NATO-nun Rusiyaya qarşı zəmanəti Türkiyədir
Tarix: 10-07-2023 15:56 | Bölmə: Dünya
NATO-nun Rusiyaya qarşı zəmanəti Türkiyədir

NATO-nun Vilnüsdə keçiriləcək kritik sammitinə artıq saatlar qalıb. Sabah başlayacaq iclasda Ukrayna ilə yanaşı, İsveçin də birliyə mümkün üzvlüyü müzakirə olunacaq. Ukrayna ilə bağlı yekun qərar sammitdə çox uzaq görünsə də, İsveç üçün həm “bəli”, həm də “xeyr” cavabları ilə eyni dərəcədə görünür.

Reyting.az
xəbər verir ki, Vilnüsdə Türkiyənin İsveç haqqında nə deyəcəyi sualı olduğu halda, Atlantik Şuranın Türkiyə ilə bağlı təhlilində “ABŞ və digər NATO üzvü olan ölkələrin Vilnüs sammitindən əvvəl İsveçin təsdiq prosesini sürətləndirmək üçün Türkiyəyə təzyiq göstərməyə başladığı” ifadəsi işlədilib.

Bildirilir ki, ABŞ Türkiyənin qərarını dəyişmək üçün “F-16”-ların satışını dayandırıb. Rumıniya və Bolqarıstanla yanaşı, Türkiyə Qara dəniz regionunda NATO-ya üzv üç dövlətdən ən böyüyüdür. Türkiyənin bu iki ölkədən başqa bir fərqi də Bosfor və Çanaqqala boğazlarına tam nəzarət etməsidir.

Alyansın ikinci böyük ordusu və unikal coğrafi mövqeyi ilə Türkiyə Rusiya-Ukrayna müharibəsində həm diplomatik, həm də hərbi baxımdan həlledici oyunçudur. Türkiyə Ukraynanın müdafiəsinə güclü dəstək verməklə yanaşı, Rusiya ilə ticari və diplomatik əlaqələrini qoruyub saxlaya bilir.

Türkiyənin NATO-nun Aralıq dənizi və Qara dəniz bölgələrində dəniz əməliyyatlarına dəstək verdiyi vurğulanan təhlildə yazılır:

“Ankara nəhayət “Bayraktar” pilotsuz uçuş aparatlarını Rumıniyaya satmağa razılaşdı. Bununla belə, Türkiyəni Rusiyadan çəkindirmək qabiliyyəti qismən onun “F-16” donanmasının sağlamlığından asılıdır. Onların dünyada üçüncü ən böyük donanması var, lakin donanma köhnəlib”.

Türkiyənin NATO-nun Qara dənizdəki maraqları üçün “kritik” olduğu ifadə edilən təhlildə, Türkiyənin Rusiyaya qarşı çəkindirici qüvvə olması üçün sözügedən “F-16”-lara çatması lazım olduğu bildirilib. Ankaranın hava imkanlarını qorumaq üçün qırx yeni “F-16” və yetmiş doqquz mövcud döyüş təyyarəsi üçün təkmilləşdirmə paketləri tələbi son iki ildə çox az irəliləyiş əldə edilib. Bu irəliləyişlərə əlavə olaraq, Birləşmiş Ştatlar İsveçin NATO-ya daxil etməsini şərt kimi qoyur.

Türkiyənin 1984-cü ildən bəri “F-16” istehsal proqramının bir parçası olduğunu ifadə edən Atlantik Şuranın təlilində qeyd olunur ki, Türkiyə bu yolla təxminən 300 təyyarə istehsal edib - Türk Hava və Kosmos Sənayesi vasitəsilə əhəmiyyətli bir “F-16” istehsalçısı olub. Türkiyənin 1993-1995-ci illər arasında Misir Hərbi Hava Qüvvələri üçün 46 ədəd “F-16” istehsal etdiyini və bu prosesdə İordaniya Kral Hərbi Hava Qüvvələrinin “F-16” donanmasının modernləşdirilməsinə kömək etdiyini xatırladan Şura, Ankaranın “F-16” proqramında kritik tərəfdaş olduğunu xatırladır.

2023-cü ilin fevralında ABŞ Senatı prezident Co Baydenə məktub göndərib. Həmin məktubda tələb kimi NATO protokollarının (Finlandiya və İsveç məsələsi) ratifikasiya olunmayana qədər “F-16” qırıcılarının Türkiyəyə satışına başlanmaması tələbi qoyulub. Türkiyənin 2012-ci ildən bəri inventarında yeni “F-16” almadığını bildirən Atlantik Şura Türkiyənin 2020-ci ilin martında “F-35” proqramından çıxarılmasından sonra Ankaranın ödədiyi qiymətə “F-16” almaq istədiyini bildirib. Məqalənin davamında Türkiyənin ABŞ sənayesindən ayrılmasının orta və uzunmüddətli perspektivdə hər iki tərəf üçün uyğun göründüyü yazılıb. Qeyd edilib ki, Ankara ABŞ-ın iplərindən qurtulduqdan sonra əməliyyatlarında daha müstəqil olacaq.

ELÇİN




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}