00:23 / 27-09-2025
Prezidentdən Anım Günü ilə bağlı paylaşım - Foto
00:12 / 27-09-2025
Mehriban Əliyeva Anım Günü ilə bağlı paylaşım edib - Foto
00:01 / 27-09-2025
Azərbaycanda Anım Günüdür
20:25 / 26-09-2025
Bakıda Ermənistan vətəndaşlarının məhkəməsi davam etdirilib - (Yenilənib)
18:10 / 26-09-2025
ABŞ gizli yolla vətəndaşların DNT-sini toplayır
18:01 / 26-09-2025
“İmişli” ilə “Zirə” heç-heçə ediblər
17:38 / 26-09-2025
"Neftçi" nigeriyalı futbolçu ilə anlaşıb
17:23 / 26-09-2025
Nazirlik hava şəraiti ilə bağlı əhaliyə xəbərdarlıq edib
17:06 / 26-09-2025
Müğənni Tacir Xatirə İslamdan üzr istəyib
16:45 / 26-09-2025
Uşaq Evindən şikayət edən Məhəmməd illər sonra həbs olunub
16:42 / 26-09-2025
Milli Qəhrəmana həsr edilmiş tamaşanın premyerası olub
16:13 / 26-09-2025
Məşhur aktyorun fimi hitə çevrilib
16:11 / 26-09-2025
Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyində qanunsuzluqlar üzə çıxarılıb
16:03 / 26-09-2025
ABŞ Almaniyaya raket satışını təsdiqləyib
15:55 / 26-09-2025
Məleykə Abbaszadə: "Bəzi ödənişli ixtisaslara qəbul olanlar "pulsuz"a keçiriləcək"
15:22 / 26-09-2025
Aqrar Xidmətlər Agentliyində nöqsanlar aşkarlanıb
14:57 / 26-09-2025
Sarayevo atəşi - Birinci Dünya müharibəsinin fitili - Fotolar
14:56 / 26-09-2025
Qətl törədən ata-balanın cinayət işi məhkəməyə göndərilib
14:40 / 26-09-2025
Məzahir Pənahov Moldovada seçki prosesini izləyəcək
14:37 / 26-09-2025
Keçmiş icra başçısı ifadə verib - “Onun səsini şəxsən mən yazmışdım”
13:55 / 26-09-2025
Əliyevin çıxışı dünya ictimaiyyətinin Azərbaycana rəğbətini daha da artıracaq - Deputat
13:43 / 26-09-2025
Milli Məclisdə dərsliklərlə bağlı ictimai dinləmə keçiriləcək
13:29 / 26-09-2025
Ordubadlı qəhrəmanlardan bəhs edən kitab işıq üzü görüb
13:08 / 26-09-2025
Ali Məhkəmə lizinq ödənişləri ilə bağlı vahid qərar qəbul edib
12:54 / 26-09-2025
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
12:46 / 26-09-2025
Fuad Rəfiyev müşavir təyin edilib
12:34 / 26-09-2025
Çempionlar Liqası: "Qarabağ"ın oyununa 27 500 bilet satılıb
12:31 / 26-09-2025
Təyyarədə sərnişini lentlə oturacağa bağlayıblar
12:21 / 26-09-2025
Polşa öz vətəndaşlarını Belarusu tərk etməyə çağırır
12:11 / 26-09-2025
Türkiyəli məşhurlar Bakıya gəliblər - Fotolar
15:07 / 23-09-2025

00:08 / 23-09-2025

14:20 / 22-09-2025

11:18 / 23-09-2025

07:15 / 23-09-2025

22:15 / 22-09-2025

10:24 / 25-09-2025

16:26 / 23-09-2025

19:52 / 22-09-2025

10:35 / 23-09-2025

Bakı və İrəvan qarşılıqlı güzəştlərə gedib
Tarix: 12-08-2025 12:07 | Bölmə: Slayd

Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirlikləri avqustun 8-də Vaşinqtonda paraflanmış iki ölkə arasında sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin qurulmasına dair sazişin mətnini dərc ediblər. Müqavilə Azərbaycan və Ermənistan arasında tarixi barışığa gətirib çıxarmaq və postsovet məkanında ən qədim münaqişəyə son qoymaq məqsədi daşıyır.
Əsas məqamlardan biri sənədin ümumi sərhəddə üçüncü qüvvələrin yerləşdirilməsini istisna edən yeddinci maddəsidir.
Beləliklə, tərəflər missiyası Bakı və Moskvanın hərbi-polis hesab etdiyi və Qərbin Cənubi Qafqaza müdaxiləsi üçün tramplin yaradılmasını nəzərdə tutan Ermənistanın sərhədyanı ərazilərini Avropa İttifaqı (Aİ) müşahidəçilərinin tərk etməsinin zəruriliyi barədə razılığa gəliblər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Kommersant” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Ermənistan və Azərbaycan arasında Vaşinqtonda paraflanan və bazar ertəsi, avqustun 11-də dərc edilən sülh müqaviləsinin mətni 17 bənddən ibarətdir və sazişin razılaşdırılması uzun illər aparıb.
Çətin kompromisin nəticəsi olan sənədin yekun variantı tərəfləri “bir-birinin suverenliyini, ərazi bütövlüyünü, beynəlxalq sərhədlərin toxunulmazlığını və siyasi müstəqilliyini tanımağa və hörmət etməyə” məcbur edir. 1991-ci il Almatı Bəyannaməsinə sadiq olduqlarını bəyan edərək, İrəvan və Bakı təsdiq etdilər ki, “keçmiş SSRİ respublikaları arasındakı sərhədlər müvafiq müstəqil dövlətlərin beynəlxalq sərhədlərinə çevrilib və beynəlxalq birlik tərəfindən belə tanınır”.
Ermənistan və Azərbaycan dövlətləri və cəmiyyətləri səviyyəsində gərginliyin azaldılması amillərindən biri də sülh müqaviləsinin səkkizinci maddəsində qeyd olunan və tərəflərin “dözümsüzlük, irqi nifrət və ayrı-seçkilik, separatizm, zorakı ekstremizm və bütün təzahürlərində terrorizmlə mübarizə” öhdəliyinə götürdüyü yeni münasibətlərin şərtləri olmalıdır.
İrəvan və Bakının öz sərhədləri boyunca üçüncü qüvvələr yerləşdirməməyi öhdəsinə götürdüyü sazişin yeddinci maddəsi Cənubi Qafqazda yeni reallığın formalaşması üçün əsas əhəmiyyət kəsb edəcək.
"Tərəflər ümumi sərhəd boyu üçüncü şəxslərin silahlı qüvvələrini yerləşdirməyəcəklər. Ümumi sərhədin demarkasiyası və sonrakı demarkasiyasına qədər tərəflər sərhədyanı ərazilərdə təhlükəsizliyin və sabitliyin təmin edilməsi üçün qarşılıqlı razılaşdırılmış təhlükəsizlik və etimadın möhkəmləndirilməsi, o cümlədən hərbi sahədə tədbirlər həyata keçirəcəklər",- yeddinci maddədə deyilir.
Praktiki baxımdan, sənədin bu müddəası, xüsusən də o deməkdir ki, missiyası Moskva və Bakının etirazlarına baxmayaraq, son illərdə, Yerevan və Brüssel arasında fəal yaxınlaşma dövründə regionda yerləşdirilən qondarma Aİ müşahidəçiləri indi Ermənistanın sərhədyanı rayonlarını tərk etməli olacaqlar.
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova 2023-cü il iyunun 14-də Ermənistanda Aİ-nin müşahidə missiyasının üç əməliyyat mərkəzinin açılması ilə bağlı sualı cavablandırarkən deyib:
"Avropa İttifaqının mövcudluğunun Ermənistan ərazisində yerləşdirilməsi Brüsselin ciddi təzyiqi altında məcburi şəkildə həyata keçirilib. Aİ faktiki olaraq öz mövcudluğunu və Bakı arasında münasibətləri normallaşdırmaq məqsədini tətbiq edib. İrəvan birtərəfli qaydada, qeyri-konsensus əsasında, Azərbaycan tərəfinin və digər regional oyunçuların razılığı olmadan və lazımi hesabat verilmədən işə salınıb”.
"Bu, yalnız Aİ-nin regiondakı siyasətinin əsl fonunu təsdiqləyir, bunun üçün əsas məsələ Rusiyanı Cənubi Qafqazdan sıxışdırıb çıxarmaq, Cənubi Qafqazı burada yaşayan insanların fundamental maraqlarına ziyan vurmaqla geosiyasi qarşıdurma meydanına çevirməkdir. Aİ missiyasının beynəlxalq ictimaiyyət qarşısında cavabdehlik daşımaması, ilk növbədə, Azərbaycan və Ermənistan qarşısında, fəaliyyətinin gizlədilməsi onun "mülki" mahiyyəti pərdəsi altında əslində, başqa bir missiya yerinə yetirməsinə dəlalət edir",- deyə Mariya Zaxarova yekunlaşdırıb.
Buna baxmayaraq, hələ ötən ilin sentyabrında Fransa Xarici İşlər Nazirliyinin səlahiyyət müddətini başa vuran rəhbəri Stefane Sejurnenin İrəvana səfəri zamanı Ermənistandakı avropalı müşahidəçilərlə bağlı məsələ yeni aktuallıqla ortaya çıxdı. Onun “Müşahidəçilərin iştirakı risklərin azaldılması və şəffaflığın artırılması üçün çox vacibdir”,- deməsi Azərbaycan sərhədi yaxınlığında Aİ sərhəd missiyasını “hərbi-polis” hesab edən Moskva və Bakının açıq-aşkar narazılığına səbəb olub.
Ermənistan tərəfi sülh müqaviləsinin yeddinci maddəsinin şərtləri ilə razılaşaraq Bakıya ciddi güzəştə getdi.
Nəticə etibarı ilə, İrəvanla Bakı arasında sülh müqaviləsi, görünür, Qərb strateqlərinin Ermənistanı Avro-Atlantik strukturlara inteqrasiya etmək, onun üzərində “təhlükəsizlik çətirini” açmaqla bağlı əvvəlki planlarını puça çıxarmağa və ya ən azı mürəkkəbləşdirməyə qadirdir.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 12-08-2025 12:07 | Bölmə: Slayd

Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirlikləri avqustun 8-də Vaşinqtonda paraflanmış iki ölkə arasında sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin qurulmasına dair sazişin mətnini dərc ediblər. Müqavilə Azərbaycan və Ermənistan arasında tarixi barışığa gətirib çıxarmaq və postsovet məkanında ən qədim münaqişəyə son qoymaq məqsədi daşıyır.
Əsas məqamlardan biri sənədin ümumi sərhəddə üçüncü qüvvələrin yerləşdirilməsini istisna edən yeddinci maddəsidir.
Beləliklə, tərəflər missiyası Bakı və Moskvanın hərbi-polis hesab etdiyi və Qərbin Cənubi Qafqaza müdaxiləsi üçün tramplin yaradılmasını nəzərdə tutan Ermənistanın sərhədyanı ərazilərini Avropa İttifaqı (Aİ) müşahidəçilərinin tərk etməsinin zəruriliyi barədə razılığa gəliblər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Kommersant” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Ermənistan və Azərbaycan arasında Vaşinqtonda paraflanan və bazar ertəsi, avqustun 11-də dərc edilən sülh müqaviləsinin mətni 17 bənddən ibarətdir və sazişin razılaşdırılması uzun illər aparıb.
Çətin kompromisin nəticəsi olan sənədin yekun variantı tərəfləri “bir-birinin suverenliyini, ərazi bütövlüyünü, beynəlxalq sərhədlərin toxunulmazlığını və siyasi müstəqilliyini tanımağa və hörmət etməyə” məcbur edir. 1991-ci il Almatı Bəyannaməsinə sadiq olduqlarını bəyan edərək, İrəvan və Bakı təsdiq etdilər ki, “keçmiş SSRİ respublikaları arasındakı sərhədlər müvafiq müstəqil dövlətlərin beynəlxalq sərhədlərinə çevrilib və beynəlxalq birlik tərəfindən belə tanınır”.
Ermənistan və Azərbaycan dövlətləri və cəmiyyətləri səviyyəsində gərginliyin azaldılması amillərindən biri də sülh müqaviləsinin səkkizinci maddəsində qeyd olunan və tərəflərin “dözümsüzlük, irqi nifrət və ayrı-seçkilik, separatizm, zorakı ekstremizm və bütün təzahürlərində terrorizmlə mübarizə” öhdəliyinə götürdüyü yeni münasibətlərin şərtləri olmalıdır.
İrəvan və Bakının öz sərhədləri boyunca üçüncü qüvvələr yerləşdirməməyi öhdəsinə götürdüyü sazişin yeddinci maddəsi Cənubi Qafqazda yeni reallığın formalaşması üçün əsas əhəmiyyət kəsb edəcək.
"Tərəflər ümumi sərhəd boyu üçüncü şəxslərin silahlı qüvvələrini yerləşdirməyəcəklər. Ümumi sərhədin demarkasiyası və sonrakı demarkasiyasına qədər tərəflər sərhədyanı ərazilərdə təhlükəsizliyin və sabitliyin təmin edilməsi üçün qarşılıqlı razılaşdırılmış təhlükəsizlik və etimadın möhkəmləndirilməsi, o cümlədən hərbi sahədə tədbirlər həyata keçirəcəklər",- yeddinci maddədə deyilir.
Praktiki baxımdan, sənədin bu müddəası, xüsusən də o deməkdir ki, missiyası Moskva və Bakının etirazlarına baxmayaraq, son illərdə, Yerevan və Brüssel arasında fəal yaxınlaşma dövründə regionda yerləşdirilən qondarma Aİ müşahidəçiləri indi Ermənistanın sərhədyanı rayonlarını tərk etməli olacaqlar.
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova 2023-cü il iyunun 14-də Ermənistanda Aİ-nin müşahidə missiyasının üç əməliyyat mərkəzinin açılması ilə bağlı sualı cavablandırarkən deyib:
"Avropa İttifaqının mövcudluğunun Ermənistan ərazisində yerləşdirilməsi Brüsselin ciddi təzyiqi altında məcburi şəkildə həyata keçirilib. Aİ faktiki olaraq öz mövcudluğunu və Bakı arasında münasibətləri normallaşdırmaq məqsədini tətbiq edib. İrəvan birtərəfli qaydada, qeyri-konsensus əsasında, Azərbaycan tərəfinin və digər regional oyunçuların razılığı olmadan və lazımi hesabat verilmədən işə salınıb”.
"Bu, yalnız Aİ-nin regiondakı siyasətinin əsl fonunu təsdiqləyir, bunun üçün əsas məsələ Rusiyanı Cənubi Qafqazdan sıxışdırıb çıxarmaq, Cənubi Qafqazı burada yaşayan insanların fundamental maraqlarına ziyan vurmaqla geosiyasi qarşıdurma meydanına çevirməkdir. Aİ missiyasının beynəlxalq ictimaiyyət qarşısında cavabdehlik daşımaması, ilk növbədə, Azərbaycan və Ermənistan qarşısında, fəaliyyətinin gizlədilməsi onun "mülki" mahiyyəti pərdəsi altında əslində, başqa bir missiya yerinə yetirməsinə dəlalət edir",- deyə Mariya Zaxarova yekunlaşdırıb.
Buna baxmayaraq, hələ ötən ilin sentyabrında Fransa Xarici İşlər Nazirliyinin səlahiyyət müddətini başa vuran rəhbəri Stefane Sejurnenin İrəvana səfəri zamanı Ermənistandakı avropalı müşahidəçilərlə bağlı məsələ yeni aktuallıqla ortaya çıxdı. Onun “Müşahidəçilərin iştirakı risklərin azaldılması və şəffaflığın artırılması üçün çox vacibdir”,- deməsi Azərbaycan sərhədi yaxınlığında Aİ sərhəd missiyasını “hərbi-polis” hesab edən Moskva və Bakının açıq-aşkar narazılığına səbəb olub.
Ermənistan tərəfi sülh müqaviləsinin yeddinci maddəsinin şərtləri ilə razılaşaraq Bakıya ciddi güzəştə getdi.
Nəticə etibarı ilə, İrəvanla Bakı arasında sülh müqaviləsi, görünür, Qərb strateqlərinin Ermənistanı Avro-Atlantik strukturlara inteqrasiya etmək, onun üzərində “təhlükəsizlik çətirini” açmaqla bağlı əvvəlki planlarını puça çıxarmağa və ya ən azı mürəkkəbləşdirməyə qadirdir.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 00:01
Azərbaycanda Anım Günüdür
Dünən, 15:22
Aqrar Xidmətlər Agentliyində nöqsanlar aşkarlanıb
Dünən, 13:55
Əliyevin çıxışı dünya ictimaiyyətinin Azərbaycana rəğbətini daha da artıracaq - Deputat
Dünən, 11:25
Sülh prosesi: Paşinyan üçün risklər artır
Dünən, 10:24
BMT Baş Assambleyasını saymırlar - Professor
Dünən, 08:27
NASA nüvə silahından istifadə edə bilər
Dünən, 07:30
Avropalı diplomatlar Moskvaya xəbərdarlıq ediblər
25-09-2025, 16:46
Ərdoğan Trampla anlaşa biləcəkmi?
25-09-2025, 14:24
Professor: Azərbaycan prezidenti BMT-də yeni dünya liderlərindən kimi təqdim olunur
25-09-2025, 14:11
Bakıdan Ağdama müntəzəm avtobus reysi fəaliyyətə başlayır
25-09-2025, 13:10
Azərbaycanda terror planlaşdıran şəxsə hökm oxunub
25-09-2025, 11:16
Bakıda yeni metro stansiyaları tikiləcək
25-09-2025, 10:24
İmişlidə toyda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
25-09-2025, 07:54
Son 24 saatda Günəşdə ikinci güclü partlayış olub
24-09-2025, 15:09
Diaspor rəhbərinin həbs müddəti uzadılıb
24-09-2025, 14:58
Marsın fəthi planı reallaşır - Foto
24-09-2025, 08:33
“Böyük yeddilər” Rusiyaya qarşı yeni sanksiyaları müzakirə ediblər
24-09-2025, 08:23
İlham Əliyev iki ölkənin prezidenti ilə görüşüb - Foto
23-09-2025, 16:42
Qlobal bazarlarda Azərbaycanın mövqeyi güclənir
23-09-2025, 16:26
İsazadə: Rusiyanın hərbi təxribatları davam edəcək
23-09-2025, 14:06
Cəlaloğlu: Daha bir neçə ölkə ilə hərbi qarşıdurma mümkündür
23-09-2025, 12:09
Əsnəmək iflicə səbəb ola bilər
23-09-2025, 11:18
Nüvə müharibəsi riski ən yüksək həddə çatıb - Xəbərdarlıq
23-09-2025, 10:39
Pezeşkian Azərbaycandan gedən nümayəndə heyəti ilə görüşüb
23-09-2025, 10:35
Qubada ayılar kəndə hücum ediblər
23-09-2025, 07:15
Alimlər Ədən cənnətinin yerini müəyyən ediblər
22-09-2025, 14:20
Məmurlar vətəndaşlara sayğısızlıq edir
22-09-2025, 13:23
Qarabağa növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
22-09-2025, 12:31
Bakıda təqaüdçü və tələbələrə güzəştli gediş haqqı tətbiq olunacaq
22-09-2025, 12:07
Azərbaycanda xüsusi karantin rejiminin müddəti uzadılıb
22-09-2025, 12:03
Ticarət müharibəsi Avropa sənayesini risk altında qoyub
22-09-2025, 10:52
Trampın qərarı Rusiya aviaşirkətlərini sanksiyalardan yayındırır
22-09-2025, 10:10
İlham Əliyev forum iştirakçılarına müraciət ünvanlayıb - Yenilənib
20-09-2025, 15:06
SOCAR-ın sabiq vəzifəli şəxsi həbs olunub
20-09-2025, 10:49
Qənimət Zahid Baş Prokurorluğa çağırılıb - Barəsində axtarış elan olunub
19-09-2025, 20:01
Rusiya qırıcıları Estoniyanın hava məkanını pozub
19-09-2025, 16:20
Çin qlobal kosmik sənayedə liderə çevrilir
19-09-2025, 15:37
Azərbaycan 14 fələstinli tələbəni Qəzzadan təxliyə edib - Fotolar
19-09-2025, 15:12
Azərbaycan terrorla mübarizə imkanlarını artırmalıdır - Professor
19-09-2025, 13:58
İnsanların ən uzun və ən qısa ömür sürdüyü ölkələr... - Avropanın hansı ölkəsi öndədir?
19-09-2025, 12:20
Valideynlərini itirmiş uşaqlar birdəfəlik müavinət alacaqlar
19-09-2025, 12:06
Minatəmizləmə fəaliyyətinə dair tələblər təsdiqlənib
19-09-2025, 09:57
Azərbaycan-Aİ yüksək səviyyəli işçi qrupu yaradılır