Ərdoğan PUA məsələsində Putinlə razılaşacaq?
Tarix: 28-07-2022 17:11 | Bölmə: Siyasət
Ərdoğan PUA məsələsində Putinlə razılaşacaq?

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan avqustun 5-də Rusiyaya səfər edəcək. İyulun 19-da Astana üçlüyünün Tehran sammitində tərəflərin razılığa gələ bilməməsi Ərdoğanın Rusiyaya səfərinə marağı daha da artırıb.

Səfərin məqsədi


Əslində Tehran sammitində tərəflər arasında bir yox, bir neçə mövzu müzakirə edilib. Bu mənada İran, Rusiya və Türkiyə bir yox, bir neçə məsələdə ortaq məxrəcə gələ bilməyib. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın İrana səfəri zamanı ali dini lider Seyid Əli Xamenei ilə görüşdə Ankara və Tehranın hansı məsələlərdə razılaşmadığı, fikir ayrılığı yaşadığı bəllidir. Hansı ki, görüş sonrası Suriya və İraqda baş verən hadisələr də bunu təsdiqləyir.

Bu səbəbdən rəsmi Ankara Moskva ilə uzlaşma yolları aramağa qərar verib. Prinsip etibarilə Türkiyənin İrandan çox Rusiya ilə uzlaşması daha realdır. Düzdür, tərəflərin Ukrayna, Suriya, Liviya, Ermənistan və Azərbaycan münaqişələrində fərqli maraq və mövqeləri olsa da, biz praktikada tərəflərin gərginlik həddinə gələcək situasiyaya da səbəb olduğunu müşahidə etməmişik.

Soçidə baş tutacaq görüşdə Rəcəb Tayyib Ərdoğan Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə taxıl dəhlizi, Suriya məsələsi və Rusiya-Ukrayna müharibəsilə bağlı müzakirə aparacaq. Taxıl dəhlizi hazırda daha aktualdır.

Kremlin Ankaradan istəyi

Görüş öncəsi xəbərlər yayıldı ki, Türkiyənin “Bayraktar” pilotsuz uçuş aparatlarının (PUA) Rusiyada birgə istehsalına dair razılaşma əldə oluna bilər.

Rusiyanın Türkiyənin “Bayraktar” pilotsuz uçuş aparatları ilə yaxından maraqlandığı əslində bilinən bir faktdır. Əslində təkcə Rusiya deyil, ABŞ, Almaniya, Çin, hətta İran da bu PUA-larla yaxından maraqlanır.

Rusiyanın “Bayraktar” ilə yaxından maraqlanmağı şübhəsiz davam edən və uzanan Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə əlaqədardır. Bu, həm də ondan xəbər verir ki, Rusiya ordusunun itkiləri rəsmi məlumatlara nəzərən daha çoxdur. Kreml müharibədə ciddi nailiyyətlər əldə etsə də, müharibənin gözləniləndən uzun davam etməsinin bir digər səbəbi də Ukrayna ordusunun arsenalında “Bayraktar”ların olmasıdır. Kreml bu fərqi aradan qaldırıb üstünlüyünü artırmaq istəyir.

Türkiyə Rusiya ilə birgə “Bayraktar” istehsal edəcək?


Prinsip etibarilə bu mümkündür. Rusiya prezidentinin mətbuat katubu Dmitri Peskov deyib ki, “Rusiya-Türkiyə hərbi-texniki əməkdaşlığı hər zaman aktualdır”. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan da bənzər formada qeyd edib ki, “Rusiya və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ) “Baykar” şirkəti ilə birgə işləmək istəyir. “Putin də “Baykar”la birgə işləyək deyir”, - Ərdoğan bildirib.

Digər tərəfdən, Rusiya Türkiyəyə “S-400” raketləri satıb. Bundan başqa, rəsmi Moskva ilə Ankara arasında “S-500”-ün birgə istehsalına dair razılaşma da var. Bu mənada Ankaranın Kremlin bu istəyinə “yox” cavabı verilməyə bilər.

Türkiyənin “Bayraktar” pilotsuz uçuş aparatlarının Rusiya ilə birgə istehsalına dair razılaşma əldə olunsa, bu, rəsmi Ankaranın Suriyanın şimalında başlatmaq istədiyi antiterror əməliyyatları üçün də əlavə dividentlər yaradar.

Razılaşma Türkiyə-Ukrayna münasibətlərində gərginlik yarada bilər?

Ehtimal razılaşmanın Türkiyə-Ukrayna münasibətlərində gərginlik yaradacağını düşünmürəm. Prinsip etibarilə Türkiyə müharibənin əvvəlindən Ukraynaya həm "Bayraktar" PUA-ları verir, həm də PUA-ların texniki baxışı və istifadəsi üçün kadr hazırlığı keçir. Necə ki, bu, Rusiya-Türkiyə münasibətlərini pozmur, eynilə Ukrayna ilə münasibətləri də pozmamalıdır.

Rəsmi Ankara faktiki olaraq Rusiya-Ukrayna müharibəsində tərəfsiz olduğunu deyib və hazırda tərəfləri uzlaşdırmağa çalışan ən konstruktiv ölkədir. Bunu həm rəsmi Kiyev, həm də rəsmi Moskva bilir. Bu mənada imzalanacaq ehtimal razılaşmanın Türkiyə-Ukrayna münasibətlərində gərginlik yaradacağını düşünmürəm.

Turan RZAYEV




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}