23:29 / 17-09-2025
“Qarabağ” UEFA reytinqində irəliləyib
22:16 / 17-09-2025
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesi başlayır
18:00 / 17-09-2025
1, 3 və 5 qəpikliklər dövriyyədən çıxarılacaq? - Açıqlama
17:54 / 17-09-2025
Prezident Dövlət Proqramını təsdiqləyib
17:50 / 17-09-2025
Maşın alverçiləri həbs olunub - Yarım milyonluq dələduzluq işi
17:44 / 17-09-2025
Fətəli xan Xoyskinin 150 illik yubileyi keçiriləcək - Sərəncam
17:26 / 17-09-2025
Aktyorun adı ilə dələduzluq ediblər
16:59 / 17-09-2025
Məşhur aktrisalar yenidən cadugərlik edəcəklər - Fotolar
16:56 / 17-09-2025
Aİ komissarı Azərbaycana gəlir
16:39 / 17-09-2025
Keçmiş səfirin qızına cinayət işi açılıb
16:27 / 17-09-2025
Qarabağ Universitetinin yataqxanası istifadəyə verilib - Fotolar
16:23 / 17-09-2025
Azərbaycanlı deputatın şirkətinə cinayət işi açılıb
16:02 / 17-09-2025
Bakı metrosunda iş rejimi uzadılıb
15:57 / 17-09-2025
Azərbaycan Kubokunun 2025/2026 mövsümünün püşkü atılıb
15:30 / 17-09-2025
Yağışlı hava sentyabrın 21-dək davam edəcək
15:17 / 17-09-2025
Alim Qasımov: "Arvaddır, boşayıram, yenə alacağam..."
15:01 / 17-09-2025
Vəkil Cavidan Osmanlıya cinayət işi açılıb
14:49 / 17-09-2025
Azərbaycanlı diaspor sədrinin vətəndaşlığı ləğv edilib
14:27 / 17-09-2025
Toxunuş qızılın kütləsini azaldır
14:00 / 17-09-2025
Müdafiə nazirinin mərhum müavininin cinayət işi üzrə məhkəmə yekunlaşıb
14:00 / 17-09-2025
Rusiya Ukraynanın nəqliyyat arteriyalarını sıradan çıxarmaq istəyir
13:54 / 17-09-2025
Məhkəmə hüquq müdafiəçisi barəsində qərar verib
13:49 / 17-09-2025
"Bakı Kart"a digər şəxs rəhbərlik edəcək
13:44 / 17-09-2025
"Azərpoçt"un adından saxta mesajlar yayılır
13:23 / 17-09-2025
Cəlaloğlu: Regionumuzun gələcək taleyi bu seçkilərdən asılıdır
13:18 / 17-09-2025
"Qarabağ" Çempionlar Liqasında "Barselona"nın nailiyyətini təkrarlayıb
13:03 / 17-09-2025
Ceyms Kemeron "Terminator 7" üzərində işləyir
12:47 / 17-09-2025
Sabah bəzi rayonlara leysan yağacaq - Proqnoz
12:44 / 17-09-2025
Rusların aldadaraq müharibəyə gətirdiyi keniyalı əsir düşüb
12:43 / 17-09-2025
Bir neçə qurum onlayn rejimə keçib - Siyahı
13:31 / 16-09-2025
Zülfüqarov: Xankəndidə terror törətməklə bir neçə məqsədə çatmaq istəyiblər
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
23:44 / 12-09-2025
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
15:37 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
13:50 / 14-09-2025
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
13:02 / 15-09-2025
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
13:17 / 14-09-2025
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
15:11 / 15-09-2025
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
13:27 / 13-09-2025
İlk köç karvanı Xocalının Seyidbəyli kəndinə çatıb - (Yenilənib)
00:04 / 16-09-2025
Qurban Qurbanov: “Benfika” ilə oyuna yaxşı hazırlaşa bilmədik”
Pekin Qafqazda ən çox Bakıya etibar edir
Tarix: 23-12-2023 17:28 | Bölmə: Siyasət
Son illər siyasətçilər və beynəlxalq ekspertlər təkqütblü dünya erasının sona çatdığını, hazırda Sovet İttifaqının 1991-ci ildə süquta uğramasından bəri ən ciddi geosiyasi transformasiyaların getdiyini bildirir. Bu transformasiyanın, geosiyasi güc mərkəzlərinin yerini dəyişməsinin səbəbkarı və çoxqütblü dünya nizamını yaradan lokomotiv ölkənin birmənalı olaraq Çin olduğu düşünülür. Həqiqətən də son 20 ildə dünya iqtisadiyyatının əsas artım payı Çinin üzərinə düşür.
Dünya ölkələri supergücə çevrilmiş Çinlə isti, sıx münasibətlər saxlamağa, onun iqtisadi gücündən faydalanmağa çalışır. Amma heç də bütün ölkələrə belə münasibətlər qurmaq müyəssər olmur.
Azərbaycan isə rəsmi Pekinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmuş ölkələr sırasındadır. Bu özünü ötən gün Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə təbrik məktubu ilə də göstərdi.
“Mən Çin ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin inkişafına böyük əhəmiyyət verirəm, ölkələrimizin və xalqlarımızın rifahı naminə ikitərəfli dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək üçün Sizinlə birgə səylərimi davam etdirməyə hazıram”, - deyə Si Cinpin Azərbaycan prezidentinə xüsusi münasibətini məktubda vurğulayıb.
Çin Azərbaycanın Cənubi Qafqazdakı hakim siyasi-iqtisadi rolunu, artan iqtisadi qüdrətini, mühüm nəqliyyat-logistika yolları üzərində yerləşdiyini və enerji daşıyıcıları ilə zəngin olduğunu anlayır.
Ölkəmiz Cənubi Qafqazda Çinin əsas ticarət tərəfdaşıdır. 2022-ci ildə Azərbaycanla Çin arasında ticarət dövriyyəsi 2,2 milyard ABŞ dolları təşkil etmişdisə, bu ilin 9 ayında həmin göstərici ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 50 faiz artıb və bu rəqəmlər artmağa davam edir.
Çox önəmli faktlardan biri ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin üzvü olan yeganə ölkədir. Həqiqətən, ölkəmiz istər Şərqdən Qərbə, istərsə də Şimaldan Cənuba yüklərin daşınmasında vacib beynəlxalq haba çevrilib. Müasir hava limanları, magistral yollar, Bakı-Tbilisi-Qars kimi yeni dəmir yolu xətti və Ələtdə tikilən, ildə 25 milyon tona qədər yük çevirmə imkanı olan Bakı Beynəlxalq Ticarət Limanı Azərbaycanın daxili nəqliyyat infrastrukturunun tam hazır səviyyədə olduğundan xəbər verir. Digər tərəfdən, rəsmi Bakının tranzit daşımalarında əlverişli tarif siyasəti onu digər ölkələrdən cəlbedici şəkildə fərqləndirir.
Bu kontekstdə, Çindən Türkiyəyə, Avropa ölkələrinə və əks istiqamətdə yük daşımalarını nəzərdə tutan, Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsünün tərkib hissəsi olan Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu (Orta Dəhliz) ikitərəfli əməkdaşlıqda əhəmiyyətli yer tutur. Xüsusən, Rusiya-Ukrayna müharibəsindən sonra Azərbaycandan keçən bu nəqliyyat dəhlizinin əhəmiyyəti və rolu artıb.
Çin Avropaya və geriyə yüklərin daşınması üçün ən qısa və səmərəli nəqliyyat marşrutunu Azərbaycandan keçdiyini yaxşı anlayır. Çünki məlumdur ki, Çindən Avropaya mallar göndərilməsi dənizlə orta hesabla 36 gün, Transsibir marşrutu ilə 20 gün, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolundan istifadə edərək, “Orta Dəhliz”lə isə cəmi 12 gün çəkir.
Çinin Azərbaycanla bağlı maraqları olduğu kimi, Azərbaycanın da Çinlə bağlı gözləntiləri var. Bu, iqtisadi sferada xüsusilə qabarıqdır. Azərbaycan Çinin alternativ enerji sahəsində qabaqcıl təcrübəsinin və texnologiyasından yararlanmaq istəyir. Bundan başqa, Çindən öz energetika, nəqliyyat və digər sahələrinə investisiya cəlb etməyə, Çinə daha çox məhsul ixrac etməyə maraq göstərir. Xüsusən də, “yaşıl enerjiyə” keçid dövründə Çinin günəş panelləri və elektrik mühərrikli avtomobil istehsalında dünya lideri olması faktı Azərbaycanın bu ölkə ilə təcrübə mübadiləsini aktuallaşdırır.
Si Cinpinin Azərbaycanla dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək sözləri bu kontekstdə həm də Azərbaycanın geostrateji önəmini bir daha isbat edir.
Amma Çin liderinin Azərbaycana münasibəti təkcə ölkəmizin mövqeyi, nüfuzu ilə deyil, həm də Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev arasında yaranmış səmimi işgüzar münasibətlərdən qaynaqlanır. Dünya praktikasında sirr deyil ki, bir çox halda ölkələr arasında münasibətlərdə onların dövlət rəhbərləri arasında yaranan şəxsi münasibətlər önəmli rol oynayır. Şəxsi münasibətlər gərgin olanda bu ölkələr arasında əlaqələrə də dolayısı ilə sirayət edir, səmimi, mehriban münasibətlər isə əksinə, dövlət arasında yaxınlaşmaya ekstra pozitivlik verir.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Çin lideri Si Cinpinlə həm Çində rəsmi səfərləri zamanı, həm də beynəlxalq tədbirlər zamanı görüşüb. İki ölkə başçısı arasında həmin görüşlər zamanı səmimi münasibətlər yaranıb. Bu münasibətlərin ən bariz nümunəsi 2020-ci ildə dünyanı saran COVID-19 virusu zamanı özünü biruzə verdi. Azərbaycan ilk başlarda peyvəndlərin olmaması səbəbindən böyük çətinliklərlə üzləşdi və bu məsələdə Azərbaycana yardım edən yeganə ölkə Çin oldu. Prezident İlham Əliyev Çin sədri Si Cinpinə yardım ilə bağlı məktub yazmış, məsələyə dərhal cavab verilmiş və peyvəndlərin ilk həcmi - bir milyon doza Azərbaycana təqdim edilmişdi.
Bu amil Si Cinpinlə İlham Əliyev arasında səmimi dostluq münasibətlərinin ölkələrarası ilişkilərə pozitiv təsirinin sadəcə bir nümunəsi idi. İki lideri və ölkəni yaxınlaşdıran daha bir amil siyasi müstəvidə, beynəlxalq tədbirlərdə bir-birinə verdikləri dəstəklə bağlıdır. Çin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü həmişə tanıyıb, rəsmi Bakı da Tayvan məsələsi kontekstində Vahid Çin konsepsiyasını daim dəstəklədiyini bildirib.
Azərbaycanın və Çinin bir-birinə siyasi dəstəyi fonunda xarici siyasət konsepsiyasında yeni geosiyasi “ağa” axtarışında olan Ermənistanın Hindistana yaxınlığı da diqqət çəkir. Azərbaycanın düşünülmüş, uzaqgörən xarici siyasət konsepsiyasından fərqli olaraq, spontan və situativ xarici siyasəti olan Ermənistanın Çinlə gərgin rəqabətdə olan Hindistana üstünlük verməsi onun siyasi konfuzu sayılmalıdır. Belə ki, Hindistanı öz geoiqtisadi prioriteti seçməklə Ermənistan Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsündən kənarda qalır. Bu təşəbbüsdən, “Orta Dəhliz” layihəsindən kənarda qalmaq isə regionun infrastruktur layihələrindən, nəqliyyat arteriyalarından kənarda qalan Ermənistan üçün iqtisadi tənəzzül deməkdir. Çünki özünə müttəfiq seçdiyi Hindistan həmin nəqliyyat layihələrinin yerinə ona alternativ təqdim edəcək iqtisadi gücdə deyil. Bu bir daha Azərbaycanın dünyanın əsas superdövlətlərindən biri olan Çinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmasının müdrik addım olduğunu təsdiqləyir.
Geosiyasi səviyyədə bu gün dünya nizamı Altantik okeanı sahillərindən Sakit okean sahillərinə yönəlir. Yəni, dünyanın geosiyasi və geoiqtisadi ağırlıq mərkəzi ABŞ və Qərbi Avropadan Çinə və Cənubi-Şərqi Asiya regionuna doğru dəyişir. Asiya qitəsi “dünya fabriki” statusundan “dünya istehlakçısı” statusuna keçid edib. Çin, Cənubi Koreya, Yaponiya, Sinqapur ardınca digər ölkələri də aparır.
Son illərdə Çində çoxsaylı külək və günəş stansiyaları qurulub. Paralel olaraq, ölkə daş kömürü də ehtiyat enerji mənbəyi kimi əldə etməyə davam edir, 47 nüvə reaktorunun tikintisini aparır. Çinin iqtisadi hədəflərindən biri xarici ölkələrdən enerji daşıyıcılarından asılılığı azaltmaqdır.
Dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edir. Yaxın onilliklərdə Çinin ABŞ üzərində tam texnoloji üstünlük qazanacağı gözlənilir. Bu, Qərbin sanksiyaları altında olan Çinin “Huawei” şirkətinin çip istehsalına başlamasından tutmuş, “Boeing”ə dünya bazarlarında ciddi rəqib olacaq “C919” sərnişin təyyarələrinin istehsalına başlamasına qədər iqtisadiyyatın fərqli sahələrində özünü büruzə verir. Qərb Çinin istənilən texnoloji irəliləyişini intellektual mülkiyyət oğurluğu adlandıraraq sənaye casusluğu ilə əlaqələndirsə də, bu iddialar Çinin xeyrinə dəyişən siyasi-iqtisadi proseslərin qarşını ala bilmir.
Bu gün Avropa İttifaqında sənaye məhsulları sayılan kimya, elektronika, avtomobil sferalarında Çin şirkətlərinin dominant rola malik olduğunu görə bilərik. Dünyada günəş batareyalarının fərqli komponentlərinin istehsalında Çinin bazardakı payı 70-97 faiz arasında dəyişir.
Bu qədər böyük iqtisadi imkanlara malik ölkə ilə Azərbaycanın sıx münasibətlərdə olması təbii ki ölkəmiz üçün yeni perspektivlər açır.(Mənbə:APA)
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 23-12-2023 17:28 | Bölmə: Siyasət
Son illər siyasətçilər və beynəlxalq ekspertlər təkqütblü dünya erasının sona çatdığını, hazırda Sovet İttifaqının 1991-ci ildə süquta uğramasından bəri ən ciddi geosiyasi transformasiyaların getdiyini bildirir. Bu transformasiyanın, geosiyasi güc mərkəzlərinin yerini dəyişməsinin səbəbkarı və çoxqütblü dünya nizamını yaradan lokomotiv ölkənin birmənalı olaraq Çin olduğu düşünülür. Həqiqətən də son 20 ildə dünya iqtisadiyyatının əsas artım payı Çinin üzərinə düşür.
Dünya ölkələri supergücə çevrilmiş Çinlə isti, sıx münasibətlər saxlamağa, onun iqtisadi gücündən faydalanmağa çalışır. Amma heç də bütün ölkələrə belə münasibətlər qurmaq müyəssər olmur.
Azərbaycan isə rəsmi Pekinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmuş ölkələr sırasındadır. Bu özünü ötən gün Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə təbrik məktubu ilə də göstərdi.
“Mən Çin ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin inkişafına böyük əhəmiyyət verirəm, ölkələrimizin və xalqlarımızın rifahı naminə ikitərəfli dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək üçün Sizinlə birgə səylərimi davam etdirməyə hazıram”, - deyə Si Cinpin Azərbaycan prezidentinə xüsusi münasibətini məktubda vurğulayıb.
Çin Azərbaycanın Cənubi Qafqazdakı hakim siyasi-iqtisadi rolunu, artan iqtisadi qüdrətini, mühüm nəqliyyat-logistika yolları üzərində yerləşdiyini və enerji daşıyıcıları ilə zəngin olduğunu anlayır.
Ölkəmiz Cənubi Qafqazda Çinin əsas ticarət tərəfdaşıdır. 2022-ci ildə Azərbaycanla Çin arasında ticarət dövriyyəsi 2,2 milyard ABŞ dolları təşkil etmişdisə, bu ilin 9 ayında həmin göstərici ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 50 faiz artıb və bu rəqəmlər artmağa davam edir.
Çox önəmli faktlardan biri ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin üzvü olan yeganə ölkədir. Həqiqətən, ölkəmiz istər Şərqdən Qərbə, istərsə də Şimaldan Cənuba yüklərin daşınmasında vacib beynəlxalq haba çevrilib. Müasir hava limanları, magistral yollar, Bakı-Tbilisi-Qars kimi yeni dəmir yolu xətti və Ələtdə tikilən, ildə 25 milyon tona qədər yük çevirmə imkanı olan Bakı Beynəlxalq Ticarət Limanı Azərbaycanın daxili nəqliyyat infrastrukturunun tam hazır səviyyədə olduğundan xəbər verir. Digər tərəfdən, rəsmi Bakının tranzit daşımalarında əlverişli tarif siyasəti onu digər ölkələrdən cəlbedici şəkildə fərqləndirir.
Bu kontekstdə, Çindən Türkiyəyə, Avropa ölkələrinə və əks istiqamətdə yük daşımalarını nəzərdə tutan, Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsünün tərkib hissəsi olan Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu (Orta Dəhliz) ikitərəfli əməkdaşlıqda əhəmiyyətli yer tutur. Xüsusən, Rusiya-Ukrayna müharibəsindən sonra Azərbaycandan keçən bu nəqliyyat dəhlizinin əhəmiyyəti və rolu artıb.
Çin Avropaya və geriyə yüklərin daşınması üçün ən qısa və səmərəli nəqliyyat marşrutunu Azərbaycandan keçdiyini yaxşı anlayır. Çünki məlumdur ki, Çindən Avropaya mallar göndərilməsi dənizlə orta hesabla 36 gün, Transsibir marşrutu ilə 20 gün, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolundan istifadə edərək, “Orta Dəhliz”lə isə cəmi 12 gün çəkir.
Çinin Azərbaycanla bağlı maraqları olduğu kimi, Azərbaycanın da Çinlə bağlı gözləntiləri var. Bu, iqtisadi sferada xüsusilə qabarıqdır. Azərbaycan Çinin alternativ enerji sahəsində qabaqcıl təcrübəsinin və texnologiyasından yararlanmaq istəyir. Bundan başqa, Çindən öz energetika, nəqliyyat və digər sahələrinə investisiya cəlb etməyə, Çinə daha çox məhsul ixrac etməyə maraq göstərir. Xüsusən də, “yaşıl enerjiyə” keçid dövründə Çinin günəş panelləri və elektrik mühərrikli avtomobil istehsalında dünya lideri olması faktı Azərbaycanın bu ölkə ilə təcrübə mübadiləsini aktuallaşdırır.
Si Cinpinin Azərbaycanla dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək sözləri bu kontekstdə həm də Azərbaycanın geostrateji önəmini bir daha isbat edir.
Amma Çin liderinin Azərbaycana münasibəti təkcə ölkəmizin mövqeyi, nüfuzu ilə deyil, həm də Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev arasında yaranmış səmimi işgüzar münasibətlərdən qaynaqlanır. Dünya praktikasında sirr deyil ki, bir çox halda ölkələr arasında münasibətlərdə onların dövlət rəhbərləri arasında yaranan şəxsi münasibətlər önəmli rol oynayır. Şəxsi münasibətlər gərgin olanda bu ölkələr arasında əlaqələrə də dolayısı ilə sirayət edir, səmimi, mehriban münasibətlər isə əksinə, dövlət arasında yaxınlaşmaya ekstra pozitivlik verir.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Çin lideri Si Cinpinlə həm Çində rəsmi səfərləri zamanı, həm də beynəlxalq tədbirlər zamanı görüşüb. İki ölkə başçısı arasında həmin görüşlər zamanı səmimi münasibətlər yaranıb. Bu münasibətlərin ən bariz nümunəsi 2020-ci ildə dünyanı saran COVID-19 virusu zamanı özünü biruzə verdi. Azərbaycan ilk başlarda peyvəndlərin olmaması səbəbindən böyük çətinliklərlə üzləşdi və bu məsələdə Azərbaycana yardım edən yeganə ölkə Çin oldu. Prezident İlham Əliyev Çin sədri Si Cinpinə yardım ilə bağlı məktub yazmış, məsələyə dərhal cavab verilmiş və peyvəndlərin ilk həcmi - bir milyon doza Azərbaycana təqdim edilmişdi.
Bu amil Si Cinpinlə İlham Əliyev arasında səmimi dostluq münasibətlərinin ölkələrarası ilişkilərə pozitiv təsirinin sadəcə bir nümunəsi idi. İki lideri və ölkəni yaxınlaşdıran daha bir amil siyasi müstəvidə, beynəlxalq tədbirlərdə bir-birinə verdikləri dəstəklə bağlıdır. Çin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü həmişə tanıyıb, rəsmi Bakı da Tayvan məsələsi kontekstində Vahid Çin konsepsiyasını daim dəstəklədiyini bildirib.
Azərbaycanın və Çinin bir-birinə siyasi dəstəyi fonunda xarici siyasət konsepsiyasında yeni geosiyasi “ağa” axtarışında olan Ermənistanın Hindistana yaxınlığı da diqqət çəkir. Azərbaycanın düşünülmüş, uzaqgörən xarici siyasət konsepsiyasından fərqli olaraq, spontan və situativ xarici siyasəti olan Ermənistanın Çinlə gərgin rəqabətdə olan Hindistana üstünlük verməsi onun siyasi konfuzu sayılmalıdır. Belə ki, Hindistanı öz geoiqtisadi prioriteti seçməklə Ermənistan Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsündən kənarda qalır. Bu təşəbbüsdən, “Orta Dəhliz” layihəsindən kənarda qalmaq isə regionun infrastruktur layihələrindən, nəqliyyat arteriyalarından kənarda qalan Ermənistan üçün iqtisadi tənəzzül deməkdir. Çünki özünə müttəfiq seçdiyi Hindistan həmin nəqliyyat layihələrinin yerinə ona alternativ təqdim edəcək iqtisadi gücdə deyil. Bu bir daha Azərbaycanın dünyanın əsas superdövlətlərindən biri olan Çinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmasının müdrik addım olduğunu təsdiqləyir.
Geosiyasi səviyyədə bu gün dünya nizamı Altantik okeanı sahillərindən Sakit okean sahillərinə yönəlir. Yəni, dünyanın geosiyasi və geoiqtisadi ağırlıq mərkəzi ABŞ və Qərbi Avropadan Çinə və Cənubi-Şərqi Asiya regionuna doğru dəyişir. Asiya qitəsi “dünya fabriki” statusundan “dünya istehlakçısı” statusuna keçid edib. Çin, Cənubi Koreya, Yaponiya, Sinqapur ardınca digər ölkələri də aparır.
Son illərdə Çində çoxsaylı külək və günəş stansiyaları qurulub. Paralel olaraq, ölkə daş kömürü də ehtiyat enerji mənbəyi kimi əldə etməyə davam edir, 47 nüvə reaktorunun tikintisini aparır. Çinin iqtisadi hədəflərindən biri xarici ölkələrdən enerji daşıyıcılarından asılılığı azaltmaqdır.
Dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edir. Yaxın onilliklərdə Çinin ABŞ üzərində tam texnoloji üstünlük qazanacağı gözlənilir. Bu, Qərbin sanksiyaları altında olan Çinin “Huawei” şirkətinin çip istehsalına başlamasından tutmuş, “Boeing”ə dünya bazarlarında ciddi rəqib olacaq “C919” sərnişin təyyarələrinin istehsalına başlamasına qədər iqtisadiyyatın fərqli sahələrində özünü büruzə verir. Qərb Çinin istənilən texnoloji irəliləyişini intellektual mülkiyyət oğurluğu adlandıraraq sənaye casusluğu ilə əlaqələndirsə də, bu iddialar Çinin xeyrinə dəyişən siyasi-iqtisadi proseslərin qarşını ala bilmir.
Bu gün Avropa İttifaqında sənaye məhsulları sayılan kimya, elektronika, avtomobil sferalarında Çin şirkətlərinin dominant rola malik olduğunu görə bilərik. Dünyada günəş batareyalarının fərqli komponentlərinin istehsalında Çinin bazardakı payı 70-97 faiz arasında dəyişir.
Bu qədər böyük iqtisadi imkanlara malik ölkə ilə Azərbaycanın sıx münasibətlərdə olması təbii ki ölkəmiz üçün yeni perspektivlər açır.(Mənbə:APA)
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:23
Azərbaycanlı deputatın şirkətinə cinayət işi açılıb
Bu gün, 14:49
Azərbaycanlı diaspor sədrinin vətəndaşlığı ləğv edilib
Bu gün, 10:21
Çinə qarşı sanksiyaları gücləndirməyi planlaşdırırlar
Bu gün, 10:07
Deputat: Məhkəmə qərarlarının 50 faizi icra olunmur
Bu gün, 09:36
Tramp Böyük Britaniyaya ikinci dövlət səfərinə gəlib
Dünən, 22:31
Vardanyan Paşinyan, Minsk qrupu üzvləri və BQXK nümayəndələrinin dindirilməsini istəyir
Dünən, 11:39
Paşinyanı impiçment etmək istəyirlər
Dünən, 08:02
Ukraynada 1000-ə yaxın britaniyalı muzdlu həlak olub
15-09-2025, 13:49
Qərbi Azərbaycan İcması "Qərbi Azərbaycan TV" ilə bağlı məlumat yayıb
15-09-2025, 13:03
Zakir Həsənov Bakıda Türkiyə Baş Qərargah rəisini qəbul edib
15-09-2025, 12:35
Milli Məclisdə vərəmlə bağlı ictimai dinləmə keçiriləcək
15-09-2025, 12:22
Fransanın yeni səfiri Bakıya gəlir
15-09-2025, 12:15
Bloger Məhəmməd Mirzəliyə qiyabi hökm oxunub - 6 il 6 ay həbs cəzası
15-09-2025, 10:43
Rusiyada azərbaycanlı İjevsk Şəhər Dumasının deputatı seçilib
15-09-2025, 09:05
NATO qoşunları Polşaya gələcək
12-09-2025, 15:54
Azərbaycanlı girovların öldürülməsi üzrə sənədlər elan olunub
12-09-2025, 15:43
Kürşad Zorlu Naxçıvana gəlib - Yenilənib
12-09-2025, 11:40
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi keçirilir
12-09-2025, 08:08
Türkiyə Aİ və BMT-ni İsraili dayandırmağa çağırır
12-09-2025, 00:21
Netanyahu: Fələstin dövləti olmayacaq
11-09-2025, 23:47
ABŞ senatoru: "Bakı ilə İrəvan arasında sülh Mərkəzi Asiya üçün vacibdi"
11-09-2025, 08:08
USAID Ukraynanın kibertəhlükəsizliyinə 2 milyon dollar ayırıb
10-09-2025, 16:30
Milli Məclisin komitələri haqqında qanun dəyişir
10-09-2025, 14:52
Ceyhun Bayramov ABŞ rəsmisi ilə müzakirə aparıb
10-09-2025, 13:18
Elman Nəsirov ABŞ-la İşçi Qrupuna salınmamasından narazılıq edib
10-09-2025, 11:07
Konqresmen: Rusiya NATO-ya hücum edib
10-09-2025, 10:33
Polşa üzərində Rusiya dronlarının məhvində Niderland və NATO qüvvələri iştirak edib
10-09-2025, 08:33
Tokayev: İsrailin hərəkəti qəbuledilməzdir!
9-09-2025, 18:57
Ceyhun Bayramov Aİ-nin yeni nümayəndəsini qəbul edib
9-09-2025, 15:48
Məhkəmə Qabil Məmmədovla bağlı qərar verib
9-09-2025, 12:45
Əli Əhmədov: "Zəngəzur dəhlizi İlham Əliyevin adını daşımalıdır"
9-09-2025, 11:42
Ermənistan ABŞ-la “Tramp yolu”nu müzakirə edəcək
9-09-2025, 08:02
BRIKS ölkələri sanksiyalara qarşı tədbirlər görəcək
8-09-2025, 23:10
Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir
8-09-2025, 18:54
Zakir Həsənov Türkiyənin yeni hərbi attaşesini qəbul edib
8-09-2025, 17:38
Rüfət Səfərovun məhkəmə prosesi keçirilib
8-09-2025, 15:31
Lalə Şövkət: "Belə siyasətdən danışmağı rəva bilmirəm"
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
