Əsədin Moskvaya səfəri Ərdoğanla barışığa hazırlıqdır?
Tarix: 26-07-2024 16:01 | Bölmə: Slayd
Əsədin Moskvaya səfəri Ərdoğanla barışığa hazırlıqdır?

Son bir neçə gün xarici liderlərin Rusiyaya səfərləri ilə təəccüblü şəkildə zəngin olub. Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko iyulun 25-də Sankt-Peterburqa gəlib. Həmin gün məlum olub ki, bir gün əvvəl Suriya lideri Bəşər Əsəd Rusiyaya uçub. Onun Vladimir Putinlə danışıqları xarici mətbuatın diqqətini xüsusi çəkib. Axı onlar Moskva, Suriya və Türkiyənin vasitəçiliyi ilə mümkün barışıq söhbəti fonunda baş verir.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.

Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

Şimal paytaxtdan Lukaşenko dərhal Valaam şəhərinə gedib. Burada o, Putinlə görüşüb.

TASS Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskova istinadla xəbər verir ki, hər iki lider Smolensk “Məryəm Ananın İkonu” kilsəsini ziyarət ediblər. Məbəddə dua mərasimi keçirilib, bundan sonra Putin və Lukaşenko ünsiyyəti davam etdiriblər.

Belarus prezidentinin səfəri o qədər də nadir hadisə deyil. O, tez-tez Rusiyaya səfər edir. Təəccüblüdür ki, Lukaşenko Putinlə danışmaq üçün ölkəyə gələn ardıcıl ikinci prezident olub.

Cümə axşamı səhər Kremlin mətbuat xidməti Əsədin Rusiyaya səfərini və iyulun 24-də axşam rusiyalı vəzifədaşı ilə danışıqlar apardığını elan edib.

“Əlbəttə, bütövlükdə regionda vəziyyətin necə inkişaf etməsi ilə bağlı fikirləriniz məni çox maraqlandırır. Təəssüf ki, pisləşməyə meyllidir, biz bunu görürük. Bu, birbaşa Suriyaya da aiddir”, - Putin söhbət başlamazdan əvvəl deyib (www.kremlin.ru saytından sitat).

Əsəd də öz növbəsində səfərin iki ölkə arasında diplomatik münasibətlərin qurulmasının ildönümünə təsadüf etdiyinə diqqət çəkib. SSRİ və Suriya 1944-cü il iyulun 21-də bir-birini tanıyıb. Əsəd eyni zamanda qeyd edib ki, “bu gün dünyada və Avrasiya regionunda baş verən bütün hadisələri nəzərə alsaq, bugünkü görüşümüz bu hadisələrin inkişafının bütün təfərrüatlarının müzakirəsi, mümkün perspektivlər və ssenarilər baxımından çox vacib görünür”.

Əsəd sonuncu dəfə 2023-cü il martın 15-də Moskvaya gəlib. O, Putinlə 3 saatlıq danışıqlar aparıb və bu barədə dərhal məlumat verilib. Təəccüblü deyil ki, Suriya liderinin hazırkı gözlənilməz səfəri xarici mətbuatda çoxlu şərhlər yaradıb. Xüsusilə “Bloomberg” bunu Suriya-Türkiyə danışıqları ilə əlaqələndirib. Türkiyənin “Daily Sabah” qəzeti iyulun 23-də yazıb ki, bu, tezliklə baş tutacaq. Nəşr öz mənbələrinə istinadla iddia edir ki, Əsəd avqustun əvvəlində Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla görüşə bilər. İddialara görə, görüş Moskvada planlaşdırılır: Putin iki ölkə arasında vasitəçi kimi çıxış etmək qərarına gəlib. Kreml bu məlumatı şərh etmir. Peskov “müxtəlif səviyyələrdə Türkiyə və Suriya nümayəndələri arasında müəyyən təmasların təşkilinin asanlaşdırılmasının gündəmdə olduğunu” deyib.

Ərdoğan hələ iyulun əvvəlində demişdi ki, o, Türkiyə-Suriya münasibətlərinin normallaşdırılmasını müzakirə etmək üçün Putin və Əsədi Türkiyəyə dəvət etmək imkanını nəzərdən keçirir. O, heç bir tarix qeyd etməyib.

Yada salmaq lazımdır ki, Rusiya-Ukrayna münaqişəsi başlayandan bəri ilk dəfə deyil ki, Ərdoğan Putinin ölkəsinə səfərini gözlədiyini deyir. Bu bəyanatlar Ankaranın Qərb müttəfiqləri arasında həmişə mənfi reaksiyaya səbəb olur. Türkiyə, NATO üzvüdür. Lakin ölkə Roma Statutunu imzalamayıb, ratifikasiya etməyib və buna görə də Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Putin üçün verdiyi həbs qərarına əməl etməyə borclu deyil.

Ərdoğan və Əsəd 2011-ci ildən, Suriyada prezident əleyhinə iğtişaşlar başlayandan bəri görüşmürlər. Nəticəsindən asılı olmayaraq danışıqlar baş tutsa, bu, ikitərəfli münasibətlərdə sıçrayış olacaq. Türkiyə illərdir Suriya vətəndaş müharibəsində Əsədin əleyhdarlarına dəstək verib. İki ölkənin ordusu bir-biri ilə birbaşa toqquşmalarda iştirak edirdi. Rəsmi Dəməşq Türkiyəni Suriya ərazilərinin bir hissəsini işğal etməkdə ittiham edir. Əsəd üçün Türkiyə qoşunlarının çıxarılması və ölkənin bütün ərazisinin Suriya hakimiyyətinin nəzarətinə qaytarılması iki ölkə arasında münasibətlərin normallaşması üçün əvəzsiz şərtdir.

Türkiyə hakimiyyəti illərdir bölgədəki siyasətini Suriyanın hazırkı rəhbərliyinin qeyri-legitim olduğu və nəticədə hakimiyyəti tərk edəcəyi fikri üzərində qurur. İndi aydın olur ki, bu belə deyil. Əsəd isə əksinə, həm ölkə daxilində, həm də xaricdə mövqelərini gücləndirir. Suriya hakimiyyətinin Yaxın Şərqdə beynəlxalq təcriddən çıxmasının bariz göstəricisi Ərəb Dövlətləri Liqasının 2023-cü ilin mayında Suriyanı bu təşkilatın sıralarına qaytarmaq qərarıdır. 2011-ci ildə Dəməşqi kütləvi şəkildə tərk edən ərəb diplomatları artıq oraya qayıdıblar. Türkiyə regionda Suriya hakimiyyəti ilə rəsmi diplomatik əlaqəsi olmayan yeganə ölkə olaraq qalır (İsraili nəzərə almasaq). Dolayısı ilə Türkiyə ilə Suriya arasında münasibətlərin 2011-ci ildən əvvəlki vəziyyətə qaytarılması təbii görünür.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər