12:36 / 10-07-2025
Rusiya ordusuna yeni bombardmançılar veriblər
12:23 / 10-07-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:11 / 10-07-2025
Rusiyaya və müttəfiqlərinə qarşı ölümcül sanksiya hazırlanır
11:58 / 10-07-2025
Məktəb direktorlarının 20 faizi məhkəmə yolu ilə vəzifəsinə bərpa olunub
11:48 / 10-07-2025
Əbu-Dabidə Əliyev-Paşinyan görüşü başlayıb - (Yenilənib) - Fotolar
11:45 / 10-07-2025
Ruslar bu gecə Ukraynaya 18 raket və 400 dronla hücum edib
11:38 / 10-07-2025
Azərbaycan məktəblərində rus bölmələrinin bağlanması gündəmdə deyil
11:34 / 10-07-2025
Nazirdən kəsilən müəllimlərə xəbərdarlıq: "Biz uşaq bağçası idarə etmirik"
11:31 / 10-07-2025
Bir çörəyin taleyi - UNESCO-nun qapısındakı erməni yalanı
11:27 / 10-07-2025
İlham Əliyev sessiya iştirakçılarına müraciət ünvanlayıb
11:23 / 10-07-2025
Daşnaklar İstintaq Komitəsinin qarşısına toplaşır - Video
11:00 / 10-07-2025
Nazir: “Kolleclərdə müəllim hazırlığı dayandırılıb"
10:46 / 10-07-2025
Emin Əmrullayev: "Biz başa düşürük ki, proses ağırdır"
10:44 / 10-07-2025
Texasdakı daşqınlarda ölənlərin sayı 119-a çatıb
10:35 / 10-07-2025
Kelloq: Ukraynada “Marşal Planı” tətbiq olunmalıdır
10:27 / 10-07-2025
I və IV ixtisas qrupları üzrə bazar günü imtahan keçiriləcək
10:20 / 10-07-2025
Ukrayna daha bir şəhərini itirmək üzrədir
10:02 / 10-07-2025
Nazirlikdə 8.6 milyonluq tender: qalib şirkət bəlli olub
09:34 / 10-07-2025
Qəbələdə 4 yaşlı uşaq hovuzda boğulub
09:31 / 10-07-2025
Daha bir kollecdə yeni təyinatlar olub
09:22 / 10-07-2025
Ağdərədə mina partlayıb, yaralı var - (Yenilənib)
09:02 / 10-07-2025
Lavrov-Rubio görüşünün vaxtı məlum olub
08:58 / 10-07-2025
Türk şirkətləri Pakistan sahillərində neft və qaz çıxaracaq
08:52 / 10-07-2025
Prezidentin fəaliyyəti ilə bağlı sorğu keçirilib - Foto
08:43 / 10-07-2025
Transxəzər marşrutu işə düşür
08:35 / 10-07-2025
NATO ilə Rusiya arasında münaqişə riski artır
08:30 / 10-07-2025
Donald Trampa sui-qəsdin fəsadları...
08:25 / 10-07-2025
Ukrayna münaqişəsi “dərin dövlətin” layihəsidir?
12:16 / 08-07-2025

15:10 / 07-07-2025

20:15 / 06-07-2025

13:32 / 06-07-2025

09:47 / 06-07-2025

11:01 / 07-07-2025

17:43 / 07-07-2025

22:09 / 06-07-2025

13:25 / 08-07-2025

18:33 / 07-07-2025

18:09 / 05-07-2025

17:07 / 08-07-2025

Professor: “Cənubi Qafqaz artıq Rusiyanın “arxa bağçası” kimi görünə bilməz”
Tarix: 10-07-2023 13:28 | Bölmə: Siyasət

Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirləri arasında üç günlük danışıqların əsası may ayında qoyulub. Sonuncu görüşlə “Sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin bərqərar olunmasına dair ikitərəfli saziş” layihəsinin əlavə maddələri ilə bağlı tərəflər arasında razılığın əldə olunduğu açıqlanıb. Görüş konkret irəliləyişləri göstərmək baxımından əhəmiyyətlidir.
Reyting.az xəbər verir ki, bunu professor Yıldız Deveçi Bozkuş Azərbaycan və Ermənistan arasında son görüşdə əlavə maddələri razılaşdırılan “Sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin qurulmasına dair ikitərəfli saziş”in tərəflərə, eləcə də Türkiyə və qlobal aktyorlara əhəmiyyətini təhlil edərkən deyib.
Professor əsas diqqəti iyunun 27-29-da ABŞ-ın Virciniya ştatında Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirlərinin mühüm görüşünə yönəldib.
Yıldız Deveci Bozkuş bildirib ki, imzalanan saziş həm də Rusiyanın regiondakı tarixi əlaqələrinin və gücünün sarsılmağa başladığının mühüm siqnalı kimi qiymətləndirilir:
“Qarabağ müharibəsindən sonra Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin tərəflər arasında davamlı sülhə nail ola bilməməsi Azərbaycanla Ermənistan arasında ciddi problemlər yaradıb. Bundan əlavə, Ukrayna müharibəsindən sarsılan Rusiya prezidenti Vladimir Putinin imici və nəhayət, Rusiyanın muzdlu qruplaşması “Vaqner”in Moskvaya doğru irəliləməsi ABŞ və Qərb dünyasının regionda fəal rol oynamasına mühüm fürsət yaradıb. Bu səbəbdən də mümkün razılaşma həm tərəflər arasında davamlı sülhün təmin edilməsi baxımından, həm də Rusiyaya verdiyi mesajlar baxımından kritik əhəmiyyətə malikdir. Müqavilə Cənubi Qafqazın son zamanlar artan strateji əhəmiyyətindən xəbər verir və bu region artıq Rusiyanın “arxa bağçası” kimi görünə bilməz”.
Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh sazişinin ABŞ, Rusiya və Çin üçün əhəmiyyətinə gəldikdə professor əlavə edib ki, bu razılaşma ABŞ-ın bölgədə mühüm addımlar atmaq üçün səy göstərdiyini və Qarabağ müharibəsində prosesdən kənarda qalmanın yaratdığı narahatlığa görə irəliləyiş əldə etdiyini göstərmək baxımından əhəmiyyətlidir:
“Məlumdur ki, ABŞ kimi Qərb dünyasında da bu istiqamətdə ciddi səylər göstərilir və tez-tez görüşlər keçirilir. Hətta demək olar ki, ABŞ, Qərb və Rusiya arasında danışıqlar adi hala çevrilib. Nəhayət, may ayında tərəflərin Vaşinqtonda görüşündən sonra mayın sonunda Rusiyanın rəhbərliyi ilə cavab görüşü keçirilib. Bu səbəbdən sözügedən razılaşmanın ABŞ və Rusiya arasında bəzi qarşılıqlı mesajları ehtiva etdiyini söyləmək olar. Çünki Qarabağın işğaldan azad edilməsi ilə ABŞ-ın sülhsevər siyasəti arasında uyğunluq gözə çarpmağa başladı”.
Professorun fikrincə, “Vaqner” üsyanının Rusiyanın əlini zəiflətdiyi bir vaxtda ABŞ-ın bölgə ilə yaxından maraqlanması Putinə mesajdır: “Demək olar ki, ABŞ administrasiyası region ölkələrinə Putinin bölgəyə gətirə bilmədiyi daimi sülhü gətirəcəyinə söz verib. Bundan əlavə, ABŞ üçtərəfli razılaşma ilə bölgədə Rusiya, Çin və İrana mesaj verməyə çalışır. ABŞ-ın bu münasibətilə yeni dövrdə “Bir kəmər - bir yol layihəsi” ilə üzünü bu bölgəyə çevirən və Qafqaz ölkələrini bu layihəyə daxil edən İran və Çinə qarşı mesaj verdiyi görünür. Çin xüsusilə Azərbaycanın enerji ehtiyatlarından, Gürcüstan və Ermənistanın yerləşdiyi yerdən və bu regionun “Bir kəmər - bir yol layihəsi” üçün həyati əhəmiyyətindən xəbərdardır. ABŞ isə xüsusilə “Orta Dəhliz”də yerləşən bir ölkə kimi Türkiyənin strateji mövqeyinin fərqindədir və bölgədə qütbləşmə siyasəti aparır. Beləliklə, ABŞ sülh müqavilələri ilə Cənubi Qafqaz dövlətlərini öz tərəfinə çəkmək üçün ehtiyatlı davranır. Bu vəziyyət Cənubi Qafqazda dinamikanın nə dərəcədə həssas olduğunu, Ukrayna müharibəsi və bir çox qlobal hadisələrin “kəpənək effekti” yaradaraq bu regiona birbaşa və dolayısı ilə nə dərəcədə təsir edə biləcəyini də ortaya qoyur”.
Professor xatırladıb ki, 44 günlük Qarabağ müharibəsindən sonra Türkiyə-Azərbaycan münasibətlərində yeni dövr başlayıb və Şuşa Bəyannaməsi ilə bu əlaqələr tarixi zirvəyə çatdırılıb:
“Şuşa Bəyannaməsi iki ölkə arasında hərbi, təhsil, mədəniyyət, ticarət, müdafiə və bir çox digər sahələrdə əlaqələrdə həm əməkdaşlığı, həm də müttəfiqliyi özündə ehtiva etdiyi üçün kritik və strateji əhəmiyyət kəsb edir. Bu səbəbdən ABŞ həm Türkiyənin Cənubi Qafqazda yeni dövrdə artan əhəmiyyətini diqqətlə izləyir, həm də Rusiyanın regionda gücünü zəiflətmək üçün Cənubi Qafqaz dövlətləri ilə yaxından maraqlanır. Türkiyə və Azərbaycanın Şuşa Bəyannaməsi ilə artan strateji müttəfiqliyi də ABŞ-ı dərindən narahat edir. Çünki ABŞ regionda bir NATO ölkəsi olaraq Türkiyənin ABŞ-dan müstəqil hərəkət etməkdənsə, onun yanında olmasını istəyir. ABŞ da NATO ölkələri vasitəsilə Çin, Rusiya və İrana qarşı Qafqazda geniş ittifaq yaratmağa çalışır və bu ittifaqı genişləndirmək və gücləndirmək məqsədi ilə hərəkət edən Türkiyəni də öz yanında görmək istəyir.
Türkiyə isə ABŞ-ın başçılıq etdiyi ittifaqda yer almaqdansa, bölgə ilə tarixi, mədəni və siyasi əlaqələri sayəsində öz siyasi qərarları çərçivəsində müstəqil addımlar atmaq niyyətindədir. Bu səbəbdən də Ermənistanla normallaşma haqqında öz fikrini ifadə edir”.
Bozkuş sonda əlavə edib ki, ABŞ və Qərb dünyasının iştirak etdiyi Sürix protokollarının keçmişdə həyata keçirilə bilmədiyini nəzərə alsaq, bu qərarın nə qədər doğru olduğunu unutmaq olmaz:
“Bununla belə, qlobal miqyasda baş verən bəzi hadisələr Türkiyə-Ermənistan münasibətlərində hələ də əsas rol oynayır. Qarabağ müharibəsindən sonra Türkiyənin təkcə Azərbaycanla deyil, türk dünyası ilə əlaqələrində də mühüm addımlar atılıb və bu, Zəngəzur dəhlizi aıldıqdan sonra Türkiyə ilə əlaqələr baxımından daha yüksək səviyyəyə qalxacaq”.
E. KAMAL
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 10-07-2023 13:28 | Bölmə: Siyasət

Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirləri arasında üç günlük danışıqların əsası may ayında qoyulub. Sonuncu görüşlə “Sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin bərqərar olunmasına dair ikitərəfli saziş” layihəsinin əlavə maddələri ilə bağlı tərəflər arasında razılığın əldə olunduğu açıqlanıb. Görüş konkret irəliləyişləri göstərmək baxımından əhəmiyyətlidir.
Reyting.az xəbər verir ki, bunu professor Yıldız Deveçi Bozkuş Azərbaycan və Ermənistan arasında son görüşdə əlavə maddələri razılaşdırılan “Sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin qurulmasına dair ikitərəfli saziş”in tərəflərə, eləcə də Türkiyə və qlobal aktyorlara əhəmiyyətini təhlil edərkən deyib.
Professor əsas diqqəti iyunun 27-29-da ABŞ-ın Virciniya ştatında Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirlərinin mühüm görüşünə yönəldib.
Yıldız Deveci Bozkuş bildirib ki, imzalanan saziş həm də Rusiyanın regiondakı tarixi əlaqələrinin və gücünün sarsılmağa başladığının mühüm siqnalı kimi qiymətləndirilir:
“Qarabağ müharibəsindən sonra Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin tərəflər arasında davamlı sülhə nail ola bilməməsi Azərbaycanla Ermənistan arasında ciddi problemlər yaradıb. Bundan əlavə, Ukrayna müharibəsindən sarsılan Rusiya prezidenti Vladimir Putinin imici və nəhayət, Rusiyanın muzdlu qruplaşması “Vaqner”in Moskvaya doğru irəliləməsi ABŞ və Qərb dünyasının regionda fəal rol oynamasına mühüm fürsət yaradıb. Bu səbəbdən də mümkün razılaşma həm tərəflər arasında davamlı sülhün təmin edilməsi baxımından, həm də Rusiyaya verdiyi mesajlar baxımından kritik əhəmiyyətə malikdir. Müqavilə Cənubi Qafqazın son zamanlar artan strateji əhəmiyyətindən xəbər verir və bu region artıq Rusiyanın “arxa bağçası” kimi görünə bilməz”.
Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh sazişinin ABŞ, Rusiya və Çin üçün əhəmiyyətinə gəldikdə professor əlavə edib ki, bu razılaşma ABŞ-ın bölgədə mühüm addımlar atmaq üçün səy göstərdiyini və Qarabağ müharibəsində prosesdən kənarda qalmanın yaratdığı narahatlığa görə irəliləyiş əldə etdiyini göstərmək baxımından əhəmiyyətlidir:
“Məlumdur ki, ABŞ kimi Qərb dünyasında da bu istiqamətdə ciddi səylər göstərilir və tez-tez görüşlər keçirilir. Hətta demək olar ki, ABŞ, Qərb və Rusiya arasında danışıqlar adi hala çevrilib. Nəhayət, may ayında tərəflərin Vaşinqtonda görüşündən sonra mayın sonunda Rusiyanın rəhbərliyi ilə cavab görüşü keçirilib. Bu səbəbdən sözügedən razılaşmanın ABŞ və Rusiya arasında bəzi qarşılıqlı mesajları ehtiva etdiyini söyləmək olar. Çünki Qarabağın işğaldan azad edilməsi ilə ABŞ-ın sülhsevər siyasəti arasında uyğunluq gözə çarpmağa başladı”.
Professorun fikrincə, “Vaqner” üsyanının Rusiyanın əlini zəiflətdiyi bir vaxtda ABŞ-ın bölgə ilə yaxından maraqlanması Putinə mesajdır: “Demək olar ki, ABŞ administrasiyası region ölkələrinə Putinin bölgəyə gətirə bilmədiyi daimi sülhü gətirəcəyinə söz verib. Bundan əlavə, ABŞ üçtərəfli razılaşma ilə bölgədə Rusiya, Çin və İrana mesaj verməyə çalışır. ABŞ-ın bu münasibətilə yeni dövrdə “Bir kəmər - bir yol layihəsi” ilə üzünü bu bölgəyə çevirən və Qafqaz ölkələrini bu layihəyə daxil edən İran və Çinə qarşı mesaj verdiyi görünür. Çin xüsusilə Azərbaycanın enerji ehtiyatlarından, Gürcüstan və Ermənistanın yerləşdiyi yerdən və bu regionun “Bir kəmər - bir yol layihəsi” üçün həyati əhəmiyyətindən xəbərdardır. ABŞ isə xüsusilə “Orta Dəhliz”də yerləşən bir ölkə kimi Türkiyənin strateji mövqeyinin fərqindədir və bölgədə qütbləşmə siyasəti aparır. Beləliklə, ABŞ sülh müqavilələri ilə Cənubi Qafqaz dövlətlərini öz tərəfinə çəkmək üçün ehtiyatlı davranır. Bu vəziyyət Cənubi Qafqazda dinamikanın nə dərəcədə həssas olduğunu, Ukrayna müharibəsi və bir çox qlobal hadisələrin “kəpənək effekti” yaradaraq bu regiona birbaşa və dolayısı ilə nə dərəcədə təsir edə biləcəyini də ortaya qoyur”.
Professor xatırladıb ki, 44 günlük Qarabağ müharibəsindən sonra Türkiyə-Azərbaycan münasibətlərində yeni dövr başlayıb və Şuşa Bəyannaməsi ilə bu əlaqələr tarixi zirvəyə çatdırılıb:
“Şuşa Bəyannaməsi iki ölkə arasında hərbi, təhsil, mədəniyyət, ticarət, müdafiə və bir çox digər sahələrdə əlaqələrdə həm əməkdaşlığı, həm də müttəfiqliyi özündə ehtiva etdiyi üçün kritik və strateji əhəmiyyət kəsb edir. Bu səbəbdən ABŞ həm Türkiyənin Cənubi Qafqazda yeni dövrdə artan əhəmiyyətini diqqətlə izləyir, həm də Rusiyanın regionda gücünü zəiflətmək üçün Cənubi Qafqaz dövlətləri ilə yaxından maraqlanır. Türkiyə və Azərbaycanın Şuşa Bəyannaməsi ilə artan strateji müttəfiqliyi də ABŞ-ı dərindən narahat edir. Çünki ABŞ regionda bir NATO ölkəsi olaraq Türkiyənin ABŞ-dan müstəqil hərəkət etməkdənsə, onun yanında olmasını istəyir. ABŞ da NATO ölkələri vasitəsilə Çin, Rusiya və İrana qarşı Qafqazda geniş ittifaq yaratmağa çalışır və bu ittifaqı genişləndirmək və gücləndirmək məqsədi ilə hərəkət edən Türkiyəni də öz yanında görmək istəyir.
Türkiyə isə ABŞ-ın başçılıq etdiyi ittifaqda yer almaqdansa, bölgə ilə tarixi, mədəni və siyasi əlaqələri sayəsində öz siyasi qərarları çərçivəsində müstəqil addımlar atmaq niyyətindədir. Bu səbəbdən də Ermənistanla normallaşma haqqında öz fikrini ifadə edir”.
Bozkuş sonda əlavə edib ki, ABŞ və Qərb dünyasının iştirak etdiyi Sürix protokollarının keçmişdə həyata keçirilə bilmədiyini nəzərə alsaq, bu qərarın nə qədər doğru olduğunu unutmaq olmaz:
“Bununla belə, qlobal miqyasda baş verən bəzi hadisələr Türkiyə-Ermənistan münasibətlərində hələ də əsas rol oynayır. Qarabağ müharibəsindən sonra Türkiyənin təkcə Azərbaycanla deyil, türk dünyası ilə əlaqələrində də mühüm addımlar atılıb və bu, Zəngəzur dəhlizi aıldıqdan sonra Türkiyə ilə əlaqələr baxımından daha yüksək səviyyəyə qalxacaq”.
E. KAMAL
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 12:36
Rusiya ordusuna yeni bombardmançılar veriblər
Bu gün, 08:35
NATO ilə Rusiya arasında münaqişə riski artır
Dünən, 13:01
Mərkəz rəhbəri barədə daha bir qərar qəbul edilib
Dünən, 12:31
Məhkəmə Bəşir Süleymanlı barədə qərar verib
Dünən, 11:23
ABŞ səfirliyi Azərbaycan diplomatlarını təbrik edib
Dünən, 09:45
Daha 28 azərbaycanlı Almaniyadan geri qəbul edilib
Dünən, 08:33
Tramp: Putindən çoxlu cəfəngiyyat eşidirəm
8-07-2025, 22:41
Ceyhun Bayramov Pakistan XİN başçısı ilə telefonla danışıb
8-07-2025, 17:38
Fazil Mustafaya sui-qəsd işi: təqsirləndirilən şəxslərlə bağlı növbəti qərar verilib
8-07-2025, 14:22
Ermənistanda siyasi gərginlik səngimir
8-07-2025, 13:25
Zahid Oruc: İndi İrəvanın taleyi Bakıda həll olunur
8-07-2025, 12:53
DTX daha bir əməliyyat keçirib
8-07-2025, 09:10
Avropa Rusiyaya qarşı daha sərt tədbirlər görəcək
8-07-2025, 08:55
Polşada Avropanın ən güclü ordusu yarana bilər
7-07-2025, 17:03
Pezeşkian: İsrail mənə sui-qəsdə cəhd etdi, amma...
7-07-2025, 17:03
Rusiyanın fövqəladə hallar naziri Bakıya gəlib
7-07-2025, 16:37
Peskovdan Azərbaycan-Rusiya münasibətləri haqda - Açıqlama
7-07-2025, 12:55
Paşinyan kilsə rəhbərini çevrilişə dəstək verməkdə ittiham edir
7-07-2025, 10:43
İmaməddin Əlimanovun işi üzrə proses başlayıb
7-07-2025, 08:20
Tramp Putinlə danışıqdan məyus olub
6-07-2025, 09:47
Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sülh sazişinə mane olan səbəblər açıqlanıb - Foto
4-07-2025, 18:25
Müsavat Rusiya səfirliyi qarşısında aksiya keçirmək istəyir
4-07-2025, 16:31
Ərdoğan ilə Pezeşkian Xankəndidə görüşüblər
4-07-2025, 16:17
Azərbaycan diaspor rəhbəri Rusiya vətəndaşlığından çıxarılıb
4-07-2025, 13:52
Rusiya kimyəvi silahdan istifadəni artırır
4-07-2025, 10:37
Ceyhun Bayramov Pakistan XİN başçısı ilə görüşüb
4-07-2025, 08:15
Avropa Putin və Trampın planından xəbər tutub
4-07-2025, 08:03
Ruslar Kiyevi “Xəncər”lə vurur
3-07-2025, 13:52
İsrail iki ölkə barədə Rusiya ilə gizli danışıqlar aparıb
3-07-2025, 12:13
İrana qarşı təhlükəli planı reallaşdırmaq istəyirlər - Foto
3-07-2025, 10:00
Avropa İttifaqı Çinə sərt xəbərdarlıq edib
2-07-2025, 17:54
Əli Əsədov Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini ilə görüşüb
2-07-2025, 14:03
Politoloq Azər Qasımlı hakim qarşısına çıxarılıb
2-07-2025, 09:51
Zahid Oruc: "Kreml anti-rusiyaçılığı təşviq edən xətdən imtina etməlidir, yoxsa..."
2-07-2025, 08:05
Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalar müzakirə olunur
2-07-2025, 00:12
Azərbaycan diasporunun lideri sərbəst buraxılıb - (Yenilənib)