12:36 / 14-06-2025
Sabah yağış yağacaq
Yeni silahlar, yeni sərkərdələr: Yaxın Şərq silah ixracatçısına çevrilir
Tarix: 03-11-2022 15:20 | Bölmə: Slayd
Yeni silahlar, yeni sərkərdələr: Yaxın Şərq silah ixracatçısına çevrilir

Yaxın Şərq illərdir keçmiş SSRİ ölkələrində və ABŞ-da istehsal olunan “Katyuşa” reaktiv yaylım atəşi sistemləri və “AK47”-lərdən tutmuş “M16” tüfənglərinə və “FIM-92 Stinger” “yer-hava” raketlərinə qədər silahlarla doludur. Lakin indi regionda yerli istehsalçılar meydana çıxır.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Middle East Eye” (MEE) yazıb.

Britaniya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

ABŞ, Çin və Rusiya müasir silahların qlobal təchizat xətlərində hələ də dominant güclər olsalar da, İran və Türkiyə öz döyüş pilotsuz təyyarələri ilə düşmən xəttinin arxasında böyük ziyan vuraraq istehsalçı kimi öz dəyərlərini sübut ediblər.

“TB-2”-lər Liviya, Suriya, İraq, Ermənistan və Somalidə, “Şahed-136”-lar isə Suriya və İraqda və Yəməndə husilər tərəfindən istifadə olunub.

İran hələ də pilotsuz təyyarələri üçün Çin texnologiyasına arxalanır, Türkiyənin isə “TB-2”-lərini istehsal etmək üçün ABŞ-ın “nou-hau”ya ehtiyacı var. Bununla yanaşı, hər iki ölkə dron istehsalında özlərini təmin edirlər.

Son on ildə Yaxın Şərqdə bir neçə proksi müharibə aparan hər iki ölkə regionda ittifaqlar yaratmaq üçün dron diplomatiyasından istifadə edib. “TB-2” istehsalçısı “Baykar” bu yaxınlarda Ukraynada fabrik açacağını açıqlamışdı.

Döyüş meydanını yenidən formalaşdırmaq

İordaniya Kral Hərbi Hava Qüvvələrində 35 il xidmət etmiş, istefada olan general Məmun Əbu Nuvar MEE-yə bildirib ki, “Şahed-136” və “Bayraktar TB-2” pilotsuz təyyarələri “Ukraynadakı müharibədə əsas silaha və vacib alətə çevrilib: “Onlar müharibənin taktikasını dəyişirlər. Biz bu dronlara daha müharibədə ikinci dərəcəli silah kimi baxa bilmərik, onlar yalnız kəşfiyyat və müşahidə üçün deyillər”.

Əbu Nuvar MEE-ə deyib: "Bu pilotsuz təyyarələrin düşmən tərəfindən məhv edilməsinin dəyəri çox yüksəkdir. Onu hazırlamaq ucuz, lakin onu vurmaq baha başa gəlir. Məsələn, İranın “Şahed-136” pilotsuz təyyarəsinin istehsalı 20-30 min dollara, lakin onu vurmaq üçün raket 300 min dollara başa gəlir".

“TB-2”-nin necə təchiz olunduğundan asılı olaraq 1 milyon dollardan 5,5 milyon dollara qədər qiyməti var.



Ballistik raketləri və döyüş təyyarələrini hədəf almaq üçün qurulan hava hücumundan müdafiə sistemləri də səmadan pilotsuz təyyarələri götürmək üçün mübarizə aparır.

İordaniyalı general əlavə edib: "Döyüş pilotsuz təyyarəsinin radarlarda kiçik bir imzası var. O, karbon lifli kompozitlərdən hazırlanıb, ona görə də radarın monitorunda görünmür”.

“British Hawker Hunter” və digər təyyarələri idarə edən Əbu Nuvar dronların daha yavaş sürətinin qırıcı təyyarələrin də qarışıq olduğunu söyləyib. Hərbi pilotsuz uçuş aparatları saatda 600 km, qırıcı təyyarələr isə saatda 3000 km-dən çox sürətlə uça bilir.
“Bəzi ölkələr bu dronların sərhədi keçdiyini görəndə həyəcan təbili çalan əsgərlərə güvənirlər”, - o əlavə edib.

Dronların naviqasiya sisteminin sındırılması və tıxanması Ukraynada pilotsuz təyyarələrin vurulmasında uğurlu taktika olub.

“Dronların bir döyüş təyyarəsi ilə müqayisədə digər zəif cəhəti budur ki onu vurmaq üçün adətən bir güllə lazımdır. – Bunu Riçard Giraaqosyan deyib. – Lakin ölkələr daha etibarlı əks-dron silahları axtarırlar”.

ABŞ, İsrail və Almaniya hazırda lazer şüası ilə dronları hədəf almaq üçün mikrodalğalı soba və enerji istehlakına əsaslanan lazer silah sistemlərini sınaqdan keçirir.

Hazırda qiyməti 300-800 dollar arasında olan Fələstin istehsalı olan raketləri vurmaq üçün “Dəmir Günbəz” sistemindən hər raket üçün 50 min dollar xərcləyən İsrail, “Dəmir Şüa” adlı silah hazırlayır. Bildirilir ki, bu, hədəfin aşağı salınmasının qiymətini təxmini 2 dollara endirəcək.

Avqust ayında lazer silahı ilk dəfə döyüş pilotsuz təyyarəsini uğurla vurub. Almaniyanın "Sachsen" freqatı Baltik dənizində nümayiş zamanı pilotsuz uçan aparatı vurub.

Humanitar nəticələr

Getdikcə daha ucuz olan dronların yüksəlişinin nəticələri çox güman ki, dəhşətli olacaq. Oktyabr ayında Rusiya “Şahed-136”-sının paytaxt Kiyevdə bir bina mənzilinə hücumu nəticəsində 4 mülki şəxs həlak olub.

“RSC”-dən olan Giraqosyan deyib: "Bu PUA-ların heç bir əvəzi yoxdur”.

O, həmçinin 1980-ci illərdə Əfqanıstanda mücahidlər tərəfindən istifadə edilən “Stinger” raketlərində olduğu kimi, bu "seçkisiz və şəxsi" döyüş pilotsuz təyyarələrinin sərkərdələrin əlinə keçəcəyini gözləyir.

"Bizim yeni nəsil sərkərdələri yetişəcək. Daha təhlükəli şəkildə silahlanmış və bu dronları ala biləcək sərkərdələr".

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər