Nəsib Nəsibli: “Ermənistanın Paşinyana hələ ki sahib çıxması böyük güçlərin planlarını pozub”
Tarix: 22-10-2020 14:29 | Bölmə: Siyasət
Nəsib Nəsibli: “Ermənistanın Paşinyana hələ ki sahib çıxması böyük güçlərin planlarını pozub”

“Üçüncü Qarabağ şavaşının (2020) nəticələri sülh danışıqlarında dartışılacaq. Ehtimalən bu müzakirələrə hər iki paytaxtda da ön hazırlıq işləri gedir və ya getməlidir. Arqumentlər və əks-arqumentlər hazırlanmaqdadır”.

Reyting.az
xəbər verir ki, bunu Azərbaycanın İrandakı keçmiş səfiri, Ankara Universitetinin professoru Nəsib Nəsibli Azərbaycanın işğalçı Ermənistanın silahlı qüvvələrinə qarşı başladığı əks-hücum əməliyyatlarından sonra aparılacaq sülh danışıqlarına dair mövqeyini açıqlayarkən deyib.

Onun sözlərinə görə, Ermənistan tərəfi sonda “yüksək statuslu Dağlıq Qarabağ” istəyəcək. Azərbaycan tərəfi siyasi nəzəriyyə və praktikadan çıxış edərək bu istəyin qəbuledilməz olduğunu bildirməli, müzakirə mövzusu olaraq Qarabağdakı yerli ermənilər üçün ən uyğun statusun mədəni muxtariyyət ola biləcəyi tezisini müdafiə etməlidir.

N. Nəsibli qeyd edib ki, birinci məqam Qarabağın bölünməz bütünlüyüdür:

“Muxtariyyət bir qayda olaraq bütöv bir tarixi əyalətə, adaya və ya uyğun əraziyə verilir. Qarabağın dağlıq hissəsi özü özlüyündə heç vaxt siyasi, iqtisadi, demoqrafik olaraq əlahiddə, bütöv bir ərazi olmayıb. Azərbaycan hökuməti Birinci Qarabağ savaşı dönəmində (1918-1920) Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsini, ya da ona ərazi-inzibati muxtariyyət hüququ verilməsini rədd edib. Digər arqumentlərlə yanaşı, Qarabağın iqtisadi-coğrafi vahid olduğunu önə çəkmişdir. Paris Sülh Konfransı, Azərbaycan Sülh Heyətinin arqumentlərini məntiqə uyğun sayıb, Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi olaraq qəbul edib. Bu barədə kitablarda qeyd edilib. Bolşeviklər bu ərazini süni şəkildə Qarabağın diğər ərazilərindən ayırıb, “Dağlıq Qarabağ” adlı yeni inzibati-ərazi vahidi yaratdılar. Bu da bilinən məsələdir”.

Professor ikinci məqam kimi Şuşa rayonunun statusunu önə çəkib: “Başdan-başa azərbaycanlılardan ibarət olan Şuşa rayonu əhalisi qəti şəkildə “Dağlıq Qarabağ” adlı qurumun tərkibində olmaq istəmir və bu, uca səslə erməni havadarların kar qulaqlarına çatdırılmalıdır. Şuşa rayonundakı əhalinin iradəsi nəzərə alınmalıdır. Əhalinin bu israrı üstündə Azərbaycan nümayəndələri möhkəm durmalıdırlar. Çünki bu məlum təyini-müqəddərat haqqına uyğundur. Buradan da - Şuşa rayonu olmadan “Dağlıq Qarabağ” adlı ərazi, ya da qurum mümkün deyildir”.

Üçüncü məqam kimi tarixi mənsubiyyət məsələsini önə çəkən N. Nəsibli xatırladıb ki, ermənilər adətən “Qarabağ heç zaman Azərbaycanın tərkibində olmamışdır”,- kimi yalançı tezisini ortaya atırlar: “Azərbaycan dövləti, coğrafiyası, yoxsa Ermənistan dövləti, coğrafiyası mübahisəsi xeyli dərəcədə predmetsiz müzakirələrə səbəb olub. Daha uyğun şəkli “doğrudur, Qarabağda ermənilər yaşamışlar, amma heç vaxt çoxluq olmamışlar”,- tezisidir. Bu, daha anlaşıqlı və statistik materiallarla asanlıqla sübut edilə bilən tezisdir”.

Alim daha sonar tarixi faktlara istinad edərək arqumentlərini açıqlayıb:

“Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti” təcrübəsi. 1923-cü ildə sovet avtonomizasiya projesi çərçivəsində qurulan Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti mövcud olduğu 68 il ərzində (1923-1991) problemi çözə bilməmiş, əksinə, iki millət arasında gərginliyə və savaşın yaranmasına səbəb olub.

Beşinci ədalət prinsipi gözlənilməlidir. Bütöv Qarabağın təxminən bir milyonluq əhalisini Qarabağın dağlıq hissəsində yaşamış 145 min, hazırda buradakı 60-70 minlik erməni icmasının girovuna çevirmək ədalətli iş deyil.

Bütöv Qarabağda sabitlik - Güney Qafqazda sabitliyin rəhnidir. Sabitlik dünyada ən böyük dəyər sayılır. Böyük güçlər də daim bunu dilləndirirlər. Bölgədə həqiqətən sabitlik istəyirlərsə, dünyanı bu problemdən qurtarmaq istəyirlərsə, “Dağlıq Qarabağa yüksək status” fikrindən daşınmalıdırlar”.

N. Nəsibli əlavə edib ki, Azərbaycan əsgərinin qəhrəmanlığı və Ermənistanın Paşinyana hələ ki sahib çıxması böyük güçlərin planlarını pozub: “Cəbhədə üstünlük Azərbaycan tərəfindədir. Bu üstünlüyü düşmənə vermək, ya da danışıqlar masasında onların tezislərini “yox elə deyil, belədir” şəklində azeffektli təkzibetmədən qaçaraq, öz tezislərimizi irəli sürüb, üstündə qətiyyətlə durmaq gərəkdir”.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
17-03-2024, 12:16 “Kompas” səmtini azıb

{sape_links}{sape_article}