00:09 / 13-01-2025
Yardımlıda zəlzələ olub
23:28 / 12-01-2025
İsrail Azərbaycana yeni səfir təyin edib
20:06 / 12-01-2025
Tanınmış teleaparıcı narkotik asılılığından qurtulmağa çalışır
17:05 / 12-01-2025
Burun əməliyyatından sonra komaya düşən qadın ölüb
13:20 / 12-01-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:48 / 12-01-2025
Rusiyada daha bir hava limanı fəaliyyətini dayandırıb
09:10 / 12-01-2025
Sumqayıtda kişi avtomobildə yanaraq ölüb
21:57 / 11-01-2025
Rusiya ABŞ-yə xəbərdarlıq edib
16:22 / 11-01-2025
Azadlıq tələb edən general ekspertizadan imtina edib
15:51 / 11-01-2025
Prezident İlham Əliyev Komitə sədrini təltif edib
12:24 / 11-01-2025
Siyəzəndə oğurluq edənlər tutulublar
11:50 / 11-01-2025
Məşhur rəssamın nəvəsi ilə general arasInda qalmaqal yaranıb
11:34 / 11-01-2025
Bələdiyyə seçkisi: 16128 nəfərin namizədliyi qeydə alınıb
10:47 / 11-01-2025
Zamanın sirri: başqa planetlərdə ilin və günün müddəti nə qədərdir?
10:27 / 11-01-2025
Ərdoğan Azərbaycana səfir təyin edib
23:41 / 10-01-2025
"Tiktoker Fatimə" ev dustaqlığına buraxılıb
23:20 / 10-01-2025
BMT: "Putinlə Tramp arasında istənilən dialoqu alqışlayırıq"
18:43 / 10-01-2025
Gəncə terrorunda valideynlərini itirən şəxs: "İcra başçısı evimizi ikinci dəfə dağıtdı" - Video
17:53 / 10-01-2025
Buraxılış və magistratura imtahanlarının vaxtı açıqlanıb
17:40 / 10-01-2025
Bakıda əməliyyatlar keçirilib, 10 nəfər saxlanılıb
17:28 / 10-01-2025
Müəllif qonorarları ilə bağlı yeni qaydalar təsdiqlənib
17:17 / 10-01-2025
Litva prezidenti Kalininqradı ölkəsinin tarixi hissəsi adlandırıb
17:11 / 10-01-2025
Tramp Qrenlandiyanı seçim qarşısında qoyub
16:52 / 10-01-2025
Cərrah mama-ginekoloq və tibb işçiləri cərimələnib
16:41 / 10-01-2025
Ancelina Coli başqa ölkəyə köçür
16:40 / 10-01-2025
Hakimi təhqir edən koordinator cəzalandırılıb
16:29 / 10-01-2025
Oleq Bakinskinin məhkəməsi başlayıb - Yenilənib
16:26 / 10-01-2025
Şahdəniz yatağında problem yaranıb - Sualtı boru kəmərində
16:20 / 10-01-2025
Si Cinpin Donald Trampın andiçmə mərasiminə kimi göndərir?
10:49 / 08-01-2025
“Kino adamı kimi bir çox şeylər məni qane etmir” - Müsahibə
12:32 / 08-01-2025
Azərbaycanın 3 gəmisi heyətlə birgə girov götürülüb - Rəsmi Bakı nota verib - (Yenilənib)
08:55 / 08-01-2025
Mükafat alan aktrisa qalmaqal yaradıb
14:34 / 08-01-2025
Xalq artisti Ağadadaş Ağayev balta atdığı mühafizəçi ilə barışıb
16:59 / 08-01-2025
“Sumqayıt” Vaqif Cavadovla müqavilə müddətini artırıb
12:54 / 10-01-2025
Samir Şərifov maliyyə naziri vəzifəsindən azad edilib - Yeni təyinat
10:24 / 10-01-2025
Dubay 1 milyon dollarından xəbərsiz şəxsi axtarır - Foto
10:24 / 09-01-2025
Ulduz aktyor yenə "Silah baronu" olacaq
09:36 / 10-01-2025
AMEA prezidentinin oğlu dövlətin pulunu necə talayıb?
09:27 / 09-01-2025
Məşhur aktrisanın evi yanıb
11:27 / 10-01-2025
İrəvana təzyiq artır - Avropa İttifaqı xilasedici kəmər olacaqmı?
16:29 / 10-01-2025
Oleq Bakinskinin məhkəməsi başlayıb - Yenilənib
Brüssel görüşü: sonrakı ssenari necə olacaq?
Tarix: 15-05-2023 18:25 | Bölmə: Siyasət
14 mayda Avropa İttifaqı Şurasının rəhbəri Şarl Mişelin təşkilatçılığı ilə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev və Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan arasında Brüsseldə görüş baş tutdu.
Sayca beşinci olan görüşü iki ölkə arasında münasibətlərin normallaşması, gündəliyin irəliləməsi baxımından faydalı və konstruktiv hesab etmək olar.
9 aylıq fasilə
İlk növbədə onu qeyd etmək lazımdır ki, müxtəlif müdaxilə və pozuculuq cəhdlərinə görə, “Brüssel formatı”nda görüşlər 9 aya yaxın bir müddətdir keçirilmirdi.
Müxtəlif müdaxilə və pozuculuq cəhdi deyərkən, söhbət Fransanın prosesə müdaxiləsindən gedir. Rəsmi Paris hər vəchlə “Brüssel formatı”nda iştirak etmək, sanki onun moderatorluğu ilə təşkil edilibmiş kimi təəssürat yaratmağa çalışırdı. Məhz rəsmi Parisin bu müdaxilələri fonunda Bakı görüşlərdən imtina etmişdi.
Bütün bunlara baxmayaraq 9 aylıq fasilədən sonra “Brüssel formatı”nda görüşlərin yenidən başlaması və əldə edilən nəticələr formatın sülh prosesi üçün ən uyğun olduğunu bir daha sübut edir.
Alma-Ata Bəyannaməsinə sadiqlik
Görüşün ən diqqətçəkən məqamı tərəflərin bir-birinin suverenliyi, ərazi bütövlüyü və beynəlxalq sərhədlərinin qarşılıqlı tanınması, hörmət edilməsi əsasında münasibətlərin normallaşdırılmasının regionda davamlı sülh və sabitliyin təmini üçün yeganə yol olduğunu bəyan etmələridir.
Liderlər 1991-ci ilin Alma-Ata Bəyannaməsinə və Ermənistanın 29,800 kvadrat kilometr və Azərbaycanın 86,600 kvadrat kilometr ərazisinin toxunulmazlığına birmənalı sadiqliklərini təsdiq etdilər.
Prinsip etibarilə rəsmi Bakı Ermənistanın ərazi bütövlüyünə hörmət edir və tanıyır. Eyni qaydada Azərbaycan 1991-ci ilin Alma-Ata Bəyannaməsinə zidd heç nə etməyib. Ermənistan isə Azərbaycan ərazilərinin 20 faizini işğal edərək bu Bəyannaməni pozan tərəf idi.
İndiki məqamda rəsmi Bakının bəyannaməni qəbul edib Ermənistanın ərazi bütövlüyünü tanıması simvolikdir. Lakin Ermənistanın məhz Brüsseldə bunu qəbul etməsi vacibdir. Çünki Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bu dəfə Avropa Birliyi platformasında etiraf etdi.
Ermənistan bundan sonra Azərbaycana ərazi iddiası ilə çıxış etsə və ya sərhəddə gərginlik yaratsa Qərb rəsmi Bakını atacağı addımlara görə asanlıqla tənqid edə bilməyəcək. Çünki Ermənistan Brüsseldə üzərinə götürdüyü öhdəlikləri pozmuş olacaq.
Prinsip etibarilə tərəflərin Alma-Ata Bəyannaməsinə əsaslanması həm də sərhədlərin delimitasiyasını tezləşdirə bilər. Hər halda sərhədlərin delimitasiyasının yekunlaşdırılması danışıqlar vasitəsilə baş tutacaq.
Zəngəzur dəhlizi
Görüşün diqqətçəkən məqamlarından digəri də şübhəsiz, Zəngəzur dəhlizi ilə bağlıdır. Şarl Mişel görüş zamanı tərəflərin regionda nəqliyyat və iqtisadi əlaqələrin bərpası istiqamətində müzakirələrdə irəliləyişə nail olduğunu qeyd edib.
“Bu mövzuda xüsusilə də Naxçıvana və əks istiqamətdə dəmir yolu əlaqəsinin bərpasına dair mövqelər olduqca yaxınlaşıb. Dəmir yolu əlaqələrinin bərpası ilə bağlı modallıqları və konkret qrafik üzrə zəruri inşaat işlərini özündə ehtiva edəcək ümumi razılaşmanın yekunlaşdırılmasına dair müvafiq heyətlərə təlimatlar verilib. Bu işdə tərəflər Ümumdünya Gömrük Təşkilatından dəstək alınmasına dair razılığa gəliblər”.
Bunu bu və ya başqa formada Azərbaycanın təşəbbüsü ilə Zəngəzur dəhlizinin reallaşması ideyasının Avropa Birliyi tərəfindən dəstəklənmiş oldu kimi qiymətləndirmək olar.
Prinsip etibarilə Ermənistan ilə Azərbaycan arasında gərginliyin azalması, əlaqələrin normallaşması Avropa İttifaqının (Aİ) maraqlarına uyğundur. Aİ yaxşı bilir ki, rəsmi Bakının regionda yeni nəqliyyat və enerji layihələri icra etmək kimi planları var. Bu planların icrası önündə ən böyük maneə Ermənistandır.
Yeni enerji layihələrinin icrası Avropanın enerji asılılığından xilası baxımdan olduqca vacibdir. Bu mənada Aİ Zəngəzur dəhlizi məsələsində rəsmi Bakı ilə ortaq maraqlara sahibdir.
Qarabağ ermənilərinin hüquqları
Şarl Mişel görüş zamanı tərəflərin Qarabağda yaşayan ermənilərin hüquqlarından danışdığını qeyd edib. Mişelin dediklərində diqqətçəkən əsas məqam görüş zamanı yalnız Qarabağ ermənilərinin “hüquqları və təhlükəsizliyi”ndən, Bakının bu qrup insanlarla açıq dialoqundan danışmasıdır. Yəni danışıqlar zamanı heç bir statusdan, hətta beynəlxalq mexanizmlərdən söhbət getməyib.
Prinsip etibarilə rəsmi Bakı Qarabağda yaşayan ermənilər ilə dialoqa başlayıb. Bu istiqamətdə Xocalıda bir görüş də təşkil edilib. Hətta növbəti görüş yeri kimi Bakı şəhəri təklif edilib və 3 dəfə müraciət ünvanlayıb. Lakin bu görüşlərdən yayınan erməni tərəfidir.
Rəsmi Bakının bu məsələni beynəlxalq mexanizmlə həll etməsi müzakirə mövzusu belə deyil. Azərbaycanın daxili məsələsi yalnız onu maraqlandırmalıdır.
Brüssel görüşündə bundan öncə olduğu kimi bundan sonra da yalnız Ermənistan-Azərbaycan sülh gündəliyi, münasibətlərin normallaşması müzakirə edilməlidir.
Turan RZAYEV
Politoloq
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 15-05-2023 18:25 | Bölmə: Siyasət
14 mayda Avropa İttifaqı Şurasının rəhbəri Şarl Mişelin təşkilatçılığı ilə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev və Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan arasında Brüsseldə görüş baş tutdu.
Sayca beşinci olan görüşü iki ölkə arasında münasibətlərin normallaşması, gündəliyin irəliləməsi baxımından faydalı və konstruktiv hesab etmək olar.
9 aylıq fasilə
İlk növbədə onu qeyd etmək lazımdır ki, müxtəlif müdaxilə və pozuculuq cəhdlərinə görə, “Brüssel formatı”nda görüşlər 9 aya yaxın bir müddətdir keçirilmirdi.
Müxtəlif müdaxilə və pozuculuq cəhdi deyərkən, söhbət Fransanın prosesə müdaxiləsindən gedir. Rəsmi Paris hər vəchlə “Brüssel formatı”nda iştirak etmək, sanki onun moderatorluğu ilə təşkil edilibmiş kimi təəssürat yaratmağa çalışırdı. Məhz rəsmi Parisin bu müdaxilələri fonunda Bakı görüşlərdən imtina etmişdi.
Bütün bunlara baxmayaraq 9 aylıq fasilədən sonra “Brüssel formatı”nda görüşlərin yenidən başlaması və əldə edilən nəticələr formatın sülh prosesi üçün ən uyğun olduğunu bir daha sübut edir.
Alma-Ata Bəyannaməsinə sadiqlik
Görüşün ən diqqətçəkən məqamı tərəflərin bir-birinin suverenliyi, ərazi bütövlüyü və beynəlxalq sərhədlərinin qarşılıqlı tanınması, hörmət edilməsi əsasında münasibətlərin normallaşdırılmasının regionda davamlı sülh və sabitliyin təmini üçün yeganə yol olduğunu bəyan etmələridir.
Liderlər 1991-ci ilin Alma-Ata Bəyannaməsinə və Ermənistanın 29,800 kvadrat kilometr və Azərbaycanın 86,600 kvadrat kilometr ərazisinin toxunulmazlığına birmənalı sadiqliklərini təsdiq etdilər.
Prinsip etibarilə rəsmi Bakı Ermənistanın ərazi bütövlüyünə hörmət edir və tanıyır. Eyni qaydada Azərbaycan 1991-ci ilin Alma-Ata Bəyannaməsinə zidd heç nə etməyib. Ermənistan isə Azərbaycan ərazilərinin 20 faizini işğal edərək bu Bəyannaməni pozan tərəf idi.
İndiki məqamda rəsmi Bakının bəyannaməni qəbul edib Ermənistanın ərazi bütövlüyünü tanıması simvolikdir. Lakin Ermənistanın məhz Brüsseldə bunu qəbul etməsi vacibdir. Çünki Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bu dəfə Avropa Birliyi platformasında etiraf etdi.
Ermənistan bundan sonra Azərbaycana ərazi iddiası ilə çıxış etsə və ya sərhəddə gərginlik yaratsa Qərb rəsmi Bakını atacağı addımlara görə asanlıqla tənqid edə bilməyəcək. Çünki Ermənistan Brüsseldə üzərinə götürdüyü öhdəlikləri pozmuş olacaq.
Prinsip etibarilə tərəflərin Alma-Ata Bəyannaməsinə əsaslanması həm də sərhədlərin delimitasiyasını tezləşdirə bilər. Hər halda sərhədlərin delimitasiyasının yekunlaşdırılması danışıqlar vasitəsilə baş tutacaq.
Zəngəzur dəhlizi
Görüşün diqqətçəkən məqamlarından digəri də şübhəsiz, Zəngəzur dəhlizi ilə bağlıdır. Şarl Mişel görüş zamanı tərəflərin regionda nəqliyyat və iqtisadi əlaqələrin bərpası istiqamətində müzakirələrdə irəliləyişə nail olduğunu qeyd edib.
“Bu mövzuda xüsusilə də Naxçıvana və əks istiqamətdə dəmir yolu əlaqəsinin bərpasına dair mövqelər olduqca yaxınlaşıb. Dəmir yolu əlaqələrinin bərpası ilə bağlı modallıqları və konkret qrafik üzrə zəruri inşaat işlərini özündə ehtiva edəcək ümumi razılaşmanın yekunlaşdırılmasına dair müvafiq heyətlərə təlimatlar verilib. Bu işdə tərəflər Ümumdünya Gömrük Təşkilatından dəstək alınmasına dair razılığa gəliblər”.
Bunu bu və ya başqa formada Azərbaycanın təşəbbüsü ilə Zəngəzur dəhlizinin reallaşması ideyasının Avropa Birliyi tərəfindən dəstəklənmiş oldu kimi qiymətləndirmək olar.
Prinsip etibarilə Ermənistan ilə Azərbaycan arasında gərginliyin azalması, əlaqələrin normallaşması Avropa İttifaqının (Aİ) maraqlarına uyğundur. Aİ yaxşı bilir ki, rəsmi Bakının regionda yeni nəqliyyat və enerji layihələri icra etmək kimi planları var. Bu planların icrası önündə ən böyük maneə Ermənistandır.
Yeni enerji layihələrinin icrası Avropanın enerji asılılığından xilası baxımdan olduqca vacibdir. Bu mənada Aİ Zəngəzur dəhlizi məsələsində rəsmi Bakı ilə ortaq maraqlara sahibdir.
Qarabağ ermənilərinin hüquqları
Şarl Mişel görüş zamanı tərəflərin Qarabağda yaşayan ermənilərin hüquqlarından danışdığını qeyd edib. Mişelin dediklərində diqqətçəkən əsas məqam görüş zamanı yalnız Qarabağ ermənilərinin “hüquqları və təhlükəsizliyi”ndən, Bakının bu qrup insanlarla açıq dialoqundan danışmasıdır. Yəni danışıqlar zamanı heç bir statusdan, hətta beynəlxalq mexanizmlərdən söhbət getməyib.
Prinsip etibarilə rəsmi Bakı Qarabağda yaşayan ermənilər ilə dialoqa başlayıb. Bu istiqamətdə Xocalıda bir görüş də təşkil edilib. Hətta növbəti görüş yeri kimi Bakı şəhəri təklif edilib və 3 dəfə müraciət ünvanlayıb. Lakin bu görüşlərdən yayınan erməni tərəfidir.
Rəsmi Bakının bu məsələni beynəlxalq mexanizmlə həll etməsi müzakirə mövzusu belə deyil. Azərbaycanın daxili məsələsi yalnız onu maraqlandırmalıdır.
Brüssel görüşündə bundan öncə olduğu kimi bundan sonra da yalnız Ermənistan-Azərbaycan sülh gündəliyi, münasibətlərin normallaşması müzakirə edilməlidir.
Turan RZAYEV
Politoloq
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-01-2025, 11:34
Bələdiyyə seçkisi: 16128 nəfərin namizədliyi qeydə alınıb
10-01-2025, 15:21
İcra başçısının qalmaqallı sabiq müavini seçki mübarizəsindən çəkilib
10-01-2025, 13:59
XİN: "Los Ancelesdəki Baş Konsulluq..."
10-01-2025, 13:07
Əhəd Abıyev: "Hazırda elə trenajordayam"
10-01-2025, 08:44
Moskva-İrəvan münasibətləri tarıma çəkilib
9-01-2025, 22:53
Ermənistanda aclıq başlaya bilər
9-01-2025, 17:02
XİN sözçüsü: "Ermənistan sülhdə maraqlıdırsa..."
9-01-2025, 14:26
BMT Azərbaycan Prezidentinin müraciətini rəsmi sənəd kimi yayıb
9-01-2025, 09:10
Zelenski: “Rusiyanı sülhə “məcbur etmək” lazımdır”
8-01-2025, 17:15
İranyönlü silahlılar Suriyanı tərk edib
8-01-2025, 16:31
MSK sədri: "16148 nəfərin namizədliyi qeydə alınıb"
8-01-2025, 16:00
Bələdiyyə seçkiləri:YAP-ın məşvərətçi səs hüquqlu üzvü təsdiqlənib
8-01-2025, 12:00
Adəm Məmmədov: "Əmimin həbsi barədə açıqlama vermək istəmirəm”
8-01-2025, 10:21
Bələdiyyə seçkiləri: “exit-poll”a sənəd qəbulu müddəti başa çatır
8-01-2025, 08:38
Fələstin BMT Təhlükəsizlik Şurasını ayağa qaldıracaq
8-01-2025, 08:26
ABŞ Qəzzada atəşi niyə dayandırmır?
7-01-2025, 22:37
İranda 901 nəfəri edam ediblər
7-01-2025, 16:21
Lalə Şövkətin oğlu: "Əgər Əvəz bəy partiya istəyirsə..."
7-01-2025, 14:23
Milli Məclisin iclasları gələn həftədən başlayır
6-01-2025, 19:57
Makron: Mask seçkilərə kobud müdaxilələr edir
6-01-2025, 18:44
XİN sözçüsü: "Makronun təxribat dolu açıqlamaları qəbuledilməzdir”
6-01-2025, 18:24
İcra başçısının məktəblini döyən sabiq müavini seçkiyə qatılıb
6-01-2025, 17:10
Yeni hökumət ərəb coğrafiyasında danışıqlar aparır
6-01-2025, 16:26
YAP bələdiyyə seçkilərində ödənişsiz təşviqat hüququndan imtina edib
6-01-2025, 16:17
Bələdiyyə seçkiləri: 16174 nəfərin namizədliyi qeydə alınıb
5-01-2025, 21:52
Polşa XİN başçısı Ceyhun Bayramova zəng edib
1-01-2025, 23:33
Lalə Şövkətin partiyası fəaliyyətini bərpa edib
1-01-2025, 18:43
İlon Mask Zelenskini "soyğunçuluq üzrə çempion" adlandırıb
29-12-2024, 22:23
Azərbaycan XİN başçısının müavini Suriyaya səfər edib - Foto
29-12-2024, 16:29
Milyarder ifrat sağçıları hakimiyyətə gətirməyə çalışır
29-12-2024, 13:11
Milli Məclisin payız sessiyası başa çatıb
29-12-2024, 08:59
Bu gün Gürcüstanın 6-cı prezidenti and içəcək
28-12-2024, 17:12
XİN: "Ermənistanla sülh prosesinin irəlilədilməsi..."
28-12-2024, 14:49
Rusiya vətəndaşlarının Azərbaycanda müvəqqəti qalma müddəti dəyişəcək
28-12-2024, 11:56
Prokuror Bəxtiyar Hacıyevin 11 il azadlıqdan məhrum edilməsini istəyib
27-12-2024, 23:37
Ceyhun Bayramovla Hakan Fidan arasında telefon danışığı olub
27-12-2024, 14:56
Almanlar növbədənkənar seçkilərə gedir - Qərar
27-12-2024, 10:33
Putin: Ukraynaya qarşı daha güclü silahlardan istifadə edəcəyik
26-12-2024, 15:42
Paşinyan eks-prezidentlərlə “şou” təşkil edib - Deputat
26-12-2024, 14:43
Azərbaycan və Gürcüstan XİN başçıları telefonla danışıb
26-12-2024, 12:11
Özbəkistan XİN başçısı Ceyhun Bayramova zəng edib
26-12-2024, 11:43
Murat Nurtleu Ceyhun Bayramova zəng edib
26-12-2024, 10:23
Siyasi partiyalar təyyarə qəzası ilə bağlı bəyanat yayıb
26-12-2024, 08:40
Makron prezident postunu vaxtından əvvəl tərk edə bilər
26-12-2024, 08:20
İsrail ordusu jurnalistləri öldürür
25-12-2024, 08:40
İlon Mask ABŞ-ın növbəti prezidenti ola bilər
25-12-2024, 08:25
Onlar Vaşinqtonda görüşməyəcəklər
24-12-2024, 17:46
Spiker Ukrayna səfiri ilə görüşüb
24-12-2024, 16:30
Bələdiyyə üzvlüyünə namizədliyin irəli sürülməsi müddəti başa çatır
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
