18:08 / 20-07-2025
İlham Əliyevin III Qlobal Media Forumunda çıxışı dünya mətbuatının diqqət mərkəzindədir
17:47 / 20-07-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
14:11 / 20-07-2025
Kürdəmirdəki istirahət mərkəzində kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib+) - Siyahı
11:27 / 20-07-2025
Novxanı çimərliyində iki nəfər batıb
11:22 / 20-07-2025
Hikmət Hacıyev: Media savadlılığı daha da artırılmalıdır
10:32 / 20-07-2025
III Şuşa Qlobal Media Forumu panellərlə davam edir
19:11 / 19-07-2025
İlham Əliyev: İrəvanın addımları regional inteqrasiyaya xidmət etmir
17:07 / 19-07-2025
3-cü Şuşa Qlobal Media Forumu - İlham Əliyev çıxış edir - (Canlı yayım) - (Yenilənib)
14:39 / 19-07-2025
“Seçilmiş pedaqoji əsərlər” kitabı işıq üzü görüb - Foto
13:28 / 19-07-2025
Sabah 41 dərəcə isti olacaq - Proqnoz
09:36 / 19-07-2025
Süni intellekt köhnə şahmat proqramı ilə oynamaqdan qorxub
08:34 / 19-07-2025
Tramp: Ermənistan və Azərbaycan sülh sazişi bağlamağa yaxındır
06:52 / 19-07-2025
Azərbaycan, Hindistan, Çin, BƏƏ və Sinqapurdan olan 18 şirkətə sanksiya tətbiq edilib
05:48 / 19-07-2025
Rusiya əleyhinə 18-ci sanksiyalar paketi qüvvəyə minib
19:18 / 18-07-2025
Ali Məhkəmə “Meydan” TV ilə bağlı qərarı qüvvədə saxlayıb
19:10 / 18-07-2025
Ukraynada daha bir azərbaycanlı hərbçi həlak olub
18:00 / 18-07-2025
Oleq Bakinski: "Mənə bəraət verin"
17:55 / 18-07-2025
Ramiz Məmmədov "Şamaxı"dan ayrılıb
17:51 / 18-07-2025
Alimlər yeni planet kəşf ediblər
17:42 / 18-07-2025
Bakı və rayonlarda ağaclar qanunsuz kəsilib
17:21 / 18-07-2025
İyulun 23-dək isti hava davam edəcək
17:17 / 18-07-2025
"Qarabağ" hücumçu ilə vidalaşıb
17:08 / 18-07-2025
Britaniya Rusiyaya qarşı sanksiyaları genişləndirib
16:48 / 18-07-2025
Prezident Xocalıda sakinlərlə görüşüb - Maraqlı dialoq
16:40 / 18-07-2025
Professor: Rusiya və İran Azərbaycanla Ermənistanın sülh sazişi bağlamasını istəmirlər
16:20 / 18-07-2025
XİN: "Azərbaycan Suriyada baş verən prosesləri yaxından izləyir"
16:14 / 18-07-2025
Maştağada xüsusi əməliyyat: istixanada 881 kq narkotik vasitə aşkarlanıb
07:40 / 16-07-2025
Şahin Şıxlinskinin oğlu saxlanılıb, özünə cinayət işi açıblar - (Yenilənib)
11:19 / 17-07-2025
Berdiməhəmmədov Füzuli rayonuna gəlib - (Yenilənib) - Fotolar
10:54 / 16-07-2025
Moskva daha bir milyarder ermənini Paşinyanla üz-üzə qoyub - Foto
14:56 / 16-07-2025
Şakdam doğrudan da casusdur? - İranda yeni qalmaqal
12:18 / 16-07-2025
İlham Əliyev Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşüb - Fotolar
14:04 / 17-07-2025
Növbəti köç karvanı Ağdama çatıb - (Yenilənib)
11:57 / 16-07-2025
Zəngəzur dəhlizi məsələsi müzakirəyə çıxarılıb
12:30 / 16-07-2025
Dağlıq ərazidə güclü yanğın başlayıb - (Yenilənib)
12:02 / 17-07-2025
Ermənistan yol ayrıcında: sağa getsə, ŞƏT, sola getsə...
15:19 / 16-07-2025
Konsertdə söyüş söyən reper saxlanılıb
11:47 / 18-07-2025
Putin Rusiyasında Stalinin kölgəsi: intihara da icazə lazımdır?
Qarşıdurma sərhədləri: İran və Türkiyə təsir mübarizəsində nə qədər uzağa gedəcək?
Tarix: 03-06-2025 13:47 | Bölmə: Slayd
Suriyada Bəşər Əsəd hakimiyyətinin süqutundan, İsrail HƏMAS və “Hizbullah”a qarşı bir sıra nisbətən uğurlu əməliyyatlar həyata keçirdikdən sonra İranın Yaxın Şərqdəki təsiri nəzərəçarpacaq dərəcədə zəifləyib. Bununla belə, İslam Respublikası (İİR) təslim olmaq niyyətində deyil və öz maraqlarının müdafiəsində davam edir. Bəzən husilərin İsrailə zərbələri kimi güc yolu ilə, bəzən də diplomatiya və hədələrlə.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İranın əsas cəbhə xətləri onun hüdudlarından çox-çox kənarda idi - o, Suriya, Yəmən, Livan və Fələstinlə həmsərhəd deyil. Eyni zamanda, sərhədlərinin uzunluğuna və coğrafi mövqeyinə görə Tehranın kifayət qədər başqa problemləri də var.
Əfqan “Taliban”ları onu gərginlikdə saxlayır. Zaman-zaman Bəlucistandakı “Ceyş əl-Ədl”dən olan yaraqlılar özlərini xatırladır, Pakistanla münasibətlərdə gərginlik yaradır.
İranlıların İraqda davam edən güclü təsirinə baxmayaraq, varlı Səudiyyə Ərəbistanının artan rəqabəti fonunda ABŞ orada hərbi mövcudluğunu qoruyur.
Qərbdə iranlıların Yaxın Şərqdə və Qafqazda nüfuz uğrunda əsrlər boyu mübarizə apardıqları NATO üzvü olan güclü Türkiyə var.
Ölkə liderləri Hindistan və Pakistan arasında baş verən açıq qarşıdurmadan qaçsalar belə, Türkiyə ilə rəqabət ən ciddi problemlərdən biri olaraq qalır. Bu mübarizənin simvolu Dəməşqdə hakimiyyət dəyişikliyi idi. 13 il ərzində İran orada Türkiyə üzərində üstünlüyə malik idi. İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu, (İİKK - “Sepah”) “Hizbullah” və Rusiya tərəfindən dəstəklənən Əsəd irəliləyirdi, türkiyəyönlü müxalifət müqavimət göstərib gizlənməli oldu, amma hər şey alt-üst oldu. Türkiyə zirvəyə çıxdı və iranlılar qaçmağa məcbur oldular.
İranla yer dəyişdirən Türkiyə Suriyada devrilmiş rəqibi ilə eyni problemlərlə üzləşdi. Amma Ankara Tehrandan daha şanslı idi. Səudiyyəlilər Suriyanın yeni lideri Əhməd əl-Şaraanı ərəb ailəsinə qəbul etdilər: o, ilk səfərini Ər-Riyada etdi.
Təbii ki, onlar da Əsədi Ərəb Dövlətləri Liqasına qaytarmışdılar, lakin sonradan proses ABŞ-nın sanksiyaları ilə xeyli çətinləşdi. İndi də Rəcəb Tayyib Ərdoğanın təsiri ilə Donald Tramp məhdudiyyətləri aradan qaldırdı və “Körfəz ölkələri” Suriyaya təhlükəsiz şəkildə sərmayə qoya bilər.
Genişlənən Türkiyə təsirinə ikinci təhlükə İsraildir. Əvvəllər Suriyanın cənubunda iranlıları vururdu, indi tikilməkdə olan türk hərbi bazalarını bombalayır. Tramp müttəfiqləri arasında münaqişəni həll etməyə çalışır; Bakıda Türkiyə və İsrail təhlükəsizlik qüvvələri arasında gərginliyin azaldılması ilə bağlı görüşlər keçirilir. Lakin Qəzzada vaxtaşırı gərginləşən vəziyyət Ankara ilə Təl-Əviv arasındakı gərginliyin aradan qalxmasına imkan vermir.
2023-cü ilin sonundan bəri pisləşən Fələstindəki vəziyyət İran və Türkiyəni təbii müttəfiq etməli idi. Ankara Suriyada şiə oxu ilə bütün rəqabətə baxmayaraq, hətta İsraillə münaqişənin kəskinləşməsi zamanı onunla həmrəy olduğunu bildirib. Məsələn, Türkiyə İsrailin Dəməşqdəki İran konsulluğuna hücumunu pisləyib və ötən il İranın İsrailə pilotsuz təyyarə və raket zərbələri endirməsini pisləməyib.
İsrailin Suriyanın cənubunu işğal etmək cəhdləri və Türkiyə bazalarına zərbələr endirməsi də Ankara və Tehranın mövqelərini yaxınlaşdırır. İranın Suriyada olmaması isə 13 ildir aktual olan qarşıdurma məsələsini aradan qaldırır. Ancaq hər şey o qədər də sadə deyil.
İran və Türkiyə ehtiyatla da olsa, nüfuz uğrunda mübarizəni davam etdirir. Hətta eyni Suriyada. Aprel ayında ələvi etirazları və onların vəhşicəsinə yatırılmasından sonra Ərdoğan bunları söylədi: “Suriya ilə bağlı bəzi qüvvələr dostluğumuza dəyər verməli və özlərini cinayətkar təşkilat kimi yox, dövlət kimi aparmalı, Türkiyənin səbrini sınamamalıdır”.
Görünür, Türkiyə prezidenti İranı nəzərdə tuturdu.
Üstəlik, mart ayında Türkiyə ilə İran arasında iki ölkə səfirlərinin xalça üzərinə çağırılması ilə əsl diplomatik qalmaqal yaşanıb. Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Hakan Fidan İranı Suriyadakı kürd silahlılarına (YPG) dəstək verməkdə ittiham edib.
Arxadan getməyən rəqabəti son vaxtlar Zəngəzur dəhlizinin müzakirəsi ilə bağlı baş verənlər yaxşı göstərir. Mayın 22-də İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sobhani bildirib ki, Azərbaycanı onun Naxçıvan eksklavı ilə və daha sonra Türkiyə ilə birləşdirən dəhliz olmayacaq.
Prinsipcə, Tehranın bu məsələdə mövqeyi yeni deyil. İİR rəhbərliyi xüsusilə Türkiyənin Suriyada hökmranlıq etdiyi bir şəraitdə şimal sərhədlərində türk qurşağının formalaşmasına imkan vermək istəmir.
Lakin bu çıxış ajiotaj yaradıb. Gözlənildiyi kimi, Azərbaycan mediası təkcə İranı deyil, həm də erməni həmkarlarını ittiham etməyə tələsdi. Ərdoğan daha yüksək səviyyədə müzakirəyə qoşuldu.
Mayın 28-də Türkiyə prezidenti respublikanın Müstəqillik Günü münasibətilə rayonda üçüncü hava limanının istifadəyə verildiyi Laçın şəhərinə gəlib. Ərdoğan təyyarədə jurnalistlərə “Zəngəzur dəhlizi”nin Türkiyəni türk dünyasına inteqrasiya edəcəyini açıqlayıb və İranın bu layihəyə dəstək verəcəyinə ümid etdiyini bildirib.
Beləliklə, Ərdoğan kifayət qədər yumşaq formada Tehrana təzyiq göstərməyə çalışır və göstərir ki, dəhlizin işləməsi məsələsi Türkiyə, Ermənistan və Azərbaycan arasında həll olunmalıdır.
İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra da İran öz şimalında heç bir “türk qövsü” istəmədiyini açıq şəkildə bildirdi. 2021-ci ilin payızında İslam Respublikası Azərbaycanla sərhəddə genişmiqyaslı hərbi təlimlər keçirib.
Əvvəlki prezident İbrahim Rəisinin dövründə ölkələr arasında münasibətlər gərgin idi. Bakıda İran casusları həbs edilib, Tehranda Azərbaycan səfirliyinə hücum olub. Lakin Rəisinin hakimiyyətinin sonunda “bir ərimə” yaranmağa başladı. İran nəqliyyat kommunikasiyalarının qarşısının alınması səylərinə qoşulub və öz ərazisindən “Zəngəzur dəhlizi”nə alternativ yaratmağa razılaşıb.
Yeni lider Məsud Pezeşkianın dövründə bu səylər daha da nəzərə çarpdı. Naxçıvanı İranın şimalından keçməklə Azərbaycanla birləşdirəcək 107 kilometrlik dəmir yolunun Araz dəhlizinin təşviqi tətbiq olundu.
Aprelin sonlarında İran prezidenti (xatırlayırıq ki, etnik cəhətdən yarı azərbaycanlıdır) Bakıya gələrək Azərbaycan dilində şeir oxudu. Üstəlik, may ayında iranlılar və azərbaycanlılar Qarabağda “Araz 2025” hərbi təlimləri keçiriblər.
Müsbət trendlər
Türkiyə ilə İran arasında gərginlik nöqtələri getdikcə azalsa da, fələstinlilərin iztirabları birləşdirici amil olsa da, Suriyada milli azlıqlarla bağlı vəziyyətlər və Zəngəzur dəhlizi Ankara və Tehranın müttəfiq olmaqdan çox uzaq olduğunu göstərir.
Ərdoğan Suriyadakı qələbəsindən sonra Boğaziçi ilə Fars körfəzinin birləşdirilməsini nəzərdə tutan “İnkişaf Yolu” layihəsini reallaşdırdığı İraqda da İrana rəqabət aparmaq istəyir.
Bir sıra amillər yaxın gələcəkdə fikir ayrılıqlarının münaqişə səviyyəsinə çatmasına mane olacaq. Pezeşkianın rəhbərliyi altında İran və Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması Cənubi Qafqazda rəqabəti yumşaldır.
Həm Türkiyə, həm də İran İsrailə təhlükə kimi baxır və buna görə də bir-birini məhv etmək ümumi düşməni gücləndirmək deməkdir.
Həmçinin Ərdoğanla Tramp arasında yaxınlaşma tendensiyası və onun İranla müqavilə bağlamaq cəhdləri də var. Hər iki proses uzanarsa, Yaxın Şərqdə gərginliyin azalmasına gətirib çıxarar.
Amma ABŞ İranla razılığa gələ bilməsə belə, bu, Ankaranın ABŞ ordusunun köməyi ilə Tehranı zəiflətməsinə stimul yaratmayacaq. Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanı, BƏƏ və Qətər kimi, ABŞ-a öz ərazilərinin İrana qarşı zərbələr üçün istifadə edilməsinə icazə verməyəcəklərini açıq şəkildə bəyan edib.
Rusiya da münasibətlərdə hamarlaşdırıcı amil kimi çıxış edə bilər. Rusiyanın İranla yaxın hərbi və siyasi, Türkiyə ilə isə enerji əlaqələri var. İstanbul Ukrayna üzrə dialoq platformasıdır və İran Omanda ABŞ-la danışıqlarda Rusiya ilə məsləhətləşir. İranlılar BRİKS-in bir hissəsidir və türklər də qoşulmaq arzusunu bildiriblər.
Əgər İran-Türkiyə qarşıdurmasının hüdudlarından danışırıqsa, o zaman son on beş ildə regionda rəqabətin ən çətin dövrlərində belə, ölkələr özlərini praqmatik aparmaq bacarığını nümayiş etdiriblər.
Tehran və Ankara Moskvanın dəstəyi ilə “Astana formatı” yaradıb və Ərdoğan Cənubi Qafqazda İranı öz “3+3” təşəbbüsünə cəlb edə bilib.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 03-06-2025 13:47 | Bölmə: Slayd
Suriyada Bəşər Əsəd hakimiyyətinin süqutundan, İsrail HƏMAS və “Hizbullah”a qarşı bir sıra nisbətən uğurlu əməliyyatlar həyata keçirdikdən sonra İranın Yaxın Şərqdəki təsiri nəzərəçarpacaq dərəcədə zəifləyib. Bununla belə, İslam Respublikası (İİR) təslim olmaq niyyətində deyil və öz maraqlarının müdafiəsində davam edir. Bəzən husilərin İsrailə zərbələri kimi güc yolu ilə, bəzən də diplomatiya və hədələrlə.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İranın əsas cəbhə xətləri onun hüdudlarından çox-çox kənarda idi - o, Suriya, Yəmən, Livan və Fələstinlə həmsərhəd deyil. Eyni zamanda, sərhədlərinin uzunluğuna və coğrafi mövqeyinə görə Tehranın kifayət qədər başqa problemləri də var.
Əfqan “Taliban”ları onu gərginlikdə saxlayır. Zaman-zaman Bəlucistandakı “Ceyş əl-Ədl”dən olan yaraqlılar özlərini xatırladır, Pakistanla münasibətlərdə gərginlik yaradır.
İranlıların İraqda davam edən güclü təsirinə baxmayaraq, varlı Səudiyyə Ərəbistanının artan rəqabəti fonunda ABŞ orada hərbi mövcudluğunu qoruyur.
Qərbdə iranlıların Yaxın Şərqdə və Qafqazda nüfuz uğrunda əsrlər boyu mübarizə apardıqları NATO üzvü olan güclü Türkiyə var.
Ölkə liderləri Hindistan və Pakistan arasında baş verən açıq qarşıdurmadan qaçsalar belə, Türkiyə ilə rəqabət ən ciddi problemlərdən biri olaraq qalır. Bu mübarizənin simvolu Dəməşqdə hakimiyyət dəyişikliyi idi. 13 il ərzində İran orada Türkiyə üzərində üstünlüyə malik idi. İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu, (İİKK - “Sepah”) “Hizbullah” və Rusiya tərəfindən dəstəklənən Əsəd irəliləyirdi, türkiyəyönlü müxalifət müqavimət göstərib gizlənməli oldu, amma hər şey alt-üst oldu. Türkiyə zirvəyə çıxdı və iranlılar qaçmağa məcbur oldular.
İranla yer dəyişdirən Türkiyə Suriyada devrilmiş rəqibi ilə eyni problemlərlə üzləşdi. Amma Ankara Tehrandan daha şanslı idi. Səudiyyəlilər Suriyanın yeni lideri Əhməd əl-Şaraanı ərəb ailəsinə qəbul etdilər: o, ilk səfərini Ər-Riyada etdi.
Təbii ki, onlar da Əsədi Ərəb Dövlətləri Liqasına qaytarmışdılar, lakin sonradan proses ABŞ-nın sanksiyaları ilə xeyli çətinləşdi. İndi də Rəcəb Tayyib Ərdoğanın təsiri ilə Donald Tramp məhdudiyyətləri aradan qaldırdı və “Körfəz ölkələri” Suriyaya təhlükəsiz şəkildə sərmayə qoya bilər.
Genişlənən Türkiyə təsirinə ikinci təhlükə İsraildir. Əvvəllər Suriyanın cənubunda iranlıları vururdu, indi tikilməkdə olan türk hərbi bazalarını bombalayır. Tramp müttəfiqləri arasında münaqişəni həll etməyə çalışır; Bakıda Türkiyə və İsrail təhlükəsizlik qüvvələri arasında gərginliyin azaldılması ilə bağlı görüşlər keçirilir. Lakin Qəzzada vaxtaşırı gərginləşən vəziyyət Ankara ilə Təl-Əviv arasındakı gərginliyin aradan qalxmasına imkan vermir.
2023-cü ilin sonundan bəri pisləşən Fələstindəki vəziyyət İran və Türkiyəni təbii müttəfiq etməli idi. Ankara Suriyada şiə oxu ilə bütün rəqabətə baxmayaraq, hətta İsraillə münaqişənin kəskinləşməsi zamanı onunla həmrəy olduğunu bildirib. Məsələn, Türkiyə İsrailin Dəməşqdəki İran konsulluğuna hücumunu pisləyib və ötən il İranın İsrailə pilotsuz təyyarə və raket zərbələri endirməsini pisləməyib.
İsrailin Suriyanın cənubunu işğal etmək cəhdləri və Türkiyə bazalarına zərbələr endirməsi də Ankara və Tehranın mövqelərini yaxınlaşdırır. İranın Suriyada olmaması isə 13 ildir aktual olan qarşıdurma məsələsini aradan qaldırır. Ancaq hər şey o qədər də sadə deyil.
İran və Türkiyə ehtiyatla da olsa, nüfuz uğrunda mübarizəni davam etdirir. Hətta eyni Suriyada. Aprel ayında ələvi etirazları və onların vəhşicəsinə yatırılmasından sonra Ərdoğan bunları söylədi: “Suriya ilə bağlı bəzi qüvvələr dostluğumuza dəyər verməli və özlərini cinayətkar təşkilat kimi yox, dövlət kimi aparmalı, Türkiyənin səbrini sınamamalıdır”.
Görünür, Türkiyə prezidenti İranı nəzərdə tuturdu.
Üstəlik, mart ayında Türkiyə ilə İran arasında iki ölkə səfirlərinin xalça üzərinə çağırılması ilə əsl diplomatik qalmaqal yaşanıb. Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Hakan Fidan İranı Suriyadakı kürd silahlılarına (YPG) dəstək verməkdə ittiham edib.
Arxadan getməyən rəqabəti son vaxtlar Zəngəzur dəhlizinin müzakirəsi ilə bağlı baş verənlər yaxşı göstərir. Mayın 22-də İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sobhani bildirib ki, Azərbaycanı onun Naxçıvan eksklavı ilə və daha sonra Türkiyə ilə birləşdirən dəhliz olmayacaq.
Prinsipcə, Tehranın bu məsələdə mövqeyi yeni deyil. İİR rəhbərliyi xüsusilə Türkiyənin Suriyada hökmranlıq etdiyi bir şəraitdə şimal sərhədlərində türk qurşağının formalaşmasına imkan vermək istəmir.
Lakin bu çıxış ajiotaj yaradıb. Gözlənildiyi kimi, Azərbaycan mediası təkcə İranı deyil, həm də erməni həmkarlarını ittiham etməyə tələsdi. Ərdoğan daha yüksək səviyyədə müzakirəyə qoşuldu.
Mayın 28-də Türkiyə prezidenti respublikanın Müstəqillik Günü münasibətilə rayonda üçüncü hava limanının istifadəyə verildiyi Laçın şəhərinə gəlib. Ərdoğan təyyarədə jurnalistlərə “Zəngəzur dəhlizi”nin Türkiyəni türk dünyasına inteqrasiya edəcəyini açıqlayıb və İranın bu layihəyə dəstək verəcəyinə ümid etdiyini bildirib.
Beləliklə, Ərdoğan kifayət qədər yumşaq formada Tehrana təzyiq göstərməyə çalışır və göstərir ki, dəhlizin işləməsi məsələsi Türkiyə, Ermənistan və Azərbaycan arasında həll olunmalıdır.
İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra da İran öz şimalında heç bir “türk qövsü” istəmədiyini açıq şəkildə bildirdi. 2021-ci ilin payızında İslam Respublikası Azərbaycanla sərhəddə genişmiqyaslı hərbi təlimlər keçirib.
Əvvəlki prezident İbrahim Rəisinin dövründə ölkələr arasında münasibətlər gərgin idi. Bakıda İran casusları həbs edilib, Tehranda Azərbaycan səfirliyinə hücum olub. Lakin Rəisinin hakimiyyətinin sonunda “bir ərimə” yaranmağa başladı. İran nəqliyyat kommunikasiyalarının qarşısının alınması səylərinə qoşulub və öz ərazisindən “Zəngəzur dəhlizi”nə alternativ yaratmağa razılaşıb.
Yeni lider Məsud Pezeşkianın dövründə bu səylər daha da nəzərə çarpdı. Naxçıvanı İranın şimalından keçməklə Azərbaycanla birləşdirəcək 107 kilometrlik dəmir yolunun Araz dəhlizinin təşviqi tətbiq olundu.
Aprelin sonlarında İran prezidenti (xatırlayırıq ki, etnik cəhətdən yarı azərbaycanlıdır) Bakıya gələrək Azərbaycan dilində şeir oxudu. Üstəlik, may ayında iranlılar və azərbaycanlılar Qarabağda “Araz 2025” hərbi təlimləri keçiriblər.
Müsbət trendlər
Türkiyə ilə İran arasında gərginlik nöqtələri getdikcə azalsa da, fələstinlilərin iztirabları birləşdirici amil olsa da, Suriyada milli azlıqlarla bağlı vəziyyətlər və Zəngəzur dəhlizi Ankara və Tehranın müttəfiq olmaqdan çox uzaq olduğunu göstərir.
Ərdoğan Suriyadakı qələbəsindən sonra Boğaziçi ilə Fars körfəzinin birləşdirilməsini nəzərdə tutan “İnkişaf Yolu” layihəsini reallaşdırdığı İraqda da İrana rəqabət aparmaq istəyir.
Bir sıra amillər yaxın gələcəkdə fikir ayrılıqlarının münaqişə səviyyəsinə çatmasına mane olacaq. Pezeşkianın rəhbərliyi altında İran və Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması Cənubi Qafqazda rəqabəti yumşaldır.
Həm Türkiyə, həm də İran İsrailə təhlükə kimi baxır və buna görə də bir-birini məhv etmək ümumi düşməni gücləndirmək deməkdir.
Həmçinin Ərdoğanla Tramp arasında yaxınlaşma tendensiyası və onun İranla müqavilə bağlamaq cəhdləri də var. Hər iki proses uzanarsa, Yaxın Şərqdə gərginliyin azalmasına gətirib çıxarar.
Amma ABŞ İranla razılığa gələ bilməsə belə, bu, Ankaranın ABŞ ordusunun köməyi ilə Tehranı zəiflətməsinə stimul yaratmayacaq. Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanı, BƏƏ və Qətər kimi, ABŞ-a öz ərazilərinin İrana qarşı zərbələr üçün istifadə edilməsinə icazə verməyəcəklərini açıq şəkildə bəyan edib.
Rusiya da münasibətlərdə hamarlaşdırıcı amil kimi çıxış edə bilər. Rusiyanın İranla yaxın hərbi və siyasi, Türkiyə ilə isə enerji əlaqələri var. İstanbul Ukrayna üzrə dialoq platformasıdır və İran Omanda ABŞ-la danışıqlarda Rusiya ilə məsləhətləşir. İranlılar BRİKS-in bir hissəsidir və türklər də qoşulmaq arzusunu bildiriblər.
Əgər İran-Türkiyə qarşıdurmasının hüdudlarından danışırıqsa, o zaman son on beş ildə regionda rəqabətin ən çətin dövrlərində belə, ölkələr özlərini praqmatik aparmaq bacarığını nümayiş etdiriblər.
Tehran və Ankara Moskvanın dəstəyi ilə “Astana formatı” yaradıb və Ərdoğan Cənubi Qafqazda İranı öz “3+3” təşəbbüsünə cəlb edə bilib.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 18:08
İlham Əliyevin III Qlobal Media Forumunda çıxışı dünya mətbuatının diqqət mərkəzindədir
18-07-2025, 16:40
Professor: Rusiya və İran Azərbaycanla Ermənistanın sülh sazişi bağlamasını istəmirlər
18-07-2025, 15:38
Ermənistanın rəhbər şəxsləri terrorçuların hədəfindədir
18-07-2025, 13:21
İlham Əliyev tarixi məscid binasının bərpadan sonra açılışında iştirak edib - Fotolar
18-07-2025, 12:51
Rusiya banklarına təhlükə yaranıb
18-07-2025, 11:47
Putin Rusiyasında Stalinin kölgəsi: intihara da icazə lazımdır?
17-07-2025, 12:02
Ermənistan yol ayrıcında: sağa getsə, ŞƏT, sola getsə...
17-07-2025, 10:41
İki ölkə Rusiyanın artan təhdidlərinə qarşı birləşir
16-07-2025, 15:48
Paşinyan: Zəngəzur yolunda tək ABŞ deyil, digər ölkələr də maraqlıdır - (Yenilənib)
16-07-2025, 14:56
Şakdam doğrudan da casusdur? - İranda yeni qalmaqal
16-07-2025, 11:57
Zəngəzur dəhlizi məsələsi müzakirəyə çıxarılıb
16-07-2025, 10:54
Moskva daha bir milyarder ermənini Paşinyanla üz-üzə qoyub - Foto
16-07-2025, 10:26
Ukrayna hansı silahları alacaq? - Qiymətlər
15-07-2025, 17:57
Ruben Vardanyanın cinayət işi üzrə məhkəmə keçirilib - (Yenilənib)
15-07-2025, 16:33
Avropanı genişmiqyaslı müharibəyə hazırlaşmağa çağırırlar
15-07-2025, 13:47
Rusiyanın NATO-ya hücum planı var
15-07-2025, 10:16
Ukraynaya 10 milyard dollarlıq silah göndərəcəklər
15-07-2025, 09:48
Rusiyaya qarşı növbəti sanksiyanın müzakirəsinə başlayıblar
14-07-2025, 17:01
Hərbi Prokurorluqda yeni təyinatlar olub
14-07-2025, 14:30
Qarabağa iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
14-07-2025, 14:26
Universitetdə biabırçılıq: tələbələrə qiymət qarşılığında cinsi əlaqə təklif olunub - Foto
14-07-2025, 12:47
Suriya-Azərbaycan münasibətləri daha da inkişaf edəcək - Professor
14-07-2025, 11:18
Rusiya gizli nüvə bazalarında sürətli işlərə başlayıb
14-07-2025, 09:15
DTX-nın əməliyyatı: kibercinayətkar qrupun daha üzvü həbs edilib
13-07-2025, 06:13
Qum və toz fırtınaları hər il 7 milyon insanın ölümünə səbəb olur
12-07-2025, 12:27
Rusiya qonşu ölkələrdə gərginlik yaratmağa çalışır
11-07-2025, 17:32
Aİ Azərbaycan və Ermənistana çağırış edib: sülh sazişini tezləşdirin!
11-07-2025, 14:09
Mollazadə: “Danışıqlardan müsbət nəticə gözləyirik”
11-07-2025, 13:51
Cəlaloğlu: Vasitəçilər olmadan belə bir görüşün baş tutması böyük əhəmiyyətə malikdir
11-07-2025, 13:38
Ukrayna üçün final faciəli olacaq
11-07-2025, 12:34
Əliyev və Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü yeni mərhələnin başlanğıcıdır
11-07-2025, 00:11
Ərdoğan kürd məsələsində ən riskli addımını atır
10-07-2025, 16:28
DTX-nın saxladığı "Vaqner"çi azərbaycanlılar həbs edilib
10-07-2025, 15:55
Azərbaycan ilə Ermənistan delimitasiya prosesini sürətləndirir
10-07-2025, 13:42
Ağdərədə mina partlayıb, yaralı var - (Yenilənib)
10-07-2025, 12:11
Rusiyaya və müttəfiqlərinə qarşı ölümcül sanksiya hazırlanır
10-07-2025, 10:20
Ukrayna daha bir şəhərini itirmək üzrədir
10-07-2025, 08:43
Transxəzər marşrutu işə düşür
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
