16:01 / 03-06-2025
Pezeşkian Azərbaycana təyin olunan səfiri qəbul edib
15:56 / 03-06-2025
“İstənilən adamın telefonuna girə bilərdik” deyən hakerə hökm oxunub
15:36 / 03-06-2025
Xankəndiyə dolu düşüb
15:33 / 03-06-2025
Aparıcı Mətanət Əliverdiyeva: "Qiyməti 3-5 manata qaldırmaq nə deməkdir?"
15:21 / 03-06-2025
15 yaşlı şagird məktəbin 3-cü mərtəbəsindən yıxılıb
15:18 / 03-06-2025
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
15:05 / 03-06-2025
Peskov: "Putin bu ideyanı dəstəkləyir, lakin..."
14:23 / 03-06-2025
Azərbaycanın Keniyada səfirliyi açılıb
14:05 / 03-06-2025
Prezident Dövlət Agentliyinə 1.5 milyon manat ayırıb
13:47 / 03-06-2025
Qarşıdurma sərhədləri: İran və Türkiyə təsir mübarizəsində nə qədər uzağa gedəcək?
13:27 / 03-06-2025
ABŞ Suriyadakı üç hərbi bazasını tərk edib
13:10 / 03-06-2025
Meşə fondunda tikinti aparılması qaydası dəyişib
13:05 / 03-06-2025
Deputat: "Elm və təhsillə bağlı strategiya hədəfinə çatmayıb"
12:59 / 03-06-2025
Sabah yağış yağacaq
12:57 / 03-06-2025
Xurşudbanu Natəvanın şərəfinə mükafat təsis olunub
12:51 / 03-06-2025
ABŞ və Çin liderləri bu həftə görüşəcək
12:42 / 03-06-2025
Ruslar Sumının mərkəzinə 5 raket zərbəsi endirib
12:29 / 03-06-2025
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
12:23 / 03-06-2025
Hollandiyada koalisiya dağılıb, hökumət çöküb
12:16 / 03-06-2025
Erməni mafiyasının daha bir cinayəti açılıb - 14 nəfər saxlanılıb
12:02 / 03-06-2025
Ruben Vardanyan yenidən hakim qarşısına çıxarılıb
11:57 / 03-06-2025
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
11:54 / 03-06-2025
“TikTok” fenomeni yüksəklikdən dənizə atılarkən ölüb - Video
11:48 / 03-06-2025
Ukraynaya qisas zərbəsi endirməyə hazırlaşırlar
11:40 / 03-06-2025
Milli Məclisin cari təmir ilə bağlı tenderi ləğv olunub
11:30 / 03-06-2025
Qəzzada daha 23 fələstinli öldürülüb
11:09 / 03-06-2025
Milli Məclisdə büdcənin müzakirəsi başlayıb
16:02 / 29-05-2025
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
10:14 / 01-06-2025
Hüsniyyə Mürvətova: "Kinoda Natəvan obrazını oynamaq istərdim” - Müsahibə
21:33 / 30-05-2025
Ağdərədə mülki şəxs minaya düşüb - (Yenilənib)
16:52 / 31-05-2025
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
18:30 / 30-05-2025
Asim Mollazadə: Azərbaycan və müttəfiqləri qitələrarası sistem yaradır
14:10 / 30-05-2025
Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan ittifaqı qlobal xarakter daşıyır - Ekspert
17:17 / 29-05-2025
Cəlaloğlu: Sürətli silahlanma münasibətləri daha təhlükəli həddə çatdıracaq
16:23 / 29-05-2025
Hərbçimiz minaya düşüb - Yenilənib
17:54 / 29-05-2025
Zorlama səhnəsinə görə aktyoru məhkəməyə veriblər
12:44 / 30-05-2025
Böyük Qayıdışa dair II Dövlət Proqramı hazırlanacaq - Sərəncam
18:19 / 29-05-2025
Müğənni: "Ayda 30 min manat xərcləyirəm"
Qalın buz qatının altındakı unikal ekosistem üzə çıxıb
Tarix: 24-12-2024 11:25 | Bölmə: Cəmiyyət
İtaliya Qütb Elmləri İnstitutunun alimləri araşdırmalar nəticəsində müasir dünya elmində böyük bir yenilik ediblər. Tədqiqatçılar Eniqma gölünün qalın buz təbəqəsinin altında milyonlarla illərdir ki, təcrid olunmuş unikal ekosistemi aşkara çıxarıblar.
Reyting.az xəbər verir ki, yeni tədqiqatın nəticələri "Communications Earth & Environment" jurnalında dərc olunub.
Alimlərin fikrincə, Eniqma gölünü həm də milyon illərdən bəri məhv olmayan ekosistemin ən qədim və dəyərli tarixi, həmçinin həyat mənbəyi adlandırmaq olar.
Antarktidanın şimal ətəklərində yerləşən Eniqma gölünün demək olar ki, tamamilə donmuş olduğu düşünülürdü. Lakin yeni araşdırmalar göstərir ki, buz qatı altında -14°C ətrafında hələ də çox aktiv mikrob həyatı mövcuddur. Elm adamları hətta bu ekosistemin təxminən 14 milyon il əvvəl, getdikcə istiləşən iqlim dövründən sonra gölün donduğu zamandan formalaşmağa başladığını ehtimal edirlər.
Müasir Yer kürəsi, həmçinin alimlər üçün unikal hesab olunan mikrobları, eləcə də buranın qeyri-adi mühitini araşdırmağa başlayan tədqiqatçılar buz təbəqələrinin altından müxtəlif mikrob icmaları aşkara çıxarıblar. Onların bəziləri sıxılan xalçaya bənzəyir, digər fərqli olanları isə sanki kiçik ağacları xatırladır. Belələrinin hündürlüyü 40 santimetrə və diametri 60 santimetrə çatır, həmçinin onların çoxu belə ölçüdə strukturlar əmələ gətirib.
Alimlər bildiriblər ki, yeni kəşf edilmiş bu bakteriyalar fotosintezdən tutmuş, yırtıcılığa və eləcə də simbioza qədər mühüm ekoloji funksiyaları yerinə yetirirlər.
Tədqiqatlar zamanı məlum olub ki, çoxdandır buz bağlayan bu gölün suyunda qeyri-adi dərəcədə yüksək həll olunmuş oksigen var, lakin bunun özü də belə şərait üçün son dərəcə atipik sayılır.
"Communications Earth & Environment" elm jurnalında dərc edilən məqalədə qeyd olunur:
"Tipik olaraq, buzlu ekosistemlərdəki bu şəraitə uyğunlaşan bakteriyalar oksigen çatışmazlığı olan mühitlərdə yaşayırlar. Bu fakt isə bir daha orqanizmlərin ekstremal şəraitdə uyğunlaşması ilə bağlı alimlər üçün yeni suallar yaradır.
Ortaya çıxan daha bir maraqlı məqam isə "Biomu necə qorumaq olar?" sualını araşdırmaq, ətraflı cavab tapmaqdır.
Elmə məlumdur ki, əslində biom vahid təbii, həm də iqlim zonası daxilində ekosistemlərin məcmusu mənasına gələn anlayışdır. Lakin bəzi elm adamlarına görə, biom biosenozdan daha böyük biosistemdir, o cümlədən bir çox yaxından əlaqəli biosenozlar. Bütün irəli sürülən elmi nəzəriyyələr son olaraq bir daha ən çətin, hətta mümkün görünməyən şəraitdə, buzlaqların altında bakteriyaların həyat mənbəyini aradığını, özəl mühitə sığınmaqla, tamamilə məhvə uğramadıqlarını sübut edir".
Tədqiqatçı alimlərin sözlərinə görə, onlar qədim ekosistemi çirkləndirməmək üçün müasir və qabaqcıl qazma üsullarından uğurla istifadə ediblər. Qazmanın birinci mərhələsi ancaq elektrik qazma vasitəsi ilə həyata keçirilib, daha sonra isə termal başlıqlar və isti su istifadə edilib. Qazma üçün istifadə olunan həmin su tamamilə sterilizasiya edilmiş, həmçinin unikal bioma təsirini minimuma endirmək üçün gölün buzunun özündən alınmışdır.
Eniqma gölünün kəşfi ekstremal şəraitdə həyat haqqında anlayışı genişləndirir. Bunu elmdə yeni fəsil hesab edən alimlər bildirirlər ki, bu qədim tarixə malik gölün ekosistemi Antarktidadakı digər buzlaqlı göllərdən əsaslı şəkildə fərqlənir. Eniqma gölünün ətraflı tədqiq edilib öyrənilməsi planetin ən sərt guşələrində ilkin həyatın necə mövcud olduğunu anlamağa kömək edəcək.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-12-2024 11:25 | Bölmə: Cəmiyyət
İtaliya Qütb Elmləri İnstitutunun alimləri araşdırmalar nəticəsində müasir dünya elmində böyük bir yenilik ediblər. Tədqiqatçılar Eniqma gölünün qalın buz təbəqəsinin altında milyonlarla illərdir ki, təcrid olunmuş unikal ekosistemi aşkara çıxarıblar.
Reyting.az xəbər verir ki, yeni tədqiqatın nəticələri "Communications Earth & Environment" jurnalında dərc olunub.
Alimlərin fikrincə, Eniqma gölünü həm də milyon illərdən bəri məhv olmayan ekosistemin ən qədim və dəyərli tarixi, həmçinin həyat mənbəyi adlandırmaq olar.
Antarktidanın şimal ətəklərində yerləşən Eniqma gölünün demək olar ki, tamamilə donmuş olduğu düşünülürdü. Lakin yeni araşdırmalar göstərir ki, buz qatı altında -14°C ətrafında hələ də çox aktiv mikrob həyatı mövcuddur. Elm adamları hətta bu ekosistemin təxminən 14 milyon il əvvəl, getdikcə istiləşən iqlim dövründən sonra gölün donduğu zamandan formalaşmağa başladığını ehtimal edirlər.
Müasir Yer kürəsi, həmçinin alimlər üçün unikal hesab olunan mikrobları, eləcə də buranın qeyri-adi mühitini araşdırmağa başlayan tədqiqatçılar buz təbəqələrinin altından müxtəlif mikrob icmaları aşkara çıxarıblar. Onların bəziləri sıxılan xalçaya bənzəyir, digər fərqli olanları isə sanki kiçik ağacları xatırladır. Belələrinin hündürlüyü 40 santimetrə və diametri 60 santimetrə çatır, həmçinin onların çoxu belə ölçüdə strukturlar əmələ gətirib.
Alimlər bildiriblər ki, yeni kəşf edilmiş bu bakteriyalar fotosintezdən tutmuş, yırtıcılığa və eləcə də simbioza qədər mühüm ekoloji funksiyaları yerinə yetirirlər.
Tədqiqatlar zamanı məlum olub ki, çoxdandır buz bağlayan bu gölün suyunda qeyri-adi dərəcədə yüksək həll olunmuş oksigen var, lakin bunun özü də belə şərait üçün son dərəcə atipik sayılır.
"Communications Earth & Environment" elm jurnalında dərc edilən məqalədə qeyd olunur:
"Tipik olaraq, buzlu ekosistemlərdəki bu şəraitə uyğunlaşan bakteriyalar oksigen çatışmazlığı olan mühitlərdə yaşayırlar. Bu fakt isə bir daha orqanizmlərin ekstremal şəraitdə uyğunlaşması ilə bağlı alimlər üçün yeni suallar yaradır.
Ortaya çıxan daha bir maraqlı məqam isə "Biomu necə qorumaq olar?" sualını araşdırmaq, ətraflı cavab tapmaqdır.
Elmə məlumdur ki, əslində biom vahid təbii, həm də iqlim zonası daxilində ekosistemlərin məcmusu mənasına gələn anlayışdır. Lakin bəzi elm adamlarına görə, biom biosenozdan daha böyük biosistemdir, o cümlədən bir çox yaxından əlaqəli biosenozlar. Bütün irəli sürülən elmi nəzəriyyələr son olaraq bir daha ən çətin, hətta mümkün görünməyən şəraitdə, buzlaqların altında bakteriyaların həyat mənbəyini aradığını, özəl mühitə sığınmaqla, tamamilə məhvə uğramadıqlarını sübut edir".
Tədqiqatçı alimlərin sözlərinə görə, onlar qədim ekosistemi çirkləndirməmək üçün müasir və qabaqcıl qazma üsullarından uğurla istifadə ediblər. Qazmanın birinci mərhələsi ancaq elektrik qazma vasitəsi ilə həyata keçirilib, daha sonra isə termal başlıqlar və isti su istifadə edilib. Qazma üçün istifadə olunan həmin su tamamilə sterilizasiya edilmiş, həmçinin unikal bioma təsirini minimuma endirmək üçün gölün buzunun özündən alınmışdır.
Eniqma gölünün kəşfi ekstremal şəraitdə həyat haqqında anlayışı genişləndirir. Bunu elmdə yeni fəsil hesab edən alimlər bildirirlər ki, bu qədim tarixə malik gölün ekosistemi Antarktidadakı digər buzlaqlı göllərdən əsaslı şəkildə fərqlənir. Eniqma gölünün ətraflı tədqiq edilib öyrənilməsi planetin ən sərt guşələrində ilkin həyatın necə mövcud olduğunu anlamağa kömək edəcək.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 15:36
Xankəndiyə dolu düşüb
Bu gün, 12:59
Sabah yağış yağacaq
Bu gün, 10:11
Lənkəranda qanunsuz tikinti sökülüb
Dünən, 23:21
General Mayis Bərxudarova ağır itki üz verib
Dünən, 20:18
Almazı əldə etməyin asan yolu tapılıb - Fotolar
Dünən, 17:51
Bölgələrə leysan yağacaq
Dünən, 12:49
Əlil qadını öldürən taksi sürücüsü tutulub
Dünən, 12:30
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 10:25
Qubada bir nəfər kanalda boğulub
Dünən, 08:54
Ozon qatı barədə ilikin təsəvvür dəyişir
31-05-2025, 16:07
Saleh Səmədov həbs olunub
31-05-2025, 12:17
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
31-05-2025, 09:01
Goranboyda qardaş bacısını bıçaqlayıb
30-05-2025, 17:22
Bakıda narkokuryerlərə qarşı əməliyyat: saxlanılanlar var
30-05-2025, 16:04
Tiktoker Vüqar Zeynalzadə azadlığa buraxılıb
30-05-2025, 15:56
İyun ayı üzrə hava proqnozu açıqlanıb
30-05-2025, 12:21
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
30-05-2025, 12:16
Dövlət sərhədini pozanlar çayda boğulmaq təhlükəsiylə üzləşiblər
30-05-2025, 11:52
Eltisini mətbəxdə əməliyyat edərək ölümünə səbəb olan həkimə hökm oxunub
30-05-2025, 10:35
Nazirlik: “Hüquq-mühafizə orqanları hadisəyə aydınlıq gətirəcək"
30-05-2025, 09:49
Ali Məhkəmə təhsil eksperti ilə bağlı hökmü ləğv edib
30-05-2025, 08:10
Türkiyədə 3 milyon 350 min qurban kəsəcəklər
29-05-2025, 17:46
4.5 ton narkotik vasitə Bakı Neft Maşınqayırma zavodunda məhv edilib
29-05-2025, 16:52
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
29-05-2025, 16:09
Təbiətə zərər vuranlara cinayət iş açılıb
29-05-2025, 12:56
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
29-05-2025, 12:01
Bakıda marketin qarşısında iki nəfəri cərəyan vurub öldürüb
29-05-2025, 11:16
"Tik-Tok"la bağlı vahid məhkəmə təcrübəsini müəyyən edən qərar verilib
29-05-2025, 10:57
Çinli tələbələri ABŞ-a buraxmayacaqlar
29-05-2025, 10:00
Yanğın 100 min hektar meşəni əhatə edib
29-05-2025, 09:45
Qədim sivilizasiyanın vəhşilikləri üzə çıxır
28-05-2025, 12:22
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
27-05-2025, 20:06
Analoqsuz bayraq Ginnesin Rekordlar Kitabına düşüb
27-05-2025, 17:58
Naxçıvan xəstəxanasına direktor təyin olunub
27-05-2025, 16:30
Lisey və gimnaziyalara qəbul qaydası niyə dəyişib? - Etiraz var
27-05-2025, 16:17
Yük maşını hərəkətdə olarkən partlayıb - Video
27-05-2025, 15:56
Hava şəraiti ilə bağlı xəbərdarlıq edilib
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
