16:59 / 19-06-2025
Ərdoğan: "Biz iki dövlətin tək ürək daşıyan övladlarıyıq”
16:55 / 19-06-2025
İran ABŞ bazalarını vurmağa hazırlaşır
16:47 / 19-06-2025
Baş Prokurorluqda yeni təyinatlar olub
16:37 / 19-06-2025
Əli Əsədov BP şirkətinin baş icraçı direktoru ilə görüşüb
16:29 / 19-06-2025
İlham Əliyev: "Azərbaycan hər zaman Türkiyənin yanında olub"
16:28 / 19-06-2025
Kahramanmaraşda Azərbaycan məhəlləsinin açılışıdır - (Video)
16:11 / 19-06-2025
İlham Əliyev Türkiyədə işgüzar səfərdədir - (Yenilənib)
16:02 / 19-06-2025
Bolqarıstan İrandakı səfirliyini Azərbaycana köçürüb
15:29 / 19-06-2025
ŞƏT-in sammiti Çində keçiriləcək
15:11 / 19-06-2025
Milyarderin 100 milyon dollarlıq təklifi cavabsız qalıb
14:50 / 19-06-2025
BQXK rəsmiləri erməniəsilli şəxslərə yenidən baş çəkiblər
14:36 / 19-06-2025
İrana 13 tonluq superbomba ata bilərlər
14:31 / 19-06-2025
Erməni general prokurorun suallarını cavablandırıb
14:28 / 19-06-2025
100 milyon dollarlıq oğurluq... - 7 nəfəri tutublar
14:27 / 19-06-2025
Macarıstan öz səfirliyini müvəqqəti olaraq İrandan Azərbaycana köçürüb
14:16 / 19-06-2025
İyunun şeirli “Ulduz”u işıq üzü görüb - Foto
13:36 / 19-06-2025
NATO-da böyük dəyişiklik olacaq
13:10 / 19-06-2025
Azərbaycan İsrail rəhbərliyinə yenidən müraciət edib
12:50 / 19-06-2025
Məleykə Əsədova Xalq artistini "ifşa etdi": "Hamını aldadır"
12:38 / 19-06-2025
Fordo tilsimi: İsrail bu obyekti necə məhv edəcək?
12:35 / 19-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:30 / 19-06-2025
Dövlət qulluğuna qəbul imtahanı keçiriləcək
12:20 / 19-06-2025
"Hafka" əmlaklarını satıb
12:07 / 19-06-2025
Çimərliklərdə nöqsanlar aşkarlanıb
12:05 / 19-06-2025
Sumqayıtda tekstil fabrikində yanğın olub
12:04 / 19-06-2025
İsrail-İran savaşı bahalaşmaya səbəb olub
11:48 / 19-06-2025
Bakıda daha bir qanunsuz tikilini söküblər - Fotolar
11:42 / 19-06-2025
ABŞ-a viza istəyənlərin sosial media hesabları yoxlanılacaq
11:32 / 19-06-2025
Rusiya ikinci strateji müttəfiqini itirmək riski ilə üzləşib
11:15 / 19-06-2025
İğdır valisi Ermənistanla sərhəddəki hərbi hissələrə baş çəkib
11:37 / 16-06-2025
55 yaşlı məktəb yarıməsrlik məzunlarına qucaq açıb - Video
10:23 / 19-06-2025
Bilgəh sanatoriyasında şok hadisə - Şöbə müdiri beşinci mərtəbədən yıxılıb
08:47 / 16-06-2025
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
22:59 / 17-06-2025
İranın keçmiş prezidenti Tehranda öldürülüb - (Yenilənib)
11:06 / 16-06-2025
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
09:58 / 16-06-2025
İranda “Mossad”ın PUA və bombalar hazırlayan emalatxanası aşkar edilib
00:13 / 16-06-2025
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
12:35 / 16-06-2025
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
11:30 / 18-06-2025
Çindən Tehrana qeyri-müəyyən yükü olan təyyarələr uçur
16:03 / 17-06-2025
Mollazadə: İrana qarşı hərbi əməliyyat məcburiyyətdən irəli gəlir
11:19 / 17-06-2025
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
Trans-Xəzərə alternativ boru kəməri çəkmək istəyirlər - Təhlil
Tarix: 15-03-2021 16:36 | Bölmə: Slayd
Xəzərdə alternativ boru kəməri peyda olacaq.
Reyting.az “Nezavisimaya qazeta”-ya istinadla xəbər verir ki, Türkmənistan və Azərbaycan birlikdə “Dostluq” adlandırılan Xəzərdə mübahisəli bir neft və qaz yatağını inkişaf etdirəcək. Türkmənistan parlamenti müvafiq memorandumu artıq təsdiqləyib. Sahə ilə bağlı razılaşma iki dövlətin başçıları Qurbanqulu Berdiməhəmmədov və İlham Əliyev tərəfindən qarşıdakı görüşdə imzalanacaq. Rusiya və Türkiyə də layihədə iştirak etmək niyyətindədir.
Aşqabad və Bakı SSRİ-nin dağılmasından bəri Xəzər dənizindəki Türkmənistan-Azərbaycan sərhədində, Türkmənistanda - “Sərdar”, Azərbaycanda - “Kəpəz” kimi tanınan yatağın mülkiyyət hüququ ilə bağlı davam edən mübahisələrə son qoyublar. Azərbaycan dəfələrlə onu birgə inkişaf etdirməyi təklif edib, lakin Türkmənistan bu sahəni özününkü hesab edərək təklifdən boyun qaçırıb. Bu, ölkələr arasında nota mübadiləsinə və qarşıdurmalara səbəb olub. “NG” yazır ki, münasibətlər o qədər pisləşib ki, ilk prezident Saparmurad Niyazov Türkmənistanın Azərbaycandakı səfirliyini bağlayıb. Şifahi atışmalardan dənizdəki toqquşmalara qədər yalnız bir addım qalıb. Vəziyyət son illərdə Türkmənistanın infrastruktur layihələrinin və Avropaya nəqliyyat dəhlizlərinin iştirakçısı olmasından sonra dəyişməyə başlayıb.
Sahədə əməkdaşlıq haqqında razılaşma Q. Berdıməhəmmədovun 2020-ci ilin martında Bakıya rəsmi səfəri çərçivəsində əldə edilib. Eyni zamanda, sahənin adının dəyişdirilməsi, Türkmən və Azərbaycan dillərində eyni məna verən "Dostluq" adlandırılması barədə kompromis qərar qəbul olunub. 2021-ci ilin yanvarında iki ölkənin xarici işlər nazirləri "Xəzər dənizindəki “Dostluq” yatağının karbohidrogen ehtiyatlarının birgə kəşfiyyatı və işlənməsi haqqında" memorandum imzalayıblar, bundan sonra sənəd iki ölkənin parlamentində təsdiqlənib.
“Dostluq” yatağının dəqiq ehtiyatları məlum deyil. Mütəxəssislər təxminən 50-150 milyon ton neft və 30 milyard kubmetr qaz deyirlər. Bu mənbə 70 faizi Türkmənistana, 30 faizi Azərbaycana düsturu ilə paylanacaq.
Dünya İqtisadiyyatı və Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutu (IMEMO RAN) Postsovet Araşdırmaları Mərkəzinin baş elmi işçisi Stanislav Pritçin Türkmənistanın “Dostluq”la Azərbaycan boru kəməri sisteminə qoşulmasının iqtisadi baxımdan daha sərfəli və texniki cəhətdən daha asan olacağına inanır. Çünki o, “Azəri-Çıraq-Günəşli” layihəsi çərçivəsində hazırlanmış kəmərdən cəmi 20 km məsafədədir.
Stanislav Pritçin deyib: “Türkmənistan tərəfi mövcud Azərbaycan infrastrukturuna sualtı boru kəməri çəkməli, öz neftini və qazını orada nəql etməlidir, çünki “Azər-Çıraq-Günəşli” infrastrukturu həm nefti, həm də qazı Azərbaycan sahilindəki Səngəçal terminalına daşımaq üçün nəzərdə tutulub. İqtisadi baxımdan ciddi qənaət etmək mümkün olacaq”.
Ekspertin fikrincə, “Dostluq” yatağında çıxarılan qaz Cənub Qaz Dəhlizi üçün əlavə xammal bazası olacaq. Ancaq bu həcmlər tutumunu kökündən dəyişdirəcək qədər əhəmiyyətli deyil.
Pritçin bildirib: “Azərbaycanın öz payını azaltmağa razı olması böyük ölçüdə tranzit ödənişləri və Azərbaycan infrastrukturuna qoşulma ilə kompensasiya ediləcəkdir. Azərbaycanın neft və qaz korporasiyası SOCAR əsas operator olacağı üçün texnoloji və investisiya yükü Bakının çiyinlərinə düşəcək”.
Bununla birlikdə, Rusiyanın “LUKoil” şirkəti və Türkiyə layihəyə girməyə hazır olduqlarını açıqlayıblar. “Artıq “LUKoil”-un iştirak edəcəyi barədə bir razılaşma var, lakin onun səhmdar və ya operator olacağı hələ açıqlanmayıb. Türkiyə bu layihədə tranzit rolunu oynayır, çünki karbohidrogenlər Cənub Qaz Dəhlizi ilə nəql ediləcək”.
Ekspertin sözlərinə görə, Türkiyə daha çox iki ölkənin siyasi tərəfdaşı kimi iştirak edir, nəinki investisiya və ya texniki tərəfdaş kimi.
"LUKoil”-un iştirakı Rusiyaya Xəzər yatağından karbohidrogen istehsalı və satışından əldə olunan gəlirləri və Transxəzər infrastrukturunun inkişafına nəzarəti təmin edir". Bunu Rusiya Elmlər Akademiyası İqtisadiyyat İnstitutunun tədqiqatçısı Aleksandr Karavayev “NG”-yə bildirib.
Onun fikrincə, Transxəzər boru kəməri ideyası “Dostluq” yatağının 10 ildən çoxdur istismarda olan və neft və qazın gətirilməsinə imkan verən, mövcud Bakı-Tbilisi-Ceyhan və Bakı-Ərzurum boru kəmərlərinin “Azəri-Çıraq-Günəşli” infrastrukturu ilə əlaqələndirilməsi yolu ilə həyata keçirilir. "Bu, Transxəzər boru kəmərinə alternativ kompromis variant olacaq".
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 15-03-2021 16:36 | Bölmə: Slayd
Xəzərdə alternativ boru kəməri peyda olacaq.
Reyting.az “Nezavisimaya qazeta”-ya istinadla xəbər verir ki, Türkmənistan və Azərbaycan birlikdə “Dostluq” adlandırılan Xəzərdə mübahisəli bir neft və qaz yatağını inkişaf etdirəcək. Türkmənistan parlamenti müvafiq memorandumu artıq təsdiqləyib. Sahə ilə bağlı razılaşma iki dövlətin başçıları Qurbanqulu Berdiməhəmmədov və İlham Əliyev tərəfindən qarşıdakı görüşdə imzalanacaq. Rusiya və Türkiyə də layihədə iştirak etmək niyyətindədir.
Aşqabad və Bakı SSRİ-nin dağılmasından bəri Xəzər dənizindəki Türkmənistan-Azərbaycan sərhədində, Türkmənistanda - “Sərdar”, Azərbaycanda - “Kəpəz” kimi tanınan yatağın mülkiyyət hüququ ilə bağlı davam edən mübahisələrə son qoyublar. Azərbaycan dəfələrlə onu birgə inkişaf etdirməyi təklif edib, lakin Türkmənistan bu sahəni özününkü hesab edərək təklifdən boyun qaçırıb. Bu, ölkələr arasında nota mübadiləsinə və qarşıdurmalara səbəb olub. “NG” yazır ki, münasibətlər o qədər pisləşib ki, ilk prezident Saparmurad Niyazov Türkmənistanın Azərbaycandakı səfirliyini bağlayıb. Şifahi atışmalardan dənizdəki toqquşmalara qədər yalnız bir addım qalıb. Vəziyyət son illərdə Türkmənistanın infrastruktur layihələrinin və Avropaya nəqliyyat dəhlizlərinin iştirakçısı olmasından sonra dəyişməyə başlayıb.
Sahədə əməkdaşlıq haqqında razılaşma Q. Berdıməhəmmədovun 2020-ci ilin martında Bakıya rəsmi səfəri çərçivəsində əldə edilib. Eyni zamanda, sahənin adının dəyişdirilməsi, Türkmən və Azərbaycan dillərində eyni məna verən "Dostluq" adlandırılması barədə kompromis qərar qəbul olunub. 2021-ci ilin yanvarında iki ölkənin xarici işlər nazirləri "Xəzər dənizindəki “Dostluq” yatağının karbohidrogen ehtiyatlarının birgə kəşfiyyatı və işlənməsi haqqında" memorandum imzalayıblar, bundan sonra sənəd iki ölkənin parlamentində təsdiqlənib.
“Dostluq” yatağının dəqiq ehtiyatları məlum deyil. Mütəxəssislər təxminən 50-150 milyon ton neft və 30 milyard kubmetr qaz deyirlər. Bu mənbə 70 faizi Türkmənistana, 30 faizi Azərbaycana düsturu ilə paylanacaq.
Dünya İqtisadiyyatı və Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutu (IMEMO RAN) Postsovet Araşdırmaları Mərkəzinin baş elmi işçisi Stanislav Pritçin Türkmənistanın “Dostluq”la Azərbaycan boru kəməri sisteminə qoşulmasının iqtisadi baxımdan daha sərfəli və texniki cəhətdən daha asan olacağına inanır. Çünki o, “Azəri-Çıraq-Günəşli” layihəsi çərçivəsində hazırlanmış kəmərdən cəmi 20 km məsafədədir.
Stanislav Pritçin deyib: “Türkmənistan tərəfi mövcud Azərbaycan infrastrukturuna sualtı boru kəməri çəkməli, öz neftini və qazını orada nəql etməlidir, çünki “Azər-Çıraq-Günəşli” infrastrukturu həm nefti, həm də qazı Azərbaycan sahilindəki Səngəçal terminalına daşımaq üçün nəzərdə tutulub. İqtisadi baxımdan ciddi qənaət etmək mümkün olacaq”.
Ekspertin fikrincə, “Dostluq” yatağında çıxarılan qaz Cənub Qaz Dəhlizi üçün əlavə xammal bazası olacaq. Ancaq bu həcmlər tutumunu kökündən dəyişdirəcək qədər əhəmiyyətli deyil.
Pritçin bildirib: “Azərbaycanın öz payını azaltmağa razı olması böyük ölçüdə tranzit ödənişləri və Azərbaycan infrastrukturuna qoşulma ilə kompensasiya ediləcəkdir. Azərbaycanın neft və qaz korporasiyası SOCAR əsas operator olacağı üçün texnoloji və investisiya yükü Bakının çiyinlərinə düşəcək”.
Bununla birlikdə, Rusiyanın “LUKoil” şirkəti və Türkiyə layihəyə girməyə hazır olduqlarını açıqlayıblar. “Artıq “LUKoil”-un iştirak edəcəyi barədə bir razılaşma var, lakin onun səhmdar və ya operator olacağı hələ açıqlanmayıb. Türkiyə bu layihədə tranzit rolunu oynayır, çünki karbohidrogenlər Cənub Qaz Dəhlizi ilə nəql ediləcək”.
Ekspertin sözlərinə görə, Türkiyə daha çox iki ölkənin siyasi tərəfdaşı kimi iştirak edir, nəinki investisiya və ya texniki tərəfdaş kimi.
"LUKoil”-un iştirakı Rusiyaya Xəzər yatağından karbohidrogen istehsalı və satışından əldə olunan gəlirləri və Transxəzər infrastrukturunun inkişafına nəzarəti təmin edir". Bunu Rusiya Elmlər Akademiyası İqtisadiyyat İnstitutunun tədqiqatçısı Aleksandr Karavayev “NG”-yə bildirib.
Onun fikrincə, Transxəzər boru kəməri ideyası “Dostluq” yatağının 10 ildən çoxdur istismarda olan və neft və qazın gətirilməsinə imkan verən, mövcud Bakı-Tbilisi-Ceyhan və Bakı-Ərzurum boru kəmərlərinin “Azəri-Çıraq-Günəşli” infrastrukturu ilə əlaqələndirilməsi yolu ilə həyata keçirilir. "Bu, Transxəzər boru kəmərinə alternativ kompromis variant olacaq".
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:11
İlham Əliyev Türkiyədə işgüzar səfərdədir - (Yenilənib)
Bu gün, 13:36
NATO-da böyük dəyişiklik olacaq
Bu gün, 12:38
Fordo tilsimi: İsrail bu obyekti necə məhv edəcək?
Bu gün, 09:57
Sabah daha bir şəhidimizin dəfn mərasimi olacaq - Foto
Dünən, 16:25
Trampın İrana hücumunu dayandırmaq istəyirlər
Dünən, 12:34
İsrailin raketdən müdafiə vasitələri tükənir - Foto
Dünən, 10:52
İranın qonşuları çətin vəziyyətdədir
Dünən, 08:30
Günəşdə güclü partlayış baş verib
17-06-2025, 18:48
Rusiya Ayda hərbi təyinatlı obyekt tikəcək
17-06-2025, 17:42
İrandakı rejimi dəyişirlər?
17-06-2025, 16:03
Mollazadə: İrana qarşı hərbi əməliyyat məcburiyyətdən irəli gəlir
17-06-2025, 13:26
Professor: İranı beş yerə bölmək istəyirlər
17-06-2025, 11:19
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
17-06-2025, 08:11
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
17-06-2025, 07:02
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
16-06-2025, 12:35
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
16-06-2025, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
16-06-2025, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
16-06-2025, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
