Pekin Ərəb dünyasına qədəm qoyur - ABŞ kimi cəzalandıracaq?

Xəbər lenti

12:33 / 02-05-2024

Məşhur kino ulduzları eyni filmdə çəkiləcəklər - Fotolar

12:26 / 02-05-2024

İlham Əliyev Rusiya rəsmiərini qəbul edib

12:12 / 02-05-2024

"Qalatasaray"da növbəti mövsüm planı - 4 əcnəbi oyunçu göndərilir

12:04 / 02-05-2024

Qubada qanunsuz kömür quyuları aşkarlanıb, 7 nəfər cərimələnib

11:59 / 02-05-2024

Dəhliz müharibələrində İranın məğlubiyyəti: “İnkişaf Yolu”, “Zəngəzur”...

11:40 / 02-05-2024

İcra başçısının qardaşı oğlu: “...buna görə atamı öldürməyə qərar verdim”

11:29 / 02-05-2024

Binəqədidə əməliyyat: saxlanılanlar var

11:09 / 02-05-2024

1348 müəllim iş yerini dəyişib

11:03 / 02-05-2024

Prezident İlham Əliyev BMT Baş katibinin xüsusi müşavirini qəbul edib

11:00 / 02-05-2024

Sənədisz evlərlə bağlı portal yaradılır - Video

10:52 / 02-05-2024

Firəngiz Mütəllimova: “Şuşaya köçəcəyim günü gözləyirəm”

10:49 / 02-05-2024

Vulkan püskürməsinə görə 12 mindən çox insan köçürülüb

10:27 / 02-05-2024

BMT: Fələstində yoxsulluq səviyyəsi 60 faizi keçə bilər

10:23 / 02-05-2024

Kollecə direktor təyin olunub

10:18 / 02-05-2024

Kəlbəcər şəhərinin Baş planı təsdiqlənib

10:15 / 02-05-2024

İki bankın əmlakı hərraca çıxarılıb

10:00 / 02-05-2024

Səfir Rusiyaya qarşı genişmiqyaslı sanksiyalardan danışıb

09:44 / 02-05-2024

Bu gün Əfv Məsələləri Komissiyasının iclası keçiriləcək

09:37 / 02-05-2024

Ədliyyə Nazirliyində iki rəis müavini təqaüdə göndərilib

09:20 / 02-05-2024

Telli Borçalı ilə Zülfiyyə arasında qalmaqal: "Yalan danışıb"

08:17 / 02-05-2024

Beynəlxalq səyyahların Qarabağa səfəri başlayıb

08:13 / 02-05-2024

Kişi həyat yoldaşını oyuncağa görə öldürüb

08:04 / 02-05-2024

“İskəndər” ABŞ-nin “ATACMS”-ni üstələyir

08:00 / 02-05-2024

Tbilisi NATO-ya üzlük perspektivini riskə atır

07:55 / 02-05-2024

Kiyev Moskva ilə sülhün şərtini açıqlayıb

07:52 / 02-05-2024

Tramp: Bayden dünyanı nüvə müharibəsinə aparır

07:48 / 02-05-2024

Minifutbol millimiz beynəlxalq turnirin qalibi olub - Fotolar

00:17 / 02-05-2024

Paşinyan: "Delimitasiya prosesi mümkün qədər tez aparılmalıdır"

00:07 / 02-05-2024

İyunda ardıcıl 5 gün iş olmayacaq

23:12 / 01-05-2024

Türkiyə hərbçisini ildırım vurub

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

18:49 / 27-04-2024

Abşeronda qətl törədilib

22:50 / 27-04-2024

Şair-publisist Namiq Hacıheydərli vəfat edib

13:42 / 27-04-2024

ANAMA əməkdaşı Şuşada minaya düşüb

22:39 / 27-04-2024

Yunanıstanın baş naziri Türkiyəyə səfərə hazırlaşır

14:39 / 27-04-2024

Prezident bir qrup sahibkarı təltif edib - Siyahı

08:08 / 28-04-2024

Azərbaycan cüdoçusu Avropa çempionu olub

14:17 / 29-04-2024

Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib) - Foto

18:00 / 28-04-2024

"Qəbələ" Azərbaycan Premyer Liqasını tərk edib

18:14 / 28-04-2024

"Boinq" kosmosa uçacaq - Fotolar

15:02 / 28-04-2024

Bu gün magistraturalara qəbul imtahanı olub - Yenilənib

12:03 / 28-04-2024

17 mindən çox insan Putinin sevimli filosofunun əleyhinə səs verib - Narazılıq

12:15 / 29-04-2024

Nazim Bəydəmirlinin məhkəməsi başlayıb

Pekin Ərəb dünyasına qədəm qoyur - ABŞ kimi cəzalandıracaq?
Tarix: 12-12-2022 14:32 | Bölmə: Siyasət

Şirift ölçüsü:

Çin liderinin Ər-Riyadda Səudiyyə Ərəbistanı və Ərəb liderləri ilə keçirdiyi sammitlərdə nüvə enerjisi, kosmik tədqiqatlar və həm 5G, həm də 6G texnologiyaları ilə bağlı razılaşmalar var. Lakin nədənsə heç bir yeni müdafiə sazişi ictimaiyyətə açıqlanmayıb.

Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Al Monitor” yazıb.

ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

“Səudiyyə-Çin ortaq bəyanatı yeni müdafiə elanları ilə kifayətlənmir və iki tərəfin "müdafiənin müxtəlif sahələrində əməkdaşlıq və koordinasiyanı gücləndirmək, o cümlədən terrorla mübarizə üzrə kəşfiyyat məlumatlarını bölüşmək əzmində olduqlarını” vurğulayır.

Pentaqon və ABŞ kəşfiyyat rəsmiləri hadisələri diqqətlə izləyirlər. Keçən ay Bayden administrasiyasının yüksək rütbəli rəsmiləri - Çinin regionun silah və telekommunikasiya bazarlarına daxil olmasından ehtiyatlanaraq - açıq şəkildə xəbərdarlıq edib ki, ərəb dövlətləri və Çin arasında müəyyən razılaşmalar Vaşinqtonu Körfəz tərəfdaşları ilə öz əməkdaşlığını məhdudlaşdırmağa məcbur edəcək”.

“Al Monitor”un yazdığına görə, Pentaqonun baş siyasət rəhbəri Kolin Kal keçən ay Manamada jurnalistlərə deyib ki, hansısa ölkə öz siyasətində Çinlə bağlı kəskin dəyişmələr edərsə, həmin ölkəni cəzalandıracağıq.

O əlavə edib: “Bu, sözün əsl mənasında, Çinə infrastruktur yaratmağa icazə vermək, məsələn, IT infrastrukturu, fiziki baza ola bilər, müəyyən hava hücumundan müdafiə sistemlərinin və ya üzərində müəyyən sensorlar olan qabaqcıl döyüş təyyarələrinin olması ola bilər: “Bu, əslində sistemlərimizə, Çinin haqqımızda kəşfiyyat məlumatlar toplamaq qabiliyyətinə, onların şəbəkələrimizə daxil olmaq qabiliyyətinə birbaşa meydan oxuyacaq”.

Qeyd olunur ki, Ər-Riyad “Huawei” ilə bulud hesablamaları və krallıqda yüksək texnoloji komplekslərin idarə edilməsi üzrə gələcək iş üçün anlaşma memorandumu imzalayıb, baxmayaraq ki, Vaşinqton hələlik bu razılaşmanı açıq şəkildə şərh etməyib.

Diqqətə çatdırılır ki, keçən ilin sonunda Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ) ABŞ-ın “F-35” qırıcı təyyarəsini almaqdan imtina edib və Bayden administrasiyası transferi dayandırdıqdan və sonra Abu Dabiyə 5G şəbəkələri üçün “Huawei” ilə müqavilələrini ləğv etmək üçün təzyiq göstərib.

BƏƏ daha sonra Vaşinqtona açıq bir siqnal olaraq Çin istehsalı olan onlarla “L-15” təlim təyyarəsi alıb.

Bayden administrasiyasının Yəməndəki müharibədəki davranışlarına görə Körfəz ölkələrinə hücum silah satışını dayandırması, regional hökumətlərin tələblərinin əhəmiyyətli dərəcədə geriləməsinə səbəb olub, əlaqələrdə sürtüşməni artırıb və bəzi analitiklər və Vaşinqtondakı keçmiş məmurlar arasında bu siyasətdən narahatlıq ifadə olunub. Çin üçün daha çox imkanlar aça bilər.

Ağ Evin Körfəz ölkələri ilə hərbi əməkdaşlığı inkişaf etdirməyə çalışması və OPEC+ mübahisəsi ilə bağlı Səudiyyə Ərəbistanı ilə münasibətlərini yenidən nəzərdən keçirdiyini söyləsə də, müdafiə silahları və kəşfiyyat məlumatı verməyə davam etməsi, Bayden administrasiyasının imtinadan ehtiyatlı olduğunun ən bariz işarəsidir.

Hazırkı və keçmiş ABŞ rəsmiləri deyirlər ki, hava hücumundan müdafiə vasitələri İranın raket və pilotsuz təyyarələri təhlükəsi ilə üzləşdiyi üçün Körfəz Ərəb ölkələrinin ən çox axtarılan hərbi texnikası olaraq qalır. Lakin Çinin Tayvan və Rusiyanın Ukraynadakı müharibəsi ilə bağlı planları ABŞ-ın ehtiyatlarına daha da böyük zərbə vurub.

“Politico” ötən həftə məlumat vermişdi ki, Pentaqonun Yaxın Şərqdən bu cür sistemləri son olaraq geri çəkməsi ilə Oman və Qətərdən Ukraynaya göndərmək üçün Milli Qabaqcıl Yer-Hava Raket Sistemi (NASAMS) hava hücumundan müdafiə vasitələrini çəkməyi planlaşdırır.

ABŞ-ın keçən həftə Qətərə 10 “National Advanced Surface-to-Air Missile System” (FS-LIDS) əks-dron sistemi satması potensial olaraq gələcək məsələlərin əlaməti ola bilsə də, Körfəz ölkələrinin davam edəcəyi ehtimalı var. Digər variantlar, o cümlədən Pekinin təklifləri araşdırılır.

Vaşinqtonun Yaxın Şərq Siyasəti İnstitutunun əməkdaşı və Pentaqonun keçmiş siyasət rəsmisi Qrant Ramli deyib: "ABŞ-ın sata biləcəyi effektiv qənaətcil mobil C-UAV PUA platforması yoxdur".

Ərəb rəsmiləri Vaşinqtonun bölgədəki öz bazalarını dron və raket hücumlarından qorumaq üçün istifadə etdiyi C-RAM hava hücumundan müdafiə sistemini “Western Five Eyes“ ittifaqından kənar tərəfdaşlara təqdim etməkdən imtinasından məyus olduqlarını bildiriblər.

Ötən ay “Zhuhai” aviasiya sərgisindən sonra Çin mediasında Ər-Riyadın Pekindən təxminən 4 milyard dollar dəyərində “TB001” silahlı PUA, “YJ-21” hipersəs gəmi əleyhinə ballistik raketləri və “Poly Technologies” şirkətinin “Silent Hunter” lazer əks-dron platforması almağa razılıq verdiyi yazılıb.

Yaxın Şərq Təhlükəsizliyi Proqramının direktoru Conatan Lord deyib: “Bayden administrasiyasının regional təhlükəsizlik arxitekturası qurmaq ambisiyaları strategiya sənədlərində açıq şəkildə ifadə olunur. O, Körfəz tərəfdaşlarını silahlandırmaq üçün hökm sürən siyasi tərəddüdlərə doğru irəliləyir. Lakin Körfəz ölkələrinin təhlükəsizlik maraqları var və əgər ABŞ onlara istədikləri sistemləri satmaq istəmirsə, onlar alternativlər tapacaqlar. Vaşinqton öz siyasətində aydın olmalıdır və onun seçimləri ilə bağlı xərclərin olduğunu başa düşməlidir".

Əksər analitiklər Pekinin Yaxın Şərqin əsas təhlükəsizlik qarantı kimi ABŞ-ı nə vaxtsa əvəz etmək cəhdində maraqlı olmadığını desələr də, Səudiyyə Ərəbistanına öz müdafiə sənayesi bazasının müstəqilliyini artırmaq məqsədlərinə çatmaqda kömək etmək daha yaxşıdır.

Bu ilin mart ayında Çinin üçüncü ən böyük dövlət elektronika şirkəti Ər-Riyadın “ACES Co.” şirkəti ilə Səudiyyə PUA-larını yerli olaraq inkişaf etdirmək üçün birgə müqavilə imzalayıb. Ekspertlərin fikrincə, ABŞ firmalarının bunu yerinə yetirməsi daha uzun vaxt aparacaq.

Ramli qeyd edib: “Biz onlara öz PUA imkanlarını yaratmağa kömək etmək fikrində deyilik”.

Pekinin Yaxın Şərqdə pilotsuz uçan aparatların satışına daha geniş girişi haqqında o deyib: “Çin bazardakı boşluğu çox dəqiq qiymətləndirib və bununla da öz imicini inkişaf etdirib”.

Ər-Riyad keçən il də öz ərazisində regional qərargahı olmayan xarici şirkətlərlə işləməyəcəyini açıqlayıb. Ekspertlərin fikrincə, Çin dövlət firmalarının bölgədə üstünlüyü var.

ABŞ-ın Türkiyə və İraqdakı keçmiş səfiri Ceyms Cefri deyib: “Əsas məsələ odur ki, biz ölkələrin Çin və ya Rusiya kimi bir ölkə ilə hərbi təchizat əlaqələrini inkişaf etdirməsini istəmirik, çünki bu, siyasi asılılığa və diplomatik münasibətlərə qarşı çıxmağa səbəb olur”.

Hazırda Vaşinqtondakı Uilson Mərkəzində Yaxın Şərq Proqramına sədrlik edən diplomat deyib: “Bunu hansı sistemə nə dərəcədə sıxışdıracağıq, bu başqa məsələdir. Bayden administrasiyası münasibətlərdəki bütün digər məsələlərlə əlaqədar olaraq buna baxacaq”.

Ceffri Vaşinqtonun NATO müttəfiqi Türkiyəni “F-35” proqramından çıxarmaq qərarını misal çəkib. Bu, 2019-cu ildə Rusiyadan “S-400” hava hücumundan müdafiə sistemlərinin alışına görə idi. “Mən deyərdim ki, indiyə qədər səudiyyəlilər bu xətti keçməyiblər. Baxacağıq”, - deyə o əlavə edib.

Ana səhifəyə dön