14:16 / 24-04-2024
Nəzir - Akif Abbasov yazır
Azərbaycan səfirliyindəki terror böyük planın tərkib hissəsidir
Tarix: 30-01-2023 00:19 | Bölmə: Slayd
Azərbaycan səfirliyindəki terror böyük planın tərkib hissəsidir

“Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyində baş verən terror hadisəsi beynəlxalq qanunların pozulmasıdır. Yəni İran dövləti Vyana Konvensiyası ilə üzərinə götürdüyü öhtəliyi yerinə yetirməyib. Səfirliyimizə silahlı basqın birmənalı olaraq terror hadisəsidir. Bu hadisəyə görə İran Azərbaycan dövlətindən üzr istəməlidir”.

Bunu Reyting.az-a Strateji Planlaşdırma və Araşdırmalar İnstitutunun rəhbəri, siyasi şərhçi Azad Məsiyev Azərbaycanın İrandakı səfirliyinə silahlı basqından danışarkən deyib.

A. Məsiyevin sözlərinə görə, Azərbaycan-İran münasibətlərinin yaxşı olması hər iki dövlətin siyasi və iqtisadi maraqlarına uyğundur: “Bu, daha çox İranın maraqlarına uyğun gəlir. Çünki İran ABŞ və Qərb tərəfindən düşmən elan edilib. Həm iqtisadi, həm də siyasi baxımdan dünyadan təcrid edilən İran çox çətin vəziyyətdədir. ABŞ İranda siyasi hakimiyyəti dəyişəcəyini bəyan edir və bu məqsədə çatmaq üçün bütün vasitələri məqbul sayır. Belə olan təqdirdə qonşuları ilə münasibətlərin gərginləşməsi İrana uğur gətirməz”.

Bəs Azərbaycan səfirliyinə edilən terror hücumu kimlərin maraqlarına uyğundur?

Siyasi şərhçi bu suala cavabında deyib ki, hadisənin sifarişçiləri, təşkilatçıları və icraçılarının aşkar edilməsi ilk növbədə İran dövlətinin marağında olmalıdır. İran qonşu ölkə ilə münasibətlərinə xələl gəlməsinə imkan veriməməli, digər tərəfdən isə dünya ictimaiyyətinin qınağına səbəb olmamalıdır.

Bölgədə yeni münaqişə yaratmaq istəyirlər

A. Məsiyev xatırladıb ki, ABŞ və Qərb dövlətləri İranı terroru himayə etməkdə, hüquq-mühafizə orqanlarını isə terror aksiyalarının təşkilində ittiham edir: “Belə olan təqdirdə İran dövləti Azərbaycan səfirliyinə hücumun istintaqının düzgün aparılmasında maraqlı olmalı, şəffaflığın təmin edilməsi üçün Azərbaycanın hüquq-mühafizə orqanlarını da tərəf kimi (yəni zərər çəkən tərəf kimi) prosesə cəlb etməlidir. Bununla həm Azərbaycan cəmiyyətində, həm də dünya iştimaiyyətində düzgün fikir formalaşar, hadisənin qərəzsiz aydınlaşmasına şərait yaranar”.

Müsahibimizin fikrincə, indiki zamanda Azərbaycan Ermənistanla münaqişə şəraitində olduğu halda, İran dövləti ilə diplomatik cəbhənin açılması bizim maraqlarımıza uyğun deyil: “Bu terror hadisəsinin ideoloqlarının, sifariş verənlərinin məqsədi iki dövlət arasında diplomatik gərginlik yaratmaqla dövlətlər arasında münaqişə planını işə salmaqdır. Sifarişçilər gözəl anlayırdılar ki, son zamanlar İran və Azərbaycan mətbuatında qarşılıqlı ittihamlar artıb, mətbuatda söz savaşı gedir. Söz savaşını diplomatik savaşa çevirmək üçün səfirliyimizə qarşı terror planı təşkil edilməli idi və bunu reallaşdırdılar. İki dövlət arasında münaqişə yaratmaq üçün diplomatik savaşı qızışdırmaq istəyənlər sözsüz ki, olacaqdır”.

Səfirliyə hücumda İranın düşmənlərinin əli ola bilər

A. Məsiyev diqqətə çatdırıb ki, Türkiyə-Rusiya münasibətlərini korlamaq üçün 2016-cı ildə Rusiyanın Türkiyədəki səfiri Andrey Karlova Ankarada silahlı hücum nəticəsində səfir qətlə yetirilib: “Bu terror aksiyasının məqsədi iki dövlət arasında münaqişə yaratmaq idi. Səfirin qətlə yetirilməsinə baxmayaraq həm Rusiya, həm də Türkiyə baş verən hadisəni emosiyadan kənar təhlil etdi və düzgün qiymət verdilər.

Hesab edirəm ki, hadisələrə emosianal, isti beyinlə qiymət vermək və ya onu siyasi baxımdan şərh etmək hadisənin törədilməsində maraqlı olan ideoloqların, sifariş verənlərin və təşkilatçıların maraqlarına xidmət edərdi”.


A. Məsiyev

Siyasi şərhçinin iddiasına görə, Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə terror hücumunda İranı özünə düşmən elan edənlərin əli ola bilər: “İranla Azərbaycanı üz-üzə gətirmək istəyənlərin, İranla Türkiyəni qarşı-qarşıya qoymağa çalışanların, Cənubi Qafqaz regionunda 3+3 formatının qarşısını almaq istəyənlərin bu işdə əlinin olması mümkündür. Bu isə ABŞ-ın və Qərbin maraqları ilə eynilik təşkil edir.

Hesab edirəm ki, İranda dövlət çevrilişi etmək istəyənlər uzun müddətdir İranın daxilində agentura şəbəkəsi formalaşdırıb. Görünən odur ki, agentura şəbəkəsi həm İranın dini liderinin, həm prezidentin ətrafında, həm hüquq-mühafizə orqanlarının daxilində, həm də kütləvi informasiya vastələrində fəaldırlar”.

A. Məsiyevin sözlərinə görə, bir müddət əvvəl ABŞ prezidenti Bayden bəyan edib ki, hakimiyyətini devirməklə İranı azad edəcəyik.

Təhlükəli ssenari bu dəfə İranda həyata keçirilir

Müsahibimiz xatırladıb ki, 2003-cü ildə İraqın işğalı zamanı Səddam Hüseynin devrilməsində ABŞ-ın agentura şəbəkəsi mühüm rol oynayıb: “İraq ordusundakı agenturanın fəaliyyəti nəticəsində ordu generalları fəaliyyətsiz qalmışdılar.

Başqa bir misal da yerinə düşərdi: SSRİ-nin dağıdılmasında Qorbaçovun ABŞ tərəfindən ələ alınması barədə danılmaz faktlar üzə çıxmaqdadır. Belə fikirlər səslənir ki, ABŞ-ın Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi Qorbaçovun əli ilə Siyasi Büroya öz adamlarını yerləşdirib, onların fəaliyyəti nəticəsində SSRİ-ni dağıdıblar. İndi də həmin ssenari İranda həyata keçirilir. Xarici xüsusi xidmət orqanlarının həm İranın dini liderinin və prezidentinin ətrafında, həm hüquq-mühafizə orqanlarında, həm də kütləvi informasiya vastələrində fəaldırlar. Azərbaycan əleyhinə səslənən fikirlər, çağırışlar, təxribatlar dövlətin içindən qaynaqlanan agenturanın fəaliyyəti nəticəsində baş verir. İlk baxışda İran cəmiyyətində elə təssürat yaradılır ki, güya səslənən fikirlər, bəyanatlar İran dövlətinin maraqlarına uyğundur.

Eyni zamanda İrandakı etiraz dalğası, İran vətəndaşlarına qarşı işgəncələr və qətllər vətəndaş-dövlət arasında uçrum yaratmağa hesablanmış əməliyyat oyunun əlamətləridir. Bu əməliyyat oyunları İran dövləti daxilində xarici xüsusi xidmət orqanlarının təlimatı ilə agentura şəbəkəsinin xidmətləri nəticəsində həyata keçirilir. Necə ki, 1990-cı ildə Bakıda 20 Yanvar hadisəsinin törədilməsinə rəvac verən, 1990-cı il yanvarın 18-də ABŞ senatorları Con Kerri ilə yanaşı, Pit Uilson, Pols Seymak, Larri Breksler, Kleyborn Pell kimi şəxslərin imzası ilə SSRİ rəhbəri Mixail Qorbaçova edilmiş müraciətin əsas rolu olduğu bildirilir. Qorbaçov və ətrafındakılar isə MKİ agenturasının xidmətləri sayəsində Bakıya qoşun yeridib dinc əhalini qətlə yetirməklə vətəndaş ilə dövlət arasında inamsızlıq yaratdılar. Nəticə isə SSRİ-nin dağılması ilə yekunlaşdı. (Tiflisdə, Baltikyanı respublikalarda, Orta Asiyada və Moskvadakı bu kimi hadisələr dövləti dağıtmağa hesablanmışdı). İranda baş verən hadisələr SSRİ-nin dağıdılması ssenarisi ilə sanki eynilik təşkil edir, istənilən halda nəticə İranın əleyhinə işləyir”.

İran-Azərbaycan qarşıdurması ilə Türkiyəni münaqişəyə cəlb etmək planı var

Müsahibimiz sonda əlavə edib ki, hadisələrin dərin təhlili bəzi gizlinləri üzə çıxarır:

“Bildiyiniz kimi, Türkiyə dövləti hər zaman Azərbaycanın yanında olduğunu bəyan edir. Ancaq İran-Azərbaycan qarşıdurması yaratmaqla Türkiyəni münaqişəyə cəlb etmək planı işə düşə bilər. Bu isə Türkiyənin bölgədə nüfuzunun artmasını istəməyənlərin maraqlarına uyğundur. Bunun nəticəsində İran-Türkiyə münaqişəsi yatmaqla həm İranı, həm də Türkiyəni zəiflətməklə məqsədlərinə çatmış olarlar. Bundan başqa, İran-Azərbaycan-Türkiyə münaqişəsi yaratmaqla 3+3 formatının qarşısı alına bilər. Eyni zamanda İran və Azərbaycan arasında münasibətlərin gərginləşməsi ABŞ yönümlü Paşniyan hakimiyyətinin də maraqlarına uyğun olardı.

İranın müvafiq dairələri səfirliyimizə silahlı basqının sifarişçiləri, təşkilatçıları və icraçıları ilə bağlı şəffaf araşdırma aparmalıdır. Buna hüquqi-siyasi qiymətin verilməsinə mane olanların məqsədi terror aksiyasında xarici agentura şəbəkəsinin əlinin olmasını gizlətməyə, bu şəbəkənin aşkara çıxmamasına çalışanlardır. İran daxilində fəaliyyət göstərən mütəşəkkil agentura bu aksiyanın məişət zəminində olmasını nümayiş etdirmək istəyir. Bununla da İran daxilində xarici xüsusi xidmət orqanlarının rezidenturasını və agenturasının fəaliyyətini gizlətmiş olurlar. Yuxarıda qeyd etdiyim bu şəbəkə İran dövlətinin yüksək dairələrində formalaşmış bir quruma çevrilib.

Bir sözlə, İranda baş verən hadisə böyük planın tərkib hissəsidir. İran dövləti bilərəkdən və ya bilməyərəkdən bu oyunun alətinə çevrilib”.

E. KAMAL
Reyting.az





Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}