Türkiyə tarixində 3-cü dəhşətli zəlzələ...
Tarix: 09-02-2023 17:39 | Bölmə: Gündəm
Türkiyə tarixində 3-cü dəhşətli zəlzələ...

Türkiyə Böyük Millət Məclisinin növbədənkənar iclasında fövqəladə vəziyyət qərarı oxunub.

Reyting.az
xəbər verir ki, qərarı Türkiyənin vitse-prezidenti Fuad Oktay oxuyub. Qərar Məclisdə keçirilən səsvermə nəticəsində qüvvəyə minəcək.

Vitse-prezident Türkiyəni vuran zəlzələ ilə bağlı fövqəladə vəziyyət qərarını oxuyarkən ən son məlumatları da təqdim edib:

Fevralın 6-sı, saat 04:17-də Qəhramanmaraşın Pazarcık və eyni gün saat 13:24-də Elbistanda 7,6 bal və 7,7 bal gücündə iki böyük zəlzələ ilə sarsıldıq.

Zəlzələnin fokus dərinliyi təqribən 7 km-dir. Bir-birinin ardınca baş verən bu zəlzələlər ölkəmizin hər yerində olduğu kimi ətrafımızdakı bir çox ölkələrdə də hiss olundu.

Təxminən 110 min km əraziyə dağıdıcı təsir göstərən bu zəlzələlər nəticəsində 10 əyalətdə geniş bir ərazidə insan tələfatı və yaralanmalara səbəb olub, bir çox binaya ziyan dəyib.

Bu dəyər Avropanın bir çox ölkəsinin sahəsinə bərabər və ya ondan böyükdür. Bu zəlzələ Anadolu coğrafiyasının son 2000 ilində - 1668 Böyük Anadolu Zəlzələsi və 1939 Ərzincan Zəlzələsindən sonra meydana gələn üçüncü ən böyük zəlzələdir.

Üzləşdiyimiz bu böyük fəlakətdə indiyədək 14 min 351 nəfər dağıntı və ya dağıntı nəticəsində həyatını itirib, 63 min 794 nəfər yaralanıb.

Zəlzələnin ilk dəqiqələrindən etibarən ölkəmizin bütün imkanları, xüsusilə ordu, daxili qoşun və polis, eləcə də axtarış-xilasetmə personalı fəlakət bölgəsinə köçürülüb.

Fəlakətlərin nəticələrinin aradan qaldırılması işlərinə müxtəlif qurum və qeyri-hökumət təşkilatlarından 24 min 727 nəfəri axtarış-xilasetmə personalı olmaqla ümumilikdə 113 318 nəfər şəxsi heyət və könüllü cəlb olunub.

Ölkə daxilindən zəlzələ bölgəsinə 1245 təcili yardım maşını, 245 qrup və 5 təcili yardım təyyarəsi-cəmi 6572 səhiyyə işçisi xidmət göstərir.

Bundan başqa, 920 kran, 421-i ekskavator olmaqla 10363 tikinti maşını prosesə cəlb edilib. Türkiyədəki yol şəbəkəmizin bütün əsas arteriyaları nəqliyyata açıqdır. Dünəndən etibarən bütün fəlakət bölgəsinə nəzarətli şəkildə elektrik enerjisi verilə bilər.

Bölgəyə logistik dəstək vermək üçün 22 gəmi, 81 təyyarə və 79 helikopter yerləşdirilib və 1122 döyüş uçuşu həyata keçirilib. Elə bir vilayət, rayon yoxdur ki, ora çatmayaq. Qar səbəbindən çatıla bilinməyən ərazilərə helikopterlərlə çatılıb.

Zəlzələdən zərər çəkmiş əyalətlərimizdə qida ehtiyaclarını qarşılamaq üçün hazırda 88 səyyar mətbəx və 79 iaşə vasitəsi xidmətdədir. Təbii fəlakət bölgəsinə mütəmadi olaraq ərzaq, qablaşdırılmış ərzaq, süd, çörək və su göndərilir. Müvəqqəti sığınacaq ehtiyacını ödəmək üçün 100 mindən çox çadır qurulub, 1 milyon 255 min yataq göndərilib.

Təbii fəlakətdən zərər çəkmiş vətəndaşlarımıza 451 min 880 çarpayı ayrılıb. Qəbul edilən vətəndaşlarımızın sayı 750 mini keçib.

Zəlzələ bölgəsindən başqa əyalətlərə getmək istəyən vətəndaşlarımız üçün ilk növbədə 1 milyon 100 min nəfərlik müvəqqəti yaşayış yeri yaradılıb. Bu çərçivədə 27 722 vətəndaş fəlakət bölgəsindən təxliyə edilib.

Zəlzələ baş verdiyi andan işlərimiz səfərbərlik şəraitində fasiləsiz olaraq davam etdirilir.

Bir il ərzində başa çatdıracağımız təbii fəlakət və fövqəladə hallarla bağlı tədbirlər - pul yardımı, dərman və tibbi ləvazimat, çadır, ərzaq və s. həyata keçirilir. Bu məqsədlə ilk mərhələdə 100 milyard TL resurs ayrılıb. Bu dəstəklər ehtiyac yarandıqca artmağa davam edəcək. Bu resurs 1 il ərzində evlərin tikintisi və müvəqqəti yaşayış yerlərinin ləğvi kimi hallarda istifadə olunacaq.

Zəlzələdən zərər çəkən hər ailənin təcili ehtiyaclarını qarşılamaq üçün ilk növbədə 10 min TL yardım etməyə qərar verdik. Biz bütün bölgələrə idarə olunan təbii qazı çatdırmağa başladıq. Yanacaq çatışmazlığı səbəbindən bölgəyə sıx daşınmalar davam edir. Rabitə məsələləri həll olunub. Psixo-sosial inkişaflar üçün də lazımi tədbirlər gördük”.

Vitse-prezident bildirib ki, prezident Ərdoğan zəlzələnin baş verdiyi 10 vilayəti “ümumi həyatda təsirli olan fəlakət zonası” elan edərək, Konstitusiyanın 119-cu maddəsinə əsaslanaraq 3 ay müddətinə fövqəladə vəziyyət elan edilməsi barədə qərarını ictimaiyyətlə bölüşüb: “Bu, axtarış-xilasetmə tədbirlərinin və sonrakı işlərin tez bir zamanda həyata keçirilməsini təmin etmək üçündür. Fövqəladə vəziyyətlər fövqəladə tədbirlər tələb edir. Fövqəladə vəziyyət elanı dərc olunduğu gün “Rəsmi Qəzet”də dərc olunub və təsdiq üçün parlamentə təqdim edilib.

Təbii fəlakətlər, təhlükəli epidemiyalar, geniş yayılmış zorakılıq kimi ictimai asayişi təhlükə altına alan, fövqəladə inzibati qaydada göstəriş tələb olunan hallarda tətbiq edilən fövqəladə vəziyyətin məqsədi bu, yaraların ən tez sağalmasıdır.

Fövqəladə və həyati əhəmiyyətli ləvazimatların ödənilməsi, fəlakət bölgəsində uçmaq təhlükəsi olan binaların yerləşdiyi ərazilərə girişin məhdudlaşdırılması, təhlükəli binaların sökülməsi və zəruri ehtiyacların paylanmasının təşkili kimi icbari işlər asan və sürətli şəkildə təmin ediləcək.

Böhranın ölçülərini nəzərə alaraq zəlzələnin dağıdıcı təsiri, şiddətli qış şərtləri və əhaliyə görə birbaşa təsirlənən rayonların sayını nəzərə alaraq xüsusi rejim 3 aylıq müddət təyin olunub.

Demokratik hüquqi dövlətlərdə fövqəladə halların idarə edilməsi də qanunla icazə verilən fövqəladə idarəetmə prosedurları ilə həyata keçirilir. Bildiyiniz kimi, ABŞ, Kanada, Filippin kimi bir çox ölkədə təbii fəlakətlərdən sonra fövqəladə vəziyyət elan edilib. Ölkəmizdə fövqəladə vəziyyət yalnız təbii fəlakətdən zərər çəkmiş əyalətlərlə məhdudlaşaraq parlamentimizə təsdiq üçün təqdim edilib. Yeganə məqsəd təbii fəlakətlərin idarə olunması prosesində xalqımızın hər mənada ən sürətli və effektiv şəkildə köməyinə gəlməkdir.

İnanıram ki, fövqəladə vəziyyət yaraları mümkün qədər tez sağaltmaq və şəhərlərimizi bərpa etmək üçün həyati bir qərardır. Yaşadığımız bu böyük fəlakətin öhdəsindən gəlmək üçün dövlətlə, millətlə əl-ələ verib bu ağrılı günləri tezliklə geridə qoyacağıq.

Bir-birimizi tənqid etməyə, vurmağa, mübahisə etməyə vaxtımız yoxdur. Biz həmişəkindən daha çox birlikdə olmalıyıq. Veteran məclisimizin çatısı altında başda deputatlarımız olmaqla bütün vətəndaşlarımızla həmrəyliyə və birliyə dəvət edirik”.

E. KAMAL
Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}