qəzada onun təsirinə məruz qalan evlərin sakinləri də xəsarət alıb, bir qız isə aldığı xəsarətlərdən xəstəxanada dünyasını dəyişib.
Fevralın 5-də İzmir-İstanbul reysini həyata keçirən “Pegasus” Hava Yollarına məxsus “Boeing 737-800” təyyarəsi İstanbulun Sabiha Gökçen hava limanında eniş zamanı eniş zolağından çıxaraq 3 parçaya bölünüb. Türkiyə Səhiyyə Nazirliyinin açıqlamasına görə, 3 nəfər ölüb, 179 nəfər yaralanıb.
Yanvarın 8-də Kiyevə uçan Ukrayna Beynəlxalq Hava Yollarına məxsus “Boeing 737-800” təyyarəsi Tehran hava limanından havaya qalxdıqdan sonra vurulub. Təyyarədə olan 176 nəfərin hamısı həlak olub: İran, Ukrayna, Kanada, Almaniya, İsveç və Əfqanıstandan olan 167 sərnişin və 9 ekipaj üzvü. İran rəsmiləri əvvəlcə təyyarənin mühərrik nasazlığı səbəbindən alovlandığını və qəzaya uğradığını iddia etmişdilər. Bununla belə, yanvarın 11-də İran Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı etiraf edib ki, təyyarə səhvən hava hücumundan müdafiə qüvvələri tərəfindən vurulub: o, İranın hərbi obyektinin yaxınlığında uçurdu və “düşmən hədəfi”, konkret olaraq qanadlı raketlə səhv salınıb.
Yanvarın 2-də “An-12” təyyarəsi Sudanın Qərbi Darfur əyalətindəki “El Geneina” hava limanından qalxdıqdan 5 dəqiqə sonra qəzaya uğrayıb. Sudan ordusu yeddi ekipaj üzvü, üç hakim və dördü uşaq olmaqla, 8 mülki şəxs də daxil olmaqla, 18 nəfərin öldüyünü bildirib.
Rauf RƏCƏBOV
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 09:24
Yarım əsrin ən ağır təyyarə qəzaları…
2-10-2025, 09:07
Qəddar qadınlar: onlar illərlə məsuliyyətdən yayınıblar
30-09-2025, 09:47
Ən güclü mafiyalar - Onların şəbəkələri sərhədləri aşır
29-09-2025, 13:04
Qandinin qətli - Hindistanın vicdanına atılan güllə
27-09-2025, 10:15
Mafiya qaydaları dəyişib: cinayətkarların yeni üsulu daha gəlirlidir
26-09-2025, 14:57
Sarayevo atəşi - Birinci Dünya müharibəsinin fitili - Fotolar
5-08-2023, 16:30
Məzar təpikləyənlərin xələfləri - fransızlar
12-04-2023, 09:12
Dünyada cinayət nisbəti: bəzi ölkələr cəhənnəm vadisi, bəziləri yer üzünün cənnətidir
10-04-2023, 16:34
Ən təhlükəli, ən zəgin və ən ucuz şəhərlərin adı açıqlanıb - Siyahı
10-04-2023, 06:58
Böyük təhlükə xəbərdarlığı - Professor dövlət başçısına müraciət edib
31-03-2023, 21:54
Demokratiyanın qətli... - Araşdırma
24-03-2023, 22:33
Azərbaycanın xarici borcu nə qədərdir? - Araşdırma
16-12-2022, 10:33
Ermənilərin statistik yalanı - Qarabağda nə qədər erməni yaşayır?
23-08-2022, 11:06
Professor Azərbaycan prezidentinə müraciət edib: “Elmimizi xilas edin!”
22-03-2022, 13:10
Dünya ticarətinin 80 faizini təşkil edən gəmiçilik məhv edilib
11-03-2022, 16:09
Taxıl qıtlığı: dünya gözünü Avropa istehsalçılarına zilləyib
11-03-2022, 14:33
Böyük güclər Ukrayna səmasını niyə qapatmaq istəmir?
17-02-2022, 15:45
Kürdə su azalır: "Vəziyyət yaxın illərdə düzəlməyəcək" - Araşdırma
11-11-2021, 16:47
Pandemiyanın daha bir fəsadı - Alimlər həyəcan təbili çalır
11-11-2021, 13:51
Ermənilərin törətdiyi ekoloji fəlakət beynəlxalq səviyyədə müzakirəyə çıxarılıb - Araşdırma
31-10-2021, 09:46
Baş tutmayan 12-ci abortun “fəsadı”: bioloji ana məşhur qızdan üzr istəyəcək - Fotolar
24-10-2021, 15:13
Naqafil güllə xanım-operatorun həyatına son qoyub - Fotolar
27-08-2021, 15:45
Azərbaycandakı əcnəbilərə vaksin vurulmur: pasportu necə alsınlar?
3-03-2021, 15:15
Koronavirusdan sağalanların səhhətində başqa problemlər yaranır
8-02-2021, 13:53
Azərbaycanın bir neçə universitetində dərslər bərpa olunmayacaq
6-11-2020, 12:21
Qarabağda ermənilərin yandırdığı və ya donuz tövləsinə çevrilən məbədlər - Araşdırma
7-08-2020, 14:27
Yeni idarəetmə sistemi gəlir: dövlət şirkətləri büdcənin “pulsoran”ı rolundan çıxarılacaq
19-06-2020, 15:03
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan insanının qorxu indeksini öyrənmək üçün sorğu keçirib
12-06-2020, 14:15
Qarabağ üsyanı - 100 il: Mübarizə tariximizin şanlı səhifəsi
30-04-2020, 18:51
“8-ci kilometr bazarı”nın sahibi ilə bağlı müəmmalı hadisə: onu gecəyarısı kim və ya kimlər soyub?
2-04-2020, 13:39
Koronavirusdan sonra... - Dünyada böyük dəyişiklik gözlənilir
9-10-2019, 19:10
Ölkə təhsilində ciddi problemlər aşkarlanıb - Araşdırma
18-09-2019, 12:29
“Leş mafiyası”nı kimlər himayə edir? - Yeni detallar
2-09-2019, 08:06
Uşaqsız ailələrdə boşanma artıb - Statistika
27-08-2019, 22:16
Agentlik sədrinin biznes ortağı haqda yeni məlumatlar yayıldı - Fotolar
26-08-2019, 14:55
Komitə və ASC sədrlərinin keçirdiyi tenderlərin qalibi olan şirkət rəhbəri haqda sənədlər yayıldı - Siyahı
23-08-2019, 17:07
Deputat Ağalar Vəliyev xaricdə oğlunun adına nələr almayıb ki... - Siyahı yayıldı - Fotolar
26-06-2019, 12:20
Kimə hesabdan “2” yazaq? DSK sədri Tahir Budaqova, yoxsa MSK sədri Məzahir Pənahova... – Araşdırma
22-06-2019, 15:58
"Azəriqaz"dakı yoxlama niyə dayandırılıb? - Palatadan şübhəli qərar
10-05-2019, 13:38
İcra Hakimiyyəti heç bir səbəb göstərmədən bir ailəni evsiz qoydu
Bu gün, 09:24
Yarım əsrin ən ağır təyyarə qəzaları…
10-10-2025, 15:43
Bakıda polisə silahlı müqavimət göstərən şəxs zərərsizləşdirilib
10-10-2025, 14:36
Professor: Düşənbə görüşü Azərbaycan üçün kifayət qədər uğurludur
10-10-2025, 14:16
Xocalıya növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
10-10-2025, 13:54
İsrailin İranla müharibəyə marağı niyə itib?
10-10-2025, 12:31
İlham Əliyev "Millət" sarayında çıxış edib - (Yenilənib) - Fotolar
10-10-2025, 11:37
Azərbaycan-Rusiya münasibətləri normallaşır
10-10-2025, 09:42
Xəbərdarlıq: kiberdələduzluq halları artır
9-10-2025, 17:26
Avropa Parlamenti Rusiya təyyarələrinin vurulmasını tələb edir
9-10-2025, 09:33
Azərbaycanda ÜDM artıb, doğum səviyyəsi azalıb
8-10-2025, 14:06
Dünyada iş tapmaq böyük problemə çevriləcək - Xəbərdarlıq
8-10-2025, 12:59
Professor: Qəbələdə TDT-nın strategiyası müəyyən edildi
8-10-2025, 12:06
Nazirliyin tabeliyindəki institutlar birləşdirilib
8-10-2025, 11:07
“Gürcü arzusu”na rahatlıq verilməyəcək
8-10-2025, 10:39
Rus ordusu Ukraynanın iki vilayətində irəliləyir - Foto
8-10-2025, 09:51
Donald Tramp-Si Cinpin görüşünün yeri və vaxtı açıqlanıb
7-10-2025, 14:16
Cəlaloğlu: TDT dünya türklərinin güc mərkəzinə çevrilməlidir
7-10-2025, 13:22
Tramp marşrutunun keçəcəyi ərazidə müharibə təhlükəsi qalır
7-10-2025, 12:20
Qəbələdə TDT-nin Xarici İşlər Nazirləri Şurasında yeni sənədlər təsdiqlənib - Yenilənib
7-10-2025, 11:02
Rusiya NATO ilə müharibəyə hazırlığın birinci mərhələsindədir
6-10-2025, 18:25
Hərbi ekspert: Yanvar-fevral aylarında döyüşlər şüddətlənəcək
6-10-2025, 15:13
Ən innovativ ölkələrin adı açıqlanıb - Siyahı
6-10-2025, 14:00
Türkmən qazına maneə: bircə Azərbaycanla müqavilə toxunulmazdır
6-10-2025, 12:16
Nazir iki prorektoru vəzifədən azad edib
6-10-2025, 10:38
NATO ölkələrində gərginlik yaranıb
6-10-2025, 09:57
Ərdoğan Azərbaycana səfərə hazırlaşır
4-10-2025, 13:35
İrandan Azərbaycana yarım ton narkotik gətirmək istəyiblər - Fotolar
3-10-2025, 14:22
Rusiya üçün ən böyük təhlükə - demoqrafik böhran
3-10-2025, 12:01
Yaxın günlərdə yüzlərlə aviareys ləğv edilə bilər - Xəbərdarlıq
3-10-2025, 10:18
32 xarici ali məktəbin diplomu Azərbaycanda tanınmır - Siyahı
2-10-2025, 12:57
ABŞ İrana qarşı yeni əməliyyat keçirə bilər
2-10-2025, 11:00
Qaçaqmalçılığa şərait yaradan vəzifəli şəxslər ifşa edilib
2-10-2025, 10:28
Bəşəriyyət “rəqəmsal qiyamət”ə yaxınlaşır - Xəbərdarlıq
2-10-2025, 09:07
Qəddar qadınlar: onlar illərlə məsuliyyətdən yayınıblar
1-10-2025, 14:17
Orta Asiya və Cənubi Qafqaz üçün rəqabət güclənir
1-10-2025, 11:54
Avropa ölkələrinə giriş üçün yeni qaydalar tətbiq olunacaq
1-10-2025, 08:19
Dallas sirri - Prezident Kennedinin qətli
30-09-2025, 16:30
Professor: Trampın sülh planı reallaşa bilər
30-09-2025, 12:43
Türk dünyası inteqrasiyanı gücləndirir
30-09-2025, 11:05
Ukrayna daha bir yaşayış məntəqəsini itirib - Foto
30-09-2025, 09:47
Ən güclü mafiyalar - Onların şəbəkələri sərhədləri aşır
29-09-2025, 14:02
Hərbi ekspert: Dünya növbəti müharibə ərəfəsindədir
29-09-2025, 13:04
Qandinin qətli - Hindistanın vicdanına atılan güllə
29-09-2025, 12:47
Ərdoğan Trampla görüşdən nə qazandı? - Legitimlik, yoxsa...
29-09-2025, 11:22
Avtobus və metroda gediş haqqı bahalaşıb - Qərar