15:16 / 17-01-2025
Əhalinin sayı açıqlanıb
Mariupolun yer üzündən silinməsinin dörd səbəbi var
Tarix: 23-03-2022 13:10 | Bölmə: Siyasət
Mariupolun yer üzündən silinməsinin dörd səbəbi var

Rusiya-Ukrayna müharibəsinin 28-ci gününədək ən ciddi təzyiq altında qalan şəhər Mariupoldur. Şəhər hər gün bombalanır, mülki obyektlər vurulur. Amma buna baxmayaraq, Ukrayna ordusu, ələlxüsus da “Azov” briqadası şəhərin müdafiəsinə davam edir. İlkin ehtimallara görə, Mariupolda 3 mindən çox insan həlak olub. Daha çox keçmiş SSRİ-nin Stalinqrad şəhəri ilə müqayisə edilən Mariupol dağıntılara görə, həm də Azərbaycanın Ağdam şəhəri ilə müqayisə oluna bilər.

Reyting.az
əsasən slavyan xalqlarını təşkil edən iki dövlət arasındakı müharibənin amansızlığına məruz qalan Mariupolun Rusiya və Ukrayna üçün xüsusi strateji əhəmiyyətinin səbəblərini təqdim edir:

Birinci səbəb

Rusiya üçün Mariupolun alınması Krım və Donbassa quru yolun nəzarətə götürülməsi deməkdir. Coğrafi baxımdan Mariupol şəhəri xəritədə kiçik bir ərazini tutsa da, Krım yarımadasından səfərbər olan Rusiya qüvvələrinin qarşısında dayanır.

Britaniya Birləşmiş Qüvvələr Komandanlığının keçmiş komandanı general Riçard Barrons Mariupolun alınmasının Rusiyanın müharibə səyləri üçün həyati əhəmiyyət daşıdığını deyir: “Ruslar bu müharibəni uğurla başa vurduqlarını hiss etdikdə, Rusiyadan Krıma quru körpüsünü tamamlamış olacaq və bunu böyük strateji nailiyyət kimi görəcəklər”.



Mariupol ələ keçirilərsə, Rusiya Ukraynanın Qara dəniz sahil xəttinin 80 faizindən çoxunu tam nəzarətə götürəcək, dəniz ticarətini kəsəcək və onu dünyadan daha çox təcrid edə biləcək.

Şəhəri müdafiə edən ukraynalılar son üç həftə ərzində irəliləyən qüvvələrə müqavimət göstərərək çoxlu sayda rus əsgərini saxlayıblar. Rus ordusu Mariupolu artilleriya və raket atəşinə tutub, şəhərin 90 faizindən çoxu dağıdılıb. Ukrayna son əsgərinə qədər şəhəri müdafiə edəcəyinə söz verib. Bu, həqiqətən də belə ola bilər. Rus qoşunları yavaş-yavaş mərkəzə doğru irəliləyir. Heç bir etibarlı sülh müqaviləsi olmadan, Rusiya çox güman ki, şəhəri müdafiə edən silahlı qüvvələr və hələ də 200.000-dən çox olan mülki əhali arasında heç bir fərq qoymadan bombardmanlarını gücləndirəcək.

Rusiya Mariupola nəzarəti ələ keçirsə, 1000 nəfərlik batalyonlardan ibarət taktiki qruplar şəklində təşkil edilmiş 6000-ə yaxın əsgərindən Ukrayna ətrafındakı digər rus cəbhələrini gücləndirmək üçün istifadə edə biləcək.

Onların yenidən harada yerləşdiriləcəyi ilə bağlı bir neçə variant var:

Donbass bölgəsində kremlpərəst separatçılara qarşı döyüşən Ukrayna qoşunlarını mühasirəyə almaq üçün şimal-şərqə doğru irəliləmək. Ukraynanın Qara dənizə son qapısı olacaq Odessaya doğru hərəkət etmək. Dnepr şəhərinə - şimal-qərbə doğru irəliləmək.

İkinci səbəb

Mariupol uzun müddət Qara dənizin bir hissəsi olan Azov dənizində strateji əhəmiyyətli liman şəhəri olub. O, dərin dayaqları ilə Azov dənizi regionunun ən böyük limanıdır və mühüm dəmir-polad zavoduna malikdir. Normal vaxtlarda Mariupol Yaxın Şərqdə və ondan kənarda müştərilərə polad, kömür və qarğıdalı üçün Ukraynanın əsas ixrac mərkəzidir. 2014-cü ildə Moskva Krımı ilhaq edəndən bəri Mariupol yarımadadakı Rusiya qüvvələri ilə özünü respublika elan etmiş Donetsk və Luqanskdakı kremlpərəst separatçılar arasında qalıb. Mariupolun itirilməsi Ukrayna iqtisadiyyatından geridə qalanlara böyük zərbə olacaq.

Üçüncü səbəb

Mariupol şəhəri Azov dənizinin adını daşıyan Azov batalyonu adlı Ukrayna milislərinin evidir. Azov batalyonunda neonasistlər də daxil olmaqla, ifrat sağçı ekstremistlər də var.

Ukraynanın döyüşən qüvvələrinin cüzi bir hissəsini təşkil etmələrinə baxmayaraq, bu, Moskva üçün faydalı təbliğat materialı olub və rus xalqına Ukraynaya döyüşmək üçün göndərdikləri gənclərin qonşularını neonasistlərdən xilas etmək üçün orada olduqlarını söyləməyə bəhanə verib. Rusiya Azov batalyonunun əhəmiyyətli sayda döyüşçüsünü sağ-salamat götürə bilsə, onlar Ukraynanı və onun hökumətini gözdən salmaq üçün davam edən informasiya müharibəsinin bir hissəsi kimi Rusiya dövlətinin nəzarətindəki mediada geniş işıqlandırılacaq.

Dördüncü səbəb

Rusiyanın Mariupolu ələ keçirməsi bu müharibədə hər iki tərəf üçün psixoloji əhəmiyyət kəsb edəcək. Rusiyanın Mariupoldakı qələbəsi Kremlə dövlətin nəzarətində olan media vasitəsilə ictimaiyyətə Rusiyanın öz məqsədlərinə çatdığını və irəliləyiş olduğunu göstərməyə imkan verəcək. Rusiya prezidenti Vladimir Putin üçün bu müharibə şəxsi görünür və bütün bunların tarixi əhəmiyyəti var. Putin Ukraynanın Qara dəniz sahilini Novorossiya (Yeni Rusiya) kimi görür (Rusiya ərazisi 18-ci əsrdə Rusiya imperiyasına aiddir).

Putin bu konsepsiyanı “rusları Kiyevdəki qərbyönlü hökumətin təqiblərindən xilas etmək” kimi canlandırmaq istəyir. Mariupol hazırda bu məqsədə çatmaq yolunda əngəldir. Amma ukraynalılar üçün Mariupolun itirilməsi təkcə hərbi və iqtisadi cəhətdən deyil, həm də yerdə döyüşən və öz ölkəsini müdafiə edən kişi və qadınların mənəviyyatına böyük zərbə olardı. Ruslar onu ələ keçirsələr, Mariupol daha az strateji əhəmiyyət kəsb edən Xersondan sonra nəzarət altına alınan ilk böyük şəhər olacaq.





Bölməyə aid digər xəbərlər