14:20 / 19-03-2024
Milli Məclisin növbəti iclasının gündəliyi açıqlanıb
14:14 / 19-03-2024
ABŞ-ın iki şirkəti Rusiyaya Ukrayna ilə bağlı gizli peyk görüntüləri ötürür
14:05 / 19-03-2024
Yeni idman kanalına lisenziya verilib
14:03 / 19-03-2024
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Çinlə əlaqələrin inkişafına böyük önəm verir"
13:34 / 19-03-2024
Lənkəran sakini 30 kq narkotiklə qandallanıb
13:15 / 19-03-2024
ABŞ Putini təbrik etməyəcək
13:08 / 19-03-2024
“Ulduz”un yanvar sayı çap olunub - Foto
12:56 / 19-03-2024
Qazaxıstan və Türkiyə Xəzər dənizi ilə bağlı mühüm müzakirə aparıb
12:50 / 19-03-2024
Türkiyə kəşfiyyatı İraqda daha bir PKK liderini zərərsizləşdirib
12:42 / 19-03-2024
Moldovada Avropa İttifaqına üzvlüklə bağlı referendum keçiriləcək
12:26 / 19-03-2024
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:24 / 19-03-2024
İsrail və HƏMAS Dohada atəşkəsi müzakirə edir
12:14 / 19-03-2024
Avropada NATO-nun ən böyük hərbi bazası qurulur
12:14 / 19-03-2024
Jurnalistin anasının ölüm faktı araşdırılır
12:07 / 19-03-2024
Mingəçevirdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
11:43 / 19-03-2024
Rusiya Sumıdan yeni hücuma başlaya bilər
11:19 / 19-03-2024
Güclü maqnit qasırğası olacaq
11:13 / 19-03-2024
Pakistanda zəlzələ baş verib
11:08 / 19-03-2024
Mask yenə Baydeni tənqid edib
11:06 / 19-03-2024
Mehriban Əliyeva xalqı təbrik edib - Foto
11:04 / 19-03-2024
Tramp: “Ramasvamidən vitse-prezident də olmaz”
11:00 / 19-03-2024
"AFFA prezidentliyinə namizədliyini irəli sürən yoxdur"
10:59 / 19-03-2024
Hakan Fidan: “Lavrovla dialoq alınır”
10:54 / 19-03-2024
Ukrayna Krıma zərbələr endirsin!
10:37 / 19-03-2024
İsrail Rəfaha hücum edib: 14 fələstinli həyatını itirib
10:30 / 19-03-2024
Paşinyan: "Azərbaycanla delimitasiya prosesi praktiki mərhələyə qədəm qoyur"
10:20 / 19-03-2024
Xankəndidə yenə silah-sursat aşkarlanıb
10:07 / 19-03-2024
FHN Novruz bayramı ilə bağlı xəbərdarlıq edib
09:54 / 19-03-2024
Türkiyədə terrora hazırlaşan suriyalılar saxlanılıb
16:40 / 14-03-2024
XI Qlobal Bakı Forumu işə başlayıb - İlham Əliyev tədbirdə çıxış edib (Tam mətn) - Fotolar (Yenilənib)
23:57 / 14-03-2024
Fransada ələ keçən 8659 əsər Türkiyəyə qaytarılacaq - Fotolar
23:47 / 14-03-2024
Dəhşətli statistika: dünyadakı narkomanların təxmini sayı açıqlanıb
18:01 / 16-03-2024
Xl Qlobal Bakı Forumu başa çatıb - (Yenilənib)
01:18 / 16-03-2024
Rusiyaya qarşı yeni koalisiya yaradılıb
16:47 / 16-03-2024
Xocalıda kütləvi məzarlıq: 8-nin şəxsiyyəti müəyyən edilib (Fotolar)
16:00 / 14-03-2024
Vergi işçilərinin aylıq əməkhaqları nə qədər artırılıb? - Açıqlama
18:00 / 14-03-2024
Magistraturaya qəbul imtahanlarının yekun nəticələri açıqlanıb
19:32 / 14-03-2024
Baş nazir taksi sürücüləri ilə bağlı qərar verib
23:43 / 14-03-2024
Avropa Liqası: "Bayer 04" və "Qarabağ"ın start heyətləri müəyyənləşib
16:16 / 15-03-2024
Məhkəmə “Toplum TV”-nin həbsdəki əməkdaşları ilə bağlı qərar verib
Kənd təsərrüfatı məhsullarının qiyməti niyə qalxır? - Ekspertdən təhlil
Tarix: 10-07-2019 13:15 | Bölmə: İqtisadiyyat
Son günlər pomidorun qiyməti əsas müzakirə mövzusudur. İyul ayını hamı həsrətlə ona görə gözləyir ki, el dilində desək Xaçmaz, Şəmkir, Sabirabad, Masallı pomidoru çıxsın, qiymətlər ucuzlaşsın, bir tərəfdən evlərə qış tədarükü başlasın, digər tərəfdən insanlar yayın bürküsündə pendir-çörək süfrəsi açıb istinin ləzzətini çıxarsınlar. Lakin iyulun onuncu gününü yaşasaqda hələ açıq sahə pomidoru bazarlara çıxmayıb.
Reyting.az xəbər verir ki, problemlə bağlı açıqlama verən kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Nicat Nəsirlinin sözlərinə görə, ilkin yazdan başlayaraq havaların qeyri-sabit keçməsi, temperatur dəyişmələri kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı üçün ciddi risklər ortaya çıxarıb. Bahalaşmanın əsas səbəbi hava şəraitidir:
“Əlverişsiz havalar ilkin yaz mövsümündə tumlu meyə ağaclarının potensial məhsuldarlığa çatmasına imkan vermədi, ağaclarda mayalanma prosesi yağışların təsiri ilə başa çatmadığına görə məhsuldarlıq (gilas, ərik, alça və s.) aşağı düşdü.”
İyun-iyul aylarındakı meteroloji göstəricilərinin təhlilinə əsasən deyə bilərik ki, əlverişsiz havalar artıq açıq sahə tərəvəzçiliyinə də mənfi təsir göstərməkdədir. “İstehsal təqviminə görə, temperaturun yüksəlməsi, şitillərin məhsulvermə dövrünün başa çatması ilə əlaqədar olaraq iyunun ikinci on günlüyündə istixanalar fəaliyyətini dayandırır, iyulun əvvələrində isə açıq sahədə yetişdirilən tərəvəz məhsulları bazara girərək istehlak zəncirində fasilənin yaranmasına imkan vermirdi.
Bu il zəncirdəki harmonik əlaqə pozuldu, iyunun sonunda istixanalar təsərrüfat mövsümünə qismən yekun vursalarda açıq sahədə əkilmiş bostanlarda məhsul vaxtında yetişməyib. İstilik bütün bitkilər kimi tərəvəz məhsullarının yetişməsi üçün ən mühüm şərtdir.
Artıq iki həftədir ki, məhsulun yetişməsi üçün faydalı istilik əmsalı yaranmadığı üçün kütləvi yetişmə prosesi gecikir. Dünən əsas tərəvəzçilik rayonlarında apardığımız müşahidələr görə, iki həftəyə yaxındır ki, pomidorun yetişməsi üçün tələb olunan müsbət 25-26 dərəcə temperatur yaranmadığı üçün bostanlarda təxminən 15 günlük gecikmə əmələ gəlib.”
Ekspert kütləvi tədarükün ötən ilə qədər bostanlarda iyulun 1-dən başladığını bildirib. “Dünənki müşahidələrə görə, fermerlər yalnız ala-kal məhsulların yığımına başlayıb, o da ki, “yavaş-yavaş”. Fermerlər deyirlər ki, tez,orta və gec yetişən sortlar əksələr də yetişmə prosesində ardıcıllıq itib. Tez yetişən sortların yığımı iyulun 10-a qədər baş çatmalı idi, lakin hələ yığım yenicə başlayıb. Məntiqi olaraq istehsalda təbii amillərin təsiri ilə yaranmış bu qısamüddətli fasilə bazarlardakı qiymətlərə öz təsirini göstərib.
Lakin iqlimdəki qeyri-stabillik düzələrsə, ən uzağı bir həftədən sonra sahələrdə kütləvi yığım başlayacaq və bununla da bazarlarda qiymət təlatümü xeyli səngimiş olacaqdır.”
Nicat Nəsirli açıqlamasında ixrac prosesi haqqında da məlumat verib. “2018-ci ilin yanvar-aprel aylarında qonşu Rusiyaya göndərilmiş mahlıc, fındıqdan sonra pomidor üçüncü olub: 2018-ci ilin yanvar-aprelində 42 milyon dollarlıq pomidor ixrac olunmuşdusa 2019-cu ilin yanvar-aprelində 49 milyon dollara təşkil edib.
Yalnız aprel ayında: ötən ilin aprelində 18 milyon dollarlıq pomidor ixracı 2019-cu ilin aprelində 24 milyon dollara yüksəlib. Pomidor ötən ilin aprelində də bu ilin aprelində də ixracda liderliyini qoruyub.”
Rəqəmlərə əsasən, pomidora artan təlabat istehsal strukturunda öz əksini tapır. “2016-cı ildə 23 min 819 hektardan 503 min ton pomidor istehsal edilmişdisə, 2017-ci ildə əkin sahəsi azalsa da, (21 min 331 ha) məhsuldarlıq hektardan 16 sentinerə yüksəlib və 624 min ton pomidor istehsalına nail olunub. Hətta illik ixracı da nəzərə alsaq, yerdə qalan hissə ölkə əhalisinin təlabatını tam ödəməyə imkan verir. Əhalinin bu məhsul üzrə illik təlabatı 400- 470 min ton təşkil edir ki, yerli istehsal bunu tam ödəməyə gücü çatır. İstehsal həcminə görə, adambaşına 64 kq pomidor düşür, lakin hesablamalar göstərir ki, hər bir vətəndaş ildə 50 kq - dan artıq pomidor istehlak etmir.”
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 10-07-2019 13:15 | Bölmə: İqtisadiyyat
Son günlər pomidorun qiyməti əsas müzakirə mövzusudur. İyul ayını hamı həsrətlə ona görə gözləyir ki, el dilində desək Xaçmaz, Şəmkir, Sabirabad, Masallı pomidoru çıxsın, qiymətlər ucuzlaşsın, bir tərəfdən evlərə qış tədarükü başlasın, digər tərəfdən insanlar yayın bürküsündə pendir-çörək süfrəsi açıb istinin ləzzətini çıxarsınlar. Lakin iyulun onuncu gününü yaşasaqda hələ açıq sahə pomidoru bazarlara çıxmayıb.
Reyting.az xəbər verir ki, problemlə bağlı açıqlama verən kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Nicat Nəsirlinin sözlərinə görə, ilkin yazdan başlayaraq havaların qeyri-sabit keçməsi, temperatur dəyişmələri kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı üçün ciddi risklər ortaya çıxarıb. Bahalaşmanın əsas səbəbi hava şəraitidir:
“Əlverişsiz havalar ilkin yaz mövsümündə tumlu meyə ağaclarının potensial məhsuldarlığa çatmasına imkan vermədi, ağaclarda mayalanma prosesi yağışların təsiri ilə başa çatmadığına görə məhsuldarlıq (gilas, ərik, alça və s.) aşağı düşdü.”
İyun-iyul aylarındakı meteroloji göstəricilərinin təhlilinə əsasən deyə bilərik ki, əlverişsiz havalar artıq açıq sahə tərəvəzçiliyinə də mənfi təsir göstərməkdədir. “İstehsal təqviminə görə, temperaturun yüksəlməsi, şitillərin məhsulvermə dövrünün başa çatması ilə əlaqədar olaraq iyunun ikinci on günlüyündə istixanalar fəaliyyətini dayandırır, iyulun əvvələrində isə açıq sahədə yetişdirilən tərəvəz məhsulları bazara girərək istehlak zəncirində fasilənin yaranmasına imkan vermirdi.
Bu il zəncirdəki harmonik əlaqə pozuldu, iyunun sonunda istixanalar təsərrüfat mövsümünə qismən yekun vursalarda açıq sahədə əkilmiş bostanlarda məhsul vaxtında yetişməyib. İstilik bütün bitkilər kimi tərəvəz məhsullarının yetişməsi üçün ən mühüm şərtdir.
Artıq iki həftədir ki, məhsulun yetişməsi üçün faydalı istilik əmsalı yaranmadığı üçün kütləvi yetişmə prosesi gecikir. Dünən əsas tərəvəzçilik rayonlarında apardığımız müşahidələr görə, iki həftəyə yaxındır ki, pomidorun yetişməsi üçün tələb olunan müsbət 25-26 dərəcə temperatur yaranmadığı üçün bostanlarda təxminən 15 günlük gecikmə əmələ gəlib.”
Ekspert kütləvi tədarükün ötən ilə qədər bostanlarda iyulun 1-dən başladığını bildirib. “Dünənki müşahidələrə görə, fermerlər yalnız ala-kal məhsulların yığımına başlayıb, o da ki, “yavaş-yavaş”. Fermerlər deyirlər ki, tez,orta və gec yetişən sortlar əksələr də yetişmə prosesində ardıcıllıq itib. Tez yetişən sortların yığımı iyulun 10-a qədər baş çatmalı idi, lakin hələ yığım yenicə başlayıb. Məntiqi olaraq istehsalda təbii amillərin təsiri ilə yaranmış bu qısamüddətli fasilə bazarlardakı qiymətlərə öz təsirini göstərib.
Lakin iqlimdəki qeyri-stabillik düzələrsə, ən uzağı bir həftədən sonra sahələrdə kütləvi yığım başlayacaq və bununla da bazarlarda qiymət təlatümü xeyli səngimiş olacaqdır.”
Nicat Nəsirli açıqlamasında ixrac prosesi haqqında da məlumat verib. “2018-ci ilin yanvar-aprel aylarında qonşu Rusiyaya göndərilmiş mahlıc, fındıqdan sonra pomidor üçüncü olub: 2018-ci ilin yanvar-aprelində 42 milyon dollarlıq pomidor ixrac olunmuşdusa 2019-cu ilin yanvar-aprelində 49 milyon dollara təşkil edib.
Yalnız aprel ayında: ötən ilin aprelində 18 milyon dollarlıq pomidor ixracı 2019-cu ilin aprelində 24 milyon dollara yüksəlib. Pomidor ötən ilin aprelində də bu ilin aprelində də ixracda liderliyini qoruyub.”
Rəqəmlərə əsasən, pomidora artan təlabat istehsal strukturunda öz əksini tapır. “2016-cı ildə 23 min 819 hektardan 503 min ton pomidor istehsal edilmişdisə, 2017-ci ildə əkin sahəsi azalsa da, (21 min 331 ha) məhsuldarlıq hektardan 16 sentinerə yüksəlib və 624 min ton pomidor istehsalına nail olunub. Hətta illik ixracı da nəzərə alsaq, yerdə qalan hissə ölkə əhalisinin təlabatını tam ödəməyə imkan verir. Əhalinin bu məhsul üzrə illik təlabatı 400- 470 min ton təşkil edir ki, yerli istehsal bunu tam ödəməyə gücü çatır. İstehsal həcminə görə, adambaşına 64 kq pomidor düşür, lakin hesablamalar göstərir ki, hər bir vətəndaş ildə 50 kq - dan artıq pomidor istehlak etmir.”
Bölməyə aid digər xəbərlər
16-03-2024, 14:33
Təkrar istifadə edilə bilən daşıyıcı raket yaratmaq istəyirlər
15-03-2024, 20:31
Rumıniya Rusiyadan 1,4 min ton qızıl tələb edir
15-03-2024, 16:02
Bəz dərman vasitələrinin qiyməti barədə qərar verilib
15-03-2024, 11:24
Əli Əsədov: "Ərzaq təhlükəsizliyinə ötən il 478 milyon manat ayrılıb"
14-03-2024, 19:32
Baş nazir taksi sürücüləri ilə bağlı qərar verib
14-03-2024, 16:00
Vergi işçilərinin aylıq əməkhaqları nə qədər artırılıb? - Açıqlama
14-03-2024, 15:14
Prezident Aparat rəhbəri barədə fərman imzalayıb
14-03-2024, 13:04
PUA hücumları Rusiyada benzinin bahalaşmasına səbəb olub
14-03-2024, 11:04
İki milyard dollarlıq razılaşmanın icrası dayandırılıb
13-03-2024, 17:20
Nazirlik işçilərinin maaşına əlavələr veriləcək
13-03-2024, 16:26
Heyvanlarda taun xəstəliyi ilə bağlı monitorinq aparılır
13-03-2024, 15:27
"Dəmir Bank" ASC-nin maşını hərracda satılır
13-03-2024, 15:03
“Əmək pensiyaları haqqında” qanun dəyişir
13-03-2024, 13:04
“Naxçıvan” Hava Limanı AZAL-ın tabeliyinə verilib
13-03-2024, 12:04
Sanksiyalara əməl olunmur: Avropadan Rusiyaya tədarük davam edir
13-03-2024, 12:02
Keçmiş icra başçısı şirkətlərindən birini satıb
13-03-2024, 11:27
Zaminə məsuliyyətə dair yeni hal müəyyənləşir
12-03-2024, 17:34
Hərracda daha 65 nəqliyyat vasitəsi satılıb
12-03-2024, 16:21
Vergi işçilərinə verilən mükafatların sayı artırılır
12-03-2024, 14:35
Milli Məclisdə Nazirlər Kabinetinin hesabatı veriləcək
11-03-2024, 17:54
Komitə sədri: “Azəriqaz" SOCAR-ın tərkibindən çıxarılmalıdır"
9-03-2024, 14:44
Avropa ölkələrində zeytun yağı bahalaşıb
7-03-2024, 17:24
Nazirlik 59 vəzifəli şəxsi cərimələyib
7-03-2024, 14:10
Elektromobillərdən istifadənin təşviqi ilə bağlı Sərəncam verilib
7-03-2024, 13:18
Maliyyə Nazirliyinin bəzi vəzifələri ləğv edilib
7-03-2024, 10:37
Dövlətə məxsus daha 6 maşın hərracda satılıb
6-03-2024, 17:56
Əli Əsədova yeni vəzifə tapşırılıb
6-03-2024, 12:43
Azərbaycan və Gürcüstan Kür çayı hövzəsinin mühafizəsi üçün fəaliyyət planı hazırlayıb
6-03-2024, 11:10
BP Cəbrayılda günəş elektrik stansiyası tikəcək - Foto
6-03-2024, 10:08
"Dəmir Bank" ASC-nin Bakıda 529,9 kv.metrlik qeyri-yaşayış sahəsi hərraca çıxarılıb
6-03-2024, 08:42
Riqa Rusiya və Belarus mallarına qadağa qoyur
5-03-2024, 17:55
Səfər Mehdiyev özünə şirkət qurub, polkovniki direktor təyin edib
5-03-2024, 14:19
Vergi məmurları sahibkarı aldadıb, araşdırma başlayıb
5-03-2024, 11:31
Avropa İttifaqı “müharibə iqtisadiyyatı rejiminə” keçə bilər
5-03-2024, 10:26
“Soliton” məhkəməyə verilib
4-03-2024, 10:35
Əli Əsədov qida təhlükəsizliyi ilə bağlı yeni qərar imzalayıb
2-03-2024, 08:56
“Qazprom” Şimal dənizindəki aktivlərini satır
1-03-2024, 17:33
Energetika Nazirliyi iki şirkətlə əməkdaşlıq sənədləri imzalayıb
1-03-2024, 13:52
Keçmiş məcburi köçkünlərin “çörəkpulu” ilə bağlı - Açıqlama
1-03-2024, 11:36
Əli Əsədov benzinlə bağlı yeni qərar verib