23:52 / 08-11-2025
Bakıda Zəfər Günü münasibətilə konsert və atəşfəşanlıq olub
20:20 / 08-11-2025
Bakıda keçirilən hərbi paradda iştirak edən ölkələr - Siyahı
20:17 / 08-11-2025
Bakıda hərbi parad olub - Video - (Yenilənib) - Fotolar
20:00 / 08-11-2025
Azərbaycan Ordusu regionda ön sıradadır - Fotolar
17:18 / 08-11-2025
Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan liderləri birgə nahar edib - Foto
15:40 / 08-11-2025
Prezident: Qarabağ və Şərqi Zəngəzur dirçəlir
14:07 / 08-11-2025
İlham Əliyev: “İndi onlar təcridxanada Azərbaycan çayı içirlər” - Video
12:23 / 08-11-2025
Prezidentlə xanımı Şəhidlər xiyabanında - Fotolar
12:05 / 08-11-2025
Prezident və xanımı Fəxri xiyabanda - Fotolar
10:54 / 08-11-2025
Ərdoğan Azərbaycana gəlib - (Yenilənib)
00:14 / 08-11-2025
Mehriban Əliyeva: "Uca Tanrı xalqımızı və Vətənimizi qorusun!"
00:04 / 08-11-2025
Azərbaycanda Zəfər Günüdür
23:09 / 07-11-2025
Prezident İlham Əliyev Zəfər Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
21:17 / 07-11-2025
İlham Əliyev Məhəmməd Şahbaz Şəriflə görüşb - (Yenilənib) - Fotolar
20:50 / 07-11-2025
Dindarlar Azərbaycan prezidentinə müraciət ünvanlayıblar
19:39 / 07-11-2025
Cəlaloğlu: Azərbaycan və Ermənistandakı partiyalar arasında görüşlər keçirilməlidir
19:36 / 07-11-2025
Yaşar Güler Bakıya gəlib
19:33 / 07-11-2025
Pəncəli Teymurov və Vaqif Qurbanovun ailə üzvlərinə təqaüd təyin olunub
19:01 / 07-11-2025
General: Rusiya NATO-ya hücum edə bilər - Xəbərdarlıq
18:21 / 07-11-2025
Məşhur aktrisanın avtomobilinin qarşısını kəsiblər
18:10 / 07-11-2025
Dronlar Başqırdıstandakı əsas neft-kimya zavodunu vurub
18:06 / 07-11-2025
Hava limanında partlayış olub
18:00 / 07-11-2025
Rus ordusu Donetsk və Xarkovda irəliləyib
17:38 / 07-11-2025
"Bakı Metropoliteni" gücləndirilmiş iş rejiminə keçəcək
17:19 / 07-11-2025
Şəhid Pəncəlinin anası: “10 ildir gözüm yolda idi..."
17:08 / 07-11-2025
Hikmət Hacıyev NATO nümayəndə heyəti ilə görüşüb
16:49 / 07-11-2025
Pəncəli Teymurova Milli Qəhrəman adı verilib
16:45 / 07-11-2025
Tiktoker həbs edilib
16:34 / 07-11-2025
Prezident İlham Əliyev fərman imzalayıb
12:50 / 05-11-2025
“Oğru dünyası”na qarşı əməliyyat: Mirzə Əliyev öldürülüb - Foto
16:49 / 06-11-2025
Deputat: Ermənistan Azərbaycan qarşısında götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməlidir
14:01 / 04-11-2025
Şərti sərhəddə yenidən gərginlik ola bilər - Ekspert
15:24 / 05-11-2025
Ukraynanın iki şəhərində dəhşətli vəziyyət yaranıb
13:35 / 05-11-2025
Prezident 10 nəfəri təltif edib - Siyahı
15:08 / 06-11-2025
Azərbaycan qonşu ölkəni problemdən xilas edir - Foto
13:05 / 06-11-2025
Mərkəzi Asiya liderləri Trampla görüşdə nəyə ümid edirlər?
19:39 / 07-11-2025
Cəlaloğlu: Azərbaycan və Ermənistandakı partiyalar arasında görüşlər keçirilməlidir
13:28 / 05-11-2025
Ukrayna daha təhlükəli vəziyyətlə üzləşir
09:27 / 04-11-2025
2025-ci ilin ən böyük buğda istehsalçıları... - Siyahı
09:17 / 06-11-2025
Kosmosda yeni tip nəhəng obyekt kəşf edilib
10:58 / 04-11-2025
Keçmiş vəzifəli şəxslərə hökm oxunub
Pekin Qafqazda ən çox Bakıya etibar edir
Tarix: 23-12-2023 17:28 | Bölmə: Siyasət
Son illər siyasətçilər və beynəlxalq ekspertlər təkqütblü dünya erasının sona çatdığını, hazırda Sovet İttifaqının 1991-ci ildə süquta uğramasından bəri ən ciddi geosiyasi transformasiyaların getdiyini bildirir. Bu transformasiyanın, geosiyasi güc mərkəzlərinin yerini dəyişməsinin səbəbkarı və çoxqütblü dünya nizamını yaradan lokomotiv ölkənin birmənalı olaraq Çin olduğu düşünülür. Həqiqətən də son 20 ildə dünya iqtisadiyyatının əsas artım payı Çinin üzərinə düşür.
Dünya ölkələri supergücə çevrilmiş Çinlə isti, sıx münasibətlər saxlamağa, onun iqtisadi gücündən faydalanmağa çalışır. Amma heç də bütün ölkələrə belə münasibətlər qurmaq müyəssər olmur.
Azərbaycan isə rəsmi Pekinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmuş ölkələr sırasındadır. Bu özünü ötən gün Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə təbrik məktubu ilə də göstərdi.
“Mən Çin ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin inkişafına böyük əhəmiyyət verirəm, ölkələrimizin və xalqlarımızın rifahı naminə ikitərəfli dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək üçün Sizinlə birgə səylərimi davam etdirməyə hazıram”, - deyə Si Cinpin Azərbaycan prezidentinə xüsusi münasibətini məktubda vurğulayıb.
Çin Azərbaycanın Cənubi Qafqazdakı hakim siyasi-iqtisadi rolunu, artan iqtisadi qüdrətini, mühüm nəqliyyat-logistika yolları üzərində yerləşdiyini və enerji daşıyıcıları ilə zəngin olduğunu anlayır.
Ölkəmiz Cənubi Qafqazda Çinin əsas ticarət tərəfdaşıdır. 2022-ci ildə Azərbaycanla Çin arasında ticarət dövriyyəsi 2,2 milyard ABŞ dolları təşkil etmişdisə, bu ilin 9 ayında həmin göstərici ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 50 faiz artıb və bu rəqəmlər artmağa davam edir.
Çox önəmli faktlardan biri ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin üzvü olan yeganə ölkədir. Həqiqətən, ölkəmiz istər Şərqdən Qərbə, istərsə də Şimaldan Cənuba yüklərin daşınmasında vacib beynəlxalq haba çevrilib. Müasir hava limanları, magistral yollar, Bakı-Tbilisi-Qars kimi yeni dəmir yolu xətti və Ələtdə tikilən, ildə 25 milyon tona qədər yük çevirmə imkanı olan Bakı Beynəlxalq Ticarət Limanı Azərbaycanın daxili nəqliyyat infrastrukturunun tam hazır səviyyədə olduğundan xəbər verir. Digər tərəfdən, rəsmi Bakının tranzit daşımalarında əlverişli tarif siyasəti onu digər ölkələrdən cəlbedici şəkildə fərqləndirir.
Bu kontekstdə, Çindən Türkiyəyə, Avropa ölkələrinə və əks istiqamətdə yük daşımalarını nəzərdə tutan, Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsünün tərkib hissəsi olan Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu (Orta Dəhliz) ikitərəfli əməkdaşlıqda əhəmiyyətli yer tutur. Xüsusən, Rusiya-Ukrayna müharibəsindən sonra Azərbaycandan keçən bu nəqliyyat dəhlizinin əhəmiyyəti və rolu artıb.
Çin Avropaya və geriyə yüklərin daşınması üçün ən qısa və səmərəli nəqliyyat marşrutunu Azərbaycandan keçdiyini yaxşı anlayır. Çünki məlumdur ki, Çindən Avropaya mallar göndərilməsi dənizlə orta hesabla 36 gün, Transsibir marşrutu ilə 20 gün, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolundan istifadə edərək, “Orta Dəhliz”lə isə cəmi 12 gün çəkir.
Çinin Azərbaycanla bağlı maraqları olduğu kimi, Azərbaycanın da Çinlə bağlı gözləntiləri var. Bu, iqtisadi sferada xüsusilə qabarıqdır. Azərbaycan Çinin alternativ enerji sahəsində qabaqcıl təcrübəsinin və texnologiyasından yararlanmaq istəyir. Bundan başqa, Çindən öz energetika, nəqliyyat və digər sahələrinə investisiya cəlb etməyə, Çinə daha çox məhsul ixrac etməyə maraq göstərir. Xüsusən də, “yaşıl enerjiyə” keçid dövründə Çinin günəş panelləri və elektrik mühərrikli avtomobil istehsalında dünya lideri olması faktı Azərbaycanın bu ölkə ilə təcrübə mübadiləsini aktuallaşdırır.
Si Cinpinin Azərbaycanla dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək sözləri bu kontekstdə həm də Azərbaycanın geostrateji önəmini bir daha isbat edir.
Amma Çin liderinin Azərbaycana münasibəti təkcə ölkəmizin mövqeyi, nüfuzu ilə deyil, həm də Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev arasında yaranmış səmimi işgüzar münasibətlərdən qaynaqlanır. Dünya praktikasında sirr deyil ki, bir çox halda ölkələr arasında münasibətlərdə onların dövlət rəhbərləri arasında yaranan şəxsi münasibətlər önəmli rol oynayır. Şəxsi münasibətlər gərgin olanda bu ölkələr arasında əlaqələrə də dolayısı ilə sirayət edir, səmimi, mehriban münasibətlər isə əksinə, dövlət arasında yaxınlaşmaya ekstra pozitivlik verir.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Çin lideri Si Cinpinlə həm Çində rəsmi səfərləri zamanı, həm də beynəlxalq tədbirlər zamanı görüşüb. İki ölkə başçısı arasında həmin görüşlər zamanı səmimi münasibətlər yaranıb. Bu münasibətlərin ən bariz nümunəsi 2020-ci ildə dünyanı saran COVID-19 virusu zamanı özünü biruzə verdi. Azərbaycan ilk başlarda peyvəndlərin olmaması səbəbindən böyük çətinliklərlə üzləşdi və bu məsələdə Azərbaycana yardım edən yeganə ölkə Çin oldu. Prezident İlham Əliyev Çin sədri Si Cinpinə yardım ilə bağlı məktub yazmış, məsələyə dərhal cavab verilmiş və peyvəndlərin ilk həcmi - bir milyon doza Azərbaycana təqdim edilmişdi.
Bu amil Si Cinpinlə İlham Əliyev arasında səmimi dostluq münasibətlərinin ölkələrarası ilişkilərə pozitiv təsirinin sadəcə bir nümunəsi idi. İki lideri və ölkəni yaxınlaşdıran daha bir amil siyasi müstəvidə, beynəlxalq tədbirlərdə bir-birinə verdikləri dəstəklə bağlıdır. Çin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü həmişə tanıyıb, rəsmi Bakı da Tayvan məsələsi kontekstində Vahid Çin konsepsiyasını daim dəstəklədiyini bildirib.
Azərbaycanın və Çinin bir-birinə siyasi dəstəyi fonunda xarici siyasət konsepsiyasında yeni geosiyasi “ağa” axtarışında olan Ermənistanın Hindistana yaxınlığı da diqqət çəkir. Azərbaycanın düşünülmüş, uzaqgörən xarici siyasət konsepsiyasından fərqli olaraq, spontan və situativ xarici siyasəti olan Ermənistanın Çinlə gərgin rəqabətdə olan Hindistana üstünlük verməsi onun siyasi konfuzu sayılmalıdır. Belə ki, Hindistanı öz geoiqtisadi prioriteti seçməklə Ermənistan Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsündən kənarda qalır. Bu təşəbbüsdən, “Orta Dəhliz” layihəsindən kənarda qalmaq isə regionun infrastruktur layihələrindən, nəqliyyat arteriyalarından kənarda qalan Ermənistan üçün iqtisadi tənəzzül deməkdir. Çünki özünə müttəfiq seçdiyi Hindistan həmin nəqliyyat layihələrinin yerinə ona alternativ təqdim edəcək iqtisadi gücdə deyil. Bu bir daha Azərbaycanın dünyanın əsas superdövlətlərindən biri olan Çinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmasının müdrik addım olduğunu təsdiqləyir.
Geosiyasi səviyyədə bu gün dünya nizamı Altantik okeanı sahillərindən Sakit okean sahillərinə yönəlir. Yəni, dünyanın geosiyasi və geoiqtisadi ağırlıq mərkəzi ABŞ və Qərbi Avropadan Çinə və Cənubi-Şərqi Asiya regionuna doğru dəyişir. Asiya qitəsi “dünya fabriki” statusundan “dünya istehlakçısı” statusuna keçid edib. Çin, Cənubi Koreya, Yaponiya, Sinqapur ardınca digər ölkələri də aparır.
Son illərdə Çində çoxsaylı külək və günəş stansiyaları qurulub. Paralel olaraq, ölkə daş kömürü də ehtiyat enerji mənbəyi kimi əldə etməyə davam edir, 47 nüvə reaktorunun tikintisini aparır. Çinin iqtisadi hədəflərindən biri xarici ölkələrdən enerji daşıyıcılarından asılılığı azaltmaqdır.
Dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edir. Yaxın onilliklərdə Çinin ABŞ üzərində tam texnoloji üstünlük qazanacağı gözlənilir. Bu, Qərbin sanksiyaları altında olan Çinin “Huawei” şirkətinin çip istehsalına başlamasından tutmuş, “Boeing”ə dünya bazarlarında ciddi rəqib olacaq “C919” sərnişin təyyarələrinin istehsalına başlamasına qədər iqtisadiyyatın fərqli sahələrində özünü büruzə verir. Qərb Çinin istənilən texnoloji irəliləyişini intellektual mülkiyyət oğurluğu adlandıraraq sənaye casusluğu ilə əlaqələndirsə də, bu iddialar Çinin xeyrinə dəyişən siyasi-iqtisadi proseslərin qarşını ala bilmir.
Bu gün Avropa İttifaqında sənaye məhsulları sayılan kimya, elektronika, avtomobil sferalarında Çin şirkətlərinin dominant rola malik olduğunu görə bilərik. Dünyada günəş batareyalarının fərqli komponentlərinin istehsalında Çinin bazardakı payı 70-97 faiz arasında dəyişir.
Bu qədər böyük iqtisadi imkanlara malik ölkə ilə Azərbaycanın sıx münasibətlərdə olması təbii ki ölkəmiz üçün yeni perspektivlər açır.(Mənbə:APA)
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 23-12-2023 17:28 | Bölmə: Siyasət
Son illər siyasətçilər və beynəlxalq ekspertlər təkqütblü dünya erasının sona çatdığını, hazırda Sovet İttifaqının 1991-ci ildə süquta uğramasından bəri ən ciddi geosiyasi transformasiyaların getdiyini bildirir. Bu transformasiyanın, geosiyasi güc mərkəzlərinin yerini dəyişməsinin səbəbkarı və çoxqütblü dünya nizamını yaradan lokomotiv ölkənin birmənalı olaraq Çin olduğu düşünülür. Həqiqətən də son 20 ildə dünya iqtisadiyyatının əsas artım payı Çinin üzərinə düşür.
Dünya ölkələri supergücə çevrilmiş Çinlə isti, sıx münasibətlər saxlamağa, onun iqtisadi gücündən faydalanmağa çalışır. Amma heç də bütün ölkələrə belə münasibətlər qurmaq müyəssər olmur.
Azərbaycan isə rəsmi Pekinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmuş ölkələr sırasındadır. Bu özünü ötən gün Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə təbrik məktubu ilə də göstərdi.
“Mən Çin ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin inkişafına böyük əhəmiyyət verirəm, ölkələrimizin və xalqlarımızın rifahı naminə ikitərəfli dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək üçün Sizinlə birgə səylərimi davam etdirməyə hazıram”, - deyə Si Cinpin Azərbaycan prezidentinə xüsusi münasibətini məktubda vurğulayıb.
Çin Azərbaycanın Cənubi Qafqazdakı hakim siyasi-iqtisadi rolunu, artan iqtisadi qüdrətini, mühüm nəqliyyat-logistika yolları üzərində yerləşdiyini və enerji daşıyıcıları ilə zəngin olduğunu anlayır.
Ölkəmiz Cənubi Qafqazda Çinin əsas ticarət tərəfdaşıdır. 2022-ci ildə Azərbaycanla Çin arasında ticarət dövriyyəsi 2,2 milyard ABŞ dolları təşkil etmişdisə, bu ilin 9 ayında həmin göstərici ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 50 faiz artıb və bu rəqəmlər artmağa davam edir.
Çox önəmli faktlardan biri ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin üzvü olan yeganə ölkədir. Həqiqətən, ölkəmiz istər Şərqdən Qərbə, istərsə də Şimaldan Cənuba yüklərin daşınmasında vacib beynəlxalq haba çevrilib. Müasir hava limanları, magistral yollar, Bakı-Tbilisi-Qars kimi yeni dəmir yolu xətti və Ələtdə tikilən, ildə 25 milyon tona qədər yük çevirmə imkanı olan Bakı Beynəlxalq Ticarət Limanı Azərbaycanın daxili nəqliyyat infrastrukturunun tam hazır səviyyədə olduğundan xəbər verir. Digər tərəfdən, rəsmi Bakının tranzit daşımalarında əlverişli tarif siyasəti onu digər ölkələrdən cəlbedici şəkildə fərqləndirir.
Bu kontekstdə, Çindən Türkiyəyə, Avropa ölkələrinə və əks istiqamətdə yük daşımalarını nəzərdə tutan, Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsünün tərkib hissəsi olan Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu (Orta Dəhliz) ikitərəfli əməkdaşlıqda əhəmiyyətli yer tutur. Xüsusən, Rusiya-Ukrayna müharibəsindən sonra Azərbaycandan keçən bu nəqliyyat dəhlizinin əhəmiyyəti və rolu artıb.
Çin Avropaya və geriyə yüklərin daşınması üçün ən qısa və səmərəli nəqliyyat marşrutunu Azərbaycandan keçdiyini yaxşı anlayır. Çünki məlumdur ki, Çindən Avropaya mallar göndərilməsi dənizlə orta hesabla 36 gün, Transsibir marşrutu ilə 20 gün, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolundan istifadə edərək, “Orta Dəhliz”lə isə cəmi 12 gün çəkir.
Çinin Azərbaycanla bağlı maraqları olduğu kimi, Azərbaycanın da Çinlə bağlı gözləntiləri var. Bu, iqtisadi sferada xüsusilə qabarıqdır. Azərbaycan Çinin alternativ enerji sahəsində qabaqcıl təcrübəsinin və texnologiyasından yararlanmaq istəyir. Bundan başqa, Çindən öz energetika, nəqliyyat və digər sahələrinə investisiya cəlb etməyə, Çinə daha çox məhsul ixrac etməyə maraq göstərir. Xüsusən də, “yaşıl enerjiyə” keçid dövründə Çinin günəş panelləri və elektrik mühərrikli avtomobil istehsalında dünya lideri olması faktı Azərbaycanın bu ölkə ilə təcrübə mübadiləsini aktuallaşdırır.
Si Cinpinin Azərbaycanla dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərini yeni səviyyəyə yüksəltmək sözləri bu kontekstdə həm də Azərbaycanın geostrateji önəmini bir daha isbat edir.
Amma Çin liderinin Azərbaycana münasibəti təkcə ölkəmizin mövqeyi, nüfuzu ilə deyil, həm də Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev arasında yaranmış səmimi işgüzar münasibətlərdən qaynaqlanır. Dünya praktikasında sirr deyil ki, bir çox halda ölkələr arasında münasibətlərdə onların dövlət rəhbərləri arasında yaranan şəxsi münasibətlər önəmli rol oynayır. Şəxsi münasibətlər gərgin olanda bu ölkələr arasında əlaqələrə də dolayısı ilə sirayət edir, səmimi, mehriban münasibətlər isə əksinə, dövlət arasında yaxınlaşmaya ekstra pozitivlik verir.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Çin lideri Si Cinpinlə həm Çində rəsmi səfərləri zamanı, həm də beynəlxalq tədbirlər zamanı görüşüb. İki ölkə başçısı arasında həmin görüşlər zamanı səmimi münasibətlər yaranıb. Bu münasibətlərin ən bariz nümunəsi 2020-ci ildə dünyanı saran COVID-19 virusu zamanı özünü biruzə verdi. Azərbaycan ilk başlarda peyvəndlərin olmaması səbəbindən böyük çətinliklərlə üzləşdi və bu məsələdə Azərbaycana yardım edən yeganə ölkə Çin oldu. Prezident İlham Əliyev Çin sədri Si Cinpinə yardım ilə bağlı məktub yazmış, məsələyə dərhal cavab verilmiş və peyvəndlərin ilk həcmi - bir milyon doza Azərbaycana təqdim edilmişdi.
Bu amil Si Cinpinlə İlham Əliyev arasında səmimi dostluq münasibətlərinin ölkələrarası ilişkilərə pozitiv təsirinin sadəcə bir nümunəsi idi. İki lideri və ölkəni yaxınlaşdıran daha bir amil siyasi müstəvidə, beynəlxalq tədbirlərdə bir-birinə verdikləri dəstəklə bağlıdır. Çin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü həmişə tanıyıb, rəsmi Bakı da Tayvan məsələsi kontekstində Vahid Çin konsepsiyasını daim dəstəklədiyini bildirib.
Azərbaycanın və Çinin bir-birinə siyasi dəstəyi fonunda xarici siyasət konsepsiyasında yeni geosiyasi “ağa” axtarışında olan Ermənistanın Hindistana yaxınlığı da diqqət çəkir. Azərbaycanın düşünülmüş, uzaqgörən xarici siyasət konsepsiyasından fərqli olaraq, spontan və situativ xarici siyasəti olan Ermənistanın Çinlə gərgin rəqabətdə olan Hindistana üstünlük verməsi onun siyasi konfuzu sayılmalıdır. Belə ki, Hindistanı öz geoiqtisadi prioriteti seçməklə Ermənistan Çinin “Bir yol, bir kəmər” təşəbbüsündən kənarda qalır. Bu təşəbbüsdən, “Orta Dəhliz” layihəsindən kənarda qalmaq isə regionun infrastruktur layihələrindən, nəqliyyat arteriyalarından kənarda qalan Ermənistan üçün iqtisadi tənəzzül deməkdir. Çünki özünə müttəfiq seçdiyi Hindistan həmin nəqliyyat layihələrinin yerinə ona alternativ təqdim edəcək iqtisadi gücdə deyil. Bu bir daha Azərbaycanın dünyanın əsas superdövlətlərindən biri olan Çinlə sıx siyasi və iqtisadi münasibətlər qurmasının müdrik addım olduğunu təsdiqləyir.
Geosiyasi səviyyədə bu gün dünya nizamı Altantik okeanı sahillərindən Sakit okean sahillərinə yönəlir. Yəni, dünyanın geosiyasi və geoiqtisadi ağırlıq mərkəzi ABŞ və Qərbi Avropadan Çinə və Cənubi-Şərqi Asiya regionuna doğru dəyişir. Asiya qitəsi “dünya fabriki” statusundan “dünya istehlakçısı” statusuna keçid edib. Çin, Cənubi Koreya, Yaponiya, Sinqapur ardınca digər ölkələri də aparır.
Son illərdə Çində çoxsaylı külək və günəş stansiyaları qurulub. Paralel olaraq, ölkə daş kömürü də ehtiyat enerji mənbəyi kimi əldə etməyə davam edir, 47 nüvə reaktorunun tikintisini aparır. Çinin iqtisadi hədəflərindən biri xarici ölkələrdən enerji daşıyıcılarından asılılığı azaltmaqdır.
Dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edir. Yaxın onilliklərdə Çinin ABŞ üzərində tam texnoloji üstünlük qazanacağı gözlənilir. Bu, Qərbin sanksiyaları altında olan Çinin “Huawei” şirkətinin çip istehsalına başlamasından tutmuş, “Boeing”ə dünya bazarlarında ciddi rəqib olacaq “C919” sərnişin təyyarələrinin istehsalına başlamasına qədər iqtisadiyyatın fərqli sahələrində özünü büruzə verir. Qərb Çinin istənilən texnoloji irəliləyişini intellektual mülkiyyət oğurluğu adlandıraraq sənaye casusluğu ilə əlaqələndirsə də, bu iddialar Çinin xeyrinə dəyişən siyasi-iqtisadi proseslərin qarşını ala bilmir.
Bu gün Avropa İttifaqında sənaye məhsulları sayılan kimya, elektronika, avtomobil sferalarında Çin şirkətlərinin dominant rola malik olduğunu görə bilərik. Dünyada günəş batareyalarının fərqli komponentlərinin istehsalında Çinin bazardakı payı 70-97 faiz arasında dəyişir.
Bu qədər böyük iqtisadi imkanlara malik ölkə ilə Azərbaycanın sıx münasibətlərdə olması təbii ki ölkəmiz üçün yeni perspektivlər açır.(Mənbə:APA)
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
6-11-2025, 16:03
Paşinyan: “Zəngəzur dəhlizi” ifadəsi sülh üçün təhlükəlidir
6-11-2025, 14:19
Kreml Ukrayna ərazilərinə əlavə qüvvə yerləşdirəcək
6-11-2025, 08:10
Şatdaun respublikaçıların imicini ciddi zədələyib
5-11-2025, 23:27
Putin: Rusiyada daxili sabitliyi pozmağa çalışırlar
5-11-2025, 16:44
Misir Mərdanov: "Nazir postuna qayıtmaq arzusunda deyiləm"
5-11-2025, 15:52
Nazir: “Ramiz Mehdiyevə villa bağışlamamışam”
5-11-2025, 11:12
Moskvada Usubovla Şoyqunun görüşü olacaq
5-11-2025, 10:55
"Zəfər marşrutu: Orta dəhliz və yeni reallıqlar" mövzusunda təqdimat keçirilib - Fotolar
4-11-2025, 22:49
Ceyhun Bayramov əlcəzairli spikerlə görüşüb
4-11-2025, 15:23
Ramiz Mehdiyevin oğlundan xəbər var: "Hər gün işə gəlir və..."
4-11-2025, 12:31
Azərbaycan-Türkiyə əlaqələri müzakirə olunub
4-11-2025, 08:14
Tramp mərkəzi rolda Ankaranı görür
3-11-2025, 17:20
AVP-nin qalmaqallı qurultayı ilə bağlı araşdırma aparılacaq
3-11-2025, 15:03
Səyyad Aran: "Ramiz Mehdiyev kimdir ki, onunla ünsiyyətim olsun?"
3-11-2025, 14:56
Ceyhun Bayramov BBP sədrini qəbul edib
3-11-2025, 12:00
Ramiz Mehdiyevin köməkçisi həbs edilib
3-11-2025, 08:27
Rusiya İranla nüvə sazişinin həllini asanlaşdıra bilər
3-11-2025, 08:08
Tramp Ukrayna münaqişəsinə son qoya biləcəyinə əmindir
1-11-2025, 21:14
Ukrayna daha bir bölgəni itirir
1-11-2025, 20:50
Vaşinqtonda Suriya prezidentini gözləyirlər
1-11-2025, 16:04
Allahşükür Paşazadə Vatikanda Roma Papası ilə görüşüb
31-10-2025, 19:33
Sabiq icra başçısı barəsində həbs qərarı verilib
31-10-2025, 15:52
Əli Həsənov Türkiyəyə köçüb? - Açıqlama
31-10-2025, 15:50
Tavuş vilayətində demarkasiya işləri dayanıb - Qubernator
31-10-2025, 15:30
Zahid Oruc: "Onlar "söyüş blogerləri" yox, terror şəbəkəsidir"
31-10-2025, 15:29
“Aralıq dənizinin açarı Türkiyədədir” - Politoloq
31-10-2025, 15:11
Rus ordusu Pokrovskda irəliləyir
31-10-2025, 11:20
Arif Rəhimzadə Ramiz Mehdiyevdən danışıb: "Ramiz Mehdiyevlə bağlı məsələlər sübuta..."
31-10-2025, 08:43
Ərdoğan: Avropanın təhlükəsizliyi birgə səylər tələb edir
31-10-2025, 08:37
Qaluzin: Rusiya Kiyevlə danışıqlara hazırdır
30-10-2025, 22:30
Azərbaycanlı əsir və girovların qətli ilə bağlı sənəd tədqiq edilib
30-10-2025, 21:00
TİKA sədri Hikmət Hacıyevlə görüşüb - Foto
30-10-2025, 16:34
Sərdar Cəlaloğlu bacısı oğlunun həbsindən danışıb
30-10-2025, 14:57
Daha bir vəzifəli şəxsin adı Ramiz Mehdiyevlə hallanır
30-10-2025, 14:49
Saleh Səmədovun bir qardaşı həbs edilib, digəri axtarışa verilib
30-10-2025, 11:27
İcra başçısı saxlanılıb - DTX əməliyyat keçirib - (Yenilənib)
30-10-2025, 11:04
Zahid Oruc: Sosial-iqtisadi inkişafla bağlı yeni paradiqma formalaşıb
30-10-2025, 08:29
Aİ İsraili Qəzzada atəşkəsə əməl etməyə çağırıb
30-10-2025, 08:06
Donald Tramp və Si Cinpin Koreyada görüşüblər
29-10-2025, 19:05
Polşa ilə Rusiya arasında gərginlik artır
29-10-2025, 17:45
Ukraynanın iki şəhəri mühasirəyə alınıb
29-10-2025, 17:19
"QHT işi": Zamin Zəkinin məhkəməsi başlayıb
29-10-2025, 16:30
Baş Prokurorluq sabiq deputata xəbərdarlıq edib
29-10-2025, 14:37
Azərbaycan və Oman XİN başçıları arasında görüş olub
29-10-2025, 12:24
Sabiq deputat 3 milyonluq mənimsəmədə ittiham olunur
Mikayıl Mikayılov deyir ki, festivalda nümayiş olunan tamaşa Azərbaycanla Meksika arasında teatr əlaqələrinin başlanğıcı sayıla bilər
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
