16:53 / 15-07-2025
Ukraynanın baş naziri istefa verib
16:33 / 15-07-2025
Avropanı genişmiqyaslı müharibəyə hazırlaşmağa çağırırlar
16:19 / 15-07-2025
"Neftçi” Venesuela millisinin yarımmüdafiəçisi ilə anlaşıb
16:18 / 15-07-2025
İki dövlət qurumu Şamaxıda birgə konfrans keçirir - Foto
15:44 / 15-07-2025
UEFA Azərbaycanın 9 klubuna pul köçürüb
15:25 / 15-07-2025
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
15:13 / 15-07-2025
Şəxsi məlumatları xarici kiberbunkerlərə ötürən dələduz haker saxlanılıb
14:49 / 15-07-2025
Kamran Əliyev daha iki prokurorla bağlı əmr imzalayıb
14:21 / 15-07-2025
Cəlilabadda meşəlik ərazidə yanğın başlayıb
14:20 / 15-07-2025
Avropa Rusiyanın 245 milyard dollarını Ukrayna üçün xərcləmək istəyir
14:16 / 15-07-2025
Afaq Bəşirqızı: "Xalq artisti adını sənə bibin, dayın, əmin verdirə bilər, amma..."
13:52 / 15-07-2025
Kamran Əliyevi iki prokuror təyin edib
13:47 / 15-07-2025
Rusiyanın NATO-ya hücum planı var
13:46 / 15-07-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
13:34 / 15-07-2025
Medvedev: Avropa məyus olsa da, Rusiyanın vecinə deyil
13:28 / 15-07-2025
Azərbaycanla Səudiyyə Ərəbistanı arasında bir sıra sənədlər təsdiqlənib
13:18 / 15-07-2025
Bolqarıstan Avrozonaya qəbul olunub
13:04 / 15-07-2025
İsrail ordusu xüsusi təyinatlıların düşərgələrinə hücum edib
12:57 / 15-07-2025
Ruben Vardanyanın cinayət işi üzrə məhkəmə iclası keçirilir
12:41 / 15-07-2025
Musiqi, incəsənət məktəb və mərkəzlərinə qəbulun nəticələri elan olunub
12:35 / 15-07-2025
Bakıda şəhidin adını daşıyan küçənin sakinləri imdad diləyir - Fotolar
12:29 / 15-07-2025
Slovakiya Azərbaycanda fəxri konsulluq açacaq
12:17 / 15-07-2025
Suriya hökuməti hərbi əməliyyatlara başlayır
12:10 / 15-07-2025
Əliyev Ərdoğana məktub göndərib
11:58 / 15-07-2025
Zelenski Ağ evdə Trampın qərarlarına təsir edən “müttəfiq” tapıb - Foto
11:43 / 15-07-2025
Tələbələrin köçürülməsinə start verilir
11:40 / 15-07-2025
Nazir müavini: "Türkiyə və Azərbaycan həmişə bir-birinin yanında olacaq"
11:23 / 15-07-2025
Azərbaycanda keçiriləcək III MDB oyunlarında 1846 idmançı iştirak edəcək
11:09 / 15-07-2025
ÜST: "COVID-19 artıq əvvəlki kimi təsirli olmasa da, hələ də mövcuddur"
00:11 / 11-07-2025

14:26 / 14-07-2025

13:38 / 11-07-2025

12:27 / 12-07-2025

14:09 / 11-07-2025

13:51 / 11-07-2025

12:34 / 11-07-2025

15:19 / 12-07-2025

22:28 / 10-07-2025

17:58 / 10-07-2025

06:13 / 13-07-2025

08:34 / 11-07-2025

İranın molla rejimi ciddi problemlə üzləşib
Tarix: 21-09-2022 14:32 | Bölmə: Siyasət

İran növbəti inqilab astanasındadır. Bir müddət öncə əxlaq polisi tərəfindən həbs edilən hüquq müdafiəçisi Məhsa Eminin sentyabrın 16-da müəmmalı ölümündən sonra ölkədə etiraz aksiyaları başlayıb. Bu gün isə aksiyalar başda Cənubi Azərbaycan olmaqla, İranın bir sıra iri şəhərlərinə sirayət edib.
Hazırkı etiraz aksiyalarını Hicab hərəkatı olaraq adlandıra bilərik. Belə ki, aksiyalarda iştirak edən qadınların hicablarını çıxarıb yerə atması və polisin gözü önündə baş örtüklərini yandırması baş verən hadisələrə Hicab hərəkatı deməyə əsas verir.
Mövcud aksiyaların başlanmasındakı səbəbkar isə 22 yaşlı Məhsa Eminidir. Daha doğrusu, onun İranın əxlaq polisi tərəfindən həbsi və müəmmalı şəkildə ölməsidir.
İraq Kürdüstanından Tehrana qohumlarını ziyarət etmək üçün gələn Məhsa sentyabrın 13-də İranın əxlaq polisi tərəfindən saxlanılıb. Hicabını düzgün taxmadığı iddiası ilə əxlaq polisi tərəfindən saxlanılan Məhsa, şahidlərin sosial şəbəkələrdə verdiyi məlumata görə, şiddətli döyülüb.
Tehran polisi 22 yaşlı fəalın ürək tutmasından həyatını itirdiyini desə də, aydın məsələdir ki, onun ölümü birbaşa rejimin istəyi ilə məqsədyönlü şəkildə baş verib. Bunu təsdiq edən digər bir fakt hadisə sonrası İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) Kürdüstandakı komandirinin Məhsanın ailəsinə baş çəkməsidir.
Etiraz aksiyalarının başlanması əslində gözlənilən idi. Məsələ ondadır ki, Qərbin və ABŞ-ın iqtisadi sanksiyaları fonunda İran vətəndaşlarının sosial iqtisadi vəziyyəti kifayət qədər çətinləşib. Etirazların qısa zamanda bu qədər geniş şəkildə yayılmasının əsas səbəbi də məhz budur. Məhsanın qətli isə sadəcə, bu etirazların əyani surətdə üzə çıxması üçün bəhanədir.
Diqqət yetirdikdə görmək olur ki, etirazları idarə edən vahid lider yoxdur. Digər tərəfdən, fərqli yerlərdə etirazların motivi də dəyişir. Misal üçün, Cənubi Azərbaycanda etirazçılar istiqlaliyyət şüarları səsləndirirlər.
Etiraz aksiyalarının İranın ali dini lideri Xamnəinin xəstə olduğu və səhhətinin getdikcə pisləşdiyi dövrə təsadüf etməsi də diqqət çəkir. Bu mənada deyə bilərik ki, əslində etiraz aksiyaları həm də ali dini liderin ölümü ilə paralel İranda siyasi sistemin dəyişməsi üçün də ilkin hazırlıq və ya cəmiyyətin nəbzinin yoxlanılmasıdır. Bunu şah dövrünün sonları ilə müqayisə etmək olar.
Məsələ ondadır ki, Qərb və ABŞ İrana qarşı iqtisadi sanksiyalar tətbiq etsə də, İranda rejimin dəyişməsi arzuolunan ssenari deyil. Prinsip etibarilə mövcud rejim də məhz ABŞ siyasi mətbəxinin məhsuludur.
Əslində İranda mövcud iqtidara qarşı son illərdə bənzər etiraz aksiyaları çox olub. Əksər aksiyalar ABŞ-İran gərginliyi fonunda təzahür edib. Lakin heç vaxt inqilab kontekstinə keçməyib.
Qərb İranda teokratik rejimi kimin əvəzləməsi mövzusunda fikir ayrılığı yaşayır. Digər tərəfdən, türk elitasının yenidən İranda hakimiyyəti ələ almaq ehtimalı da böyükdür.
Əslində bu ehtimallar onu deməyə əsas verir ki, İranda türk elitasının hakimiyyətə gəlməsi üçün bu ölkənin yaxın zamanda parçalanması mümkündür. Türklərin öz dövləti olarsa, İranda kimin hakimiyyətə gəlməsindən asılı olmayaraq, Qərbin təsir imkanları hər zaman olacaq.
O ki qaldı hazırkı aksiyaların miqyasının böyüyüb inqilab kontekstinə keçməsinə, deyə bilərəm ki, bu, Cənubi Azərbaycanın aksiyalara verdiyi dəstəkdən asılı olacaq. Cənubi Azərbaycan ayağa qalxmasa, İranda heç bir hərəkat, heç bir etiraz inqilab sferasına keçə və qələbə qazana bilməz.
Turan RZAYEV
Politoloq
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 21-09-2022 14:32 | Bölmə: Siyasət

İran növbəti inqilab astanasındadır. Bir müddət öncə əxlaq polisi tərəfindən həbs edilən hüquq müdafiəçisi Məhsa Eminin sentyabrın 16-da müəmmalı ölümündən sonra ölkədə etiraz aksiyaları başlayıb. Bu gün isə aksiyalar başda Cənubi Azərbaycan olmaqla, İranın bir sıra iri şəhərlərinə sirayət edib.
Hazırkı etiraz aksiyalarını Hicab hərəkatı olaraq adlandıra bilərik. Belə ki, aksiyalarda iştirak edən qadınların hicablarını çıxarıb yerə atması və polisin gözü önündə baş örtüklərini yandırması baş verən hadisələrə Hicab hərəkatı deməyə əsas verir.
Mövcud aksiyaların başlanmasındakı səbəbkar isə 22 yaşlı Məhsa Eminidir. Daha doğrusu, onun İranın əxlaq polisi tərəfindən həbsi və müəmmalı şəkildə ölməsidir.
İraq Kürdüstanından Tehrana qohumlarını ziyarət etmək üçün gələn Məhsa sentyabrın 13-də İranın əxlaq polisi tərəfindən saxlanılıb. Hicabını düzgün taxmadığı iddiası ilə əxlaq polisi tərəfindən saxlanılan Məhsa, şahidlərin sosial şəbəkələrdə verdiyi məlumata görə, şiddətli döyülüb.
Tehran polisi 22 yaşlı fəalın ürək tutmasından həyatını itirdiyini desə də, aydın məsələdir ki, onun ölümü birbaşa rejimin istəyi ilə məqsədyönlü şəkildə baş verib. Bunu təsdiq edən digər bir fakt hadisə sonrası İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) Kürdüstandakı komandirinin Məhsanın ailəsinə baş çəkməsidir.
Etiraz aksiyalarının başlanması əslində gözlənilən idi. Məsələ ondadır ki, Qərbin və ABŞ-ın iqtisadi sanksiyaları fonunda İran vətəndaşlarının sosial iqtisadi vəziyyəti kifayət qədər çətinləşib. Etirazların qısa zamanda bu qədər geniş şəkildə yayılmasının əsas səbəbi də məhz budur. Məhsanın qətli isə sadəcə, bu etirazların əyani surətdə üzə çıxması üçün bəhanədir.
Diqqət yetirdikdə görmək olur ki, etirazları idarə edən vahid lider yoxdur. Digər tərəfdən, fərqli yerlərdə etirazların motivi də dəyişir. Misal üçün, Cənubi Azərbaycanda etirazçılar istiqlaliyyət şüarları səsləndirirlər.
Etiraz aksiyalarının İranın ali dini lideri Xamnəinin xəstə olduğu və səhhətinin getdikcə pisləşdiyi dövrə təsadüf etməsi də diqqət çəkir. Bu mənada deyə bilərik ki, əslində etiraz aksiyaları həm də ali dini liderin ölümü ilə paralel İranda siyasi sistemin dəyişməsi üçün də ilkin hazırlıq və ya cəmiyyətin nəbzinin yoxlanılmasıdır. Bunu şah dövrünün sonları ilə müqayisə etmək olar.
Məsələ ondadır ki, Qərb və ABŞ İrana qarşı iqtisadi sanksiyalar tətbiq etsə də, İranda rejimin dəyişməsi arzuolunan ssenari deyil. Prinsip etibarilə mövcud rejim də məhz ABŞ siyasi mətbəxinin məhsuludur.
Əslində İranda mövcud iqtidara qarşı son illərdə bənzər etiraz aksiyaları çox olub. Əksər aksiyalar ABŞ-İran gərginliyi fonunda təzahür edib. Lakin heç vaxt inqilab kontekstinə keçməyib.
Qərb İranda teokratik rejimi kimin əvəzləməsi mövzusunda fikir ayrılığı yaşayır. Digər tərəfdən, türk elitasının yenidən İranda hakimiyyəti ələ almaq ehtimalı da böyükdür.
Əslində bu ehtimallar onu deməyə əsas verir ki, İranda türk elitasının hakimiyyətə gəlməsi üçün bu ölkənin yaxın zamanda parçalanması mümkündür. Türklərin öz dövləti olarsa, İranda kimin hakimiyyətə gəlməsindən asılı olmayaraq, Qərbin təsir imkanları hər zaman olacaq.
O ki qaldı hazırkı aksiyaların miqyasının böyüyüb inqilab kontekstinə keçməsinə, deyə bilərəm ki, bu, Cənubi Azərbaycanın aksiyalara verdiyi dəstəkdən asılı olacaq. Cənubi Azərbaycan ayağa qalxmasa, İranda heç bir hərəkat, heç bir etiraz inqilab sferasına keçə və qələbə qazana bilməz.
Turan RZAYEV
Politoloq
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 12:29
Slovakiya Azərbaycanda fəxri konsulluq açacaq
Bu gün, 07:42
Rusiya ABŞ şirkətini müsadirə edib
Dünən, 10:24
Deputat: "Bu, yalnız mənim şəxsimlə bağlı deyil"
Dünən, 07:55
Makron: Rusiya bizim üçün əbədi təhlükədir
Dünən, 07:50
Zelenski Nazirlər Kabinetini yeniləyir
13-07-2025, 16:36
Suriya və İsrail rəsmiləri Bakıda görüşüblər
13-07-2025, 10:08
MEDİA: "Nazirlərin adından yayılan xəbərlər “deep fake”dir"
11-07-2025, 21:16
Xocalı soyqırımı zamanı girov götürülmüş qadın: "Yaşyarımlıq oğlum..." - Yenilənib
11-07-2025, 16:32
Ağsaqqallar Şurasının sədr müavini mıəhkəmədə dindiriləcək
11-07-2025, 12:55
Putin uzunmüddətli müharibəyə hazırlaşır
11-07-2025, 08:16
Ryabkov: BRİCS anti-Amerika birliyi deyil
10-07-2025, 23:33
Temmi Bryus: "ABŞ Azərbaycan və Ermənistanın sülh istəyini dəstəkləyir"
10-07-2025, 12:36
Rusiya ordusuna yeni bombardmançılar veriblər
10-07-2025, 11:38
Azərbaycan məktəblərində rus bölmələrinin bağlanması gündəmdə deyil
10-07-2025, 08:35
NATO ilə Rusiya arasında münaqişə riski artır
9-07-2025, 13:20
XİN: "İranın Ermənistandakı səfirinin iddiaları qəbuledilməzdir"
9-07-2025, 13:01
Mərkəz rəhbəri barədə daha bir qərar qəbul edilib
9-07-2025, 12:31
Məhkəmə Bəşir Süleymanlı barədə qərar verib
9-07-2025, 11:23
ABŞ səfirliyi Azərbaycan diplomatlarını təbrik edib
9-07-2025, 09:45
Daha 28 azərbaycanlı Almaniyadan geri qəbul edilib
9-07-2025, 08:33
Tramp: Putindən çoxlu cəfəngiyyat eşidirəm
9-07-2025, 08:27
Lavrov: Fransa və Almaniya liderləri ağıllarını itirib
8-07-2025, 22:41
Ceyhun Bayramov Pakistan XİN başçısı ilə telefonla danışıb
8-07-2025, 17:38
Fazil Mustafaya sui-qəsd işi: təqsirləndirilən şəxslərlə bağlı növbəti qərar verilib
8-07-2025, 14:22
Ermənistanda siyasi gərginlik səngimir
8-07-2025, 13:25
Zahid Oruc: İndi İrəvanın taleyi Bakıda həll olunur
8-07-2025, 12:53
DTX daha bir əməliyyat keçirib
8-07-2025, 09:10
Avropa Rusiyaya qarşı daha sərt tədbirlər görəcək
8-07-2025, 08:55
Polşada Avropanın ən güclü ordusu yarana bilər
7-07-2025, 17:03
Pezeşkian: İsrail mənə sui-qəsdə cəhd etdi, amma...
7-07-2025, 17:03
Rusiyanın fövqəladə hallar naziri Bakıya gəlib
7-07-2025, 16:37
Peskovdan Azərbaycan-Rusiya münasibətləri haqda - Açıqlama
7-07-2025, 12:55
Paşinyan kilsə rəhbərini çevrilişə dəstək verməkdə ittiham edir
7-07-2025, 10:43
İmaməddin Əlimanovun işi üzrə proses başlayıb
7-07-2025, 08:20
Tramp Putinlə danışıqdan məyus olub