08:47 / 16-06-2025
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
08:23 / 16-06-2025
İran İsraili zülmətə qərq edib
00:13 / 16-06-2025
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
19:08 / 15-06-2025
İranda indiyədək 128 nəfər həlak olub
16:47 / 15-06-2025
Hidayət Heydərov ilk görüşdə məğlub olub
13:19 / 15-06-2025
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
13:10 / 15-06-2025
Şıx çimərliyində iki nəfər boğulub - Video
12:59 / 15-06-2025
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
10:00 / 15-06-2025
Mehriban Əliyeva Mlli Qurtuluş Günü ilə bağlı fotolar paylaşıb
09:14 / 15-06-2025
Vəhdət Partiyasının sədri dəyişib - Fotolar
08:50 / 15-06-2025
İranın zərbəsindən sonra İsraildə tədqiqat mərkəzi yanıb
00:49 / 15-06-2025
İlham Əliyev Milli Qurtuluş Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
00:16 / 15-06-2025
İranda daha bir general həlak olub
00:07 / 15-06-2025
Bu gün Milli Qurtuluş Günüdür
20:24 / 14-06-2025
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
19:00 / 14-06-2025
AZAL uçuşların sayını artırır
18:57 / 14-06-2025
İlham Əliyev krala məktub göndərib
18:19 / 14-06-2025
İranın 20-dən çox komandanı zərərsizləşdririlib
18:07 / 14-06-2025
Lənkəranda yeniyetmə dənizdə boğulub
17:50 / 14-06-2025
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinə yeni hakim ezam olunub
16:01 / 14-06-2025
Ceyhun Bayramov Hakan Fidanla telefonda danışıb
15:09 / 14-06-2025
Azərbaycan və İran XİN başçıları telefonda müzakirə aparıblar
14:29 / 14-06-2025
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
13:32 / 14-06-2025
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Avropa İttifaqı və Çin arasında vacib birləşdirici tərəfdir"
12:36 / 14-06-2025
Sabah yağış yağacaq
11:49 / 14-06-2025
İranın Baş Qərargah rəisinin iki müavini həlak olub
08:51 / 14-06-2025
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
07:38 / 14-06-2025
Bu gün orta məktəblərdə “Son zəng” çalınacaq
13:40 / 11-06-2025

08:07 / 14-06-2025

14:57 / 12-06-2025

07:27 / 12-06-2025

07:17 / 12-06-2025

07:23 / 13-06-2025

21:06 / 11-06-2025

17:06 / 13-06-2025

22:53 / 11-06-2025

21:38 / 12-06-2025

18:49 / 13-06-2025

15:00 / 11-06-2025

“Turan Sivilizasiyası bəşəriyyətə ədalət gətirə bilər" - Siyasi şərhçi
Tarix: 07-11-2022 16:50 | Bölmə: Slayd

“Rusiya-Ukrayna münaqişəsindən sonra dünya yeni siyasi situasiya ilə qarşılaşıb. Daha dəqiqi, dünya yeni siyasi formata köklənib. Belə olan təqdirdə münaqişənin nəticəsindən asılı olaraq dünyada yenidən qütbləşmə prosesi başlayacaq. Bu baxımdan dünyanın yenidən qütbləşməsi prosesində yeni münaqişə ocaqları yarana bilər”.
Bunu Reyting.az-a Strateji Planlaşdırma və Araşdırmalar İnstitutunun rəhbəri Azad Məsiyev noyabrın 10-da Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) xarici işlər nazirlərinin, bir gün sonra isə dövlət başçılarının bir araya gələcəyi ilə bağlı suala cavabında deyib.
TDT-nin yeni dünya düzənində yerinin necə olacağından danışan siyasi şərhçi bildirib ki, dünyada münaqişə ocaqlarının qarşısını almq ücün yeni güc mərkəzlərinin olmasına ehtiyac duyulur.
Onun sözlərinə görə, artıq dünya Avropa sivilizasiyasının vurduğu fəlakətləri yaşamaqdadır, I, II, hətta demək olar ki, de-fakto III Dünya Müharibəsi də Avropanın mərkəzində gedir: “Bu üç müharibə 10 milyonlarla insanın ölümünə səbəb olub, hazırda da münaqişənin yaratdığı gərginlik davam edir, hətta nüvə müharibəsi təlükəsi yaranıb”.
A. Məsiyev əlavə edib ki, Avropanın mərkəzində baş verən Rusiya-Ukrayna münaqişəsi istər siyasi, istərsə də iqtisadi baxımdan dünyanın sabitliyini pozub: “Bir sözlə, deyə bilərik ki, Avropa Sivilizasiyası bəşəriyyət üçün təhlükə yaradır. Belə olan təqdirdə dünya yeni siyasi formasiyaya köklənməkdədir və bu prosesdə Türk Dövlətləri Təşkilatının bəşəriyyətə böyük töhfə verməsi mümkündür. Yəni Turan Sivilizasiyası bəşəriyyətə ədalət gətirə bilər”.
A. Məsiyevin fikrincə, TDT-nin genişləndirilmiş əməkdaşlığına ehtiyac var: “Bu təşkilat dünyada gedən mənfi proseslərin önünə keçməklə, münaqişələrin söndürülməsində, dağıdıcılığın qarşısını almaqda təşəbbüs göstərə bilər. Necə ki, Türkiyə və Azərbaycan Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin sülhlə nəticələnməsində rol oynamaqdadır”.
Görəsən, TDT ölkələri arasında mənəvi, siyasi və iqtisadi inteqrasiyanın sürətləndirilməsi Turan Sivilizasiyasının yeni müstəvidə əsasını qoya bilərmi?
Bu suala cavabında A. Məsiyev deyib:
“Mənəvi inteqrasiya - türkdilli xalqların mədəni əlaqələrinin inkişafı, ortaq dil vahidinin və ortaq ideologiyanın formalaşmasıdır. Bu, Turançılıq fəlsəfəsinin inkişafını Türk xalqlarına aşılamaq, mövcud dəyərləri qorumaqla inkişaf etdirmək üçün çox vacibdir.
İqtisadi inteqrasiya - TDT-nin üzv ölkələrinin iqtisadi münasibətlərini sürətləndirmək, maliyyə-pul vahidini əlaqələndirmək, ortaq pul vahidini dövriyyəyə buraxmaq, ortaq pul ödəniş sisteminin yaradılması və s. kimi dəyərləri özündə əks etdirir.
Siyasi inteqrasiya - TDT-nin üzv ölkələrini bir millət-bir ittifaq halına gətirmək, Türan İttifaqını formalaşdırmaq, ortaq parlament sisteminin təşkili, Azərbaycan Respublikası və Türkiyə Respublikası arasındakı ikitərəfli münasibətlərin genişləndirilib daha da dərinləşdirilməsi və s. perspektivləri hərtərəfli nəzərə alınmalıdır.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevlə Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan arasında 15 iyun 2021-ci il tarixində Şuşada imzalanmış Şuşa Bəyənnaməsi kimi mühüm bir sənəd həm də TDT-yə üzv ölkələr arasında imzalanmalıdır. Bu sənəd Turan Sivilizasiyasının əsasını təşkil edər. Azərbaycan-Türkiyə əlaqələri TDT daxilində Turan İttifaqının əsasını qoya bilər. Bu əlaqələr hamı üçün nümunə olardı. Bir sözlə, Turan Sivilizasiyası zamanın tələbindən qaynaqlanır”.
Siyasi şərhçi diqqətə çatdırıb ki, artıq dünya Türkiyə prezidentinin simasında Türkün ədalətini görür: “BMT-nin əldə edə bilmədiyini Türkiyə prezidenti Ərdoğan təkbaşına Türkiyə adına edir və dünyanı qismən də olsa, aclıqdan qurtarır. Yəni, Ukrayna taxılının müharibə zonasından dünya bazarına təhlükəsiz çıxmasına nail olur. Türkiyə prezidenti Ərdoğanın Rusiya prezidenti Putinlə dostluq münasibəti bir çox dünyəvi problemlərin həllinə səbəb olmaqdadır. Hesab edirəm ki, Turkiyə-Rusiya dosluğu Turan Sivilizasiyasının inkişafına da təkan verəcək. Bu baxımdan TDT-yə üzv dövlətlər Turkiyə və Rusiya dövlətlərinin, o cümlədən hər iki dövlət başçılarının dosluq münasibətindən nümunə götürməli, bu münasibətlərin qorunmasında və inkişafında maraqlı olmalıdırlar”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-11-2022 16:50 | Bölmə: Slayd

“Rusiya-Ukrayna münaqişəsindən sonra dünya yeni siyasi situasiya ilə qarşılaşıb. Daha dəqiqi, dünya yeni siyasi formata köklənib. Belə olan təqdirdə münaqişənin nəticəsindən asılı olaraq dünyada yenidən qütbləşmə prosesi başlayacaq. Bu baxımdan dünyanın yenidən qütbləşməsi prosesində yeni münaqişə ocaqları yarana bilər”.
Bunu Reyting.az-a Strateji Planlaşdırma və Araşdırmalar İnstitutunun rəhbəri Azad Məsiyev noyabrın 10-da Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) xarici işlər nazirlərinin, bir gün sonra isə dövlət başçılarının bir araya gələcəyi ilə bağlı suala cavabında deyib.
TDT-nin yeni dünya düzənində yerinin necə olacağından danışan siyasi şərhçi bildirib ki, dünyada münaqişə ocaqlarının qarşısını almq ücün yeni güc mərkəzlərinin olmasına ehtiyac duyulur.
Onun sözlərinə görə, artıq dünya Avropa sivilizasiyasının vurduğu fəlakətləri yaşamaqdadır, I, II, hətta demək olar ki, de-fakto III Dünya Müharibəsi də Avropanın mərkəzində gedir: “Bu üç müharibə 10 milyonlarla insanın ölümünə səbəb olub, hazırda da münaqişənin yaratdığı gərginlik davam edir, hətta nüvə müharibəsi təlükəsi yaranıb”.
A. Məsiyev əlavə edib ki, Avropanın mərkəzində baş verən Rusiya-Ukrayna münaqişəsi istər siyasi, istərsə də iqtisadi baxımdan dünyanın sabitliyini pozub: “Bir sözlə, deyə bilərik ki, Avropa Sivilizasiyası bəşəriyyət üçün təhlükə yaradır. Belə olan təqdirdə dünya yeni siyasi formasiyaya köklənməkdədir və bu prosesdə Türk Dövlətləri Təşkilatının bəşəriyyətə böyük töhfə verməsi mümkündür. Yəni Turan Sivilizasiyası bəşəriyyətə ədalət gətirə bilər”.
A. Məsiyevin fikrincə, TDT-nin genişləndirilmiş əməkdaşlığına ehtiyac var: “Bu təşkilat dünyada gedən mənfi proseslərin önünə keçməklə, münaqişələrin söndürülməsində, dağıdıcılığın qarşısını almaqda təşəbbüs göstərə bilər. Necə ki, Türkiyə və Azərbaycan Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin sülhlə nəticələnməsində rol oynamaqdadır”.
Görəsən, TDT ölkələri arasında mənəvi, siyasi və iqtisadi inteqrasiyanın sürətləndirilməsi Turan Sivilizasiyasının yeni müstəvidə əsasını qoya bilərmi?
Bu suala cavabında A. Məsiyev deyib:
“Mənəvi inteqrasiya - türkdilli xalqların mədəni əlaqələrinin inkişafı, ortaq dil vahidinin və ortaq ideologiyanın formalaşmasıdır. Bu, Turançılıq fəlsəfəsinin inkişafını Türk xalqlarına aşılamaq, mövcud dəyərləri qorumaqla inkişaf etdirmək üçün çox vacibdir.
İqtisadi inteqrasiya - TDT-nin üzv ölkələrinin iqtisadi münasibətlərini sürətləndirmək, maliyyə-pul vahidini əlaqələndirmək, ortaq pul vahidini dövriyyəyə buraxmaq, ortaq pul ödəniş sisteminin yaradılması və s. kimi dəyərləri özündə əks etdirir.
Siyasi inteqrasiya - TDT-nin üzv ölkələrini bir millət-bir ittifaq halına gətirmək, Türan İttifaqını formalaşdırmaq, ortaq parlament sisteminin təşkili, Azərbaycan Respublikası və Türkiyə Respublikası arasındakı ikitərəfli münasibətlərin genişləndirilib daha da dərinləşdirilməsi və s. perspektivləri hərtərəfli nəzərə alınmalıdır.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevlə Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan arasında 15 iyun 2021-ci il tarixində Şuşada imzalanmış Şuşa Bəyənnaməsi kimi mühüm bir sənəd həm də TDT-yə üzv ölkələr arasında imzalanmalıdır. Bu sənəd Turan Sivilizasiyasının əsasını təşkil edər. Azərbaycan-Türkiyə əlaqələri TDT daxilində Turan İttifaqının əsasını qoya bilər. Bu əlaqələr hamı üçün nümunə olardı. Bir sözlə, Turan Sivilizasiyası zamanın tələbindən qaynaqlanır”.
Siyasi şərhçi diqqətə çatdırıb ki, artıq dünya Türkiyə prezidentinin simasında Türkün ədalətini görür: “BMT-nin əldə edə bilmədiyini Türkiyə prezidenti Ərdoğan təkbaşına Türkiyə adına edir və dünyanı qismən də olsa, aclıqdan qurtarır. Yəni, Ukrayna taxılının müharibə zonasından dünya bazarına təhlükəsiz çıxmasına nail olur. Türkiyə prezidenti Ərdoğanın Rusiya prezidenti Putinlə dostluq münasibəti bir çox dünyəvi problemlərin həllinə səbəb olmaqdadır. Hesab edirəm ki, Turkiyə-Rusiya dosluğu Turan Sivilizasiyasının inkişafına da təkan verəcək. Bu baxımdan TDT-yə üzv dövlətlər Turkiyə və Rusiya dövlətlərinin, o cümlədən hər iki dövlət başçılarının dosluq münasibətindən nümunə götürməli, bu münasibətlərin qorunmasında və inkişafında maraqlı olmalıdırlar”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
Bu gün, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
Dünən, 13:19
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 15:09
Azərbaycan və İran XİN başçıları telefonda müzakirə aparıblar
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 22:31
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb