21:33 / 05-05-2025
Tramp: "Ərdoğanla elə indidən işləməyi səbirsizliklə gözləyirəm"
19:03 / 05-05-2025
Filial direktoru dələduzluq ittihamı ilə həbs edilib
18:48 / 05-05-2025
Qəzzanın bütünlüklə ələ keçirilməsi planı təsdiqlənib
18:05 / 05-05-2025
Azərbaycanla Belarus arasında sənədlər imzalanıb
17:45 / 05-05-2025
Tapança ilə tutulan cərrah: "Özümə gəlməyə çalışıram"
17:43 / 05-05-2025
Paşinyan qərar verməkdə çətinlik çəkir
17:34 / 05-05-2025
Rusiyayönümlü partiya əks-kəşfiyyat xidmətini məhkəməyə verib
17:29 / 05-05-2025
Saxta süd məhsullarının sosial mediada satışının qarşısı alınıb
17:20 / 05-05-2025
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
17:07 / 05-05-2025
Mehriban Əliyeva Mərakeşin xanım Şahzadəsi ilə görüşüb - Fotolar
16:33 / 05-05-2025
Rezidenturaya qəbul imtahanının nəticələri açıqlanıb
16:21 / 05-05-2025
Xarici İşlər Nazirliyinin əsasnaməsi və strukturu təsdiqlənib
16:13 / 05-05-2025
Kəlbəcər sakini meşədə itkin düşüb - Yenilənib
16:07 / 05-05-2025
İlham Əliyev “Feldyeger rabitəsi haqqında” qanuna dəyişiklik edib - Fərman
15:58 / 05-05-2025
Əli Əsədov Belarusun baş naziri ilə görüşüb
15:29 / 05-05-2025
"Talassemiya işi" üzrə təqsirləndirilən şəxslərə hökm oxunub
14:48 / 05-05-2025
Belarusda Azərbaycan Mədəniyyət Günləri keçiriləcək
14:40 / 05-05-2025
İki Qələbə Günü qeyd olunacaq
14:28 / 05-05-2025
Rusiyada internet problemi yaranıb
14:24 / 05-05-2025
Şahzadə Fəxri və Şəhidlər xiyabanlarını ziyarət edib
14:15 / 05-05-2025
Agentlik Penitensiar Xidmətin tenderini ləğv edib
14:06 / 05-05-2025
Kursk yaxınlığındakı bufer zona aktuallığını qoruyur
14:03 / 05-05-2025
"Toplum TV" işi üzrə məhkəmə baxışı təyin olunub
13:56 / 05-05-2025
Robert Köçəryan rus casusu statusuna malikdir
13:42 / 05-05-2025
Simonyan: Rusiya Ermənistana qarşı hibrid müharibə aparır
13:29 / 05-05-2025
Tramp xarici filmlərə 100 faiz rüsum tətbiq edir
13:20 / 05-05-2025
Rusiyayönlü siyasətçi prezident seçkisində qalib gəlib
13:10 / 05-05-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
11:12 / 01-05-2025
Kamran Əliyev yenidən baş prokuror təyin edilir
16:21 / 01-05-2025
Kommunistlər Bakıda 1 May gəzintisinə çıxıblar - Fotolar
15:17 / 01-05-2025
Tələbələr şair Vaqif Bəhmənli ilə görüşüblər - Fotolar
16:12 / 02-05-2025
Bakıda media ilə bağlı forum keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar
09:44 / 02-05-2025
İnsanların yadplanetlilərlə qohumluq əlaqələri araşdırılıb
10:07 / 03-05-2025
Məzahir Pənahovun oğlu hamilə qadına işgəncə verib - (Yenilənib) - Fotolar
09:58 / 03-05-2025
Bakının bəzi küçə və prospektlərində hərəkət tam məhdudlaşdırılacaq
16:58 / 02-05-2025
Zülfüqarov: Ermənistan etməsə, özümüz edəcəyik
23:49 / 02-05-2025
Ermənistanın xarici borcu 2,6 dəfə artıb
21:48 / 02-05-2025
Hikmət Hacıyev beyin mərkəzlərinin rəhbərləri ilə görüşüb
13:42 / 02-05-2025
Rusiyanın şərtləri rədd edilir
13:13 / 02-05-2025
Kreml niyə Ukraynada seçki keçirilməsinə israr edir?
Pekin Qafqazda ən çox Bakıya etibar edir
Tarix: 23-12-2023 17:28 | Bölmə: Siyasət
Son illər siyasətçilər və beynəlxalq ekspertlər təkqütblü dünya erasının sona çatdığını, hazırda Sovet İttifaqının 1991-ci ildə süquta uğramasından bəri ən ciddi geosiyasi transformasiyaların getdiyini bildirir. Bu transformasiyanın, geosiyasi güc mərkəzlərinin yerini dəyişməsinin səbəbkarı və çoxqütblü dünya nizamını yaradan lokomotiv ölkənin birmənalı olaraq Çin olduğu düşünülür. Həqiqətən də son 20 ildə dünya iqtisadiyyatının əsas artım payı Çinin üzərinə düşür.
Dünya ölkələri supergücə çevrilmiş Çinlə isti, sıx münasibətlər saxlamağa, onun iqtisadi gücündən faydalanmağa çalışır. Amma heç də bütün ölkələrə belə münasibətlər qurmaq müyəssər olmur.
Azərbaycan isə rəsmi Pekinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmuş ölkələr sırasındadır. Bu özünü ötən gün Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə təbrik məktubu ilə də göstərdi.
“Mən Çin ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin inkişafına böyük əhəmiyyət verirəm, ölkələrimizin və xalqlarımızın rifahı naminə ikitərəfli dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək üçün Sizinlə birgə səylərimi davam etdirməyə hazıram”, - deyə Si Cinpin Azərbaycan prezidentinə xüsusi münasibətini məktubda vurğulayıb.
Çin Azərbaycanın Cənubi Qafqazdakı hakim siyasi-iqtisadi rolunu, artan iqtisadi qüdrətini, mühüm nəqliyyat-logistika yolları üzərində yerləşdiyini və enerji daşıyıcıları ilə zəngin olduğunu anlayır.
Ölkəmiz Cənubi Qafqazda Çinin əsas ticarət tərəfdaşıdır. 2022-ci ildə Azərbaycanla Çin arasında ticarət dövriyyəsi 2,2 milyard ABŞ dolları təşkil etmişdisə, bu ilin 9 ayında həmin göstərici ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 50 faiz artıb və bu rəqəmlər artmağa davam edir.
Çox önəmli faktlardan biri ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin üzvü olan yeganə ölkədir. Həqiqətən, ölkəmiz istər Şərqdən Qərbə, istərsə də Şimaldan Cənuba yüklərin daşınmasında vacib beynəlxalq haba çevrilib. Müasir hava limanları, magistral yollar, Bakı-Tbilisi-Qars kimi yeni dəmir yolu xətti və Ələtdə tikilən, ildə 25 milyon tona qədər yük çevirmə imkanı olan Bakı Beynəlxalq Ticarət Limanı Azərbaycanın daxili nəqliyyat infrastrukturunun tam hazır səviyyədə olduğundan xəbər verir. Digər tərəfdən, rəsmi Bakının tranzit daşımalarında əlverişli tarif siyasəti onu digər ölkələrdən cəlbedici şəkildə fərqləndirir.
Bu kontekstdə, Çindən Türkiyəyə, Avropa ölkələrinə və əks istiqamətdə yük daşımalarını nəzərdə tutan, Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsünün tərkib hissəsi olan Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu (Orta Dəhliz) ikitərəfli əməkdaşlıqda əhəmiyyətli yer tutur. Xüsusən, Rusiya-Ukrayna müharibəsindən sonra Azərbaycandan keçən bu nəqliyyat dəhlizinin əhəmiyyəti və rolu artıb.
Çin Avropaya və geriyə yüklərin daşınması üçün ən qısa və səmərəli nəqliyyat marşrutunu Azərbaycandan keçdiyini yaxşı anlayır. Çünki məlumdur ki, Çindən Avropaya mallar göndərilməsi dənizlə orta hesabla 36 gün, Transsibir marşrutu ilə 20 gün, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolundan istifadə edərək, “Orta Dəhliz”lə isə cəmi 12 gün çəkir.
Çinin Azərbaycanla bağlı maraqları olduğu kimi, Azərbaycanın da Çinlə bağlı gözləntiləri var. Bu, iqtisadi sferada xüsusilə qabarıqdır. Azərbaycan Çinin alternativ enerji sahəsində qabaqcıl təcrübəsinin və texnologiyasından yararlanmaq istəyir. Bundan başqa, Çindən öz energetika, nəqliyyat və digər sahələrinə investisiya cəlb etməyə, Çinə daha çox məhsul ixrac etməyə maraq göstərir. Xüsusən də, “yaşıl enerjiyə” keçid dövründə Çinin günəş panelləri və elektrik mühərrikli avtomobil istehsalında dünya lideri olması faktı Azərbaycanın bu ölkə ilə təcrübə mübadiləsini aktuallaşdırır.
Si Cinpinin Azərbaycanla dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək sözləri bu kontekstdə həm də Azərbaycanın geostrateji önəmini bir daha isbat edir.
Amma Çin liderinin Azərbaycana münasibəti təkcə ölkəmizin mövqeyi, nüfuzu ilə deyil, həm də Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev arasında yaranmış səmimi işgüzar münasibətlərdən qaynaqlanır. Dünya praktikasında sirr deyil ki, bir çox halda ölkələr arasında münasibətlərdə onların dövlət rəhbərləri arasında yaranan şəxsi münasibətlər önəmli rol oynayır. Şəxsi münasibətlər gərgin olanda bu ölkələr arasında əlaqələrə də dolayısı ilə sirayət edir, səmimi, mehriban münasibətlər isə əksinə, dövlət arasında yaxınlaşmaya ekstra pozitivlik verir.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Çin lideri Si Cinpinlə həm Çində rəsmi səfərləri zamanı, həm də beynəlxalq tədbirlər zamanı görüşüb. İki ölkə başçısı arasında həmin görüşlər zamanı səmimi münasibətlər yaranıb. Bu münasibətlərin ən bariz nümunəsi 2020-ci ildə dünyanı saran COVID-19 virusu zamanı özünü biruzə verdi. Azərbaycan ilk başlarda peyvəndlərin olmaması səbəbindən böyük çətinliklərlə üzləşdi və bu məsələdə Azərbaycana yardım edən yeganə ölkə Çin oldu. Prezident İlham Əliyev Çin sədri Si Cinpinə yardım ilə bağlı məktub yazmış, məsələyə dərhal cavab verilmiş və peyvəndlərin ilk həcmi - bir milyon doza Azərbaycana təqdim edilmişdi.
Bu amil Si Cinpinlə İlham Əliyev arasında səmimi dostluq münasibətlərinin ölkələrarası ilişkilərə pozitiv təsirinin sadəcə bir nümunəsi idi. İki lideri və ölkəni yaxınlaşdıran daha bir amil siyasi müstəvidə, beynəlxalq tədbirlərdə bir-birinə verdikləri dəstəklə bağlıdır. Çin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü həmişə tanıyıb, rəsmi Bakı da Tayvan məsələsi kontekstində Vahid Çin konsepsiyasını daim dəstəklədiyini bildirib.
Azərbaycanın və Çinin bir-birinə siyasi dəstəyi fonunda xarici siyasət konsepsiyasında yeni geosiyasi “ağa” axtarışında olan Ermənistanın Hindistana yaxınlığı da diqqət çəkir. Azərbaycanın düşünülmüş, uzaqgörən xarici siyasət konsepsiyasından fərqli olaraq, spontan və situativ xarici siyasəti olan Ermənistanın Çinlə gərgin rəqabətdə olan Hindistana üstünlük verməsi onun siyasi konfuzu sayılmalıdır. Belə ki, Hindistanı öz geoiqtisadi prioriteti seçməklə Ermənistan Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsündən kənarda qalır. Bu təşəbbüsdən, “Orta Dəhliz” layihəsindən kənarda qalmaq isə regionun infrastruktur layihələrindən, nəqliyyat arteriyalarından kənarda qalan Ermənistan üçün iqtisadi tənəzzül deməkdir. Çünki özünə müttəfiq seçdiyi Hindistan həmin nəqliyyat layihələrinin yerinə ona alternativ təqdim edəcək iqtisadi gücdə deyil. Bu bir daha Azərbaycanın dünyanın əsas superdövlətlərindən biri olan Çinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmasının müdrik addım olduğunu təsdiqləyir.
Geosiyasi səviyyədə bu gün dünya nizamı Altantik okeanı sahillərindən Sakit okean sahillərinə yönəlir. Yəni, dünyanın geosiyasi və geoiqtisadi ağırlıq mərkəzi ABŞ və Qərbi Avropadan Çinə və Cənubi-Şərqi Asiya regionuna doğru dəyişir. Asiya qitəsi “dünya fabriki” statusundan “dünya istehlakçısı” statusuna keçid edib. Çin, Cənubi Koreya, Yaponiya, Sinqapur ardınca digər ölkələri də aparır.
Son illərdə Çində çoxsaylı külək və günəş stansiyaları qurulub. Paralel olaraq, ölkə daş kömürü də ehtiyat enerji mənbəyi kimi əldə etməyə davam edir, 47 nüvə reaktorunun tikintisini aparır. Çinin iqtisadi hədəflərindən biri xarici ölkələrdən enerji daşıyıcılarından asılılığı azaltmaqdır.
Dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edir. Yaxın onilliklərdə Çinin ABŞ üzərində tam texnoloji üstünlük qazanacağı gözlənilir. Bu, Qərbin sanksiyaları altında olan Çinin “Huawei” şirkətinin çip istehsalına başlamasından tutmuş, “Boeing”ə dünya bazarlarında ciddi rəqib olacaq “C919” sərnişin təyyarələrinin istehsalına başlamasına qədər iqtisadiyyatın fərqli sahələrində özünü büruzə verir. Qərb Çinin istənilən texnoloji irəliləyişini intellektual mülkiyyət oğurluğu adlandıraraq sənaye casusluğu ilə əlaqələndirsə də, bu iddialar Çinin xeyrinə dəyişən siyasi-iqtisadi proseslərin qarşını ala bilmir.
Bu gün Avropa İttifaqında sənaye məhsulları sayılan kimya, elektronika, avtomobil sferalarında Çin şirkətlərinin dominant rola malik olduğunu görə bilərik. Dünyada günəş batareyalarının fərqli komponentlərinin istehsalında Çinin bazardakı payı 70-97 faiz arasında dəyişir.
Bu qədər böyük iqtisadi imkanlara malik ölkə ilə Azərbaycanın sıx münasibətlərdə olması təbii ki ölkəmiz üçün yeni perspektivlər açır.(Mənbə:APA)
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 23-12-2023 17:28 | Bölmə: Siyasət
Son illər siyasətçilər və beynəlxalq ekspertlər təkqütblü dünya erasının sona çatdığını, hazırda Sovet İttifaqının 1991-ci ildə süquta uğramasından bəri ən ciddi geosiyasi transformasiyaların getdiyini bildirir. Bu transformasiyanın, geosiyasi güc mərkəzlərinin yerini dəyişməsinin səbəbkarı və çoxqütblü dünya nizamını yaradan lokomotiv ölkənin birmənalı olaraq Çin olduğu düşünülür. Həqiqətən də son 20 ildə dünya iqtisadiyyatının əsas artım payı Çinin üzərinə düşür.
Dünya ölkələri supergücə çevrilmiş Çinlə isti, sıx münasibətlər saxlamağa, onun iqtisadi gücündən faydalanmağa çalışır. Amma heç də bütün ölkələrə belə münasibətlər qurmaq müyəssər olmur.
Azərbaycan isə rəsmi Pekinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmuş ölkələr sırasındadır. Bu özünü ötən gün Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə təbrik məktubu ilə də göstərdi.
“Mən Çin ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin inkişafına böyük əhəmiyyət verirəm, ölkələrimizin və xalqlarımızın rifahı naminə ikitərəfli dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək üçün Sizinlə birgə səylərimi davam etdirməyə hazıram”, - deyə Si Cinpin Azərbaycan prezidentinə xüsusi münasibətini məktubda vurğulayıb.
Çin Azərbaycanın Cənubi Qafqazdakı hakim siyasi-iqtisadi rolunu, artan iqtisadi qüdrətini, mühüm nəqliyyat-logistika yolları üzərində yerləşdiyini və enerji daşıyıcıları ilə zəngin olduğunu anlayır.
Ölkəmiz Cənubi Qafqazda Çinin əsas ticarət tərəfdaşıdır. 2022-ci ildə Azərbaycanla Çin arasında ticarət dövriyyəsi 2,2 milyard ABŞ dolları təşkil etmişdisə, bu ilin 9 ayında həmin göstərici ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 50 faiz artıb və bu rəqəmlər artmağa davam edir.
Çox önəmli faktlardan biri ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin üzvü olan yeganə ölkədir. Həqiqətən, ölkəmiz istər Şərqdən Qərbə, istərsə də Şimaldan Cənuba yüklərin daşınmasında vacib beynəlxalq haba çevrilib. Müasir hava limanları, magistral yollar, Bakı-Tbilisi-Qars kimi yeni dəmir yolu xətti və Ələtdə tikilən, ildə 25 milyon tona qədər yük çevirmə imkanı olan Bakı Beynəlxalq Ticarət Limanı Azərbaycanın daxili nəqliyyat infrastrukturunun tam hazır səviyyədə olduğundan xəbər verir. Digər tərəfdən, rəsmi Bakının tranzit daşımalarında əlverişli tarif siyasəti onu digər ölkələrdən cəlbedici şəkildə fərqləndirir.
Bu kontekstdə, Çindən Türkiyəyə, Avropa ölkələrinə və əks istiqamətdə yük daşımalarını nəzərdə tutan, Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsünün tərkib hissəsi olan Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu (Orta Dəhliz) ikitərəfli əməkdaşlıqda əhəmiyyətli yer tutur. Xüsusən, Rusiya-Ukrayna müharibəsindən sonra Azərbaycandan keçən bu nəqliyyat dəhlizinin əhəmiyyəti və rolu artıb.
Çin Avropaya və geriyə yüklərin daşınması üçün ən qısa və səmərəli nəqliyyat marşrutunu Azərbaycandan keçdiyini yaxşı anlayır. Çünki məlumdur ki, Çindən Avropaya mallar göndərilməsi dənizlə orta hesabla 36 gün, Transsibir marşrutu ilə 20 gün, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolundan istifadə edərək, “Orta Dəhliz”lə isə cəmi 12 gün çəkir.
Çinin Azərbaycanla bağlı maraqları olduğu kimi, Azərbaycanın da Çinlə bağlı gözləntiləri var. Bu, iqtisadi sferada xüsusilə qabarıqdır. Azərbaycan Çinin alternativ enerji sahəsində qabaqcıl təcrübəsinin və texnologiyasından yararlanmaq istəyir. Bundan başqa, Çindən öz energetika, nəqliyyat və digər sahələrinə investisiya cəlb etməyə, Çinə daha çox məhsul ixrac etməyə maraq göstərir. Xüsusən də, “yaşıl enerjiyə” keçid dövründə Çinin günəş panelləri və elektrik mühərrikli avtomobil istehsalında dünya lideri olması faktı Azərbaycanın bu ölkə ilə təcrübə mübadiləsini aktuallaşdırır.
Si Cinpinin Azərbaycanla dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək sözləri bu kontekstdə həm də Azərbaycanın geostrateji önəmini bir daha isbat edir.
Amma Çin liderinin Azərbaycana münasibəti təkcə ölkəmizin mövqeyi, nüfuzu ilə deyil, həm də Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev arasında yaranmış səmimi işgüzar münasibətlərdən qaynaqlanır. Dünya praktikasında sirr deyil ki, bir çox halda ölkələr arasında münasibətlərdə onların dövlət rəhbərləri arasında yaranan şəxsi münasibətlər önəmli rol oynayır. Şəxsi münasibətlər gərgin olanda bu ölkələr arasında əlaqələrə də dolayısı ilə sirayət edir, səmimi, mehriban münasibətlər isə əksinə, dövlət arasında yaxınlaşmaya ekstra pozitivlik verir.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Çin lideri Si Cinpinlə həm Çində rəsmi səfərləri zamanı, həm də beynəlxalq tədbirlər zamanı görüşüb. İki ölkə başçısı arasında həmin görüşlər zamanı səmimi münasibətlər yaranıb. Bu münasibətlərin ən bariz nümunəsi 2020-ci ildə dünyanı saran COVID-19 virusu zamanı özünü biruzə verdi. Azərbaycan ilk başlarda peyvəndlərin olmaması səbəbindən böyük çətinliklərlə üzləşdi və bu məsələdə Azərbaycana yardım edən yeganə ölkə Çin oldu. Prezident İlham Əliyev Çin sədri Si Cinpinə yardım ilə bağlı məktub yazmış, məsələyə dərhal cavab verilmiş və peyvəndlərin ilk həcmi - bir milyon doza Azərbaycana təqdim edilmişdi.
Bu amil Si Cinpinlə İlham Əliyev arasında səmimi dostluq münasibətlərinin ölkələrarası ilişkilərə pozitiv təsirinin sadəcə bir nümunəsi idi. İki lideri və ölkəni yaxınlaşdıran daha bir amil siyasi müstəvidə, beynəlxalq tədbirlərdə bir-birinə verdikləri dəstəklə bağlıdır. Çin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü həmişə tanıyıb, rəsmi Bakı da Tayvan məsələsi kontekstində Vahid Çin konsepsiyasını daim dəstəklədiyini bildirib.
Azərbaycanın və Çinin bir-birinə siyasi dəstəyi fonunda xarici siyasət konsepsiyasında yeni geosiyasi “ağa” axtarışında olan Ermənistanın Hindistana yaxınlığı da diqqət çəkir. Azərbaycanın düşünülmüş, uzaqgörən xarici siyasət konsepsiyasından fərqli olaraq, spontan və situativ xarici siyasəti olan Ermənistanın Çinlə gərgin rəqabətdə olan Hindistana üstünlük verməsi onun siyasi konfuzu sayılmalıdır. Belə ki, Hindistanı öz geoiqtisadi prioriteti seçməklə Ermənistan Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsündən kənarda qalır. Bu təşəbbüsdən, “Orta Dəhliz” layihəsindən kənarda qalmaq isə regionun infrastruktur layihələrindən, nəqliyyat arteriyalarından kənarda qalan Ermənistan üçün iqtisadi tənəzzül deməkdir. Çünki özünə müttəfiq seçdiyi Hindistan həmin nəqliyyat layihələrinin yerinə ona alternativ təqdim edəcək iqtisadi gücdə deyil. Bu bir daha Azərbaycanın dünyanın əsas superdövlətlərindən biri olan Çinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmasının müdrik addım olduğunu təsdiqləyir.
Geosiyasi səviyyədə bu gün dünya nizamı Altantik okeanı sahillərindən Sakit okean sahillərinə yönəlir. Yəni, dünyanın geosiyasi və geoiqtisadi ağırlıq mərkəzi ABŞ və Qərbi Avropadan Çinə və Cənubi-Şərqi Asiya regionuna doğru dəyişir. Asiya qitəsi “dünya fabriki” statusundan “dünya istehlakçısı” statusuna keçid edib. Çin, Cənubi Koreya, Yaponiya, Sinqapur ardınca digər ölkələri də aparır.
Son illərdə Çində çoxsaylı külək və günəş stansiyaları qurulub. Paralel olaraq, ölkə daş kömürü də ehtiyat enerji mənbəyi kimi əldə etməyə davam edir, 47 nüvə reaktorunun tikintisini aparır. Çinin iqtisadi hədəflərindən biri xarici ölkələrdən enerji daşıyıcılarından asılılığı azaltmaqdır.
Dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edir. Yaxın onilliklərdə Çinin ABŞ üzərində tam texnoloji üstünlük qazanacağı gözlənilir. Bu, Qərbin sanksiyaları altında olan Çinin “Huawei” şirkətinin çip istehsalına başlamasından tutmuş, “Boeing”ə dünya bazarlarında ciddi rəqib olacaq “C919” sərnişin təyyarələrinin istehsalına başlamasına qədər iqtisadiyyatın fərqli sahələrində özünü büruzə verir. Qərb Çinin istənilən texnoloji irəliləyişini intellektual mülkiyyət oğurluğu adlandıraraq sənaye casusluğu ilə əlaqələndirsə də, bu iddialar Çinin xeyrinə dəyişən siyasi-iqtisadi proseslərin qarşını ala bilmir.
Bu gün Avropa İttifaqında sənaye məhsulları sayılan kimya, elektronika, avtomobil sferalarında Çin şirkətlərinin dominant rola malik olduğunu görə bilərik. Dünyada günəş batareyalarının fərqli komponentlərinin istehsalında Çinin bazardakı payı 70-97 faiz arasında dəyişir.
Bu qədər böyük iqtisadi imkanlara malik ölkə ilə Azərbaycanın sıx münasibətlərdə olması təbii ki ölkəmiz üçün yeni perspektivlər açır.(Mənbə:APA)
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:20
Rusiyayönlü siyasətçi prezident seçkisində qalib gəlib
Bu gün, 11:11
Vitse-spiker Sloveniyaya gedir
Bu gün, 07:43
Tramp: “Yaxşı danışıqlar apardıq, amma nifrət qalır”
Dünən, 16:27
Ayxan Hacızadə: Rusiya tərəfi qeyri-dost addım atıb
3-05-2025, 19:59
İlham Əliyev Rusiyanın Patriarxı ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
2-05-2025, 21:48
Hikmət Hacıyev beyin mərkəzlərinin rəhbərləri ilə görüşüb
2-05-2025, 17:38
YAP İdarə Heyətinin növbəti iclası keçirilib
2-05-2025, 16:12
Bakıda media ilə bağlı forum keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar
2-05-2025, 15:52
Ramid Namazov: Dövlətimiz istənilən təhdidi dəf etməyə qadirdir
2-05-2025, 08:04
Marko Rubio: Ağ ev Ukraynadan əl çəkməyəcək
1-05-2025, 14:25
Prezidentin Mətbuat Xidmətinin sektor müdiri vəzifədən çıxarılıb
1-05-2025, 13:24
Kamran Əliyevin təyinatına səs verməyən deputatın kiimliyi bilinb
1-05-2025, 12:12
Müdafiə naziri İranı hədələyir
1-05-2025, 11:10
Aİİ Ermənistana qarşı sərt tədbirlər görə bilər
1-05-2025, 10:56
Adəm Məmmədov şikayət verib
1-05-2025, 08:53
Baş nazirin Ukrayna ilə bağlı planı iflasa uğrayıb
1-05-2025, 08:23
Baş nazir: Kiyev danışıqlarda mütləq iştirak etməlidir
30-04-2025, 17:40
Abbas Əliyev Aparat rəhbərinin müavini təyin olunub
30-04-2025, 16:53
Medvedev liderləri və xalqları təhqir edib, söyüş söyüb - Foto
30-04-2025, 15:41
Ceyhun Bayramov Küveyt XİN başçısı ilə görüşüb
30-04-2025, 13:57
Sabiq nazir: "İranın Zəngəzur dəhlizinə mane olacağına inanmıram”
29-04-2025, 19:51
Ceyhun Bayramov Küveytə gedib
29-04-2025, 16:42
Rüfət Səfərovun həbs müddəti uzadılıb
29-04-2025, 13:08
Ermənistan prezidenti: Azərbaycanla hərtərəfli sülh yarada bilərik
29-04-2025, 12:54
İlyas İsmayılovun oğlu: "Meydan Babayevi tanımıram"
29-04-2025, 08:14
Donald Trampın qərarı Si Cinpin üçün əsl hədiyyədir
28-04-2025, 20:57
Bakıda ermənilər hakim qarşısında: Sarkisyanın etirafı nümayiş olunub - (Yenilənib) - Fotolar
28-04-2025, 17:20
Milli Məclisin növbəti iclasının gündəliyi açıqlanıb
28-04-2025, 17:15
Qlobal Cənub QHT Platformasına rəhbərlik Azərbaycana verilib
28-04-2025, 17:09
Putin yeni və təktərəfli atəşkəs elan edib
28-04-2025, 15:04
Deputatın "besedka" açılışı tənqid olunub - Video
28-04-2025, 14:20
Ədalət Partiyası parçalanır - Qarşıdurma
28-04-2025, 11:16
Bakıda Qlobal Cənub QHT Platforması təsis edilib - (Yenilənib) - Fotolar
28-04-2025, 08:18
Pekin Vaşinqtonla tarifləri müzakirə etməyə hazırdır
27-04-2025, 10:50
Tofiq Yaqublu xəstəxanaya köçürülüb
27-04-2025, 09:44
Tramp: Putinin davranışı müharibəni bitirmək istəmədiyini göstərir
26-04-2025, 11:54
Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi Ermənistanın iddialarını rədd edib
25-04-2025, 17:08
Ceyhun Bayramov ATƏT-in Baş katibi ilə görüşüb
25-04-2025, 16:00
Novella Cəfəroğlu: “Hökumətlə işləməyin nəyi pisdir?”
25-04-2025, 13:07
Ceyhun Bayramovla Kaya Kallas arasında geniştərkibli görüş olub
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
