22:59 / 04-09-2025
Ermənilərin Bakıda növbəti məhkəməsi keçirilib
18:12 / 04-09-2025
Konfrans Liqası: "Samsunspor"un heyəti bəlli olub
18:08 / 04-09-2025
Türk klubu Hacı ilə anlaşıb
18:02 / 04-09-2025
Dövlət Xidməti "Telegram"dakı dələduzluq hallarını araşdırır
17:49 / 04-09-2025
Cəlilabadda avtomobil qəzası: yaralananların sayı 8-ə çatıb
17:30 / 04-09-2025
Avropaya yeni təhlükə yaranır
17:29 / 04-09-2025
Oleq Bakinski bəraət istəyir
17:22 / 04-09-2025
Gürcüstana müalicəyə gedən həkim qəzada ölüb
17:18 / 04-09-2025
Muzeydən 9,5 milyon avroluq eksponat oğurlanıb
17:13 / 04-09-2025
Rus ordusu xəstəxanaya üç hava bombası atıb
17:01 / 04-09-2025
Peşə məktəblərinə qəbulun II mərhələsinin nəticələri açıqlanıb
16:51 / 04-09-2025
Geri çağırılan səfir Leyla Abdullayevanın yoldaşı imiş
16:38 / 04-09-2025
Əməkdar artist aparıcılıq edəcək
16:22 / 04-09-2025
Prezident Bolqarıstandakı səfiri geri çağırıb - Sərəncam
16:06 / 04-09-2025
Çin dünyaya meydan oxuyur - Hərbi ekspert
16:01 / 04-09-2025
Akademik borcu olanlara "Tələbə krediti" verilməyəcək
15:51 / 04-09-2025
XİN Sudan hökumətinə başsağlığı verib
15:49 / 04-09-2025
Professor: Rusiyada Azərbaycanla bağlı reallıqları anlamağa başlayırlar
15:38 / 04-09-2025
"Tağıyev: Neft" filmi "Oskar" mükafatına namizəd kimi təqdim olunub
15:35 / 04-09-2025
Rezidenturaya boş qalan plan yerlərinə qəbulun nəticələri açıqlanıb
15:18 / 04-09-2025
Bədənin istiliyindən elektrik hasil olunur - Foto
15:05 / 04-09-2025
Çin və Rusiya liderləri 150 il yaşamaq istəyirlər
14:59 / 04-09-2025
Azərbaycana narkotik keçirməyə cəhd göstərən şəxslər saxlanılıb
14:52 / 04-09-2025
İki ildən sonra Rusiyanın daha çox raketi olacaq
14:51 / 04-09-2025
Kolleclərin boş qalan yerlərinə qəbulun nəticələri elan olunub
14:32 / 04-09-2025
23 aptekdə yoxlama aparılıb
14:28 / 04-09-2025
Tbilisi meri: "ABŞ-la dostluq və strateji tərəfdaşlıq bizim üçün son dərəcə önəmlidir"
14:01 / 04-09-2025
Qazaxıstan XİN başçısı saxlanılıb? - (Yenilənib)
13:58 / 04-09-2025
ABŞ Səfirliyi köhnə əşyalarını satışa çıxarıb
13:32 / 04-09-2025
Nazir Afaq Bəşirqızına ordenini təqdim edib - Foto
08:49 / 31-08-2025
Prezident İlham Əliyevin Çin lideri Si Cinpin ilə görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar
18:20 / 31-08-2025
Putin Çində Paşinyanla görüşüb
15:02 / 31-08-2025
İlham Əliyev Çində görüşlər keçirib - (Yenilənib) - Fotolar
08:55 / 01-09-2025
Çində Əliyev-Ərdoğan görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Foto
18:10 / 01-09-2025
Keçmiş sovet ölkələri sürətlə Rusiyadan uzaqlaşmağa məcburdur
16:05 / 02-09-2025
Cəlaloğlu: Milli Məclis aprel işğalına siyasi qiymət verməlidir
19:51 / 02-09-2025
Məşhur aktyor aktrisaya cinsi təcavüzə görə həbs oluna bilər
16:45 / 01-09-2025
Çində Azərbaycanla bağlı tarixi qərar verilə bilər
19:47 / 01-09-2025
Qaya Məmmədov: Minsk Prosesinin bağlanması ilə uğursuz bir diplomatik yanaşma sona çatıb
07:40 / 02-09-2025
Yerdə güclü geomaqnit qasırğası başlayıb
07:23 / 01-09-2025
20-yə yaxın gəmi Qəzzanın blokadasını yarmağa gedir
22:48 / 02-09-2025
Tiktoker Xosrov həbs olunub
Qarşıdurma sərhədləri: İran və Türkiyə təsir mübarizəsində nə qədər uzağa gedəcək?
Tarix: 03-06-2025 13:47 | Bölmə: Slayd
Suriyada Bəşər Əsəd hakimiyyətinin süqutundan, İsrail HƏMAS və “Hizbullah”a qarşı bir sıra nisbətən uğurlu əməliyyatlar həyata keçirdikdən sonra İranın Yaxın Şərqdəki təsiri nəzərəçarpacaq dərəcədə zəifləyib. Bununla belə, İslam Respublikası (İİR) təslim olmaq niyyətində deyil və öz maraqlarının müdafiəsində davam edir. Bəzən husilərin İsrailə zərbələri kimi güc yolu ilə, bəzən də diplomatiya və hədələrlə.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İranın əsas cəbhə xətləri onun hüdudlarından çox-çox kənarda idi - o, Suriya, Yəmən, Livan və Fələstinlə həmsərhəd deyil. Eyni zamanda, sərhədlərinin uzunluğuna və coğrafi mövqeyinə görə Tehranın kifayət qədər başqa problemləri də var.
Əfqan “Taliban”ları onu gərginlikdə saxlayır. Zaman-zaman Bəlucistandakı “Ceyş əl-Ədl”dən olan yaraqlılar özlərini xatırladır, Pakistanla münasibətlərdə gərginlik yaradır.
İranlıların İraqda davam edən güclü təsirinə baxmayaraq, varlı Səudiyyə Ərəbistanının artan rəqabəti fonunda ABŞ orada hərbi mövcudluğunu qoruyur.
Qərbdə iranlıların Yaxın Şərqdə və Qafqazda nüfuz uğrunda əsrlər boyu mübarizə apardıqları NATO üzvü olan güclü Türkiyə var.
Ölkə liderləri Hindistan və Pakistan arasında baş verən açıq qarşıdurmadan qaçsalar belə, Türkiyə ilə rəqabət ən ciddi problemlərdən biri olaraq qalır. Bu mübarizənin simvolu Dəməşqdə hakimiyyət dəyişikliyi idi. 13 il ərzində İran orada Türkiyə üzərində üstünlüyə malik idi. İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu, (İİKK - “Sepah”) “Hizbullah” və Rusiya tərəfindən dəstəklənən Əsəd irəliləyirdi, türkiyəyönlü müxalifət müqavimət göstərib gizlənməli oldu, amma hər şey alt-üst oldu. Türkiyə zirvəyə çıxdı və iranlılar qaçmağa məcbur oldular.
İranla yer dəyişdirən Türkiyə Suriyada devrilmiş rəqibi ilə eyni problemlərlə üzləşdi. Amma Ankara Tehrandan daha şanslı idi. Səudiyyəlilər Suriyanın yeni lideri Əhməd əl-Şaraanı ərəb ailəsinə qəbul etdilər: o, ilk səfərini Ər-Riyada etdi.
Təbii ki, onlar da Əsədi Ərəb Dövlətləri Liqasına qaytarmışdılar, lakin sonradan proses ABŞ-nın sanksiyaları ilə xeyli çətinləşdi. İndi də Rəcəb Tayyib Ərdoğanın təsiri ilə Donald Tramp məhdudiyyətləri aradan qaldırdı və “Körfəz ölkələri” Suriyaya təhlükəsiz şəkildə sərmayə qoya bilər.
Genişlənən Türkiyə təsirinə ikinci təhlükə İsraildir. Əvvəllər Suriyanın cənubunda iranlıları vururdu, indi tikilməkdə olan türk hərbi bazalarını bombalayır. Tramp müttəfiqləri arasında münaqişəni həll etməyə çalışır; Bakıda Türkiyə və İsrail təhlükəsizlik qüvvələri arasında gərginliyin azaldılması ilə bağlı görüşlər keçirilir. Lakin Qəzzada vaxtaşırı gərginləşən vəziyyət Ankara ilə Təl-Əviv arasındakı gərginliyin aradan qalxmasına imkan vermir.
2023-cü ilin sonundan bəri pisləşən Fələstindəki vəziyyət İran və Türkiyəni təbii müttəfiq etməli idi. Ankara Suriyada şiə oxu ilə bütün rəqabətə baxmayaraq, hətta İsraillə münaqişənin kəskinləşməsi zamanı onunla həmrəy olduğunu bildirib. Məsələn, Türkiyə İsrailin Dəməşqdəki İran konsulluğuna hücumunu pisləyib və ötən il İranın İsrailə pilotsuz təyyarə və raket zərbələri endirməsini pisləməyib.
İsrailin Suriyanın cənubunu işğal etmək cəhdləri və Türkiyə bazalarına zərbələr endirməsi də Ankara və Tehranın mövqelərini yaxınlaşdırır. İranın Suriyada olmaması isə 13 ildir aktual olan qarşıdurma məsələsini aradan qaldırır. Ancaq hər şey o qədər də sadə deyil.
İran və Türkiyə ehtiyatla da olsa, nüfuz uğrunda mübarizəni davam etdirir. Hətta eyni Suriyada. Aprel ayında ələvi etirazları və onların vəhşicəsinə yatırılmasından sonra Ərdoğan bunları söylədi: “Suriya ilə bağlı bəzi qüvvələr dostluğumuza dəyər verməli və özlərini cinayətkar təşkilat kimi yox, dövlət kimi aparmalı, Türkiyənin səbrini sınamamalıdır”.
Görünür, Türkiyə prezidenti İranı nəzərdə tuturdu.
Üstəlik, mart ayında Türkiyə ilə İran arasında iki ölkə səfirlərinin xalça üzərinə çağırılması ilə əsl diplomatik qalmaqal yaşanıb. Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Hakan Fidan İranı Suriyadakı kürd silahlılarına (YPG) dəstək verməkdə ittiham edib.
Arxadan getməyən rəqabəti son vaxtlar Zəngəzur dəhlizinin müzakirəsi ilə bağlı baş verənlər yaxşı göstərir. Mayın 22-də İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sobhani bildirib ki, Azərbaycanı onun Naxçıvan eksklavı ilə və daha sonra Türkiyə ilə birləşdirən dəhliz olmayacaq.
Prinsipcə, Tehranın bu məsələdə mövqeyi yeni deyil. İİR rəhbərliyi xüsusilə Türkiyənin Suriyada hökmranlıq etdiyi bir şəraitdə şimal sərhədlərində türk qurşağının formalaşmasına imkan vermək istəmir.
Lakin bu çıxış ajiotaj yaradıb. Gözlənildiyi kimi, Azərbaycan mediası təkcə İranı deyil, həm də erməni həmkarlarını ittiham etməyə tələsdi. Ərdoğan daha yüksək səviyyədə müzakirəyə qoşuldu.
Mayın 28-də Türkiyə prezidenti respublikanın Müstəqillik Günü münasibətilə rayonda üçüncü hava limanının istifadəyə verildiyi Laçın şəhərinə gəlib. Ərdoğan təyyarədə jurnalistlərə “Zəngəzur dəhlizi”nin Türkiyəni türk dünyasına inteqrasiya edəcəyini açıqlayıb və İranın bu layihəyə dəstək verəcəyinə ümid etdiyini bildirib.
Beləliklə, Ərdoğan kifayət qədər yumşaq formada Tehrana təzyiq göstərməyə çalışır və göstərir ki, dəhlizin işləməsi məsələsi Türkiyə, Ermənistan və Azərbaycan arasında həll olunmalıdır.
İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra da İran öz şimalında heç bir “türk qövsü” istəmədiyini açıq şəkildə bildirdi. 2021-ci ilin payızında İslam Respublikası Azərbaycanla sərhəddə genişmiqyaslı hərbi təlimlər keçirib.
Əvvəlki prezident İbrahim Rəisinin dövründə ölkələr arasında münasibətlər gərgin idi. Bakıda İran casusları həbs edilib, Tehranda Azərbaycan səfirliyinə hücum olub. Lakin Rəisinin hakimiyyətinin sonunda “bir ərimə” yaranmağa başladı. İran nəqliyyat kommunikasiyalarının qarşısının alınması səylərinə qoşulub və öz ərazisindən “Zəngəzur dəhlizi”nə alternativ yaratmağa razılaşıb.
Yeni lider Məsud Pezeşkianın dövründə bu səylər daha da nəzərə çarpdı. Naxçıvanı İranın şimalından keçməklə Azərbaycanla birləşdirəcək 107 kilometrlik dəmir yolunun Araz dəhlizinin təşviqi tətbiq olundu.
Aprelin sonlarında İran prezidenti (xatırlayırıq ki, etnik cəhətdən yarı azərbaycanlıdır) Bakıya gələrək Azərbaycan dilində şeir oxudu. Üstəlik, may ayında iranlılar və azərbaycanlılar Qarabağda “Araz 2025” hərbi təlimləri keçiriblər.
Müsbət trendlər
Türkiyə ilə İran arasında gərginlik nöqtələri getdikcə azalsa da, fələstinlilərin iztirabları birləşdirici amil olsa da, Suriyada milli azlıqlarla bağlı vəziyyətlər və Zəngəzur dəhlizi Ankara və Tehranın müttəfiq olmaqdan çox uzaq olduğunu göstərir.
Ərdoğan Suriyadakı qələbəsindən sonra Boğaziçi ilə Fars körfəzinin birləşdirilməsini nəzərdə tutan “İnkişaf Yolu” layihəsini reallaşdırdığı İraqda da İrana rəqabət aparmaq istəyir.
Bir sıra amillər yaxın gələcəkdə fikir ayrılıqlarının münaqişə səviyyəsinə çatmasına mane olacaq. Pezeşkianın rəhbərliyi altında İran və Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması Cənubi Qafqazda rəqabəti yumşaldır.
Həm Türkiyə, həm də İran İsrailə təhlükə kimi baxır və buna görə də bir-birini məhv etmək ümumi düşməni gücləndirmək deməkdir.
Həmçinin Ərdoğanla Tramp arasında yaxınlaşma tendensiyası və onun İranla müqavilə bağlamaq cəhdləri də var. Hər iki proses uzanarsa, Yaxın Şərqdə gərginliyin azalmasına gətirib çıxarar.
Amma ABŞ İranla razılığa gələ bilməsə belə, bu, Ankaranın ABŞ ordusunun köməyi ilə Tehranı zəiflətməsinə stimul yaratmayacaq. Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanı, BƏƏ və Qətər kimi, ABŞ-a öz ərazilərinin İrana qarşı zərbələr üçün istifadə edilməsinə icazə verməyəcəklərini açıq şəkildə bəyan edib.
Rusiya da münasibətlərdə hamarlaşdırıcı amil kimi çıxış edə bilər. Rusiyanın İranla yaxın hərbi və siyasi, Türkiyə ilə isə enerji əlaqələri var. İstanbul Ukrayna üzrə dialoq platformasıdır və İran Omanda ABŞ-la danışıqlarda Rusiya ilə məsləhətləşir. İranlılar BRİKS-in bir hissəsidir və türklər də qoşulmaq arzusunu bildiriblər.
Əgər İran-Türkiyə qarşıdurmasının hüdudlarından danışırıqsa, o zaman son on beş ildə regionda rəqabətin ən çətin dövrlərində belə, ölkələr özlərini praqmatik aparmaq bacarığını nümayiş etdiriblər.
Tehran və Ankara Moskvanın dəstəyi ilə “Astana formatı” yaradıb və Ərdoğan Cənubi Qafqazda İranı öz “3+3” təşəbbüsünə cəlb edə bilib.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 03-06-2025 13:47 | Bölmə: Slayd
Suriyada Bəşər Əsəd hakimiyyətinin süqutundan, İsrail HƏMAS və “Hizbullah”a qarşı bir sıra nisbətən uğurlu əməliyyatlar həyata keçirdikdən sonra İranın Yaxın Şərqdəki təsiri nəzərəçarpacaq dərəcədə zəifləyib. Bununla belə, İslam Respublikası (İİR) təslim olmaq niyyətində deyil və öz maraqlarının müdafiəsində davam edir. Bəzən husilərin İsrailə zərbələri kimi güc yolu ilə, bəzən də diplomatiya və hədələrlə.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İranın əsas cəbhə xətləri onun hüdudlarından çox-çox kənarda idi - o, Suriya, Yəmən, Livan və Fələstinlə həmsərhəd deyil. Eyni zamanda, sərhədlərinin uzunluğuna və coğrafi mövqeyinə görə Tehranın kifayət qədər başqa problemləri də var.
Əfqan “Taliban”ları onu gərginlikdə saxlayır. Zaman-zaman Bəlucistandakı “Ceyş əl-Ədl”dən olan yaraqlılar özlərini xatırladır, Pakistanla münasibətlərdə gərginlik yaradır.
İranlıların İraqda davam edən güclü təsirinə baxmayaraq, varlı Səudiyyə Ərəbistanının artan rəqabəti fonunda ABŞ orada hərbi mövcudluğunu qoruyur.
Qərbdə iranlıların Yaxın Şərqdə və Qafqazda nüfuz uğrunda əsrlər boyu mübarizə apardıqları NATO üzvü olan güclü Türkiyə var.
Ölkə liderləri Hindistan və Pakistan arasında baş verən açıq qarşıdurmadan qaçsalar belə, Türkiyə ilə rəqabət ən ciddi problemlərdən biri olaraq qalır. Bu mübarizənin simvolu Dəməşqdə hakimiyyət dəyişikliyi idi. 13 il ərzində İran orada Türkiyə üzərində üstünlüyə malik idi. İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu, (İİKK - “Sepah”) “Hizbullah” və Rusiya tərəfindən dəstəklənən Əsəd irəliləyirdi, türkiyəyönlü müxalifət müqavimət göstərib gizlənməli oldu, amma hər şey alt-üst oldu. Türkiyə zirvəyə çıxdı və iranlılar qaçmağa məcbur oldular.
İranla yer dəyişdirən Türkiyə Suriyada devrilmiş rəqibi ilə eyni problemlərlə üzləşdi. Amma Ankara Tehrandan daha şanslı idi. Səudiyyəlilər Suriyanın yeni lideri Əhməd əl-Şaraanı ərəb ailəsinə qəbul etdilər: o, ilk səfərini Ər-Riyada etdi.
Təbii ki, onlar da Əsədi Ərəb Dövlətləri Liqasına qaytarmışdılar, lakin sonradan proses ABŞ-nın sanksiyaları ilə xeyli çətinləşdi. İndi də Rəcəb Tayyib Ərdoğanın təsiri ilə Donald Tramp məhdudiyyətləri aradan qaldırdı və “Körfəz ölkələri” Suriyaya təhlükəsiz şəkildə sərmayə qoya bilər.
Genişlənən Türkiyə təsirinə ikinci təhlükə İsraildir. Əvvəllər Suriyanın cənubunda iranlıları vururdu, indi tikilməkdə olan türk hərbi bazalarını bombalayır. Tramp müttəfiqləri arasında münaqişəni həll etməyə çalışır; Bakıda Türkiyə və İsrail təhlükəsizlik qüvvələri arasında gərginliyin azaldılması ilə bağlı görüşlər keçirilir. Lakin Qəzzada vaxtaşırı gərginləşən vəziyyət Ankara ilə Təl-Əviv arasındakı gərginliyin aradan qalxmasına imkan vermir.
2023-cü ilin sonundan bəri pisləşən Fələstindəki vəziyyət İran və Türkiyəni təbii müttəfiq etməli idi. Ankara Suriyada şiə oxu ilə bütün rəqabətə baxmayaraq, hətta İsraillə münaqişənin kəskinləşməsi zamanı onunla həmrəy olduğunu bildirib. Məsələn, Türkiyə İsrailin Dəməşqdəki İran konsulluğuna hücumunu pisləyib və ötən il İranın İsrailə pilotsuz təyyarə və raket zərbələri endirməsini pisləməyib.
İsrailin Suriyanın cənubunu işğal etmək cəhdləri və Türkiyə bazalarına zərbələr endirməsi də Ankara və Tehranın mövqelərini yaxınlaşdırır. İranın Suriyada olmaması isə 13 ildir aktual olan qarşıdurma məsələsini aradan qaldırır. Ancaq hər şey o qədər də sadə deyil.
İran və Türkiyə ehtiyatla da olsa, nüfuz uğrunda mübarizəni davam etdirir. Hətta eyni Suriyada. Aprel ayında ələvi etirazları və onların vəhşicəsinə yatırılmasından sonra Ərdoğan bunları söylədi: “Suriya ilə bağlı bəzi qüvvələr dostluğumuza dəyər verməli və özlərini cinayətkar təşkilat kimi yox, dövlət kimi aparmalı, Türkiyənin səbrini sınamamalıdır”.
Görünür, Türkiyə prezidenti İranı nəzərdə tuturdu.
Üstəlik, mart ayında Türkiyə ilə İran arasında iki ölkə səfirlərinin xalça üzərinə çağırılması ilə əsl diplomatik qalmaqal yaşanıb. Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Hakan Fidan İranı Suriyadakı kürd silahlılarına (YPG) dəstək verməkdə ittiham edib.
Arxadan getməyən rəqabəti son vaxtlar Zəngəzur dəhlizinin müzakirəsi ilə bağlı baş verənlər yaxşı göstərir. Mayın 22-də İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sobhani bildirib ki, Azərbaycanı onun Naxçıvan eksklavı ilə və daha sonra Türkiyə ilə birləşdirən dəhliz olmayacaq.
Prinsipcə, Tehranın bu məsələdə mövqeyi yeni deyil. İİR rəhbərliyi xüsusilə Türkiyənin Suriyada hökmranlıq etdiyi bir şəraitdə şimal sərhədlərində türk qurşağının formalaşmasına imkan vermək istəmir.
Lakin bu çıxış ajiotaj yaradıb. Gözlənildiyi kimi, Azərbaycan mediası təkcə İranı deyil, həm də erməni həmkarlarını ittiham etməyə tələsdi. Ərdoğan daha yüksək səviyyədə müzakirəyə qoşuldu.
Mayın 28-də Türkiyə prezidenti respublikanın Müstəqillik Günü münasibətilə rayonda üçüncü hava limanının istifadəyə verildiyi Laçın şəhərinə gəlib. Ərdoğan təyyarədə jurnalistlərə “Zəngəzur dəhlizi”nin Türkiyəni türk dünyasına inteqrasiya edəcəyini açıqlayıb və İranın bu layihəyə dəstək verəcəyinə ümid etdiyini bildirib.
Beləliklə, Ərdoğan kifayət qədər yumşaq formada Tehrana təzyiq göstərməyə çalışır və göstərir ki, dəhlizin işləməsi məsələsi Türkiyə, Ermənistan və Azərbaycan arasında həll olunmalıdır.
İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra da İran öz şimalında heç bir “türk qövsü” istəmədiyini açıq şəkildə bildirdi. 2021-ci ilin payızında İslam Respublikası Azərbaycanla sərhəddə genişmiqyaslı hərbi təlimlər keçirib.
Əvvəlki prezident İbrahim Rəisinin dövründə ölkələr arasında münasibətlər gərgin idi. Bakıda İran casusları həbs edilib, Tehranda Azərbaycan səfirliyinə hücum olub. Lakin Rəisinin hakimiyyətinin sonunda “bir ərimə” yaranmağa başladı. İran nəqliyyat kommunikasiyalarının qarşısının alınması səylərinə qoşulub və öz ərazisindən “Zəngəzur dəhlizi”nə alternativ yaratmağa razılaşıb.
Yeni lider Məsud Pezeşkianın dövründə bu səylər daha da nəzərə çarpdı. Naxçıvanı İranın şimalından keçməklə Azərbaycanla birləşdirəcək 107 kilometrlik dəmir yolunun Araz dəhlizinin təşviqi tətbiq olundu.
Aprelin sonlarında İran prezidenti (xatırlayırıq ki, etnik cəhətdən yarı azərbaycanlıdır) Bakıya gələrək Azərbaycan dilində şeir oxudu. Üstəlik, may ayında iranlılar və azərbaycanlılar Qarabağda “Araz 2025” hərbi təlimləri keçiriblər.
Müsbət trendlər
Türkiyə ilə İran arasında gərginlik nöqtələri getdikcə azalsa da, fələstinlilərin iztirabları birləşdirici amil olsa da, Suriyada milli azlıqlarla bağlı vəziyyətlər və Zəngəzur dəhlizi Ankara və Tehranın müttəfiq olmaqdan çox uzaq olduğunu göstərir.
Ərdoğan Suriyadakı qələbəsindən sonra Boğaziçi ilə Fars körfəzinin birləşdirilməsini nəzərdə tutan “İnkişaf Yolu” layihəsini reallaşdırdığı İraqda da İrana rəqabət aparmaq istəyir.
Bir sıra amillər yaxın gələcəkdə fikir ayrılıqlarının münaqişə səviyyəsinə çatmasına mane olacaq. Pezeşkianın rəhbərliyi altında İran və Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması Cənubi Qafqazda rəqabəti yumşaldır.
Həm Türkiyə, həm də İran İsrailə təhlükə kimi baxır və buna görə də bir-birini məhv etmək ümumi düşməni gücləndirmək deməkdir.
Həmçinin Ərdoğanla Tramp arasında yaxınlaşma tendensiyası və onun İranla müqavilə bağlamaq cəhdləri də var. Hər iki proses uzanarsa, Yaxın Şərqdə gərginliyin azalmasına gətirib çıxarar.
Amma ABŞ İranla razılığa gələ bilməsə belə, bu, Ankaranın ABŞ ordusunun köməyi ilə Tehranı zəiflətməsinə stimul yaratmayacaq. Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanı, BƏƏ və Qətər kimi, ABŞ-a öz ərazilərinin İrana qarşı zərbələr üçün istifadə edilməsinə icazə verməyəcəklərini açıq şəkildə bəyan edib.
Rusiya da münasibətlərdə hamarlaşdırıcı amil kimi çıxış edə bilər. Rusiyanın İranla yaxın hərbi və siyasi, Türkiyə ilə isə enerji əlaqələri var. İstanbul Ukrayna üzrə dialoq platformasıdır və İran Omanda ABŞ-la danışıqlarda Rusiya ilə məsləhətləşir. İranlılar BRİKS-in bir hissəsidir və türklər də qoşulmaq arzusunu bildiriblər.
Əgər İran-Türkiyə qarşıdurmasının hüdudlarından danışırıqsa, o zaman son on beş ildə regionda rəqabətin ən çətin dövrlərində belə, ölkələr özlərini praqmatik aparmaq bacarığını nümayiş etdiriblər.
Tehran və Ankara Moskvanın dəstəyi ilə “Astana formatı” yaradıb və Ərdoğan Cənubi Qafqazda İranı öz “3+3” təşəbbüsünə cəlb edə bilib.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:22
Prezident Bolqarıstandakı səfiri geri çağırıb - Sərəncam
Bu gün, 16:06
Çin dünyaya meydan oxuyur - Hərbi ekspert
Bu gün, 11:53
100 min əsgər hücuma hazırlaşır
Bu gün, 11:13
ŞƏT-də daxili didişmələr: Azərbaycan hansı tərəfdədir?
Bu gün, 08:01
Asteroid Yer kürəsinin yanından keçib
Dünən, 18:03
Putin Zelenskini Moskvaya dəvət edib
2-09-2025, 16:05
Cəlaloğlu: Milli Məclis aprel işğalına siyasi qiymət verməlidir
2-09-2025, 15:28
Deputat: Hindistan Cənubi Qafqazda gərginlik yaratmağa çalışır
2-09-2025, 13:56
Rusiya Avropanın iki ölkəsində gərginlik yaradıb
2-09-2025, 12:16
Kiyevə hücum: insanlar metro stansiyalarına sığınıb
2-09-2025, 11:47
ABŞ və İsrailin müdaxiləsi: İranda nə rejim dəyişdi, nə də...
2-09-2025, 11:19
Elm və Təhsil Nazirliyində iki təyinat olub - Fotolar
2-09-2025, 07:40
Yerdə güclü geomaqnit qasırğası başlayıb
2-09-2025, 07:33
Masazırdakı yanğında iki nəfər ölüb - (Video)
1-09-2025, 18:10
Keçmiş sovet ölkələri sürətlə Rusiyadan uzaqlaşmağa məcburdur
1-09-2025, 16:45
Çində Azərbaycanla bağlı tarixi qərar verilə bilər
1-09-2025, 15:17
ATƏT-in Minsk Prosesi bağlanır - Qərar verilib
1-09-2025, 13:53
Kriminal avtoritet həbs olunub - Foto
1-09-2025, 12:31
Ərəb dünyası İsraildən uzaqlaşır, bəs Azərbaycan və Qazaxıstan?
1-09-2025, 08:55
Çində Əliyev-Ərdoğan görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Foto
1-09-2025, 07:23
20-yə yaxın gəmi Qəzzanın blokadasını yarmağa gedir
31-08-2025, 15:02
İlham Əliyev Çində görüşlər keçirib - (Yenilənib) - Fotolar
31-08-2025, 08:49
Prezident İlham Əliyevin Çin lideri Si Cinpin ilə görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar
30-08-2025, 00:10
Azərbaycanla ABŞ arasında Anlaşma Memorandumu imzalanlb
29-08-2025, 16:23
Hərbi xidmətə çağırış başlayır
29-08-2025, 15:41
Cümşüd Nuriyev: Bizi təxribata çəkə bilməzlər
29-08-2025, 13:34
BMT-nin İrana qarşı sanksiyaları bərpa olunur
29-08-2025, 13:06
“İşğal” sözü Rusiyanı qəzəbləndirib
29-08-2025, 12:51
Avropa bufer zona yaratmaq istəyir
29-08-2025, 11:50
Rusiya Minsk qrupunun buraxılmasını dəstəkləyir
29-08-2025, 11:00
Yeri fəlakət gözləyir?
29-08-2025, 10:45
Günəşdə güclü partlayış qeydə alınıb
29-08-2025, 10:15
Ukraynaya təhlükəsizlik zəmanətində Türkiyə əsas rolu oynayır
28-08-2025, 18:43
Azərbaycan səfirliyinə zərər dəyib - XİN Rusiyanın Kiyevə hücumu ilə bağlı məlumat yayıb
28-08-2025, 12:44
563 ədəd PUA, “İsgəndər-M” və digər raketlər vurulub
28-08-2025, 12:11
İrəvanla Bakı arasında yeni səhifə açılır
28-08-2025, 10:26
Ali məktəb və kolleclərin boş qalan yerlərinə ixtisas seçimi başlayıb
28-08-2025, 10:06
Sabah daha üç şəhidimiz dəfn olunacaq - Fotolar
28-08-2025, 08:00
Putin və Zelenski İstanbulda görüşə bilərlər
27-08-2025, 18:09
Bakının üç rayonunda söküntü işlərinə başlayırlar
27-08-2025, 14:59
Müəllimlərin işə qəbulu müsabiqəsinin nəticələri elan olunub
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
