12:56 / 29-06-2025
Rusiyanın Azərbaycanda keçiriləcək mədəniyyət tədbirləri ləğv edilib
11:16 / 29-06-2025
Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlılar hakim qarşısına çıxarılıb - (Yenilənib) - Fotolar
10:35 / 29-06-2025
Deputat: Rusiyanın təzyiqləri həm də Azərbaycanın xarici siyasəti ilə əlaqədar ola bilər
08:35 / 29-06-2025
Rezidenturaya qəbul imtahanının birinci mərhələsi başlayır
08:30 / 29-06-2025
Bu gün ikinci cəhd test imtahanıdır
07:26 / 29-06-2025
29 yaşlı şəxs qayınanasını qətlə yetirib, 3 nəfəri yaralayıb
00:40 / 29-06-2025
Aleksey Overçukun Azərbaycana səfəri ləğv olunub
23:57 / 28-06-2025
Yekaterinburqda işgəncə görən azərbaycanlı: "Kafeyə basqın edib, bizi döyə-döyə kabab bişirtdirdilər”
21:41 / 28-06-2025
Zaxarovadan azərbaycanlılarıın saxlanılması haqqında - Açıqlama
18:01 / 28-06-2025
Səbinə Əliyeva Rusiya Ombudsmanına məktub ünvanlayıb
13:41 / 28-06-2025
Hacızadə: İran səfirinin Qərbi Azərbaycan İcması ilə bağlı təhrifəri qəzəb doğurur
11:31 / 28-06-2025
AZAL Bakı-Təl-Əviv-Bakı reyslərini bərpa edir
11:12 / 28-06-2025
Rəsmi Bakı Rusiyada azərbaycanlılara hücumlarla bağlı bəyanat yayıb
09:57 / 28-06-2025
İki məşhur aktyor 24 ildən sonra yenidən görüşüb
08:55 / 28-06-2025
İsrail-İran müharibəsi Orta Asiyanın yolunu bağlayıb?
08:32 / 28-06-2025
Beş ay əvvəl Kürdə batan şəxsin meyiti tapılıb
00:01 / 28-06-2025
Jurnalist Seyfəddin Hüseynlinin qardaşları öldürülüb - (Yenilənib)
23:20 / 27-06-2025
XİN İran səfirindən təkzib tələb edir
12:57 / 27-06-2025
Prokurorluq Bakıdakı partlayış hadisəsini araşdırır
11:32 / 27-06-2025
Nazirlik və dövlət komitəsi vətəndaşlara müraciət edib
09:33 / 27-06-2025
Qaxda zəlzələ olub
00:25 / 27-06-2025
"Azərbaycanfilm"in ərazisindəki yanğın söndürülüb - (Yenilənib)
00:02 / 27-06-2025
Emil Mehtiyev idarə rəisi təyin olunub
18:04 / 26-06-2025
Narkotik satan ata və oğlu tutulub
16:30 / 26-06-2025
Azərbaycandakı dinlərarası harmoniya Tolerantlıq Evində müzakirə olunub
16:17 / 26-06-2025
Azərbaycanı gülüstana çevirənlər! - Zahid Oruc yazır
13:15 / 26-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:14 / 26-06-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında telefon danışığı olub
11:02 / 26-06-2025
Kəlbəcərdə yük maşını çaya aşıb, sürücü ölüb
10:29 / 26-06-2025
Prezident Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə paylaşım edib
09:25 / 26-06-2025
Tarixi yanlışlıq - İbrahim Əliyev yazır
14:55 / 25-06-2025
Rəşad Əhmədzadə: “Beynəlxalq festivallarda iştirakımız ölkə teatrları üçün də uğurdur” - Müsahibə
00:39 / 25-06-2025
NATO: Ukraynada 250 min rus hərbçisi həlak olub
08:27 / 25-06-2025
Üç mindən çox avtomobili daşıyan gəmi üç həftə yandıqdan sonra batıb
19:40 / 24-06-2025
“Qərbi Azərbaycan İrsi” kitabının təqdimatı olub - Fotolar
13:50 / 25-06-2025
Nüvə müharibəsi... - Böyük fəlakətdən iki ölkə qurtulacaq
16:09 / 24-06-2025
İsazadə: “Əməliyyatlar İranın nüvə texnologiyasının durumundan asılı olacaq”
11:20 / 25-06-2025
Beş hərbçiyə general-mayor rütbəsi verilib
13:03 / 25-06-2025
İsrail-İran müharibəsi Zəngəzur yolunu aça bilər
08:51 / 26-06-2025
Cənubi Qafqazın ən güclüsü...
16:17 / 26-06-2025
Azərbaycanı gülüstana çevirənlər! - Zahid Oruc yazır
Sosial şəbəkələr bağlana bilərmi? - Dörd ssenari
Tarix: 19-02-2021 16:36 | Bölmə: Dünya
Rusiya paytaxtı Moskvada ingilis dilində nəşr olunan “The Moscow Times” qəzetində “Kreml Rusiyada Qərb sosial şəbəkələrini bağlamaq üçün dörd variantdan istifadə edə bilər” başlıqlı məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi İlya Klişindir. İlya Klişin vaxtilə “Dojd” telekanalının saytının baş redaktoru, RTVİ telekanalının bölmə rəhbəri olub. Hazırda media konsultantı kimi çalışır. 2015-ci ildə Böyük Britaniyanın “The Guardian” qəzeti İlya Klişinin adını Moskvanın ən perspektivli 30 gəncinin siyahısında qeyd edib. Reyting.az İlya Klişinin “The Moscow Times” qəzetində dərc olunan məqaləsini Novator.az-ın ingiliscədən tərcüməsində qısa ixtisarla təqdim edir:
Rusiya illərdir “Facebook”, “Twitter” kimi sosial şəbəkə nəhənglərini bloklayacağı barədə hay-küy salır, boşuna təhdidlər edir.
Bəs bu dəfə təhdidlər gerçək olsa, onda necə? Bu halda nə baş verə bilər?
“Rossiya seqodnya” beynəlxalq televiziya kanalının və “Sputnik” informasiya agentliyinin rəhbəri Marqarita Simonyan bu yaxınlarda Rusiya ərazisində xarici sosial şəbəkələrin qadağan olunmasına açıq şəkildə çağırış etdi.
Gülünc çağırışdır. Amma müşahidəçilər hesab edirlər ki, Marqarita Simonyan bu çağırışı ilə Rusiya hakimiyyətinin nə qədər xoflandığını da büruzə verib.
Hakimiyyətin müxalifət lideri Aleksey Navalnını qanunsuz şəkildə həbsxanaya atması və onun azadlığa buraxılmasını tələb edən iki ümummilli etiraz nümayişinə qarşı amansız davranması göstərir ki, Kreml bu ilin payızında keçiriləcək parlament seçkisinə qədər, bəlkə ondan sonra keçiriləcək prezident seçkisinə kimi də Rusiya cəmiyyətinə təzyiqləri artırmaq fikrindədir.
Cərəyan edən proseslər qətiyyən təzyiqlərin azalacağından xəbər vermir, buna heç bir işıq ucu görünmür. Rusiyanın dəyənəkli, qalxanlı xüsusi təyinatlıları irəliləməkdə davam edir, onsuz da məhdudlaşmış ifadə azadlığı hər addımda tapdanır. Hakimiyyət hüquqi prosedurları və ictimai rəyi vecinə almadan etirazçılara cinayət işləri açır.
Baş verənlər rusiyalıların böyük əksəriyyətini narahat edir. Adamlar düşünürlər: görəsən, olan-qalan müstəqil media qurumları və beynəlxalq sosial şəbəkələr bağlanacaqmı?
Rusiya hakimiyyəti xarici sosial şəbəkələri Çindəki kimi birbaşa bağlaya bilmir; bunu bir gecədə həyata keçirmək texnoloji baxımdan çox çətindir. Rus senzurası iki il cəhd göstərsə də, “Telegram” messencerini bloklaya bilmədi.
Ancaq hökumət sosial şəbəkələri gerçəkdən, siyasi mübaliğəni bir qırağa qoyub bağlamağı planlaşdırırsa, bunu dörd mümkün ssenari ilə həyata keçirə bilər.
Birinci ssenari. Ən sərt üsula əl atılır, bütün xarici sosial şəbəkələr – “Facebook”, “İnstagram”, “Twitter” və “YouTube” bloklanır, təkcə onların yerli (Rusiyadakı) rəqiblərinə işləmək imkanı verilir.
Bunu etmək texnoloji cəhətdən son dərəcə çətin olacaq, bundan ötrü Rusiyanı qlobal internet şəbəkəsindən demək olar tamamilə ayırmaq lazım gələcək. Üstəlik, bu yol Rusiya iqtisadiyyatına böyük zərbə vura bilər. Hakimiyyət bu variantı Qərblə şiddətli qarşıdurmaya getsə seçə bilər.
İkinci ssenari. Xəbərdarlıqlar edilir. Hakimiyyət qəzəbini bir sosial şəbəkəyə yönəldir, amma bununla digər şəbəkələrin də gözünün odunu alıb onları itaətə yönəltmiş olur.
Bu variantda əsas hədəf kimi, çox güman, “YouTube” seçiləcək. Rusiyanın kəşfiyyat agentlikləri xeyli müddətdir Navalnının korrupsiya faktlarını ifşa edən ictimai-siyasi məzmunlu videolarının senzurasız yayılmasında və etiraz mitinqlərinin təşkilində “YouTube”un rolunu izləyir.
Bununla belə, Rusiya hakimiyyəti hətta bu ssenaridə də daha çox xəbərdarlıq etmək üsulundan yararlana bilər, çünki “YouTube”un qarşısını almaq milyonlarla deyil, milyardlarla dollara başa gələsi bir işdir.
Üçüncü ssenari. Danışıqlar aparıla bilər. Böyük ehtimalla, rus senzorları bu varianta üstünlük verərlər. Onlar xarici platformaları “Rusiya qanunlarına riayət etməyə” inandıracaqlarına, tutalım, müxalifət videolarının və ya ictimai etiraza çağırışların həmin platformalardan silinməsinə nail olacaqlarına ümid bəsləyə bilərlər.
Belə olan halda xarici platformalar yəqin ki, “İtalyan tətili” üsulu ilə davranacaqlar: özlərini elə göstərəcəklər ki, guya Rusiya hakimiyyəti ilə razılaşıblar, amma on minlərlə videonu silmək üçün heç bir addım atmayacaqlar.
Dördüncü ssenari. Ən çox ehtimal olunan, ən ağlabatan variant budur. Hakimiyyət orqanları Rusiyanın mobil operatorlarına və internet provayderlərinə xarici sosial şəbəkələrin fəaliyyətini sabotaj etməyi tapşıracaq. Beləliklə, ya etirazçıların toplaşdığı günlərdə, ya da elə həmişə internetdə məhdudiyyətlər, problemlər ortaya çıxacaq. Məsələn, “YouTube”un açılması üçün onu dörd-beş dəfə klikləməli olacaqsız, yoxsa bəzi videolara heç cür baxa bilməyəcəksiz.
Həmin platformalarla rəqabət aparan rus saytları isə maneəsiz işləyəcək. Üstəlik, yerli saytlara pulsuz trafik verilə bilər ki, bunu da bəzi deputatlar bu yaxınlarda təklif ediblər və çox güman, həmin təklif qəbul olunub icraya yönəldiləcək.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-02-2021 16:36 | Bölmə: Dünya
Rusiya paytaxtı Moskvada ingilis dilində nəşr olunan “The Moscow Times” qəzetində “Kreml Rusiyada Qərb sosial şəbəkələrini bağlamaq üçün dörd variantdan istifadə edə bilər” başlıqlı məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi İlya Klişindir. İlya Klişin vaxtilə “Dojd” telekanalının saytının baş redaktoru, RTVİ telekanalının bölmə rəhbəri olub. Hazırda media konsultantı kimi çalışır. 2015-ci ildə Böyük Britaniyanın “The Guardian” qəzeti İlya Klişinin adını Moskvanın ən perspektivli 30 gəncinin siyahısında qeyd edib. Reyting.az İlya Klişinin “The Moscow Times” qəzetində dərc olunan məqaləsini Novator.az-ın ingiliscədən tərcüməsində qısa ixtisarla təqdim edir:
Rusiya illərdir “Facebook”, “Twitter” kimi sosial şəbəkə nəhənglərini bloklayacağı barədə hay-küy salır, boşuna təhdidlər edir.
Bəs bu dəfə təhdidlər gerçək olsa, onda necə? Bu halda nə baş verə bilər?
“Rossiya seqodnya” beynəlxalq televiziya kanalının və “Sputnik” informasiya agentliyinin rəhbəri Marqarita Simonyan bu yaxınlarda Rusiya ərazisində xarici sosial şəbəkələrin qadağan olunmasına açıq şəkildə çağırış etdi.
Gülünc çağırışdır. Amma müşahidəçilər hesab edirlər ki, Marqarita Simonyan bu çağırışı ilə Rusiya hakimiyyətinin nə qədər xoflandığını da büruzə verib.
Hakimiyyətin müxalifət lideri Aleksey Navalnını qanunsuz şəkildə həbsxanaya atması və onun azadlığa buraxılmasını tələb edən iki ümummilli etiraz nümayişinə qarşı amansız davranması göstərir ki, Kreml bu ilin payızında keçiriləcək parlament seçkisinə qədər, bəlkə ondan sonra keçiriləcək prezident seçkisinə kimi də Rusiya cəmiyyətinə təzyiqləri artırmaq fikrindədir.
Cərəyan edən proseslər qətiyyən təzyiqlərin azalacağından xəbər vermir, buna heç bir işıq ucu görünmür. Rusiyanın dəyənəkli, qalxanlı xüsusi təyinatlıları irəliləməkdə davam edir, onsuz da məhdudlaşmış ifadə azadlığı hər addımda tapdanır. Hakimiyyət hüquqi prosedurları və ictimai rəyi vecinə almadan etirazçılara cinayət işləri açır.
Baş verənlər rusiyalıların böyük əksəriyyətini narahat edir. Adamlar düşünürlər: görəsən, olan-qalan müstəqil media qurumları və beynəlxalq sosial şəbəkələr bağlanacaqmı?
Rusiya hakimiyyəti xarici sosial şəbəkələri Çindəki kimi birbaşa bağlaya bilmir; bunu bir gecədə həyata keçirmək texnoloji baxımdan çox çətindir. Rus senzurası iki il cəhd göstərsə də, “Telegram” messencerini bloklaya bilmədi.
Ancaq hökumət sosial şəbəkələri gerçəkdən, siyasi mübaliğəni bir qırağa qoyub bağlamağı planlaşdırırsa, bunu dörd mümkün ssenari ilə həyata keçirə bilər.
Birinci ssenari. Ən sərt üsula əl atılır, bütün xarici sosial şəbəkələr – “Facebook”, “İnstagram”, “Twitter” və “YouTube” bloklanır, təkcə onların yerli (Rusiyadakı) rəqiblərinə işləmək imkanı verilir.
Bunu etmək texnoloji cəhətdən son dərəcə çətin olacaq, bundan ötrü Rusiyanı qlobal internet şəbəkəsindən demək olar tamamilə ayırmaq lazım gələcək. Üstəlik, bu yol Rusiya iqtisadiyyatına böyük zərbə vura bilər. Hakimiyyət bu variantı Qərblə şiddətli qarşıdurmaya getsə seçə bilər.
İkinci ssenari. Xəbərdarlıqlar edilir. Hakimiyyət qəzəbini bir sosial şəbəkəyə yönəldir, amma bununla digər şəbəkələrin də gözünün odunu alıb onları itaətə yönəltmiş olur.
Bu variantda əsas hədəf kimi, çox güman, “YouTube” seçiləcək. Rusiyanın kəşfiyyat agentlikləri xeyli müddətdir Navalnının korrupsiya faktlarını ifşa edən ictimai-siyasi məzmunlu videolarının senzurasız yayılmasında və etiraz mitinqlərinin təşkilində “YouTube”un rolunu izləyir.
Bununla belə, Rusiya hakimiyyəti hətta bu ssenaridə də daha çox xəbərdarlıq etmək üsulundan yararlana bilər, çünki “YouTube”un qarşısını almaq milyonlarla deyil, milyardlarla dollara başa gələsi bir işdir.
Üçüncü ssenari. Danışıqlar aparıla bilər. Böyük ehtimalla, rus senzorları bu varianta üstünlük verərlər. Onlar xarici platformaları “Rusiya qanunlarına riayət etməyə” inandıracaqlarına, tutalım, müxalifət videolarının və ya ictimai etiraza çağırışların həmin platformalardan silinməsinə nail olacaqlarına ümid bəsləyə bilərlər.
Belə olan halda xarici platformalar yəqin ki, “İtalyan tətili” üsulu ilə davranacaqlar: özlərini elə göstərəcəklər ki, guya Rusiya hakimiyyəti ilə razılaşıblar, amma on minlərlə videonu silmək üçün heç bir addım atmayacaqlar.
Dördüncü ssenari. Ən çox ehtimal olunan, ən ağlabatan variant budur. Hakimiyyət orqanları Rusiyanın mobil operatorlarına və internet provayderlərinə xarici sosial şəbəkələrin fəaliyyətini sabotaj etməyi tapşıracaq. Beləliklə, ya etirazçıların toplaşdığı günlərdə, ya da elə həmişə internetdə məhdudiyyətlər, problemlər ortaya çıxacaq. Məsələn, “YouTube”un açılması üçün onu dörd-beş dəfə klikləməli olacaqsız, yoxsa bəzi videolara heç cür baxa bilməyəcəksiz.
Həmin platformalarla rəqabət aparan rus saytları isə maneəsiz işləyəcək. Üstəlik, yerli saytlara pulsuz trafik verilə bilər ki, bunu da bəzi deputatlar bu yaxınlarda təklif ediblər və çox güman, həmin təklif qəbul olunub icraya yönəldiləcək.
Bölməyə aid digər xəbərlər
25-06-2025, 17:49
Ter-Petrosyan II Qareginlə siyasi vəziyyəti müzakirə edib
25-06-2025, 15:59
Kansler: Rusiya Avropanın sülh və siyasi nizamını təhdid edir
25-06-2025, 11:44
İranda daha üç agenti edam ediblər
25-06-2025, 08:49
Koreyalı gənclər ABŞ-dan qisas almaq istəyirlər
25-06-2025, 08:44
Tokayev Qətər əmirini dəstəkləyir
25-06-2025, 07:56
Stalinin qorelyefi qarşısında aksiyaya imkan verilməyib
25-06-2025, 07:29
Rus ordusu Ukraynada yeni mövqelər tutub
24-06-2025, 17:45
Tramp: "Ümid edirəm ki, Rusiya ilə sövdələşə biləcəyik"
24-06-2025, 16:19
Qəzzada daha 84 fələstinli həyatını itirib
24-06-2025, 11:47
İsrail hava məkanını uçuşlar üçün açıb
24-06-2025, 08:21
Hərbi bazanın yaxınlığında partlayış baş verib
24-06-2025, 08:15
Yaxın Şərq ölkələrinə getməyin!
23-06-2025, 19:29
Britaniya İrana mesaj yollayıb
23-06-2025, 14:34
ABŞ-nın hərbi bazası hücuma məruz qalıb
23-06-2025, 14:33
Putin: İrana təcavüzün heç bir əsası yoxdur
23-06-2025, 09:12
Rusiya üzərində 23 PUA vurulub
23-06-2025, 07:55
Kilsədə terror aktı: çoxsaylı ölən və yaralılar var
23-06-2025, 07:50
Kolumbiyada üsyançılar 57 hərbçini əsir götürüblər
23-06-2025, 07:34
Xaricdəki amerikalılara xəbərdarlıq edilib
23-06-2025, 00:20
İranın nüvə obyektlərindən radiasiya sızır?
22-06-2025, 08:42
Körfəz ölkələrinin radiasiya fonunda dəyişiklik yoxdur
21-06-2025, 18:49
Nazir: Trampın Xamnəi ilə bağlı dedikləri təhdid yox, təhqirdir
21-06-2025, 18:22
Müxalifətçi azadlığa buraxılıb
21-06-2025, 18:19
İranla bağlı məxfi danışıqların üstü açılır
21-06-2025, 17:50
İran rəsmisi uğursuzluğu etiraf edir: “Bütün komandirlər bir saat ərzində öldürüldü”
21-06-2025, 16:48
Zelenski: Ukraynada 695 min rus əsgəri var
21-06-2025, 16:31
Türk ordusu PKK-nın silah-sursat mağarasını məhv edib - Foto
21-06-2025, 15:44
Putin Trampa əsl münasibətini göstərib
21-06-2025, 15:18
İran ABŞ-a məxsus onlarla bazaya zərbələr endirə bilər
21-06-2025, 13:39
Nüvə alimi həyat yoldaşı ilə birlikdə öldürülüb - Foto
21-06-2025, 08:33
Parlament rəhbəri sülh müqaviləsinin bağlanacağı vaxtı açıqlayıb
21-06-2025, 08:19
Nebenzya: “Bu, Rusiyanın Kiyevə ən yaxşı təklifidir”
20-06-2025, 19:03
Vitse-qubernator güllə yarasından ölüb
20-06-2025, 18:09
Paşinyan İstanbulda erməni icmasının nümayəndələri ilə görüşüb
20-06-2025, 15:28
Çin İrana ciddi dəstək verə bilmir
20-06-2025, 13:07
Peskov: İsrail Xamnəini öldürərsə...
20-06-2025, 07:33
Əgər Tramp qərar versə...
19-06-2025, 18:32
İran kaset bombasından istifadə edib
19-06-2025, 18:24
Ukrayna prezidentini Brüsselə çağırıblar
19-06-2025, 17:13
Putin Çin lideri ilə İsrail-İran müharibəsini müzakirə edib
19-06-2025, 16:55
İran ABŞ bazalarını vurmağa hazırlaşır
19-06-2025, 15:29
ŞƏT-in sammiti Çində keçiriləcək
19-06-2025, 14:36
İrana 13 tonluq superbomba ata bilərlər
19-06-2025, 11:15
İğdır valisi Ermənistanla sərhəddəki hərbi hissələrə baş çəkib
19-06-2025, 10:56
Rus ordusu hücum üçün yeni prioritet seçib
19-06-2025, 07:56
Xokkaydo sahillərində zəlzələ baş verib
18-06-2025, 20:55
İsrail İran liderinin bunkeri olan ərazini bombalayıb
18-06-2025, 17:09
ABŞ prezidenti Ukrayna rəsmilərini qəzəbləndirib
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
