17:30 / 03-09-2025
"Canavarlarla rəqs edən" aktyor vəfat edib
17:18 / 03-09-2025
Saxta domenlər bloklanıb
17:04 / 03-09-2025
Siyasətçilər deportasiyaya görə Kanadadan kömək istəyirlər
17:01 / 03-09-2025
"Benfika" - "Qarabağ" oyununa bilet neçəyə olacaq? - Açıqlama
16:57 / 03-09-2025
Sosial mediada qadınları şantaj edən şəxs tutulub
16:53 / 03-09-2025
İlham Rəhimova sanksiya tətbiq olunub
16:30 / 03-09-2025
Merz: Putin hərbi cinayətkardır!
16:09 / 03-09-2025
Azyaşlı qızın toyu dayandırılıb - (Yenilənib)
16:00 / 03-09-2025
Bəzi yerlərdə leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
15:51 / 03-09-2025
AFFA “Neftçi” və futbolçunu cəzalandırıb
15:30 / 03-09-2025
Bəhruz Səmədovun apellyasiya şikayəti təmin etməyiblər
15:11 / 03-09-2025
Azərbaycan və Türkiyənin energetika nazirləri görüşəcək
15:01 / 03-09-2025
Çempionlar Liqası: "Qarabağ"ın heyəti açıqlanıb
14:46 / 03-09-2025
Sərnişin hava limanının anons sistemini ələ keçirib
14:44 / 03-09-2025
Yaqub Məmmədovun oğlu prorektor təyin olunub
14:42 / 03-09-2025
Putin KXDR əsgərlərinə görə Kim Çen Ina təşəkkür edib
14:36 / 03-09-2025
Ruslar “Ansat” helikopterini sınaqdan keçirib
14:32 / 03-09-2025
Ağsuda yanğın törədən şəxs müəyyən olunub
14:08 / 03-09-2025
Asteroid sürətlə Yerə yaxınlaşır - Xəbərdarlıq
14:01 / 03-09-2025
Hakim Aytac Əhmədova cəzalandırılıb
13:51 / 03-09-2025
İsrail təyyarələri Türkiyə səmasından istifadə edirmi?
13:41 / 03-09-2025
Kreml Trampın fikirlərinə reaksiya verib
13:26 / 03-09-2025
Üç kollecə direktor müavini təyinatı olub
13:22 / 03-09-2025
Xankəndidə müğənni narkotikə görə həbs edilib
13:19 / 03-09-2025
Uşaqları ac saxlayan bağça müdiri vəzifədən çıxarılıb
13:06 / 03-09-2025
Dəstək ala bilməyən sədr parlamenti buraxır
12:59 / 03-09-2025
Paşinyan deputatlara Rusiya mövzusunda danışmamağı tapşırıb
12:48 / 03-09-2025
Dünyanı məhv etmək gücünə malik raketlər nümayiş olunub
12:46 / 03-09-2025
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
12:40 / 03-09-2025
Merz: Almaniya Ukraynaya qoşun göndərməyə hazırlaşmır
08:13 / 30-08-2025
Bakı-Ağdam sərnişin qatarı istifadəyə verilib
19:36 / 30-08-2025
Bu gündən Bakının bəzi yollarında hərəkət məhdudlaşdırılacaq
19:01 / 29-08-2025
Bako Sahakyanın ibtidai istintaqa ifadəsi yayılıb
18:20 / 31-08-2025
Putin Çində Paşinyanla görüşüb
08:49 / 31-08-2025
Prezident İlham Əliyevin Çin lideri Si Cinpin ilə görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar
00:24 / 30-08-2025
Töhmət alan icra başçısı: “İş olan yerdə nöqsan da olur"
15:02 / 31-08-2025
İlham Əliyev Çində görüşlər keçirib - (Yenilənib) - Fotolar
09:27 / 30-08-2025
Premyer Liqa: bu gün daha iki qarşılaşma olacaq
00:10 / 30-08-2025
Azərbaycanla ABŞ arasında Anlaşma Memorandumu imzalanlb
17:53 / 29-08-2025
Gənclər Liqası və U-17 Liqada 2025/2026 mövsümünün püşkü atılıb
08:55 / 01-09-2025
Çində Əliyev-Ərdoğan görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Foto
17:43 / 29-08-2025
DÇ-2026: Türkiyə yığmasının heyəti açıqlanıb
Sosial şəbəkələr bağlana bilərmi? - Dörd ssenari
Tarix: 19-02-2021 16:36 | Bölmə: Dünya
Rusiya paytaxtı Moskvada ingilis dilində nəşr olunan “The Moscow Times” qəzetində “Kreml Rusiyada Qərb sosial şəbəkələrini bağlamaq üçün dörd variantdan istifadə edə bilər” başlıqlı məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi İlya Klişindir. İlya Klişin vaxtilə “Dojd” telekanalının saytının baş redaktoru, RTVİ telekanalının bölmə rəhbəri olub. Hazırda media konsultantı kimi çalışır. 2015-ci ildə Böyük Britaniyanın “The Guardian” qəzeti İlya Klişinin adını Moskvanın ən perspektivli 30 gəncinin siyahısında qeyd edib. Reyting.az İlya Klişinin “The Moscow Times” qəzetində dərc olunan məqaləsini Novator.az-ın ingiliscədən tərcüməsində qısa ixtisarla təqdim edir:
Rusiya illərdir “Facebook”, “Twitter” kimi sosial şəbəkə nəhənglərini bloklayacağı barədə hay-küy salır, boşuna təhdidlər edir.
Bəs bu dəfə təhdidlər gerçək olsa, onda necə? Bu halda nə baş verə bilər?
“Rossiya seqodnya” beynəlxalq televiziya kanalının və “Sputnik” informasiya agentliyinin rəhbəri Marqarita Simonyan bu yaxınlarda Rusiya ərazisində xarici sosial şəbəkələrin qadağan olunmasına açıq şəkildə çağırış etdi.
Gülünc çağırışdır. Amma müşahidəçilər hesab edirlər ki, Marqarita Simonyan bu çağırışı ilə Rusiya hakimiyyətinin nə qədər xoflandığını da büruzə verib.
Hakimiyyətin müxalifət lideri Aleksey Navalnını qanunsuz şəkildə həbsxanaya atması və onun azadlığa buraxılmasını tələb edən iki ümummilli etiraz nümayişinə qarşı amansız davranması göstərir ki, Kreml bu ilin payızında keçiriləcək parlament seçkisinə qədər, bəlkə ondan sonra keçiriləcək prezident seçkisinə kimi də Rusiya cəmiyyətinə təzyiqləri artırmaq fikrindədir.
Cərəyan edən proseslər qətiyyən təzyiqlərin azalacağından xəbər vermir, buna heç bir işıq ucu görünmür. Rusiyanın dəyənəkli, qalxanlı xüsusi təyinatlıları irəliləməkdə davam edir, onsuz da məhdudlaşmış ifadə azadlığı hər addımda tapdanır. Hakimiyyət hüquqi prosedurları və ictimai rəyi vecinə almadan etirazçılara cinayət işləri açır.
Baş verənlər rusiyalıların böyük əksəriyyətini narahat edir. Adamlar düşünürlər: görəsən, olan-qalan müstəqil media qurumları və beynəlxalq sosial şəbəkələr bağlanacaqmı?
Rusiya hakimiyyəti xarici sosial şəbəkələri Çindəki kimi birbaşa bağlaya bilmir; bunu bir gecədə həyata keçirmək texnoloji baxımdan çox çətindir. Rus senzurası iki il cəhd göstərsə də, “Telegram” messencerini bloklaya bilmədi.
Ancaq hökumət sosial şəbəkələri gerçəkdən, siyasi mübaliğəni bir qırağa qoyub bağlamağı planlaşdırırsa, bunu dörd mümkün ssenari ilə həyata keçirə bilər.
Birinci ssenari. Ən sərt üsula əl atılır, bütün xarici sosial şəbəkələr – “Facebook”, “İnstagram”, “Twitter” və “YouTube” bloklanır, təkcə onların yerli (Rusiyadakı) rəqiblərinə işləmək imkanı verilir.
Bunu etmək texnoloji cəhətdən son dərəcə çətin olacaq, bundan ötrü Rusiyanı qlobal internet şəbəkəsindən demək olar tamamilə ayırmaq lazım gələcək. Üstəlik, bu yol Rusiya iqtisadiyyatına böyük zərbə vura bilər. Hakimiyyət bu variantı Qərblə şiddətli qarşıdurmaya getsə seçə bilər.
İkinci ssenari. Xəbərdarlıqlar edilir. Hakimiyyət qəzəbini bir sosial şəbəkəyə yönəldir, amma bununla digər şəbəkələrin də gözünün odunu alıb onları itaətə yönəltmiş olur.
Bu variantda əsas hədəf kimi, çox güman, “YouTube” seçiləcək. Rusiyanın kəşfiyyat agentlikləri xeyli müddətdir Navalnının korrupsiya faktlarını ifşa edən ictimai-siyasi məzmunlu videolarının senzurasız yayılmasında və etiraz mitinqlərinin təşkilində “YouTube”un rolunu izləyir.
Bununla belə, Rusiya hakimiyyəti hətta bu ssenaridə də daha çox xəbərdarlıq etmək üsulundan yararlana bilər, çünki “YouTube”un qarşısını almaq milyonlarla deyil, milyardlarla dollara başa gələsi bir işdir.
Üçüncü ssenari. Danışıqlar aparıla bilər. Böyük ehtimalla, rus senzorları bu varianta üstünlük verərlər. Onlar xarici platformaları “Rusiya qanunlarına riayət etməyə” inandıracaqlarına, tutalım, müxalifət videolarının və ya ictimai etiraza çağırışların həmin platformalardan silinməsinə nail olacaqlarına ümid bəsləyə bilərlər.
Belə olan halda xarici platformalar yəqin ki, “İtalyan tətili” üsulu ilə davranacaqlar: özlərini elə göstərəcəklər ki, guya Rusiya hakimiyyəti ilə razılaşıblar, amma on minlərlə videonu silmək üçün heç bir addım atmayacaqlar.
Dördüncü ssenari. Ən çox ehtimal olunan, ən ağlabatan variant budur. Hakimiyyət orqanları Rusiyanın mobil operatorlarına və internet provayderlərinə xarici sosial şəbəkələrin fəaliyyətini sabotaj etməyi tapşıracaq. Beləliklə, ya etirazçıların toplaşdığı günlərdə, ya da elə həmişə internetdə məhdudiyyətlər, problemlər ortaya çıxacaq. Məsələn, “YouTube”un açılması üçün onu dörd-beş dəfə klikləməli olacaqsız, yoxsa bəzi videolara heç cür baxa bilməyəcəksiz.
Həmin platformalarla rəqabət aparan rus saytları isə maneəsiz işləyəcək. Üstəlik, yerli saytlara pulsuz trafik verilə bilər ki, bunu da bəzi deputatlar bu yaxınlarda təklif ediblər və çox güman, həmin təklif qəbul olunub icraya yönəldiləcək.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-02-2021 16:36 | Bölmə: Dünya
Rusiya paytaxtı Moskvada ingilis dilində nəşr olunan “The Moscow Times” qəzetində “Kreml Rusiyada Qərb sosial şəbəkələrini bağlamaq üçün dörd variantdan istifadə edə bilər” başlıqlı məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi İlya Klişindir. İlya Klişin vaxtilə “Dojd” telekanalının saytının baş redaktoru, RTVİ telekanalının bölmə rəhbəri olub. Hazırda media konsultantı kimi çalışır. 2015-ci ildə Böyük Britaniyanın “The Guardian” qəzeti İlya Klişinin adını Moskvanın ən perspektivli 30 gəncinin siyahısında qeyd edib. Reyting.az İlya Klişinin “The Moscow Times” qəzetində dərc olunan məqaləsini Novator.az-ın ingiliscədən tərcüməsində qısa ixtisarla təqdim edir:
Rusiya illərdir “Facebook”, “Twitter” kimi sosial şəbəkə nəhənglərini bloklayacağı barədə hay-küy salır, boşuna təhdidlər edir.
Bəs bu dəfə təhdidlər gerçək olsa, onda necə? Bu halda nə baş verə bilər?
“Rossiya seqodnya” beynəlxalq televiziya kanalının və “Sputnik” informasiya agentliyinin rəhbəri Marqarita Simonyan bu yaxınlarda Rusiya ərazisində xarici sosial şəbəkələrin qadağan olunmasına açıq şəkildə çağırış etdi.
Gülünc çağırışdır. Amma müşahidəçilər hesab edirlər ki, Marqarita Simonyan bu çağırışı ilə Rusiya hakimiyyətinin nə qədər xoflandığını da büruzə verib.
Hakimiyyətin müxalifət lideri Aleksey Navalnını qanunsuz şəkildə həbsxanaya atması və onun azadlığa buraxılmasını tələb edən iki ümummilli etiraz nümayişinə qarşı amansız davranması göstərir ki, Kreml bu ilin payızında keçiriləcək parlament seçkisinə qədər, bəlkə ondan sonra keçiriləcək prezident seçkisinə kimi də Rusiya cəmiyyətinə təzyiqləri artırmaq fikrindədir.
Cərəyan edən proseslər qətiyyən təzyiqlərin azalacağından xəbər vermir, buna heç bir işıq ucu görünmür. Rusiyanın dəyənəkli, qalxanlı xüsusi təyinatlıları irəliləməkdə davam edir, onsuz da məhdudlaşmış ifadə azadlığı hər addımda tapdanır. Hakimiyyət hüquqi prosedurları və ictimai rəyi vecinə almadan etirazçılara cinayət işləri açır.
Baş verənlər rusiyalıların böyük əksəriyyətini narahat edir. Adamlar düşünürlər: görəsən, olan-qalan müstəqil media qurumları və beynəlxalq sosial şəbəkələr bağlanacaqmı?
Rusiya hakimiyyəti xarici sosial şəbəkələri Çindəki kimi birbaşa bağlaya bilmir; bunu bir gecədə həyata keçirmək texnoloji baxımdan çox çətindir. Rus senzurası iki il cəhd göstərsə də, “Telegram” messencerini bloklaya bilmədi.
Ancaq hökumət sosial şəbəkələri gerçəkdən, siyasi mübaliğəni bir qırağa qoyub bağlamağı planlaşdırırsa, bunu dörd mümkün ssenari ilə həyata keçirə bilər.
Birinci ssenari. Ən sərt üsula əl atılır, bütün xarici sosial şəbəkələr – “Facebook”, “İnstagram”, “Twitter” və “YouTube” bloklanır, təkcə onların yerli (Rusiyadakı) rəqiblərinə işləmək imkanı verilir.
Bunu etmək texnoloji cəhətdən son dərəcə çətin olacaq, bundan ötrü Rusiyanı qlobal internet şəbəkəsindən demək olar tamamilə ayırmaq lazım gələcək. Üstəlik, bu yol Rusiya iqtisadiyyatına böyük zərbə vura bilər. Hakimiyyət bu variantı Qərblə şiddətli qarşıdurmaya getsə seçə bilər.
İkinci ssenari. Xəbərdarlıqlar edilir. Hakimiyyət qəzəbini bir sosial şəbəkəyə yönəldir, amma bununla digər şəbəkələrin də gözünün odunu alıb onları itaətə yönəltmiş olur.
Bu variantda əsas hədəf kimi, çox güman, “YouTube” seçiləcək. Rusiyanın kəşfiyyat agentlikləri xeyli müddətdir Navalnının korrupsiya faktlarını ifşa edən ictimai-siyasi məzmunlu videolarının senzurasız yayılmasında və etiraz mitinqlərinin təşkilində “YouTube”un rolunu izləyir.
Bununla belə, Rusiya hakimiyyəti hətta bu ssenaridə də daha çox xəbərdarlıq etmək üsulundan yararlana bilər, çünki “YouTube”un qarşısını almaq milyonlarla deyil, milyardlarla dollara başa gələsi bir işdir.
Üçüncü ssenari. Danışıqlar aparıla bilər. Böyük ehtimalla, rus senzorları bu varianta üstünlük verərlər. Onlar xarici platformaları “Rusiya qanunlarına riayət etməyə” inandıracaqlarına, tutalım, müxalifət videolarının və ya ictimai etiraza çağırışların həmin platformalardan silinməsinə nail olacaqlarına ümid bəsləyə bilərlər.
Belə olan halda xarici platformalar yəqin ki, “İtalyan tətili” üsulu ilə davranacaqlar: özlərini elə göstərəcəklər ki, guya Rusiya hakimiyyəti ilə razılaşıblar, amma on minlərlə videonu silmək üçün heç bir addım atmayacaqlar.
Dördüncü ssenari. Ən çox ehtimal olunan, ən ağlabatan variant budur. Hakimiyyət orqanları Rusiyanın mobil operatorlarına və internet provayderlərinə xarici sosial şəbəkələrin fəaliyyətini sabotaj etməyi tapşıracaq. Beləliklə, ya etirazçıların toplaşdığı günlərdə, ya da elə həmişə internetdə məhdudiyyətlər, problemlər ortaya çıxacaq. Məsələn, “YouTube”un açılması üçün onu dörd-beş dəfə klikləməli olacaqsız, yoxsa bəzi videolara heç cür baxa bilməyəcəksiz.
Həmin platformalarla rəqabət aparan rus saytları isə maneəsiz işləyəcək. Üstəlik, yerli saytlara pulsuz trafik verilə bilər ki, bunu da bəzi deputatlar bu yaxınlarda təklif ediblər və çox güman, həmin təklif qəbul olunub icraya yönəldiləcək.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:30
Merz: Putin hərbi cinayətkardır!
Bu gün, 14:46
Sərnişin hava limanının anons sistemini ələ keçirib
Bu gün, 14:42
Putin KXDR əsgərlərinə görə Kim Çen Ina təşəkkür edib
Bu gün, 14:36
Ruslar “Ansat” helikopterini sınaqdan keçirib
Bu gün, 13:41
Kreml Trampın fikirlərinə reaksiya verib
Bu gün, 13:06
Dəstək ala bilməyən sədr parlamenti buraxır
Bu gün, 12:40
Merz: Almaniya Ukraynaya qoşun göndərməyə hazırlaşmır
Bu gün, 09:49
Ruslar bir gecədə 105 PUA vurub
Bu gün, 09:36
Polşa Rusiyanın hücumuna cavab verməyə hazırdır
Bu gün, 07:55
Tramp həmkarlarına salam göndərib
Dünən, 14:59
Ukrayna ordusu yaşayış məntəqəsini azad edib
Dünən, 13:41
Rusiya və Çin 20-dən çox əməkdaşlıq sənədi imzalayıb
Dünən, 12:22
Ukraynada iki minə yaxın Koreya hərbçisi öldürülüb
Dünən, 09:33
Belçika bu ay Fələstini dövlət kimi tanıyacaq
Dünən, 08:07
ŞƏT-in bəyannaməsində Ukrayna “unudulub”
Dünən, 07:59
Vaşinqton Karakasa silahlı müdaxilə edəcək?
1-09-2025, 13:46
İsrail Qəzzadakı Əl-Əqsa xəstəxanasını vurub
1-09-2025, 13:32
Şimali Koreya lideri xarici səfərə çıxır
1-09-2025, 13:13
ABŞ özəl torpaqlarda nüvə raketləri üçün siloslar qurur
1-09-2025, 13:07
Pakistandakı helikopter qəzasında beş nəfər ölüb
1-09-2025, 12:48
Rusların iki helikopteri və bir gəmisi vurulub - Foto
1-09-2025, 07:50
Avtomobili Rusiya konsulluğunun darvazasına çırpıb
1-09-2025, 07:42
Sanksiyalar Putinin Çin səfərinə mane ola bilməyib
1-09-2025, 07:15
Tramp: Vaşinqtonda cinayətkarlıq üzərində qələbə çaldıq
29-08-2025, 17:07
Yanan beş qayıqdan ikisi batıb
29-08-2025, 17:01
Zelenski: Rusiya bufer zonanı artırmaq üçün geri çəkilməlidir
29-08-2025, 12:24
Rusiya və Çin okeanda birgə patrulluq edib - Foto
29-08-2025, 12:05
Prezidentlə baş nazirin qarşıdurması Ukraynaya problem yaradır
29-08-2025, 10:32
Ərdoğan: Türkiyənin müdafiə sənayesi dastan yazır
28-08-2025, 18:13
Ərdoğan Ukraynadakı müharibənin “ədalətli həlli”ni mümkün sayır
28-08-2025, 17:31
ABŞ-da təhsil vizasının verilmə qaydası çətinləşib
28-08-2025, 17:29
Çin İsraili hərbi əməliyyatları dayandırmağa çağırır
28-08-2025, 14:01
Meksika parlamentində dava düşüb
28-08-2025, 13:29
Ukrayna kəşfiyyatı rusların “Kalibr” gəmisini vurub
28-08-2025, 13:23
NATO bu il müdafiəyə 1,5 trilyon dollar xərcləyəcək
28-08-2025, 09:52
Nazir: İran xalqı ABŞ-la danışıqları faydasız sayır
28-08-2025, 08:16
Maduro: ABŞ Tlatelolko müqaviləsini pozur
27-08-2025, 14:43
Hökumətlə meriya arasında qarşıdurma yaranıb
27-08-2025, 14:35
QHT koalisiyası 16 yaşlı İbrahimin azadlığa buraxılmasını tələb edir
27-08-2025, 13:38
Merz: Moskva sülh yolu ilə nizamlanmaya mane olur
27-08-2025, 11:58
Baş nazir prezidentin telefon zənglərinə cavab vermir
27-08-2025, 11:43
İsrail ordusu daha 7 suriyalını öldürüb
27-08-2025, 08:30
Polyanski: Almaniya “Şimal axını” olayını üzə çıxarmalıdır
26-08-2025, 14:19
Milyarderlərin savaşı: Mask “Apple” və “OpenAI”ı ittiham edir
26-08-2025, 12:25
NATO-Türkiyə müzakirələrini ehtiva edən sənəd hava limanında unudulub
26-08-2025, 11:34
Vyetnam qasırğaya təslim olur
26-08-2025, 08:19
Orban: Zelenskinin təhdidləri cəzasız qalmayacaq!
25-08-2025, 17:33
Yaponiya Çində keçiriləcək tədbiri boykot etməyə çağırır - Foto
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
