Yeni münaqişə Çinin strateji planlarına böyük zərbə vura bilər
Tarix: 19-10-2023 18:52 | Bölmə: Siyasət
Yeni münaqişə Çinin strateji planlarına böyük zərbə vura bilər

Çin Yaxın Şərqdəki münaqişənin genişlənməsində qətiyyən maraqlı deyil. Çünki münqişənin genişlənməsi Çinin iqtisadiyyatına ciddi ziyan vura bilər.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə CNN regiondakı vəziyyətin təhlilində yazıb.

İsrailin HƏMAS-a qarşı müharibəsi Yaxın Şərqdə sabitliyi poza biləcək daha geniş münaqişəyə çevrilmək təhlükəsi ilə üzləşdiyi bir vaxtda, Çin İsrailin hərəkətlərini tənqid edərək onu atəşkəsə çağırıb. Üstəlik, “Holokostdan sonra yəhudilərin bir günlük ən dəhşətli qətliamı” adlandırılan hadisəyə görə Pekin HƏMAS-ı qınamayıb. Eyni zamanda, o, müstəqil Fələstinin yaradılması ideyasını dəstəkləyib.

Qeyd olunur ki, bu mövqe Çinin onilliklər ərzində Fələstin dövlətçiliyinə verdiyi dəstəyə uyğundur, eyni zamanda İsrailin HƏMAS-dan qisas almaq hüququnu güclü şəkildə dəstəkləyən ABŞ-la ciddi fikir ayrılıqlarından qaynaqlanır.

Dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatına sahib olan Çinin enerji ehtiyacının böyük hissəsi Rusiya və Yaxın Şərqdən asılıdır. Onlar həmçinin Çin pulu və infrastruktur ilə bütün dünyada əlaqəni və ticarəti artırmaq üçün iddialı, lakin mübahisəli olan Pekinin “Bir kəmər - bir yol” təşəbbüsünün mühüm hissəsidir.

Qeyd edək ki, Çin dünyanın ən böyük neft idxalçısıdır və neftin 71 faizini xarici ölkələr hesabına təmin edir. Çinin neft idxalının yarıdan çoxu və ya ölkənin ümumi neft istehlakının üçdə birindən bir qədər artığı Yaxın Şərqin hesabına təmin olunur.

Qaz ticarəti də güclüdür. Qətər Çinin ikinci ən böyük mayeləşdirilmiş təbii qaz tədarükçüsüdür və ölkə idxalının dörddə birini təşkil edir. Çin gömrük statistikası göstərir ki, keçən il Yaxın Şərq ölkələrindən LNG idxalı bir il əvvəlkinə nisbətən 75 faiz artıb. Enerji təhlükəsizliyi əhəmiyyətli iqtisadi problemlərlə üzləşən Çin üçün əsas prioritet sabitliyin yaranmasıdır. Çin lideri Si Cinpin sabit enerji təchizatı və təhlükəsizliyin milli inkişaf üçün mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini vurğulayıb.

Yaxın Şərq həm də “Bir kəmər - bir yol” təşəbbüsünün təməl daşıdır. Fudan Universitetinin keçən il nəşr olunan araşdırmasına görə, ərəb və Yaxın Şərq ölkələrinə Çin investisiyaları 2020-ci ilə nisbətən 2021-ci ildə 360 faiz artıb. Eyni dövrdə Çinin regionda tikinti layihələrində iştirakı 116 faiz yüksəlib.

Analitiklərin fikrincə, İsrail və HƏMAS arasındakı müharibə digər ölkələrə də yayılarsa, bu, Çinə böyük zərər verə bilər.

“Çin və ABŞ strateji məqsəd kimi regional sabitliyin qorunub saxlanması zərurətini bölüşürlər. Uzunmüddətli qeyri-sabitlik Yaxın Şərqdə Çin üçün heç bir işin olmaması deməkdir. Təbii ki, Çin bunu arzu etmir”, - Londonda yerləşən qlobal beyin mərkəzi “Chatham House”-nin Yaxın Şərq proqramının əməkdaşı Əhməd Abuduh deyib.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər