“Time” jurnalı: “Azərbaycanın tolerantlığı şou deyil” - Foto
Tarix: 21-11-2019 17:23 | Bölmə: Siyasət
“Time” jurnalı: “Azərbaycanın tolerantlığı şou deyil”

“Dözümsüzlüyün güclü və böyüməkdə olan bir təhdid olduğu dünyada, Azərbaycan təcrübəsinin öyrənilməsi çox vacibdir”.

Reyting.az
“Time”-yə istinadla xəbər verir ki, bunu Azərbaycanda səfərdə olmuş yəhudi din xadimi Sinai Templ yazıb.

ABŞ-ın nüfuzlu jurnalında təəssüratlarını bölüşmüş Templ qeyd edib: “Azərbaycan əlamətdar bir istisnadır. Bir həftə əvvəl Qüdsdə bir görüşdə bir İsrail diplomatı qrupumuza dedi: “İsveçdə küçədə bir kippa (yəhudi baş örtüyü – red.) ilə gəzməkdən çəkinərdim, amma Azərbaycanda deyil. Azərbaycanda heç kim sizə tərs baxmaz. Mən bu ifadənin doğruluğunu təsdiqləyə bilərəm. Təxminən bir həftədir ki, küçələri kippa ilə gəzirdim, nəzakət və mehribanlıqdan başqa heç nə ilə qarşılanmadım.

Bu qeyri-adi bir müvəffəqiyyətdir və dünyada çox az tanınır. Azərbaycan digər dini adət-ənənələrin qəbul edildiyi uzun və qürurverici tarixi olan bir ölkədir. Əhalinin 90 faizdən çoxu müsəlman olsa da, həm sünni, həm də əksəriyyəti şiələr burada birlikdə yaşayırlar, yəhudilər özlərini qəbul və qiymətləndirilən hiss edirlər və digər dini azlıqlar üçün də eyni görünür.

Bakı dağ yəhudilərinə Tövrat gətirmək üçün Azərbaycana getmişdik. Ölkədə yaşayan təxminən 30.000 yəhudi arasında dağ yəhudiləri, min illər boyu izlədikləri çox uzun bir tarixə sahibdirlər. Eramızdan əvvəl 587-ci ildə Birinci Məbəd dağıldıqdan sonra yəhudilərin Güney Azərbaycanın, indi İranın şimal-qərb hissəsində məskunlaşdıqları deyilir.

Səfərimizi Azərbaycanın Qərb bölgəsinin baş konsulu Nəsimi Ağayev idarə etdi. Turumuzda sovetlərdən əvvəl yəhudi kəndi kimi tanınan Qırmızı kəndin yerləşdiyi Quba bölgəsinə baş çəkdik. 4000-ə yaxın yəhudinin yaşadığı bu şəhəri İsrail xaricində ən böyük yəhudi şəhərlərindən biri halına gətirilir.

Biz yay və qış sinaqoqunu ziyarət etdik, dua etdik və küçələrdə gəzdik, Qafqazda yuva qurmuş bu kiçik millətin içində yəhudi həyatının necə asanlıqla keçirildiyinə heyran olduq.

Azərbaycan dünyadakı heç bir ölkədən daha cənnət deyil. Uzun Sovet kölgəsindən çıxan yeni bir demokratiya olaraq, Azərbaycan mətbuat azadlığı və insan hüquqları ilə mübarizə aparır. İran, Rusiya və Ermənistanla həmsərhəd olmaq, azad və müstəqil müsəlman respublikasını qorumağa çalışmaqla yaşanan gərginliklər nəzərə alınmalıdır.

“Time” jurnalı: “Azərbaycanın tolerantlığı şou deyil”

Yəhudi həyatının qəbul edilməsi səthi şou deyil. Qafqazın Böyük Müftisi Hacı Allahşükür Paşazadə ilə bir neçə görüşdə, yəhudi xalqı ilə qardaşlığını, evdə və Amerikadakı bir sıra ravvinlərlə dostluğunu vurğuladı. Dəfələrlə xristianların, müsəlmanların, yəhudilərin və digər adət-ənənələrin Azərbaycandakı əməkdaşlığının digər millətlər üçün bir nümunə ola biləcəyinə dair dərin arzusunu dilə gətirdi. O, dünyanın yeganə şiə-sünni müftisi, təəccüblü bir tolerantlıq ifadəsidir.

Beş gün ərzində qrupumuz ölkə rəsmiləri, sənətçilər və digər yəhudilərlə görüşərək ölkəni gəzdik. Bir yəhudi məktəbini və bir neçə sinaqoqu gəzdik. Bizə daha yaxşı yemək verilirdi, yəhudi icmasının nümayəndələri, bu və ya digər tədbirdə çıxış edən müntəzəm yəhudilər, o cümlədən uşaqlarla söhbət etmək üçün xüsusi vaxt keçirirdik. Bir yəhudi kimi tanınan, digər milli şəxsiyyətlərlə birlikdə yaxşı işlənmiş qəbiristanlıqda dəfn olunan bir azərbaycanlı milli qəhrəmanın məzarını ziyarət etdik. Və biz Bakının böyük bir meydanına getdik, orada hicabını çıxaran bir qadının heykəlini gördük. Buna "Azad qadın" deyilir”.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}