00:17 / 02-05-2024
Paşinyan: "Delimitasiya prosesi mümkün qədər tez aparılmalıdır"
00:07 / 02-05-2024
İyunda ardıcıl 5 gün iş olmayacaq
23:12 / 01-05-2024
Türkiyə hərbçisini ildırım vurub
20:09 / 01-05-2024
Sabiq baş mühasib: "134 mini icra başçısına vermişəm"
20:03 / 01-05-2024
Qubad İbadoğlu haqqında daha bir qərar verilib
18:59 / 01-05-2024
İlham Əliyev BMT Baş katibinin köməkçisini qəbul edib
18:06 / 01-05-2024
Keçmiş gömrük əməkdaşına hökm oxunub
17:58 / 01-05-2024
Yeni yaradılan "Həyat ağacı" ekoloji problemləri həll edəcək, insan ömrünü uzadacaq
17:39 / 01-05-2024
Səməd Seyidov: "Sözlərində nifrət nə qədər çox olarsa, bir o qədər siyasətçi kimi batacaqsan"
17:18 / 01-05-2024
İlham Əliyev VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunda iştirak edib - Video - Fotolar (Yenilənib)
17:11 / 01-05-2024
Bir milyonluq mənimsəmə: daha bir qadın məhkəmə zalında həbs edilib
16:48 / 01-05-2024
Prokurorluq əməliyyat keçirib, vəzifəli şəxslər cinayət başında saxlanılıb - (Yenilənib)
16:42 / 01-05-2024
Milli Şuranın mitinq müraciətinə cavab verilib
16:24 / 01-05-2024
Prezident İlham Əliyev Zuhair Əlhartini ilə görüşüb - Yenilənib
16:12 / 01-05-2024
Jurnalistə daha bir vəzifə verilib
16:02 / 01-05-2024
Təhlükəsizlik əməkdaşları 16 yaşlı qızı zorlayaraq öldürüb
16:00 / 01-05-2024
“İpoteka haqqında” qanuna dəyişikliklər təsdiqlənib
15:52 / 01-05-2024
İlham Əliyev baş ravvini qəbul edib
15:33 / 01-05-2024
Prezident Şimali Qafqaz müftilərini qəbul edib - Fotolar
15:10 / 01-05-2024
İlham Əliyev TDT-yə üzv və müşahidəçi dövlətlərin dini rəhbərlərindən ibarət nümayəndə heyətini qəbul edib
14:59 / 01-05-2024
“Taliban” daha çox turist cəlb etmək istəyir
14:42 / 01-05-2024
Müdafiə nazirinin daha bir müavini istintaqa cəlb olunur
14:38 / 01-05-2024
Ceyhun Bayramov UNESCO rəsmisi ilə müzakirə aparıb
14:35 / 01-05-2024
Mərkəzi Bank: “Valyuta bazarında kəskin tələb artımı yoxdur”
14:29 / 01-05-2024
Gürcü deputatlar arasında dava düşüb
14:22 / 01-05-2024
Sülh və qlobal təhlükəsizlik - İsrafil Kərimov yazır
14:14 / 01-05-2024
Oğuzda silahlı şəxs saxlanılıb
14:03 / 01-05-2024
Gəlin və bəy də daxil olmaqla 80 nəfər xəstəxanaya aparılıb - Foto
13:46 / 01-05-2024
MN-də 143 milyonluq korrupsiya: "Azersun”dan 19.5 milyon manat geri alınıb”
10:09 / 27-04-2024
Marsdakı "hörümçək sürüsü"nün sirri açılıb - Fotolar
18:49 / 27-04-2024
Abşeronda qətl törədilib
22:50 / 27-04-2024
Şair-publisist Namiq Hacıheydərli vəfat edib
13:42 / 27-04-2024
ANAMA əməkdaşı Şuşada minaya düşüb
08:18 / 27-04-2024
"Bir qalanın sirri" Musiqili Teatrda açılacaq - Fotolar
22:39 / 27-04-2024
Yunanıstanın baş naziri Türkiyəyə səfərə hazırlaşır
11:59 / 27-04-2024
Dünyanın ilk süni enerji adası tikilir
14:39 / 27-04-2024
Prezident bir qrup sahibkarı təltif edib - Siyahı
08:08 / 28-04-2024
Azərbaycan cüdoçusu Avropa çempionu olub
09:27 / 27-04-2024
Britaniyanın lüks avtomobilləri Rusiyaya daşınır
14:17 / 29-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib) - Foto
İranın molla rejimi ciddi problemlə üzləşib
Tarix: 21-09-2022 14:32 | Bölmə: Siyasət
İran növbəti inqilab astanasındadır. Bir müddət öncə əxlaq polisi tərəfindən həbs edilən hüquq müdafiəçisi Məhsa Eminin sentyabrın 16-da müəmmalı ölümündən sonra ölkədə etiraz aksiyaları başlayıb. Bu gün isə aksiyalar başda Cənubi Azərbaycan olmaqla, İranın bir sıra iri şəhərlərinə sirayət edib.
Hazırkı etiraz aksiyalarını Hicab hərəkatı olaraq adlandıra bilərik. Belə ki, aksiyalarda iştirak edən qadınların hicablarını çıxarıb yerə atması və polisin gözü önündə baş örtüklərini yandırması baş verən hadisələrə Hicab hərəkatı deməyə əsas verir.
Mövcud aksiyaların başlanmasındakı səbəbkar isə 22 yaşlı Məhsa Eminidir. Daha doğrusu, onun İranın əxlaq polisi tərəfindən həbsi və müəmmalı şəkildə ölməsidir.
İraq Kürdüstanından Tehrana qohumlarını ziyarət etmək üçün gələn Məhsa sentyabrın 13-də İranın əxlaq polisi tərəfindən saxlanılıb. Hicabını düzgün taxmadığı iddiası ilə əxlaq polisi tərəfindən saxlanılan Məhsa, şahidlərin sosial şəbəkələrdə verdiyi məlumata görə, şiddətli döyülüb.
Tehran polisi 22 yaşlı fəalın ürək tutmasından həyatını itirdiyini desə də, aydın məsələdir ki, onun ölümü birbaşa rejimin istəyi ilə məqsədyönlü şəkildə baş verib. Bunu təsdiq edən digər bir fakt hadisə sonrası İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) Kürdüstandakı komandirinin Məhsanın ailəsinə baş çəkməsidir.
Etiraz aksiyalarının başlanması əslində gözlənilən idi. Məsələ ondadır ki, Qərbin və ABŞ-ın iqtisadi sanksiyaları fonunda İran vətəndaşlarının sosial iqtisadi vəziyyəti kifayət qədər çətinləşib. Etirazların qısa zamanda bu qədər geniş şəkildə yayılmasının əsas səbəbi də məhz budur. Məhsanın qətli isə sadəcə, bu etirazların əyani surətdə üzə çıxması üçün bəhanədir.
Diqqət yetirdikdə görmək olur ki, etirazları idarə edən vahid lider yoxdur. Digər tərəfdən, fərqli yerlərdə etirazların motivi də dəyişir. Misal üçün, Cənubi Azərbaycanda etirazçılar istiqlaliyyət şüarları səsləndirirlər.
Etiraz aksiyalarının İranın ali dini lideri Xamnəinin xəstə olduğu və səhhətinin getdikcə pisləşdiyi dövrə təsadüf etməsi də diqqət çəkir. Bu mənada deyə bilərik ki, əslində etiraz aksiyaları həm də ali dini liderin ölümü ilə paralel İranda siyasi sistemin dəyişməsi üçün də ilkin hazırlıq və ya cəmiyyətin nəbzinin yoxlanılmasıdır. Bunu şah dövrünün sonları ilə müqayisə etmək olar.
Məsələ ondadır ki, Qərb və ABŞ İrana qarşı iqtisadi sanksiyalar tətbiq etsə də, İranda rejimin dəyişməsi arzuolunan ssenari deyil. Prinsip etibarilə mövcud rejim də məhz ABŞ siyasi mətbəxinin məhsuludur.
Əslində İranda mövcud iqtidara qarşı son illərdə bənzər etiraz aksiyaları çox olub. Əksər aksiyalar ABŞ-İran gərginliyi fonunda təzahür edib. Lakin heç vaxt inqilab kontekstinə keçməyib.
Qərb İranda teokratik rejimi kimin əvəzləməsi mövzusunda fikir ayrılığı yaşayır. Digər tərəfdən, türk elitasının yenidən İranda hakimiyyəti ələ almaq ehtimalı da böyükdür.
Əslində bu ehtimallar onu deməyə əsas verir ki, İranda türk elitasının hakimiyyətə gəlməsi üçün bu ölkənin yaxın zamanda parçalanması mümkündür. Türklərin öz dövləti olarsa, İranda kimin hakimiyyətə gəlməsindən asılı olmayaraq, Qərbin təsir imkanları hər zaman olacaq.
O ki qaldı hazırkı aksiyaların miqyasının böyüyüb inqilab kontekstinə keçməsinə, deyə bilərəm ki, bu, Cənubi Azərbaycanın aksiyalara verdiyi dəstəkdən asılı olacaq. Cənubi Azərbaycan ayağa qalxmasa, İranda heç bir hərəkat, heç bir etiraz inqilab sferasına keçə və qələbə qazana bilməz.
Turan RZAYEV
Politoloq
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 21-09-2022 14:32 | Bölmə: Siyasət
İran növbəti inqilab astanasındadır. Bir müddət öncə əxlaq polisi tərəfindən həbs edilən hüquq müdafiəçisi Məhsa Eminin sentyabrın 16-da müəmmalı ölümündən sonra ölkədə etiraz aksiyaları başlayıb. Bu gün isə aksiyalar başda Cənubi Azərbaycan olmaqla, İranın bir sıra iri şəhərlərinə sirayət edib.
Hazırkı etiraz aksiyalarını Hicab hərəkatı olaraq adlandıra bilərik. Belə ki, aksiyalarda iştirak edən qadınların hicablarını çıxarıb yerə atması və polisin gözü önündə baş örtüklərini yandırması baş verən hadisələrə Hicab hərəkatı deməyə əsas verir.
Mövcud aksiyaların başlanmasındakı səbəbkar isə 22 yaşlı Məhsa Eminidir. Daha doğrusu, onun İranın əxlaq polisi tərəfindən həbsi və müəmmalı şəkildə ölməsidir.
İraq Kürdüstanından Tehrana qohumlarını ziyarət etmək üçün gələn Məhsa sentyabrın 13-də İranın əxlaq polisi tərəfindən saxlanılıb. Hicabını düzgün taxmadığı iddiası ilə əxlaq polisi tərəfindən saxlanılan Məhsa, şahidlərin sosial şəbəkələrdə verdiyi məlumata görə, şiddətli döyülüb.
Tehran polisi 22 yaşlı fəalın ürək tutmasından həyatını itirdiyini desə də, aydın məsələdir ki, onun ölümü birbaşa rejimin istəyi ilə məqsədyönlü şəkildə baş verib. Bunu təsdiq edən digər bir fakt hadisə sonrası İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) Kürdüstandakı komandirinin Məhsanın ailəsinə baş çəkməsidir.
Etiraz aksiyalarının başlanması əslində gözlənilən idi. Məsələ ondadır ki, Qərbin və ABŞ-ın iqtisadi sanksiyaları fonunda İran vətəndaşlarının sosial iqtisadi vəziyyəti kifayət qədər çətinləşib. Etirazların qısa zamanda bu qədər geniş şəkildə yayılmasının əsas səbəbi də məhz budur. Məhsanın qətli isə sadəcə, bu etirazların əyani surətdə üzə çıxması üçün bəhanədir.
Diqqət yetirdikdə görmək olur ki, etirazları idarə edən vahid lider yoxdur. Digər tərəfdən, fərqli yerlərdə etirazların motivi də dəyişir. Misal üçün, Cənubi Azərbaycanda etirazçılar istiqlaliyyət şüarları səsləndirirlər.
Etiraz aksiyalarının İranın ali dini lideri Xamnəinin xəstə olduğu və səhhətinin getdikcə pisləşdiyi dövrə təsadüf etməsi də diqqət çəkir. Bu mənada deyə bilərik ki, əslində etiraz aksiyaları həm də ali dini liderin ölümü ilə paralel İranda siyasi sistemin dəyişməsi üçün də ilkin hazırlıq və ya cəmiyyətin nəbzinin yoxlanılmasıdır. Bunu şah dövrünün sonları ilə müqayisə etmək olar.
Məsələ ondadır ki, Qərb və ABŞ İrana qarşı iqtisadi sanksiyalar tətbiq etsə də, İranda rejimin dəyişməsi arzuolunan ssenari deyil. Prinsip etibarilə mövcud rejim də məhz ABŞ siyasi mətbəxinin məhsuludur.
Əslində İranda mövcud iqtidara qarşı son illərdə bənzər etiraz aksiyaları çox olub. Əksər aksiyalar ABŞ-İran gərginliyi fonunda təzahür edib. Lakin heç vaxt inqilab kontekstinə keçməyib.
Qərb İranda teokratik rejimi kimin əvəzləməsi mövzusunda fikir ayrılığı yaşayır. Digər tərəfdən, türk elitasının yenidən İranda hakimiyyəti ələ almaq ehtimalı da böyükdür.
Əslində bu ehtimallar onu deməyə əsas verir ki, İranda türk elitasının hakimiyyətə gəlməsi üçün bu ölkənin yaxın zamanda parçalanması mümkündür. Türklərin öz dövləti olarsa, İranda kimin hakimiyyətə gəlməsindən asılı olmayaraq, Qərbin təsir imkanları hər zaman olacaq.
O ki qaldı hazırkı aksiyaların miqyasının böyüyüb inqilab kontekstinə keçməsinə, deyə bilərəm ki, bu, Cənubi Azərbaycanın aksiyalara verdiyi dəstəkdən asılı olacaq. Cənubi Azərbaycan ayağa qalxmasa, İranda heç bir hərəkat, heç bir etiraz inqilab sferasına keçə və qələbə qazana bilməz.
Turan RZAYEV
Politoloq
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 20:03
Qubad İbadoğlu haqqında daha bir qərar verilib
Dünən, 17:39
Səməd Seyidov: "Sözlərində nifrət nə qədər çox olarsa, bir o qədər siyasətçi kimi batacaqsan"
Dünən, 16:42
Milli Şuranın mitinq müraciətinə cavab verilib
Dünən, 12:47
Ramin Məmmədovun deputat mandatına xitam verilir
Dünən, 12:47
Son 9 seçkinin proqnozunu dəqiq verən professor ABŞ-dakı prezidentlik yarışının qalibini açıqlayıb
30-04-2024, 16:50
Macarıstan Ermənistana 10 milyon avro ayrılmasına qarşı çıxıb
30-04-2024, 16:40
Ceyhun Bayramov Əlcəzair XİN başçısı ilə görüşüb
30-04-2024, 15:57
Rəsmi Bakıdan Fransaya mesaj: "Daxili işlərimizə qarışmayın"
30-04-2024, 15:43
Laçın şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
30-04-2024, 15:41
ATV telekanalının sabiq prezidentinin həbs müddəti uzadılıb
30-04-2024, 11:03
Mərkəz rəhbəri Anar Məmmədli hakim qarşısına çıxarılacaq
30-04-2024, 10:03
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi baş nazirin həbsinə order verə bilər
29-04-2024, 19:09
Ukrayna Azərbaycana yeni səfir göndərib
29-04-2024, 18:09
Sabiq rəis generalı ittiham edir: "800 min manatı ona verdim"
29-04-2024, 16:20
Paşinyan Putinin andiçmə mərasiminə getməyəcək
29-04-2024, 15:47
Hakan Fidan ilə Antoni Blinken Ər-Riyadda görüşüb
29-04-2024, 15:43
Rusiya cəbhədəki böyük itkilərini kompensasiya edə bilmir
29-04-2024, 15:33
Qazaxıstan: Ermənistan və Azərbaycan xarici işlər nazirlərinin görüşündə vasitəçi kimi çıxış etmirik
29-04-2024, 15:05
Hərbçimiz Qazaxda minaya düşüb - Yenilənib
29-04-2024, 14:17
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib) - Foto
29-04-2024, 12:15
Nazim Bəydəmirlinin məhkəməsi başlayıb
29-04-2024, 09:46
Gürcüstanda etiraz: keçmiş nazir də aksiyada saxlanılıb
26-04-2024, 18:43
Türk dövlətləri parlamentlərinin komitə sədrləri Xankəndi və Şuşaya səfər ediblər - (Yenilənib) - Foto
26-04-2024, 17:58
Ermənistan XİN: "Azərbaycandan sülh sazişinə dair təkliflər almışıq"
26-04-2024, 16:11
Azərbaycanda partiya rəhbəri həbs edilib
26-04-2024, 12:43
Əliyevin tarixi gedişi: Berlinə aparılan “qovluq”da nələr var?
26-04-2024, 12:34
XİN: "Avropa Parlamentinin Azərbaycanla bağlı qətnaməsi əsassızdır"
26-04-2024, 10:02
Avropa Məhkəməsi Azərbaycanı cərimələyib - İki şikayət üzrə
26-04-2024, 08:56
Moskva Avropa Parlamentinə seçkilərə müdaxilə edir?
25-04-2024, 17:55
Papa Fransisk Putinə mesaj göndərib
25-04-2024, 15:50
İspaniya və daha 4 ölkə Fələstin dövlətini tanımağa hazırlaşır
25-04-2024, 15:08
"Azərbaycanda respondentlərin 74,9%-i "TikTok"a məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsini istəyir"
25-04-2024, 12:40
Nüşabə Sadıxlı: "İsa Qəmbər hələ qərarını açıqlamayıb"
24-04-2024, 15:12
Ələsgər Məmmədlinin sağlıq durumu pisləşir
24-04-2024, 12:18
YAP-çı deputat Rəsul Quliyevin müdafiəsinə qalxıb
24-04-2024, 11:42
Müsavat Partiyası növbəti qurultaya hazırlaşır
24-04-2024, 09:45
Yarım milyonluq mənimsəmədə ittiham olunan politoloqla bağlı daha bir qərar çıxarılıb
23-04-2024, 17:14
Paşinyan Ermənistan-Azərbaycan arasında ilk sərhəd dirəyinin fotosunu paylaşıb - Foto
23-04-2024, 15:10
Azadlıq Partiyası ləğv olunub? - Açıqlama
23-04-2024, 15:00
Vüqar Səfərli ilə sabiq icra baçısı əfv üçün müraciət edib
23-04-2024, 14:57
Ceyhun Bayramov Çexiya baş naziri ilə görüşüb
23-04-2024, 10:47
Səadət Bənənyarlı: "Qubad bəyin ev dustaqlığına buraxılmasını yüksək qiymətləndirirəm"
23-04-2024, 10:35
Rəsmi Tehrandan 4 kəndin geri qaytarılmasına reaksiya: "Bu, sülhün bərqərar olması üçün zəruridir"
23-04-2024, 08:42
NATO Polşada nüvə silahı yerləşdirə bilər