21:08 / 29-04-2024
Mehriban Əliyeva Ülviyyə Fətəliyevanı təbrik edib
19:25 / 29-04-2024
Üç ölkə həyəcan təbili çalır: Rusiya GPS siqnallarını pozur!
19:09 / 29-04-2024
Ukrayna Azərbaycana yeni səfir göndərib
19:05 / 29-04-2024
Daha təhlükəli sualtı silahlar istifadəyə verilir - Foto
18:12 / 29-04-2024
Azərbaycanla Ermənistan arasında 35 sərhəd dirəyi quraşdırılıb
18:11 / 29-04-2024
Bakıda beynəlxalq oyun festivalı keçiriləcək
18:09 / 29-04-2024
Sabiq rəis generalı ittiham edir: "800 min manatı ona verdim"
18:01 / 29-04-2024
Stoltenberq: "Ukrayna NATO-ya üzv olmaq yolundadır"
17:41 / 29-04-2024
Tikilməkdə Olan Obyektlərin Müdiriyyəti 3 fəaliyyət istiqaməti olacaq
17:23 / 29-04-2024
Titanikdə batan biznesmenin qızıl saatı rekord qiymətə satılıb
17:23 / 29-04-2024
Əli Əsədov Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyi barədə qərar imzalayıb
17:19 / 29-04-2024
Türk kəşfiyyatı 15 nəfərlik terror qrupunu məhv edib
17:14 / 29-04-2024
Çin lideri Avropaya səfərə hazırlaşır
16:47 / 29-04-2024
ABŞ səfiri Qubanın Qırmızı qəsəbəsində olub
16:43 / 29-04-2024
Şimali Koreya ABŞ-ı Ukraynaya görə ittiham edir
16:20 / 29-04-2024
Paşinyan Putinin andiçmə mərasiminə getməyəcək
16:12 / 29-04-2024
Türkiyənin NATO ilə bağlı qərarı 32 dövlətə çatdırılıb
16:07 / 29-04-2024
Qəzzada can itkisi 34488 nəfərə çatıb
15:55 / 29-04-2024
İsa Qəmbər Müsavat başqanı postuna namizəd olub
15:49 / 29-04-2024
Mərkəz rəhbəri Anar Məmmədli saxlanılıb
15:47 / 29-04-2024
Hakan Fidan ilə Antoni Blinken Ər-Riyadda görüşüb
15:43 / 29-04-2024
Rusiya cəbhədəki böyük itkilərini kompensasiya edə bilmir
15:33 / 29-04-2024
Qazaxıstan: Ermənistan və Azərbaycan xarici işlər nazirlərinin görüşündə vasitəçi kimi çıxış etmirik
15:23 / 29-04-2024
Qarabağ zonasında daha 1245 hektar ərazi minalardan təmizlənib
15:05 / 29-04-2024
Hərbçimiz Qazaxda minaya düşüb - Yenilənib
14:54 / 29-04-2024
Ukrayna ilə bütün keçid məntəqələri blokdan çıxarılıb
14:32 / 29-04-2024
İlham Əliyev Malayziyanın Parlament Senatının prezidentini qəbul edib - (Yenilənib)
14:28 / 29-04-2024
DİM imtahanların vaxtını dəyişib
14:17 / 29-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib) - Foto
17:30 / 26-04-2024
İlham Əliyev Almaniyada tədbirə qatılıb - (Yenilənib) - Fotolar
10:09 / 27-04-2024
Marsdakı "hörümçək sürüsü"nün sirri açılıb - Fotolar
13:07 / 26-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
21:36 / 26-04-2024
Prezident İlham Əliyevin Almaniyaya işgüzar səfəri başa çatıb - Fotolar
10:48 / 25-04-2024
Fatih Terimin komandası darmadağınla uduzub
14:35 / 25-04-2024
Rasim Balayev: "Onlara baş qoşası deyiləm"
18:49 / 27-04-2024
Abşeronda qətl törədilib
07:32 / 26-04-2024
Yəhudi qızın portreti 30 milyon avroya satılıb - Fotolar
15:14 / 26-04-2024
Azərbaycan prezidenti Almaniya kansleri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
09:43 / 25-04-2024
Millimiz bu gün Özbəkistan komandası ilə qarşılaşacaq
22:50 / 27-04-2024
Şair-publisist Namiq Hacıheydərli vəfat edib
20:46 / 26-04-2024
Azərbaycan və Almaniya prezidentləri görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
Pekin Qafqazda ən çox Bakıya etibar edir
Tarix: 23-12-2023 17:28 | Bölmə: Siyasət
Son illər siyasətçilər və beynəlxalq ekspertlər təkqütblü dünya erasının sona çatdığını, hazırda Sovet İttifaqının 1991-ci ildə süquta uğramasından bəri ən ciddi geosiyasi transformasiyaların getdiyini bildirir. Bu transformasiyanın, geosiyasi güc mərkəzlərinin yerini dəyişməsinin səbəbkarı və çoxqütblü dünya nizamını yaradan lokomotiv ölkənin birmənalı olaraq Çin olduğu düşünülür. Həqiqətən də son 20 ildə dünya iqtisadiyyatının əsas artım payı Çinin üzərinə düşür.
Dünya ölkələri supergücə çevrilmiş Çinlə isti, sıx münasibətlər saxlamağa, onun iqtisadi gücündən faydalanmağa çalışır. Amma heç də bütün ölkələrə belə münasibətlər qurmaq müyəssər olmur.
Azərbaycan isə rəsmi Pekinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmuş ölkələr sırasındadır. Bu özünü ötən gün Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə təbrik məktubu ilə də göstərdi.
“Mən Çin ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin inkişafına böyük əhəmiyyət verirəm, ölkələrimizin və xalqlarımızın rifahı naminə ikitərəfli dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək üçün Sizinlə birgə səylərimi davam etdirməyə hazıram”, - deyə Si Cinpin Azərbaycan prezidentinə xüsusi münasibətini məktubda vurğulayıb.
Çin Azərbaycanın Cənubi Qafqazdakı hakim siyasi-iqtisadi rolunu, artan iqtisadi qüdrətini, mühüm nəqliyyat-logistika yolları üzərində yerləşdiyini və enerji daşıyıcıları ilə zəngin olduğunu anlayır.
Ölkəmiz Cənubi Qafqazda Çinin əsas ticarət tərəfdaşıdır. 2022-ci ildə Azərbaycanla Çin arasında ticarət dövriyyəsi 2,2 milyard ABŞ dolları təşkil etmişdisə, bu ilin 9 ayında həmin göstərici ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 50 faiz artıb və bu rəqəmlər artmağa davam edir.
Çox önəmli faktlardan biri ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin üzvü olan yeganə ölkədir. Həqiqətən, ölkəmiz istər Şərqdən Qərbə, istərsə də Şimaldan Cənuba yüklərin daşınmasında vacib beynəlxalq haba çevrilib. Müasir hava limanları, magistral yollar, Bakı-Tbilisi-Qars kimi yeni dəmir yolu xətti və Ələtdə tikilən, ildə 25 milyon tona qədər yük çevirmə imkanı olan Bakı Beynəlxalq Ticarət Limanı Azərbaycanın daxili nəqliyyat infrastrukturunun tam hazır səviyyədə olduğundan xəbər verir. Digər tərəfdən, rəsmi Bakının tranzit daşımalarında əlverişli tarif siyasəti onu digər ölkələrdən cəlbedici şəkildə fərqləndirir.
Bu kontekstdə, Çindən Türkiyəyə, Avropa ölkələrinə və əks istiqamətdə yük daşımalarını nəzərdə tutan, Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsünün tərkib hissəsi olan Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu (Orta Dəhliz) ikitərəfli əməkdaşlıqda əhəmiyyətli yer tutur. Xüsusən, Rusiya-Ukrayna müharibəsindən sonra Azərbaycandan keçən bu nəqliyyat dəhlizinin əhəmiyyəti və rolu artıb.
Çin Avropaya və geriyə yüklərin daşınması üçün ən qısa və səmərəli nəqliyyat marşrutunu Azərbaycandan keçdiyini yaxşı anlayır. Çünki məlumdur ki, Çindən Avropaya mallar göndərilməsi dənizlə orta hesabla 36 gün, Transsibir marşrutu ilə 20 gün, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolundan istifadə edərək, “Orta Dəhliz”lə isə cəmi 12 gün çəkir.
Çinin Azərbaycanla bağlı maraqları olduğu kimi, Azərbaycanın da Çinlə bağlı gözləntiləri var. Bu, iqtisadi sferada xüsusilə qabarıqdır. Azərbaycan Çinin alternativ enerji sahəsində qabaqcıl təcrübəsinin və texnologiyasından yararlanmaq istəyir. Bundan başqa, Çindən öz energetika, nəqliyyat və digər sahələrinə investisiya cəlb etməyə, Çinə daha çox məhsul ixrac etməyə maraq göstərir. Xüsusən də, “yaşıl enerjiyə” keçid dövründə Çinin günəş panelləri və elektrik mühərrikli avtomobil istehsalında dünya lideri olması faktı Azərbaycanın bu ölkə ilə təcrübə mübadiləsini aktuallaşdırır.
Si Cinpinin Azərbaycanla dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək sözləri bu kontekstdə həm də Azərbaycanın geostrateji önəmini bir daha isbat edir.
Amma Çin liderinin Azərbaycana münasibəti təkcə ölkəmizin mövqeyi, nüfuzu ilə deyil, həm də Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev arasında yaranmış səmimi işgüzar münasibətlərdən qaynaqlanır. Dünya praktikasında sirr deyil ki, bir çox halda ölkələr arasında münasibətlərdə onların dövlət rəhbərləri arasında yaranan şəxsi münasibətlər önəmli rol oynayır. Şəxsi münasibətlər gərgin olanda bu ölkələr arasında əlaqələrə də dolayısı ilə sirayət edir, səmimi, mehriban münasibətlər isə əksinə, dövlət arasında yaxınlaşmaya ekstra pozitivlik verir.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Çin lideri Si Cinpinlə həm Çində rəsmi səfərləri zamanı, həm də beynəlxalq tədbirlər zamanı görüşüb. İki ölkə başçısı arasında həmin görüşlər zamanı səmimi münasibətlər yaranıb. Bu münasibətlərin ən bariz nümunəsi 2020-ci ildə dünyanı saran COVID-19 virusu zamanı özünü biruzə verdi. Azərbaycan ilk başlarda peyvəndlərin olmaması səbəbindən böyük çətinliklərlə üzləşdi və bu məsələdə Azərbaycana yardım edən yeganə ölkə Çin oldu. Prezident İlham Əliyev Çin sədri Si Cinpinə yardım ilə bağlı məktub yazmış, məsələyə dərhal cavab verilmiş və peyvəndlərin ilk həcmi - bir milyon doza Azərbaycana təqdim edilmişdi.
Bu amil Si Cinpinlə İlham Əliyev arasında səmimi dostluq münasibətlərinin ölkələrarası ilişkilərə pozitiv təsirinin sadəcə bir nümunəsi idi. İki lideri və ölkəni yaxınlaşdıran daha bir amil siyasi müstəvidə, beynəlxalq tədbirlərdə bir-birinə verdikləri dəstəklə bağlıdır. Çin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü həmişə tanıyıb, rəsmi Bakı da Tayvan məsələsi kontekstində Vahid Çin konsepsiyasını daim dəstəklədiyini bildirib.
Azərbaycanın və Çinin bir-birinə siyasi dəstəyi fonunda xarici siyasət konsepsiyasında yeni geosiyasi “ağa” axtarışında olan Ermənistanın Hindistana yaxınlığı da diqqət çəkir. Azərbaycanın düşünülmüş, uzaqgörən xarici siyasət konsepsiyasından fərqli olaraq, spontan və situativ xarici siyasəti olan Ermənistanın Çinlə gərgin rəqabətdə olan Hindistana üstünlük verməsi onun siyasi konfuzu sayılmalıdır. Belə ki, Hindistanı öz geoiqtisadi prioriteti seçməklə Ermənistan Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsündən kənarda qalır. Bu təşəbbüsdən, “Orta Dəhliz” layihəsindən kənarda qalmaq isə regionun infrastruktur layihələrindən, nəqliyyat arteriyalarından kənarda qalan Ermənistan üçün iqtisadi tənəzzül deməkdir. Çünki özünə müttəfiq seçdiyi Hindistan həmin nəqliyyat layihələrinin yerinə ona alternativ təqdim edəcək iqtisadi gücdə deyil. Bu bir daha Azərbaycanın dünyanın əsas superdövlətlərindən biri olan Çinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmasının müdrik addım olduğunu təsdiqləyir.
Geosiyasi səviyyədə bu gün dünya nizamı Altantik okeanı sahillərindən Sakit okean sahillərinə yönəlir. Yəni, dünyanın geosiyasi və geoiqtisadi ağırlıq mərkəzi ABŞ və Qərbi Avropadan Çinə və Cənubi-Şərqi Asiya regionuna doğru dəyişir. Asiya qitəsi “dünya fabriki” statusundan “dünya istehlakçısı” statusuna keçid edib. Çin, Cənubi Koreya, Yaponiya, Sinqapur ardınca digər ölkələri də aparır.
Son illərdə Çində çoxsaylı külək və günəş stansiyaları qurulub. Paralel olaraq, ölkə daş kömürü də ehtiyat enerji mənbəyi kimi əldə etməyə davam edir, 47 nüvə reaktorunun tikintisini aparır. Çinin iqtisadi hədəflərindən biri xarici ölkələrdən enerji daşıyıcılarından asılılığı azaltmaqdır.
Dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edir. Yaxın onilliklərdə Çinin ABŞ üzərində tam texnoloji üstünlük qazanacağı gözlənilir. Bu, Qərbin sanksiyaları altında olan Çinin “Huawei” şirkətinin çip istehsalına başlamasından tutmuş, “Boeing”ə dünya bazarlarında ciddi rəqib olacaq “C919” sərnişin təyyarələrinin istehsalına başlamasına qədər iqtisadiyyatın fərqli sahələrində özünü büruzə verir. Qərb Çinin istənilən texnoloji irəliləyişini intellektual mülkiyyət oğurluğu adlandıraraq sənaye casusluğu ilə əlaqələndirsə də, bu iddialar Çinin xeyrinə dəyişən siyasi-iqtisadi proseslərin qarşını ala bilmir.
Bu gün Avropa İttifaqında sənaye məhsulları sayılan kimya, elektronika, avtomobil sferalarında Çin şirkətlərinin dominant rola malik olduğunu görə bilərik. Dünyada günəş batareyalarının fərqli komponentlərinin istehsalında Çinin bazardakı payı 70-97 faiz arasında dəyişir.
Bu qədər böyük iqtisadi imkanlara malik ölkə ilə Azərbaycanın sıx münasibətlərdə olması təbii ki ölkəmiz üçün yeni perspektivlər açır.(Mənbə:APA)
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 23-12-2023 17:28 | Bölmə: Siyasət
Son illər siyasətçilər və beynəlxalq ekspertlər təkqütblü dünya erasının sona çatdığını, hazırda Sovet İttifaqının 1991-ci ildə süquta uğramasından bəri ən ciddi geosiyasi transformasiyaların getdiyini bildirir. Bu transformasiyanın, geosiyasi güc mərkəzlərinin yerini dəyişməsinin səbəbkarı və çoxqütblü dünya nizamını yaradan lokomotiv ölkənin birmənalı olaraq Çin olduğu düşünülür. Həqiqətən də son 20 ildə dünya iqtisadiyyatının əsas artım payı Çinin üzərinə düşür.
Dünya ölkələri supergücə çevrilmiş Çinlə isti, sıx münasibətlər saxlamağa, onun iqtisadi gücündən faydalanmağa çalışır. Amma heç də bütün ölkələrə belə münasibətlər qurmaq müyəssər olmur.
Azərbaycan isə rəsmi Pekinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmuş ölkələr sırasındadır. Bu özünü ötən gün Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə təbrik məktubu ilə də göstərdi.
“Mən Çin ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin inkişafına böyük əhəmiyyət verirəm, ölkələrimizin və xalqlarımızın rifahı naminə ikitərəfli dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək üçün Sizinlə birgə səylərimi davam etdirməyə hazıram”, - deyə Si Cinpin Azərbaycan prezidentinə xüsusi münasibətini məktubda vurğulayıb.
Çin Azərbaycanın Cənubi Qafqazdakı hakim siyasi-iqtisadi rolunu, artan iqtisadi qüdrətini, mühüm nəqliyyat-logistika yolları üzərində yerləşdiyini və enerji daşıyıcıları ilə zəngin olduğunu anlayır.
Ölkəmiz Cənubi Qafqazda Çinin əsas ticarət tərəfdaşıdır. 2022-ci ildə Azərbaycanla Çin arasında ticarət dövriyyəsi 2,2 milyard ABŞ dolları təşkil etmişdisə, bu ilin 9 ayında həmin göstərici ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 50 faiz artıb və bu rəqəmlər artmağa davam edir.
Çox önəmli faktlardan biri ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin üzvü olan yeganə ölkədir. Həqiqətən, ölkəmiz istər Şərqdən Qərbə, istərsə də Şimaldan Cənuba yüklərin daşınmasında vacib beynəlxalq haba çevrilib. Müasir hava limanları, magistral yollar, Bakı-Tbilisi-Qars kimi yeni dəmir yolu xətti və Ələtdə tikilən, ildə 25 milyon tona qədər yük çevirmə imkanı olan Bakı Beynəlxalq Ticarət Limanı Azərbaycanın daxili nəqliyyat infrastrukturunun tam hazır səviyyədə olduğundan xəbər verir. Digər tərəfdən, rəsmi Bakının tranzit daşımalarında əlverişli tarif siyasəti onu digər ölkələrdən cəlbedici şəkildə fərqləndirir.
Bu kontekstdə, Çindən Türkiyəyə, Avropa ölkələrinə və əks istiqamətdə yük daşımalarını nəzərdə tutan, Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsünün tərkib hissəsi olan Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu (Orta Dəhliz) ikitərəfli əməkdaşlıqda əhəmiyyətli yer tutur. Xüsusən, Rusiya-Ukrayna müharibəsindən sonra Azərbaycandan keçən bu nəqliyyat dəhlizinin əhəmiyyəti və rolu artıb.
Çin Avropaya və geriyə yüklərin daşınması üçün ən qısa və səmərəli nəqliyyat marşrutunu Azərbaycandan keçdiyini yaxşı anlayır. Çünki məlumdur ki, Çindən Avropaya mallar göndərilməsi dənizlə orta hesabla 36 gün, Transsibir marşrutu ilə 20 gün, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolundan istifadə edərək, “Orta Dəhliz”lə isə cəmi 12 gün çəkir.
Çinin Azərbaycanla bağlı maraqları olduğu kimi, Azərbaycanın da Çinlə bağlı gözləntiləri var. Bu, iqtisadi sferada xüsusilə qabarıqdır. Azərbaycan Çinin alternativ enerji sahəsində qabaqcıl təcrübəsinin və texnologiyasından yararlanmaq istəyir. Bundan başqa, Çindən öz energetika, nəqliyyat və digər sahələrinə investisiya cəlb etməyə, Çinə daha çox məhsul ixrac etməyə maraq göstərir. Xüsusən də, “yaşıl enerjiyə” keçid dövründə Çinin günəş panelləri və elektrik mühərrikli avtomobil istehsalında dünya lideri olması faktı Azərbaycanın bu ölkə ilə təcrübə mübadiləsini aktuallaşdırır.
Si Cinpinin Azərbaycanla dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək sözləri bu kontekstdə həm də Azərbaycanın geostrateji önəmini bir daha isbat edir.
Amma Çin liderinin Azərbaycana münasibəti təkcə ölkəmizin mövqeyi, nüfuzu ilə deyil, həm də Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev arasında yaranmış səmimi işgüzar münasibətlərdən qaynaqlanır. Dünya praktikasında sirr deyil ki, bir çox halda ölkələr arasında münasibətlərdə onların dövlət rəhbərləri arasında yaranan şəxsi münasibətlər önəmli rol oynayır. Şəxsi münasibətlər gərgin olanda bu ölkələr arasında əlaqələrə də dolayısı ilə sirayət edir, səmimi, mehriban münasibətlər isə əksinə, dövlət arasında yaxınlaşmaya ekstra pozitivlik verir.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Çin lideri Si Cinpinlə həm Çində rəsmi səfərləri zamanı, həm də beynəlxalq tədbirlər zamanı görüşüb. İki ölkə başçısı arasında həmin görüşlər zamanı səmimi münasibətlər yaranıb. Bu münasibətlərin ən bariz nümunəsi 2020-ci ildə dünyanı saran COVID-19 virusu zamanı özünü biruzə verdi. Azərbaycan ilk başlarda peyvəndlərin olmaması səbəbindən böyük çətinliklərlə üzləşdi və bu məsələdə Azərbaycana yardım edən yeganə ölkə Çin oldu. Prezident İlham Əliyev Çin sədri Si Cinpinə yardım ilə bağlı məktub yazmış, məsələyə dərhal cavab verilmiş və peyvəndlərin ilk həcmi - bir milyon doza Azərbaycana təqdim edilmişdi.
Bu amil Si Cinpinlə İlham Əliyev arasında səmimi dostluq münasibətlərinin ölkələrarası ilişkilərə pozitiv təsirinin sadəcə bir nümunəsi idi. İki lideri və ölkəni yaxınlaşdıran daha bir amil siyasi müstəvidə, beynəlxalq tədbirlərdə bir-birinə verdikləri dəstəklə bağlıdır. Çin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü həmişə tanıyıb, rəsmi Bakı da Tayvan məsələsi kontekstində Vahid Çin konsepsiyasını daim dəstəklədiyini bildirib.
Azərbaycanın və Çinin bir-birinə siyasi dəstəyi fonunda xarici siyasət konsepsiyasında yeni geosiyasi “ağa” axtarışında olan Ermənistanın Hindistana yaxınlığı da diqqət çəkir. Azərbaycanın düşünülmüş, uzaqgörən xarici siyasət konsepsiyasından fərqli olaraq, spontan və situativ xarici siyasəti olan Ermənistanın Çinlə gərgin rəqabətdə olan Hindistana üstünlük verməsi onun siyasi konfuzu sayılmalıdır. Belə ki, Hindistanı öz geoiqtisadi prioriteti seçməklə Ermənistan Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsündən kənarda qalır. Bu təşəbbüsdən, “Orta Dəhliz” layihəsindən kənarda qalmaq isə regionun infrastruktur layihələrindən, nəqliyyat arteriyalarından kənarda qalan Ermənistan üçün iqtisadi tənəzzül deməkdir. Çünki özünə müttəfiq seçdiyi Hindistan həmin nəqliyyat layihələrinin yerinə ona alternativ təqdim edəcək iqtisadi gücdə deyil. Bu bir daha Azərbaycanın dünyanın əsas superdövlətlərindən biri olan Çinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmasının müdrik addım olduğunu təsdiqləyir.
Geosiyasi səviyyədə bu gün dünya nizamı Altantik okeanı sahillərindən Sakit okean sahillərinə yönəlir. Yəni, dünyanın geosiyasi və geoiqtisadi ağırlıq mərkəzi ABŞ və Qərbi Avropadan Çinə və Cənubi-Şərqi Asiya regionuna doğru dəyişir. Asiya qitəsi “dünya fabriki” statusundan “dünya istehlakçısı” statusuna keçid edib. Çin, Cənubi Koreya, Yaponiya, Sinqapur ardınca digər ölkələri də aparır.
Son illərdə Çində çoxsaylı külək və günəş stansiyaları qurulub. Paralel olaraq, ölkə daş kömürü də ehtiyat enerji mənbəyi kimi əldə etməyə davam edir, 47 nüvə reaktorunun tikintisini aparır. Çinin iqtisadi hədəflərindən biri xarici ölkələrdən enerji daşıyıcılarından asılılığı azaltmaqdır.
Dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edir. Yaxın onilliklərdə Çinin ABŞ üzərində tam texnoloji üstünlük qazanacağı gözlənilir. Bu, Qərbin sanksiyaları altında olan Çinin “Huawei” şirkətinin çip istehsalına başlamasından tutmuş, “Boeing”ə dünya bazarlarında ciddi rəqib olacaq “C919” sərnişin təyyarələrinin istehsalına başlamasına qədər iqtisadiyyatın fərqli sahələrində özünü büruzə verir. Qərb Çinin istənilən texnoloji irəliləyişini intellektual mülkiyyət oğurluğu adlandıraraq sənaye casusluğu ilə əlaqələndirsə də, bu iddialar Çinin xeyrinə dəyişən siyasi-iqtisadi proseslərin qarşını ala bilmir.
Bu gün Avropa İttifaqında sənaye məhsulları sayılan kimya, elektronika, avtomobil sferalarında Çin şirkətlərinin dominant rola malik olduğunu görə bilərik. Dünyada günəş batareyalarının fərqli komponentlərinin istehsalında Çinin bazardakı payı 70-97 faiz arasında dəyişir.
Bu qədər böyük iqtisadi imkanlara malik ölkə ilə Azərbaycanın sıx münasibətlərdə olması təbii ki ölkəmiz üçün yeni perspektivlər açır.(Mənbə:APA)
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 19:09
Ukrayna Azərbaycana yeni səfir göndərib
Bu gün, 16:20
Paşinyan Putinin andiçmə mərasiminə getməyəcək
Bu gün, 15:47
Hakan Fidan ilə Antoni Blinken Ər-Riyadda görüşüb
Bu gün, 15:33
Qazaxıstan: Ermənistan və Azərbaycan xarici işlər nazirlərinin görüşündə vasitəçi kimi çıxış etmirik
Bu gün, 12:15
Nazim Bəydəmirlinin məhkəməsi başlayıb
Bu gün, 09:46
Gürcüstanda etiraz: keçmiş nazir də aksiyada saxlanılıb
26-04-2024, 18:43
Türk dövlətləri parlamentlərinin komitə sədrləri Xankəndi və Şuşaya səfər ediblər - (Yenilənib) - Foto
26-04-2024, 17:58
Ermənistan XİN: "Azərbaycandan sülh sazişinə dair təkliflər almışıq"
26-04-2024, 16:11
Azərbaycanda partiya rəhbəri həbs edilib
26-04-2024, 12:43
Əliyevin tarixi gedişi: Berlinə aparılan “qovluq”da nələr var?
26-04-2024, 12:34
XİN: "Avropa Parlamentinin Azərbaycanla bağlı qətnaməsi əsassızdır"
26-04-2024, 10:02
Avropa Məhkəməsi Azərbaycanı cərimələyib - İki şikayət üzrə
26-04-2024, 08:56
Moskva Avropa Parlamentinə seçkilərə müdaxilə edir?
25-04-2024, 17:55
Papa Fransisk Putinə mesaj göndərib
25-04-2024, 15:50
İspaniya və daha 4 ölkə Fələstin dövlətini tanımağa hazırlaşır
25-04-2024, 15:08
"Azərbaycanda respondentlərin 74,9%-i "TikTok"a məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsini istəyir"
25-04-2024, 12:40
Nüşabə Sadıxlı: "İsa Qəmbər hələ qərarını açıqlamayıb"
24-04-2024, 15:12
Ələsgər Məmmədlinin sağlıq durumu pisləşir
24-04-2024, 12:18
YAP-çı deputat Rəsul Quliyevin müdafiəsinə qalxıb
24-04-2024, 11:42
Müsavat Partiyası növbəti qurultaya hazırlaşır
24-04-2024, 09:45
Yarım milyonluq mənimsəmədə ittiham olunan politoloqla bağlı daha bir qərar çıxarılıb
23-04-2024, 17:14
Paşinyan Ermənistan-Azərbaycan arasında ilk sərhəd dirəyinin fotosunu paylaşıb - Foto
23-04-2024, 15:10
Azadlıq Partiyası ləğv olunub? - Açıqlama
23-04-2024, 15:00
Vüqar Səfərli ilə sabiq icra baçısı əfv üçün müraciət edib
23-04-2024, 14:57
Ceyhun Bayramov Çexiya baş naziri ilə görüşüb
23-04-2024, 10:47
Səadət Bənənyarlı: "Qubad bəyin ev dustaqlığına buraxılmasını yüksək qiymətləndirirəm"
23-04-2024, 10:35
Rəsmi Tehrandan 4 kəndin geri qaytarılmasına reaksiya: "Bu, sülhün bərqərar olması üçün zəruridir"
23-04-2024, 08:42
NATO Polşada nüvə silahı yerləşdirə bilər
23-04-2024, 08:04
Baş katibi gərgin görüşlər gözləyir
22-04-2024, 16:57
Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxılıb
22-04-2024, 16:22
Deputat Cenevrədə Azərbaycanı təmsil edəcək
22-04-2024, 14:28
Malayziya parlamentinin sədri Azərbaycana səfər edəcək
22-04-2024, 13:54
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
22-04-2024, 12:21
Paşinyan delimitasiya komissiyasının nəzdində işçi qrup yaradıb
22-04-2024, 10:39
“Stratfor”: Ermənistanla münasibətlərin normallaşması Türkiyəni Cənubi Qafqazda gücləndirəcək
20-04-2024, 15:44
Ceyhun Bayramov İran səfiri ilə görüşüb
20-04-2024, 09:46
Sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsi separatçı ermənilərin narahatlığına səbəb olub
20-04-2024, 00:37
Hikmət Hacıyev: "Bu, diplomatik və siyasi cəsarətimizin təcəssümüdür"
19-04-2024, 16:00
Ədalət Məhkəməsində Azərbaycanın tələbi ilə ictimai dinləmələr keçirilib
19-04-2024, 15:29
Ceyhun Bayramov Fələstinin baş naziri ilə telefonda müzakirə aparıb
19-04-2024, 15:11
Türkiyə XİN: "İran-İsrail gərginliyi daimi münaqişəyə çevrilə bilər"
19-04-2024, 11:34
Deputat Milli Məclisdə: "Sülhməramlıların Qarabağdan çıxarılması..."
Milli Qəhrəman Pəhlivan Fərzəliyevin oğlu deyir ki, 44 günlük savaşda iştirak etmək arzusu həyata keçməsə də, döyüşlərin şiddətli vaxtında atasının şəhid olduğu Xəzəz dağını ziyarət edə bilib
Şair deyir ki, nə tənqidçiləri qınayır, nə də pul verib onlara tənqid adı altında tərif yazdıranları
Əks-kəşfiyyat xidmətinin sabiq rəhbəri deyir ki, hava hücumu reallaşarsa, itkilər böyük ola bilər
Eyni tamaşada həm Dövşanı, həm də Tülkünü səsləndirən Aygül Ağayeva deyir ki, kuklaçı olmaq çox çətindir
Məhəmməd Şahməmmədli “Apatiya”nı şedevr hesab etmir və filmdə səhvlərin olduğunu deyir
