Oğul Trampın Ermənistana səfəri niyə ləğv olunub?
Tarix: 13-11-2025 10:49 | Bölmə: Slayd
Oğul Trampın Ermənistana səfəri niyə ləğv olunub?

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan bəyan edib ki, “Tramp marşrutu”nun tikintisinə 2026-cı ilin ikinci yarısında başlanılacaq. Bu marşrut Azərbaycanın qərb rayonlarını eksklav Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə birləşdirməyi nəzərdə tutur.

"Biz bu ilin sonuna qədər bütün detalları kağız üzərinə köçürməliyik. 2026-cı ilin birinci yarısında razılığa gəlməliyik, ikinci yarısında isə tikintiyə başlamalıyıq. Plan belədir", - Nikol Paşinyan deyib.

Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Kommersant” yazıb.

Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, “Tramp marşrutu”nun yaradılması haqqında bəyannamə Ermənistan, ABŞ və Azərbaycan liderləri tərəfindən avqustun 8-də Ağ evdə görüş zamanı imzalanıb. 42 kilometr uzunluğundakı nəqliyyat sistemi Ermənistanın cənubundakı Sünik rayonundan keçəcək. Respublikanın öz ərazisi üzərində suverenliyini qoruyub saxlaması gözlənilir, lakin marşrutu müvafiq lisenziya almış özəl Amerika şirkəti idarə edəcək.

Qeyd olunur ki, ABŞ prezidentinin oğlu, kiçik Trampın noyabrın 12-də İrəvana səfər edəcəyi gözlənilsə də, səfər baş tutmayıb. Səfərin əsas mövzusu Azərbaycanın əsas hissəsinin Naxçıvanla birləşdirilməsi üçün nəzərdə tutulan “Beynəlxalq sülh və rifah üçün Tramp marşrutu” layihəsinin Ermənistan hissəsinin tikintisi olacaq.

Kiçik Trampın səfəri, ailə biznesi olan “The Trump Organization”-u Mərkəzi Asiya və Avropa arasında Orta Dəhlizdə inteqrasiya olunmuş multimodal mərkəz yaratmaq layihəsinə çevirməyə çalışan Prezident Trampın inkişaf diplomatiyasını davam etdirəcək.

Oğul-Donald Trampın İrəvana gözlənilən səfəri rəsmi şəkildə şərh edilməsə də, danışıqların təfərrüatları və gündəliyi barədə məlumat verən mənbələrə istinadla Ermənistan və Azərbaycan mətbuatında geniş müzakirə olunur. Ermənistanın “Past” qəzeti səfərin təşkilatçısı kimi Ermənistanın ABŞ-dakı yeni səfiri, keçmiş əmək və sosial məsələlər naziri Narek Mkrtçyanın adını çəkir. Sentyabrda Vaşinqtona gəldikdən sonra o, ABŞ-Ermənistan əlaqələrini intensivləşdirmək ambisiyasını bəyan edib.

47 yaşlı kiçik Donald Trampın baş nazir Paşinyanla görüşüb-görüşməyəcəyi açıq sual olaraq qalır.

Bununla belə, İrəvan və Bakıdakı mənbələr qeyd edirlər ki, səfər Tramp ailəsinin avqustun 8-də prezident Trampın Ermənistan və Azərbaycan liderləri ilə Vaşinqtonda keçirilən görüşündən sonra yaranmış yeni biznes maraqları ilə bağlıdır.



Ağ evdə keçirilən üçtərəfli danışıqlardan sonra tərəflər Bakı ilə İrəvan arasında sülh yolu ilə nizamlanma və Ermənistan vasitəsilə Azərbaycanın materik hissəsi ilə Naxçıvan arasında nəqliyyat əlaqəsinin yaradılması haqqında bəyannamə imzalayıblar. “Beynəlxalq Sülh və Rifah üçün Tramp Marşrutu” (TRIPP) adlandırılan layihənin məqsədi Azərbaycan və onun Naxçıvan eksklavı arasında nəqliyyat əlaqələridir.

Baş nazir Paşinyanın avqustun 9-da Vaşinqtonda bəyan etdiyi kimi, “Tramp marşrutu” İranla həmsərhəd dəmir yolu xətti boyunca İrəvan və Bakı arasında neft və qaz kəmərlərinin, elektrik xətlərinin, internet kabellərinin və dəmir yolunun tikintisini nəzərdə tutur. Sovet dövründə çəkilmiş dəmir yolu xətti Ermənistanın cənubundakı Sünik vilayətinin Meğri şəhəri də daxil olmaqla, Araz çayının şimal sahili boyunca keçir. Lakin 1990-cı illərin əvvəllərində Qarabağdakı silahlı münaqişə səbəbindən dəmir yolunun təxminən 45 kilometrlik Meğri hissəsində xidmət dayandırılıb.

Vaşinqtonda keçirilən üçtərəfli görüşdən az sonra ABŞ Dövlət Departamentinin Avropa və Avrasiya məsələləri bürosunun direktoru Brendan Hanrahan İrəvana səfər edib. Ermənistan baş nazirinin müavini Mher Qriqoryanla görüşü zamanı o, Vaşinqtonun “Trump Route” (“Tramp Marşrutu”) layihəsini maliyyələşdirməyə başlamaq qərarını açıqlayıb.

"Mən məmnuniyyətlə bildirmək istəyirəm ki, biz ABŞ Konqresi ilə əməkdaşlıq edərək Ermənistana 145 milyon dollar yardım göstərmək niyyətindəyik. Bu, TRIPP layihəsinin və avqustun 8-də əldə olunmuş razılaşmaların ticarət, infrastruktur, kritik mineral tədarük zəncirləri və transsərhəd təhlükəsizliyinə sərmayələrə dəstək vermək məqsədi daşıyan ilk maliyyə tranşıdır", - deyə ABŞ diplomatı sentyabrın 1-də İrəvanda bildirib.

İrəvandakı ekspertlər qeyd edirlər ki, TRIPP layihəsi uğurla həyata keçirilərsə, o, təkcə Azərbaycan və Naxçıvan arasında nəqliyyat marşrutu deyil, Mərkəzi Asiya ilə Avropa arasında Orta Dəhlizə inteqrasiya olunmuş multimodal qovşaq yarada bilər.

Podratçılarla danışıqlar oktyabr ayında başlayıb və layihə artıq infrastrukturun inkişafı üzrə işçi qrupunun və konsorsiumun formalaşdırılması mərhələsinə daxil olub.

Qeyd edək ki, baş nazir Paşinyan keçən həftə kiçik Donald Trampın Yerevana gözlənilən səfərini birbaşa qeyd etmədən, TRİPP layihəsi çərçivəsində regionda kommunikasiyaların qarşısının alınmasında Amerikanın iştirakının ölkəsi üçün artan əhəmiyyətini təsdiqləyib.

"Biz hazırda amerikalı tərəfdaşlarımızla Azərbaycanın əsas hissəsini Naxçıvanla birləşdirəcək dəmir yolunun tikintisini müzakirə edirik. Niyə ABŞ-la? Çünki bu, TRIPP layihəsinin tərkib hissəsidir", - Nikol Paşinyan noyabrın 4-də bəyan edib.

İrəvanın Ermənistanın cənubundakı Sünik rayonundan keçəcək 42 kilometrlik nəqliyyat dəhlizi layihəsi üzərində suverenliyini saxlaması nəzərdə tutulur. Lakin əməliyyat üçün lisenziya almış özəl Amerika şirkəti dəhlizi 99 il müddətinə icarəyə götürəcək.

Layihənin Donald Tramp adını daşıdığını nəzərə alsaq, onun oğlunun TRIPP-ə təkcə sülhməramlı deyil, həm də real iqtisadi əhəmiyyət vermək üçün İrəvana səfər etməsi simvolikdir.

Xatırladaq ki, Donald Tramp kiçik bacısı İvanka və kiçik qardaşı Erik ilə birlikdə “The Trump Organization”-da icraçı vitse-prezident vəzifəsində çalışır.

Regional medianın məlumatına görə, Tramp ailəsi klasterinə daxil olan bir şirkətin 99 illik müqaviləyə əsasən bu işin əsas icarəçisi olacağı gözlənilir.

Bu baxımdan, kiçik Trampın İrəvana səfərinin gündəliyində duran əsas məsələlərdən birinin Tramp marşrutunun tikintisində Amerika biznesinin iştirakının qanuni şəkildə rəsmiləşdirilməsi və sonradan bu nəqliyyat arteriyasının idarə edilməsi olacağı gözlənilir.

“Tramp marşrutu”nun erməni hissəsinin həyata keçirilməsində Rusiyanın mümkün iştirakı məsələsi açıq qalır.

Oktyabrın sonunda Ermənistan parlamentində büdcə dinləmələrində çıxış edən Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan Tramp marşrutu üzrə əməkdaşlığın Rusiya tərəfi ilə müzakirə edilib-edilməməsi ilə bağlı suala belə cavab verib: “Biz rusiyalı tərəfdaşlarımızla yeni maraqlı mexanizmlər, sahələr və sair müzakirələr aparmışıq, müzakirə edirik və bundan sonra da imkanlarımız olacaq”. Bununla belə, o, “Tramp marşrutu”nun Ermənistan hissəsinin Rusiya Dəmir Yollarının törəmə şirkəti olan Cənubi Qafqaz Dəmir Yollarının (CQDY) konsessiya idarəçiliyinə verilməsi ehtimalını da istisna edib.

Xatırladaq ki, 2008-ci ilin fevralında Ermənistanın dəmir yolu infrastrukturu daha 10 il uzatmaq hüququ ilə 30 illik konsessiyaya CQDY-yə verilib. "Ermənistanda mövcud olan, fəaliyyət göstərən dəmir yolu infrastrukturu konsessiya idarəçiliyi üçün DXR-ə verilib. Bayaq müzakirə etdiyimiz "Tramp marşrutu" oraya daxil deyil. Əgər nəsə çatışmırsa, o, necə əvvəllər konsessiya idarəçiliyinə verilə bilərdi?" - A. Mirzoyan izah edib.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər