Sabah üç prezident münaqişəni müzakirə edəcək
Tarix: 18-07-2022 17:35 | Bölmə: Siyasət
Sabah üç prezident münaqişəni müzakirə edəcək

Ukraynada müharibənin davam etdiyi bir vaxtda Rusiya prezidenti Vladimir Putin Suriya münaqişəsi ilə bağlı iranlı və türkiyəli həmkarları ilə danışıqlar aparmaq üçün çərşənbə axşamı Tehrana səfər edir.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu brədə AFP yazıb.

Fransa agentliyinin təhlilində qeyd olunur:

Rusiya, Türkiyə və İran son illərdə ərəb ölkəsində 11 ildən artıq davam edən münaqişəyə son qoymaq üçün “Astana sülh prosesi” adlanan Suriya məsələsini müzakirə etmək üçün bir araya gəlir.

Hər üçü Suriyada iştirak edir, Rusiya və İran rəqiblərinə qarşı Dəməşq rejimini, Türkiyə isə üsyançıları dəstəkləyir.

Sammit Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Suriyanın şimalında kürd yaraqlılarına qarşı yeni hücuma başlayacağı ilə hədələdiyi vaxta təsadüf edir.

Prezident İbrahim Rəisi toplantıya ev sahibliyi edən İran adından artıq Türkiyənin Suriyadakı hər hansı hərbi əməliyyatının "bölgədə sabitliyi poza biləcəyi" barədə xəbərdarlıq edib.

Tehran sammiti həm də Ərdoğana Rusiyanın Ukraynanı fevralda işğal etməsindən sonra Putinlə ilk beynəlxalq görüşünü keçirməyə imkan verəcək.

Türkiyə prezidenti aylardır ki, müharibə başlayandan bəri artan qlobal gərginliyi həll etmək üçün Rusiya lideri ilə görüşməyi təklif edir.

Rusiyalı analitik Vladimir Sotnikov AFP-yə deyib: "Bu sammitin vaxtı təsadüf deyil. Rusiya Ukraynada “xüsusi əməliyyat” həyata keçirdiyi kimi Türkiyə də Suriyada “xüsusi əməliyyat” keçirmək istəyir”.

Türkiyə 2016-cı ildən bəri Suriyaya kürd silahlıları, həmçinin İslam Dövləti qruplaşmasının cihadçıları və Suriya prezidenti Bəşər Əsədə sadiq qüvvələri hədəf alan hücum dalğalarına başlayıb. Ərdoğanın planlaşdırdığı hərbi hücum Ankaranın “terrorçu” hesab etdiyi kürd döyüşçüləri hədəfə alır. Onların arasında Suriyada İslam Dövləti qrupuna qarşı beynəlxalq koalisiyanın mühüm hissəsini təşkil edən ABŞ-ın dəstəklədiyi Kürd Xalq Müdafiə Birlikləri (YPG) də var.

Ankara Suriya ilə sərhədində güclü kürd mövcudluğunun qadağan olunmuş Kürdüstan Fəhlə Partiyasını (PKK) cəsarətləndirəcəyindən qorxur.

Suriya hökuməti dəfələrlə Türkiyənin yeni müdaxilə ilə bağlı təhdidlərini pisləyib.

Türkiyənin xarici siyasəti üzrə ixtisaslaşmış “Carnegie Europe”-da qonaq olan alim Sinan Ülgen deyib ki, Ankara əməliyyata başlamazdan əvvəl Moskva və İranın “xeyir-duasını” istəyir:

"Bu, xüsusilə vacibdir, çünki iki potensial hədəf bölgə Rusiyanın nəzarəti altındadır və Türkiyə riskləri minimuma endirmək üçün hava məkanından istifadə etməyə çalışır".

Ülgen deyib ki, İran həm də nəzarət etdiyi şiə milisləri vasitəsilə bölgədə dolayı mövcudluğa malikdir.

Nəhayət, Ərdoğan Putin və Rəisinin "yaşıl işıq" yandıracağına ümid edir, - o əlavə edib.

Rusiya artıq Türkiyənin Suriyaya hücumdan “çəkinəcəyinə” ümid etdiyini bildirib.

Keçən ayın sonunda İranın xarici işlər naziri Hüseyn Əmir-Abdullahian Ankarada deyib ki, “biz başa düşürük ki... ola bilsin, xüsusi əməliyyat lazım ola bilər”.

Türkiyənin dəstəklədiyi suriyalı üsyançı döyüşçülər 8 iyun 2022-ci ildə Suriyanın şimalındakı Mənbic şəhərinin çölündə Suriya Demokratik Qüvvələri (SDQ) ilə cəbhə xəttində görünür. Ərdoğan Suriyanın şimalında yeni bir hücuma başlayacağı ilə hədələyib:

“Türkiyənin təhlükəsizlik problemləri tam və daimi şəkildə həll edilməlidir”.

Bir neçə gün sonra Əmir-Abdullahian Dəməşqdə Türkiyənin Suriyadakı hərbi əməliyyatının "bölgədə sabitliyi pozan element olacağını" söyləyib.

YPG-yə bağlı Suriya Demokratik Qüvvələrinin baş komandanı Mazlum Abdi Rusiya və İranı Türkiyəni cilovlamağa çağırıb: “Ümid edirik ki, (hücumlar) baş tutmayacaq və kürdlər... böyük dövlətlər arasında danışıqlar zamanı tərk edilməyəcək”.

SDQ xəbərdarlıq edib ki, Ankaranın işğalı Suriyanın şimal-şərqində İŞİD qruplaşmasının cihadçıları ilə mübarizə səylərini sarsıdacaq.

“Newlines” İnstitutundan Nikolas Heras deyib ki, İran və Rusiya “Türkiyənin Suriyada növbəti hərbi kampaniyasının qarşısını almaq istəyirlər”.

“İran Hələbdə və onun ətrafında Türkiyəyə aid bir varlıq qurur və Rusiya bütün niyyət və məqsədlər üçün Suriyanın hər yerində İrana torpaq vermək istəyir”, - deyə o əlavə edib.

İranlı politoloq Əhməd Zeydabadiyə görə, Ukrayna müharibəsindən sonra Rusiya, İran və Türkiyə arasında “yeni fikir ayrılıqları” yaranıb.

Onun sözlərinə görə, bu və “qeyri-müəyyən gələcək” o deməkdir ki, üç lider daha da gərginlikdən qaçmaq üçün Suriya ilə bağlı fikirlərini “koordinasiya etməyə” çalışacaqlar.




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}