Afrikada hakimiyyət uğrunda savaş qızışır
Tarix: 27-11-2023 12:58 | Bölmə: Dünya
Afrikada hakimiyyət uğrunda savaş qızışır

“Vaqner” muzdlu qrupunun lideri Yevgeni Priqojinin ölümü Mərkəzi Afrika Respublikasının hakimiyyət orqanları ilə muzdluların münasibətlərini pozub.

Reyting.az
“New York Times”ə istinadla xəbər verir ki, Mərkəzi Afrika Respublikasının “Vaqner”lə əməkdaşlıq edən bir neçə dövləti arasındakı gərginlik qitədə muzdlu qrupun gələcəyini sual altında qoyur.

Bildirilir ki, Rusiya Müdafiə Nazirliyi qitədəki təsirini saxlamaqla “Vaqner”in bəzi fəaliyyətini öz üzərinə götürməyə çalışır. Bununla belə, yüksək səviyyəli bir Qərb diplomatı deyib ki, Mərkəzi Afrika Respublikasında “Vaqner”lə bağlı qeyri-müəyyənlik ABŞ və Fransanın Rusiyanın təsirinə qarşı çıxmaq üçün “imkan pəncərəsi” açır.

Üç CAR rəsmisi bildirib ki, Bayden administrasiyası “Vaqner”çilərin azad edilməsi müqabilində təhlükəsizlik yardımı təklif edib.

Məlumata görə, bu yaxınlarda Amerikanın özəl mühafizə firması olan “Bancroft”un nümayəndələri paytaxtda respublika rəsmiləri ilə görüşüblər. Mərkəzi Afrika Respublikasının Prezidenti Faustin-Archange Touadéra-nın təhlükəsizlik üzrə müşaviri Fidel Quangica deyib ki, onun administrasiyası gələn aya qədər ABŞ rəsmilərinə onlarla əməkdaşlıq etməyə hazır olub-olmadığını bildirməlidir.

Dövlət Departamentinin sözçüsü bildirib ki, Birləşmiş Ştatlar Mərkəzi Afrika rəsmilərini “Vaqner” qrupundan müstəqillik əldə etməyə təşviq edir.

Touadera, həmçinin CAR işlərində son illər iştirakı azalan Fransa prezidenti Emmanuel Makron ilə də danışıqlar aparıb.



Qeyd olunur ki, Fransa və Mərkəzi Afrika rəsmiləri hazırda mülki məsələlər üzrə əməkdaşlığın yenilənməsi üçün “Yol xəritəsi” hazırlayırlar. Lakin Qərb ölkələrinin muzdlularla eyni təhlükəsizlik səviyyəsini təklif edə biləcəyi və ya mübarizə aparan Mərkəzi Afrika rəsmilərinin adi “Vaqner” olmadan üsyançı qruplara və digər təhlükəsizlik təhdidlərinə qarşı durmağa hazır olub-olmayacağı hələ də aydın deyil.

Xatırladaq ki, illər boyu “Vaqner” qrupu ciddi təhlükəsizlik taktikalarından, silahlardan və təbliğat kampaniyalarından istifadə edərək CAR rəhbərliyini qoruyub. Bunun müqabilində qızıl, brilyant və taxta hasilatı, habelə mülki şəxslərə qarşı və üsyançı qruplarla toqquşmalarda insan haqlarının kobud şəkildə pozulmasına görə sərfəli güzəştlər alıb. Lakin bir neçə həftə ərzində ondan çox rəsmi və diplomat, həmçinin analitiklər və hüquq müdafiəçiləri ilə müsahibələr yeni mənzərəni ortaya qoyur.

Qeyd edək ki, “Vaqner”in bir çox məmurun vidalaşmaq istədiyi çətin tərəfdaş olduğu deyilirdi. Rusiyanın Banqidəki səfirliyinin sözçüsü Vladislav İlyin bildirib ki, Rusiya “Afrika qitəsinə qayıtmağa” və CAR ilə təhlükəsizlik tərəfdaşlığını davam etdirməyə sadiqdir.

Onu da xatırladaq ki, Rusiya hərbi təlimçiləri 2017-ci ildə Mərkəzi Afrika Respublikasına çağırılıblar, çünki onun zəif təlim keçmiş və kifayət qədər maliyyələşməyən ordusu 2012-ci ildən bu yana onu sıxışdıran üsyançı qruplarla mübarizə aparır. Rusiya bunu SSRİ-nin dağılmasından sonra təsirini itirdiyi bir qitədə öz təsirini bərpa etmək fürsəti sayıb. CAR hökuməti Qərb tərəfdaşlarının tələb etdiyi insan hüquqları və şəffaflıq standartlarına cavab vermədən Rusiyanın dəstəyindən istifadə edə bilib.



İndi “Vaqner”in CAR-da qüdrəti zahirən zəifləsə də, o, hələ də mühüm yer tutur. Gələcəyi uğrunda kölgə mübarizəsi davam etsə də, mindən çox muzdlu və qrupun ən yaxşı əməliyyatçılarından bəziləri ölkədə qalır. Onlar hələ də respublikanın ən böyük qızıl mədəninə nəzarət edir və Tuaderanın ölkə daxilində hərəkətləri zamanı ruslar hələ də onu müşayiət edirlər. Rus təlimatçıları tərəfindən təlim keçmiş və geyimlərində “Vaqner” emblemi olan milli ordunun əsgərləri hələ də hökumət binalarını qoruyur və prezident administrasiyası yaxınlığındakı ərazidə patrul xidməti göstərirlər.

E. KAMAL




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}