09:32 / 09-05-2025
SOCAR-da yeni təyinat olub
Mirzoyanın Türkiyə səfəri: rəsmi Bakı İrəvan-Ankara yaxınlaşmasından narahat olmaldır?
Tarix: 15-02-2023 18:50 | Bölmə: Siyasət
Mirzoyanın Türkiyə səfəri: rəsmi Bakı İrəvan-Ankara yaxınlaşmasından narahat olmaldır?

Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan Türkiyədə səfərdədir. O, səfər çərçivəsində əvvəlcə Türkiyənin Adıyaman bölgəsində axtarış-xilasetmə əməliyyatında iştirak edən Ermənistanın xilasetmə qrupu ilə görüşüb, daha sonra Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu ilə müzakirələr aparıb.

Aydın məsələdir ki, A. Mirzoyanın Türkiyəyə səfəri təsadüfi və ya səbəbsiz deyil. Xüsusilə də Türkiyədə baş verən təbii fəlakət sonrası bu səfər diqqət çəkir.

Rəsmi İrəvan faktiki olaraq Türkiyədə baş verən təbii fəlakətdən öz maraqları üçün istifadə etməyə çalışır. Bunu istər hadisədən sonra rəsmi İrəvanın əraziyə göndərdiyi xilasetmə qrupu və humanitar yardımlar, istərsə də 35 ildən sonra Ermənistan-Türkiyə sərhədində yerləşən Marqara-Alican sərhəd-keçid məntəqəsinin açılması da təsdiqləyir.

Xüsusilə Türkiyə-Ermənistan sərhəddinin humanitar məqsədlər üçün açılması Ermənistanın Türkiyə ilə münasibətlərini normallaşdırmaq ümidlərini artırıb.

İrəvan faktiki olaraq humanitar məqsədlər üçün olsa belə, iki ölkə arasında sərhəd məntəqəsinin açılmasına nail oldu və hazırda bunun davamlı olması üçün səylərini artırır.

Təsadüfi deyil ki, Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan ötən gün “Ermənistan tərəfi hər an Türkiyə ilə sərhədi açmağa hazırdır”,- deyib.

Qriqoryanın bu açıqlamasından sonra Mirzoyanın Türkiyəyə səfər etməsi ondan xəbər verir ki, rəsmi İrəvan Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmaq, eyni zamanda iki ölkə arasında sərhədlərin açılmasına çalışır.

İrəvan-Ankara yaxınlaşmasından Bakı narahat olmalıdır?

Hazırda belə bir yalnış yanaşma var ki, Türkiyə-Ermənistan yaxınlaşması Bakıda məmnuniyyətlə qarşılanmır. Bu, həm doğru, həm də yalnış yanaşmadır. Məsələ ondadır ki, bu düşüncə daha çox Azərbaycan ictimaiyyətində hakim olan fikirdir. Lakin rəsmi Bakı bütövlükdə Ermənistan-Türkiyə yaxınlaşmasına ya da iki ölkə arasında münasibətlərin normallaşmasına qarşı deyil. Hətta prezident İlham Əliyev açıq şəkildə deyib ki, Azərbaycan Türkiyə-Ermənistan münasibətlərinin normallaşmasına müsbət baxır.

Prezident çıxışılarının birində bildirib ki, Türkiyə özü sərhədlərinin nə zaman açılacağını müəyyən edə bilər və Azərbaycan tərəfindən buna hər hansısa mənfi rəy verilməyəcək.

Onsuz da Türkiyə bu məsələdə maksimum dərəcədə Azərbaycanın mövqeyini nəzərə alır və alacaq. Amma bu o demək deyil ki, Türkiyə özünün xarici siyasətini bütövlüklə Azərbaycanın siyasəti ilə eyniləşdirməlidir. Məsələn, 2010-cu il mayın 31-də Fələstinin Qəzza zolağına humanitar yardım aparan Türkiyənin “Mavi mərmərə” gəmisinə İsrail hərbçilərinin basqınından sonra iki ölkə münasibətləri gərginləşdi. Lakin İsrail-Azərbaycan münasibətləri bundan sonra olduğu kimi qaldı. Rəsmi Bakının vaxtında atdığı doğru addım sonradan Türkiyə-İsrail münasibətlərinin normallaşmasında ən önəmli faktora çevrildi. Azərbaycanın vasitəçiliyi və diplomatik təmasları Təl-Əviv və Ankara arasındakı buzları əridərək münasibətləri əvvəlki səviyyəyə qaytarır.

Bu mənada bu gün Türkiyə-Ermənistan münasibətlərinin normallaşması Ankara və Bakının regionda mövqeyini daha da gücləndirə bilər. Məsələ ondadır ki, hazırda Ermənistan uğrunda regionda Qərb və Rusiya arasında kəskin mübarizə gedir. Bu mübarizədən kənarda qalan yeganə güc isə Türkiyədir.

Faktiki olaraq Türkiyənin bu gün Ermənistana heç bir təsir gücü yoxdur. Zəngəzur dəhlizinin açılması və ya Ermənistanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tanınması istiqamətində İrəvana edəcəyi təzyiqlərin nəticəsi çətin ki, olsun. Türkiyə-Ermənistan münasibətlərinin normallaşması Ankaranın İrəvana qarşı təzyiq rıçaqlarından istifadə imkanlarını artırır. İki ölkə arasında münasibətlərin normallaşması ilk mərhələdə siyasi və iqtisadi sferanı əhatə edəcək. Sərhədələrin açılması isə öz növbəsində türk şirkətlərinin Ermənistana, erməni işçilərin isə Türkiyəyə axın etməsi ilə nəticələnəcək. Xüsusilə türk şirkətlərinin Ermənistan bazarında pay sahibi olması Ankaranın bu ölkədə iqtisadi varlığından xəbər verəcək. Onsuz da zəif və xarici ianələrdən asılı olan Ermənistan iqtisadiyyatı üçün türk şirkətləri yeni nəfəs deməkdir. Türk şirkətlərinin Ermənistan bazarında çəki qazanması isə öz növbəsində gələcəkdə bu ölkənin siyasətinə təsir etmək deməkdir.

Son olaraq isə Ermənistanın rus asılılığından xilas olub Qərbə inteqrasiya etməsi üçün Türkiyədən başqa alternativi yoxdur. Bunu rəsmi İrəvan da yaxşı bilir.

Bu mənada nə Türkiyə-Ermənistan münasibətlərinin normallaşması, nə də sərhədlərin açılması Azərbaycanı qətiyyən narahat etməməlidir.

Turan RZAYEV




Bölməyə aid digər xəbərlər