12:36 / 14-06-2025
Sabah yağış yağacaq
Əliyev sülh sazişinin yeni şərtlərini açıqlayıb
Tarix: 11-12-2023 11:33 | Bölmə: Slayd
Əliyev sülh sazişinin yeni şərtlərini açıqlayıb

BMT Baş katibi Antonio Quterreş Ermənistan və Azərbaycan administrasiyalarının başçıları Nikol Paşinyan və İlham Əliyevin Cənubi Qafqazda sülhün əldə edilməsi üçün tarixi fürsət haqqında birgə bəyanatını alqışlayıb. Eyni zamanda, Bakı və İrəvan bunu bir-birinin suverenliyi və ərazi bütövlüyü prinsiplərinə hörmət əsasında həyata keçirəcəklərini vəd ediblər. Bununla paralel olaraq, Paşinyan və Əliyev sülh müqaviləsinin imzalanmasını yaxınlaşdıra biləcək yeni bəyanatlar veriblər.

Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev bildirib ki, Ermənistanla sülh müqaviləsinin imzalanmasına heç bir ciddi maneə görmür. Xüsusilə, son vaxtlara qədər İrəvanın “danışıqlar prosesində daha cəsarətli olmasına” mane olan Qarabağ faktoru artıq mövcud deyil.

Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” (NG) yazıb.

Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

“Hesab edirəm ki, sülhün alternativi yoxdur, - deyə Əliyev vurğulayıb. - Əgər sülh sazişi imzalanmasa, bu, bütün region üçün çox pis olacaq. Biz istəyirik ki, Cənubi Qafqaz istənilən riskdən qorunsun. Təbii, istəyirik ki, Ermənistan bu gün və gələcəkdə heç vaxt bizim ərazi bütövlüyümüzü şübhə altına almasın və Azərbaycana qarşı hər hansı ərazi iddiasından tamamilə əl çəksin”.

Əliyev onu da bildirib ki, İrəvan Azərbaycandakı ermənilərin hüquqlarını müzakirə etmək istəyirsə, o zaman Ermənistandan qovulmuş azərbaycanlıların da hüquqlarını qorumalıdır. “Əgər Ermənistan ya hər iki milli azlıq üçün eyni ifadədən istifadə etməyə, ya da bunu məsələyə ümumiyyətlə, daxil etməməyə razı olarsa, o zaman sülhə nail olmaq mümkündür”, - deyə Azərbaycan lideri vurğulayıb.

Bundan başqa, Əliyev qeyd edib ki, indi Qarabağı tərk edən ermənilər geri qayıda bilərlər. Eyni zamanda, onlar Azərbaycan vətəndaşlığını almalı və “Dağlıq Qarabağ Respublikası”nı (“DQR”) unutmalıdırlar. “Onlar bunu yuxularında, miflərində fikirləşiblər”, - Əliyev deyib.

Bu arada azərbaycanlı politoloq İlqar Vəlizadə bildirib ki, İrəvan və Bakı erməni və azərbaycanlı qaçqınların geri qayıtması ilə bağlı razılığa gəlsələr belə, insanların bir-birinin yanında yaşamağı öyrənməsi üçün vaxt keçməlidir. “Bu proses uzun müddət çəkəcək və bu, müəyyən siyasi və hüquqi çərçivələrlə baş verməlidir. Müqavilə imzalanandan bir gün sonra heç kim heç yerə gəlməyəcək”, - deyə ekspert vurğulayıb.

Eyni zamanda o, Ermənistan SSR-də Qarabağdakı ermənilərdən daha çox azərbaycanlının yaşadığını, lakin onların öz muxtariyyətlərinin olmadığını qeyd edib.

İ. Vəlizadənin fikrincə, 1980-ci illərin sonunda İrəvanın münaqişəyə qarışmasının səbəblərindən biri də bu ola bilər. Əks halda azərbaycanlıların da qiyam edə biləcəyindən çəkinərək daha ehtiyatlı davranardı.

Eyni zamanda, Vəlizadə etiraf edib ki, indiki mərhələdə Azərbaycan erməni revanşizmindən narahat deyil, çünki bu gün Ermənistan zəif dövlətdir və yaxın gələcəkdə hücuma keçə bilməyəcək. “Lakin İrəvan üçüncü qüvvələrin əlində alətə çevrilə bilər. Artıq bəzi dövlətlərin respublikaya silah verməyə çalışdığını görürük. Hələlik mənasız zirehli transportyorlar verirlər, sonra daha ciddi texnikalar olacaq. Bu gün sərhəddə 2-3 nəfərlik məhdud missiya görürük, amma gələcəkdə min nəfər olacaq. Nəticədə növbəti konflikt yaranacaq”, - deyə Vəlizadə xəbərdarlıq edib.

Bu arada Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan 2016-cı ilin avqustunda dördgünlük müharibədən sonra aparılan danışıqlar zamanı “DQR”in ləğvi prosesinin qaçılmaz olduğunu bildirib. Hökumət başçısı vurğulayıb ki, əvvəllər hakimiyyət bu barədə danışmamağa çalışırdı, çünki o zaman xalqa 30 il ərzində həlli mümkün olmayan bir problemə vəsait yatırdıqlarını söyləməli olacaqlar. “Biz öz müqəddəratını təyinetmə hüququnun nə olduğunu anlamağa çalışdıq və 1996-cı il dekabrın 6-da ATƏT-in Lissabon Sammitində bizə dedilər ki, öz müqəddəratını təyinetmə hüququnun (“DQR”) ən yüksək təzahürü Azərbaycan daxilində muxtar status ola bilər”, - Paşinyan bildirib.

Erməni politoloq Tiqran Köçəryan hesab edir ki, Əliyev Paşinyandan çox şanslı olub. Ermənistan bir daha belə bir lider əldə edə bilməz, ona görə də Azərbaycan rəhbəri hazırkı vəziyyətdən maksimum fayda götürməyə və İrəvanda elə təsir alətləri yaratmağa çalışır ki, onilliklər keçsə də, buna diqqət yetirməmək olmaz.

“Birincisi, Bakı öz anklavlarını geri alacaq və bununla da Ermənistanı İran və Gürcüstanla birləşdirən beynəlxalq marşrutlara nəzarət edəcək. Sonra azərbaycanlıları Ermənistanda yerləşdirəcək. Bu insanlar Ermənistan vətəndaşlığını alacaq, öz merlərini seçəcək, orduda xidmət edəcək, Azərbaycan partiyasını parlamentə gətirəcək”, - deyə Köçəryan proqnozlaşdırıb.

Ekspert hesab edir ki, Paşinyan qonşularına qarşı son dərəcə mehriban siyasət yürüdür, ona görə də belə perspektivin onu qorxutmayacağını istisna etmir.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər